Agata Zuzanna Jabłońska
nież swoją działalność słynna dziś Galeria Zderzak, którą ze znakomitym efektem Marta Tarabuła prowadzi już ponad ćwierć wieku. Jan Trzupek, krytyk i kurator wystaw, prezes Zarządu Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej, opowiedział o swoich spotkaniach z Mieczysławem Porębskim w Galerii Krzysztofory Krystyna Czerni w latach 80., podczas przygotowywania wystaw Grupy Krakowskiej. Krytycy i sztuka (2004), Spotkanie z Ablem Większość artystów z tej legendarnej (2011). Kolejne tomy gotowe do druku grupy należała do przyjaciół prof. Poręb- czekają na publikację. Krystyna Czerni, skiego od czasów wojny, a on sam był jej która została w tym roku finalistką Naczłonkiem od lat 60. Doktor hab. Andrzej grody Nike za książkę o Jerzym NowoSzczerski – z pokolenia wnuków – nie był sielskim – podobnie jak nasz Mistrz osiem bezpośrednim uczniem Profesora, ale po- lat wcześniej – mówiła o trudnych latach, czuwa się do pokrewieństwa z jego szkołą. na jakie przypadła działalność Profesora Co więcej, jego pierwsze doświadczenie na Uniwersytecie Jagiellońskim, oraz o wystawiennicze związane jest z wystawą naszym zobowiązaniu wobec spuścizny rysunków konferencyjnych Mieczysława po nim. Uzupełnieniem części merytorycznej Porębskiego w galerii Maszy Potockiej, gdzie pracował podczas studiów. Andrzej spotkania był pokaz licznych zdjęć archiSzczerski, obecnie prezes Sekcji Polskiej walnych oraz projekcja fragmentu nagraAICA, mówił o Porębskim – wybitnym nia wykładu prof. Porębskiego w styczniu humaniście, do którego pisarstwa należy 1989 roku. W starym instytucie przy wracać. Na końcu głos zabrała Krystyna ul. św. Anny Profesor mówił o badaniach Czerni, należąca do najbliższego grona nad sztuką polską XIX wieku. Całość tego
Agata Zuzanna Jabłońska
przeniesione do MOCAK-u i stanowią tam od niedawna wyodrębnioną przestrzeń do zwiedzania i studiów. W spotkaniu w IHS UJ, które przyciągnęło liczną publiczność w różnym wieku, w dyskusji panelowej wzięło udział ośmiu historyków sztuki i krytyków: Krystyna Czerni, Jan Fejkiel, Tomasz Gryglewicz, Maria Hussakowska, Adam Rzepecki, Andrzej Szczerski, Marta Tarabuła, Jan Trzupek. Niżej podpisana spotkanie to prowadziła, a otworzyła je wicedyrektor IHS UJ dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży. Już tak dobrane nazwiska świadczą o tym, że wypowiedzi stanowiły wielogłos. Pewne wątki się przeplatały, ale każdy dodawał coś od siebie. Profesor Tomasz Gryglewicz, prowadzący dziś Zakład Historii Sztuki Nowoczesnej, syntetycznie zarysował sylwetkę prof. Porębskiego. Doktor hab. Maria Hussakowska, podobnie jak jej przedmówca należąca do pierwszych asystentów Profesora w IHS UJ, zapowiedziała projekt publikacji, która przedstawi w krytycznym ujęciu takie zakresy działalności Mistrza jak teoria sztuki, krytyka artystyczna, praktyka muzealna, dydaktyka. Jan Fejkiel, twórca i właściciel jedynej w Polsce galerii prywatnej specjalizującej się w grafice i rysunku, wspominał o wykładach Profesora, które stanowiły wyzwanie dla studentów. Jan Fejkiel, zanim utworzył na początku lat 90. własną galerię, która rozwija to ważne i dla Profesora pole zainteresowań, jakim jest grafika artystyczna, pracował w Wydawnictwie Literackim i pod jego okiem wyszły tak ważne tomy prac Porębskiego, jak Pożegnanie z krytyką (1983, II rozszerzone wydanie) oraz Sztuka i informacja (1986). Z kolei Adam Rzepecki, fotografik zatrudniony w IHS UJ, a znany przede wszystkim jako współzałożyciel Grupy Łódź Kaliska, opowiedział o niezwykłym epizodzie w dydaktyce Profesora, jakim był pobyt ze studentami w Niedzicy w 1978 roku i jego udział w „żywych obrazach”. Nie trzeba było namawiać Mistrza, aby wcielił się w picassowską Gertrudę Stein oraz Pierrota, syna Picassa. Dowcipnie opowiedziana i obszernie ilustrowana archiwalnymi fotografiami wypowiedź wywołała żywy oddźwięk z sali. Pikantny passus na temat dezynwoltury Profesora jako dydaktyka dodała Marta Tarabuła, która obroniła pod jego okiem pracę magisterską na temat modnego w latach 80. malarstwa „nowych dzikich”. Trzeba dodać, że od tego malarstwa zaczęła rów-
W spotkaniu uczestniczyła liczna publiczność
uczniów Profesora, której zawdzięczamy kapitalny tom Nie tylko o sztuce. Rozmowy z Profesorem Mieczysławem Porębskim (1991, Wydawnictwo Dolnośląskie) oraz redakcję czterech tomów Dzieł Porębskiego, które ukazały się w WL: Polskość jako sytuacja (2002), Nowosielski (2003),
wykładu zostanie wydana, zgodnie z obietnicą obecnego dyrektora IHS UJ dr hab. Andrzeja Betleja – jako osobna publikacja. Zbierając te wszystkie nazwiska osób trudniących się szeroko pojętą kulturą artystyczną, otrzymujemy bardzo ciekawą mozaikę, wiele mówiącą o różnorodności
ALMA MATER nr 152–153
73