ALBANIA - essential guide for travellers

Page 1

essential travel guide www.blue-albania.com BLUE e d i t i o n s history nature ethnography monuments beaches

Best time to visit Albania

High season: July - August.

Ideal time for summer vacation, beach, boat trips, water activities like diving, fishing, snorkeling, etc.

Keep in mind:

1. Do not depart without booking the hotel, you will risk to be left out or being “prey” of the street ambulance “rentroom-ers”.

2. Chaos, traffic, overcrowded beaches, high prices and abuses are inevitable. Be careful of prices, check the menu, ask about new or old Albanian Lek, compare it with Euro/USD

Low Season: April-May-June.

September-October-November

Ideal time for cultural tours, visits to monasteries and archaeological sites. .

Advantages:

1. Beautiful but no heat sunny weather, no traffic, no need to book in advance if you did not have time for that. If you travel in group, you can find quality souvenirs and local non-forged products.

2. Low prices in hotels and restaurants, perfect service, hotel cleanliness and many other elements come to you in high quality standards.

3. The opportunity to be part of numerous local festivals or various cultural activities.

HISTORY CULTURE ARCHAEOLOGY NATURE ATTRACTIONS BEACHES the essential travel guide to: botim i Blue Agency 5-th edition BLUE e d i t i o n s

Si ta përdorim guidën How to use the guide

The cities list included in the region Lista e qyteteve që përfshin zona

The region colour code kodi i ngjyrave të zonës

The region map harta e zonës

Information about transport in the area

Informacion për transportin në zonë

Detailed info

Info e detajuar

The region colour code kodi i ngjyrave të zonësThe city colour code kodi i ngjyrave të qytetit

The location of the city in the Albanian map

Vendndodhja e qytetit në hartën e Shqipërisë

4 Albania

the

near the Adriatic

with their own

to those who desire to

a

with

the colors and chances of nature.

the whole

of

Grand Resort & Spa Blue Golem, Durrës, Albania; Cel: +355 69 70 01 353 | Fax: +355 55 800 800 Email: info@fafa.al; Website: www.fafa.al beachafa **** The most luxurious holidays you may ever enjoyed... Located
Sea,
private beaches, privileged opportunities
experience
unique holiday
all
All
resorts have sea view or land view and are fully equipped with: Air Conditioned, Minibar, Safe box, TV LCD, Key-Card, and Hairdryer. SPA available, and
list
beaching holidays. “Perfect accommodation in the perfect place”
6 Albania Një botim i Menaxher: Florian BABA Koordinatore: Flora XHEMANI BABA Marketingu: Blue Agency Konsulent: Arjan Konomi Sophia Klingenberg Fotografia: Adis Shera, Albanian Water Sports, Spiranca Diving Center, Blue Albania, Enklajd Zeneli, Discover Puka, Kastriot Faci, Klubi “Discover Albania”, Nëntor Oseku, Ridvan Topçiu, Shkëlzen Rexha Design: Blue Agency Distribucioni: Adrion L.t.d Falënderojmë bizneset që kontribuuan në realizimin e kësaj guide A special thank to all the contributors Guida në internet: www.blue-albania.com Botimet “Blue Editions”: Adresa: Bulevardi “Bajram Curri” Pallatet “Agimi” 14 / 260 info@blue-albania.com Tel.: +355 68 40 17 309 www.blue-albania.com QYTETET / THE CITIES Shkodër Malësi e Madhe Pukë Kukës Tropojë Dibër (Peshkopi) Bulqzë Lezhë Kurbin (Laç) Mirditë Krujë Tiranë Durrës Kavajë Elbasan Peqin Gramsh Librazhd Fier Lushnje Mallakastër Berat Kuçovë Skrapar Vlorë Himarë Sarandë Delvinë Gjirokastër Tepelenë Përmet Kolonjë Korçë Pogradec Tiranë, Qershor 2019 © 56 78 84 90 96 102 110 116 126 128 134 144 162 174 186 194 196 202 208 214 218 222 236 238 246 262 268 284 290 300 306 314 320 330
7Essential Travel Guide përmbajtja/content NORTH ALBANIA Shqipëria e Veriut CENTRAL ALBANIA Shqipëria e Mesme SI TË VINI NË SHQIPËRI THE REGIONS info General information Informacioni sipas zonave How to reach Albania SOUTH-EAST ALBANIA Juglindja e Shqipërisë SOUTH ALBANIA Jugu i Shqipërisë The must-see & do Mos humbisni 8 14 26 54 142 244 288 HISTORY HERITAGE NATURE BEACHES

Si të vini në Shqipëri

Në territorin e Republikës së Shqipërisë, ju mund të hyni nëpër 26 pika kufitare, (shih flamujt e kuq në hartë), disa prej të cilave janë më poshtë:

1. Nga ajri

Të gjitha fluturimet kalojnë nëpër aeroportin e Rinasit, tel: + 355 4 2381 800. Aeroporti Ndërkombëtar “Nënë Tereza” ndodhet 17 km në veriperëndim të Tiranës. Me qytetin e Tiranës është i lidhur me shërbim transporti me autobus. Nisja për në aeroport bëhet në krye të Rrugës “Mine Peza” çdo një orë në aeroport dhe kushton rreth 2 euro. (Vendndodhja mund të ndryshojë si rrjedhojë e bdryshimeve të mëdha të kryeqytetit). Shërbimi taksi kushton 20 euro. Aeroporti ka dyqane të ndryshme dhe njësi shërbimi 24 orësh. info@tirana-airport.com. Sendet e humbura: +355 4 2381 681, +355 4 2381 682; Mobile: +355 69 20 66626 www.tirana-airport. com.

2. Nga deti

Në Shqipëri gjithashtu mund të futeni përmes porteve të saj kryesore. Disa kompani të huaja

kryejnë shërbime të rregullta. Porti i Durrësit. Lidhet me portet italiane të Barit, Brindisi, Ankona, Trieste dhe Koper në Slloveni. Tel. + 355 52 2202 8. Është një shërbim 24 orë. për më shumë info: www.apdurres.com.al

Porti i Sarandës. Kryen lëvizje me ishullin e Korfuzit. Tel. 085 224 475 Shërbimet deri në orën 22:00 pm. www.porti-sarande.al.

Porti i Vlorës. Ka linja të vlefshme me Brindisi, Bari dhe Otranto, Tel: +355 033 409 700 Shërbimet deri në 22:00 pm. www.portivlore.com

3. Nga toka

Pikat e kalimit kufitar tokësor janë më shumë se 11. Pika e Morinës mundëson lidhje të Kukësit me Kosovën me të cilën kemi 123 km vijë kufitare. Në Shqipëri nga Greqia, me të cilën ne kemi 349 km vijë kufitare,

8 Albania
ADRIATIC SEA NORTH MACEDONIA

hyrja bëhet nëpërmjet:

- Kapshticës dhe më pas në Korçë, në pikën e kalimit kufitar të shërbimit i cili operon 24 orë.

- Kakavijës, ju mund të hyni në Gjirokastër, shërbimi 24 orë.

- Qafë Botës, Konispol, shërbimet doganore kryhen deri në orën 22:00 p.m.

-Tre Urave në Përmet, shërbimet doganore kryhen deri në 22:00.

Me Malin e Zi, ne kemi 220 km vijë kufitare dhe mund të hyni në territorin e Shqipërisë nëpërmjet: Hanit të Hotit, përgjatë Liqenit të Shkodrës, Bajzë, Malësi e Madhe. Muriqanit. Shërbimet doganore kryhen deri në 22:00.

Ju tani gjithashtu mund të hyni nga Vermoshi, nga ku ju mund të lidheni me rajonin e Kelmendit në Shqipëri dhe Plavë Guci - Mali i Zi. Shërbimet kryhen deri në orën 22:00 pm. Nga Maqedonia, me të cilën na ndajnë 186 km vijë kufitare mund të hysh në Shqipëri nëpërmjet:

- Qafë Thanës nëpër Pogradec, Elbasan dhe Librazhd. Dogana shërben deri në orën 22.00.

- Nga Tushemishti, në juglindje të liqenit të Ohrit, në drejtim të Pogradecit. Shërbimet doganore kryhen deri në orën 22:00.

- Nga Bllata, në drejtim të Bulqizës dhe të Peshkopisë ose Burrelit. Shërbimet doganore kryhen deri në orën 22:00.

- Nga Gorica rruga në veri të liqenit të Prespës, shërbimet doganore kryejnë veprime deri në orën 19:00

Transporti ndërrajonal Nëpërmjet shërbimit të autobusëve ju gjithashtu mund të lëvizni nëpër qytetet: Tiranë - Tetovë, Maqedoni përmes Qafë Thanës. Tiranë - Prishtinë dhe qytete të tjera në Kosovë përmes Morinës. Korçe - Selanik, Greqi, nëpërmjet Kapshticës. Tiranë - Athinë, përmes Kakavijës. Tirana - Sofje - Bullgari, dhe Stamboll nga Qafëthana.

10 Albania

How to reach Albania

In the territory of the Republic of Albania you may enter through 26 border crossing points, some of them are listed below:

1. By the air

All flights pass through Rinas Airport, tel: + 355 4 2381 800. International Airport “Mother Teresa” is situated 17 km northwest of Tirana. The city of Tirana connects with the airport by bus service. Busses going to the airport depart from “Mine Peza” head street, every hour and costs approximately € 2. You can also see the Rinas Express option. There is also a Taxi service which costs € 20 one way. Airport “Mother Teresa” has various shops and 24 hours service. info@tiranaairport.com. Lost & Found: +355 4 2381 681, +355 4 2381 682; Mobile: +355 69 20 66626 www. tirana-airport.com.

2. By the sea.

The port of Durres connects with the Italian ports of Bari, Brindisi, Ancona, Trieste and Koper in Slovenia. Tel. + 355 52 2202 8. 24 hours of service. See more at: www.apdurres.com.al

The port of Saranda connects daily with the island of Corfu. Lastly a weekly line goes to Bari, Italy, during the summer season. Tel. 085 224 475 Service available until 22:00 pm. Info: www.porti-sarande.al.

The port of Vlora connects to Brindisi, Otranto and Bari Tel: +355 033 409 700 Service run until 22:00 pm. www.portivlore.com

3. From the Land

Albania offers 26 border crossing points, from North to South, getting to Kosova, North Macedonia and Greece through: - Morina, Kukës is the northern border crossing point from which you can enter Albania. The entrance point enables connection from Kukes-Albania to PrishtinaKosovo. With Kosovo we share 123 km borderline.

11Essential Travel Guide

“Pavli Flloko” Str. “7 Pallatet”; Uji i Ftohtë, Vlorë,

Tel: +355 (0) 33 407

069 206 5399

info@reginacity.al; info@hotelregina.al www.reginacity.al’ www.hotelregina.al;

Vlora Albania city
Albania
600;
E-mail:
www.intoursvlora.al A service you can trust g REGINA GROUP r g REGINA GROUP r Hotel Florence REGINA REGINA FLEETg REGINA GROUP r rg Regina Hotels chain - the biggest accommocation units in Vlora! Regina Fleet - the ships that leed you to most beautiful beaches of Vlora & Albania!

With Montenegro we share 220 km borderline border crossing points:

- Hani Hotit, along Shkodra Lake, through Bajzë, Malësi e Madhe.

- Murriqan-Sukobina, along Muriqan, Buna River till Shkodër and Tirana. (We suggest you take a quick break at Çeliku Complex for coffee, food and to buy different souvenirs, or even for accommodation).

- From Vermosh, where you may be linked to the region of Kelmendi in Albania and Plava GuciaMontenegro. Services run until 22:00 pm. The border crossing points enable connection with Macedonia, with which we share 186 km of borderline.

- Through Qafe Thana we link to Pogradec, Elbasan, Librazhd. Custom service run until 22.00.

- From Tushemisht, to southeast of Ohrid Lake, in direction of Pogradec. Customs service run until 22:00 p.m.

- From Bllatë, in the direction of Peshkopia or Bulqiza and Burreli. Customs service run until 22:00.

- From Gorica the road heads north of Prespa Lake. Customs service run until 19:00 p.m.

- From Greece, with which we share 349 km borderline. Access to Albania is made through these

border crossing points as follows:

- Through Kapshtica and later in Korca, in the border crossing point service operates 24 hours.

- Through Kakavija, you may enter in Gjirokaster, the service operates 24 hours.

- Through Qafë Bota - Konispol relating to Fila, customs services are performed here until 22:00 pm.

- Through Three Bridges (Tre Urat) connecting Përmeti with Konica. Here custom services run until 22:00. p.m.

Regional bus transport Bus services travel to the following cities: Tirana - Tetovo, Macedonia through Qafe Thana. Tirana - Prishtina and other towns in Kosovo through Morina. Korce - Thessaloniki, Greece, through Kapshtica. Tirana - Athens, through Kakavija. Tirana - Sofia - Bulgariam and Istanbul from Qafe Thana. For more information you may contact the Directorate of Border Police and Migration to the Police State: policiakufitare.migracioni@ mrp.gov.al; tel / fax: 00355 4 22 79256 or you can click, http:// www.moi.gov.al/ official site of the Ministry of the Interior Affairs.

13Essential Travel Guide

The must-see & do

1unecso sites

Një prej arsyeve se pse duhet të vizitoni Shqipërisë, janë edhe pasuritë e saj të fondit të trashëgimisë botërore. Krahas parqeve arkeologjike, muzeve të shumtë e monumenteve të kulturës, Shqipëria ofron disa prej siteve të trashëgimisë botërore të UNESCO-s, që e bëjnë atë një vend shumë tërheqës në Ballkan.

Parku arkeologjik dhe Natyror i Butrintit Parku Kombëtar i Butrintit është objekti më i rëndësishëm kulturor dhe natyror i Shqipërisë. I ndodhur 18 km në jug të qytetit të Sarandës ai ka një sipërfaqe prej 2500 km² dhe përbëhet nga tre komponentë kryesorë; pylli, liqeni dhe qyteti antik. I përfshirë në UNESCO si pasuri

kulturore dhe në Ramsar si pasuri natyrore, Butrinti është siti më i vizituar nga turistët dhe më i rekomanduari nga mediat botërore Gjirokastra. Është një nga qytetet më të rëndësishëm të Jugut të Shqipërisë, për shkak të profilit të saj të veçantë arkitektural, bazuar në stilin mesjetar otoman, i cili ka gjeneruar vlera unikale kulturore e arkeologjike, që e kanë bërë të përfshihet në listën e siteve të mbrojtura nga UNESCO.

Berati është qyteti më shumë se 2400-vjeçar, që vazhdon jetën pa ndërprerje deri më sot. Nga ansambli i Mangalemit dhe Goricës, Berati është quajtur edhe qyteti me stil otoman i një mbi një dritareve. Në vitin 2008 u fut në gjirin e pasurive botërore të UNESCO-s

14 Albania

One of the reasons why you should visit Albania is also its wealth of the world heritage fund. Along with archaeological parks, numerous museums and cultural monuments, Albania offers some UNESCO world heritage sites, making it one of the most attractive places in the Balkans.

Butrint Archaeological and Natural Park

The Butrint National Park is the most important cultural and natural point of interest of Albania. Situated 18 km south of the city of Saranda, it has an area of 2500 km² and consists of three main components; forest, lake and ancient city. Embedded in UNESCO as a cultural asset and in Ramsar as a natural asset, Butrint is the most visited site by the tourists and the most recommended by world media and travel makers.

Gjirokastra. Situated in southern Albania, Gjirokastra perches on the steep side of the Drino valley overlooking an historic landscape framed by snow-capped mountains. This “city of a thousand

steps” comprises hundreds of Ottoman-style tower houses with distinctive stone roofs, wooden balconies and whitewashed stone walls, making it a world heritage wealth.

Berati. Berati belongs to that kind of city where the life goes on from the antiquity, until the present day. Because of Mangalem and Gorica neighborhoods, Berati is known as “the city of one over another windows” and usually is considered as an Ottoman-style city. Indro Montanelli, the Italian journalist of `30 of the last century, called it also “the White city”, because of the houses, paninted all in white

Isopoliphony. The unique South music, sang with no instruments, only with the beautiful voices of men and women of Labëria, is also part of the world’s intangible heritage of UNESCO.

15Essential Travel Guide

2historical sites

Visit the most important museums Vizitoni muzetë

Në secilin prej qyteteve kryesore të Shqipërisë mund të vizitoni muze të natyrave të ndryshme, disa prej të cilëve me vlera të rralla, edhe të rangut europian. Kështu vlen të mos humbisni Muzeun Historik Kombëtar në Tiranë, Muzeun Arkeologjik Durrës, muzetë me temë nga dikatura komuniste, “Bunkart 1” dhe “2” dhe muzeun “Shtëpia me Gjethe”, Muzeun e Fotografisë “Marubi” në Shkodër, Muzeun Historik Kombëtar “Gjergj Kastrioti - Skënderbeu” dhe Muzeun Etnografik në Krujë, Muzeun “Onufri” dhe Muzeun Etnografik në Berat, Muzeun e Artit Mesjetar në Korçë, për të cilët gjeni info më të zgjeruar në përmbledhjen mbi Shqipërinë në vijimësi të këtyre sugjerimeve.

In each of the main cities of Albania you can visit museums of various natures, some of them with rare values, and of a European rank. So do not miss the National Historical Museum in Tirana, Archaeological Museum in Durrës, three commemorative museums, “Bunkart 1”, & “2” and the “Leafs House” museum, Marubi Photography Museum in Shkodra, the National Historical Museum “Gjergj Kastrioti - Skënderbeu” and the Ethnographic Museum in Kruja, the “Onufri” Museum and the Ethnographic Museum in Berat, the Museum of Medieval Art in Korça, getting a further information in the summary of Albania on the following pages. Info and contacs are available for each museum or site.

16 Albania
Scanderbeg`s Museum in Krujë

heritage sites

The classical cities and their must-see Qytetet klasike

Edhe sikur të jeni në Shqipëri për një ditë, ose për pak ditë, ju nuk duhet të humbisni kurrsesi ato që quhen destinacioneët klasike, që përbëjnë identitein kulturor apo pikat më strategjike të trashëgimisë së një vendi. Shqipëria nuk ka vetëm sitet e mbrojtura nga UNESCO por edhe një listë të gjatë monumentesh dhe sitesh arkeologjike, që datojnë deri në 2700 vjet P.K. siç është për shembull Amfiteatri i Durrësit, më i madhi në Ballkan për kohën e tij, Parqet arkeologjike si Apollonia, Bylisi, Aulona, kalatë e shumta si ajo e Shkodrës, Lezhës, Krujës, etj., varret ilire të Selcës në Pogradec, që dëshmojë origjinën e Shqipërisë si një popull autokton apo rrugën Egnatia, si një shenjë e ekzistencës së qytetërimit perëndimor.

Even if you are in Albania for a day, or for a few days, you should never lose what are called the classical destinations that make up the cultural identity or the most strategic heritage sites of a country. Albania is not only a UNESCO world heritage, but it also offers a long list of archeological sites and monuments dating to 2700 BC. such as the Durrës Amphitheater, the largest in the Balkans during its period, the archaeological parks such as Apollonia, Bylisi, Aulona, many forts like Shkodra, Lezha, Kruja, etc., Illyrian tombs of Selca in Pogradec, testifying the origin of Albania as an autochthonous country or Egnatia Road, as a sign of the existence of Western civilization during the ancient period.

17Essential Travel Guide
3

natural sites

Experience the birdwatching! Vizitoni parqet

Shqipëria ofron plot 15 parqe kombëtare natyrore të cilët ndihmojnë zhvillimin e turizmit të gjelbër e atij të aventurës. Ky lloj turizmi pëlqehet shumë nga turistët e huaj që janë të dhënë pas florës e faunës dhe Shqipëria ka se ç`të ofrojë në këtë drejtim. Përveç zhvillimit të shumë degëve të turizmit që mundëson mjedisi dhe natyra, kohët e fundit ka lulëzuar edhe një lloj i ri turizmi; ai i kundrimit të shpendëve, që ka njohur kulmin e tij në Parkun Divjakë-Karavasta dhe në Lagunën e Nartës, ku përveç shumë specieve të tjera, folezon edhe pelikani kaçurrel dhe një koloni e konsiderueshme flamingosh. Por ka edhe majft zona të tjera interesante ku më të spikaturat janë në listë.

15 national natural parks lie in the Albanian territory, helping the development of the green and adventure tourism. This type of tourism is widely liked by foreign tourists who are fond of flora and fauna and Albania has a lot to offer in this. Recently a new kind of tourism has flourished; birdwatching, mostly in Divjaka Karavasta Park and in the Narta Lagoon, where, besides many other species, the curly pelican and a considerable flamingos colony are distinguished. Also strongly recommended:

Viluni & Kune-Vaini Lagoon

Lura National Park

Karaburun - Sazan National Park

Shebenik - Jabllanicë park

Prespa National Park

Tomorri National Park Hotova Fir National Park

ADZM Fier

18 Albania
4
©

adventure experiences

vetëm

të doni

nuk duhet

Shqipëria

ofron të gjitha. Ndoshta

provoni

nuk keni

It`s up to you!

offers it all. Maybe it`s not possible to try it all but you shouldn`t miss trying at least one of

following

19Essential Travel Guide
5 Aventurë ekstreme apo thjesht ecje në natyrë? Sporte të veçanta apo
një xhiro me biçikletë? Çfarë
ju,
i
ju
mundësi t`i
të gjitha por
të largoheni kurrsesi pa provuar së paku njërën: Extreme adventure or simply hiking in nature? Special sports or just a bike ride?
Albania
the
list: Për aventura të paharrueshme 1. Ecje në shtegun Valbonë-Theth 2. Një shëtitje me traget në Koman. 3. Një fluturim me ballon mbi Belsh. 4. Të hidheni me paragliding nga Llogoraja mbi plazhin e Palasës. 5. Një ekspeditë shpellash në Parkun e Nikaj Mërturit. 6. Një shëtitje me kuaj në krahinat e Zagorisë, Libohovës, ose Pogonit në Gjirokastër. 7. Rafting ose ecje në lumë në Kanionet e Osumit Skrapar ose ato në Nivicës në Tepelenë 8. Të ngjisni Korabin, malin më të lartë të Shqipërisë. 9. Të bëni windsurf në Velipojë 1. Hiking Valbona-Theth path 2. A ferry ride to Komani Lake. 3. A flying balloon on Belshi lakes. 4. Paragliding from Llogara pass on Palasa beach. 5. A cave expedition in Nikaj Mërturi Regional National Park. 6. A horseriding in the areas of Zagori, Libohova, or Pogoni in Gjirokastra. 7. Rafting or hiking in Osumi river in Skrapar or in Nivica, in Tepelenë. 8. Climb to Korab, the highest mountain of Albania. 9. Windsurfing or stand-up paddle in Velipoja beach.
© Vjosa Explorer
Extreme Illyricum

the typical cuisine

Kuzhina tipike shqiptare

Albanian cuisine, despite its common features with Balkan cuisine, influenced centuries by the culinary culture of the Ottoman Empire, has its clear and prominent identity that you will often encounter anywhere else but where you try. And most importantly, each province has its authentic recipes in food and drink, where local traditions shine, often rooted in ancient Illyrian culture. Some of the bars &

Kuzhina shqiptare, megjithë tiparet e saj të përbashkëta me kuzhinën ballkanike, ndikuar ndër shekuj nga kultura kulinare e Perandorisë Osmane, ka identitetin e saj të qartë e të spikatur, që shpeshherë nuk do ta hasni askund tjetër përveçse aty ku e provoni. Dhe ç`është më e vlefshmja, çdo krahinë ka recetat e saj autentike në ushqim dhe pije, ku shkëlqejnë traditat vendase, që shpeshherë i kanë rrënjët deri thellë në kulturën e lashtë ilire. Disa prej restoranteve e bareve nëpër Shqipëri, ku do të mund të shijoni pjata e pije tipike shqiptare jua kemi listuar më poshtë:

in Albania, where you can enjoy typical Albanian dishes and drinks, are listed below:

20 Albania
6
restaurants
1. “Rozafa”, restorant inside Rozafa Castle in Shkodër 2. Taverna Shkodrane, on the shore of Shkodra Lake, Shirokë. 3. “Luga e Argjendtë”, restaurant, inside Tirana Castle, Tiranë. 4. Taverna Zoto in Tirana 5. Ceren Ismet Shehu, Surrel, Tiranë. 6. Kokomani Winery & Restaurant, Dr 7. Komiteti Kafe Museum, Tiranë. 8. Lord Bajron, Tepelenë. 9. Vila Cofiel, Korçë 10. “Roshniku” restaurant Roshink, Berat. 13. “Muzaka Restaurant”, Berat
© Luga
e
Argjendtë

Wine, food & drink tours

turet gastronomike

Nëse do t`ju propozonim një udhëtim kulinar nëpër Shqipëri, do ta kishim të vështirë të përshkruanim gjithçka në një udhëtim të vetëm. Sepse larmia e kulinarisë në krahina të ndryshme është e madhe. Por nëse do të ndërmerrnit nga një tur për çdo krahinë, me siguri që do të mund të merrnit më të mirën për secilën prej saj. Për këtë arsye, ne po ju sugjerojmë disa ture, për të cilat patjetër duhet të kërkoni të drejtoheni nga një agjenci vendase, që do të mund ta ndërtojë turin sipas kohës që keni ju në dispozicion, duke filluar nga turet një-ditore e deri tek ato javore, ku përvojat do të jenë të plota e të paharrueshme. Ju sugjerojmë:

If we would propose to you a culinary trip to Albania, it would be difficult to describe everything in a single trip. Because the variety of culinary is widespread and various all over the country. But if you would take a tour of every province, you could probably get the best for each of them. For this reason, we are suggesting some tours for which you should definitely ask to be guided by a local agency that will be able to create the tour around you, starting from daily tours to one-week tours, necessary for a complete experience. We suggest:

1. The Great Tour of the North Albania and the Albanian Alps.

Wine and Olive Oil Tour in Central Albania

The daily tour of Saffron in Belsh

The Mussle Tour in Ksamil.

