Zorg en Ziekenhuis april 2018

#4

april 2018

Actualiteiten & ontwikkelingen De redactionele zorgpijlers

Bijzonder Zorgnieuws Aangenaam Verzorgd Medisch Belicht Talent Ontwikkeld Bewust Genieten

Kennis delen binnen de zorg Heel Holland Zorgt Zorg en Welzijn RAAKT. Volg ‘Heel Holland Zorgt’ op social media.

Mis niets & like ons!

Agnes van Beek

Vrijwilliger Erasmus MC staat als gastvrouw klaar

Zorgverleners

Rookvrije start

Gezonde voeding

bundelen krachten in strijd

voor elk kind

kan risico op oogziekte

tegen bureaucratie

in ETZ

bijna halveren

p. 4

p. 14

p. 26

Professional

Advertentie

Blijf thuis A wonen met een Stannah traplift

ls u ouder wordt, of traplopen door een medische oorzaak moeilijker gaat, kan die inspanning te groot zijn. Een bezoek aan de badkamer of gewoonweg naar bed gaan wordt dan een hele opgave. Bovendien bestaat het risico dat u valt, met alle gevolgen van dien.

Met een traplift voorkomt u dit risico. De trapliften van Stannah zijn ontworpen om u mobiel te houden in uw eigen woning, zodat u veilig thuis kunt blijven wonen en u meer energie overhoudt voor de leuke dingen in het leven!

DE EERSTE STAP Erkennen dat u minder vitaal bent is vaak een heel proces. Toch is het verstandig om niet te lang te wachten met de aanschaf van een traplift.

Accepteer het comfort van hulpmiddelen en zorg ervoor dat uw woning ‘voor alle leeftijden’ is.

Stannah biedt voor elke trap een lift, zelfs buitenshuis. De stoel wordt afgestemd op uw wensen. Zo biedt Stannah een extra brede stoel, en een stoel waar u half staand tegenaan leunt.

Deze laatste is ideaal bij knie- of heupblessures.

De rail wordt zoveel mogelijk aan de buitenzijde van de trap geplaatst. Hierdoor blijft de breedte van de trap maximaal behouden voor andere trapgebruikers. Een tweedehands traplift behoort ook tot de mogelijkheden. Deze wordt geheel gereviseerd en met garantie geleverd.

TEER PROFI VAN LI T/M JU

, 0 0 5 € N KORTI

ZELF ERVAREN Toch nog wennen aan het idee? Stannah is ‘s werelds meest gekozen traplift, meer dan 650.000 klanten gingen u voor. Veel van onze klanten bij u in de buurt laten hun traplift graag aan u zien, zodat u de voordelen zelf kunt ervaren.

G

EERSTEKLAS SERVICEDIENST Een traplift kan ook plotseling nodig zijn. Stannah is hierop ingesteld met een levertijd vanaf 3 dagen. Bezoek www.stannah.nl voor meer informatie, of bel gratis 0800-5066 en vraag naar toestel 8364. Onze adviseur komt graag vrijblijvend langs om de mogelijkheden op een rij te zetten en passend advies te geven.

Betaalbare traplift voor elke trap Ruime keuze uit nieuw en gebruikt Ruimtebesparende, opklapbare stoel

Eenmaal aangeschaft biedt Stannah een eersteklas servicedienst. Gespecialiseerde technici staan 7 dagen per week ter beschikking om vragen te beantwoorden.

Levertijd vanaf 3 dagen Servicedienst elke dag beschikbaar

NIEUW

Naast trapliften levert Stannah ook plateauliften en huisliften. De huisliften van Stannah zijn compact en zonder schacht in ieder huis te plaatsen.

Ja,

stuur vrijblijvend informatie over de trapliften van Stannah

8124

De informatie is voor: Naam:

Dhr./Mevr.

Postcode & huisnummer: Telefoonnummer: E-mail:

Graag wens ik informatie over een traplift voor een: rechte trap trap met bocht / gebogen trap trap buitenshuis

Ik vraag deze informatie aan, omdat:

BEL GRATIS 0800 - 5066 VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 8124

ik op korte termijn een oplossing zoek (binnen 2 maanden) ik binnen een half jaar mijn huis wil aanpassen ik nieuwsgierig ben naar de mogelijkheden voor in de toekomst

Stuur deze ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim. Een postzegel is niet nodig.

’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT

WWW.STANNAH.NL

Bijzonder Zorgnieuws Alles over ontwikkelingen en actualiteiten in de zorg WZA behaalt opnieuw kwaliteitskeurmerk p. 7

Aangenaam Verzorgd Alles over gezondheid en welzijn van de patiënt Film kijken tijdens een ingreep via de HappyMed videobril p. 13

Medisch Belicht Alles over de medische wetenschap Voorlichting kan vroeggeborene op latere leeftijd helpen p. 20 Jozefprijs voor ‘typisch Deventer onderzoek’ p. 21

Talent Ontwikkeld Alles over leren en werken in de zorg

Bewust Genieten Alles over voeding, lifestyle en trends in de zorg Ouderenmishandeling meer aandacht dankzij GroenLinks p. 25

In het ziekenhuis werken naast professionals natuurlijk ook heel veel vrijwilligers. Deze vrijwilligers zijn van onschatbare waarde en hebben vaak net even meer tijd om een patiënt nietmedische-aandacht te geven. In deze editie is Agnes van Beek aan het woord. Zij werkt als vrijwillig gastvrouw bij het Erasmus MC. Het is een mooi verhaal geworden, ontroerend en recht uit haar hart.

Je leest haar verhaal op pagina 16.

Groeten

Sanne van Leeuwen hoofdredacteur

Vaste rubrieken Beroep in beeld, Lifestyle en Reportages

Ministerie VWS onderstreept belang beter leren p. 27

van de redactie:

Voorwoord ‘Een mooi verhaal, ontroerend en recht uit haar hart’

Reportage

4

Minister Bruno Bruins Neemt 60 schrappunten in ontvangst

Zorgverleners bundelen krachten

en presenteren ruim 60 te schrappen regels in de strijd tegen bureaucratie Een einde aan oeverloze afvinklijstjes, controleren om het controleren, elke wijziging van een zorgplan laten ondertekenen of akkoord moeten vragen voor elk verbandje dat wordt aangelegd.

Zorg en Ziekenhuis

5

E

en greep uit de regels die wat betreft zorgverleners uit zeven beroepsgroepen – apothekers, fysiotherapeuten, huisartsen, medisch specialisten, psychiaters en wijk- en ziekenhuisverpleegkundigen – moeten worden geschrapt in het belang van meer tijd voor de patiënt en een goede uitoefening van hun vak. De in totaal 62 ‘schrappunten’ zijn vandaag overhandigd aan minister Bruins van Medische Zorg en Sport met de dringende oproep namens 200.000 zorgprofessionals en hun beroepsorganisaties aan het kabinet om de 40% van hun tijd die zorgverleners nu besteden aan administratie, minimaal te halveren.

De 62 schrappunten zijn voortgekomen uit de zogenaamde ‘schrap- en verbetersessies’ die in januari, februari en maart - met steun van het ministerie van VWS - zijn georganiseerd in het kader van (Ont)Regel de Zorg, een initiatief van huisartsenactiegroep Het Roer Moet Om (HRMO) en VvAA, ledenorganisatie voor ruim 120.000 zorgverleners. In zo’n 23 sessies hebben honderden zorgverleners met elkaar en met verzekeraars, toezichthouders en patiënten- en brancheorganisaties, vastgesteld welke regels binnen hun vakgebied kunnen worden geschrapt en wat er nodig is om dat te realiseren. Het gaat om regels die op relatief korte termijn kunnen worden geschrapt en direct verschil maken in termen van meer aandacht voor de patiënt en kwaliteit van zorg. Per beroepsgroep is een schrapkaart opgesteld met daarop 5 – 10 schrappunten. De schrapkaarten zijn vandaag overhandigd aan minister Bruins en zijn tevens in te zien via www.vvaa.nl/ ontregeldezorg. De schrappunten vormen een onderdeel van het programmaplan (Ont)Regel de Zorg dat het ministerie van VWS in mei presenteert.

is het nú zaak dat zorgverleners hun kostbare tijd zinvol kunnen besteden. In deze beweging gaan er zonder twijfel tegenkrachten ontstaan en dat vraagt om leiderschap, samenwerking en regie. Dat is wat we vandaag vragen aan de minister en aan alle stakeholders in de zorg.”

Peter de Groof, huisarts en een van de initiatiefnemers van HRMO: “ Zorgverleners zijn het beu om te werken in een systeem waarin controle op controle wordt gestapeld. Zij willen meer tijd voor de patiënt, in een klimaat dat uitgaat van gerechtvaardigd vertrouwen in plaats van georganiseerd wantrouwen”

Hele zorgveld in beweging

senactiegroep Het Roer Moet Om (HRMO) vorig jaar heeft genomen samen met VvAA, ledenorganisatie voor ruim 120.000 zorgverleners, en dat nu met steun van het ministerie van VWS is voortgezet. Uit onderzoek dat in het najaar van 2017 werd verricht door de Denktank (Ont)Regel de Zorg kwam naar voren dat zorgverleners gemiddeld 40% van hun tijd kwijt zijn aan administratie. Rond ‘(Ont) Regel de Zorg’ is de afgelopen periode een brede beweging ontstaan. Zo zijn ook andere beroepsgroepen, zoals paramedici, gestart met het inventariseren van onnodige regels.

Daarnaast zijn instellingen en ziekenhuizen uit eigen beweging gestart met het schrappen van regels.

(Ont)Regel de zorg is een initiatief dat huisart-

50% reductie is mogelijk Met de overhandiging van de schrappunten doet de beweging (Ont)Regel de Zorg een oproep aan álle stakeholders in de zorg en het kabinet om de 40% van hun tijd die zorgverleners nu gemiddeld bezig zijn met administratie, minimaal te halveren. Daartoe is het van belang dat niet alleen de zorgverleners en hun beroepsorganisaties verantwoordelijkheid nemen voor verandering, maar álle stakeholders in de zorg,” aldus Willem Veerman, huisarts, vice voorzitter van het VvAA-bestuur en lid van de stuurgroep (Ont)Regel de Zorg: “Onzinnige regelgeving gaat ten koste van tijd voor de patiënt en de bezieling van zorgverleners. Met deze schrapsessies hebben zorgverleners laten zien dat zij zelf stappen willen zetten, maar we hebben de steun van het héle zorgveld nodig om minder regelgeving en meer tijd voor de patiënt daadwerkelijk te realiseren. Met de huidige uitdagingen op de arbeidsmarkt in de zorg

De samenleving digitaliseert en verandert.

Mensen zijn mondiger, stellen hogere eisen en hebben nieuwe technologieën tot hun beschikking.

6

Maasstad Ziekenhuis

Schouten Zekerheid en BNG Bank werken samen aan verduurzaming Bij EnergieSponsoring, een concept van Softs (Surface of Things), schenken commerciële bedrijven de opbrengst van zonne-energie aan maatschappelijke organisaties die een belangrijke functie vervullen in de lokale samenleving.

In dit geval is gekozen voor het Maasstad Ziekenhuis. Hierdoor kan het ziekenhuis verduurzamen – zuiniger omgaan met het milieu – zonder zelf te hoeven investeren in zonnepanelen of andere energiebesparende maatregelen. Peter Langenbach, voorzitter raad van bestuur Maasstad Ziekenhuis: “We zijn blij met deze unieke manier van gezamenlijk verduurzamen waarbij iedereen wint. Dankzij Schouten Zekerheid en BNG Bank ontstaat voor ons budget om onze energiekosten drastisch te verlagen. Ik verwacht hiermee de snelheid te kunnen realiseren die het verduurzamingsvraagstuk nodig heeft en ook extra service voor patiënten te kunnen faciliteren, zoals een elektrische shuttle die patiënten van de parkeergarage naar de hoofdingang vervoert.”

