Ze zbiorów BJ
Kutrzeby (1876–1946), autora kilkuset prac szczegółowych i pierwszego polskiego podręcznika akademickiego, zatytułowanego Historia ustroju Polski, który został przetłumaczony na język rosyjski i niemiecki. Międzynarodową sławę i uznanie zdobyły, ogłaszane w językach obcych, prace Rafała Taubenschlaga (1881–1958) poświęcone dziejom prawa antycznego (rzymskiego). Tematyką prawa polskiego i kościelnego od okresu międzywojennego zajmował się Adam Vetulani (1901–1976). Europejskie uznanie przyniosły mu studia nad dwunastowiecznym prawnikiem włoskim Gracjanem. Po drugiej wojnie światowej badania prawników (Ludwika Ehrlicha) ukazały międzynarodowe znaczenie polskich teoretyków, między innymi Pawła Włodkowica. Rozszerzyły się też na epokę XIX wieku (Stanisław Grodziski). Kontynuowano również z dobrymi rezultatami prace nad powszechną historią prawa, prawem kanonicznym, rzymskim Strona tytułowa Dziejów narodu polskiego z podobizną autora, Jerzego Samuela Bandtkiego, (Wacław Uruszczak). W środowisku t. I, Wrocław 1835 uniwersyteckich prawników od czaNa okres międzywojenny przypadaW dziedzinie specjalizacji znacząca sów Antoniego Zygmunta Helcla (1808– ją też znaczące publikacje poświęcone rola przypada zawodowemu środowisku –1870) kontynuowana jest tradycja wydadziejom powszechnym, na przykład historycznemu w zakresie rozwinięcia wania źródeł do dziejów prawa polskiego. Konopczyńskiego o parlamentaryzmie nauk pomocniczych historii, między in- W początkowym okresie ogłaszano źródła angielskim, stosunkach Polski ze Szwecją nymi paleografii, geografii historycznej, o charakterze ogólnopolskim, na przykład i Turcją. Ta tematyka badań i publikacji zwłaszcza w epoce od końca XIX wieku sejmowe, miejskie, w następnych epokach utrzymana była w okresie po drugiej do drugiej wojny światowej. Uniwersytet publikowano materiały dotyczące prawa wojnie światowej. Ich rezultatem są stał się też centrum badań nad dziejami wiejskiego, lokalnego (księgi sądowe). Wielka aktywność naukowa cechuje dzieła Henryka Wereszyckiego z zakresu kultury, oświaty i nauki. Poczynając od politycznej historii XIX wieku, Henryka roku 1900, ogłoszono tutaj kilka wielkich środowisko historyków literatury, badające Batowskiego i Mariana Zgórniaka – dzieł poświęconych dziejom Uniwersytetu twórczość polskich i obcych pisarzy od XX wieku. Wynikiem prac nad historią po- Jagiellońskiego, wydano książki i rozpra- antyku po czasy współczesne. Tę wielką wszechną są też wydane przez pracowni- wy o studiach Polaków za granicą. Tutaj kartę historiografii literaturoznawczej ków Instytutu Historii podręczniki historii też Stanisław Kot opublikował w okresie zapoczątkował w latach 40. XIX wieku Austrii, Węgier i Jugosławii oraz Włoch. międzywojennym pierwszą nowoczesną Michał Wiszniewski (1794–1865). Mimo Na podkreślenie zasługuje także zapo- Historię wychowania, która jako podręcz- że był profesorem historii, cały 18-letni czątkowanie w okresie międzywojennym nik jest używana do dzisiaj. Tutaj też opra- krakowski okres swego życia poświępoważnych badań nad historią starożytną cowano dwa klasyczne dzieła o dziejach cił studiom nad dawnymi zabytkami (Ludwik Piotrowicz), które z powodze- nauki polskiej w epoce renesansu i baroku piśmienniczymi – drukowanymi i rękopiśmiennymi. Rezultatem była pierwsza niem kontynuowano po drugiej wojnie (Henryk Barycz). światowej. Nie można zapomnieć o prof. Szczególna rola w środowisku uni- nowoczesna monumentalna, 10-tomowa, Aleksandrze Krawczuku, który, dzięki wersyteckim w badaniach historycznych Historia literatury polskiej (1840–1857). swym publikacjom, stał się niezwykłym przypadła również prawnikom, filologom, Pisana przez epigona oświecenia w duchu popularyzatorem historii antycznej i do- a także profesorom Wydziału Teologicz- romantycznym, objęła całe piśmiennictwo prowadził do ogólnopolskiego zaintere- nego. Historycy prawa, poczynając od polskie od najwcześniejszego okresu do sowania tą dziedziną. połowy XIX wieku, zajęli się badaniami połowy XVII wieku. Przerwana została Po drugiej wojnie światowej zakres nad dziejami prawa staropolskiego, sejmu, po wyjeździe autora w okresie Wiosny badań uległ radykalnemu rozszerzeniu, ustroju, sądownictwa. Rozkwit krakow- Ludów do Włoch. Tradycję ukazania caobejmując czasy najnowsze, zagadnienia skiej szkoły historii prawa przypada na po- łości dziejów literatury polskiej po wielu społeczne, ruchy robotnicze i socjali- czątek XX wieku i okres międzywojenny. latach podtrzymał Stanisław Tarnowski styczne. Związany jest z działalnością Stanisława (1837–1917), ogłaszając sześciotomową
12
alma mater nr 155