Pogradec-Korçë-Kolonjë south-east tour

Gjiroksatra & Përmet

tour.

21Essential Travel Guide
7
2.
3.
4.
5.
6.
unique dishes
inalbania for great experiences www.inalbania.net
Kokomani Winery

farming tours

Itinerare në fermat agroturistike

Nëse nuk doni të mjaftoheni thjesht me shijimin e një pjate tipike shqiptare por doni të përjetoni nga afër copëza nga jeta e përditshme, sidomos ajo e fshatit, ku traditat janë ruajtur më mirë dhe ku pasyrohet jo vetëm kuzhina por edhe veshjet, rritja e kafshëve, tradita e festave pagane, elementët etnografikë, zakonet, mikpritja dhe shumë tipare autentike, atëhere ju duhet të vizitoni nje prej fermave agroturistike ose edhe një shtëpi të thjeshtë fshati, që ju pret sipas traditave të dikurshme. Kështu ju mund të merrni pjesë në përgatitjen e vakteve bashkë me amvisat, të ushqeni kafshët, të mblidhni perime në kopësht, të shëtisni me kuaj, të shkoni në stan, të ushqeheni fshatçe e të jetoni një përvojë si një vendas i vërtetë!

Maybe it`s not enough for you a simply a typical Albanian dish? You want to experience a piece of daily life, especially in countryside, where the traditions are better preserved and where the outfits, animal growth, ethnographic elements, customs, hospitality, and many authentic features can be touched by tour hand?

Well, you should visit the agrotouristic farms or even a simple village house. You can take part in preparing meals with the housekeepers, feed the animals, harvest vegetables in the garden, go for a horseback riding, celebrate like a local and live your best experience! Here are

must-visit farms:

22 Albania
the
8 1. Farma Sotira, Leskovik, Kolonjë 2. Uka Farm, Laknas, Tiranë 3. Mrizi i Zanave, Fishtë, Lezhë. 4. Nano Resort, Fikas Tiranë. 5. Pema e Jetës, Shkallnur, Durrës. 6. Agritourism Huqi, Radë, Durrës.

celebration tours

turet e festivaleve

Të udhëtosh në një vend të caktuar vetëm për të qenë pjesë e një feste apo një festivali, nuk është një gjë e re. Miliona turistë udhëtojnë çdo vit për të qenë pjesë e festave të njohura kudo nëpër botë. Edhe Shqipëria ka festat e saj të veçanta e tradicionale por edhe ato me ndikim global që tashmë i ka kthyer në vlerë të vetën e ku qindra mijëra turistë vijnë enkas edhe nga jashtë saj për të marrë pjesë. Kështu, nëse jeni një tip festiv, hidhini një sy kalendarit të Festave e Festivaleve shqiptare nga ku ne kemi shkëputur për t`ju sugjeruar ato më të spikaturat dhe planifikoni udhëtimin tuaj në njërën prej atyre datave.

Traveling to a place just to be part of av event or festival is not a new thing. Millions of tourists travel annually to be part of popular events all over the world. Albania has its own special and traditional events as well as those with a global impact that has already become authentic and hundreds of thousands of tourists come to participate. So, if you are a festive type, take a look at the Albanian Festivals calendar and plan your trip on one of those dates. The most most important in the list:

23Essential Travel Guide
9
1. Miss Bjeshka, Kelmend (MM). 2. Shkodra Carnivals, Shkodër. 3. Jazz Festival, Shkodër. 4. Summer Day, Elbasan, Tiranë. 5. Beer Fest, Korçë. 6. South Outdoor Festival. 7. Oda Dibrane, Peshkopi. 8. Berat Multicultural Festival 9. Sofra Pukjane, Pukë. 10. Rock the Scanderbeg Castle, Kr 11. UNUM & KALA Festival © VIS Albania

historical itineraries

turet historike

If you want to enjoy some really special experiences, turn back in time and feel like an ancient or medieval inhabitant, soldier or mercant, here we are, to propose you some special itineraries, to share unforgettable memories with your friends, once you come back home. Some of these special routes are offered by specialized Albanian companies in horseback riding or partly walking. “Egnatia Trail”, “The merchants trails” in Zagoria or “King’s Skerdilajd´s Army Route”, are just some of thiese trails, which will send you back in time, to experience how Albania was in ancient and medieval time. Wonderful experience!

www.ast-tourism.al

Via Egnatia Trail

Via Egnatia

The ancient Via Egnatia use to connect West and Wast. The journey started from Rome and through Via Apia ended in Brindisi; from there a vessel sailed to Apollonia and Dyrrahium, reaching Costandinopole. Via Egnatia had two departure points, one in Dyrrahium and another in Apollonia. They crossed in Klodiana, current day Peqin city, to continue along Shkumbini valley, in the directin of Ohrid, Thessaloniki and Constantinople.

Zagoria Pathways

This trail that partly imitates the percorse of the Illyrian king Skerdilajd to conquer Kaonia 2300 years ago, combines nature with culture heritage as well as village life with seaside town life. The itinerary passes through a variety of landscapes combining mountain climbing, stip downhills and uphills, rivers, wood, seaside, ancient ruins, ancient castles, churches and monasteries.

King’s Skerdilajd´s Army Route

This trail that partly imitates the percorse of the Illyrian king Skerdilajd to conquer Kaonia 2300 years ago, combines nature with culture heritage as well as village life with seaside town life. The itinerary passes through a variety of landscapes combining mountain climbing, stip downhills and uphills, rivers, wood, seaside, ancient ruins, ancient castles, churches and monasteries.

24 Albania
10
Offered by: Albanian Sport & Tourism AST King’s Skerdilajd´s Army Route Zagoria Pathways Trail Offered by: Caravan Riding Centre Albania www.caravanhorseriding.com

pilgrimage tours

11 turet e pelegrinazhit

Shqipëria është një prej vendeve me tolerancën fetare më të madhe në botë, ku bashkëjetojnë në harmoni të plotë tri fe kryesore: Ajo Katolike, Myslimane e Ortodokse, si dhe besime të tjera në numër më të vogël. Numri i madh i objekteve të kultit që shtrihen qysh nga antikiteti e deri në ditët e sotme, ju jep mundësinë të njihni gjerësisht kulturën fetare dhe ngjarjet e saj më të mëdha përmes veprave të artit të objekteve dhe të ikonografisë. Ka gjithashtu shumë vende kulti që konsiderohen të shenjta dhe në të cilat vizitorë të shumtë shkojnë në ditë të caktuara të vitit ose edhe në ditë të zakonshme. Nëse edhe ju besoni tek energjia shpirtërore, do t`ju sugjeronim të mos e humbnit mundësinë për t`i prekur nga afër këto vende të shenjta.

Albania is one of the countries with the largest religious tolerance in the world, where three main religions coexist in full harmony: Catholic, Muslim and Orthodox, as well as other faiths in smaller numbers. A lot of cult objects coming from Antiquity to the present, offer the opportunity to know the religious culture and its greatest works of art in objects and iconography. There are also many cult places that are considered sacred and in which many visitors go for pilgrimage on certain days of the year or even on common day. If you also believe in spiritual energy, we would suggest you some of these holy places.

25Essential Travel Guide
1. St. Anthony Church, Laç, Kurbin 2. Baba Aliu Tekke, Tomori mount, Berat 3. Sarisalltik Tekke, Krujë 4. St. Eufemia, Kallmet, Lezhë 5. Gjin Aleksi mosque, Delvinë 6. St. Mary monastery, Zvërnec, Vlorë 7. Mellani Tekke, Libohovë, Gjirokastër Pilgrimage holy places in Albania

Mirëse vini në Shqipëri! Në zemër të Mesdheut, mbi detet Adriatik e Jon, Shqipëria është kthyer me shpejtësi në vendin më interesant e më të vizituar nga turistët e huaj por edhe nga vetë shqiptarët. Ende e pazbuluar dhe e paprekur nga globalizimi, ajo ofron për vizitorët e saj një fytyrë interesante dhe një përzierje frymëzuese antikiteti, historie dhe kulture, që e bën atë një vend vërtet unik në Europë. Plazhet e virgjëra ranore e shkëmbore, të shtrira përgjatë 450 kilometrave të vijës së saj bregdetare, trashëgimia kulturore që zë fill qysh në periudhën e antikitetit, traditat dhe kultura popullore me një larmishmëri për t’u pasur zili e

që ndryshon rrënjësisht në distanca fare të vogla gjeografike, relievi i pasur ku përfshihen të gjitha karakteristikat gjeografike qysh nga malet e larta me maja të thepisura e deri tek lagunat magjike e plot mister, njerëzit e ngrohtë e mikpritës, mosha e re e popullsisë, e bëjnë Shqipërisë një tërheqje të vazhdueshme për gjithnjë e më shumë vizitorë, nga gjithnjë e më shumë vende të botës, që nga Amerika, e deri tek Kina dhe Japonia e largët. Shumë media të huaja e gjigandë të industrisë së turizmit si Lonely Planet, Tomas Cook, New York Times, National Geographic, e kanë renditur prej kohësh Shqipërinë në top listat e destinacioneve botërore që ia

26 Albania

Welcome to Albania!

In the heart of the Mediterranean, on the coast of Adriatic and Ionian Sea, Albania is fast becoming one of the world’s most interesting getaways. Still, relatively unspoiled by globalization, tourists will notice an inspiring mixture of civilizations and cultures - making this European country truly unique. The virgin sandy and rocky beaches spread along 450 kilometers coastal line. The cultural heritage, beginning from the period of antiquity; the tradition and popular culture, with a variety of radically enviable changes; the small geographical distance; the rich landscape, which includes all geographical features from high

mountains with steep peaks and magical mysterious lagoons; the welcoming people; and the young population age make Albania a constant attraction for an increasing number of visitors from a multitude of countries around the world such as, America, China and Japan. Foreign media and tourism industry giants such as Lonely Planet, Thomas Cook, the New York Times, and National Geographic have already ranked Albania on the top list of world destinations that are worth visiting. Today, Albania is not as unknown to the world, but it is still a destination ready to be discovered, always offering new places to see and visit, keeping the

27Essential Travel Guide
© Discover Albania Club

vlejnë të vizitohen. Sot Shqipëria nuk është më aq e panjohur për botën por është gjithsesi ende një destinacion në zbulim, që ofron çdoherë vende të reja për t’u parë e vizituar, duke mbajtur në shkallë të lartë kureshtinë e vizitorëve që duan të njohin këtë pjesë të Ballkanit Perëndimor. Mirëse vini pra, në vendin e shqiponjave, që freskon kryet mbi Alpe e këmbët në ujrat e bruzta të Mesdheut!

Pozicioni gjeografik

Shqipëria ka një sipërfaqe prej 28.748 km2. Ajo është e pozicionuar në pjesën jugperëndimore të gadishullit Ballkanit dhe kufizohet në veri me Malin e Zi, në veri- lindje me Kosovën,

në lindje me Maqedoninë dhe në jug e juglindje me Greqinë. Në perëndim vendi laget nga ujërat e deteteve Adriatik dhe Jon. Shqipëria ndahet në katër zona fiziko - gjeografike (Alpet e Shqipërisë, Krahina Malore Qëndrore, Krahina Malore Jugore dhe Ultësira Perëndimore). Shqipëria është në përgjithësi vend malor. Malet dhe kodrat zenë 2/3 e sipërfaqes. Maja më e lartë e vendit është Korabi 2.763 m, në rrethin e Dibrës në veri - lindje të vendit. Ultësirat të cilat zenë 1/3 e sipërfaqes shtrihen përgjatë bregdetit Adriatik si dhe në zonën e Korçës në juglindje të vendit. Klima e Shqipërisë është tipike mesdhetare, me verë të nxehtë e të thatë dhe dimër relativisht të butë dhe të lagët. Në pjesët malore, në brendësi të vendit veçanërisht në veri, dimri është i ashpër dhe me dëborë, ndërsa vera është e freksët me temperaturë të këndshme. Lumenjtë kryesorë janë: Drini, Vjosa, Shkumbini, Semani, Mati, Buna. Prej tyre vetëm Buna, në rrjedhën e poshtme është i lundrueshëm. Më shumë se një e treta e Shqipërisë është e mbuluar nga pyje. Një e treta është kullotë dhe vetëm rreth një e pesta është e kultivuar. Shqipëria ka një pozicion mjaft të përshtatshëm gjeografik për zhvillimin e industrisë turistike me një akses mjaft të volitshëm ndaj tregjeve kryesore europiane, me një potencial

28 Albania
Porto Palermo castle, Himarë

visitors, who want to know this part of the Western Balkans, in a high state of curiosity.

Welcome to the land of eagles, with heads standing up high among the Alps and feet dipped in the cool turquoise waters of the Mediterranean!

Geography and Climate

Albania is situated in the Balkan Peninsula, in southeastern Europe, and shares borders with Greece, the Former Yugoslav Republics of Macedonia, Montenegro and Kosovo. It is separated from Italy by the Adriatic and Ionian seas. The division of these seas is marked by the Bay of Vlora,

about 170 km from the southern border with Greece. The Straits of Otranto marks the narrowest point, where only 72 km of water separates Albania from Italy.

Albania has three primary topographical areas: a coastal plain, a mountainous region, and an interior plain. The interior of the country is mostly mountainous and approximately 36% of it is lushly forested. The plains are extensively planted with olives, citrus and vineyards. There are numerous lakes, the biggest of which is Lake Shkodra with a surface of 370 km2 it is the largest lake in the Balkans.

klimaterik shumë të favorshëm, me një shtrirje të gjatë plazhesh ende të pastra, dhe me male të lartë dhe liqene të shumtë të mëdhenj e të vegjël.

Historia Territoret e Shqipërisë së sotme kanë qenë të populluara para 100.000 vjetësh. Në fillimet e mijëvjeçarit të tretë para erës sonë, u vendos popullsia Indo - Evropiane. Si rezultat i kësaj përzierje u krijua një popullsi që ruajti karakteristikat e veçanta kulturore dhe gjuhësore në Gadishullin Ballkanik (pellazgët). Të bazuar në këtë popullsi të vjetër, midis mijëvjeçarit të II dhe shekullit të parë para erës sonë u krijua popullsia Ilire. Grekët arritën në Epidamos (Durrësi i sotëm), Apoloni dhe Butrint në shek. 7 para erës sonë për të vendosur aty koloni të vetëqeverisura. Ashtu si dhe grekët, Ilirët ruajtën gjuhën dhe traditat e tyre pavarësisht pushtimit romak prej shekujsh. Rruga tregtare më e rëndësishme midis Romës dhe Kostandinopolit, ishte rruga Egnatia, që kalonte përmes portit të Durrësit. Në fund të shekullit 14, Shqipëria ishte e pushtuar nga perandoria Romake. Nga viti 1443 deri në 1468 heroi kombëtar Skënderbeu (Gjergj Kastrioti) udhëhoqi rezistencën shqiptare, duke fituar të 25 betejat kundër Turqve.Pas vdekjes së Skënderbeut, ishte vetëm çështje

kohe para se Otomanët të mundnin rezistencën shqiptare duke marrë kontrollin e vendit në 1479. 26 vite më vonë Kostandinopoli u rrëzua. Për më shumë se 400 vjet Shqipëria ka qenë nën regjimin Otoman. Përpjekjet dhe revoltat e njëpasnjëshme sollën Shpalljen e Pavarësisë në 1912. Nga viti 1912 deri në fund të luftës së parë Botërore vendi u bë pre e sulmeve nga shtetet fqinjë. Vendi u pushtua nga forcat e Musolinit në 1939 duke i dhënë fund regjimit të Monarkisë që zgjati 11 vjet. Në 1943 vendi u pushtua nga forcat naziste gjermane. Rezistenca ndaj sulmeve të huaja njihet si fronti AntiFashist Nacional Çlirimtar. Partia komuniste hyri në fuqi në nëntor 1944, kur forcat e huaja u larguan nga vendi. Pak kohë më

30 Albania

Lake Ohrid, in the eastern portion of the country, is shared with Macedonia and at 294 m or 931ft, is exceptionally deep. The Ionian coast, particularly the “Riviera of Flowers,” from Vlora to Saranda, is both rugged and beautiful, featuring some of the most picturesque scenery in the country. Climate. Albania has a Mediterranean climate with each season offering distinct, yet pleasant weather. Some features of the climate vary by region: Coastal areas: central Mediterranean, mild wet winter, hot and dry summer. Alpine areas: central continental, cold, snowy winter, temperate summer. Lowland rainfall ranges from 1,000mm to more than 1,500mm annually, with heavier rainfall in the north. Nearly 95% of the rain falls during winter, and rainfall in the upland mountain ranges is heavier. The lowlands have mild winters, averaging about 7°C. Summer temperatures average 24°C. On average, Albanians enjoy a great deal of sunshine-the country is second only to Spain in average annual sunny days.

History of Albania

The territory of Albania has been inhabited since the ancient times. Traces of life are found in Xare, and St. Marina Cave in Saranda from the time of middle and late Paleolithic (100 00010 000 years ago). Albanians are direct descendants of the Illyrians. Illyrian tribes were spread in

the western Balkans, to the Sava and Danube rivers in the North, Morava and Vardar in the East (which is the boundary line with Thrace), and the Pindi’s ridge in the South and southeast (on the border with the Greeks and Macedonians).

After the fall of the Roman Empire in 395 A.C, Illyria remained occupied by the Byzantine Empire. In the subsequent period, Illyria was occupied by various barbarian tribes, such as Goths, Avar, etc.

The Ottoman occupation (14th Century), set the military feudal system in Arbëria (Albania), but the successive insurrection of Albanian princes prepared a glorious resistance of the Albanian people under the leadership of the national hero Gjergj Kastrioti, known as Skënderbeu. Gjergj Kastrioti Skënderbeu managed to create a centralized state (Arbëria) and his flag became the national flag of Albania. During the 18th Century two large administrative units emerged known as “Pashallëqe”: Pashallëku of Bushatllinjve (with its center in

31Essential Travel Guide

pas u vendos regjimi totalitar nën udhëheqjen e liderit komunist Enver Hoxha. Për 50 vite me rradhë, vendi ishte në izolim të plotë, rezultat ky edhe i politikës që ndiqej në atë kohë. Politika e vetë izolimit, e la vendin në varfëri ekonomike deri në vitin 1991. Nga viti 1991 deri në 1997 vendi u udhëhoq nga Partia Demokratike, e më pas nga Partia Socialiste dhe aleatët e saj (2005-2007). Pas zgjedhjeve të fundit më 3 Korrik 2005, koalicioni i Partisë Demokratike mori përsëri pushtetin, të cilin e mbajti për dy legjislatura. Në vitin 2013 rrotacioni politik ngjiti sërish në pushtet kolaicionin e majtë, që është aktualisht në pushtet. Politika Shqiptare synon të integrojë vendin në Bashkimin Evropian. Tashmë Shqipëria është anëtare e NATOS. Shqipëria është dëshmuar faktor i rëndësishëm në ruajtjen e stabilitetit rajonal, duke mbështetur pavarësinë e Kosovës dhe zgjidhjen e mosmarrëveshjeve politike në Ballkan.

Demografia

Popullsia e Shqipërisë është rreth 3,5 milion banorë, me një dendësi 113 banorë për kilometër katror. Pjesa më e madhe e popullsisë (65 %) jeton në zonat rurale dhe pjesa tjetër, me një tendencë në rritje, është e shtrirë në zonat urbane. Ekzistojnë një minoritet i vogël grek dhe maqedonas në kufijtë juglindorë dhe jugorë të Shqipërisë. Në vitin 2015 Shqipëria shkoi drejt ndryshimeve rrënjësore nëpërmjet Reformës Territoriale, duke e vendosur administrimin e popullsisë përmes 61 njësive vendore, që kanë krijuar një realitet të ri në vend. Bashkitë e reja të qyteteve tashmë më të mëdha në numër dhe në territor, do të administrojnë në mënyrë relativisht të pavarur nga pushteti qendror, duke dhënë shpresë për një menaxhim më të mirë të burimeve ekonomike e turistike të çdo zone të re, që do të çojë automatikisht në rritjen e të ardhurave dhe përmirësimin e cilësisë së jetës.

32 Albania

Shkodra and governed by Karamahmut Pashe Bushatlliu) and Pashallëku of Janinës (with its center in Ioannina and governed by Ali Pasha Tepelena). The fight for independence and national identity reached its peak with the National Renaissance Movement, which began in 1830. This movement was better organized in 1878 after the League of Prizren, which served as the first military leadership and political Albanian insurgency. Unfortunately, in the same year, the Congress of Berlin decided for the division of the Albanian territories, benefiting neighbor states of Montenegro, Serbia and Greece. However, the Albanian movement for freedom was crowned by the declaration of independence on November 28, 1912. During world wars, Albania became a battleground for rival powers and was occupied by Italy, Serbia, Montenegro, Greece, France and Austro-Hungary. In 1920, The Congress of Lushnja (a town located

90 km south of Tirana), proclaimed Tirana as the capital of Albania with the consensus of representatives from all over the country.

On September 1, 1928, Albania was declared Democratic Parliamentary monarchy and Ahmet Zogu was crowned King of Albania, taking the royal title “Zog I”. On April 7, 1939, fascist Italy invaded Albania, and therefore, the so-called Constitutional Assembly declared the end of the Kingdom of Zog, and gave the royal crown to Victor Emanuel III. Albanian State formally remained a constitutional monarchy under the rule of the Savoja dynasty.

On November 29, 1944, Albania was freed from the Nazi-Fascist invaders. At this period of time, Enver Hoxha emerged as the future leader of the country. He governed Albania under an extreme communist regime and his policies completely isolated the country from its neighbors.

33Essential Travel Guide
The National Day of Albania is 28 November because on this date in 1912, Ismail Qemali with a group of patriot sproclaimed Albania’s Independence from centuries-old conquests.

Gjuha

Gjuha shqipe është gjuha zyrtare dhe është një pasuese e gjuhës ilire. Në leksikun e saj ka huazime nga greqishtja, latinishtja, gjuhët sllave të Ballkanit dhe turke. Pavarësisht nga kjo, ajo ka ruajtur origjinalitetin e saj si një gjuhë e veçantë. Shqipja konsiderohet nga stuiduesit e ndryshëm si një gjuhë mjaft e vështirë dhe komplekse jo vetëm për shkak të leksikut të saj të pasur por edhe prej formave të ndërlikuara gramatikore e sintaskore. Për këtë arsye shumë shkencëtarë të huaj janë shndërruar në albanologë të shkëlqyer për të nxjerrë në pah veçanësitë e shqipes, si gjuhë indo-europiane.

Besimet dhe Feja Besimet janë të lidhura me kulte, rite fetare, praktika magjike, mitologjinë popullore dhe kalendarët e familjes, jetës sociale dhe të prodhimit. Ndër elementet e sotëm, më i rëndësishmi është kulti i gjarprit si mbrojtës i shtëpisë, si një mirëbërës.

Tri fe bashkekzistojnë në vend: katolike, ortodokse dhe myslimane. Rreth 60% e popullsisë është muslimane. Pas përmbysjes së regjimit komunist, populli shqiptar rihapi institucionet ekzistuese fetare dhe tani janë kanë ndërtuar edhe mjaft institucione të reja. Krishtërimi hyri në Shqipëri në vitin 59 para Krishtit ndërsa krishtërimi Ortodoks, gjatë periudhës bizantine, ne vitin 323 Para Krishtit. Përsa i përket besimit mysliman, ai hyri me pushtimin e Perandorisë Osmane, gjatë shekullit XIV.

Etnografia

Etnografët grekë dhe romakë sigurojë të dhënat e para për Shqipërinë etnografike, të cilat u pasuruan më vonë nga autorët e lashtë shqiptarë. Gjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare, interesi për kulturën tradicionale u rrit më tej. E shquar është vepra nga At Shtjefën Gjeçovit, F. Nopcës, Edit Durhamit etj. Nga

34 Albania

On January 11, 1946, the Constitutional Assembly declared Albania the People’s Republic, as one of the proletariat forms of dictatorship, which lasted almost half a century, until April 29, 1991, when Parliament declared the first pluralistic Parliamentary Republic of Albania. Today Albania is a NATO member and a candidate for EU membership, receiving negotiation status in Dec. 2014.

Population

The population of Albania is 3,600,523 people. Minorities. Ethnic: Greek 3%, Macedonian 0.3%, Vlachos, Rom, Serbian-Montenegrin. Cultural: Vlachos, Romania.

