Zofia Gołubiew (20 kwietnia 1942 – 9 marca 2022)
marca 2022 zmarła Zofia Gołubiew – ceniona historyk sztuki i muzealnik, wieloletnia dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dwa lata po studiach rozpoczęła pracę w Muzeum Narodowym w Krakowie, gdzie w latach 1974–1980 pełniła funkcję redaktora wydawnictwa, w latach 1980–1996 była kierownikiem Działu Nowoczesnego Polskiego Malarstwa i Rzeźby, a w latach 1996–2000 wicedyrektorem ds. naukowych i oświatowych. Na stanowisko dyrektora Muzeum została powołana w 2000 roku i pełniła tę funkcję przez 15 lat. Warto podkreślić, że w dziejach Muzeum Narodowego w Krakowie jest jedyną kobietą, która zarządzała tą instytucją. Podczas Jej dyrektorowania w Muzeum zrealizowanych zostało wiele różnych przedsięwzięć artystycznych – wystawy dorobku artystycznego Henryka Siemiradzkiego i Artura Grottgera, Tadeusza Kantora, Jana Matejki, Stanisława Wyspiańskiego, Olgi Boznańskiej, braci Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Maurycego Gottlieba, Edwarda Dwurnika i wiele, wiele innych. Udało się także pozyskać ogromne fundusze na przeprowadzenie prac konserwatorskich w kilkunastu obiektach, między innymi w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka, w Muzeum Czapskich, w XVII-wiecznym spichlerzu przy pl. Sikorskiego, który przekształcony został w Ośrodek Kultury Europejskiej – Europeum. Podczas remontu galerii w Sukiennicach Zofia Gołubiew zdecydowała, że zamiast zamykać dzieła sztuki w magazynach, można pokazać je w innym miejscu – na Zamku Królewskim w Niepołomicach. Pod jej kierownictwem Muzeum otrzymało wiele nagród zarówno za realizacje architektoniczne, jak i za ekspozycje. Należała do wielu krajowych i międzynarodowych organizacji i stowarzyszeń,
Wiesław Majka
9
Zofia Gołubiew
między innymi do Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Stowarzyszenia Twórczego, International Association of Art Critics oraz International Council of Museums. Pełniła też funkcję prezesa Fundacji Książąt Czartoryskich (2000–2004). W latach 2000–2012 była członkiem Rady do spraw Muzeów działającej przy ministrze kultury i dziedzictwa narodowego. Za swoją działalność odznaczona została, między innymi, srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Księżnej Olgi III klasy i II klasy, złotym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Laurem Krakowa XXI Wieku, Krzyżem Małopolski, odznaką „Honoris Gratia” oraz srebrnym medalem Plus Ratio QuamVis. – Lubiłem spotkania z Panią Dyrektor. Zawsze miała swoje zdanie. Potrafiła realizować wizje zmieniające nasze miasto. [...] Do końca swych dni była aktywna w obszarze rewaloryzacji zabytków,
ochrony dziedzictwa kulturowego miasta, była członkinią ważnych ciał doradczych i programowych. Bywała na wydarzeniach, premierach teatralnych, festiwalach, wernisażach artystów. Ciekawa była młodego pokolenia twórców, zaglądała im przez ramię, angażowała się do ostatniej chwili w konkursy, jury, salony sztuki. A przy okazji pisała felietony i teksty na łamach miesięcznika „Kraków” – pokazując swój żywy związek z naszym miastem. Żegnamy osobę z pięknym życiorysem i postawą – zaangażowaną, odpowiedzialną, kobietę z ogromną charyzmą i klasą, która zawsze wysoko podnosiła poprzeczkę, w pierwszej kolejności sobie. Teraz, kiedy odeszła, wdzięczność nasza ma inny wymiar. Nie jest wdzięcznością okazywaną na co dzień wyjątkowo mądrej doradczyni w sprawach miasta i kultury, jest wdzięcznością za Jej miejsce w historii naszego miasta i kultury narodowej – wspomina prezydent Krakowa prof. Jacek Majchrowski.
Red.
ALMA MATER nr 231–232
77