Unieke samenwerking Met deze unieke samenwerking geven het Maasstad Ziekenhuis, Schouten Zekerheid en BNG Bank gezamenlijk invulling aan hun doelstellingen op het gebied van maatschappelijke

betrokkenheid, verduurzaming en communicatie. Een invulling waarbij het Maasstad Ziekenhuis centraal staat en budget ontvangt om haar energiekosten mee terug te dringen.

Hierdoor ontstaat voor het Maasstad Ziekenhuis meer financiële ruimte om te investeren in belangrijke extra’s voor de patiënt, extra’s in het kader van ‘verwenzorg’ en de ambitie ‘aandacht voor aandacht’. Daarnaast geeft de samenwerking ook de commerciële partners, verzekeringsmakelaar Schouten Zekerheid en BNG Bank, de mogelijkheid om verdere invulling te geven aan hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen.

Verduurzamingsbudget Aan de basis van de samenwerking staat het revolutionaire Softs systeem. Daarbij staat een Softs Point centraal, een uniek multifunctioneel scherm dat zonne-energie opwekt, de lucht zuivert en de mogelijkheid geeft om duurzaam te communiceren. De opbrengst aan zonne-energie wordt vervolgens gebruikt als verduurzamingsbudget voor maatschappelijke organisaties, met het doel stapsgewijs de energiekosten te verlagen en verder te verduurzamen.

In dit geval is dus gekozen voor het Maasstad Ziekenhuis. In totaal komt er per Softs Point voor het Maasstad Ziekenhuis een extra budget beschikbaar van 200.000 euro.

Ondertekening van de samenwerkingsovereenkomsten in het Maasstad Ziekenhuis

Rob van Os, algemeen directeur Schouten Zekerheid: “Met het Softs systeem verduurzamen we onze eigen onderneming en dragen we ook nog eens bij aan het verduurzamen van het Maasstad Ziekenhuis. Maatschappelijke betrokkenheid is een wezenlijk onderdeel van onze bedrijfsfilosofie. Het Maasstad Ziekenhuis voorzien we op deze wijze van budget waarmee zij kan verduurzamen en tegelijkertijd verlagen wij onze CO2-footprint. Een unieke combinatie.”

‘Maatschappelijk betrokkenheid is een wezenlijk onderdeel van onze bedrijfsfilosofie’ Pauline Bieringa, directeur Public Finance BNG Bank: “Alle gemeenten in Nederland staan voor een grote taak op het gebied van verduurzaming. BNG Bank levert hieraan een substantiële bijdrage als maatschappelijk financier van Softs Points. Daarmee ontstaat gewin voor alle partijen die meedoen. In de steden en gemeenten van Nederland komt de energietransitie in een stroomversnelling door de grote toename van zonnepanelen op de daken.”

Bijzonder Zorgnieuws

7

WZA behaalt opnieuw

belangrijkste kwaliteitskeurmerk voor ziekenhuizen Donderdag 29 maart nam WZA-bestuursvoorzitter Boudewijn Ponsioen het accreditatiebewijs van NIAZ-Qmentum in ontvangst. De accreditatie betekent dat de zorg van het WZA (Wilhelmina Ziekenhuis Assen) veilig en verantwoord is en dat het ziekenhuis voortdurend werkt aan verbetering. Het NIAZ-keurmerk is het belangrijkste kwaliteitskeurmerk voor ziekenhuizen in Nederland en Vlaanderen.

De felicitaties van directeur Kees van Dun van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) waren vooral gericht op de WZA-medewerkers, van wie een groot aantal bij de overhandiging aanwezig was. “Het auditteam heeft vastgesteld dat de medewerkers en specialisten van het WZA als één grote familie en met grote betrokkenheid en loyaliteit aan het werk zijn”, aldus Van Dun. “Het WZA voldoet bovendien aan 97% van de gouden criteria. Een uitstekend resultaat waar jullie trots op mogen zijn!”. Bestuursvoorzitter Boudewijn Ponsioen van het WZA voegde daaraan toe: “De accreditatie is de verdienste van alle WZA’ers, die door hun harde werken iedere dag weer kwaliteitszorg weten te leveren.”

Veilig, verantwoord en verbetercultuur Het NIAZ toetst of zorginstellingen in Nederland en Vlaanderen het huis op orde hebben.

Dat gebeurt aan de hand van het internationale accreditatieprogramma Qmentum. Dit van oorsprong Canadese programma wordt gevoerd in meer dan 27 landen, verspreid over de wereld.

Ziekenhuizen die de Qmentum-accreditatie behalen, hebben bewezen dat hun zorg veilig is, verantwoord en van deze tijd, en dat er een verbetercultuur heerst. Vier jaar geleden ontving het WZA voor het eerst de NIAZ-accreditatie; deze wordt nu dus gecontinueerd.

Onafhankelijke auditoren In januari dit jaar heeft een auditorenteam van het NIAZ, bestaande uit onafhankelijke zorgprofessionals, vier dagen lang de processen in het WZA beoordeeld. Dat deden zij door te observeren, documenten te bestuderen en door een groot aantal medisch specialisten, verpleegkundigen, medewerkers en ook patiënten vragen te stellen over de werkwijze.

In 2022 wordt het Asser ziekenhuis opnieuw bezocht door een auditteam van het NIAZ.

Een grote groep WZA-medewerkers was aanwezig bij de overhandiging van het NIAZ-Qmentum accreditatiebewijs.

Column Marijke Baden Klinisch Geriater in opleiding

Moet alles wat kan?

De afgelopen jaren heb ik gezien wat de medische wereld allemaal kan betekenen voor een persoon, voor de patiënt. Maar moet alles wat kan? Dit is een belangrijk aandachtspunt binnen de geriatrische zorg, maar zeker ook binnen de palliatieve zorg.

Momenteel ben ik bezig met een keuze stage van 3 maanden binnen de palliatieve zorg. Ik bevind me aan de rand van het bed van mensen die (soms) heel nadrukkelijk op hun sterfelijkheid gewezen zijn, wat het leven in een ander perspectief plaatst. Wat is dan (nog) belangrijk? Iedereen geeft hier op zijn of haar manier een eigen invulling aan. En welke rol speelt de dokter hierin? Wordt het gesprek tijdig aangegaan ten aanzien van de laatste levensfase? Wordt deze fase zowel erkent door dokter als patiënt? Zit de dokter zelf nog lang in de diagnostiek en behandelmodus? Hebben de patiënt en de dokter hetzelfde doel? Is het nodig om alles volledig te begrijpen of kunnen we ook ‘gewoon’ handelen naar inzicht en bevindingen, gericht op kwaliteit van leven, op comfort en bestrijden van symptomen.

En zo zijn er nog veel meer van dit soort vragen.

Gedurende mijn opleiding heb ik vele verschillende behandeltrajecten gezien waarbij de vraag soms opdoet of bepaalde paden wel bewandeld dienen te worden, of deze wel in het beste belang van de patiënt zijn.

‘Zorgverlener ziet in dat digitalisering kwaliteit van de zorg verbetert’

In tijden waarin steeds meer kan, waarin je soms het gevoel krijgt dat sterfelijkheid niet meer mag en kan bestaan, vind ik het belangrijk om de vraag te stellen moet alles wat kan. Het is belangrijk om samen met de patiënt en diens naasten te kijken hoe we de kwaliteit van het leven zo goed mogelijk kunnen behouden en daar waar mogelijk te verbeteren.

Niet alles wat kan, hoeft.

8

Minister Bruins:

Alle 168 zorgaanbieders aan de slag met Landelijk Implantatenregister (LIR)

Minister Bruins Minister voor Medische Zorg en Sport

Zorg en Ziekenhuis

9 Bruno Bruins, minister van VWS wil zo snel mogelijk eenduidige codering van hulpmiddelen. De bewindsman geeft echter aan dat een verbod op implantaten die niet zijn voorzien van uniforme codering in strijd is met het Europees recht. ‘Tot de inwerkingtreding van de nieuwe EU-verordening voor medische hulpmiddelen speelt het op 21 juni 2017 ondertekende afsprakendocument over uniforme codering van medische hulpmiddelen (ADC) een leidende rol’.

Sinds 2015 heeft Nederland het Landelijk Implantatenregister (LIR). Het doel van dit register is het snel kunnen traceren van implantaten.

Het LIR verzamelt hiervoor gegevens via de zorginstellingen.

Draagvlak Minister Bruins (Medische Zorg en Sport) heeft op 5 maart de Tweede Kamer het rapport ‹Regeldruktoets landelijk implantatenregister› en de nota gestuurd dat hoort bij het wetsvoorstel.

In de documentatie staat dat alle zorgaanbieders en - verleners het belang van traceerbaarheid onderschrijven om de veiligheid van cliënten te beschermen.

De beweging naar unieke identificatie en het vastleggen van data is ingezet. Toch merken zorgaanbieders, -verleners en leveranciers van ondersteunende technologie op dat de voorziene ingangsdatum van 1 juli 2018 problematisch is. ‘De voorgenomen regelgeving loopt vooruit op de werkelijkheid’, luidt vaak de kritiek.

Status van implementatie bij zorgaanbieders Als het gaat om het uniek kunnen coderen van medische hulpmiddelen bestaat er een enorme diversiteit in uitgangssituaties. De wijze waarop implantaten worden geregistreerd verschilt tussen zorginstellingen, afdelingen binnen een zorginstelling en zelfs binnen een afdeling/specialisme.

De impact van de invoer van barcodescanning is hierdoor sterk afhankelijk van de uitgangssituatie in de zorginstelling. Rondvraag onder veldpartijen laat zien dat circa 11% een geïntegreerd traceerbaarheidssysteem heeft (koplopers), 34% bezig is met het invoeren hiervan (middenmoot) en dat 55% momenteel geen geïntegreerd systeem heeft en niet bezig is met het implementeren hiervan (achterblijvers).

Invoerdatum ongewijzigd De wetswijziging betekent voor partijen dan ook geen uitstel. “Het ‘Afsprakendocument eenduidige codering medische hulpmiddelen’ is een consensusdocument dat ondertekend is door veldpartijen en maakt duidelijk waaraan deze partijen zich gecommitteerd hebben. Het

betreft een vorm van zelfregulering.”

Bovendien moeten alle zorginstellingen voor de ingangsdatum van 1 juli 2018 een systeem en procedure of een implementatieplan hebben voor het scannen van barcodes en het aanleveren van data. Het implementatieplan moet aantonen hoe zij de noodzakelijke aanpassingen op korte termijn gaan implementeren. Er moet veel werk worden verzet om alles voor die ingangsdatum rond te krijgen.

Om eenduidige uitvoering van het wetsvoorstel mogelijk te maken, zijn recent technische specificaties met het veld gedeeld. De softwareleveranciers hebben aangegeven dat deze specificaties aansluiten bij wat gangbaar is en voorzien geen technische problemen bij de uitvoering.

Vertrouwen dat partijen zich houden aan de afspraken De minister heeft er vertrouwen in dat partijen “voldoende eigen motivatie hebben om zich aan de afspraken te houden. Het is daarbij behulpzaam dat de grootste internationale organisatie voor o.a. eenduidige (bar)codering, GS1, actief betrokken is bij de implementatie. GS1 heeft bijvoorbeeld handleidingen voor veldpartijen ter beschikking. Fabrikanten zullen vanaf de inwerkingtreding van de eerdergenoemde EU-verordening (MDR) voor medische hulpmiddelen moeten voldoen aan de eisen op dit gebied; de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) i.o. zal toezien op de naleving ervan. De gemaakte afspraken zijn voor de veldpartijen een motivatie om zich zo spoedig mogelijk en vooruitlopend op de EU–verplichting (MDR) voor te bereiden op genoemde verordening.”

Minister Bruins:

‘Het is behulpzaam dat de grootste internationale organisatie voor o.a. eenduidige (bar)codering, GS1, actief betrokken is bij de implementatie’ Om een toekomstbestendige implementatie te bevorderen, hanteert de regering een ingroeimodel met een eerste fase van maximaal één jaar na de inwerkingtreding. Daarnaast zijn de toezichtactiviteiten van de IGJ erop gericht om partijen goed en snel aan de nieuwe verplichtingen te laten voldoen. Bruins belooft terughoudendheid bij het opleggen van bestuursrechtelijke maatregelen.

