ROZWÓJ INFRASTRUKTURY BADAWCZEJ – KIERUNEK STRATEGICZNY statnie dziesięciolecie było dla Wydziału Chemii UJ okresem intensywnych działań na rzecz pozyskiwania środków finansowych na projekty infrastrukturalne, modernizacyjne i inwestycyjne. Począwszy od 2009 roku, finansowanie pozyskane w ramach programów Unii Europejskiej walnie przyczyniło się do niespotykanej w czterdziestoletniej historii istnienia Wydziału rozbudowy parku aparaturowego, co stanowiło strategiczny kierunek rozwoju w minionej dekadzie, podtrzymywany skutecznie u progu kolejnego dziesięciolecia. Najnowszym sukcesem Wydziału Chemii na polu strategicznych inwestycji aparaturowych jest projekt ATOMIN 2.0 – „Centrum badań materiałowych w skali ATOMowej dla INnowacyjnej gospodarki”. Projekt został początkowo wyłoniony w konkursie MNiSW Polska mapa infrastruktury badawczej i w 2020 roku został zakwalifikowany do finansowania na lata 2021–2023. Całkowita wartość projektu przekracza 97 milionów złotych, z czego przyznane dofinansowanie sięga 70 procent tej kwoty. ATOMIN 2.0 jest realizowany we współpracy z Wydziałem Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ, przy czym budżet przeznaczony dla Wydziału Chemii to rekordowe 75 milionów złotych. Głównymi autorami projektu na Wydziale Chemii byli dr hab. Piotr Pietrzyk i dr hab. Marcin Wieczorek, którzy na etapie realizacji odpowiadają za koordynację prac z ramienia Wydziału i odpowiednio za kierowanie całym projektem. Przedsięwzięcie ATOMIN 2.0 zakłada zintensyfikowanie badań w czterech obszarach tematycznych, zogniskowanych wokół zagadnień dotyczących materiałów dla zastosowań telekomunikacyjnych i technologii informatycznych, energetycznych, medycznych i przyjaznych środowisku. Planując infrastrukturę, kierowano się
62
ALMA MATER nr 225
Adam Koprowski
O
Elektronowy mikroskop transmisyjny
zasadą unikatowości technik badawczych, komplementarnością z istniejącym wyposażeniem i interdyscyplinarnością w poszukiwaniach tematów, które będą mogły być podejmowane dzięki pozyskanemu wyposażeniu. Realizacja projektu umożliwi podejmowanie przełomowych programów na styku badań strukturalnych, badania reaktywności w trybie in situ/operando połączonych z obserwacjami mikroskopowymi i pomiarami dyfrakcyjnymi oraz spektroskopowymi, a zaawansowana interpretacja uzyskanych wyników będzie wspomagana metodami mechaniki kwantowej i dynamiki molekularnej. ATOMIN 2.0 pozwoli na podejmowanie ambitnych programów B + R oraz zwiększenie atrakcyjności Wydziału Chemii jako potencjalnego partnera wśród największych instytucji badawczych i badawczo-rozwojowych w skali europejskiej i światowej. Dotyczy to także partnerów z otoczenia gospodarczego, gdyż znaczna część czasu pomiarowego będzie przeznaczona na zlecenia i prace rozwojowe.
W ramach projektu zaplanowano zakup 23 dużych aparatów badawczych i stanowisk pomiarowych oraz wielu urządzeń o charakterze pomocniczym. Umożliwi to wzmocnienie parku aparaturowego wszystkich pracowni wydziałowych, a także laboratoriów należących do zespołów badawczych działających w strukturze Wydziału Chemii. Wśród najbardziej unikatowych i największych kosztowo inwestycji wymienić można system do ekstrakcji i chromatografii w stanie nadkrytycznym, spektrometr NMR, stanowisko spektrometrii fotoelektronów w warunkach podwyższonego ciśnienia sprzężony ze skaningowym mikroskopem elektronowym, wyposażenie wydziałowego centrum mikroskopii elektronowej (wysokorozdzielczy dwuwiązkowy mikroskop SEM wyposażony w spektrometry EDX i TOF-SIMS, przystawka do pomiarów in situ metodą TEM), sprzężony układ AFM–nanoFTIR, stanowisko atomowej spektrometrii stosunków izotopowych i ablacji laserowej, czasowo-rozdzielczy