Capital City. Tirana is the capital (since 1920) and the largest city with 800,000 inhabitants. Other important cities with significant populations include Durrës, Elbasan, Shkodër, Korça and Vlora. Political System. Albania is a parliamentary democracy and a transition economy. Free-market reforms have opened the country to foreign investment, especially in the development of energy and transportation infrastructure. Albania is a parliamentary republic with 140 deputies, who are elected once in four years through the general elections. Albania is governed under the Legislative, Judicial, and Executive branches of government.

Constitution. The new constitution of the Republic of Albania was approved by popular referendum on 28th of November 1998. Albania is a member of the United Nations, NATO, the Organization for Security and Cooperation in Europe, Council of Europe, World Trade Organization, Organization of the Islamic Conference and one of the founding members of the Union for the Mediterranean. Flag. The National Flag of the Republic of Albania has a black eagle with two heads looking in different directions and spread out wings, placed at the center of a red background. Symbol. The Symbol of the Republic of Albania is a black eagle, set in a red shield type variaz. Red shield surrounded by a black stripe. At the top, with red writing is the Republic of Albania.

Religion

Christianity was introduced in Albania for the first time around 59 AD. The Christian Orthodox religion was established in Albania during the Byzantine period, circa 323 AD.

35Essential Travel Guide

pikëpamja etnografike, Shqipëria është përfaqësuar nga disa rajone, njëri më i larmishëm se tjetri e me një pasuri që daton deri në katërmijë vjet më parë, siç është edhe xhubleta, që konsiderohet si një prej veshjeve më të vjetra në botë e që aderon për t`u përfshirë në pasuritë e UNESCO-s. Etnografia shqiptare përfshin punët artizanale, veshjet popullore, mjedisin shoqëror e shtëpiak, zbukurimet e ambienteve, kostumeve, enëve të përdorimit të përditshëm, festave, këngëve e valleve, kuzhinës tradicionale e pothuajse çdo fushë të jetës së përditshme, bazuar në traditën e lashtë që i ka rrënjët deri thellë në kulturën ilire.

Artizanati Artizanati në Shqipëri ka një traditë të gjatë që e ruan gjatë shekujve. Ilirët dhe arbëreshët në kohën e hershme mesjetare kanë pasur një nivel të lartë të zhvillimit të teknikës artizanale dhe artistike. Vlen të përmendet këtu se pjesa më e madhe është mbajtur

nga nenet artistike stolisur me motive kombëtare dhe traditat e krijimtarisë popullore. Produkte të tilla artizanale janë në gdhendje me dru, filigran, vazo bakri të gdhendura, alabastër, kocka, qeramikë, bri dhe produktet e lëkurës. Këta artikuj artizanalë kanë tërhequr vazhdimisht vëmendjen e turistëve të huaj për vlerat e tyre origjinale dhe teknikë të lartë artistike. Trashëgimia kulturore Shqipëria është një vend me civilizim shumë të lashtë. Jo vetëm qytetërimet lokale, por edhe të tjera, të tilla si greke, romake, bizantine, kanë lënë gjurmët e tyre në territorin e saj. Shqipëria ka një kulturë të shtrirë në histori. Çdokush mund të shohë gjurmët e tyre në monumente të lashta dhe relativisht të reja të kulturës që i përkasin të gjitha periudhave të zhvillimit në të gjithë Shqipërinë. Objektet më të hershme të artit figurativ i përkasin periudhës parahistorike (e 6-të I-P.K) me qeramika të neolitit dhe terrakotë.

36 Albania
Rozafa castle, Shkodër

And later Islam and Muslims entered Albania during the 14th Century. In 1967, the Albanian communist regime banned all kinds of religions closing churches, mosques, and religious schools. For 23 years, Albania was the only country in the world without the right to practice a chosen faith. In 1990, after the fight for democracy and freedom movement, religion was set free. During these times mosques, churches, and other religious objects such as schools were constructed and reopened, serving various religious communities. The traditional religions currently practiced in Albania are Muslim, Orthodox Christian, Catholic Christian and Bektashi.

Ethnography & handicrafts

Hand work consists of needlework, knitting, wool carpeting with popular designs, wood carved in different shapes and colors reflecting the Albanian culture and tradition. These make up some of the most interesting articles found in the Albanian market of

Official holidays

January 1- 2 - New year’s Day

March 14 -The summer Day

May 1 - Labour Day

October 19 - Mother Teresa Day

December 25 - Christmas Day

November 28 - Independence Day

The following are also public holidays that do not occur on the same date every year: Catholic Easter April Orthodox Easter April Fiter Bajram ,end of Ramadan Bajram i Vogël 2 months after Fiter Bajram

Other important events:

January 6 - Holy Water Day

February 14 - St.Valentine

May 5 - Heroes’ Day

June 13 - St.Ndou Day August 6, Baba Aliu Tekke pilgrimage

37Essential Travel Guide
Kruja castle

Arti ilir me veçoritë e tij dalluese është formuar në Epokën e Hekurit të hershëm (1100-500 para Krishtit) dhe vazhdon deri në fillim të një epokë të re, në veçanti në qytetet ilire e Bylis, Amantia. Foinike, Butrint, etj, dhe vendbanimet greke e Dyrrah, Apolonia, Orik etj, ku janë zbuluar vepra të çmuara në skulpturë, mozaik, qeramike, si dhe objekte artistike prej guri dhe metali. Në objektet Paleokristiane dhe bizantine gjenden piktura murale dhe ikona të një niveli të lartë artistik, të tilla si afresket e manastirit të Pojanit, të kishës së Ristos në Mborje, të Epitafi i Gllavenicës (1373), i cili është një kryevepër e artit fetar. Një pikë kulmore në artin mesjetar është e përfaqësuar nga veprat e Onufri Qiprioti, elementet reale të stilit barok (David Selenikasi dhe Kostandin Shpataraku) ishin futur në zhanrin e pikturës në shekullin e 18. Gjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare, artet figurative u ndanë nga ikonografia fetare dhe trajtojnë kryesisht tema patriotike. Kol Idromeno ka qenë piktori më i shquar i kësaj periudhe. Gjatë periudhës së Luftës së Dytë Botërore, ka pasur vepra të realizuara të artit me vlerë artistike, siç është vepra monumentale kushtuar ngjarjeve historike kombëtare. Artet figurative moderne, të çliruara

nga ideologjia komuniste, kanë marrë një shtytje të madhe për momentin. Galeria e Arteve Figurative, që përmban shumë vepra me vlerë të lartë artistike, ndodhet në Tiranë, në kryeqytetin e Shqipërisë.

Parqet arkeologjike Shqipëria ka një sërë parqesh arkeologjike, të cilat më parë kanë qenë kala, kështjella ose qytete, qendra të mëdha urbane dhe elemente të një civilizimi të lartë. Sot këto parqe arkeologjike mund të tregojnë plotësisht vlerat e dikurshme të Shqipërisë, si një vend i lashtë e i qytetëruar. Ndër parqet arkeologjike kryesore mund të përmendim: Butrinti, Apolonia, Bylisi Rozafa, Lezha, Albanopolisi, Amantia, Oriku, Antigonea, etj.

38 Albania

traditional goods. Handmade products and carpets with motives from each area, south or north, can be a beautiful gift for foreign visitors. Other metal works can be a very interesting souvenir, to take back home as a memory token of your vacations in Albania. You can purchase the Albanian traditional costumes, as wellm such as the traditional kilt worn by the bride during the wedding ceremony.

Language & Name

Albanian is the official language. It consists of a separate original branch in the family of the Indo-European languages, and can be linguistically traced to its Illyrian origins. The alphabet is made of 36 letters, each pronounced the same way, regardless of usage. This enables visitors to

quickly and easily learn a few essential phrases to facilitate communication. Many Albanians, particularly in larger cities, speak English. The Greek geographer, Ptholemeous, has proved the existence of Albanians and Albanian language during the 2nd Century. The name “Albania” replaced the old name “Arbëri” (or Arbani), at the end of 17th Century, due to new historical conditions created during this time-period. This name was intended to prove the important connection between the country name and language, which at that time was called “Shqip”.

Territory

Albania is known for the numerous sunny days. Normally 80-90% of the days during the year are sunny. There is an average of 2200 sunny hours per year, which are mostly found in the area of Fier. As a result of this indicator, the touristic season lasts from 4 to 5 months a year.

Natural heritage

The coastline with both waters of lagoons and wetlands stretches for 450 km long. Two distinct zones are Adriatic and Ionian Sea. Albanian coastline has a high potential for tourism activities (Sun & Sea). In the interior part of the country there are very nice landscapes, which make for another attraction for tourists and visitors. The Albanian Amantia, Vlorë

39Essential Travel Guide

Pasuritë natyrore Në perëndimim, Shqipëria laget nga deti Adriatik dhe deti Jon. Deti Adriatik e ndan atë nga Italia nëpërmjet Ngushticës së Otrantos (72 km/45 milje). Pjesa më e madhe e sipërfaqes së Shqipërisë është malore. Dy të tretat e territorit përbëhen nga male dhe kodra, ndërsa një e treta nga ultësira. Lartësia mesatare mbi nivelin e detit është 708 m (2,322 ft) dhe pika e saj më e lartë është maja e Korabit e cila ndodhet në kufi me Maqedoninë dhe arrin kuotën maksimale në 2,753 m (9032 ft). Pjesa dërmuese e popullsisë është përqëndruar kryesisht në ultësirën perëndimore të vendit, rreth kryeqytetit dhe qyteteve të tjera të mëdha. Vendi është i pasur me lumenj, të cilët para se të arrijnë në det, kalojnë nëpër gryka të thepisura. Shumica e lumenjve kryesorë janë menaxhuar gjerësisht, për të gjeneruar hidro-energji elektrike. Bregdeti i Shqipërisë ka një gjatësi prej 450 km (afro 280 milje), duke përfshirë këtu edhe sipërfaqet lagunore. Deti Adriatik, fillon nga derdhja e Bunës në kufirin malazez dhe vazhdon

drejtim të jugut, deri në Gjirin e

ku ndahet ne detin Jon. Bregdeti i Jonit është në përgjithësi i thyer, me limane, plazhe të vegjël

menjëherë pas

bregdetit

40 Albania
Vlorës
zallorë. Malet ngrihen
bregut, fakt ky që i jep
Jonian SHKODËR 97 M. e Madhe (Koplik) 134 Pukë 175 KUKËS 150 Has (Krumë) 200 Tropojë (B. CUrri) 225 DIBËR (Peshkopi) 183 Bulqizë 132 Mat (Burrel) 96 LEZHË 55 Kurbin (Laç) 45 Mirditë (Rrëshen) 78 TIRANË 0 Kavajë 50 DURRËS 37 Krujë 38 ELBASAN 55 Gramsh 96 Librazhd 78 Peqin 85 FIER 113 Lushnje 83 Mallakastër (Ballsh) 138 BERAT 122 Kuçovë 116 Skrapar (Çorovoda) 170 GJIROKASTËR 232 Përmet 217 Tepelenë 200 KORÇË 220 Devoll (Bilisht) 208 Kolonjë (Ersekë) 224 Pogradec 140 VLORË 150 Himarë 210 Delvinë 265 Sarandë 280 The distances of districts from Tirana in km

nature offers good opportunities for different kinds of tourism activities, including coastal tourism, green tourism, white tourism, and adventures tourism.

The coastline.The best alternative suitable for kids and family vacations are the beaches found in the Adriatic Sea. Those are Velipoja, Durresi , Golemi, Divjaka, Darëzeza and Plazhi i Ri in Vlora. On the other hand, the Ionian coast is known for small intimate beaches and it is quite busy with youngsters. These beaches offer great possibilities for several water activities such as diving, sailing, snorkeling etc.

The Albanian coast is enriched with several lagoons which are a valuable natural object for eco-tourism like birdwatching. This happens especially in the lagoons of Karavasta and Kune - Vain.

The Lakes. Albania is a rich country with different kinds of lakes. The most distinguished for recreation is Ohrid Lake or Pogradeci Lake, with a surface area of 362 km2. (1/3 belongs to Albania). This is the deepest tectonic lake in all Balkan, about 300 meters deep. Because of its great variety of flora and specific fauna, cultural values, Ohrid Lake is part of UNESCO natural and cultural heritage. This lake is unique for “Korani” fish, hardly found in any other lake in the

world. The city of Pogradec is located in the southwestern part of the lake shores .There are several tourist spots round, such as Lini, Pojksa, Driloni and Tushemisht. On the other side, in the North West direction, is Shkodra Lake, the biggest lake in Balkan. It has a surface of 365 km2 but only 148 km2 belongs to Albania. There are tourist spots of Shiroka and Zogaj which are well known for their fish restaurants.

Bathing, swimming, rowing and fishing are the main activities in this lake. Prespa Lake, the highest tectonic lake in Balkan has an area of 285 km2 from which 44 km2 belongs to Albanian territory. It is known for the high rocky shores with small beaches. There is also the small island of Maligrad, where is the eremite church of Saint Mary.

41Essential Travel Guide
Divjakë - Karavasta © ADZM Fier

Ksamili Beaches, Sarandë

të Shqipërisë karakterin e Rivierës. Aktivitetet gjeologjike dhe erozioni kanë krijuar shumë shpella në këto shkëmbinj, disa prej të cilave ishin të banuara në kohët parahistorike. Nga ana tjetër, bregdeti Adriatik është i ulët, me plazhe ranorë dhe të cekët. Ai shquhet me gjire të mëdha dhe të mbrojtura (të tilla si ato të Vlorës dhe të Durrësit), të cilat janë përdorur si porte që nga kohët e lashta. Lumenjtë që rrjedhin në Adriatik kanë krijuar fusha pjellore aluviale, në këto ultësira dhe pranë grykëderdhjeve të lumenjve janë krijuar një sistem lagunash. Këto të fundit përbëjnë eko sisteme të rëndësishme natyrore, sidomos për folëzimin e shpendëve të shumntë ujorë.

Liqenet

Shqipëria është e pasur në liqene të mëdhenj e të vegjël. Liqenet e saj të mëdhenj janë unikë për krejt gadishullin Ballkanik. Liqeni i Shkodrës, është liqeni më

i madh në Ballkan. Ai është një liqen relativisht i cekët, i cili ushqehet nga lumenj të ndryshëm, si dhe nga burime ujore. Pikat kryesore turistike të bregut Shqiptar janë fshatrat piktoreskë të Shirokës dhe Zogajt. Liqeni është i pasur në peshk, ku shquhet krapi i liqenit, që është edhe gatimi tipik i zonës. Liqeni i Pogradecit shtrihet në jug -lindje të vendit. Ai i përket në masën e një të tretës Shqipërisë. Pjesa tjetër i takon Maqedonisë dhe zakonisht thirret me të dy emrat e qyteteve buzë të cilëve shtrihet. Është njëri prej liqeneve më të vjetër në botë, i

Pogradec

42 Albania

Mountain Destinations

Mountains are widely spread in the territory of Albania. The most important ones for the tourism are Korabi (Dibra district), Dajti (Tirana District) Llogara ( Vlora district) Dardha and Bozdovec (Korça district), Valbona (Tropoja district) , and Thethi ( Shkodra district). They offers a myriad of opportunities for different activities such as hiking, mounting, trekking, skiing, mount biking, caving etc .

Tourism sources

Cultural Tourism. Because of Albania’s geographical position, its climate and natural beauty, tourists can visit the country all year long. Currently, tourism in Albania is up and visitors can practice different kinds of activities and visit many interesting places. The most appropriate period of time to visit Albania is MaySeptember. Coastal tourism is developed in the cities of Shkodra, Durres, Vlora, Saranda and Divjaka. During the summer season, more than two millions of tourists take their vacation close to the waters of the Adriatic Sea, in Durrës and Vlora. These cities offer services, accommodation and different entertainment centers. Durrës is an interesting destination for historical tourism. The beautiful city of Saranda offers a special and fascinating atmosphere. The

panoramic view of the Ionian Sea and the flora variety, favored by the mild climate, make Saranda the ideal city for local and foreign tourists. Winter tourism is concentrated mainly in the South East and Northern Albania. Voskopoja village, located 21 km from the town of Korça, is well known for its clean air and curative water. Winter season offers a good opportunity to practice skiing. The National Park of “Valbona Valley” is located 25-30 km northwest of the town of Bajram Curri. Health Tourism. This presents promising potentials for tourism. There are thermal waters and spa centers avaialble, which provide accommodation and other services. Among them there is Bilajt thermal waters center, in Fushe Kruje. The waters are rich with vitriol and fuel minerals and offer curative effects

43Essential Travel Guide

krijuar 4 milionë vjet më parë. Ujrat e tij ruajnë një faunë unikale, fakt ky që ka bërë që ujrat e liqenit të Ohrit të jenë pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCOS. Është i njohur peshku Koran, ( një lloj trofte) i cili thuajse gjendet vetëm në këtë liqen në gjithë rruzullin tokësor. Liqeni i Ohrit shquhet për ujrat e tij të pastra. Me një thellësi maksimale prej 298 metrash, ai përbën liqenin më të thellë të krejt gadishullit Ballkanik. Në bregun shqiptar gjendet qyteti turistik i Pogradecit si dhe disa fshatra tërheqës si Lini, Tushemishti etj,

Liqenet e Prespës (Prespa e Madhe dhe e Vogël) gjenden në juglindje të liqenit të Ohrit. Prespa e Madhe ndodhet në një lartësi prej 853 metrash mbi nivelin e detit, duke përbërë në këtë mënyrë liqenin më të lartë tektonik të krejt gadishullit të Ballkanit . Ujrat e tij i takojne tre vendeve , Maqedonisë, Greqisë dhe vendit tonë, i cili zotëron një sipërfaqe prej 44 km katrorë. Këtu gjenden

një sërë fshatrash të cilat ofrojnë mundësi për turizmin rural. Pranë fshatit Liqenas gjendet ishulli i vogël i Maligradit, ku ndodhet kisha e Shën Mërisë. Në brigjet e liqenit të Prespës gjenden gjithashtu dhe një numër kishash erremite, një pjesë e të cilave arrihen vetëm me varka. Liqeni i Prespës së Vogël me një sipërfaqe prej 44 km2 , ndahet midis Greqisë dhe vendit tonë, i cili zotëron vetëm një sipërfaqe prej 4 km2. Pjesa jonë ka probleme ambientale dhe po shkon drejt kënetëzimit. Kjo zonë shfrytëzohet për peshkim.Në afërsi të këtij liqeni gjendet shpella prehistorike e Trenit.

44 Albania
Pogradec
Prespa Lake

for rheumatic conditions, skin and the nervous system. Another mentionable center is Elbasan spa, which has waters of high therapeutic value that can aide with the treatment of various diseases such as respiratory, stomach, and skin. Elbasan spa has been used for cosmetic treatments since the Roman period. Also the thermal water resources of Bënja have special value for skin treatments. Llixhat of Peshkopi contains potassium and sulfur, effective in treating diseases of respiratory ways, rheumatism, skin diseases and gynecological problems. Other honorable mentions are the mineral waters of Vronomeros in Leskovik, Bënja, the stream of Postenamit baths, the drinking water of Selita, in municipality of Mirdita, the Queen Mother source in the national park of Shtama Pass etc. Dental Tourism is a new term for us, but in fact has begun to significantly take shape in this section of tourism.

Sports & adventure

Walking and running are free sports activities, which are very popular and widespread in Albania. Such activities are easily noticed in urban roads, as well as in areas near cities such as: the Grand Park in Tirana, the beaches of Durrës,

Vlora, Shëngjin, or mountainous areas. The combination of mountain climbing and excursions, transforms a simple day trip, in a full day expedition adventure. Areas most frequented that offer such trips are the Albanian Alps, Razma, Thethi, Valbona, as well as Dajti, Biza and Korça area etc.. Another very popular sport in Albania is cycling. This sport finds expression in many different terrains, with plenty of roads for cycling. Some organized bike trips happen in the north, around Thethi, Boga, Vermosh, and around Lake Shkodra. The most spectacular views can be experienced by those that are gifted with a venturesome spirit and willingness to exercise. Short distances on the streets of Shkodra and Tirana offer cyclists beginner level or professional level challenge.

Mountain sports. The territory of Albania is dotted with mountains

45Essential Travel Guide

Muzetë, dëshmi e identitetit kombëtar

Muzeu Historik Kombëtar Është muzeu më i madh në vend. Ai u hap më 28 tetor 1981. Mozaiku gjigand në ballë të fasdadës së Muzeut, quhet “Shqiptarët”. Muzeu Historik Kombëtar përfshin pavionet: Antikiteti, Mesjeta, Rilindja Kombëtare, Ikonografia, Kultura e Shqipërisë, Pavioni i Luftës së II Botërore, Pavioni i Nënë Terezës dhe pavioni i Genocidit Komunist. Ndër koleksionet më të vlefshme mund të përmendim ato të periudhës Arkaike, dhe atë të periudhës Ilire. Koleksioni i Mesjetës, përfshin emblemat e princave shqiptarë, kolona katedralesh të rrënuara, relieve, gravura dhe piktura. Një objekt i paçmueshëm është Epitafi i Gllavenicës, i punuar nga Princi Shqiptar Gjergj Arianiti, ku tregohet Krishti i Vdekur, i punuar në ar. Muzeu Arkeologjik Durrës është përuruar më 13 prill 2002. mbi bazën e materialeve të Muzeut të parë arkeologjik, i hapur më 13 mars 1951. Ekspozita është organizuar në tre pavione sipas periudhave historike. Në rend kronologjik ndiqet pandërprerje historia e qytetit në periudhën arkaike, klasike dhe qytetare ilire deri në shek.I p.e.re. Në vazhdim shpaloset zhvillimi topografik, ekonomik, politik e kulturor i Dyrrachiumit romak. Durrësi paraqitet

qendër me ekonomi shumëdegëshe dhe që tregtonte me shumë qendra mesdhetare. Muzeu Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” në Krujë I njohur edhe si Muzeu i Skënderbeut Muzeu është një nga më të vizituarit në Shqipëri. Përurimi i muzeut është bërë më 1 Nëntor 1982 në kështjellën e Krujës. Njëkohësisht ky muze ka edhe karakterin e një memoriali që trajtohet si kullë shqiptare e Veriut. Kompleksi i muzeut është shpërdarë në disa hapësira të cilat vizitohen kronologjikisht sipas ngjarjeve. Muzeu ndodhet në hyrjen kryesore të kështjellës. Në këtë muze janë të

46 Albania

and hills that make up two thirds of the total area. The most important mountain areas for sport activities are Dajti,Llogora, Dardha, Puka, Voskopoja, Korabi,Valbona and Thethi. Trekking and mountain climbing find exceptionally good natural conditions in the territory of Albania.

Air Sports. This activity has started after the nineties. The best place to practice this sport is the Pass of Llogara, If you click online “paragliding in Albania”, you may get a lot of contacts to practice tour experience.

Horse riding. This activity has started 100 years ago, in Shkodra. It was also practiced during the time of the kingdom. After the Second World War it was practiced only by the army. Today it is still popular in Shkodra, Gjirokastra, Durrës, Tirana, Elbasan, Korça, Divjaka, Berat, Vlora,

Lura, and Shishtavec. Water sports. In recent years, Albania offers a range of water sports not only developed in championship form but can be exercised freely on holiday days and offered by different companies. From Velipoja to the Riviera you can go surfing, stand up paddle, sea kayaking, rivers and lakes, river rafting, etc. Underwater activities. There are several parts of the Albanian coast which are excellent for diving. Those are Karaburun Peninsula, Sazani Island, Dhërmi beach, Ksamili Islands, Monastery beach, Cape of Rodon and Lagji. These places are rich in maritime flora and fauna, shipwrecked objects, and corals. Diving expeditions, which offer professional licenses, are organized each year in Jal beach, Saranda etc..

