Fot. Wojciech Gruza
zefa I cesarskiego Instytutu Geologicznego (k.k. Geologische Reichanstalt, obecnie Geologische Bundesanstalt), na dyrektora którego powołano dr. Wilhelma von Haidingera (1795–1981). Był to wybitny austriacki mineralog, geolog i fizyk, który studiował w Grazu pod kierunkiem słynnego profesora mineralogii Frederyka Mohsa oraz we Freibergu. Podejmował podróże naukowe po Europie, a w 1822 roku osiadł czasowo w Edynburgu, gdzie przetłumaczył na angielski dzieło mineralogiczne Mohsa z własnymi uzupełnieniami. W 1840 roku został powołany na stanowisko radcy górniczego w Wiedniu i opiekuna Cesarskiego Muzeum Mineralogicznego, które pod jego kierownictwem stało się najświetniejszym w Europie. Po 1843 roku Haidinger prowadził serię wykładów z mineralogii, zebranych w dziele Handbuch der bestimmenden Mineralogie. Dbał o popularyzację wiedzy przyrodniczej, między innymi zorganizował towarzystwo przyjaciół nauk przyrodniczych (Freunde der Naturwissenschaften). Istotnym osiągnięciem Haidingera w tym czasie było opracowanie pierwszej przeglądowej mapy monarchii austriackiej w skali 1 : 864 000 (w 1845 roku), z objaśnieniami. Należy podkreślić, że doceniał on osiągnięcia polskich geologów, między innymi włączając wyniki badań kartograficznych prof. Zejsznera do tej mapy, co wyraźnie zaznaczył w legendzie, a także wprowadzając nazwę „domeykit” dla odkrytego w 1844 przez geologa i mineraloga Ignacego Domeykę minerału z gromady arsenków (arsenek miedzi). Interesował się również solami Wieliczki oraz marglami kredowymi okolic Lwowa. Jednocześnie nie zaniedbywał badań na polu fizyki – jednym z jego osiągnięć było odkrycie w 1844 roku zjawiska, które pozwala w pewnych warunkach dostrzec gołym okiem liniową polaryzację światła. Osiągnięcia naukowe dr. Haidingera, zarówno na polu mineralogiczno-geologicznym, jak i fizycznym były bardzo wysoko oceniane, wybrany został do Cesarskiej Akademii Nauk w Wiedniu, Pruskiej Akademii Nauk, Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk i Cesarskiej Rady Agrokultury i Górnictwa. Jego nazwiskiem nazwano jeden z kraterów na księżycu, górę w Nowej Zelandii, minerał (haidingeryt), specjalną lupę do analizy kryształów oraz zjawisko związane z polaryzacją (miotełki Haidingera).
Sesja poświęcona Wilhelmowi Haidingerowi (1795–1871) w Muzeum Geologicznym Instytutu Nauk Geologicznych UJ
Barbara Vecer przekazuje porcelanowe popiersie XIX-wiecznego uczonego do zbiorów Muzeum Geologicznego UJ
Andrzej Ślączka
emerytowany profesor w Instytucie Nauk Geologicznych UJ
Od lewej: Barbara Vecer, prof. M. Adam Gasiński, dr hab. Michał Gradziński alma mater nr 168
31