PERSONAE
SMAK ŻYCIA
– Co w języku zmienia wojna? Zostawia swój ślad? – pytam prof. Andrzeja Pisowicza, znawcę języków orientalnych, głównie ormiańskiego, perskiego i kurdyjskiego. – Wojna odciska swój ślad, pojawiają się zapożyczenia związane z nowymi dokumentami, obowiązkowymi dostawami, ale nie to jest najbardziej dramatycznym wojennym żniwem w języku. Ono dotyczy czego innego: wojna potęguje zło. Widok zabitego człowieka nie jest rzadkością, jak w czasach pokoju. Zabijanie zaczyna być, także w języku, mierzone podwójną miarą – słyszę.
PSYCHOLOGICZNA SYLWETKA JĘZYKOZNAWCY – Profesor Tadeusz opisanego zdarzenia, znaj- Na przykład to, jakie słyszał od swojej Milewski, promotor moduje się brązowa tablica mamy, Ireny, z wykształcenia romajej pracy magisterskiej, pamiątkowa ku czci prof. nistki: – Jaka jest etymologia nazwiska był mężczyzną słusznej Milewskiego. O wyważe- Pisowicz? budowy oraz tuszy. Raz niu drzwi w sali wykłado– W języku polskim nazwiska są z tych swoich gabarytów wej obok umieszczony na zwykle tworzone od rzeczowników, zrobił użytek – mówi prof. niej napis nie wspomina. a więc powinno być raczej Piesowicz – Andrzej Pisowicz. O kilku innych faktach od psa, a nie Pisowicz – od czasownika – A mianowicie? z jego biografii – tak. Uro- „pisać”. Tak samo widział to prof. Kazi– Mogło to być w 1960 dził się w Kołomyi, gdzie mierz Rymut, językoznawca onomasta. roku, na moim trzecim jego ojciec był lekarzem. Od niego wiem, że w średniowieczu roku studiów. Na najwyżStudia kończył na Uniwer- mieszkał w Krakowie człowiek o naszym piętrze w budynku sytecie Jana Kazimierza zwisku lub przezwisku „Pies”, co nam polonistyki przy ul. Gołęwe Lwowie, gdzie się kojarzy się dobrze – pies jest wiernym biej 20 słuchaliśmy wykłateż doktoryzował. Tytuł przyjacielem człowieka. Ale, na przykład, Prof. Andrzej Pisowicz du profesora. Sprzątaczka doktora habilitowanego u muzułmanów pies jest zwierzęciem widocznie jego głosu nie uzyskał na Uniwersytecie nieczystym, którego się w domu nie usłyszała i zamknęła nas w środku na klucz. Jagiellońskim w 1933 roku i już w Krako- trzyma. Tenże prof. Rymut nie wyklucza, Kiedy po skończonym wykładzie okazało wie pozostał. Aresztowany przez gestapo że nazwisko „Pisowicz” może pochodzić się, że nie możemy wyjść, profesor zaczął 6 listopada 1939, został uwięziony w Sach- także od zdrobnienia imienia Piotr – Piech, dobijać się do drzwi. Odpowiedziała mu senhausen, potem w Dachau. Po roku Pieszek (stąd Pieskowa Skała) – mówi do cisza. Ani na korytarzu, ani w najbliższych zwolniony, brał udział w tajnym nauczaniu mnie prof. Andrzej Pisowicz i jeszcze po salach wykładowych nie było żywej duszy. i już wtedy pisał zaplanowany na trzy tomy chwili dodaje: Wtedy, zdesperowany, wychylił się przez Zarys językoznawstwa ogólnego. – Marcin Piesowicz (jeszcze nie Piokno, krzycząc: „Ludzie, pomóżcie, jeste– Kolekcjonował zegary – wspomina sowicz!), najstarszy przodek odnotowaśmy zamknięci!”. Jednak przechodnie na swojego mistrza uczeń. – W jego mieszka- ny w księgach parafialnych, urodził się ulicy, zamiast pospieszyć nam z pomocą, niu niedaleko Wawelu słychać w Głogowie Małopolskim robili wszystko, by znaleźć się jak najdalej było nieustanne odmierzanie koło Rzeszowa w 1790 roku. od wykrzykującego coś z ostatniego piętra czasu i uderzania w gongi to Jeden z krewnych, mieszkajegomościa. „W tej sytuacji będę musiał dźwięczne, to głuche i stłujący w Przemyślu, znalazł wyważyć drzwi!” – powiedział do nas mione. Jego czas zatrzymał metryki dwóch rodzonych Tadeusz Milewski. się, niestety, dosyć wcześnie. braci z połowy XIX wieku. – I zrobił to? Kiedy zmarł, miał 60 lat. Starszy został zapisany jako – Ależ tak! Wziął spory rozbieg i drzwi Piesowicz, a młodszy już nie miały prawa tego wytrzymać! – mówi PISOWICZE, PIESOWICZE? jako Pisowicz. Może to była prof. Pisowicz. pomyłka? A może rodzice Dzisiaj na trzecim piętrze budynku Językoznawca zadaje pydziecka chcieli tego „psa” Wydziału Polonistyki, gdzie doszło do tania, jakich inni nie zadają. Matka, Irena Pisowiczo- z nazwiska usunąć? – słyszę. wa z domu Sikorska
ALMA MATER nr 148-149
47