47Essential Travel Guide
© Albanian Water Sports © Spiranca Diving Center

ekspozuara mjaft objekte, dokumente dhe bibliografi origjinale, riprodhime autentike që flasin qartë për historinë e popullit shqiptar në shek. XV e më gjerë. Muzeu Kombëtar Etnografik Krujë u përurua më 20 Nëntor 1989. Është një ndërtesë tradicionale e ndërtuar në mesin e shekullit të XVIII (1764) nga Ismail Pashë Toptani. Arkitektura e saj është orientale me koridor të mbyllur, tip kulle, dy katëshe me mure guri me gjerësi 60-80 cm. Në të gjenden piktura të stilit barok, dhe islamik, të cilat zbukurojnë dhomat kryesore të saj. Që në hyrje të saj bien ne sy harqet e portave me gur të gdhendur dhe rrugët e shtruara me kalldrëm. Në këtë banesë gjenden shumë elemente të traditës së zonës për mënyrën e jetesës, veshjet, zakonet etj. Muzeu Kombëtar i Fotografisë “Marubi”, është thesari i dinastisë së Marubëve i cili përmbledh foto të bëra që nga themelimi i studios më 1856 dhe deri në vitin 1989. Arkivi i Fototekës është shumë i pasur dhe

përmban rreth 500 mijë fotografi të gjitha prej negativi, në xham dhe në rula film, të përmasave të ndryshme. Familja Marubi përcolli përmes fotografive periudha të rëndësishme të historisë së Shqipërisë, si gjatë periudhës së Perandorisë Osmane, Periudhës së Mbretit Zog dhe regjimit komunist. Memoriali i Skënderbeut Lezhë. Memoriali ose Vendvarrimi është ndërtuar mbi kishën e Shën Kollit, aty ku në vitin 1468 u varros Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Ajo që shihet tani nuk ka të bëjë fare me ndërtesën e dikurshme që i përket shek, 15-të. Pasi me 1478 turqit pushtuan qytetin e Lezhës shkatërruan dhe hapën varrin e Gjergj Kastriotit, vdekur me 17-janar 1468, duke mbështjelle eshtrat e tij me flori e argjend për t`i përdorur si hajmali të pathyeshmërise në beteja. Memoriali u ndërtua në vitin 1981. Në dyshemene e anijatës ngrihet busti i Skënderbeut, punuar nga skulptori i popullit Odhise Paskali. Mbi pllakën e mermerit janë vendosur kopje të

48 Albania

The museums, a piece of national identity

The National Historical Museum in Tirana was inaugurated on October 28, 1981. It is the biggest Albanian museum institution. There are 4750 objects inside the museum. The Antiquity Pavilion, displaying almost 400 first class objects starts from the Paleolithic period to the late antiquity, in the 4th century A.D, it is striking. The Middle Age pavilion displays almost 300 objects, documenting the historical transformation process of the ancient Illyrians into early Arbers. Other historical periods such as the National Renaissance, Independence and Albanian State foundation, until 1924. The genocide pavilion created in 1996 exhibits 136 objects. The Iconography pavilion established in 1999, exhibits 65 first class icons. The Albanian Antifascism pavilion was reestablished in 2004 with 220 objects. In 2005, the Albanian Ethnography pavilion was added in one of the museum halls with 250 objects. (See more at Tirana guidebook). www.mhk.gov.al

The Archaeological Museum in Durrës was inaugurated on 13 April 2002 on the basis of materials of archaeological museum first opened on March 13, 1951. The exhibition is organized into three wards according to historical periods. In a chronological order it’s followed without interruption

the Illyrian history of the town’s archaic, classical periods up to the I-st century B.C.. On going unfolds the topographic, economic, political and cultural developments of the Roman Dyrrachium. In thematic terms, this city proves the presence of an Illyrian population with a rich spiritual world. Durres appears as a centre for a multibranched economy and traded with many other Mediterranean centres. The Middle Ages section includes 15 centuries from V - XV and closes with the Turkish period. www.drkkdurres.gov.al

The National Museum “Gjergj Kastriot Skenderbeu” in Kruja. It was inaugurated on November 1, 1982. It is built in the famous fortress of Kruja, the capital of Arber state, representing the defeat of Turkish armies for three successive times during the 14th and 15th centuries. Many objects, original documents, bibliographies, authentic reproductions that clearly depict the Albanian people’s history in the 15th century can be found in this museum. The museum counts many pavilions: the antiquity, the early middle age pavilion, the Albanian Princedom pavilion, pavilion of Ottoman Invasion and Resistance to this invasion, Medieval Fortress pavilion, Albanian resistance, Scanderbeg’s office equipment and library, prince’s hall and pinacotheque and the last one is the heritage and echo pavilion.

49Essential Travel Guide

shpatës dhe përkrenares prej bronxit. Në brendësi të mureve ka një varg mburojesh me stemat e fiseve që morën pjesë në Kuvendin e Lezhës. Muzeu Kombëtar Ikonografik “Onufri”është përshtatur në ambientet e kishës “Fjetja e Shën Mërisë”, në Kalanë e Beratit, që prej 27 shkurtit të vitit 1986. Muzeu mban emrin “Onufri”, për nder të njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shek. XVI. Katedralja është e rindërtuar në vitin 1797 dhe është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pas-bizantine në qytetin e Beratit. Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej mëse 1500 objektesh, pjesë e fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë dhe të qytetit të Beratit, ku 106 objekte janë ikona dhe 67 janë objekte liturgjike.

Muzeu Kombëtar Etnografik

Berat. Është i organizuar në vitin 1979 në një banesë me arkitekturë popullore beratase. Ky tip banese është ndërtuar kryesisht nga shtresa e pronarëve të tokave, të cilët jetonin në qytet me rentën feudale. Është banesë dykatëshe, me çardak në një krah. Kati përdhe, hajati, është i pabanuar. Lidhja me katin e dytë është bërë me shkallë guri njëfishe të ndërtuar mbi qemerë guri. Koha e ndërtimit i përket shekullit XVIII. Është

50 Albania
Durresi St. P. 102, Tirana, Albania +355 4 222 49 13; +355686461022 +355 68 6461022; www.albatravel.al Hotels reservation Tour packages Car rentals + 355 422 373 66

www.muzeumetkruje.gov.al

The National Ethnographic Museum, in Kruja. It was inaugurated on November 20, 1989. It is placed in a characteristic urban building of 1764. This building is a first class culture monument. It has 15 to 16 rooms and the objects exhibited outside give a complete view of the crafts applied in Kruja and all over Albania and also of the way of living, from 300 years ago. 90% of this museum items are original and 100% are functional. Items of ceramics, wood, stone, iron, cotton, silk and wool and various embroideries are exhibited here with finesse. These objects have an age varying from 60 to 70 years up to 500 years.

www.muzeumetkruje.gov.al

Marubi National Museum of Photography in Shkodra, is one of the cultural and national values in Shkodra and Albania. The museum preserves the first negative of the Albanian photography, conducted by Peter Marubi. It is the only photography institution in Albania. It was created in 1970, and it archives negative photography samples from a nearly 150-year-period, starting from 1858. Founders and followers of this initiative were brothers Peter, Kel and Gegë Marubi. www.marubi.gov.al

The National Museum of Scanderbeg’s grave in Lezha. This museum was inaugurated

on November 23, 1981. The most important element is the building of Saint Nicholas Cathedral itself, which was at the same time the seat of Lezha Assembly that was held on March 2, 1444 and the grave of our national hero Gjergj Kastriot Skenderbeu. Important elements preserved today in this church are: Saint Nicolas original fresco, the church apse, the three windows and the original church door, the arch over the door and an original church decoration. This museum has also an outer sector, an archaeological surrounding with objects from ancient and medieval Lezha. www.lezha.gov.al

The National Museum “Onufri” in Berat. This museum is located in the center of the inhabited area in Berati’s medieval castle. This museum contains a rich iconographic collection and some religious service items. It was built in Virgin Mary cathedral, built in 1797 on the foundations of an older church with the same name. It bears the name of the most remarkable Albanian painter, Onufri, who left a very rich fund of iconographic creation. The construction of this museum is distinguished for its high altitude, representing an important version of the cult architecture in the period from the 13th to 19th centuries. Apart from the icons exhibited in the museum, another icon can be found placed in the golden church iconostasis, made by the painter Joan

51Essential Travel Guide

Tel&fax: +355 4 450 2782;

068 20 44 475 / 068 20 44 626 069

the

“free-of-charge!”

“exotic”

Tirana,

the Polish

the

the “Skanderbeg“

Their works are the Palace of Brigades (the ex-Reigning palace), the ministries build ings, the National Bank and the Municipality. “Dëshmoret e Kombit “ (Martyrs of the Nation) boulevard was constructed in 1930 with the name “Zogu I“ boulevard. In the communism period, the part from “Skanderbeg“ square up to the Train Station was named “Stalin“ boulevard.

/ 066 20 89 543; email: helios_travel@hotmail.it

as

The Palace of Culture where the Theatre of Operas and Ballet and the National Library stand was finished in 1963. It was raised on the ex-old Trade of Tirana and the exsoviet president Nikita Hrushov put on the first brick in 1959.

the state ‘s

year in this area

process

The monument of Skanderbeg built in 1968 is a work of Odhise Paskali in collabora tion with Andrea Mana and Janaq Paço. It was placed there for the occasion of the 500-th anniversary of the death of our national hero.

Kartvizita

of

The monument “Mother Theresa”, 12 m high was inaugurated in the cemetery “Dëshmoret e Kombit “ in 1971.

agencies

pjesë e krijimtarisë popullore, e ideuar dhe ndërtuar nga mjeshtrat popullorë. Muzeu Kombëtar i Arsimit, Korçë Ndodhet në zonën këmbësore në shtëpinë muze të patriotit Diamant Tërpo. Pikërisht këtu në 7 mars 1887 u hap shkolla e parë shqipe. Vlerat ia shton edhe obelisku i shkronjave që ndodhet në oborrin e tij. Abetarja së parë shqipe, shkruar nga Naum Veqilarxhi, abetarja e dytë e Kostandin Kristoforidhit, fotot e atdhetarëve të shquar që dhanë kontributin e tyre në çeljen e kësaj shkolle si Pandeli Sotiri,

“Durrësit”

The Academy of Sciences was finished on April 1972. The Gallery of Figurative Arts was created in 1976 and it includes around 3200 works of Albanian and foreign authors.

Rruga

069500511 0672135333;

tij ndahen në disa sallone që dallojnë prej ngjyrave dhe të ofrojnë një impakt tërheqës. Fondi ka mbi 7 mijë objekte kulti e arti, kryesisht ikona

ornament on its frontal part is called “Albania“. The International Cultural Center, the ex- museum “Enver Hoxha“ was inaugurated in 1988. “The

Adresa: Rruga e Durrësit,

Rruga e Durrësit, Blloku i ambasadave përballë me ish restorant Napolin Tel/Fax +355 04 22 32 016

068 20 70 109; 0 69 68 00 875; E-mail: almartravel_alda@hotmail.com almartravel_erlanda@hotmail.com

under the direction of Pranvera Hoxha and Klement

is still under construc tion, according to the new project which will exchange the city into a modern European square. TIrana pocket guide

In 1990 Tirana had 250.000 inhabitants. Actually, the parts of the country in the capital has increased the versity Corpus and up to the “Skanderbeg“ square was declared as Cultural Assemble with particular year in this area began a restoring process named tion, according to the

which

city

a modern

Bileta

52
new project
will exchange the
into
European
avioni, trageti, autobusi - Siguracione
dilemma with penciled signs announcing their destination
One of
groups sporting such a cartoon travelers are almost always satisfied with Albania, having enjoyed
occurrences, and - above all - its friendly and generous Tiranë: Rr. “Mine Mob: +355 69 info@aviobileta.com; Destinacione aviobileta
e Durrësit, Përballë Ambasadës Polake, Tiranë Tel/Fax: +355 42237084/ Cel:
alpha_travel.al@live.com Rruga e Durrësit, Blloku i ambasadave përballë me Hotel Colosseo Jugosllave) 291 21 05 362 Travel & Tourism organisation rr.
P. 220, shk 1, ap 1, (Pranë Gjimnazit “Qemal stafa”); tel /Fax: +355 042237111; Mob: 0682747887; airnet@abcom-al.com ture, rezervime hotelesh, siguracion makinash, sigurim jete në udhëtim, bileta avioni, trageti, autobuzi activities) Rr. Mine Peza, përballë ish-pasticeri “Flora”
Mob:
47 47 750
agencies 226 In 2000 the center of
from
Central Uni versity Corpus and up to
square was declared
Cultural Assemble with particular values under
protection, that same
began a restoring
named “Return to Identity.” Today the center
Tirana
travel
te blloku ambasadave përballe me ish restorant Napolin Tel/Fax +355 042232016 Cel: 0674270109 0682070109 0696800875 E-mail: almartravel_alda@hotmail.com almartravel_erlanda@hotmail.com "Bringing the world to you " Bileta avioni, trageti, autobusi - Siguracione Pranë Teatrit të Operas dhe Baletit, Tr, AL Tel.: +355 66 60 57 289; 068 32 44 609 Travel Agency avioni, trageti, autobusi siguracione paketa turistike me kroçerë rezervime hoteli në të gjithë botën Travel and be happy! Rruga e Durrësit, Blloku i ambasadave përballë me Hotel Colosseo Tel/Fax +355 04 22 32 016 Cel: +355 67 42 70 109; 068 20 70 109; 0 69 68 00 875; E-mail: almartravel_alda@hotmail.com almartravel_erlanda@hotmail.com Rruga e Durrësit, Blloku i ambasadave, përballë me Colosseo Hotel; TR. AL; Tel/Fax +355 04 22 32 016; Cel: +355 67 4270109; 068 2070109; 069 6800875 E-mail: almartravel_alda@hotmail.com; almartravel_erlanda@hotmail.com

Cetiri. Some textile and metal objects are displayed in glass cases, which show evidence of a very high level handicraft tradition of Berati region.

www.muzeumet-berat.al

The National Ethnographic Museum, in Berat. This museum was inaugurated in 1979 and it preservers the folk ethnographic culture from Berati and southern Albanian region. The museum is placed in a 3rd century two-storey building, typical for Berati area. The ground floor has a hall resembling a medieval street with traditional shops on both sides. The antiquity pavilion is placed in this hall. In the second floor, there is an open balcony for guests. On this floor, there are several rooms placed in a row: the archive, the loom, the kitchen, the sitting room typical of the village, and an urban styled sitting room. Many original massifs and functional objects of our folk culture are displayed on the outside space of the museum.

www.muzeumet-berat.al

The National Museum of Education in Korça. The First School in Albanian language (called Mësonjëtorja) was opened on March 7, 1887 in the current building of The National Museum of Education, a 150-year-old building. It was opened by permission of Ottoman Empire. This building was the house of Diamanti Terpo, a native and patriot from

Korça, who donated his home for the Albanian school. This museum shows the history of Albanian writing and numerous alphabets up to the present one, created in Manastiri Congress, in 1908. It also displays the Albanian book history from the early stages of Albanian language (Evetari 1744) complied by Naum Panajot Bredhi (Veqilharxhi). The building of the museum has eight exhibiting rooms. (See more at Korça Guidebook).

The National Museum of Medieval Art, in Korça. This museum was inaugurated on April 24, 1980. It is one of the most important museum centers in Albania. Its archive includes over 7, 000 art and cult items, mainly icons but there are other fewer works of stone, wood, metal and textile by anonymous and well known artists from different areas of the country. There is a collection of best icons and objects created during centuries, which show the various stages in Albanian iconography development and its main representatives, is displayed in the principal hall. Many works can be found here by anonymous artists of the 13th and 14th centuries and other well known ones like Onufri, Onufer Qiprioti, Kostandini, Jeromak Shpataraku, Selenica, Zografi Brothers, etc. (See more at Korça Guidebook). www.muzeumesjetar.gov.al

53Essential Travel Guide

Shqipëria e Veriut

SHKODËR Malësi e Madhe

Pukë

KUKËS

Tropojë

DIBËR (Peshkopi)

Bulqizë LEZHË

Mirditë Kurbin (Laç)

Krujë

more about Albania: www.blue-albania.com

From Tirana to: Laç, Lezhë, Shkodër, the busses depart from “Zogu i Zi” square. (The ticket 300,400,500 ALL/ 3,4,5)

Kukës & Peshkopi, the busses and vans depart from Laprakë. (Ticket prize 500 ALL / 5)

Kruja, the busses and vans depart from the end of “Mine Peza” street. (Ticket prize 200 ALL)

Tropojë, the small busses depart from “Murat Toptani” st., near of Tirana Castle. (Ticket prize 500 ALL / 5).

Kjo zonë përfshin qytetet që ndodhen në pjesën veriore të kryeqytetit, deri në ekstremin verior dhe verilindor, të kufizuar me Malin e Zi dhe Kosovën. Ndiq lidhjen e qyteteve në hartë, për një orientim më të saktë.

This area includes the cities located in the northern part of the capital, to the upper north and northeast border, limited to Montenegro and Kosovo. Follow the city links on the map for a more accurate orientation.

54 Albania NORTH ALBANIA
Suggest: For organized tours in the North areas contact: +355 69 658 3870 www.discoveralbania.al 55Essential Travel Guide

Shkodra

Shkodra është një nga qytetet më të mëdhenj e më të rëndësishëm të Shqipërisë, dhe qyteti më i madh i veriut. Shtrihet në pjesën veriperëndimore të vendit dhe është një qytet me një gjeografi të pasur e të veçantë, në të gjithë Ballkanin. Është gjithashtu një nga qendrat më të rëndësishme të qytetërimit të lashtë ilir. U themelua prej fisit të labeatëve në fillim të mijëvjeçarit të fundit para Krishtit. Të vizitosh Shkodrën, do të thotë t’i japësh vetes privilegjin të prekësh historinë e lashtë të Shqipërisë, kulturën e saj që nis thellë në kohë, gjeografinë e mrekullueshme e të rrallë, humorin e hollë - një ushqim i jashtëzakonshmë shpirtëror - mikpritjen karakteristike. Shkodra është një nga të paktat qytete që i ka dhuruar Shqipërisë një numër të konsiderueshëm personalitetesh në fushën e historisë mijëravjeçare

është quajtur djepi i kulturës

56 Albania
dhe
së Shqipërisë. 10 gjëra që duhet të bëni: 1. Një tur qytetës në zonën këmbësore “Pijacë-Kolë Idromeno” 2. Një vizitë në Muzeun Kombëtar të Fotografisë “Marubi” 3. Një vizitë në Kalanë e Rozafës. 4. Një me Tavë Krapi në Kala tek Rozafa Restorant, ose në Shirokë 4. Një vizitë në Ishullin e Shurdhahut. 5. Një shëtitje në Liqenin e Komanit. 6. Një fundjavë në Velipojë 7. Një tur në Theth, pranverë / vjeshtë 8. Një vizitë në fabrikën e maskave veneciane 9. Një vizitë në Ulqin, përmes pikës kufitare të Muriqanit. 10. Të ndiqni festivalin e Xhazit dhe atë të Luleve në Prill-Maj Useful Numbers: Kodi / city code 02225 Policia/Police 40 019 / 126 / 129 Shërbimet shëndetsore/ Healthy services: 427 69 /443 51 /43347 /127 Zyra e Turizmit Tourism office: infoshopshkodra@gmail.com www.bashkiashkoder.gov.al Best time to come: April-November

10 things to do:

1. A city tour in the pedestrian zone “Pijaca-Kolë Idromeno”

2. A visit to the National Marubi Museum

3. A visit to the Rozafa Castle.

4. A traditional lunch with Krapi Kala in Kala or Shirokë

4. A Visit to the Island of Shurdhah.

5. A walk on Lake Koman.

6. A weekend in Velipoja

7. A Tour at Theth

8. A visit to the Venetian mask factory

9. A visit to Ulqin, via the Muriqan border crossing point.

10. A ticket to Jazz Festival & Flowers one in April-May.

Shkodra is one of the largest and most important cities in Albania and lies in the northwest part of the country. It is also the biggest trade center of the North. Being one of the most ancient cities it was established in the last millennium B.C. as the capital city of the Illyrian tribe of the Labeates. It was a highly developed economic centre, under the rulership of King Agron and Queen Teuta. During that period, the city lied from Shkodra Lake till Kotorri Bay.

Visiting Shkodra means to give to oneself the privilege to touch the ancient history of Albania and its culture, which comes from deep times, its rare and marvelous geography, the fine humor of people, and the characteristic hospitality. Being one of the most ancient cities in Albania, Shkodra has given birth

57Essential Travel Guide
© Adis Shera Rozafa Castle

Pozicioni gjeografik

Shkodra ndodhet në veriperëndim të Shqipërisë. Liqeni i Shkodrës, me një sipërfaqe prej 368 km² është liqeni më i madh në Ballkan. Nga ky liqen buron Lumi Buna (44 km), i cili derdhet në detin Adriatik dhe rrjedha e poshtme e të cilit ndan kufirin me Malin e Zi. Lumi Buna bashkohet me lumin Drin rreth 2 km në jugperëndim të qytetit. Nga ana lindore qyteti kufizohet me Lumin Kir, i cili buron nga Malësitë e Veriut dhe është 43 km i gjatë. Ky lumë derdhet në Lumin Drin që rrethon Shkodrën nga ana jugore. Pjesa kryesore fushore e qytetit sot ka një shtrirje prej 1,150 ha, ndërsa pjesa kodrinore ka një shtrirje prej 350 ha. Historia. Zona përreth vendit ku ndodhet sot qyteti ka qenë e banuar që në kohët parahistorike. Objektet e gjetura gjenden në muzeumin e qytetit, në atë të Tiranës dhe në muzetë e Europës. Në atë periudhë treva banohej nga fisi Ilir i Labeatëve. Në këtë kohë qyteti merr një zhvillim ekonomik, gjë që dëshmohet nga prerja e monedhës

në qytet që në vitin 230 p.k. Nga monedha mësojmë emrin që ka patur qyteti në atë kohë, Scodrinon. Gjatë shekullit II p.k. në kalanë e qytetit zhvillohen luftërat me Romën. Shkodra ka qenë një prej qyteteve më të zhvilluara tregtare, me flotë anijesh dhe lidhje të rregullta me qytetet kryesore të Italisë dhe Europës. Pas vdekjes së heroit kombëtar Gjergj Kastrioti, Sulltan Mehmeti II rrethon përsëri Shkodrën me mbi 100 000 ushtarë, si qyteti i fundit shqiptar i papushtuar. Kjo u përshkrua nga historiani i parë shqiptar dhe dëshmitar i kësaj ngjarjeje, shkodrani Marin Barleti. Në shekullin XVIII bëhet qendër pashallëku nën sundimin e familjes vendase të Bushatllinjve. Në vitin 1878 krijohet Lidhja e Prizrenit për moscopëtimin e trojeve të Shqipërisë. Pas shpalljes së Pavarësisë në vitin 1912, populli shkodran përballoi për shtatë muaj rrethimin e ushtrive të Malit të Zi dhe Serbisë, të cilat në Luftën Ballkanike që kishte nisur, donin të pushtonin qytetin dhe rajonin përreth tij.

58 Albania

to one too many personalities of history and culture, during all periods. Shkodra is called the cradle of the culture since very early.

Special geography

Situated between three rivers, Drini, Buna and Kiri, the Lake, the Mountain of Taraboshi and especially the unrepeated castle of Rozafa, Shkodra has always been wanted and attacked from many invaders since the first periods of its establishment. The city has a very interesting architecture, with wide roads, and houses surrounded by high stone walls and big front doors made of wood. The most attractive sight is with no doubt the castle of Rozafa, which is located to the west, surrounded by Drin and Buna rivers.

History

Shkodër was founded around 4th Century BC. This was the site of the Illyrian tribe Labeates as well as the capital of the kingdom of King Gentius and that of Queen Teuta. The dawn of the Middle Ages saw waves of Slavs arriving. De AdministrandoImperio describes how Byzantine Emperor

Heraclius gave the Slavs the city of Shkodër and the surrounding territories during the first half of the 7th Century. The Byzantines later incorporated the region directly into their empire forming the Theme of Serbia governed by Strategos Constantine Diogenes. After numerous dynastic struggles, in the 12th Century Shkodër became a part of Zeta, which was a part of medieval Serbia. It later fell to the hands of the House of Balšić followed afterwards by the Dukagjini control who surrendered the city to the Venetian rule, forming a coalition against the Ottoman Empire with many neighboring Albanian tribes during 15th to 19th Centuries Shkodër (under Venetian rule) survived a major Ottoman attack in 1474. In 1478 the city was again entirely surrounded by Ottoman forces. Mehmed the Conqueror personally laid the siege.

Shkodër played an important role during the League of Prizren, the Albanian liberation movement. During the Balkan Wars, Shkodër went from one occupation to another, when the Ottomans were defeated by the

59Essential Travel Guide

Pazari i Shkodrës shtrihej në

jugperëndim të qytetit të sotëm, me një shtrirje deri në brigjet e liqenit. Ndërtimi i tij zë fill më 1501. Ky Pazar ishte i pari në Shqipëri dhe ndër më të rrallët në Ballkan, për nga bukuria, sasia e dyqaneve, organizimi dhe funksionimi i tij. Shumë studiues e paraqesin edhe si treg edhe si ekspozitë për shumëllojshmërinë e artikujve.

Pas fillimit të Luftës së Parë Botërore Shkodra sulmohet nga ushtritë malazeze, të cilat më 1915 hyjnë në qytet. Në janar të 1916-ës pushtohet nga austriakët të cilët e bëjnë Shkodrën qendër të zonës së tyre të pushtimit. Në vitet 1924-1939, gjatë periudhës së mbretërimit të Ahmet Zogut, pati një zhvillim në industrinë ushqimore dhe të çimentos. Në vitin 1939 Shqipëria u pushtua nga ushtritë fashiste. Në vitin 1945 u vendos diktatura komuniste dhe qyteti vuajti për 45 vjet nga represioni

që donte ta privonte nga prirjet e tij demokratike dhe kulturore. U persekutuan personalitetet më të spikatura të qytetit. U vu dorë mbi institucionet e kulturës dhe të kultit. Megjithatë ishin shkodranët që dhanë sinjalet e para në Shqipëri për rrugën e re të demokracisë që në janar të vitit 1990.

Kultura dhe etnografia

Trashëgimia kulturore e Shkodrës për kombin Shqiptar fillon që në shek. XV me shkrimet e para në gjuhën shqipe. Kemi në këtë qytet shkrimtarët, gjuhëtarët, historianët e parë të vendit. Në shekujt XVIII - XIX kemi institucionet e para shtetërore që pasqyrojnë lidhjet e Shkodrës me botën e qytetëruar europiane. Për herë të parë në Shqipëri zhvillohet arti, sporti, lindin muzetë dhe bibliotekat. Fillon arti fotografik, shtypshkrimi dhe, më vonë, kinemaja dhe energjia elektrike.