Wettelijke verplichting biedt kansen Om ervoor te zorgen dat de implementatie van de wettelijke verplichtingen zo efficiënt

en toekomstbestendig mogelijk wordt, is er regelmatig overleg en wordt zoveel mogelijk aangesloten bij (inter)nationale afspraken. Het Ministerie van VWS is continu bij overleggen betrokken om de relatie met aangrenzende trajecten (van Registratie aan de bron, de VIPP-programma’s tot Medmij) te bewaken.

De implementatie van deze wettelijke verplichting kan een kans bieden om een aantal van die doelstellingen te realiseren. Daarnaast biedt het kunnen scannen en registreren van het verbruik van alle relevante materialen voordelen ten aanzien van kwaliteit en efficiëntie:

• • • • • • • •

Volledige medische registratie (in het EPD) Traceerbaarheid van een implantaat naar de cliënt bij een recall Geautomatiseerd bijbestellen van implantaten en andere scanrelevante materialen Reductie van de benodigde voorraad op de OK (naar schatting met 20% tot 25%) Vermindering van het aantal spoedbestellingen Rationalisatie van het assortiment Actuele inzage in de kosten Actuele inzage in de voorraadwaarde op de OK

GS1 kan helpen bij de implementatie Het is geen makkelijk, maar wel een noodzakelijk traject. Investeringen zijn nodig, zowel in de benodigde apparatuur en software als in de uitrol daarvan. Ook moeten er afspraken worden gemaakt in multidisciplinaire teams, is het nodig om werkprocessen aan te passen en hebben zorgverleners opleiding nodig.

De investeringen moeten in de nabije toekomst sowieso worden gedaan op grond van aankomende Europese verplichtingen (MDR). GS1 kan helpen bij de implementatie, zowel bij de realisatie van eenduidige codering, het kunnen scannen en verwerken van barcodes en het uitwisselen van artikelinformatie.

Reportage

10

“De zorg is een mooi gemeengoed in Nederland.

Ik denk dat wij als Nederlanders ons niet vaak genoeg beseffen dat onze zorg goed geregeld is. We zouden daar best eens vaker dankbaar voor mogen zijn.”

Rutger van Zuidam directeur Qualizorg

Q

ualizorg gelooft in een klantgerichte, transparante en doelmatige gezondheidszorg. Met behulp van gebruiksvriendelijke en vooruitstrevende IT biedt Qualizorg inzichten in data aan zorgverlener, patiënt en maatschappelijk belanghebbenden. De organisatie is gespecialiseerd in het verzamelen, beheren en inzichtelijk maken van data, zodat de gezondheidszorg daadwerkelijk verbetert vanuit de Triple Aim en Value Based Healthcare gedachte. Het beheert databases (TTP), beschikt over een grote infrastructuur en dataplatform in de zorg, biedt geavanceerde maatwerkprojecten en is de partij achter de toonaangevende dataverzameling- en analysetool Qualiview.

“De zorg is een mooi gemeengoed in Nederland. Ik denk dat wij als Nederlanders ons niet vaak genoeg beseffen dat onze zorg goed geregeld is. We zouden daar best eens vaker dankbaar voor mogen zijn. Het is een sociaal recht die wij vanuit een collectieve gedachte financieren. En toch moet in de basis iedereen voor zichzelf kunnen zorgen. Beseffen wij ons wel dat we gemiddeld € 5.600,- per jaar per persoon betalen om deze goede collectieve zorg te bekostigen?”, vraagt Rutger zich af.

ren stellen was voor mij heel normaal. Ik had al veel contacten in de zorg en samen met een aantal voorlopers definieerden wij de kansen voor de zorg. Ik zag dat er veel voor verandering vatbaar was en vond dat patiënten meer hun stem kunnen laten horen en keuzes moeten kunnen maken. Er was slechts één obstakel: het bestond nog niet.

‘Hoe ik daar een bijdrage aan kon leveren was een proces van dromen en doen’ Hoe ik daar een bijdrage aan kon leveren was een proces van dromen en doen. Ik wilde graag een bijdrage gaan leveren aan het verbeteren van de zorg, want ik gun mij en mijn kinderen en u ook later nog goede zorg. Ik droomde over een toekomst met meer inzicht, keuzevrijheid en kwaliteit in de zorg. Over zorg die sociaal toegankelijk blijft voor wie echt niet voor zichzelf kan zorgen. En over een zorgconsument die meer regie voert over zijn gezondheid en waar hij zelf weet te “kiezen en kopen” van zorg die voor hem of haar het beste is. Zo ontstond Qualizorg.”

Van droom naar Qualizorg “Ik heb bedrijfskunde gestudeerd en jaren in de commercie en dataverwerking gewerkt.

Daar was het heel normaal om te meten hoe je diensten of producten worden gewaardeerd en wat het oplevert. Dat verzamelen en indicato-

Qualizorg gelooft in een klantgerichte, transparante en doelmatige gezondheidszorg. anderen een land en locatie beoordeeld hebben. We hebben vaak wel een mening ergens over en schromen ons niet dit online te delen.

Het helpt een ander op weg en voorkomt dat anderen niet ook op een slechte plek hoeven te vertoeven, of juist bij dat ene juweeltje van een hotel kunnen gaan genieten. Maar als het om onze eigen gezondheid gaat, dan zijn we totaal niet in staat om überhaupt een mening te vormen over welke zorg voor ons het beste is en tot de beste kwaliteit van leven leidt of waar we deze beste zorg kunnen krijgen.

We zoeken wel op onze klachten en gaan steeds vaker zelf diagnoses stellen. En dan gaan we naar de dokter en weten we zo ongeveer al welke behandeling we denken nodig te hebben. Maar waar we die behandeling het beste kunnen krijgen, en hoe de herstelperiode er dan uitziet, daar kunnen we niets over vinden. Ook huisartsen doen daar nog steeds te weinig onderzoek naar en verwijzen patiënten vaak door naar iemand in de buurt of naar iemand die ze kennen. En dat moet beter kunnen vind ik. We hebben toch allemaal recht op de beste zorg die een bijdrage levert aan onze kwaliteit van leven?”

Selectief onderzoekend “Mensen zijn tegenwoordig behoorlijk onderzoekend ingesteld. Wil je uit eten, dan kijk je online naar reviews over een restaurant. Wil je op vakantie gaan, dan kijk je op Zoover hoe

Drive voor transparantie “Met Qualizorg maken wij ons hard om de zorg transparant, klantgericht en doelmatig te maken. Ervaringen van patiënten, prestaties van

Zorg en Ziekenhuis

11 zorgverleners, informatie over artsen en hun specialismen, inzage in uitkomsten van behandelingen. Door al deze data te verzamelen en te delen, willen wij de zorgconsument zicht en grip geven op de zorg die echt past én nodig is.

Dat levert uiteindelijk het meeste op: meer regie over zorg en de portemonnee. Het is een verschuiving van collectieve naar individuele zorg.

Zo houden we ons zorgsysteem betaalbaar en toegankelijk. Voor de patiënt, voor iedereen.

We bedienen meer dan 8.500 zorgorganisaties. Met onze oplossingen vertalen we continu en realtime data over de ervaren zorg en zorguitkomsten naar bruikbare inzichten voor patiënten, zorgverleners en organisaties.

Qualiview is daarvoor het meest gebruiksvriendelijke en geavanceerde platform dat deze data geautomatiseerd verzameld en ontsluit, zodat men inzicht heeft in gezondheidsontwikkeling en kwaliteitsindicatoren op gebied van PREM (Patiënt Reported Experience Measurement) en PROM (Patiënt Reported Outcome Measurement).

Zo krijgt de patiënt antwoord op de vraag “Hoe gaat het nu met mij”? Maar levert dit ook waardevolle keuze-informatie op, die anderen patiënten online terug kunnen vinden.

Bijvoorbeeld via onze widget op de website van zorgorganisaties en op initiatieven zoals Praktijkindebuurt.nl, Kiesvoorjezorg.nl, Opiness.nl, ZorgkaartNederland.nl, et cetera.

‘De zorgverlener krijgt objectief inzicht om zwaktes te verbeteren en sterktes te profileren’ De zorgverlener krijgt objectief inzicht om zwaktes te verbeteren en sterktes te profileren.

Maar ook inzicht in waardering op basis van complimenten en endorsement. Ook biedt het de mogelijkheid om, tijdens het zorgproces, het dialoog aan te gaan ter ondersteuning van de zorgverlening, therapietrouw en zelfmanagement.

Daarnaast faciliteren wij geautomatiseerde oplossingen en infrastructuur op het gebied van dataverzameling, -beheer, -verwerking, -verzameling, -presentatie en -ontsluiting.

Samen met mijn team werken we hard om mijn en onze zorgdroom te realiseren. Want dromen maak je samen waar, ook daar ben ik van overtuigd. Ik blijf werken aan mijn droom, gedreven door mijn twee dochters die ik ook over vijftig jaar toegankelijke en optimale zorg gun. Dat gun ik iedereen. Ik blijf dromen en werk er aan als ik wakker word.

Advertentie

met smaak beter op weg wetenschappelijk aangetoond mĂŠĂŠr eiwitinname ontdek meer foodforcare.com

Untitled-1 1

8-3-2018 11:06:50

Aangenaam Verzorgd

13

Film kijken tijdens een ingreep via de HappyMed videobril

Column Jiska Sanders - van Soest Gespecialiseerd MBB ‘er

Patiënten die onder lokale verdoving geopereerd worden, kunnen tijdens de ingreep naar een film kijken via de HappyMed videobril of naar hun favoriete muziek luisteren. De afdeling Orthopedie van het Flevoziekenhuis werkt vanaf 30 maart mee aan een onderzoek van het AMC. Uit het onderzoek moet blijken of het kijken naar een film of het luisteren naar je favoriete muziek tijdens een operatie met een ruggenprik of onder lokale verdoving helpt om beter te ontspannen.

ning een positieve invloed kan hebben. De patiënten kijken met de HappyMed videobril naar een film of luisteren met een koptelefoon naar hun favoriete muziek. Tijdens en na de operatie worden de bloeddruk en hartslag van de patiënten bekeken. De mate van stress wordt gemeten aan de hand van een gevalideerde vragenlijst. De gedachte is dat een patiënt door de afleiding minder pijn ervaart en hierdoor mogelijk minder pijnmedicatie nodig heeft.

Spanning voor een operatie kan de beleving van de patiënt beïnvloeden, ook tijdens en na de ingreep. Spanning en pijn worden nu vooral verminderd met medicatie. De onderzoekers willen kijken of ook ontspan-

In totaal doen 25 orthopediepatiënten uit het Flevoziekenhuis mee aan het onderzoek. Het gaat in alle gevallen om operaties aan een knie of enkel.

Afdeling Radiologie De SEH-verpleegkundige neemt me eerst even apart.

“In al mijn jaren in de zorg nog nooit zo iets triests gezien. We hebben hem wat opgeknapt maar hij is zó ongelooflijk verwaarloosd. En al tijden bedlegerig.

De echtgenote kan het niet meer aan. We hebben al de viltmatten uit het haar geknipt en de nagels korter gemaakt, maar we moeten echt nog zijn verband om de doorligwond wisselen voor hij mee kan voor de röntgenfoto. Heb je nog even?”

Jazeker heb ik even. Het is midden in de nacht, hij is mijn enige patiënt, dus ik ga er bij staan en help het been optillen zodat ze het groezelige verband kunnen wisselen. De geur is bepaald penetrant en het hoopje mens is broodmager. Ik ben blij dat de verpleegkundige me vooraf waarschuwde, zodat ik de geschoktheid kan verbergen. Samen rijden we daarna naar de röntgenkamer en maken voorzichtig foto’s van de gebroken schouder.

