Jerzy Sawicz
prowadzić audycje telewizyjne i reżyserować filmy dokumentalne, wśród których znalazły się, między innymi, programy o zabytkach sztuki, relacje o kurierach tatrzańskich (Z podziemnego frontu), o artystach rzeźbiarzach ludowych (Złoto polskich Karpat), o pierwszym osadniku bieszczadzkim Henryku Victorinim (Jeden dzień Henryka), o Włodzimierzu Puchalskim – jednym z najsławniejszych polskich przyrodników (Ostatnia wiosna Bezkrwawego Łowcy) czy, zrealizowany wspólnie z Adamem Bujakiem, wieloodcinkowy serial dokumentalny Misteria. Niezwykłym wydarzeniem okazała się być realizacja filmu Requiem dla króla, relacjonującego uroczystość powtórnego pochówku króla Kazimierza Jagiellończyka na Wawelu w 1974 roku, po blisko 500 latach od śmierci władcy. Niewyjaśnione wydarzenia towarzyszące otwarciu grobu polskiego monarchy (seria tajemniczych zgonów 2/3 osób biorących udział w badaniach) zainspirowały Zbigniewa Święcha do napisania trylogii Klątwy, mikroby i uczeni. Dzięki wnikliwym studiom materiałów historycznych oraz dokumentów archiwalnych, do których miał ułatwiony dostęp jako pracownik Kierownictwa Odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu, powstały kolejno trzy tomy: I – W ciszy otwieranych grobów (1989), II – Wileńska klątwa Jagiellończyka (1993) oraz III – Ostatni krzyżowiec Europy. Oddychający sarkofag Warneńczyka? (1995). Książki szybko okazały się bestsellerami na polskim rynku wydawniczym, rozsławiając szeroko Kraków i Wzgórze Wawelskie. Frapujące dzieje dynastii Jagiellonów, przedstawione w sposób niezwykle interesujący, czyta się z zapartym tchem, a ich lekturze towarzyszy nierzadko dreszczyk emocji, tak jak to ma miejsce podczas czytania powieści kryminalno-detektywistycznych. Swobodna narracja, gawędziarski ton popularnonaukowy, styl dostosowany do każdego rodzaju czytelnika sprawiają, że od powieści Zbigniewa Święcha nie można się oderwać, chce się do nich wracać i sięgać wciąż po nowe. Z innych publikacji pisarza, popularyzujących naszą przeszłość oraz dzieje Krakowa i zabytków kultury, na uwagę zasługują: Szkatuła z odkryciami, Skarby tysiąca lat, Budzenie wawelskiej pani królowej Jadwigi, Czakram wawelski, największa tajemnica wzgórza, Trzy tajne dokumenty. Zbigniew Święch podchodził zawsze do swojej pracy z ogromną pasją, niespo-
W spotkaniu uczestniczyło ponad 130 osób, w gronie których znalazło się wielu znakomitych gości
żytą energią i godnym pozazdroszczenia optymizmem. Niezwykle aktywny, wygłosił ponad 200 wykładów w kraju i za granicą, w czym przez wszystkie lata wspierała go i pomagała mu jego żona, Roma Habowska. To ona, nieodłączny duch, nieustannie organizowała spotkania, prelekcje, wykłady otwarte, wyjazdy, kierowała autorskim Wydawnictwem im. Warneńczyka (dawniej Wydawnictwo Wawelskie). To dzięki niej również Zbigniew Święch odniósł sukces w walce z ciężką chorobą, kiedy przed trzema laty dotknięty rozległym udarem mózgu najpierw walczył o życie, a później zmagał się z pokonaniem wielu trudności, by do normalnego życia powrócić. Dzięki jej determinacji, zrozumieniu i motywacji niestrudzony tropiciel historycznych zagadek i sensacji po prawie rocznej przerwie w pracy zawodowej stopniowo zostaje „przywrócony światu”. W opinii społecznej Zbigniew Święch funkcjonuje, między innymi, jako „następca Pawła Jasienicy”. Jest laureatem 50 prestiżowych nagród i wyróżnień, wśród których znalazły się, na przykład, Ogólnopolska Nagroda Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa (za całokształt twórczości), Nagroda Tetmajerowska Fundacji im. Włodzimierza Tetmajera, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz srebrny medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Od 1987 roku jest członkiem międzynarodowego elitarnego Klubu Odkrywców (The Explorers Club) z siedzibą w Nowym Jorku. Uroczyste spotkanie zorganizowane w Bibliotece Jagiellońskiej dla uświetnienia 70. rocznicy urodzin pisarza prze-
biegało w prawdziwie podniosłej, choć – można by rzec – rodzinnej atmosferze. W spotkaniu uczestniczyło ponad 130 osób, w gronie których znalazło się wielu znakomitych gości, między innymi prof. Franciszek Ziejka (rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1999–2005), prof. Zdzisław Pietrzyk (dyrektor BJ), Stanisław Dziedzic (dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa), prof. Emil Orzechowski z Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej. Wszyscy zgromadzeni to bliscy znajomi, przyjaciele i miłośnicy twórczości Zbigniewa Święcha. Uroczystość prowadzili znani „krakauerolodzy” Leszek Mazan i Mieczysław Czuma. Spotkanie rozpoczęło się projekcją filmu autorstwa Magdy Hejdy zatytułowanego Powspominajmy, Zbyszku..., zrealizowanego przez krakowski oddział Telewizji Polskiej. Wspomnienia przeplatały się ze składaniem życzeń i gratulacji. Oprócz formalnych, oficjalnych zwrotów nie zabrakło akcentów humorystycznych i oryginalnych, nietypowych prezentów. Nieoficjalną część uroczystości uświetnił swoim występem mistrz gitary Jan Oberbek, w wykonaniu którego mogliśmy wysłuchać kilku utworów klasycznych. Biblioteka Jagiellońska czuje się wyróżniona, że mogła współuczestniczyć w organizacji jubileuszu swojego Honorowego Czytelnika. Dostojnemu Jubilatowi życzymy zdrowia i dalszych sukcesów w podążaniu śladami legend i pogłębianiu wiedzy historycznej dla użytku nas wszystkich.
Aleksandra Cieślar
wicedyrektor BJ ds. administracji
alma mater nr 156–157
35