60 Albania
Tradita G & T

Kingdom of Montenegro. During World War I, Montenegrin forces again occupied Shkodër on June 27, 1915. In January 1916, Shkodër was taken over by Austria-Hungary and was the center of the zone of their occupation. After World War I, the international military administration of Albania was temporarily located in Shkodër, and in March, 1920, Shkodër was put under the administration of the national government of Tirana. Shkodër was the seat of a Catholic archbishopric and had a number of religious schools. The first laic school was opened here in 1913, and the State Gymnasium was opened in 1922. It was the center of many cultural associations. In sports Shkodër was the first city in Albania to have a sports association that of “Vllaznia” (brotherhood). Vllaznia is the oldest sports club in Albania.

During the early 1990s, Shkodër was once again a major center, this time of the democratic movement that finally brought to an end the communist regime established by Enver Hoxha.

Cultural heritage

The cultural inheritance of the area comes from the 15th Century with the first scripts written in Albanian language. In the city lived the most conspicuous historians, writers, illuminators, etc. The first state institutions, which represent the connections of Shkodra with the civilian world of Europe, started to get build during the 17th-19th Centuries. For the first time, Albania is investing in culture, sport, the art of photography, museums, libraries, publishing house, and later on came the cinema and electric power. Traditionally, Shkodra is one of the most conspicuous and reprehensive cities of the Albanian culture.

Culture & Ethnography

Shkodra inherited and celebrates the yearly rituals honoring the season changes, spring holiday, St. George, honored the generosity in Highland, the first rainfall, etc. Wedding ritual presented a large variety according to the area. Shkodra’s weddings are very famous throughout the country for the atmosphere and exciting repertoire of folk songs. Childbirth was a very important event in the life of the people. They sang different lullabies. Death is a very special

61Essential Travel Guide
Rozafa Restaurant at the Castle Book: +355 69 206 6044

Etnografia. Shkodra ka trashëguar dhe feston ritet e motmotit, ato të ndërrimit të stinëve, ardhjen e stinës së blertë, daljen nga dimri, Festën e Pranverës, Shën Gjergjin, buzmin bujar në malësi, reshjet e para etj. Rituali i dasmës paraqitet mjaft i larmishëm sipas zonave. Dasma shkodrane njihet në të gjithë vendin për atmosferën e gëzueshme dhe repertorin e këngëve popullore. Lindja e fëmijës ishte një ngjarje mjaft e rëndësishme në jetën e

Kalaja e Rozafës. Themeluesit dhe ndërtuesit e saj, qenë ilirët. Për ndërtimin e saj ka shumë legjenda. Njëra prej tyre thotë se Roza me motrën e vet Fat qenë ndërtuesit e parë të Shkodrës, nga e ka marrë emrin edhe kjo kala. Legjenda tjetër dhe më e përhapura është ajo e murimit të nuses së vëllait të vogël, prej tre vëllezërve ndërtues. Nusja kishte një djalë të vogël dhe amaneti i saj ishte që gjysmën e trupit t`ia linin jashtë që të kujdesej për foshnjen.

njerzëve. Atyre u këndoheshin ninulla të ndryshme. I veçantë është rituali i vdekjes, vajtimi me fjalë i grave, Gjama e Burrave të malësisë shoqëruar më fjalë e veprime. Kultura e të veshurit është shfaqja e botës së pasur shpirtërore të banorëve. Kujdes i është kushtuar veshjes së burrave dhe grave në kombinime mahnitëse ngjyrash, pëlhurash, endjesh, zbukurimesh e qëndisjesh. E mahnitshme është xhubleta e gruas malësore. Ajo mishëron krenarinë e banorëve. Veshja e gruas muslimane, karakterizohet nga dimi, këmishë e bardhë mëndafshi, jelek e xjybe e gjatë e qëndisur me fije e shirita ari. Veshja e gruas katolike, karakterizohet nga dimi të zeza, këmishë mëndafshi të çelur e endur me avlëmend shtëpiak, jelek, xhybe me ngjyrë vishnjë të errët blu ose të kuqe për raste cermoniale.

Gastronomia Kuzhina e zonës së Shkodrës është mjaft e pasur në gatime karakteristike por ajo që dominon dhe njihet më shumë, është sigurisht Tava e Krapit, si gatimi më i veçantë. Ky gatim gjendet

62 Albania

ritual, the crying of women, men’s mountain “gjama” (special mourning), accompanied by words and gestures. The culture of dressing is shown in the world’s rich spiritual inhabitants. Attention was paid to men and women dressed in stunning combinations of colors, fabrics, weaving etc. The amazing clothing item is “xhubleta” of the highland women. It embodies the pride of residents. Gastronomy. The cuisine of Shkodra area is rich in typical dishes, but the one that dominates and is known is, The Carp in the baking pan, as the most special. This cooking is found only in Shkodra, which identifies it and makes it attractive for the food tours in the North area. In rural areas, the development of tourist farms has taken a hit and this new activity that offers tourism experiences is becoming more and more popular with tourists. Regarding the Alps, the area of Thethi, Dukagjini, etc., is dominated from the pure and simple meals, but with fresh and natural grown products, which are particularly beloved by foreign tourists.

Shkodra Bazaar was placed at southwest of Shkodra city today, with an extension to the shores of the lake. Its construction was launched in 1501. This was the first shopping center in Albania and among the rarest in the Balkans, according to the beauty, the quantity of shops, organization and operation. Many researchers also present the market as well as for the variety of exhibition.

“Rozafa” Castle Its founders and builders, were the Illyrians. There are told too many legends for its history of construction. One of them says that Rosa with his sister Fat were the first builders of Shkodra, were takes part its name. Another widespread legend is the one of wall interment of one of the wifes of its founders, whos babt was left alone and she asked to leave her out the half of the body, to feed him.

63Essential Travel Guide

vetëm në Shkodër, gjë që e identifikon atë edhe e bën tërheqëse për turet gastronomike. Në zonat rurale, zhvillimi i fermave turistike ka marrë një hov dhe ky aktivitet i ri që ofron turizmin e përvojave, po bëhet gjithë e më i pëlqyer nga turistët. Përsa i përket Alpeve, Malësite e Thethit, Dukagjinit, etj., dominon ushqimi i pastër e i thjeshtë, pa gatime të ndërlikuara por me produkte të freskëta e të rritura në natyrë, që pëlqehen shumë sidomos nga turistët e huaj.

Çfarë të vizitoni

Pa dyshim që pjesa më tërheqëse e qytetit është Parku arkeologjik ku ndodhet edhe Kalaja e Rozafës, që përveçse një dëshmi e mrekullueshme e prejardhjes tonë ilire, është edhe një fortesë e veshur me një legjendë, nga më të vjetrat e më të bukurat në botë. Edhe sot e kësaj dite në muret e kalasë rrjedh një burim i vogël me ujë gëlqeror që të krijon idenë e qumështit

që rrjedh nga gjiri i Rozafës. Shëtitorja “Kolë Idromeno” dhe zona këmbësore e quajtur Pijacë. Shkodra ka arkitekturë interesante, ku më e spikatura është restauruar vitet e fundit, me rrugë të ndërtuara me rregull e shumë të gjera, dhe shtëpitë e vjetra që janë akoma edhe sot, kanë mure të larta prej guri e porta të mëdha me dru. Sigurisht që kohët sotme kanë bërë ndryshime duke mos e ruajtur këtë në gjitha rrugët e saj. Gjuhadoli dhe Serreqi janë lagjet më karakteristike, që ruajnë ende gjurmë të arkitekturës së vjetër. Muzeu Kombëtar i Fotografisë “Marubi” (gjeni info në dritaren e theksuar më poshtë).

Muzeu Kombëtar i Fotografisë Është thesari i dinastisë së Marubëve i cili përmbledh foto të bëra që nga themelimi i studios më 1856 dhe deri në vitin 1989. Arkivi i Fototekës është shumë i pasur dhe përmban rreth 500 mijë fotografi të gjitha prej negativi, në xham dhe në rula film, të përmasave të ndryshme. Familja Marubi përcolli përmes fotografive periudha të rëndësishme të historisë së Shqipërisë, si gjatë periudhës së Perandorisë Osmane, Periudhës së Mbretit Zog dhe regjimit komunist. Aktualisht në Fototekën “Marubi” ruhen edhe objekte muzeale, dhe sende të tjera të ku ushtruan aktivitetin përfaqësuesit e familjes Marubi.

64 Albania

The Historical Museum

Adresa: Rr: Oso Kuka; Tel: 02224 3213

Timetable: 9.00-14.00

Ticket: 200 lekë / Sat-Sun off Pre-booking

What to visit

One of the most attractive objects is Rozafa castle. The history of the castle begins in Illyrian times. An especially gripping legend explains its origins. A woman was sacrificed so that the castle could be erected. The woman was a young mother with a little baby. The limy-water that flows from the stones at the main entrance of the castle, relates to the myth of the milk from the breast of Rozafa, the woman who was sacrificed, because she requested one breast to be left uncovered, to feed her baby. Inside the city, “Kolë Idromeno” pedestrian area and the so called Pijaca. Gjuhadoli and Serreqi, are the oldest and the most characteristic neighborhoods. The Historical Museum is currently located in a monumental house, characteristic of the old city, that bears the name “Oso Kuka. It contains sectors of Archaeology, History and

Marubi National Museum of Photography of Photography in Shkodra, is one of the cultural and national values in Shkodra and Albania. The museum preserves the first negative of the Albanian photography, conducted by Peter Marubi. It is the only photography institution in Albania. It was created in 1970, and it archives negative photography samples from a nearly 150-year-period, starting from 1858. Founders and followers of this initiative were brothers Peter, Kel and Gegë Marubi. www.marubi.gov.al

ethnography. The Lead Mosque is built in the years 1773-1774 by Mehmet Pasha Bushati. This mosque is imitation in miniature of the Sultan Mosque, whose domes were covered with lead. Today has not minarets and the bullet. This mosque was unique because there were no other types in Islamic buildings in our country.

Church of St. George and St. Baku, is situated in the edge of Buna River, near the village of Shirgj. One of

65Essential Travel Guide

Muzeu Historik i Shkodrës vendosur në një banesë monumentale, shtëpi karakteristike shkodrane që mban emrin “Oso Kuka”. Ai përmban sektorët e Arkeologjisë, Historisë dhe Etnografisë. Xhamia e Plumbit, e ndërtuar në vitet 1773-1774 nga Mehmet Pashë Bushati. Kjo xhami është imitim në miniaturë i xhamisë së sulltanit, kupolat e të cilës ishin të mbuluara me plumb. Sot nuk i ka minaret dhe plumbin. Kjo xhami ishte unikale pasi nuk pati pasuses në ndërtimet islamike në vendin tonë. Kisha e Shën Gjergjit dhe Shën Bakut, ndodhet buzë lumit të Bunës, pranë fshatit Shirgj. Një ndër monumentet më të rëndësishme të Shqipërisë së veriut. Ajo është ndërtuar gjatë shekujve XI-XII. Rrënojat e saj edhe pse në pjesën më të madhe mbulohen nga ujrat e Bunës janë madhështore dhe flasin për vlerën e saj. Ura e Mesit. 6 km në lindje të qytetit ndodhet Ura e Mesit, e ndërtuar mbi lumin e Kirit, në periudhën e mesjetës, në shekullin XVIII. nga Mehmet Pashë Bushati. Ka një arkitekturë të papërsëritshme, mahnitëse. Është e

ndërtuar me gurë, ka një gjatësi prej 108 m dhe përbëhet nga 13 harqe. Kalaja e Shurdhahut, 8 km nga Shkodra, në bregun e djathtë të lumit Drin. Lulëzimin më të madh e pati në shek.XI. Pasi u pushtua nga turqit, qyteti pësoi rënie dhe pas shek XVII, emri i saj nuk përmendet më. Ka një sipërfaqe prej 4.7 ha. Muret mbrojtëse e ndajnë qytetin në dy pjesë. Ato janë të pajisura me kulla. Kalaja e Drishit. Ndodhet në verilindje të qytetit, mbi një kodër shkëmbore. Muri rrethues zë një sipërfaqe të madhe dhe përbëhet vetëm nga kështjella dhe qyteti i fortifikuar. Ajo përshkohet nga dy hyrje, nga lindja dhe perëndimi. Rëndësia si qytet dhe si fortesë bie pas pushtimit të Drishit nga turqit më 1478. Velipoja. Vetëm 26 km në jugperëndim të Shkodrës, shtrihet Velipoja, e famshme për plazhin e saj me rërë kuruese. Velipoja është plazhi më masiv i veriut të Shqipërisë, që u ofron pushuesve bukuri natyrore me shumëllojshmëri pemësh e bimësh, por edhe një plazh të pastër, me hotele apo apartamente për familjarë, me çmime të leverdisshme dhe kushte bashkëkohore. Vitet e fundit është bër edhe vendi i sporteve ujore. Rrjolli është një prej plazheve të magjishme në segmentin më të virgjër të plazhit të Velipojës, në kufi me Shëngjinin. Atje ku natyra nuk

Jashtë Shkodrës

66 Albania
© Armida Plumbi

the most important monuments in northern Albania. It was built during the XI-XII centuries. Its ruins although most are covered by the waters of the Buna are impressive and speak to its value.

The bridge of Mes is located above the Kiri River, 6 km from Shkodra in the village of Mesi. It is made of stones and has a unique architecture. The bridge, which is 108 m long, was built in 18th century and consists of 13 stone arches. Shurdhahu Castle, 8 km from Shkodra, on the right bank of the river Drin. the greater prosperity was XI-th C. After being conquered by the Turks, the city declined and after the XVII-th century, her name is not mentioned. There is an area of 4.7 ha. Defensive walls divide the city into two parts. They are equipped with towers.

Drishi Castle. Situated in the northeast of the city, on a rocky hill. Perimeter wall occupies a large area and consists only of castles and fortified city. It is crossed by two entrances, east and west. Importance as a town and fortress falls after the Turkish invasion in 1478 Drishit.

Around Shkodra

Velipoja. To the southwest lies the beach of Velipoja, famed for the quality of its curative sand. Close by, is the lagoon of Viluni and the alluvial island of Franc Joseph, located in the proximity of the mouth of Buna, all representing particularly attractive ecosystem for those interested in ecotourism and nature lovers in general. Velipoja is the biggest beach in the north of Albania and welcomes the inhabitants of the North, and it is lastly visited even by Albanian people who live in Kosovo and Montenegro. They find many reasons to come every summer at Velipoja beach.

67Essential Travel Guide
©
Albanian
Water Sports ©
Sarda
Tours

ka vetëm det por edhe gjelbërim dhe një florë e faunë të pasur lagunore e sekrete pa fund, ju pret një si mik i vërtetë i natyrës Camping Clandestino. Laguna e Vilunit. dhe ishulli i Franc Jozefit, ndodhen pranë grykëderdhjes së Bunës. Përveç plazhit, bukuria e natyrës përreth nxit edhe ekoturizmin.

Liqeni i Shkodrës. Është liqeni më i madh i Gadishullit të Ballkanit. Një pikë turistike e mrekullueshme që është shpallur edhe zonë e mbrojtur nërkombëtare, për vlerat e shumta natyrore, ekologjike dhe turistike. Shiroka dhe Zogaj. Përgjatë bregut të liqenit, shtrihen Shiroka dhe Zogaj, fshatra piktoreskë që ju rekomandojmë t`i vizitoni me biçikletë dhe në të cilët restorante të vegjël e të shumtë,

mirëpresin pushuesit ditorë, nën pjatat e pasura me menu peshkun e njohur të liqenit, krapin ose edhe qefullin. Ju sugjerojmë: Një drekë tradicionale me Qefull në Tjegull ose Tavë Krapi tek Taverna Shkodrane.

Të vizitoni artizanët e Zogajt, që endin qilimat e famshëm të leshit, kultivojnë mjaltin, bimët mjekësore etj..

Liqeni i Vaut të Dejës

Ai ndodhet vetëm 23 km larg Shkodrës. Ka një sipërfaqe prej 24.7 km, me thellësi maksimale 52 m, formuar nga ujëmbledhësi i lumit Drin më 1971, ku është ngritur hidrocentrali.Liqeni shërben edhe për transport, peshkim e turizëm. Kompania Sarda Tours ju mundëson jo vetëm shëtitje nëpër liqen dhe eksplorimin e shpellave rrethe qark tij por edhe një vizitë të plotë në ishullin e Shurdhahut me jahte komode.

Liqeni i Komanit

Ndodhet 30 km larg qytetit. Liqeni është formuar nga ujëmbledhësi i lumit Drin, ku është ngritur Hidrocentrali me 600 mijë kë/orë. Një bukuri e rrallë fjordike e natyrës shqiptare, tashmë

68 Albania
Camping For more info don`t hesitate to contact us +355 694715617 Paolo; +355 698553318 Ani
© Kastriot Faci

The beach offers not only natural beauties but also many hotels and rent apartments with very convenient prices and comfortable contemporary conditions.

Choosing Velipoja to go on vacation means giving a great gift to yourself, because of the curative sand, fresh air and green areas Rrjolli is one of the most beautiful beaches in the most virgin part of Velipoja beach, bordering on Shëngjini beach. Where nature has not only sea but also greenery and a rich lagoon flora and fauna, of unspoiled secrets, as a real friend of nature awaits you and it is Clandestino Camping. The lagoon of Viluni is one of the biggest lagoons in Albania, next to Velipoja beach, rich of plants and animals, which has put its ecosystem under the protection of Albanian authorities. Near the delta of Buna River, lies the island of Franc Joseph, which except natural beauties, is suitable for ecotourism, fishing and other nature lovers activities.

The lake of Shkodra

Is situated at the northeast of Albania, and is the largest lake of the Balkan Peninsula. It is in bordered with Montenegro, with a surface of 386 km2, in which 149 km2 are situated at the Albanian territory. Through the river of Buna, this lake runs to the Adriatic Sea. The lake is the recreation area even for the city`s inhabitants. Shiroka and Zogaj are two picturesque villages that we recommend you to visit by bike and in which small and large restaurants welcome the daily vacationers under the dishes rich in menu of the famous lake`s fish, carp or even the mullet.

We suggest: A traditional lunch with at Taverna Shkodrane with the Carp in Casserole of Mullet in Tile.

To visit artisans of Zogaj, famous for their woolen carpets, honey cultivation, medicinal plants, etc.

Vau i Dejës Lake

It is located only 23 km from Shkodra. It has a surface of 24.7 km2, with a maximum depth of 52 m, formed by the Drini river basin in 1971, where

69Essential Travel Guide
Taverna Shkodrane, Shirokë Book: +355 69 22 59 646

pjesë e listës së destinacioneve më të bukura në Europë. Tri gjëra nuk duhet të lini pa bërë në Koman: 1. Të vizitoni Varrezën e Komanit për të zbuluar gjurmët autoktone të kulturës arbërore. Mos harroni të ndaleni tek Kastrioti për një drekë të shijshme tradicionale. 2. Një vizitë në Lumin e Shalës, për të shijuar një copëz të fshehur parajse mes ujërash të kristalta e gjelbërimit të thellë.

3. Një xhiro me kajak nëpër liqen, mundësuar nga Komani Lake Explore, dhe që mbyllet me një natë qëndrim në Familjen Marku, në Berishë, buzë liqenit, pranë Ishullit të Paqes. (Shih faqen, për më shumë info).

Turizmi malor. Natyra rreth e qark Shkodrës është e mahnitshme dhe ka shumë për të ofruar por pa dyshim kurora e turizmit malor është Parku Kombëtar i Thethit. Thethi është një ndër vendet më të vecanta në Alpet e Shqipërisë, i vendosur në pjesën veriore të komunës Shalë, të rrethit të Shkodrës Është nga parqet natyrorë më të bukur e më të vizituar në vend nga të huajt, që megjithë rritjen e turizmit dhe shtimin e destinacioneve natyrore, vazhdon të mbetet një prej vendeve më të dashura për adhuruesit e natyrës.

70 Albania
Phone: +355 69 68 00 748 / +355 68 52 70 934 +355 69 48 72 100 / Italian: +39 32 725 66 357 kontakt@komanilakeferry.com www. komanilakeferry.com Entertainment, canoeing, fishing, swimming, camping on the lake, boat trips, excursions, bio food & beverage, guesthouses, boat party etc. KOMANI LAKE FERRY BERISHA
© Nëntor Oseku

the hydropower plant was built. The lake serves also for transport, fishing and tourism. Sarda Tours company enables you not only stroll through the lake and exploring the caves in its surroundings but also a complete guide to the island of Shurdhahu, to explore its ruins and churches and to sail with its comfortable yachts. More info in internet about Sarda services.

The Lake of Koman

It is located 30 km from the city. The lake is formed by the Drin River catchment, where the Hydro Power Plant has been set up with 600 thousand kilowatts per hour. A rare jewel the of Albanian nature, now listed in top destinations in Europe, Komani Lake is considered the most beautiful aquatic itineraries of the whole European spots. Three things you should do once in Koman: 1. Visit Koman Cemetery to discover the autochthonous trails of Arbër (predecessors of Albanians) Do not forget to stop at Kastrioti for a delicious traditional lunch. 2. A visit to the Shala River, to enjoy a hidden crystal-clear paradise among the river waters and deep greenery. 3. A kayak through the lake, powered by Komani Lake Explore, and which concludes with a night stay at Marku Family, in Berisha, by the lake, near the Island of Peace. (See page, for more info).

Mountain tourism

The nature around Shkodra is amazing and there is plenty to offer

but undoubtedly the most worth getaway is Thethi National Park. Thethi is one of the most unique places in the Alps of Albania, located in the northern part of Shala Valley, in the district of Shkodra. It is one of the most beautiful and most visited in the country by foreigners, although other spotlight natural destinations, it continues to remain one of the most beloved places for nature lovers. Walking around, hiking, discovering caves and secret places, canyons, waterfalls, sources, lakes, rivers, but above all, discover the genuine food and the hospitality of the amazing inhabitants of Thethi and the Albanian Alps, will make you feel a little bit like Edith Durham, the English traveler & writer of the early 20th, who visited the Alps and fell in love with Albania. To know more about Thethi and the Alps, visit www.thethi-guide.com or www.feel-albania.com.

Thethi National Park

71Essential Travel Guide
PaketaTuristike, Bileta avioni, trageti, autobusi Rezervim hoteli, Siguracion shendeti ne udhetim Adresa: Blv. “Mehmet Pashë Plaku”, lagjja Luguçesme,4001, Shkodër, Albania Tel.+355694023994; argentitravel@hotmail.com Rruga E Liqenit, Grile / Omaraj, Vrakë, Shkodër, Tel+355 (0) 692 750337 www.lakeshkodraresort.com nfo one Rozafa Castle and the Museum: Timework During the season: 09 - 19 Museum of the Castle Rozafa Out season 15 september - 15 May: 09.00 - 16.00 16 May - 15 Julie & 01 - 15 September: 10.00 - 17.00 16 July - 31 August: 09.00 - 14.00 & 17.00 - 20.00 Tourist information Office: Orari: Mon – Fri: 09:00-16:00 Sut - Sun 09:00 -14:00 “Mother Tereza” Sq., 4001,Shkodër infoshopshkodra@gmail.com “Skënderbeu” Blv. 4001 Shkodër, Al hostelshkoder@gmail.com www.micasaestucasa.it It`s not just a hostel. It`s a life style. 72 Albania Shkodër, Albania, pranë Teatrit “Migjeni” +355 682031125; +355 682031124 +355 674447720; 0222 50370 koplikutravel@yahoo.it Tours & Touristic transport in Albania and Europe

pari hotel kompleskit prej tre të tillë, luksozi dhe moderni, është ai në qytetin mjeshtërisht është ndërtuar me një stil restorant shumë perrallor, me dhoma të me një seri shërbimesh tjera. Së fundi në është vendosur Universiteti i Veriut. I dyti, kompleks më vete, i ndërtuar në Bushat, rreth Shkodrës, i cili ka në brendësi të tij një numër shërbimesh, si karburant, servis dhe lavazh restorant me një ndërtim karakteristik Shqiptar, bar-kafe, butik, supermarket dhe tjera.

Argenti Shkodër,

hotel kompleskit

të tillë, padyshim më luksozi

Located in Shkodra, just a 5-minute walk from the city centre, Hotel Argenti offers an on-site restaurant

Shkodrës,

është

kompletuara

është

një

with a terrace, a children’s playground and bike rentals. Free Wi-Fi and free parking are also provided.

tij është

kompleks

is

Shkodrës,

ndërtuar

feature air-conditioning and cable TV, a desk and a minibar. Private bathroom provides a shower, while the room also features a balcony.

cili

Shkodra is the most luxurious of the hotel’s perfect conditions and a lot of services, conference rooms, event places etc. Lastly in the North University. The second one, Bushat, a mix complex of services, hotel, rar, marjket, fuel, car wash, traditional dishes of etc.

numër të

karburant,

at the hotel’s restaurant.

me një ndërtim karakteristik dhe tradicional Shqiptar, bar-kafe, butik, supermarket dhe shumë shërbime të tjera.

and Mediterranean specialties can be

à-la-carte. Laundry service is available upon request. Guests can find numerous bars, restaurants and shops in the centre of town. The National Park Lake Shkodra is just 500 m away, while the coast can be reached in 28 km.

Argenti Hotel in Shkodra is the most luxurious of the hotel’s group, offering perfect conditions and a lot of services, restaurant, conference rooms, event places etc. Lastly in this hotel is places the North University. The second one, is placed in Bushat, a mix complex of services, hotel, rar, restaurant, big marjket, fuel, car wash, traditional dishes of albanian cuisine, etc.