Meer weten? Bekijk dan het filmpje! https://vimeo.com/channels/1339246/255057879

Het meest indrukwekkende aan deze ontmoeting is niet de beenwond, de schouderfractuur, het haar, de groezeligheid, noch de door de vale huid schijnende botten. Het meeste indruk maakt de patiënt zélf. Met een intens gelukkige blik laat hij zich alles welgevallen, genietend van de zorgzame handen, het contact, de warme deken, de aai over zijn wang.

Hij zegt om de paar tellen hoe blij hij met ons is, hoe lief hij ons vindt, hoe goed we het doen. Terwijl het voor ons voelt alsof we maar zo weinig kunnen doen..

Foto: AMC / Mark van den Brink

‘Ik voel bewondering voor mijn collega’ Bij het wegrijden uit de röntgenkamer zit de SEH-verpleegkundige alweer aan de telefoon. Of er een mobiele wasbak gebracht kan worden, zodat ze zijn haren kan wassen. Ik voel bewondering voor mijn collega.

14

ROKEN TIJDENS D E

ZWANGERSCHAP

STOP MET ROKEN T

IJDENS DE ZWAN

IS SCHADELIJK

GERSCHAP!

VERMINDERDE VRUCHTBAARHEID ZWANGERSCHAPSCOMPLICATIES

AANGEBOREN AFWIJKINGEN (TE) LAAG GEBOORTEGEWICHT

VERMINDERDE GEZONDHEID OP LANGE TERMIJN

VROEGGEBOORTE OVERLIJDEN

Rookvrije start voor elk kind in ETZ “Elk kind heeft het recht om rookvrij op te groeien”, vindt kinderarts Ronald de Moor. Samen met kinderartsen, gynaecologen, eersteen tweedelijns verloskundigen, kraamzorg en GGD is hij actief met de werkgroep ‘Rookvrije Start’ in het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis). “Roken heeft schadelijke effecten op het ongeboren kind. Wij maken ons sterk om het aantal zwangere vrouwen dat rookt substantieel te laten afnemen en daarmee de schadelijke effecten op het ongeboren kind te voorkomen.”

Zijn pleidooi staat niet op zichzelf. Jaarlijks overlijden minstens zestig baby’s in Nederland doordat de moeder rookt tijdens de zwangerschap. “Dat is onacceptabel”, vindt De Moor.

“Elke baby die als gevolg hiervan overlijdt, is er een te veel.”

Stoppen met roken Een rookvrije start begint bij een vrouw die zwanger wil worden en daarom stopt met

ongevraagd advies, maar zoeken samen met de aanstaande moeder naar persoonlijke motieven om te willen stoppen.”

Intensief traject

roken. Haar ongeboren kind ontwikkelt zich vervolgens in de baarmoeder zonder blootstelling aan schadelijke stoffen zoals nicotine en koolmonoxide. Al vanaf het begin. Als ook haar partner stopt, komt zij niet in de verleiding om weer te beginnen. “Ons doel is om uiteindelijk alle kinderen die geboren worden in het ETZ rookvrij te laten opgroeien”, licht De Moor toe.

“Daarom brengen we direct aan het begin van het zorgtraject van de zwangere vrouw het onderwerp Rookvrije Start onder de aandacht.”

De werkgroep Rookvrije Start gaat actief en voortvarend aan de slag. Zorgverleners in het Moeder- en Kindcentrum van het ETZ worden geschoold in het begeleiden van zwangere vrouwen die willen stoppen met roken. De werkgroep volgt een nieuw protocol; als een zwangere vrouw open staat voor het stoppen met roken, wordt een plan van aanpak opgesteld. Daarna volgt een intensief traject met een verwijzing naar bijvoorbeeld SineFuma – met twee contactpunten in Tilburg – , naar SmokeFree of naar de praktijkondersteuner bij de huisarts.

Bewustwording

Ernstige verslaving

“De verloskundige brengt de Rookvrije Start al tijdens het eerste intakegesprek aan de orde”, vervolgt De Moor. “Eigenlijk moet de bewustwording eerder plaatsvinden, maar vanaf dat moment kunnen wij het bespreekbaar maken.

Als blijkt dat een zwangere vrouw rookt, stellen we alles in het werk om ze bewust te maken van de noodzaak om te stoppen. We vragen de zwangere of zij het goed vindt om over roken te praten. Op deze manier geven wij aan het een belangrijk onderwerp te vinden. We geven geen

De werkgroep Rookvrije Start sluit met haar initiatief aan op de landelijke ‘Taskforce Rookvrije Start’. De Moor: “Er is veel winst te boeken als (aanstaande) ouders stoppen met roken.

Jaarlijks blijven minstens zestig baby’s meer leven. Als kinderen thuis niet meer meeroken, voorkomen we dat kinderen luchtwegaandoeningen, middenoorontstekingen en leerproblemen ontwikkelen. Ook daalt de kans op wiegendood en lopen kinderen minder risico om later zelf te gaan roken”.

Zorg en Ziekenhuis

15

Slapeloze

Galanacht voor nieuw Familiehuis

T

ijdens een spectaculair benefietgala aan boord van ss Rotterdam is een nettobedrag van € 260.000 opgehaald voor het nieuw te bouwen Familiehuis Daniel den Hoed. Zo’n 250 aanwezigen waren aan boord voor ‘een Rotterdams benefietgala voor een Rotterdams goed doel’ zoals vicepremier Hugo de Jonge in zijn openingswoord zei.

“Als samenleving moeten we vierkant staan achter patiënten maar ook achter familie.

Geweldig dat een instelling als het Familiehuis dat grotendeels drijft op vrijwilligers, er is voor deze groep.”

Bekende Rotterdamse artiesten als De Tunes, de Hermes House Band, Ger Vos, de Ukuladies en Shaky Ground traden tot diep in de nacht belangeloos op voor het Familiehuis. Stadsdichter Derek Otte ontroerde de aanwezigen met een prachtige tekst over de noodzaak bij dichtbij elkaar zijn in de moeilijke tijd van ziekte en behandeling. De presentatie was in handen van ambassadeurs Sander de Kramer en Gert van ’t Hof.

Hartverwarmend Het Familiehuis is blij met de opbrengst uit kaartverkoop, loterij en veiling. “Het is hartverwarmend te merken dat velen de noodzaak inzien van de ondersteuning die het Familiehuis biedt aan kankerpatiënten en hun familie.

De naam Slapeloze Galanacht is niet voor niets gekozen; deze verwijst naar de doorwaakte nachten die familieleden uit zorg of verdriet om hun zieke naasten doormaken. Het Familiehuis maakt mogelijk dat kankerpatiënten en familieleden dichtbij elkaar kunnen zijn tijdens de onzekere periode van ziekte en behandeling en dat moet ook in de toekomst zo blijven”, aldus directeur Rachel Maréchal.

Het Familiehuis staat nu nog naast de ziekenhuislocatie Daniel den Hoed, die in mei 2018 verhuist naar het nieuwe Erasmus MC Kanker Instituut. Daar worden voortaan alle oncologie patiënten behandeld op een centrale plek.

Het Familiehuis betrekt eind 2020 een nieuw en groter Familiehuis dat gebouwd wordt op Coolhaven, tegenover het Erasmus MC. Voor de realisatie van het nieuwe huis is nog ca € 2 miljoen nodig. Dit bedrag wordt via de fondsenwervingscampagne “Niet Zonder Jou” met behulp van bedrijven, particulieren en verenigingen in de komende jaren bijeen gebracht.

€ 260.000 opgehaald voor Familiehuis Daniel den Hoed

Reportage

16

Agnes van Beek

Vrijwilliger Erasmus MC Agnes staat als gastvrouw klaar voor de patiĂŤnten en bezoekers bij de hoofdingang van Erasmus MC.

Zorg en Ziekenhuis

17 Thuis in Rotterdam “Ik ben geboren in Rotterdam en heb daar altijd met veel plezier gewoond. Op een gegeven moment verhuisde ik met mijn toenmalige man naar Friesland. Maar in 2015 ging ik weer terug naar mijn geboortestad. Om nieuwe contacten en werkervaring op te doen ben ik als vrijwilliger bij het Erasmus MC gaan werken. En dat doe ik nog steeds met heel veel plezier.”

Gewoon ontzettend leuk en dankbaar “Ik begon met twee dagdelen per week bij het Erasmus MC en het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis. Momenteel werk ik nog een dagdeel per week in het Erasmus MC. Ik heb echt het gevoel dat ik net even dat verschil kan maken voor onze patiënten en dat voelt heel fijn.“ “In het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis ontving ik de kinderen die bij ons binnen komen. Ze krijgen een mooie knuffel en ik vertelde ze wat er gaat gebeuren. Natuurlijk was ik er ook om de ouders of verzorgers van de kinderen op te vangen. Want soms hebben zij het net even harder nodig om wat extra aandacht te krijgen en zijn ze nerveuzer dan de kinderen zelf. Als moeder snap ik maar al te goed dat het je niet in de koude kleren gaat zitten als je kind naar het ziekenhuis moet.“

'Een vertrouwd gezicht in alle hectiek is dan heel prettig'

“En natuurlijk zijn er ook wel eens mensen met klachten, of die wat kortaf doen. Maar ik probeer me dan in hun schoenen te verplaatsen en snap dat hun angst of frustratie er toch op een of andere manier uit moet. Laatst stond er iemand alleen snikkend in de hal, dan stap ik daar op af en vraag wat ik voor iemand kan doen.“

‘Helaas komt het ook voor dat als ik een week later weer in het Erasmus MC ben, er een patiënt van de lijst verdwenen is.

Dat raakt mij.’

Confronterend “In het Erasmus MC is het mijn voornaamste taak om onze dialyse patiënten op te halen en te ontvangen. Deze mensen komen dus heel vaak bij ons in het ziekenhuis en ik ken er dan ook heel veel. Als de patiënten klaar zijn breng ik ze soms in een rolstoel naar beneden. Helaas komt het ook voor dat als ik een week later weer in het Erasmus MC ben, er een patiënt van de lijst verdwenen is. Dat raakt mij. Ik weet wel dat het kan maar het is toch iedere keer weer even schrikken en omschakelen. Werken in de zorg is mijn passie, ook al is het soms best zwaar.”

Vrijwilligerscampagne “Het Erasmus MC is grondig verbouwd, een groot deel is nieuwbouw. En dat betekent ook

“Sommige kinderen komen regelmatig naar ons ziekenhuis, en daar bouw je toch een bepaald soort band mee op. Een vertrouwd gezicht in alle hectiek is zowel voor de kinderen als voor de ouders of verwanten dan heel prettig.”

Sensitiviteit “Ik vind het heel belangrijk om goed te luisteren naar de patiënten. Dat hoort voor mij ook echt bij mijn werk. Wanneer iemand heel onrustig is en ik zie dat, probeer ik daar zo goed mogelijk op in te spelen. Ik vraag ze of ik ze kan helpen en probeer ze op hun gemak te stellen.

Soms kan dat al heel simpel door ze een kop koffie aan te bieden. Wanneer ik naar huis ga en een patiënt in de hal zie wachten op een taxi, dan vraag ik of ik even mee zal wachten, ook al zit mijn shift er bijna op. Ik laat het initiatief wel zoveel mogelijk bij de patiënt liggen.

Ik maak duidelijk dat ik voor ze klaar sta en ze graag wil helpen. Maar soms wil iemand dat gewoon niet en loopt hij het liefst zo anoniem mogelijk door ons ziekenhuis.”

dat wij als vrijwilligers andere taken hebben gekregen. Zo staan er aanmeldzuilen in de grote hal. Daar staan wij dan natuurlijk bij om mensen te helpen. Ik kan dan niet zomaar even weglopen om iemand de weg te wijzen of naar de taxi te brengen. En dus hebben we meer vrijwilligers nodig. Ook zijn er meer vrijwilligers nodig op de verpleegafdelingen om de patiënten in de lounges op te vangen.”

“Toen ik de vraag kreeg of ik mee wilde werken aan de vrijwilligerscampagne heb ik natuurlijk gelijk ‘ja’ gezegd. Ik vind het leuk om mijn verhaal met andere te delen en hen zo ook enthousiast te krijgen om hier te komen werken.”

