OD LEJKA PIENIĄŻKA PO NEURONAWIGACJĘ K
Archiwum Katedry Historii Medycyny
rakowska laryngologia to jecyny klinicznej tchawicę i oskrzela den z najjaśniejszych rozdziana 10 lat prawie przed innymi. Tylko łów w historii polskiej medycyny. wielkie odkrycia dają się ująć tak Powyższej refleksji nie sposób się krótko i jednoznacznie. oprzeć, spoglądając na portrety Niełatwo było – mówiąc dziw gabinecie kierownika Katedry siejszym językiem – wypromować i Kliniki Otolaryngologii UJ CM laryngologię u schyłku XIX stulecia. prof. Jacka Składzienia, a także Miejsce pracy prof. Pieniążka to liśledząc dokonania jego poprzedniczący zaledwie 10 łóżek samodzielny ków. Klinika przy ul. Śniadeckich 2 oddział laryngologiczny w szpitalu należy dziś do najlepszych w kraju, św. Łazarza, który profesor w znaczprzy czym chodzi nie tylko o wynym stopniu finansował z własnej konywane tu operacje endoskopokieszeni. Wcześniej musiał uzyskać Kierownik Katedry i Kliniki Otolaryngologii UJ CM we zatok i nosa, za które zresztą zgodę sejmu galicyjskiego na bezprof. Jacek Składzień w 2007 roku otrzymała pierwsze płatne prowadzenie uniwersyteckich miejsce w rankingu tygodnika „Wprost”. przypominających wzierniki uszne. Tak wykładów z laryngologii i rynologii. Ani o operacje ucha (nagrodzone w 2005). zwany lejek Pieniążka – jak zapewnia prof. Dzięki pasji i społecznemu zaangażoKraków słynie także z leczenia guzów no- Składzień – można znaleźć w gabinetach waniu prof. Pieniążka łatwiej było dzierżyć wotworowych oczodołów oraz – co należy zabiegowych jeszcze dziś. ster krakowskiej laryngologii jego następA oto jak o zasługach prof. Pieniąż- com: Franciszkowi Nowotnemu oraz wsposzczególnie podkreślić – oszczędzających operacji krtani, gdzie u sporej liczby osób ka dla medycyny wypowiadał się prof. mnianemu już prof. Janowi Miodońskiemu dotkniętych nowotworem tego narządu Jan Miodoński, najwybitniejszy polski (1902–1963), który kierownictwo kliniki laryngolog: Jeśli miałbym dać lapidarną przejął w roku 1934. Miodoński nie tylko udaje się zachować funkcje mowy. Trwającą blisko 130 lat historię kra- odpowiedź na pytanie, co najważniejszego stworzył nową epokę w laryngologii, ale kowskiej laryngologii rozpoczął prof. zdziałał Przemysław Pieniążek – odpo- też dzięki jego wieloletnim staraniom i dePrzemysław Wiktor Odrowąż-Pieniążek wiedź moja brzmiałaby: zdobył dla medy- speracji wybudowano dla kliniki imponu(1850–1916), uważany za pierwszejący, jak na owe czasy, gmach przy go polskiego specjalistę od chorób ul. Śniadeckich o kształcie litery uszu, gardła, nosa i krtani. DziałalL (jak Laryngologia). Wcześniej ność tego wykształconego w Kralaryngologia gnieździła się w bukowie i Wiedniu adepta chirurgii dynku gospodarczym szpitala św. przypadła na czasy, kiedy swe żniwo Łazarza, na rogu ulic Kopernika zbierała groźna choroba – błonica. i Śniadeckich (gdzie dziś usadowiła Nie znano jeszcze przeciwbłoniczej się Psychologia Kliniczna). W piersurowicy i często jedynym ratunkiem wotnej siedzibie kliniki, nazwanej dla chorego było otwarcie tchawicy przez ciętego felietonistę Zygmuni mechaniczne usunięcie blokujących ta Nowakowskiego „królestwem drogi oddechowe błon krupowych. ciemności”, panowały warunki urąWykonując taki właśnie ratujący gające najśmielszym wyobrażeniom życie, rutynowy zabieg tracheotomii, o pracy w służbie Hipokratesa. Nie prof. Pieniążek wpadł na pomysł dość, że sypał się tynk, a ściany, by metody umożliwiającej obejrzenie zapobiec katastrofie budowlanej, poprzez otwór tracheotomijny u żytrzeba było podtrzymywać stemplającego człowieka wnętrza tchawicy mi, to jeszcze przepełnienie było na i oskrzeli. Pierwszy w świecie zabieg tyle spore, że kładziono po dwóch tracheobronchoskopii, dzięki którechorych na jednym szpitalnym mu zapisał się w historii medycyny, łóżku. wykonał w 1884 roku. Pionierską 6 listopada 1939, prosto z placu podróż do wnętrza oskrzeli chorego budowy, prof. Miodoński udał się odbył za pomocą urządzenia własnedorożką do Collegium Novum, Prof. Przemysław Pieniążek w trakcie badania laryngologicznego, go pomysłu – metalowych lejków gdzie został aresztowany w słynpoczątek XX w.
56
ALMA MATER nr 150