Adresat: Shkoder & Velipoje; Tel: +355 224 39 09; Mob: +355 69 20 52 065; Mob: +355 69 40 23 994; +355692055067; Web: www.kompleksi-argenti.com

73Essential Travel GuideAdresat: Shkoder & Velipoje; Tel: +355 224 39 09; Mob: +355 69 20 52 065; Mob: +355 69 40 23 994; +355692055067; Web: www.kompleksi-argenti.com
i pari
prej tre
dhe moderni,
ai në qytetin e
i cili mjeshtërisht është ndërtuar me një stil europian, me një restorant shumë perrallor, me dhoma të
dhe me
seri shërbimesh tjera.
fundi në ambientet e
vendosur Universiteti i Veriut. I dyti,
një
më vete, i
në 10 km larg
i
ka
brendësi të tij një
madh shërbimesh, si
servis dhe lavazh automjetesh, një restorant
and bar
All rooms
Breakfast
served each day
Traditional
enjoyed
Hotel Argenti Shkoder

Velipojë, Albania, Mobile: +355672782735, +355694437914; +355692575951 E-mail:info@hotelgodija.com; www.hotelgodija.com

Hotel Godija & Suites is a resort providing services of a great standard striving for excellence, only a few steps away from the blue sea and the magic sand, cafes, restaurants and entertainment venues. The grounds of the hotel, fully covered by elegantly landscaped lusciously green and blooming gardens, artistically and craftily laid pathways, the pool buzzing with children or other holidaymakers during the day and the romantic live music in the evening, the restaurant with its unique and perfect Mediterranean cuisine, ample covered parking and lightening of the areas have all rendered Hotel Godija & Suites as one of the most favourite and sought after hotel by the holidaymakers, who keep coming back year after year to find what only Hotel Godija & Suites offers in Velipoje.

74 Albania

With a not too long experience but who knew best to fulfill the needs of

Lakaj has become the indisputable choice of tourists who is coming to Velipoja for holidays. Conveniently comfortable in both hotels, with multiple services but especially with its strong point; wonderful staff and hospitality, Lakaj Hotels is already a distinguished brand of tourism in Velipoja

holidaymakers,
HOTELSVELIPOJË, SHKOD Ë R , ALBANIA Adresa: Përballë stacionit të autobusave Kosovë - Velipojë, Shkodër, Albania Mob: +355 67 351 0400; +355 69 26 20 392; Web: www.lakajhotels.com info@lakajhotels.com Hotel Lakaj Velipoje 75Essential Travel Guide

Among the Pine-trees and close to the sea, almost restuctured and pretty new face, Fantasia Hotel offers 55 rooms and suites TV, air conditioned, room service, shower, sauna, fridge-bar, balcony. The restaurant offers Italian & Albanian cuisine, also the fresh fish of the zone. Wines: the best of Albanian and foreign wine cellars, Italian French, Montenegro. Other services: outdoor bar & restaurant, pizza in wood oven, live music, private beach, sport area, garden, etc.

Adresa: Velipojë, Shkodër, Albania; Tel.: +355 267 800 65; Mob: +355 67 25 56 622; hotelfantazia@gmail.com info@hotelfantazia.com; www.hotelfantazia.com

76 Albania
Hotel Fantazia Velipoje

the

77 KOMPLEKSI ÇELIKU It is the ideal location between two countries, offering a real relax for the travelers. You can be served with Italian and Albanian cuisine, pizza and fast food, relaxing rooms and wonderful garden, souvenir shop and large parking, car wash and exchange. You can make reservations until 200-300 seats, we offer you our halls. It is
oasis of relax for your trips. You can even let you car at the parking place, it will be in safe, until your return. Shkodër-Ulqin road; Muriqan custom Tel: +355 262 90 003; Tel: 069 20 95 872 Mob: +355 69 25 45 355; 0 69 60 43 992 Promonte: +382 (0)69 31 73 80 email: kompleksi.celiku07.gmail.com www.kompleksiceliku.com The complete pit stop between Albania and Montenegro! North Albania! Take yours!

Malësia e Madhe The Great Highland

Malësia e Madhe është ajo zonë e Shqipërisë që njihet kryesisht për tri arsye kryesore: për bukurinë e rrallë të fshatrave turistike të Vermoshit e Lëpushës si dhe për pasurinë e saj më të rrallë etnografike në vend, veshjen katërmijëvjeçare të Xhubletës dhe për pasurinë e madhe natyrore, të bimëve mjekësore e frutave të pyllit. Natyrisht që ka edhe shumë arsye të tjera sepse duhet vizituar kjo zonë e bukur e Shqipërisë. Kopliku, kryeqendra e rrethit, është qyteti më verior i Shqipërisë. Kufizohet me Malin e Zi në pikën doganore të Hanit të Hotit dhe është ndërtuar në dy anët e rrugës Shkodër-Hani i Hotit. Qyteti ka marrë zhvillim të madh, sidomos pas viteve ’90 të shekullit të kaluar. Si qendër e banuar është e njohur që në fillimet e erës sonë. Në shek XV përmendet me emrin Kopenik. Si qendër e rrethit, në të ndodhen institucionet në varësi të nënprefekturës së Koplikut.

Historia. Gërmimet arkeologjike vërtetojnë se kjo trevë është banuar që në mijëvjeçarin e parë p.e.r.,perudhë kur u formua etnosi ilir. Gjatë peridhës ilire, treva ka qënë e populluar nga fisi i Labeatëve

dhe nga ai i Adrianëve. Në shek XIV, me krijimin e pricipatës së Balshajve, malësorët luajtën rol kyç në këtë principatë.

Kultura, etnografia Krahina e Malësisë së Madhe, si një qendër e hershme e banuar, ka ruajtur dhe trashëguar kulturën e saj në breza, në përputhje me kushtet historike, ekonomike dhe natyrore të saj. Në kulturën materiale e ka karakteristikë xhubletën, ndërsa në kulturën shpirtërore, të folmen.

Çfarë të bëni në Kelmend dhe Shkrel?

Ecje në natyrë & ngjitje në mal: shtigjet e maleve dhe kanioneve janë të shenjuara me sistemin GPS dhe shoqërohen nga guida të specializuara vendase. Eksplorim i shpellave të shumta të krahinës. Pjesëmarrje nëpër festat tradicionale. Të provoni patjetër gatimet e zonës: Mazën e zime, Troftën e Cemit, Djathin Mishavinë dhe reçelin me boronicë. Të mos humbisni festën më të bukur të Alpeve Shqiptare “Miss Bjeshka”, që zhvillohet në Gusht, në Qafën e Predelecit, Lëpushë. Të blini të paktën një produkt lokal.

78 Albania

Malësia e Madhe (The Great Highland), is the area of Albania known mainly for three great reasons: for the rare beauty of Vermosh and Lepushë villages, for its unique ethnographic wealth in the country, Xhubleta, (a four thousand year-old garment) and for the great natural wealth (natural monuments, medicinal plants, wild fruits etc..). There are, of course, many other reasons to visit this beautiful area of Albania Koplik’s northernmost Albanian city and the district center . It borders Montenegro to the customs point of Hani Hotit and is built on the two sides of the road Shkoder-Hani i Hoti. The city is grown, especially after 90s of the last century. As inhabited area is known from the beginning of our era. In XV-th century was mentioned by name Kopenik. As the center of

the district, public institutions are placed in the town, the high school, the museum, cultural house, service shops, etc..

History. The archaeological ruins show that this region has been inhabited since the first millennium, when it was formed by Illyrian tribes. During the Illyrian period, the territory was populated by the tribe of Labeats and that of Adrians. The Labeats lived around Lake of Shkodra, which in this period bore their name. Adrians became known in the III-d century, when they moved to the top of the Illyrian state. In XIV-th century, with the creation of the Balshaj dinasty, the Highlanders played a key role in this principality. According to historical documents of the time they were “guard” of the army of the political and

79Essential Travel Guide

Xhubleta përfaqëson një nga kostumet më interesante të grave në gjithë hapësirën ballkanike dhe më gjerë, në brigjet e Mesdheut. Mjaft studiues të huaj, si Nopça e vendas, si: A. Gjergji, Rr.Zojzi etj, prejardhjen e xhublesë e shohim tek qytetërimi kreto-mikenas. Pra ajo është dëshmitare e një qytetërimi të lashtë mesdhetar, që i parapriu qytetërimit ilir, në të cilën, u integrua dhe nuk u asimilua. Kohët e fundit studiues dhe etnografë shqiptarë si Luljea Dano, po bëjnë përpjekje për të përfshirë Xhubletën në listën e pasurive të rralla të UNESCO-s si dëshmi e identitetit të saj të qartë etnografik. Sipas studiuesve thuhet se në këto zona ka lindur “Eposi i Kreshnikëve” dhe eposi i “Homerit: shqiptar, Fishtës, “Lahuta e Malcisë”.

Kelmendi & Shkreli

Dy janë krahinat që përbëjnë Malësinë e Madhe dhe prej të cilave dalin disa prej fshatrave më të bukur shqiptarë. Kështu Kelmendi me qendër

Logu i Bjeshkëve. Është një konkurs bukurie shumë i veçantë, që tashmë organizohet çdo vit në Qafën e Predelecit, në bjeshkët e Malësisë së Madhe, ku sfilojnë vajzat më të bukura, veshur me kostumet popullore të zonës, xhubletat shekullore. Pas ceremonive dhe një feste krejtësisht tradicionale, shpallet edhe mbretëresha e bukurisë që quhet “Miss Bjeshka”.

Tamarën, që sot është kthyer në një qytezë të këndshme nga ku nisen turistët në çdo fshat e që është një vendpushim i bukur me Lumin e Cemit pranë, përbëhet nga Broja, Nikçi, Selca, Lepusha, Vermoshi, Kozhnja dhe Vukli, fshatra alpinë, njëri më i bukur se tjetri, që duket sikur janë shkëputur nga përrallat shqiptare. Shkreli, me qendër Dedajn, në lindje të Malësisë së Madhe, që quhet ndryshe edhe Porta e Alpeve Shqiptare, përbëhet nga fshatrat Dedaj, Vrith, Razëm, Reç, Bogë, fshatra të cilët kanë filluar masivisht të zhvillojnë turizmin e bujtinave dhe të ofrojnë guida lokale për turistët e natyrës dhe të aventurës.

80 Albania

military formation. During the Ottoman conquest, the Great Highland has been the sole province of the Ottoman Empire, to whom was recognize the right of self-government.

Culture & ethnography

Cultural life. The area of the Great Highland as a center of early inhabited, has maintained its inherited culture generations, in accordance with its historical, economic and natural traditions. In material culture it has the characteristic clothe for women, called “xhubleta”, meanwhile the spiritual culture pf this region is the speech.

“Xhubleta” represents one of the most interesting costumes of women in all the Balkan Area and beyond, on the shores of the Mediterranean. Xhubleta, as part of the suit of the region, is stored in several museums of Europe.

Folklore. Customs, habits, songs, and various skills of this province has distinguished the Great Highland as a territory with ancient culture, the place, where were born two major EPOS,

two poetic “wills” “The Epos of heroes”, gathered by Bernard Palaj and Donat Kurti and “Epos of Fishta” the Albanian Homer, “Highland’s Lahuta” (Lahuta e Malcis`).

The “Lahuta”, has been the only musical instrument that followed the epic ions through the lagoons and the slopes of Highland. It is the “Phonetics” that has preserved forever the “Epos of the Heroes”.

Kelmendi & Shkreli

The Great Highland is comprised of two big provinces: Kelmend and Shkrel. The small town of Tamarë, today turned into a nice pit stop where tourists depart to every village, placed nearby Cemi River, is the center of Kelmend region, which consists of Broja, Nikçi, Selca, Lepusha, Vermoshi, Kozhnja and Vukli, alpine villages, all of them beautiful, that seem to have been cut off from the Albanian fairy tales.

Dedaj is the center of Shkreli, situated at the east side of Great Highland, also called the Albanian Alps Gate, is comprised of villages

Log of the Mountain.

It’s a very special beauty contest, now held every year in the mountains of the Great Highland, where perform the most beautiful girls, dressed in folk costumes of the area. Finally is revealed the beauty queen called “Miss Mountain”.

81Essential Travel Guide

kuzhinë

të ushqimit natyral dhe të produkteve tipike, natyrë të paprekur për të apasionuarit pas saj, male të rrëpirta për ata që janë në ndjekje të aventurës. Udhërrëfyes vendas të certifikuar, të kujdesshëm dhe të përgatitur, do t’ju shoqërojnë në zbulimin e këtyrë vendeve mahnitëse. E gjithë kjo shoqëruar me harenë e vendasve, të cilët e kanë mikpritjen ligj të shenjtë të pacënuar në vite, që bëri edhe Edith Durhamin të dashurohej me Shqipërinë e Epërme. Bujtinat tradicionale që sot kanë hapur dyert pothuajse në çdo fshat, janë si një muze i traditës, historisë, kulinarisë dhe mikpritjes dhe qëndrimi në njërën prej tyre nuk është thjesht procesi i fjetjes apo ngrënies por një përvojë e vërtetë që do t`ju pasurojë udhëtimin e do t`ju mbushë me dashuri për këta banorë të mrekullueshëm.

Useful

82 Albania
Contacts The Tourist Information Office is located in the center of Tamarë. Staff will kindly provide information regarding accommodation, transport, outdoor activities, handicraft and typical products which can be bought in the region, and different cultural activities. The Tourist Information Office can also help to organize guides and transport to the area. +355 69 91 98 065; info@kelmend-shkrel.org www.kelmend-shkrel.org Accommodation in Kelmend region: (Ask more contacts at the Information Office) Guesthouse “Alpini”, Lëpushë Luigj Cekaj: Tel: +382 69 45 56 03; Guesthouse “TRADITA” Lepushë Kontakt: Tomë Dragu; Adresa: Lepushë Telefon: +38269559049 Guesthouse Peraj Vermosh Tel: +355 67 666 9022 Bujtina Peraj Vermosh Fshatrat i përshtaten çdo lloj nevoje dhe janë të pasura me “thesare” për t’u zbuluar: paqe e qetësi për familjet, mikpritje në shtëpitë tradicionale të përshtatura në bujtina,
autentike për shijuesit e mirë

Dedaj, Vrith, Razëm, Reç, Bogë, villages that have started massively to develop the family tourism and provide local guidance for nature and adventure tourists.

The unspoilt villages have many treasures to explore and a culture to inspire and move. Peace and tranquility will be the outcome of exposure to family life. Family-run traditional guesthouses provide a warm welcome for guests with authentic cuisine for gourmets, uncontaminated nature for the naturalist and mountains for the adventurous lovers of ardous climbing. Proficient and capable guides will lead you through awe-inspiring terrain. All the above is embellished by the wit and hilarity of inhabitants making

hospitality a sacred law, unchanged over the years, the same that at the beginning of last century led the young lady to fall in love with the Northern Albania.

What to do in Kelmend and Shkrel?

Hiking & mountain climbing: Mountain and canyon paths are marked with the GPS system and are accompanied by local specialized guides. Exploring the numerous caves. Participate in the traditional festivals. Try the local dishes: the Cem Trout, Maza e zime” (a typical dish), Mishavina Cheese and Blueberry Jam. Do not miss the most beautiful event of the Albanian Alps “Miss Bjeshka”, which takes place in August, in Predeleci, in Lepushë village. Buy at least one local product at the shops in the center of Tamare.

The Feast of Reç

In the village of

it.

83Essential Travel Guide
Rec, or the village of chestnuts every year in the last Sunday of August is held the feast of Rec. Under the shade of secular chestnut trees with songs and dances is commemorated the Reçi War, which dates in August 30-31, 1943. This festival is traditionally celebrated since 1947 and brings together people from all over the region to celebrate
Another last years even in Reç is Agrotourism Day, as a traditional local products fair. Accommodation in Shkreli region: (Ask more contacts at the Information Office) Tel: +355 67 411 3458; e-mail: njesiashkrel@gmail.com Tel: +355 68 457 5666 “Natural Razma Resort”, Razëm Aida Kastrati: Tel: +355 68 60 454 55 Boga Alpine Resort”, Bogë Gjon Ulaj; Tel: +355 67 37 064 62; Guesthouse of Gani Alikaj, Reç Tel: +355 68 60 49 390; Agroturizëm Rruga e Mullirit, Reç

Puka

E transformuar nga themelet, Puka është shndërruar në një destinacion të mirëfilltë turistik. Dhe jo vetëm si qytet, me shëtitoren, liqenin, ushqimin e mirë e të pastër, birrën Puka por edhe shpellat e famshme jo larg saj, majat e maleve dhe shtigjet, hanet dhe jeta rurale, uji dhe ajri i pastër janë arsye që të drejtojnë me kënaqësi drejt verilindjes. Fierza, Iballa, Qelezi, Gjegjani, Fushë-Arrëzi, Blerimi, Qafë-Mali, Gojani, Rrapa, vende me një popullsi vitale e burime të çmuara, e bëjnë Pukën mjaft tërheqëse. Ky mozaik i mjedisit natyror e njerëzor të Pukës përbën një potencial turistik të veçantë, mjaft të përshtatëshm për shëtitje, ski, alpinizëm, gjueti sportive (të peshkut, shpendëve dhe kafshëve të egra) dhe për veprimtari të tjera, çodhëse e argëtuese.

Rrethi i Pukës shtrihet në qendër të Veriut të Shqipërisë. Klima e Pukës është e ashpër malore, me dimër të gjatë e të mbushur kryesisht me reshje bore e verë të shkurtër e të freskët.

Historia. Puka del për herë të parë në dokumentat e kohës që në veprat e Prokopit e të Cezarit, historianë të mëdhenj të kohës së perandorit Justinian. Emri Pukë, sipas mendimeve të atëhershme,

vjen nga “Via Publica”, udhë Puke, nga rrugë e gjatë e këmbësorëve dhe e karvanëve që kalonin këtej, që nga Antikiteti e deri në Mesjetë. Në periudhën ilire Puka banohej nga fisi i Pirustëve, i njohur për nxjerrjen dhe përpunimin e metaleve. Në shekujt VI-VIII, përfshihej në “Kulturën e Komanit” në Dalmaci dhe është pjesë

Çfarë të bëni në Pukë

1. Një shëtitje në zonën këmbësore qytetit dhe në Parkun e Liqenit

2. Një vizitë në Fabrikën e Birrës artizanale “Puka”, për një birrë të freskët.

3. Të vizitoni muzeun e Migjenit, shkolla ku dikur dha mësim poeti.

4. Të bëni ski në sezonin dimëror.

4. Ngjitje në malin e Munellës, sidomos në pranverë kur lulëzon bimësia e tij e veçantë.

5. Të vizitoni Shpellën e Kaurit.

6. Të vizitoni Gojanin, fshatin ku përdoren ende mullinjtë tradicionalë.

84 Albania

What to do in Puka

Totally transformed, Puka has turned into a genuine tourist destination. And not only the city, the promenade, the lake, the good and healthy food, Puka beer but also the famous caves not far from it, the mountain tops and paths, the countryside and rural life, the water and clean air, are strong reasons to guide you with pleasure towards the northeast of Albania.

Fierza, Iballa, Qelezi, Gjegjani, Fushë-Arrëzi, Blerimi, Qafë-Mali, Rrapa, Gojani etc.., are places where lives a very vital population, diffused

in the territory, enriched

history, documented from the archaeological centers around, from the vestiges, castles, Illyrian walls, from the spiritual inheritance expressed in the songs and dances according to the traditional folk of the zone. This mosaic

85Essential Travel Guide
everywhere
with an old
1. A walk to the city’s pedestrian zone and the Lake Park 2. A visit to Puka Brewery Factory for a fresh beer and its history. 3. Visit the Migjeni Museum, the school where the poet was once teaching. 4. Skiing in the winter season. 4. Climbing in the Mount of Munella, especially in the spring when its special vegetation thrives. Visit the Cave of Kauri. 6. Visit Gojani, the village where the traditional mills are still used.
Credits: Enklajd Zeneli © Discover Puka
More about Puka on internet: Discover Puka

e kulturës arbërore. Në këtë zonë u formua principata e Dukagjinasve. Kultura dhe etnografia. Që në kohën e Pirustëve banorët e trevës së Pukës kishin traditë ndërtimin e veglave të punës, si kusht për të përmirësuar jetesën. Punimet artizanale të Pukës, vlerësohen shumë, në veçanti prej shajakut me ngjyrë të bardhë apo të hirtë (tirq, xhamadan, paranik, prapanik), por edhe punimet prej balte, si vegsha, çerpe, ciga etj. Një traditë e pasur e trevës së Pukës është kostumografia (veshja). Dallohet veshja e Kabashit, Komanit, ajo mirditore, e Iballës si dhe variante të tjera brenda tyre. Akomodimi, ushqimi Baza e akomodimit tuaj është

padyshim Hotel Turizëm Puka, hoteli i dikurshëm turistik, i rikonstruktuar plotësisht dhe i kthyer në një strukturë moderne që plotëson më së miri kërkesat më të larta të akomodimit dhe gastronomisë gjithashtu, me kushte komode e një kuzhinë evropiane për t’u

86 Albania
Hani i Përparim Laçit, Pukë Lagja Lacaj, Pukë; Tel: +355 68 20 56 472
Puka & Surroundings
Credits:
Enklajd Zeneli
© Discover Puka The unique Fauna In Tërbuni forests grow the most special mammal in Albania, THE LYNX, or otherwise called “the Tiger of the Balkans”. It is the most beautiful Feline in Europe, unfortunately in danger of extinction..

of the natural environment and human one comprises a powerful source of tourism, in different fields as walking, ski, alpinism, hunting sports and also for other recreative activities for relax and entertainment.

The district of Puka lies at the central part of the Northern Albania, on the right side of Shkodra, in a rough and variety of relief which includes mountains, deep valleys, rich forests, green meadows, greenswards, percolated from numerous streams and rivers, with crystal waters, fed by the snow, which lives until the early spring. In the north and the northeast Puka is surrounded by Has district and Tropoja, in the south, with Mirdita district, in the southwest with the district of Lezha and in the west with Shkodra.

The climate is cold, with long and snowy winter and short fresh summer.

History. Puka emerges for the first time in the documents of the works of Prokop and Caesar, the great historians of the time of Emperor Justinian. The name Puka, according to the opinion of that time, comes from the “Via Publica, road of Puka, the pedestrian street and the caravans that passed here, from antiquity until the Middle Ages, In the period Puka was inhabited by the Illyrian tribe of Pirusts, known for mining and processing of metals. During VI-VIII-th centuries, this tradition was included in the “culture of Koman” in Dalmatia and is part of the culture of

arbër. During XIII-XV-th centuries in this area was formed the principality of Dukagjinas.

Culture & ethnography. Since the time of Pirusts the residents of Puka region had tradition in building of tools work, how to improve the living condition. Noting the propsperity of the areas of Puka, Frang Bardhi, mentions a precious cross, which is in addition to ethnographic value. Also valuable are the writings of Han, where craft works of Puka, are evaluated, particularly in the felt of white or gray but also the works of clay, terracote, ceramics etc. The craft has been noted for the manufacture of wooden vessels, wooden spoons, ladle, cups, rosettes on ceilings and musical tools as lahuta, Çiftelia etc..

87Essential Travel Guide

pasur zili. Por ju do të gjeni gjithashtu edhe ambientet e odës pukjane dhe specialitete të kuzhinës tradicionale. Në Pukë do të mund të gjeni edhe akomodim për turistët e zonave malore, Shtëpinë e Përparim Laçit, i cili përveçse ka vënë në dispozicion shtëpinë e tij, ofron për vizitorët edhe asistencë në zhvillimin e të gjitha sporteve ekstreme të zonës por edhe shumë shtëpi të tjera si Agroturizëm Devin, Bujtina “Makri” etj., kanë hapur dyert për turistët.

What to visit. Kauri Cave, situated at village of Lëvrushk, in the mount of Kollata. 250 m long. The known part is very attractive. Puke - Qelëz - Komani Lake - The Cave of Kauri itinerary. Munella Mount, near of village of Tuç, the contea of Qafë-Mal, at the back side of Munella mountain, 1990 m on the sea level. Wonderful in spring because of the violet color of the flowers that blow in it.

The waterfall of Kryeziu, situated at the village of Kryezi, the contea of Qafë-Mal. It is at the small river of Oroshi.

Dardha forest. It is a mixed forest with beech and pine trees, 450 m on the sea level. Here you can find the Black Pine of Dardha, a 100 years old nature monument.

Accommodation & Food

The base of the accommodation in this town is Hotel Turizëm Puka, the old tourist structure, totally reconstructed, but also the guesthouses of Përparim Laçi, Agroturizëm Devin, Bujtina “Makri”, who offer the traditional houses for a local experience with natural food and great hospitality.

PUKA / ALBANIA MOB. +355 67 20 70 306

Hotel Turizëm Puka

Address: Center, Pukë; Tel.: +355 212 22 822; Mob: +355 67 20 70 306; www.hotel-puka.com; info@hotel-puka.com; www.booking.com/ Hotel Turizem Puka

Showcasing a terrace and views of the mountains, Hotel Turizem Puka is located in Pukë. Guests can enjoy the on-site restaurant. Free private parking is available on site. All rooms are fitted with a TV. The rooms come with a private bathroom. For your comfort, you will find slippers and free toiletries. You will find a shared lounge and gift shop at the property. Bike rental is available at this hotel and the area is popular for skiing and biking.