‘Ja dat ben ik echt, we vertellen graag ons eigen verhaal’ “Een beetje raar is het wel. Want er staat nu een banner met een foto en tekst van mij in de grote hal. En laatst kwam er een student naar mij toe die zei: “He ik zag u net op een banner.

U werkt dus echt hier. Ik dacht dat ze daar acteurs voor ingehuurd hadden.” Ja dat ben ik echt, we vertellen graag ons eigen verhaal en dat kunnen wij als vrijwilligers natuurlijk het allerbeste zelf doen.”

Ook aan de slag als vrijwilliger bij Rotterdams grootste ziekenhuis?

Alle informatie vind je op: www.vrijwilligerbijerasmusmc.nl

Advertentie

HET WONDZORG CONGRES Verbeter jouw expertise op het gebied van wondzorg KOM NAAR HET WONDZORG CONGRES EN LEER ALLES OVER:

8 mei 2018 ReeHorst, Ede

Classificatie van incontinentiegeassocieerde dermatitis Wondbehandeling met behulp van lichaamseigen groeifactoren De do’s en don’ts van debridement; zelf aan de slag!

Wondverzorging bij een persoon met dementie Inclusief Waarom en waarvoor bepaalde informatieproducttypes worden gebruikt markt!

Meer informatie en aanmelden:

WWW.NURSING.NL/CONGRESSEN/WONDZORG

Medische Belicht

19

Vrouwen sneller op de been

Column

René Drost

na gynaecologische ingrepen met een ‘roesje’ Waar veel gynaecologische ingrepen plaatsvinden onder narcose of met een ruggenprik, is dit niet voor alle ingrepen noodzakelijk. Voor een aantal gynaecologische ingrepen is sedatie, ook wel bekend als ‘roesje’, voldoende voor verlaging van het bewustzijn en eventuele pijnstilling tijdens de ingreep. Ook bij Treant Zorggroep kunnen vrouwelijke patiënten terecht voor gynaecologische ingrepen met behulp van sedatie. Voordelen van sedatie ten opzichte van narcose of ruggenprik zijn dat de patiënt niet beademd hoeft te worden, de opnametijd korter- en het herstel sneller is.

Vrouwen kunnen te maken krijgen met myomen (vleesbomen), poliepen en hevige menstruaties. Aandoeningen die gepaard gaan met symptomen zoals veel bloedverlies, onregelmatig bloedverlies, (menstruatie-, rug-, buik-, hoofd-)pijn en vermoeidheid. Los van de lichamelijke klachten kunnen deze aandoeningen ook een behoorlijke invloed hebben op het sociale leven, dagelijkse activiteiten en de stemming van de patiënt.

Voor veel van deze aandoeningen bestaan behandelingen. Zo kunnen poliepen en myomen in veel gevallen verwijderd worden en zijn hevige menstruaties te verhelpen door verwijdering van het slijmvlies van de baarmoederwand.

Ingenieur in de zorg Pragmatische problemen

Echt een meerwaarde ‘Dat vrouwen bij ons ook terecht kunnen voor een behandeling onder sedatie, is écht een meerwaarde’, meent gynaecoloog Ruth Elberink, ‘Een operatie op een OK (operatiekamer) is toch een stuk intensiever’. Jolanda Mensing (36 jaar) werd op 1 maart geopereerd; haar baarmoederslijmvlies werd verwijderd in verband met hevig bloedverlies met behulp van de NovaSure-methode. ‘In overleg met mijn gynaecoloog, dokter Elberink, heeft de ingreep onder sedatie plaatsgevonden. Om 13.30 uur werd ik opgehaald en om 13.55 uur kwam ik alweer bij. Alsof ik met mijn ogen knipperde; zo snel leek het te gaan. Hoewel ik er enorm tegenop zag, is het is me 100% meegevallen.

Als ik opnieuw zou mogen kiezen, zou ik weer voor sedatie kiezen.’

‘Dat vrouwen bij ons ook terecht kunnen voor een behandeling onder sedatie, is écht een meerwaarde’

Het lijkt alsof ik het woord steeds vaker hoor: pragmatisch. Heeft u dat nou ook? In een vergadering komt een probleem aan de orde en dan is het een kwestie van tijd. Iemand zegt dan, jongens gelet op de tijd, laten we hier pragmatisch mee om gaan. Dat klinkt als een oplossing dus iedereen wordt blij.

Stel, in een verzorgingstehuis is te weinig personeel om bewoners naar het toilet te begeleiden. Een pragmatische oplossing is dan om die bewoners incontinentieluiers om te doen. Terwijl ze nog niet incontinent zijn. Pragmatische oplossing. Maar wel mensonterend.

‘Het klinkt altijd goed, pragmatisch’

Gynaecologische ingrepen onder sedatie vinden bij Treant Zorggroep plaats op ziekenhuislocatie Scheper in Emmen.

Sedatie ingreep bij Treant Zorggroep V.l.n.r.: Aafke Bijl, sedatie praktijk specialist, Marcel Koens, sedatie praktijk specialist, Ruth Elberink, gynaecoloog en Carin de Bruin, medewerker poliklinische operatiekamer.

Het klinkt altijd goed, pragmatisch. We associëren het met snelle, slimme, creatieve en vooral praktische oplossingen. Daar is iedereen het al snel over eens, dat willen we.

We noemen onszelf pragmatisch en daar zijn we trots op. En als je tegensputtert, ben je een dwarsligger. Dat is het laatste wat je wilt.

Er gaat alleen toch iets mis. Het oorspronkelijke probleem wordt niet aangepakt. De oorzaak wordt niet weggenomen. We lopen daar allemaal met een grote boog omheen.

Vaak betekent een pragmatische aanpak dat er helemaal niets gebeurt en dat we het probleem accepteren zoals het is. En als het probleem terugkomt dan zeggen we: daar hebben we het toch al over gehad?

Foto: Bianca Verhoef

‘Een pragmatische oplossing bestaat dus niet’ Een pragmatische oplossing bestaat dus niet, het is een non-woord. Het maakt het probleem alleen maar groter. Als in een vergadering iemand pleit voor een pragmatische oplossing, zult u dan vragen wat er nou precies wordt bedoeld? Voor u het weet, bent u een deel van het probleem.

20

Nieuwste technologie bij staaroperatie in Röpcke-Zweers Ziekenhuis Op maandag 26 maart is de nieuwste machine op het gebied van staaroperaties gearriveerd in het Röpcke-Zweers Ziekenhuis. Dit innovatieve apparaat heet de Centurion. Diezelfde middag is het team oogheelkunde op de OK ingewerkt en gecertificeerd door de firma Alcon, wereldleider in oogzorg.

De Centurion wordt gebruikt bij de staaroperaties. De Centurion biedt meer veiligheid en controle tijdens iedere stap van de operatie en voor de patiënt, minder belasting, meer comfort en hierdoor nog veel betere resultaten.

Ook de herstelperiode is sneller. Elke dinsdag worden er gemiddeld 20 staaroperaties gedaan in Hardenberg. Het team oogheelkunde is ongelooflijk blij dat ze werken met de nieuwste apparatuur.

Hans Maas van Alcon geeft het team uitleg bij de Centurion

Voorlichting over hart - en vaatziekten kan vroeggeborene op latere leeftijd helpen

K

inderarts-neonatoloog Miranda de Jong van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht promoveerde op 29 maart aan de Vrije Universiteit Amsterdam op haar proefschrift Endocrine and metabolic consequences of preterm birth during early childhood. De Jong onderzocht of risicofactoren voor hart- en vaatziekten al op jonge leeftijd aantoonbaar zijn bij kinderen die te vroeg geboren werden. Het antwoord luidt: Ja. Bekend is dat vroeggeboorte op lange termijn gevolgen heeft voor de gezondheid, vooral geboorte vóór een zwangerschapsduur van 32 weken. Volwassenen die te vroeg werden geboren, hebben een verhoogd risico op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en diabetes mellitus type 2. Dr. De Jong: “Een van de oorzaken hiervan is dat er na de geboorte allerlei aanpassingen plaatsvinden in het lichaam van het te vroeg geboren kind, die helpen om te overleven buiten de baarmoeder. Deze aanpassingen veroorzaken echter permanente veranderingen in de hormoonhuishouding en de stofwisseling, die in het latere leven verband houden met hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en diabetes mellitus type 2.”

en verhoogde glucosewaarde. Deze werden vergeleken met eerder verzamelde gegevens van niet te vroeg geboren leeftijdgenootjes.

Op de leeftijd van twee jaar hadden de te vroeg geboren kinderen gemiddeld een hogere glucosewaarde dan kinderen geboren na een normale zwangerschapsduur”, zegt De Jong.

“Ook hadden de te vroeg geboren kinderen vaker een verhoogde bloeddruk. Er bleek een verband te bestaan tussen het stresshormoon cortisol en de hoogte van de bloeddruk. Dit kan erop wijzen dat veranderingen in hormonale regelmechanismen al op jonge leeftijd een rol kunnen spelen bij een verhoogde bloeddruk bij te vroeg geboren kinderen.”

Nuttige en belangrijke kennis Het risico op aandoeningen is dus inderdaad al heel vroeg zichtbaar. De Jong legt uit waarom dit nuttige en belangrijke kennis is. “Nu we dit weten, kunnen we ouders, en later ook de te vroeg geboren kinderen zelf, voorlichten over het risico op hart- en vaatziekten en adviezen geven over leefstijl en voeding. Die adviezen zouden zich vooral kunnen richten op het vermijden van bijkomende risicofactoren voor hart- en vaatziekten, zoals overgewicht en roken.” Zij stelt in haar promotieonderzoek dat artsen een belangrijke rol in deze voorlichting en in de screening op risicofactoren hebben.

“Niet alleen op de kinderleeftijd, maar ook tijdens de volwassenheid.”

De Jong onderzocht of de risicofactoren al op peuterleeftijd aantoonbaar zijn. De kinderen in het onderzoek werden allemaal geboren vóór een zwangerschapsduur van 32 weken en hadden een geboortegewicht onder de 1500 gram.

Tijdens de eerste twee levensjaren werden een aantal hormonale regelmechanismen gemonitord, evenals de aanwezigheid van onder meer verhoogde bloeddruk, verhoogde triglyceridenwaarde, verlaagde HDL-cholesterolwaarde

Foto: ASz / Frederike Slieker

Onderzoek

Dr. Miranda de Jong: ‘Nu de ouders, en later ook de te vroeg geboren kinderen zelf, voorlichten over leefstijl en voeding.’

Zorg en Ziekenhuis

21

Jozefprijs voor

‘typisch Deventer onderzoek’ Onderzoek van arts-assistent Ludo van Engen van het Deventer Ziekenhuis heeft nieuw inzicht over effectieve knieoperaties opgeleverd.

Een verzakte knieschijf (laagstand) levert bij een totale knieprothese wel, maar bij alleen een knieschijfvervanging géén vervelende restklachten op. ‘Dat is verrassend, maar levert belangrijk inzicht op om tot betere patiëntenzorg te komen’, aldus Van Engen. Hij won er de Jozefprijs mee, de prijs voor het beste wetenschappelijke onderzoek van het Deventer Ziekenhuis.

Het Deventer Ziekenhuis heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een specialistisch

centrum voor vervanging van het knieschijfgewricht. Een derde van alle geplaatste knieschijfprotheses in Nederland, wordt verricht in Deventer. Uit het hele land worden patiënten doorverwezen naar het Deventer Ziekenhuis. De jury roemde het onderzoek van Ludo van Engen vooral vanwege het feit dat het is gedaan met alleen eigen patiënten. ‘Een compleet Deventer onderzoek dus in lijn met de traditie van de Jozefprijs’, aldus de jury.

