ŻYCIE WYPEŁNIONE PRACĄ W stulecie śmierci prof. Augusta Witkowskiego nym stypendium u Williama Thomsona. W 1882 roku habilitował się na Politechnice Lwowskiej i otrzymał Katedrę Fizyki. W roku 1887 został profesorem zwyczajnym. Wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim prof. Witkowski rozpoczął od roku akademickiego 1890/1891. Stało się to wkrótce po tragicznej śmierci Zygmunta Wróblewskiego, kiedy to władze Uniwersytetu Jagiellońskiego zaproponowały prof. Witkowskiemu objęcie Katedry Fizyki. Wykładał zarówno fizykę eksperymentalną, jak i fizykę teoretyczną. Odznaczał
Alicja Rafalska-Lasocha
marcu 2012 roku społeczność akademicka uroczyście obchodziła jubileusz powstania jednego z głównych uniwersyteckich gmachów – Collegium Witkowskiego. Warto przypomnieć postać inicjatora budowy tego obiektu – prof. Augusta Witkowskiego, fizyka, obdarzonego niezwykłą intuicją fizyczną i zdolnością rozpoznawania znaczenia nowych odkryć, zwłaszcza że mija właśnie sto lat od jego śmierci. August Witkowski jako jeden z pierwszych uczonych właściwie ocenił doniosłość i znaczenie opublikowanej w 1905 roku pracy Einsteina na temat szczególnej teorii względności. Właśnie z jego osobą łączy się również próba uzyskania posady na Uniwersytecie Jagiellońskim przez późniejszą dwukrotną laureatkę Nagrody Nobla - Marię Skłodowską-Curie. W dziejach krakowskiej wszechnicy był postacią ważną i powszechnie szanowaną. August Witkowski urodził się w rodzinie urzędniczej 12 października 1854 w miejscowości Brody we wschodniej Galicji. Studiował na Wydziale Inżynierii Akademii Technicznej oraz na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Lwowie. Po studiach wyjechał do Berlina, gdzie współpracował z Gustawem Kirchhoffem, a następnie przebywał w Anglii na rocz-
50
ALMA MATER nr 152–153 Collegium Witkowskiego
Prof. August Witkowski (1854–1913)
gazów. Tematykę tę kontynuował również za prof. Zygmuntem Wróblewskim prof. Witkowski w Zakładzie Fizyki UJ. Zajmował się głównie badaniami rozszerzalności i własności termodynamicznych gazów. Ogłosił wiele ważnych w tej dziedzi nie naukowych publikacji. W kręgu zainteresowań profesora znalazły się również problemy z zakresu fizyki teoretycznej, zwanej także fizyką matematyczną. Na skutek starań Witkowskiego w roku 1891 wykłady fizyki matematycznej objął w Krakowie przybyły z Warszawy prof. Władysław Natanson. Być może podążając śladami Natansona, List kondolencyjny wysłany przez Marię Skłodowską-Curie do rektora UJ absolwentka fizyki prof. Fryderyka Zolla po śmierci prof. Witkowskiego i matematyki paryskiej Sorbony, Maria Skłodowska szukała się talentem krasomówczym, a jego prew 1894 roku posady asystentki właśnie lekcje cieszyły się popularnością nie tylko u prof. Witkowskiego w Krakowie. Choć pośród studentów, lecz również wśród poglądy ówczesnej kadry profesorskiej, posiadają cych intelektualne aspiracje jak również panujące stosunki społeczkrakowian. Z wielką pasją zajmował się ne, nie sprzyjały zdobywaniu wyższego upowszechnianiem nauki. Swe wykłady wzbogacał licznymi eksperymentami, co wykształcenia przez dziewczęta, pośród wzbudzało tym większe zainteresowanie krakowskich uczonych byli profesorowie popierający dążenia kobiet do kształcenia słuchaczy. W problematyce fizyki drugiej połowy na uniwersytetach. Wśród nich był rówXIX wieku dominowała głównie fizyka nież prof. August Witkowski. Wspierali Archiwum UJ
W