Hotel Turizem Puka & Birra Puka

89Essential Travel Guide

Kukësi

Kukësi është një prej qyteteve të Shqipërisë që e ka vulosur mikpritjen e tij me një prej ngjarjeve më të rëndësishme në historinë e Shqipërisë dhe të Kosovës dhe për këtë arsye, është destinacioni i përkryer për ata që dëshirojnë të priten grohtë. Një qytet dhe zonë me tradita të lashta të artizanatit, me bukuri të rralla natyrore e me fshatra tradicionalë ku jeta dhe zakonet e përditshme kanë ruajtur shumë gjurmë të së kaluarës, Kukësi ofron mundësi për turizëm të të gjitha llojeve por ku sundon padyshim ai i natyrës dhe aventurave. Qyteti i Kukësit shtrihet në verilindje të Shqipërisë. Është qytet kufitar dhe lidhet me qytetin e Prizrenit (Kosovë) përmes doganës së Morinës, dhe në brendësi të territorit shqiptar kufzohet me Hasin në Veri, Pukën në Perëndim dhe Peshkopinë në Jug. Kukësi i Ri është vendosur në këmbë të malit të Gjallicës (2487m) dhe është një ndër qytetet më të reja në Shqipëri. Përfundoi së ndërtuari në vitin 1976, dhe vendin e Kukësit të Vjetër e zuri hapësira ujore prej 72.5 km² e liqenit artificial të Fierzës, i cili u krijua si rezultat i ndërtimit të

90 Albania
Useful Numbers: Kodi / city code 0242 Policia/Police 126 / 129 Shërbimet shëndetsore/ Healthy services: 22 23 08 / 0242.53.73 Zyra e Turizmit / Tourism office: contact: 225-110 kukesi.gov.al Çfarë duhet të bëni në Kukës: 1. Të vizitoni Obeliskun e Mikpritjes. 2. Të blini produktet e artizanëve, të famshme në të gjithë vendin. 3. Një tur pranveror ose një fundjavë për ski në Shishtavec, sipas periudhës që e vizitoni. Mos lini pa provuar kuzhinën. 4. Ngjitje & kamping në malin e Gjallicës 5. Një shëtitje me varkë në liqen. 6. Një vizitë në kalatë e Bicaj dhe Malzi 7. Një fundjavë biçikletash në Kolesjan. 8. Një piknik në Pyllin e Mështeknave 9. Një ekspeditë me udhërrëfyes në zbulim të tulipanëve. 10. Të bëheni pjesë e njërës prej festave tradicionale të Lumës 12. Të mos largoheni nga Kukësi pa provuar Flinë dhe Bozën. Best time to come: April-October Winter season: Jan-Feb

What to do in Kukës:

1. Visit the Obelisk of Hospitality.

2. Buy the local products from the artisans, famous all over the country.

3. A spring tour or a ski weekend in Shishtavec, according to the period you visit Kukës. Do not miss the cuisine.

4. Climbing & camping weekend on Gjallica Mountain slopes.

5. A boat ride on the lake.

6. A visit to the forts of Bicaj and Malzi

7. A weekend on bike in Kolesjan.

8. A picnic in the Forest of the Moss

9. A guided expedition in the discovery of the tulips.

10. Become part of one of the traditional Luma festivals.

11. To taste the typical “Fli” & “Boza”, famous in the country.

Kukës is one of the cities of Albania that has sealed its hospitality with one of the most important events in the history of Albania and Kosovo and is therefore the perfect destination for those who want to be warm hosted.

A city and area with ancient handicraft traditions, with rare natural beauty and traditional villages where the everyday life and customs have preserved many traces of the past, Kukës offers opportunities for tourism of all kinds, but where it naturally dominates the nature and adventure.

Kukësi lies at the north-east part of the republic of Albania, linked in the Esat with the city of Prizren (Kosovë) through the custom of Morina, and at the inner side of the territory, is linked with Hasi in North, Puka in West, and Peshkopia in South.

91Essential Travel Guide
Kukësi Lake & The Obelsik of hospitality

Hidrocentralit me po të njejtin emër. Baseni i këtij liqeni furnizohet nga dy lumenj të rëndësishëm, Drini i Zi (buron në liqenin e Ohrit) dhe Drini i Bardhë (buron në Malet e Rugovës), degë që formojnë Lumin Drin më të gjatin në Shqipëri me 287 km i cili derdhet në Detin Adriatik nëpërmjet Gjirit të Lezhës. Bashkimi i dy Drinave i kanë dhënë Kukësit formën e një gadishulli gjë përfton një pamje shumë piktoreske, duke krijuar një panoramë tërheqëse në të gjitha stinët. Zona e Kukësit ofron një natyrë të mrekullueshme, me peisazhe të

Artizanati kuksian

Kukësi është ndër të paktët qytete që ka ruajtur të gjallë një prej traditave të lashta të artizanatit; endjen e qilimave të leshit dhe prodhimeve të tjera me vegjë, krahas shumë punëve të tjera artizanale. Prodhimet e artizanatit të sotëm kuksian, janë vazhdë e traditave shekullore që datojnë nga koha Ilire. Ka qene shumë e lashtë tradita e poçerisë, e cila mund të konsiderohet e zhdukur. Vetëm disa dekada më parë, në varret e zbuluara gjatë kërkimeve arkeologjike, në Kolsh, në afërsi të Kukësit, janë gjetur objekte poçerie, të zbukuruara me vizatime artistike, prodhuar nga vendasit.

spikatura e monumente natyre mjaft tërheqëse, duke u bërë kështu një destinacion i pëlqyeshëm për t’u vizituar e shijuar nga adhuruesit e natyrës. Klima. Karakterizohet nga një dimër i ashpër dhe një verë e nxehtë. Temperatura mesatare vjetore në rrethin e Kukësit sillet rreth 11.9 gradë C. Temperaturat mesatare ekstreme sillen nga 3.9 deri 25.4 gradë C. Reshjet vjetore mesatare sillen nga 800 deri në 1100mm. Shpejtësia mesatare e erës është 3.5m/s në dimër ,3.1m/s në pranverë dhe 2.3m/s në vjeshtë.

Historia. Në gjysmën e parë të shekullit XVIII Kukësi popullohet me banorë të ardhur nga fshati Osmanaj (BICAJ). Në këtë kohë del me emrin Drinabardh, deri në vitin 1922 kur përfshihet në Prefekturën e Kosovës. Në vitin 1923 Kukësi kishte 28 shtëpi me 186 banorë dhe ishte qendër krahine. Në Gusht te vitit 1925 caktohet qendër e perfekturës.

92 Albania

New Kukësi is placed at the foot of Gjallica Mountain, (2487m) and is one of the newest cities in Albania. The old Kukës is now under the waters of the artificial Lake of Fierza, with a surface of 72.5 km2. The new Kukës finished to be constructed at 1976. The lake was created for the new hydro electric power house. The lake is fed by two rivers, the Black Drini (from Ohrid Lake) and White Drini (from the mountains of Rugova, Kosovë). These brunches, create the Drini River, longest in Albania (287 km) which runs in the Adriatic through the Gulf of Lezha. The union of two rivers has given to Kukës, a nice shape of a peninsula which offers a picturesque

The Tulip of Kukës Or Tulipa albanica is an endemic plant of Albania, discovered recently by botanist Besnik Hallaçi and so far is found only in the Kukes area. It has already gained internationally protection status, becoming part of European botanical catalogs as a rare and species in danger of extinction but giving to Kukës special values as a destination for botanical lovers.

view in every season. The area is characterized by a wonderful nature, with attractive landscapes, natural monuments, various points and places, becoming so a pleasant destination for the green and white tourism. Climate. The climate is characterized from a cold rough winter and a short hot summer. The annual degrees go to 11.9 grade C. The medium of extreme degrees go from 3.9 until 25.4 grade C. The annual rainfalls go to 800 until 1100 mm. The wind flows with a medium of 3.5m/s in winter 3.1m/s in spring 2.3m/s in autumn.

History. The town was relocated as part of a hydroelectric scheme. The old Kukës was submerged beneath an artificial lake in 1976, the lake being held back by crumbling Chinese-built dams. The new town was built in the 1970s, in the plateau nearby which is 320m over the sea level. Kukësi i Ri is surrounded by the artificial lake of Fierza and it looks like a peninsula from the above. It is linked with the other parts of

93Essential Travel Guide
Hotels in Kukës: Gjallica Hotel Rruga “Diturial” Tel.: +355 24 222 527 Amerika Hotel Pas Bashkisë; tel: +355 68 203 2007

Shtohet popullsia me të ardhur nga Prizreni e Gjakova, gjallërohen institucionet shtetërore, shkolla, shoqëria sportive ‘’Kosova’’ banda muzikore, enti kulturor “Djelmnia Shqiptare”. Një rrjet shërbimesh publike dhe pazari i së Dielës. Në dhjetor të 1944 u vendos administrata e re e perfekturës dhe qyteti filloi të lëvizë me shpejtësi drejt një qendre të vërtetë administrative, politike, ekonomike, kulturore e sportive.

Më 1962 merret vendimi i qeverisë për përmbytjen e Kukësit, fillon ndërtimi i qytetit të ri.

Më 1978 shpërngulet plotësisht në qytetin e ri të Kukësit Në vitin 1999 propozohet për çmimin Nobel për paqe me motivacionin për mikpritjen e popullit Kosovar gjatë periudhës së luftës Turizmi. Vitet e fundit shumë krahina e fshatra të Kukësit janë përpjekur të rigjallërojnë vlerat e tyre natyrore dhe etnografike, duke i vënë në shërbim të turizmit, me anë të mikpritjes dhe aktiviteteve, gjë që

ka bërë të shtohet numri i turistëve, sidomos atyre të huaj, që duan të përshkojnë shtigjet e të zbulojnë bukuritë e shumta të Kukësit. Kështu Krahina e Gorës me në krye Shishtavecin e skiatorëve dhe kullotave të mrekullueshme mbushur me narcizë, Krahina e Lumës, Bjeshkët e Gjallicës, Bjeshkët e Bicajt e të Kolesjanit, Bajraku i Topojanit, apo pika me interes si Liqeni i Novosejit, Sasati, Kroi i Kuq, Kroi i Bardhë, Pylli i Mështeknave, janë disa prej vendeve që tërheqin mjaft turistë dhe mund të kthehen në motor zhvillimi për zonat e thella e të pavizituara të Kukësit.

Tulipani i Kukësit Ose Tulipani shqiptar (Tulipa albanica) është një bimë endemike e Shqipërisë, zbuluar vitet e fundit nga botanisti Besnik Hallaçi dhe deri tani gjendet vetëm në zonën e Kukësit. Tashmë ka fituar status ndërkombëtarisht të mbrojtur duke u bërë pjesë edhe katalogëve europianë të botanikës, si specie e rrallë dhe në rrezik zhdukjeje por që i jep Kukësit vlera të veçanta si destinacion i adhuruesve të botanikës.

94 Albania

Kukësi handycrafts

Kukes is one of the few cities that have preserved alive one of the ancient craft traditions; woven carpets of wool and other handmade products along many other craft works.

The products of today’s handicrafts are a continuation of the century-old traditions dating back to Illyrian times. It has been an ancient tradition of pottery, which can be considered extinct. Only a few decades ago, in the graves discovered during archaeological excavations, in Kolsh, near Kukes, were found corkscrews, decorated with artistic drawings, produced by locals.

To by products from Kukës artisans: www.artizanetekukesit.org

the country by three bridges. On the East it faces the snow covered mountain of Gjallica, 2468m over the sea level. Illyrian tombs were found nearby Kukës. It was a small Roman settlement, a stopping point on a branch road leading to the Via Egnatia, and a minor Ottoman market centre and trading post on the road to southern Kosovo. Just before the First World War it was there where Albanian resistance stopped Serbian

invasion in 1912. Kukës was briefly on the world stage during the Kosovo conflict when many hundreds of thousands (500.000) of Kosova refugees crossed the frontier and were housed in camps in and around Kukës. Kukës is the only town to get nominated for a Nobel prize.

Tourism. In recent years, many provinces and villages of Kukës have tried to revitalize their natural and ethnographic values by putting them in the service of tourism through hospitality and activities, which has grown the number of tourists, especially foreign ones, who want to walk through the paths and discover the numerous beauties of Kukës.

Thus the Gora region, leaded by the beautiful Shishtavec, the village of skiers and pastures filled with narcissus, Luma region, Gjallica, Bicaj and Kolesjan, “Bajraku i Topojanit”, or interesting places such as Novosej Lake, Sasati, Kroi i Kuq (The Red Source), Kroi i Bardhë (The White Source), are some of the places that attract many tourists and can develop all the unknown areas of Kukës.

95Essential Travel Guide

Tropoja

Tropoja është një nga zonat veriore më tërheqëse të Shqipërisë, gati një magnet turistik, për shkak se në gjirin e saj fshihet Parku i Valbonës, një nga pikat natyrore më të bukura të Shqipërisë, që mbart edhe potencialin turistik më të fuqishëm të kësaj zone, e cila ka gjeneruar një destinacion real turistik, me burime kryesisht jashtë Shqipërisë. Ne e rekomandojmë Tropojën pikërisht për bukuritë e saj të rralla natyrore, për malet e luginat, lumin e mrekullueshëm të Valbonës (lumi më i pastër në Shqipëri), për udhëtimin e paharrueshëm në fjordet e Fierzës e Komanit, që ju çon pikërisht, në Tropojën e bukur mes maleve, aty ku heroi ynë Bajram Curri, mbeti përjetësisht ne shpellën e tij në Dragobi, e ku kryeqendra e Tropojës trashëgon në kujtim e nderim te heroit, pikërisht emrin e tij. Por edhe për mikpritjen e pashoqe, këngët dhe vallet, folklorin e pasur, veshjet e mrekullueshme shumëngjyrëshe dhe njerëzit e dlirë e plot ngrohtësi. Relievi dhe klima. Tropoja shtrihet në Shqipërinë verilindore, në juglindje të Alpeve Shqiptare. Nga ana administrative kufizohet në lindje me Kosovën, në veri me Malin e Zi, në juglindje me Hasin, në jugperëndim me Pukën, në veriperëndim me Shkodrën. Klima është kontinentale,

me dimër të ftohtë e verë të freskët e të shkurër. Reshjet janë të pranishme, kryesisht gjatë periudhës vjeshtëpranverë, kryesisht në formën e dëborë, e cila gjatë muajve të dimrit krijon shtresëzime. Në zonën e Tropojës bien rreth 2700-3000 mm reshje në vit. Historia. Treva ku sot shtrihet Tropoja, ka qenë e banuar që në lashtësi. Rrënojat e vendbanimeve të hershme dhe gërmimet arkeologjike,

96 Albania
Çfarë të bëni në Tropojë: 1. Të vizitoni monumentet e qytetit 2. Një fundjavë në Parkun e Valbonës. 3. Të vizitoni Kullën e Mic Sokolit 4. Të vizitoni Shpellën e Bajram Currit. 5. Një tur eksplorues në Nikaj Mërturi 6. Të bëheni pjesë e festës më të bukur të Tropojës “Sofra Dardane” 7. Të vizitoni kullën e Kol Gjonit në Valbonë 8. Të vizitoni Masivin e Gështenjave, si zonë e mbrojtur unike në Shqipëri

Tropoja is one of the most attractive northern areas of Albania, almost a magnet for the tourists, because of Valbona Park, and lastly Nikaj Mërturi Park, considered as the most beautiful natural destinations of Albania, We recommend Tropoja for its rare values, mountains and valleys, for the memorable trip to the Fierza and Koman fjords, which takes you to beautiful Tropoja, among the mountains, where our hero Bajram Curri, eternally remained in his cave in Dragobia, where the Tropoja’s capital inherits in memory

the hero, his name. But also

impressive hospitality, songs

rich folklore, wonderful colorful outfits, and above all, for the full of warmth people. Relief

climate. Tropoja lies in northeastern Albania, in

97Essential Travel Guide
and honor of
for the
and dances,
and
What to do in Tropoja: 1. Visit the monuments of the city 2. A weekend in the Valbona Park. 3. Visit the Mic Sokoli Tower 4. Visit the Cave of Bajram Curri. 5. An exploring tour in Nikaj Mërturi region 6. Become part of the most beautiful traditional event in Tropoja “Sofra Dardane” 7. Visit the house of Kol Gjoni in Valbona National Park 8. Visit the Chestnut Massif as a unique protected area in Albania
© Discover Albania Club

tregojnë lashtësinë e popullit nga dardanët. Banorët e kësaj zone quheshin dardanë alpinë. Fillimet e jetës në këto troje i përkasin periudhës së hershme të bronzit. Qyteza ilire e Rosujës ishte qendër kryesore qytetare e luginës së Valbonës, në kufirin midis fiseve ilire të Labeatëve dhe Dardanëve. Në vitin 1950 janë gjetur shumë objekete arkeologjike, që i takojnë shek. I të e.s, si enë prej balte, qeramike, materiale të vjetra ndërtimi, që dëshmojnë për zhvillimin ekonomik të trevës. Vendbanimet e hershme më të përmendura ishin ato të Bujanit, Selimajt, Komit, Cerrnicës, Shoshanit, Nikajt dhe Mulajt. Osmanët, asnjëherë nuk arritën ta nënshtronin këtë trevë dhe të vendosnin administratën e tyre shtetërore. Kultura, Etnografia. Treva e Tropojës ka trashëguar thesare mitesh, legjendash, përrallash dhe këngësh. E njohur është poezia epike e Ciklit të Kreshnikëve, që u këndohej Mujit e Halilit dhe shoqërohej me lahutë. Poezia epike gërshetohej me

poezinë lirike ku dallohjeshin figurat e Ajkunës dhe Tanushës. Nëpërmjet fjalëve të urta, proverbave, thënieve të rralla, u përcillej historia, gdhendeshin në art ngjarjet, ndodhitë dhe fenomenet, populli i quante “Fjalë Ari”. “Oda e Burrave” dhe “Fjala e Nënave” ishin vatra të përpunimit dhe përcjelljes ndër breza të kulturës dhe trashëgimnisë popullore.

Për 30 vjet, Tropoja ishte qendër e trevës. Në vitin 1952, qendra administrative u zhvendos në fshatin Kolgecaj. Sot është qyteti Bajram Curri. Turizmi. Malësia e Gjakovës (Tropoja) është trevë me vlera natyrore, kulturore, materiale dhe shpirtërore. Turizmi në Tropojë, ka lulëzuar duke ë kthyer ndër zonat më të kërkuara nga turistët shqiptarë dhe të huaj. Parku Kombëtar i Valbonës është sot bashkë me Thethin, destinacioni më i vizituar dhe më i bukur i Alpeve Shqiptare. Parku i Nikaj Mërturit gjithashtu është tashmë një

pëlqyer për

aventurës.

98 Albania
destinacion i
turistët e
Klima e rrallë, pamjet plot +355 69 658 3870; www. discoveralbania.al For organized tours in Valbona:

the southeast of the Albanian Alps. It is administratively bordered to East with Kosovo, to the North with Montenegro, to the Southeast with Hasi adn to the Southwest with Puka. The climate is continental, with cold winters and fresh shiny summer. Precipitation is present, mainly during the fall-spring period, while the winter months are snowy. History. The territory where Tropoja lies today, has been inhabited since the ancient times. The ruins of early settlements and archaeological excavations show the antiquity of Dardans. The inhabitants of this area were called alpine dardans. The beginnings of life in these lands belong to the early Bronze Age. The Illyrian town of Rosuja was the main civic center of the valley of Valbona, on the border between the Illyrian tribes of Labeats and Dardans.

Culture, Ethnography.

Tropoja has inherited treasures of

myths, legends, fairy tales and songs. Known is the epic poetry of the “Kreshniks” Cycle, which were songs to Mujit and Halili and was accompanied by a lute. Epic poetry was engraved with lyrical poetry where the figures of Ajkuna and Tanusha were distinguished. Through proverbs and rare sayings, the history was portrayed in art events and phenomena, people called the “gold words”. For 30 years, Tropoja was the center of the area. In 1952, the administrative center was moved to the village of Kolgecaj. Today is the city of Bajram Curri as a tribute to his hero.

Tourism. Malësia e Gjakovës (Tropoja) is a territory of natural, cultural, material and spiritual value. The tourism in Tropoja has flourished turning into the most sought-after areas of Albanian and foreign tourists. Valbona National Park is today together with Thethi, the most visited and beautiful destination of the Albanian Alps. Nikaj Mërturi Park is also now a popular destination for adventure tourists. Rare climate, contrasting sights, clean environment, hospitality, folk traditions, natural monuments are the tourist attractions of the area. The district has convenient facilities for setting up tourist camps, summer and winter tourism, developing water sports, hunting and fishing. The values of the area The characteristic food of the area (special dishes valled “fli, kaçamak, mazë e e zime and different kinds of pies) is special and loved by foreigners.

99Essential Travel Guide
The house of Kol Gjoni in Valbona

kontraste, mjedisi i pastër, mikpritja, traditat folklorike, monumentet natyrore, janë vlerat turistike të trevës. Rrethi ka mjedise të përshtatshme për ngritjen e kampingjeve turistike, turizmit veror dhe dimëror, zhvillimin e sporteve të ujit, gjuetisë dhe peshkimit. Tropoja ndodhet e rrethuar gjeografikisht nga zona turistike e Thethit, nga bjeshkët e bukura të Plavës dhe Gucisë (trojet shqiptare Mali i Zi), nga Bjeshkët e Rugovës, Junikut dhe Deçanit (Kosovë).

Vlerat e zonës Ushqimi karakteristik i zonës (fli, pite me mazë, lakror, kaçamak etj.) është i veçantë dhe pëlqehet nga të huajt. Ballkonet natyrore të Valbonës, livadhet e Padeshit, Dobreit, fshati Curraj me imazhin e kullës së “ngujimit” lundrimi me traget, liqenet karstike, flora dhe fauna janë interesante për turistët. Në rrethin e Tropojës gjejmë të zhvilluar turizmin malor, alpin, kulturor, speleoturizmi etj.

Çfarë të vizitoni

Qyteza ilire e Rosujës është e vendosur mbi vargëzime shkëmbore të klasifikuara nga vendasit si Qyteti i Madh dhe Qyteti i vogël. Në lashtësi ka qenë qendër administrative dhe tregtare e zonës. Qyteza e Shoshanit e vendosur në grykën e Dragobisë. Ajo ka shërbyer, gjatë pushtimeve të hershme, si bazë strategjike mbrojtëse, e fortifikuar në luginën e Malësisë. Qyteza e Grizës ndodhet mbi fshatin e Grizës. Kjo i përket peridhës ilire. Qyteza është nyjë lidhëse me kalanë

e Lekës në fshatin Rajë dhe me atë të Selimaj dhe Rosujë. Qyteza e Dizdarit e vendosur në luginën ku bashkohet Valbona me Lumin e Tropojës. Kalaja e Lekës në Rajë, kala mesjetare e ndërtuar për të mbrojtur vendin nga sulmet që vinin nga lugina e Drinit. Kalaja e Kaurrit është në Velisht, pranë fshatit Geghysen. Kalaja e Komit, ndodhet në vendin e quajtur “Mullinjtë e Gardit”. Tumat e Bujanit janë zbuluar në vendin e quajtur “Mollëkuqe”, jo shumë larg qytezës së Rosujës. Kulla e Mic Sokolit gjendet në fshatin Bujan, kullë tipike ngujimi dhe betejash, banesë me vlera etnografike, me frëngji luftimi. Sot është shtëpi muze.

Lugina e Lumit të Gashit, një zonë e mbrojtur natyrore me bukuri të rrallë dhe vlera të larta të florës dhe faunës, ku rriten lule të rralla dhe kafshë si aiu i murrëmë, kaprolli, dhia e egër etj. Liqeni i Ponarëve, në komunën Margegaj, një prej liqeneve më të bukura në Alpe.

For tours around Tropoja:

“Albania Alpine” Tourist Centre +355 68 57 00 577; +355 69 98 88 668; Tel/Fax: +355 213 22 333 albaniaatc@gmail.com

100 Albania

The natural balconies of Valbona, the meadows of Padevit Dobrei, all the villages of Nikaj Mërturi as Curraj i Epërm, Vrana, Btosha, etc, the characteristic tower-houses more than 300 years old, the karstic lakes, the numerous caves (The Black Cave in Nikaj Mërturi is more than 6 km long) flora and fauna, are of a high value for tourists. In the district of Tropoja is possible to explore but also to develop a lot of proffesional tours and acticities as alpinism,

Tropoja Highlights

The Illyrian town of Rosuja is located on rocky slopes classified by locals as the Great City and the Small Town. In ancient times it has been the administrative and commercial center of the area. Shoshan town located on the slope of Dragobia. It served, during the early invasions, as a strategic defense base, fortified in the valley of Malesia. The town of Griza is located on the village of Griza. This belongs to the Illyrian tumulus. The town is a connecting knot with Leka Castle in the

Accommodation in Tropoja

village of Rajë and that of Selimaj and Rosujë. Dizdar’s town located in the valley where Valbona joins the Tropoja River. The Leka`s Castle in Rajë, a medieval castle built to protect the country from the attacks that came from the Drin Valley. The castle of Kaurri is in Velisht, near the village of Geghysen. The Komi fortress is located in a place called “Gardi mills”. Bujan’s tumulus was discovered in a place called “Ladybug”, not far from the town of Rosuja. Mic Sokoli Tower is located in the Bujan village, a typical tower of battle and ethnographic dwelling. Today is a museum house. Gashi River Valley, a protected natural area with rare beauty and high values of flora and fauna, where rare flowers and animals grow .