Verrassend Laagstand van de knieschijf (een te lage ligging van de knieschijf ten opzichte van het kniegewricht) is een bekende complicatie na een totale knieoperatie. De kniepees zelf

Arts-assistent Ludo van Engen van het Deventer Ziekenhuis wint Jozefprijs 2018 voor nieuw inzicht over effectieve knieoperaties

wordt door de operatie korter waardoor de knieschijf lager komt te staan. Eerder onderzoek toonde aan dat laagstand van de knieschijf na plaatsen van een totale knieprothese tot klachten kan leiden. Bij alleen knieschijfgewrichtvervanging blijken er veel minder restklachten te zijn. ‘Hoewel de laagstand wel bij 31 % van de patiënten voorkomt. Een verrassende conclusie’, aldus Van Engen. ‘Het onderzoek geeft ons meer inzicht in hoe een knie zich gedraagt na een operatie.’

Verdraaiing Van Engen: ‘Onze theorie is dat het omdraaien van de knieschijf tijdens de operatie leidt tot een ontstekingsreactie in de pees waardoor verkorting optreedt. Nader onderzoek moet uitwijzen of een operatietechniek bij de totale knieprothese waar de knieschijf niet wordt gedraaid, leidt tot geen of mindere laagstand van de knieschijf en dus tot betere klinische uitkomsten.’

Reportage

22

De lente komt er aan!

het begint bij iedereen weer te kriebelen Wist je dat... het woord lente een oude afleiding van het woord lang is? Het heeft betrekking op het lengen van de dagen.

Zorg en Ziekenhuis

23

Bijna iedereen wordt er gelukkg van, lente!

Bloemen staan in bloei, de koeien mogen weer naar buiten, heerlijke voorjaarszon en de meiverkantie komt er weer aan.

Wij geven tips hoe je kinderen zich buiten kunnen vermaken.

Hoe vermaak je kinderen buiten in de lente?

Speuren naar kriebelbeestjes In de tuin, in je buurt en langs de waterkant leven kleine kriebelbeestjes. Overal leven kleine kriebelbeestjes, en die laten zich niet zo makkelijk vinden! ‘S-Nachts wanneer jij slaapt zijn deze beestjes juist actief. Zo vind je kleine beestjes:

Kijk op donkere, vochtige plekjes Kijk onder elke steen.

Speur tussen planten Wie leven er in dood hout?

Leg een witte zak onder een stuik of plant en schud de takken voorzichtig heen en weer. Kijk eens wat er op de zak ligt. In een potje kun je ze beter bekijken of natekenen. Als je ze bekeken hebt laat je ze natuurlijk weer vrij!

eigen slak aan te moedigen!

5. De slak die als eerste uit de grote cirkel kruipt heeft gewonnen!

Vogels spotten In en om de wei zie je veel verschillende vogels. Ze broeden daar hun eieren uit en gaan op zoek naar eten. Je kunt vogels makkelijk bekijken met een verrekijker.

Wil je weten welke vogel je hebt gespot? Neem de zoekkaart weidevogels mee als je op pad gaat, en zoek ‘m op! Je vraagt de zoekkaart gratis aan via ivn.nl/weidevogels.

Slechtweertip - geheimschrift Het is niet altijd lekker weer in de lente… Maar er zijn ook genoeg dingen die je binnen kunt doen!

Lammetjesdagen Heide is heel bijzonder en kan alleen bestaan als de mens een beetje helpt. Bijvoorbeeld door schaapskuddes te laten grazen of de bovenste laag van de bodem weg te halen (plaggen). Op de hei leven heel bijzondere planten en dieren. De leukste speeltips op de hei op een rijtje!

Heb je met een vriend(in) een groot geheim?

Deze tip maakt het heel makkelijk om je geheime boodschap toch aan de ander te laten lezen. Het is namelijk onleesbaar. Behalve voor degenen die de oplossing weten. Hoe je dat doet? Het is supermakkelijk!

Tip: In de lente zijn er op veel dagen lammetjesdagen. Neem eens een kijkje!

Je hebt nodig: Citroensap, bakje, kwast, papier, strijkbout

Slakkenrace

Aan de slag!

1. Pers een citroen uit of gebruik citroensap.

Giet het in het bakje.

2. Schrijf of teken nu met de kwast de gehei me boodschap op het papier. Laat het goed drogen.

3. Om de boodschap zichtbaar te maken, moet je even met het strijkijzer (op de katoenstand) over het papier strijken.

4. Nu kun je geheime boodschappen sturen.

Hoe kan dat? Door de warmte van het ijzer verbranden er stoffen in het citroensap. Deze worden dan zwart en daarom wordt de boodschap, die eerst onzichtbaar, was leesbaar!

Slakken zijn misschien niet de beste sprinters, maar een race-wedstrijdje is zelfs met slakken spannend! Klaar voor de start …

Je hebt nodig: vel papier, pen of potlood, voor iedereen die meedoet een slak, 1. Teken een cirkel op het papier. En teken in het midden nog een kleiner cirkeltje.

2. Zoek nu allemaal een eigen slak.

3. Zet alle slakken in de kleine cirkel. Een iemand geeft aan dat de wedstrijd begint: “START!” 4. De wedstrijd kan beginnen. Vergeet niet je

Last van hooikoorts?

Kijk op pollennieuws.nl voor de actuele pollenkalender.

Pas op voor teken!

Waarop letten en wat te doen?

Een teek is een klein plat spinachtig beestje. Teken leven door heel Nederland in bossen, duinen, heiden, weilanden, parken en leven tussen het (hoge) gras en bladeren.

Tekenbeten zijn vaak pijnloos, waardoor je ze niet direct opmerkt. Op de plaats van de beet ontstaat vaak snel een rood vlekje. Het vlekje wordt meestal niet groter dan een of twee centimeter en verdwijnt binnen twee weken.

Hoe voorkom je een tekenbeet?

Trek kleding aan die afsluit en draag een pet Gebruik DEET Controleer jezelf en je kinderen Blijf op de paden en vermijd dichte begroeiing en struikgewas.

24

JDRF bestaat al meer dan 45 jaar. In die 45 jaar zijn talloze onderzoeken gedaan, nieuwe producten op de markt gekomen en zijn de risico’s van Type 1 Diabetes steeds kleiner geworden, maar het is er nog steeds.

JDRF Nederland start zoektocht naar oudste en jongste persoon met Type 1 Diabetes.

Daarom start JDRF Nederland vandaag de zoektocht naar de oudste en de jongste persoon met Type 1 Diabetes. Door het delen van de persoonlijke verhalen willen zij laten zien wat er door de jaren heen is verbeterd dankzij onderzoek, maar ook dat we er nog lang niet zijn.

bewoners van verpleeghuizen zijn niet in de huisartsenregistraties opgenomen, iets wat de zoektocht alweer een stuk lastiger maakt. De oudste is daarom nog niet gevonden. De jongste persoon die zij vonden is Roef, een jongen van 1,5 jaar oud die net voordat hij 1 jaar werd de diagnose T1D kreeg.

JDRF Nederland deed voor de start van de campagne al wat onderzoek, maar het blijkt lastig om te ontdekken wie nu echt de oudste en jongste zijn. Er zijn geen grote databases waarin mensen met Type 1 Diabetes worden geregistreerd; het aantal mensen met gediagnosticeerde diabetes is een schatting gebaseerd op huisartsenregistratie. De meeste

Margot, moeder van Roef: “Door Type 1 is er minder tijd voor leuke dingen. Het is er altijd en het is altijd urgent: je kunt niet even wachten met het oplossen van een hypo of hyper, want het kan zo misgaan. Je moet altijd alert zijn, bloedsuikers in de gaten houden en ook regelmatig je kind pijn doen met vingerprikken en infusen. Dat weten veel mensen niet.”

Voor Roef is het hebben van Type 1 Diabetes heel anders dan het 25 of 50 jaar geleden was.

JDRF Nederland is benieuwd naar de verhalen achter de mensen met Type 1 Diabetes en hun ervaringen door de jaren heen. Om aan Roef maar ook andere kinderen met de diagnose te laten zien dat het leven met T1D geen makkie is, maar dat je er wel heel ver mee kunt komen.

JDRF Nederland roept heel Nederland op om te helpen met de zoektocht en zich aan te melden via jdrf.nl/jongenoud. Via de social media-kanalen van JDRF Nederland zullen regelmatig updates gedeeld worden over de huidige stand van zaken. In juli wordt de eerste balans opgemaakt en worden de eerste nieuwe portretten gedeeld.

Bewust Genieten

25

Ouderenmishandeling

meer aandacht dankzij GroenLinks In Nederland zijn jaarlijks 120.000 thuiswonende ouderen slachtoffer van psychisch geweld. Daarnaast krijgen maar liefst 10.000 ouderen te maken met lichamelijke mishandeling. Dit blijkt uit een recent onderzoek onder 65-plussers die nog thuis wonen uitgevoerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Schokkende cijfers die er niet om liegen. Op initiatief van GroenLinks richt de minister een campagne tegen mishandeling nu speciaal op ouderen. Zij worden gewezen op de mogelijkheid om mishandeling te melden en hulp te vragen.

Uit het onderzoek van het RIVM blijkt ook dat 1,1 procent van de thuiswonende ouderen financieel wordt uitgebuit. Daarnaast wordt 0,6 procent van hen verwaarloosd en krijgt 0,3 procent te maken met ongewenst seksueel gedrag. Daders

van de mishandeling zijn onder andere familieleden, mantelzorgers of zorgverleners.

Het meldpunt Veilig Thuis, waar mishandeling kan worden aangegeven, is nu vooral gericht op kindermishandeling. Daar komt dankzij GroenLinks ook verandering in. De telefonische hulpdiensten Veilig Thuis en Sensoor gaan intensiever samenwerken en hun expertise over ouderenmishandeling vergroten. Het meldpunt Veilig Thuis gaat zich meer richten op ouderen zelf en niet alleen op hun zorgverleners. Het meldpunt is er óók voor ouderen.

Corinne Ellemeet: “Ik ben ontzettend blij dat het kabinet mijn voorstellen om ouderenmishandeling tegen te gaan oppakt. Je veilig voelen in je eigen huis zou vanzelfsprekend moeten zijn en hulp altijd binnen handbereik.”

Column Mirjam Kaijer

Krenten in de pap ‘Zou je ceremoniemeester willen zijn ? Het gaat om een symposium van servicemedewerkers uit een ziekenhuis. En misschien is het leuk als je ook wat liedjes zingt.’

De opdrachtgeefster kijkt me vragend aan. ‘Servicemedewerkers voorzien de patiënten van eten en drinken’, vervolgt ze haar verhaal. ‘Er is besloten deze doelgroep in het zonnetje te zetten omdat ze onmisbaar zijn voor het ziekenhuis. Ook komt er iemand wat vertellen over het belang van hospitality. ‘Mijn gedachten gaan terug naar toen ik zelf geopereerd moest worden. Elke dag kwam dezelfde dame langs met allerlei drankjes. Dat niet alleen maar ze maakte ook altijd even een praatje. Was geïnteresseerd in mijn verhaal.

‘Nee, zij bracht iets positiefs: heerlijk eten en drinken. Een welkome afwisseling tussen de ellende door.’

Dankzij GroenLinks meer

aandacht voor ouderenmishandeling In Nederland zijn jaarlijks 120.000 thuiswonende ouderen slachtoffer van psychisch geweld.

Daarnaast krijgen maar liefst 10.000 ouderen te maken met lichamelijke mishandeling. Dit blijkt uit een recent onderzoek onder 65-plussers die nog thuis wonen uitgevoerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Schokkende cijfers die er niet om liegen. Op initiatief van GroenLinks richt de minister een campagne tegen mishandeling nu speciaal op ouderen. Zij worden gewezen op de mogelijkheid om mishandeling te melden en hulp te vragen.

van de mishandeling zijn onder andere familieleden, mantelzorgers of zorgverleners.

Uit het onderzoek van het RIVM blijkt ook dat 1,1 procent van de thuiswonende ouderen financieel wordt uitgebuit. Daarnaast wordt 0,6 procent van hen verwaarloosd en krijgt 0,3 procent te Jaarlijks 120.000 thuiswonende maken met ongewenst seksueel gedrag.ouderen Daders slachtoffer van psychisch geweld.

Corinne Ellemeet: “Ik ben ontzettend blij dat het kabinet mijn voorstellen om ouderenmishandeling tegen te gaan oppakt. Je veilig voelen in je eigen huis zou vanzelfsprekend moeten zijn en hulp altijd binnen handbereik.”

Het meldpunt Veilig Thuis, waar mishandeling kan worden aangegeven, is nu vooral gericht op kindermishandeling. Daar komt dankzij GroenLinks ook verandering in. De telefonische hulpdiensten Veilig Thuis en Sensoor gaan intensiever samenwerken en hun expertise over ouderenmishandeling vergroten. Het meldpunt Veilig Thuis gaat zich meer richten op ouderen zelf en niet alleen op hun zorgverleners. Het meldpunt is er óók voor ouderen.

Er straalde rust van haar uit. Bij haar had ik niet de associatie van een prik, pil of andere acties die nou eenmaal verbonden zijn aan de hulpverlener.

Nee, zij bracht iets positiefs: heerlijk eten en drinken. Een welkome afwisseling tussen de ellende door. ‘ Ik zal wat toepasselijke liedjes uitzoeken’, zeg ik tegen de opdrachtgever. Een paar weken later staan we in een sfeervolle ruimte waar de happening plaats zal vinden.

De groep service medewerkers zit -vol verwachting- klaar. Er hangt een gezellige sfeer. Ik zing een welkomstnummer en laat wat grappige cartoons zien. Ook de opdrachtgever heeft flink uitgepakt. Er zijn allemaal mensen geïnterviewd, die aangeven hoe belangrijk deze groep is binnen het grote geheel. Ik eindig met het lied: krenten in de pap. Want als één groep dat is, dan zijn zij dat wel! www.mirjamkaijer.nl

26

Gezonde voeding

kan risico op oogziekte bijna halveren

Dagelijks twee ons groenten eten, twee stuks fruit en twee keer per week vis, kan het risico op de chronische oogziekte ‘leeftijdsgebonden maculadegeneratie’ bijna halveren. Zelfs mensen die erfelijk belast zijn met de ziekte kunnen het risico verlagen. Dat blijkt uit onderzoek het Rotterdamse Erasmus Gezondheid Onderzoek (ERGO) uit de wijk Ommoord en staat in het proefschrift van Gabriëlle Buitendijk, waarop zij woensdag 28 maart promoveerde.

nog geen behandeling is die de ziekte geneest, kunnen mensen dit risico nog wel positief beïnvloeden én daarmee blindheid op latere leeftijd mogelijk voorkomen”, zegt Gabriëlle Buitendijk, promovendus en oogarts in opleiding van het Erasmus MC. “Met een dieet dat veel antioxidanten en omega-3 vetzuren bevat, kunnen mensen het risico op de ziekte op latere leeftijd tot 42 procent verlagen. Ook vitaminepillen met luteïne en zeaxanthine kunnen uitkomst bieden.”

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) is een chronische oogziekte, waardoor patiënten een grijze vlek in het midden van hun gezichtsveld zien.

Het onderzoek

Het is de belangrijkste oorzaak van blindheid onder ouderen in de Westerse Wereld. Het risico op de ziekte neemt toe op latere leeftijd.

Op 70 jarige leeftijd heeft ongeveer 15 procent van de ouderen de ziekte. “Ondanks dat er nu

De onderzoekers volgden 4.200 deelnemers van 55 jaar en ouder uit het Rotterdamse Erasmus Gezondheid Onderzoek (ERGO) uit de wijk Ommoord. Buitendijk: “Uit onze studie blijkt dat er duidelijk positieve gevolgen zijn na tien tot vijftien jaar. Eet wekelijks twee keer vette vis, zoals makreel, zalm, tonijn of sardientjes vanwege de omega-3 vetzuren. En elke dag 200 gram fruit en 200 gram groente. Eet vooral groene bladgroenten: spinazie, veldsla en boerenkool en rode, oranje en gele groenten en fruit, waaronder paprika’s. In deze groenten zitten antioxidanten met de naam luteïne en zeaxanthine. Daarvan maakt je lichaam macula-pig-

ment: een beschermende factor in je netvlies.

Maar slechts 3,5% van de ERGO-deelnemers blijkt voldoende vette vis, groente en fruit te eten. Het is voor iedereen, dus zowel patiënten als gezonde mensen die later mogelijk patiënt worden, belangrijk te weten dat je ontwikkelingen deels zelf kan beïnvloeden met gezond eetgedrag.”

Onderzoekers van het Erasmus MC hebben berekend dat door de vergrijzing het aantal ouderen met LMD in Europa in 2040 zal oplopen tot 20 miljoen. In Nederland zal dat gaan om ongeveer 700.000 mensen. Met behulp van een internationaal team ontdekten zij genen die bij de ontstaanswijze van deze oogziekte zijn betrokken. Met behulp van deze genen en omgevingsfactoren, zoals bijvoorbeeld roken, kan er goed voorspeld worden wie wel de ziekte wel en niet krijgt.

Binnenkort verwachten de onderzoekers met een test op de markt te komen.

Talent Ontwikkeld

27

Ministerie VWS

onderstreept belang beter leren Beter leren in de zorg, door uitdagende en continue leerfaciliteiten te bieden, staat scherp op het vizier van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het is een van de drie hoofdpijlers om het snel toenemende personeelstekort in de zorg aan te pakken. Dit blijkt uit het door het kabinet aan de Tweede Kamer gepresenteerde actieprogramma Werken in de Zorg waarin wordt gepleit voor additionele investeringen om scholing te bieden aan zorginstellingen.

“Naast het toenemende tekort aan zorgprofessionals is er de zeer hoge werkdruk, volgen ontwikkelingen elkaar in razend tempo op en zijn de opleidingsbudgetten beperkt. Om de kwaliteit nu én in de toekomst te kunnen waarborgen is het goed om te zien dat de politiek deze problematiek onderkent én er grootschalig actie op wil ondernemen,” aldus Jeroen Krouwels, Lead Innovations bij Noordhoff Health en mede-ontwikkelaar van Ask Me, in het actieplan Werken in de Zorg genoemd als ‘krachtige, nieuwe leeroplossing’.

Marjolein Schouten, directeur Profportaal Zorg: “Om de kwaliteit in de zorg te behouden, is het van groot belang steeds naar de praktijk te kijken en om juist vanuit die praktijk innovatie te laten ontstaan. Beter leren faciliteer je zo op een manier dat het ook daadwerkelijk aansluit op de wensen van de mensen voor wie het is bedoeld. Zo is ook een leeroplossing als Ask Me ontstaan: vanuit de behoefte om direct op de werkplek te leren wat je daar op dat moment nodig hebt, ontwikkeld voor en door zorgprofessionals.”

Ask Me: on demand werkplekleren Ask Me is een digitale assistent op de werkplek waarmee zorgprofessionals direct korte taakinstructies kunnen opvragen. In hooguit drie klikken krijgen ze in de vorm van tekst, beelden of microfilmpjes het antwoord op hun scherm. En zo kunnen ze, zónder verlies van tijd, maar mét verbeterde kennis, snel weer verder met hun werk. Deze manier van on demand werkplekleren is nieuw in Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen. Ask Me is ontwikkeld als co-creatieproject door acht Nederlandse ziekenhuizen, aangesloten bij de coöperatie Profportaal Zorg, samen met Noordhoff Health.

Deze vorm van on demand leren is eveneens een effectief instrument om in te zetten bij

herintreders of zij-instromers die (weer) in de zorgpraktijk aan het werk gaan, en zou daarnaast gebruikt kunnen worden door mantelzorgers of cliënten en patiënten zelf. Hiermee sluit deze vorm van beter leren in de zorg ook aan bij de huidige maatschappelijke context.

Over Noordhoff Health Noordhoff Health is onderdeel van Noordhoff Uitgevers, een gerenommeerde uitgeverij met ruim 180 jaar ervaring in onderwijs en leeroplossingen. In de zorg combineert Noordhoff Health die kwalitatieve content met leertechnologie, gezond ondernemerschap en een innovatief karakter. Noordhoff Health is continu op zoek naar verbeteringen en nieuwe technologieën waarmee zorgprofessionals nog beter kunnen worden ondersteund om patiënten de beste zorg te bieden. Alle leeroplossingen van Noordhoff Health komen tot stand in co-creatie met zorgorganisaties, zorgprofessionals en andere partners binnen de zorg.

Over Profportaal Zorg Profportaal Zorg is een coöperatie van meer dan 40 ziekenhuizen en zorginstellingen die gezamenlijk werken aan innovatieve leeroplossingen voor en door zorgprofessionals.

Door gezamenlijk te investeren en expertise te combineren, kunnen we als collectief een groter resultaat boeken. Noordhoff Health is een strategische partner van Profportaal Zorg.

Column

Anne-Rieke de Haan Adviseur Arbeidsmarkt ETZ, Tilburg.

Mobiele medewerkers, blije medewerkers Een goed werkgever ondersteunt de mobiliteit van medewerkers.

Niet via een fietsplan of kantoren die toegankelijk zijn voor rolstoelen.

Dan bedoel ik meebewegen met een loopbaan. Mensen veranderen en ontwikkelen zich continue. Sommige veranderingen, zoals leeftijd of gezinssituatie, zijn voor iedereen duidelijk.

Maar interesse, inzicht of werkplezier zijn minder tastbaar. Toch zijn ze van grote invloed op de keuzes die een medewerker kan maken. Tenminste, als een medewerker weet dat er een keuze is. Dat je kan switchen van functie of afdeling of zelfs kan kijken buiten de eigen organisatie. Soms is het een tijdelijke uitstap, bij anderen een definitieve switch. Meestal zijn zowel de medewerkers als de nieuwe werkgevers erg te spreken over de vernieuwing.

In de zorg hebben steeds meer werkgevers hier oog voor: ze stimuleren medewerkers om verder te kijken dan hun huidige functies.

En dan het liefst ruim vóór een directe aanleiding, zoals arbeidsongeschiktheid of boventalligheid. Met trainingen, uitwisselingsprojecten of meeloopdagen kunnen medewerkers zelf met hun loopbaan aan de slag te gaan. Een goede ontwikkeling die bijdraagt aan het behouden van onze waardevolle medewerkers.

Misschien niet voor de eigen organisatie maar in ieder geval voor de sector. De personeelstekorten beperken zich immers niet tot een werkveld of organisatie.

28

‘Op naar de 100.000 banen’ met drie jaar verlengd

Staatssecretaris van Ark prijst ondernemers die kans bieden aan medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt.

Den Haag, 30 maart 2018 - “Steeds meer werkgevers nemen mensen aan die wat extra aandacht nodig hebben. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen. Want werkgever zijn ís sociaal, je werkt immers met mensen.” Met deze woorden prijst staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara Van Ark bedrijven die op de Dag van de 1000 Voorbeelden werden beloond voor hun sociaal ondernemerschap. Ook Aart van der Gaag, commissaris ‘Op naar de 100.000 banen’, kijkt met een goed gevoel terug op een geslaagde dag.

Duizenden bedrijven zijn op de Dag van de Duizend Voorbeelden bezocht door vertegenwoordigers van het Werkgeversservicepunt uit hun regio en beloond voor hun inzet op het gebied van inclusief ondernemen. In rond de dertig regio’s vonden activiteiten plaats: ontmoetingen tussen bedrijven en potentiële werkgevers, bedrijfsbezoeken en netwerkborrels om ervaringen te delen. Die inzet werd bijzonder gewaardeerd. Van der Gaag: “Dat

inclusief ondernemen leeft staat na deze succesvolle tweede editie van de landelijke Dag van de 1000 Voorbeelden als een paal boven water. Toch zijn we er nog niet, en daarom hebben we aangekondigd de komende drie jaar onverminderd door te gaan met het inspireren en ondersteunen van bedrijven.”

Enthousiast Van der Gaag deed zijn aankondiging dat VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland hebben besloten het project te verlengen in het bijzijn van staatssecretaris Van Ark tijdens een werkbezoek aan Koppert Cress in Monster, een bedrijf waar inclusief ondernemen in het DNA zit. Van Ark was zichtbaar onder de indruk: “Ik word heel enthousiast van wat ik hier zie.

Dat je als werkgever en als collega’s helemaal niet meer weet wie nu welke beperking heeft.

Uiteindelijk doe je allemaal mee in het bedrijf, daar gaat het om.”

Ondernemen met gevoel Rob Baan, directeur van Koppert Cress, voelde

zich vereerd de staatssecretaris te mogen ontvangen in zijn bedrijf. “Ik dacht eerst dat we gastheer waren omdat ik Baan heet, maar we blijken het in de regio goed te doen als het gaat om inclusief ondernemen. Dat woord kende ik niet, het is voor ons ondernemen met gevoel en daar hoort bij dat wij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan een baan helpen.”

Nationale Voorbeeldenbank Omdat goed voorbeeld goed doet volgen, presenteerde AWVN, werkgeversvereniging en het kennisplatform voor inclusief ondernemen, de Nationale Voorbeeldenbank. In deze database zijn alle Nederlandse organisaties opgenomen die ruimte maken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ondernemers die meer willen weten over inclusief werkgeverschap kunnen in de Voorbeeldenbank eenvoudig collega-ondernemers in hun regio vinden die graag hun ervaring delen. Praktijkervaringen blijken immers de beste raadgever.

Zorg en Ziekenhuis

29

Zelforganisatie kan niet

zonder herijking van professionaliteit Steeds meer willen we organiseren op een manier die bijdraagt aan gelukkige klanten, gelukkige werknemers en gelukkige organisaties. Minder hiërarchie, meer zelforganisatie door teams. Terug naar de bedoeling van de organisatie. De aandacht voor zelforganisatie groeit ongekend snel in de zorg, het onderwijs en in het bedrijfsleven. Aan de pioniers, diegenen die het aandurven om voorop te lopen in deze ontdekking, wordt een duidelijke boodschap verkondigd: Leg de verantwoordelijkheid terug bij de professional. De gedachte hierachter is dat het geven van ruimte en zeggenschap vanzelf leidt tot goede dingen. Echter, om dit succesvol te maken, dient onder andere de professionaliteit opnieuw beoordeeld te worden. Wat dat inhoudt, lees je in dit artikel.

Inzicht door specialist buitenaf Dit inzicht over de herbeoordeling van professionaliteit kwam naar voren tijdens de begeleiding van een ouderenzorginstantie en haar behandelaars (fysiotherapeuten, artsen, etc.). In het traject richting zelforganisatie werd, terecht, uitgegaan van professionaliteit. Toen dat traject niet goed van de grond kwam, is er een medisch specialist van buitenaf bij betrokken. Op dat moment werd duidelijk dat de kennis van de professionals niet up-to-date was. Achterstallig onderhoud op de professionaliteit maakte

dat het geven van ruimte en zeggenschap -logischerwijs- niet leidde tot vooruitgang van de organisatie. Toch zien we dit professionaliteitshiaat terug in veel verandertrajecten. De discussie ‘wat verstaan we onder professioneel gedrag’ is een zeer waardevolle en noodzakelijke binnen organisaties. Wij zien hierin een groot verbeterpotentieel.

Afhankelijk gemaakt Het is niet vreemd dat de professionaliteit niet altijd up-to-date is. Met name systemen en protocollen binnen de organisatie hebben professionals afhankelijk gemaakt; niet meer wakker.

Je kunt er niet zonder meer van uit gaan dat zij hun vak nog voldoende verstaan zodra zij meer autonomie krijgen. Eventuele tekortkomingen die normaal onder de oppervlakte bleven omdat deze werden opgevangen door het systeem, komen naar boven omdat er geen correctie op is. De professional moet weer wakker worden gemaakt.

Onderlinge verantwoordelijkheid Het krijgen van meer autonomie vraagt iets van de professional zelf, namelijk het nemen van eigenaarschap op de eigen professionaliteit.

Of er nog wordt voldaan aan de professionele norm, is geen check van manager tot professional, maar één van de professionals onderling.

Professionals kunnen het beste met elkáár be-

oordelen of ze nog voldoende notie hebben op het vak. Zij zitten immers het dichtst op het vuur.

De professionele norm kan binnen én buiten de eigen organisatie worden getoetst; team overschrijdend. Gelukkig zijn er bij professionals vaak veel mogelijkheden om vanuit een beroepsgroep en vanuit professionals onderling deze collegiale toetsing mogelijk te maken. Het is dan van belang deze systemen te borgen en als basisvoorwaarde te zien voor de borging en continue doorontwikkeling van professionaliteit in zelforganiserende teams. Zo kan er getoetst worden aan professionals die hetzelfde vak uitoefenen in andere organisaties. De rol van de manager is om hierin te faciliteren. Om de mogelijkheid, tijd en ruimte te creëren voor de professionals om met elkaar in gesprek te gaan over bepaalde thema’s en vraagstukken en tot eventuele oplossingen te komen buiten de eigen (tunnel)visie. Managers moeten professionals in staat stellen hun professionaliteit op peil te houden of te brengen, maar zij moeten vooral niet op de de stoel van de professional gaan zitten. Het is immers hun vak niet!

Checken, borgen en continu verbeteren van professionaliteit; daar kom je verder mee als je met principes van zelforganisatie/anders organiseren gaat beginnen.

Masterclass Klinisch redeneren Donderdag 28 juni 2018 | ReeHorst, Ede Maak kennis met het nieuwe interprofessionele praktijkmodel van het klinisch redeneren om te kunnen beoordelen ‘hoe het gaat’ met je patiënt. nursing.nl/congressen/ klinischredeneren

Nursing Experience Donderdag 6 & Vrijdag 7 december 2018 | ReeHorst, Ede Twee spetterende dagen met ruim 40 workshops en interessante lezingen, een interactieve beursvloer, een skillslab, goodies en gadgets. Kortom: een inhoudelijke dag uit voor het hele team! nursingexperience.nl

Eendaagse workshop “Houd eens op met dat softe gedoe: GA LEIDEN!” “Heb je alles geprobeerd maar zonder het gewenste resultaat? Pak dan door met acties en gezagsmiddelen, zodat gedaan wordt wat is afgesproken!”

Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht debode.nl

Tweedaagse workshop “Lopen op eieren”, leidinggeven en aanspreken

Herken letsel door geweld Woensdag 13 juni 2018 | ReeHorst, Ede Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden Over o.a. geagiteerd deliriumsyndroom, ouderenmishandeling en -verwaarlozing, medisch beroepsgeheim en justitie, verdachte letsels, seksueel geweld opgevangen, kindermishandeling, niet-natuurlijke dood. congressenmetzorg.nl

Welke leiderschapsstijl hanteer je in verschillende situaties? Geef leiding op basis van feiten, minder op gevoel of via, via. Je leert om met behulp van de Bode Methode® lastig gedrag bespreekbaar te maken en door te pakken.

Locatie: Utrecht, 23 en 24 april 2018

debode.nl

Middag workshop “Haal meer uit het jaargesprek” voor leidinggevenden Veel medewerkers ervaren de 360 graden feedback als onbevredigend en zelfs bedreigend. De leidinggevenden leert om aanvullend of zelfs in plaats van de 360 graden feedback, objectieve informatie te vergaren om zo meer uit het jaargesprek te halen.

Locatie: Utrecht, 28 mei 2018 debode.nl

Nursing College Vrijdag 9 november 2018 | Radboudumc, Nijmegen Duik in de wereld van de anatomie, pathologie en fysiologie met het Nursing College. Volg een practicum in de snijzaal, krijg een rondleiding in het museum voor anatomie en ga aan de slag met bijzondere casussen tijdens interactieve colleges over o.a. klinisch redeneren. nursing.nl/congressen/ nursingcollege

Eendaagse workshop “Iedereen wil aardige collega’s, ook jouw collega’s”, feedback volgens de Bode Methode® Je krijgt gesprekstechnieken aangereikt om op een niet aanvallende manier problematische situaties te bespreken zodat conflicten worden voorkomen.

Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht debode.nl

Eendaagse workshop “Voor jezelf opkomen”, assertiviteit op de werkvloer Je krijgt handvatten aangereikt hoe je meer durft door de ander duidelijk en precies te vertellen en te laten zien wat je wilt, zonder daarbij een schuldgevoel te krijgen. Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht

debode.nl

Eendaagse workshop “Druk, druk, druk” Wat kun je op organisatorisch en persoonlijk vlak doen om de tijd effectiever te benutten. Na deze workshop ga je door efficiënter werken meer bereiken, niet meer werken.

Locatie: Utrecht 25 april 2018 debode.nl

Agenda activiteiten & seminars Het Jeukcongres Woensdag 30 mei 2018 | ReeHorst, Ede

Dag van . . .

Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden

8-14 april

Hartweek

11 april

Wereld Parkinsondag

27 april

Koningsdag

1 mei

Internat. Dag van de Arbeid

1 mei

Wereld Astma Dag

4 mei

Nat. Dodenherdenking

5 mei

Nat. Bevrijdingsdag

6 mei

Intern. Dag van de Lach

8 mei

Dag van het Rode Kruis

12 mei

Dag van de Verpleging

Bijzondere dagen en feestdagen

Over o.a. nieuwe ontwikkelingen, jeuk bij kanker, jeuk en seksualiteit, jeuk en allergie, jeuk in de terminale fase en welke verpleegkundige interventies je kunt inzetten.

congressenmetzorg.nl

Congres Reablement in de ouderenzorg Hoe bevorder je de zelfstandigheid van je patiënt of cliënt?

Vrijdag 20 april 2018 | ReeHorst, Ede

Blended training EBP Donderdag 27 september 2018 | ReeHorst, Ede Waar begin je met evidence-based practice en wat houdt het nu precies in?

Leer in één dag echt aan de slag te gaan met EBP, inclusief e-learning!

nursing.nl/congressen/ebp

Voor alle geïnteresseerden werkzaam in zorg & welzijn Reablement is iemand helpen om voor zichzelf te zorgen. Energie, levensvreugde en het dagelijks leven staan hierbij centraal. Een reablementtraject is tijdsgebonden en doelgericht. Het maakt je werk interessanter en je ziet direct de positieve effecten. Hoe het werkt leer je op dit congres!

congressenmetzorg.nl

Masterclass Crisisbeheersing Congres Humor als verpleegkundige interventie

Diverse data

Seminar Crisisbeheersing

Vrijdag 18 mei 2018 | ReeHorst, Ede

Donderdag 28 juni 2018

Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden

Werkt u binnen een crisisorganisatie van een zorginstelling? Verdiep dan uw kennis en verstevig uw kennissennetwerk door deelname aan onze periodieke Masterclass of Seminar Crisisbeheersing.

Over o.a. humor als verpleegkundige interventie, gebruik van humor bij dementie en in de palliatieve zorg, hostmanship en provocatief coachen.

Inclusief herziene uitgave ‘Humor als verpleegkundige interventie 2.0’ congressenmetzorg.nl

www.svdc.nl/events

Colofon Zorg en Ziekenhuis Uitgever, tevens redactie-adres: Allin1Mediaservice B.V. T (0487) 760200 E redactie@zorgenziekenhuis.nl Advertentieverkoop: Cross Media T (010) 7421941 E zorg@crossmedianederland.com Oplage: 30.000 exemplaren Drukwerk: JanssenPers Rotatiedruk B.V. Verspreiding: via personeelsruimten in de ziekenhuizen en geadresseerd aan directieleden en beslissers uit zorg en welzijn Meer informatie: zorgenziekenhuis.nl Aan de inhoud van Zorg en Ziekenhuis is alle mogelijke zorg besteed. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever Allin1Mediaservice B.V. van Zorg en Ziekenhuis aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van de inhoud.

AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN © Zorg en Ziekenhuis Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Zorg en Ziekenhuis c.q. de betreffende auteur.

Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook.

Zorg en Ziekenhuis wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden.

Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

Nieuw boek ‘Crisisbeheersing Witte Kolom’ te bestellen via www.svdc.nl Professional

Like ons en

Beleef zorg en welzijn heelhollandzorgt