Ponari Lake, in Margegaj, one of the most beautiful lakes in the Albanian Alps.

101Essential Travel Guide Qender, Bajram Curri, Albania; Tel.: +355 213 23 099; Mob: +355 68 406 4909 email: vllaznimi-98@hotmail.com.
For tours around Nikaj Mërturi: Contact: +355 67 268 4343 HOTEL VLLAZNIMI
Valbona ParkNikaj Mërturi

Dibra Peshkopia

është një prej zonave më të bukura e më me histori të Shqipërisë. Vitet e fundit ajo është shndërruar në një destinacion gjithnjë e më të vizituar jo vetëm prej festave, traditave e kuzhinës unike por edhe prej bukurive të mëdha natyrore dhe vlerave që shpesh janë të fshehura nga syri i zakonshmëm. Shumë turistë të aventurës i ngjiten Korabit, vizitojnë Lurën, Rabdishtën, Maqellarën, vendlindjen e Kastriotëve dhe shumë pika të tjera me interes të lartë turistik. Ne ju sugjerojmë ta viztoni Dibrën për vlerat e saj të rralla dhe identitetin e qartë e të spikatur, prej nga buron edhe një pjesë jo e vogël e krenarisë së shqiptarëve. Rrethi i Dibrës shtrihet në Veri-lindje të Shqipërisë në anën lindore të luginës së drinit të Zi duke u kufizuar në lindje nga vargmali i Korabit dhe në perëndim nga vargmalet e Lurës. Qendra e rrethit është qyteti i Peshkopisë.

fshatin më të

102 Albania
Dibra
Ajo Useful Numbers: Kodi / city code 0218 Policia/Police 126 / 129 Shërbimet shëndetsore/ Healthy services: 2181 Zyra e Turizmit / Tourism office: See the Info Zone Çfarë duhet të bëni në Dibër: 1. Të vizitoni Muzeun e qytetit. 2. Të bëheni pjesë e Festës së Qershisë. 3. Të flini një natë
Stanet e Korabit. 4. Të vizitoni Rabdishtën,
bukur të të gjithë zonës së Dibrës. 5. Të provoni një sheqerpare dhe jufkat të gatuara nga amvisat dibrane. 6. Të vizitoni Parkun e Lurës 7. Të vizitoni Liqenet e Kacnisë. 8. Të shkoni në vendlindjen e Kastriotëve, të viztoni Muzeun e tyre. 9. Të përshkoni Pesë Shtigjet (merrni info në zyrën e informacionit turistik). 10. Turin e kanionit të Drinit, turi më i gjatë e më i bukur që mund të provoni në të gjithë zonën e Dibrës. (Kërkoni info në zyrën e turizmit). Best time to come: April-October Winter season: Jan-Feb (ose vizitoni plantacionet në Sohodol)

What to do in Dibër:

1. Visit the City Museum.

2. Become part of the Cherry Festival.

The traditional village of Rabdisht (or visit the plantations in Sohodol)

3. Sleep a night in Korabi pastures.

4. Visit Rabdishta, the most beautiful village of the entire area of Dibra.

5. Try out the two famous dishes of Dibra “sheqerpare” and “jufka”, cooked from Dibra`s women.

6. Visit the Lura Park, Kacnia Lakes.

8. Go to the Kastrioti Family’s birthplace, to visit their Museum.

9. Walk the Five Paths (get info at the tourist information office).

10. “The canyon of Drini,” the longest and most beautiful trail you can try throughout the Dibra area. (ask for more info at the tourism office).

Dibra is one of the most beautiful areas of Albania. In recent years, it has become a destination that is increasingly visited not only because of the festivals, traditions and unique cuisine, but also because of the great natural beauties and values that are often hidden from the ordinary attention. Many adventure tourists climb to Korab, visit Lura Natural Park, Rabdishta village, Maqellara, Kastrioti’s birthplace and many other high-interest points. We suggest you to visit Dibra for its distinctive features and a clear and prominent identity, from which comes a big part of the of Albanians pride.

The county of Dibra is located in northeast Albania. It extends to the right side of the Black Drin, at the west of Mount Deshati, on both sides of the stream of Bellova, in a soft hilly relief. The archaeological findings in the

103Essential Travel Guide 103

shtrihet në të djathtë të Drinit të Zi, në perëndim të Malit të Deshatit, në të dy anët e përroit të Bellovës, në një reliev të butë kodrinor. Gjetjet arkeologjike në territorin e qytetit të Peshkopisë dëshmojnë për një jetë qytetare Ilire, që datohet në shek. III-II para Krishtit. Pozita e këtij rrethi ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e kësaj zone që ka qenë herë pozitive e herë negative gjatë periudhave të ndryshme historike dhe nën ndikimin e faktorëve socialë dhe ekonomikë që kanë lënë gjurmë. Relievi & klima. Dibra bën pjesë në rajonin verioro-veri lindor. Kufizohet në lindje me republikën e Kosovës dhe të Maqedonisë me një gjatësi kufitare 90 km. Në veri kufizohët më rrethin e Kukësit me 75 km vijë kufitare, në perëndim me Mirditën 13 km dhe me rrethin e Matit 60 km, në jug me Bulqizën 27.8 km. Klima është mesdhetare kontinentale. Temperatura mesatare shkon nga 6 gradë C në malin e Korabit në 11 në afërsi të luginës. Muaji më i lagësht është nëntori kurse muaji me më pak reshje është korriku. Historia. Peshkopia ka qenë e banuar nga fisi Ilir i Penestëve. Banorët e hershëm të Peshkopisë banonin në kodrën që quhet Gradishta e Peshkopisë. Kjo kodër ngrihet 698 m mbi nivelin e detit dhe shtrihet në perëndim të fshatit Bugjenec, në veri të fushës së Dobrovës dhe në Jug

të përroit të Bellovës. Aty nga mesi i viteve 527 - 560, Perandoria e Lindjes , për tu mbrojtur nga fiset barbare, ngriti një sistem kështjellash vigane ushtarake nga Tuna në Helladë. Në këtë kohë një kështjellë u ngrit edhe në Gradishtën e sotme të Peshkopisë. Meqë gjuha zyrtare në këtë kohë, në Perandorinë e Lindjes, ishte greqishtja, historishkruesi i perandorit Justiniani, Prokopi i Cezares, e ka përkthyer kalanë – qytezë Ilire, “Kunorë në Stefaniak”. Në vitin 1020, Dibra fiton statusin e nje qendre episkopale, që në burimet bizantine njihet me emrin Episkopata Stefaniakës. Qendra e parë e Episkopatës së Dibrës ka qenë Peshkopia. Edhe emri Peshkopi, është gjithashtu një shndërrim fonetik i emrit “peshkopat”, të kishës së Stefaniakës. Kultura dhe Etnografia Dibra është gjithashtu edhe një sofër e pasur me histori, kulturë, personalitete

104 Albania

territory of the city of Peshkopi testify for a civil Illyrian life, which dates back centuries III-II BC. Peshkopia is the administrative centre. The position of this district has played a very important role for the development of the area, which has been sometimes positive and sometimes negative, during the different periods of the history.

Relief & climate. Dibra has a hilly relief, it lies in the north-east of Albania on the eastern side of the valley of the Black Drin limited to the east by the Korabi Mountain and west by the mountain-chain. The Center District (Peshkopia) extends 21 km from the customs point of Bllata in Maqellara. The climate is mountainous Mediterranean. This climate is characterized by harsh climate, long and large precipitation of fresh snow and summer rainfall but the average temperature ranges from 6 sc in Mount Korabi in 11 sc at the valley. History. Peshkopia has been inhabited by the tribe of Penesteve. Peshkopia early residents lived in the hill called Gradishta of Peshkopi. This hill rises 698 m above sea level and stretches to the west of Bugjenec village, in the north of Dobrova plain and in the Southern from the spring of Bellova. In 1020, Dibra wins the

Episcopal status of a center, that sources with known Byzantine name Stefaniaka bishopric. Even the name “Peshkopi” sources from the word “episkopatë”. In 1913 the town of Peshkopi has seen a good commercial development.

Culture and Ethnography. Dibra is a rich area in culture, personalities who have given to Dibra a lot of contribution, the hospitality traditions and customs have been maintained until the present days. The folk costumes of women in the districts of Zerqan and Bulqiza, Golloborda, Lura, the villages on the left side of Black Drini river, Shupenzë and Shehri Field garments, are of a special beauty and variety. Men’s suits, made up of a lot of complicate elements, embroidered with black silk, colorful belt, woolen vest and pants, are part of the popular legacy that comes from deepness of the centuries. Festivals like “Oda Dibrane” are a vivid showcase of the customs and traditions of this area.

Tourism. The most important type of tourism is the mountain and adventure tourism, because of the hilly

105Essential Travel Guide

të shumtë e të njohur që i kanë dhënë shumë Dibrës, tradita mikpritëse dhe zakone që i ka ruajtur deri në ditët e sotme. Kostumet popullore të grave të krahinës së Zerqanit dhe Bulqizës, Gollobordës, Lurës, të fshatrave në të majtë të Drinit të Zi, të komunës së Shupenzës dhe veshje të Fushës së Shehrit, janë të një bukurie e larmie të veçantë. Edhe kostumet e burrave, që përbëhen prej qeleshës së bardhë rashtake, këmishës së bardhë prej pambuku me mëngë të rrudhura te kyçi i dorës, xhamadani i zbukuruar me gajtanë të zinj, brezit i leshit i zbukuruar me disa ngjyra, tirqet, janë pjesë e trashëgimisë popullore që vjen thellë prej shekujve. Festa si “Oda Dibrane”, janë vitrina të gjalla të zakoneve e traditave të lashta të kësaj treve. Turizmi. Zona e Dibrës është ideale për turizmin malor dhe turizmin e aventurës. Në rrethin e Dibrës ndodhen shumë destinacione të spikatura si Parku Kombëtar i Lurës, Mali i Korabit, (2751m, më i larti në Shqipëri) Liqenet e Kacnisë,. Por edhe

turizmi kurativ, që ushqehet nga burimet termale të Llixhave të Dibrës, është shumë i zhvilluar e gjithashtu edhe turizmi kulturor e agroturizmi, që po synon të marrë jetë përmes programeve të shumta të zhvillimit të zonave rurale. Çfarë të vizitoni Muzeu etnografik, ndodhet pranë lagjes me shtëpi të stilit ottoman. I vendosur në një shtëpi karakteristike, ruan një koleksion të mrekullueshëm kostumesh popullore të zonës, qilima, pajisje kuzhine, bizhu në filigran, modele të ndryshme të arkitekturës së zonës etj. Llixhat. Ujërat termale janë vetëm pak kilometra në lindje të qytetit të Peshkopisë dhe tërheqin mjaft turistë nga e gjithë bota që kërkojnë shërbim kurativ për sëmundje të ndryshme. Aktualisht janë ndërtuar edhe struktura pritëse për pushuesit. Parku Natyror i Lurës. I famshëm për bukuritë natyrore, ndonëse i dëmtuar.

106 Albania

relief, and the big surface of forests. In Dibra, lies Lura Natural Park, which offers great possibilities to enjoy every detail of the mountain tourism, winter and summer. You can climb, walk, ski, trek, do picnics, hunt, sail at lakes of Lura etc. Another kind of tourism is the curative tourism. Here are some functional Thermal Waters in Dibra, which create the possibilities to develop the curative tourism for all those who need this service for different healthy problems that come healed from sulfur waters. Also cultural tourism and agrotourism, which is aimed to be revived through numerous programs of rural development.

Dibra Hihglights

The Ethnographic Museum, located beside the Ottoman style houses. It is situated in a characteristic dwelling house. It inhertis an excellent collection of local costumes, carpets, kitchen equipments and filigree jewelry, as well as a number of models of local architecture. Thermal Waters. They gush from the gypsum deposits of mount Korabi. There are two sulfatic springs with high contend of potassium . The waters treat several diseases (respiratory ways, diabetes, skin diseases etc) . There are private hotels in this area. world. Lura National Park. Lura mountains climb up to a height of 1600-1700 meters with magnificent beech trees, and higher up, conifers. The lakes of Lura occupy glacial cirques at heights of between 1200-1500 meters or at

best the four principal lakes, the Great Lake, Black Lake, Lake of Flowers, and Lake of Cows. Undoubtedly the most beautiful is the Flowers lake, filled with lilies. Tableland of Korabi. Situated in the area of Radomire, 1900 m above sea level. It is a glacial complex, 1000 m long and 200 m wide. You can follow the Peshkopi-Radomire itinerary. Korab can also be visited through the KorabKoritnik route, becoming part of an organized group.

Rabdisht village, the most beautiful in the area of Dibra. Bellovë, Cerjan, Zagrad and Rabdisht villages are located at a distance not far from the city of Peshkopi, at the Melan administrative unit. This area carries historical, cultural and natural values, which are considered attractive to people who visit it for the first time. But Rabdisht is undoubtedly the most beautiful of these villages. Built entirely with stones, cobbled streets and medieval architecture houses, Rabdisht is today the most visited village from foreigners, although the road to is not very good. The guest houses allow you to enjoy the hospitality and the wonderful food of the villages area. (see Info Zone) Bellova Resources. Located on the mountain of the same name, in the Melan administrative unit. If you have decided to visit the above mentioned villages, consider also Bellova Sources. A natural monument of a rare beauty, suitable for nature lovers and recreational tours.

107Essential Travel Guide

1600-1700 metrat e majave të parkut I kanë dhënë emrin Kurora e Lurës. Vizitorët preferojnë shumë liqenet e mrekullueshme, Liqeni i Madh, Liqeni i Z, Liqeni i Luleve, Liqeni i Lopëve etj. Liqeni i Luleve. Me sipërfaqe rreth 45 ha, e veçojmë se është më i bukuri i liqeneve. Gjendet një cirk akullnajor në Parkun Kombëtar të Lurës, në kurorën e Lurës, 1600 m mbi nivelin e detit.. Ka vlera shkencore, biologjike, didaktike,estetike. Vizitohet sipas rrugës Peshkopi-Fushë Lurë, Rrafshi i Korabit. Gjendet afër fshatit Radomirë 1900 m mbi nivelin e detit. Përbën një cirk kompleks akullnajor,është1000 m i gjatë, dhe 200 m i gjerë. Korabin mund ta vizitoni edhe përmes itinerarit Korab-Koritnik, duke u bërë pjesë e një grupi të organizuar. Fshati Rabdisht, më i bukuri i Dibrës Fshatrat Bellovë, Cerjan, Zagrad dhe Rabdisht ndodhen në një distancë jo më larg se 7 km larg qytetit të Peshkopisë, në njësinë administrative

Melan. Kjo zonë mbart vlera historike, kulturore dhe vlera natyrore, të cilat vlerësohen si tërheqëse për njerëzit që e vizitojnë për herë të parë. Por Rabdishti është padyshim më i bukuri i këtyre fshatrave. I ndërtuar i gjithi me gurë, rrugët me kalldrëm e shtëpitë me arkitekturë karakteristike mesjetare, Rabdishti është sot fshati më i vizituar nga të huaj, edhe pse rruga për atje nuk është shumë e mirë. Shtëpi pritëse ju mundësojnë të shijoni mikpritjen dhe ushqimin e mrekullueshmë të zoës. (shiko Info Zone) Burimet e Bellovës. Gjenden në malin me të njëjtin emër, njësinë administrative Melan. Nëse keni vendosur të vizitoni fhsatrat e mësipërm, bëni një vizitë edhe në Burimet e Bellovës. Janë burime karstike, që dalin në kontaktin midis gjipseve dhe rrepsheve. Ka vlera shkencore hidrologjike,didaktike, turistike. Vizitohet sipas rrugës Peshkopi-Bellovë.

108 Albania

DIBRA TOURISM & TRADITION

at

also

For

there not only for

around

109Essential Travel Guide The Tourist Information Office in Peshkopi is part of a project aimed
to develop the tourism throughout the area of Dibra.
this reason, you can go
information but
to book tours
Dibra, to contac hotels, restaurants and inns, for festivals and local events, for guides that can accompany you where you want or you are planning to go.
nfo one Tourist information center in Peshkopi Address: AL, Blv. “Elez Isufi”, 8301 Phone: +355 67 586 6911; 0673840009 15 Oct - 15 April: 09:00 a.m - 18:00 p.m 15 April - 15 Oct: 09:00 a.m - 20:00 p.m HOTEL KORABI Turizmi bar-restorant piceri HTK Bulevardi “Elez Isufi”, Turizmi; Tel.: +355 0218 22481; Mob: +355 692070107 Mob: 068 26 11 436; 069 20 99 962 email: hotelkorabi@yahoo.com Accommodation Guest houses & Inns around Hotels in the Thermal Waters Hostels Guesthouse “Konaku”, Tomin Contact person: Hamit Salkurti, Tel +355 69 205 3492 Sabri Shahini Guesthouse, Rabdisht Contact: +355 69 511 4003 Dritan Herra Camping, Shumbat Contact: +355 68 235 1518 Guesthouse Ladi Marku, Arras Contact: +355 69 284 5694 +355 68 650 6061 Guesthouse & hotel Haxhi Hima, Kalaja e Dodës Contact: +355 69 253 8172 Hotel & Camping Hasan Hoti, Lurë Contact: +355 68 406 0271 Hotel Ballkan, Llixha, Peshkopi tel +355 67 20 87 193 Hotel Natyra e Qetë, Llixha, Contact: +355 68 200 43 50 Hotel Alpin, Llixha, Peshkopi Contact: +355 68 226 1661 Hotel Termal, Llixha, Peshkopi Contact: +355 68 232 1806 Hostel Backpack, rr. “Safet Zhulali” Contact: +355 67 467 3332

Bulqiza shtrihet në pjesën lindore të Republikës së Shqipërisë dhe kufizohet, në lindje me Dibrën e Madhe (në Maqedoni ), në veri me Rrethin e Dibrës, në perëndim me Rrethin e Matit dhe Rrethin e Tiranës dhe në jug me Rrethin e Librazhdit. Historikisht rrethi i Bulqizës përbëhet nga një popullsi autoktone e vendosur në gjashtë krahina: Bulqiza,Gryka e Madhe, Gryka e Vogël, Okshtuni, Martaneshi dhe Golloborda. Bulqiza është një nga qendrat më të rëndësishme minerare në Shqipëri, për sasinë e madhe të kromit që disponon, i cili edhe sot që nuk administrohet në mënyrë të organizuar, është burim fitimi për jetesën e shumë familjeve të zonës. Historia. Populli i këtyre krahinave ka qenë gjithmonë një kështjellë e pamposhtur qëndrese ndaj pushtuesve osmanë sllavë e italianë sepse lugina e Bulqizës është një nga rrugët kryesore për ardhjen e pushtuesve lindorë e futjen e tyre në thellësi të Shqipërisë. Është e njohur qëndresa në betejat e Fushës Vajkalit (Prill 1465),e Gjoricës (1844),e Xixullës (1860), e Zallit të Mures (1921) etj. Relievi dhe klima Përgjithësisht relievi është me terren të thyer malor me lartësi që shkojnë nga 420 m deri 2101 m. Në këtë territor shtrihet Lugina e Bulqizës në lartësinë 842 m, ku kalon rruga automobilistike

lidh Burrelin me Bulqizën,

e Dibrën e

Klima në gjithë rrethin e Bulqizës është kontinentale e ftohtë në dimër dhe e thatë në verë. Kromi, pasuri kombëtare. Kromi u zbulua në Bulqizë rastësisht gjatë pushtimit italian, ndërsa shfrytëzimi i minierës nisi pas çlirimit. Më 18 shkurt 1948 një grup specialistësh të sjellë nga Miniera e Rubikut dhe disa djem nga Vajkali, filluan punimet për prodhimin e kromit. Nga kërkimet gjeologjike janë zbuluar rezerva që garantojnë

BLUE e d

t i o n s

110 Albania
Bulqiza Çfarë të bëni në Bulqizë : 1. Të vizitoni Kullën 200-vjeçare të Lulzim Hupit, ose Bulqiza Traditional House, në fshatin Lepurak. 2. Të vizitoni Minierat e Kromit. 3. Të vizitoni Liqenin e Balgjajt 4. Të ekzploroni Shpellën e Ftohtë në Gjuras 5. Një tur 3-ditor që përfshin galeritë e kromit, Shpellat, ujvarat, kullat shekullore dhe liqenet e të gjithë zonës së Bulqizës, ofruar nga Kulla Hupi Bulqiza qyteti i kromit / the chromium city County: Dibra BZ www.bulqiza.net Kodi / Code: 0219 Postal Code: 8401/8402 General info: See Dibra Liqenet e Balgjajt / Balgjaj lakes Photo: Neri Totraku Albania58
i
Peshkopinë
Madhe.

Traditional

More about Bulqiza:

tours around Bulqiza: www.bulqizatraditionalguesthouse.com

What to do in Bulqiza:

village of

Lake

lakes of

entire Bulqiza area,

by the Hupi Tower

Bulqiza lies at the east side of Albania, and bounds at eastside with Great Dibra (Macedonia ), at north with Dibra (Albania), at west with Mati region and Tirana, while at south is bordered on with Librazhdi. It includes also: Fushë-Bulqizë, Zerqan, Shupenzë, Gjoricë, Ostren, Trebisht and Martanesh. In this locality, lies also the town of Krasta. Bulqiza and Krasta, consist at the bioggest sources of chromium. Bulqiza is one of the most important centers of the economy of Albania because of the big quantity of chromium, which is also today the resource of life for many families in the area. Unfortunately the economic assets, do not have impact at the wellbeing of the local population. This area is considered one of the poorest.

111Essential Travel Guide
1. Visit the 200-year-old tower of Lulzim Hupi, otherwise the Traditional House Bulqiza, in the
Lepurak. 2. Take a tour at Chrome Mines. 3. Visit the
Balgjaj. 4. Explore the Cold Cave in Gjuras 5. A 3-day tour that includes chrome galleries, caves, waterfalls, centuries-old towers and
the
offered
© Bulqiza
House tours
www.bulqiza.gov.al For

minierën për 25 vjet. Në vitet 1972 në Vajkal përfundoi së ndërtuari fabrika e pasurimit të kromit, që ka nxjerrë deri sot 2 milionë ton koncetrat kromi. Çfarë mund të vizitoni. Shpella e ftohtë, Gjuras. Gjendet afër fshatit me të njëjtin emër, 920 m mbi nivelin e detit. Shpellë karstike 25 m e gjatë dhe 2 m e gjerë. Ka vlera të mëdha didaktike, gjeologjike, turistike. Vizitohet sipas rrugës Bulqizë-Gjuras. Liqeni i Zi i Valikardhës. Gjendet në Martanesh, në shpatin verior të Malit të Lopës. Është liqen akullnajor, 45 ha, rrethuar me pyje ahu e pishe. Ka ujë të pastër, kristal dhe bukuri të rrallë. Ngrin gjatë dimrit. Vizitohet sipas rrugës rurale Qafa e Buallit-Batër-Martanesh-rruga këmbësore deri tek liqeni. Ujvara e Duriçit. Gjendet në shpatin verior të malit të Kaptinës, së Martaneshit. Uji vjen nga Liqeni i Zi. E lartë 20 m krijon pamje mahnitëse. Vizitohet sipas rrugës rurale Bulqizëmonumenti.

Ture të plota rreth Bulqizës

Me zhvillimin e turizmit dhe zgjerimin e aktiviteteve turistike, subjekte të ndryshme ofrojnë ture të shoqëruara me udhërrëfyes të zonës, për një zbulim të plotë e përvoja të paharrueshme. E tillë është edhe Familja Hupi, që me hapjen e shtëpisë së saj 200-vjeçare për turistët, është bërë një prej prmovuesve më të mirë të zonës së Bulqizës. Mjafton të shkoni për të bujtur në këtë famijle dhe do të keni në dorën tuaj një tur të plotë të zonës, që ju mundëson të vizitoni Galeritë e Kromit, Ujvarën e Duriçit, Kullën e Vrojtimit të Skënderbeut, Sheshet Bulqizë, Ujvarën e fshatit Dushaj, Liqenin e Zi në Martanesh, Liqenin e Balgjajt, Shpellën e Ftohtë në Gjuraj dhe një sërë shtigjesh që do t`ju shpalosin natyrën e mrekullueshme të Bulqizës.

112 Albania
Rruga Fushë-Bulqizë, fshati Lepurak +355 68 837 3793; lulhupi23@gmail.com www.bulqizatraditionalguesthouse.com

History. The people of this region has always been a great example of resistance, against the enemy, Ottoman, Serbian, Italian and so on, because the valley of Bulqize is situated in a crossroad, and is the main entrance to go to the inner side of Albania. It is very famous the Battle of Vajkali Plain, (April 1465), Gjorica (1844), Xixulla (1860) etc.

Relief and Climate. Most of the relief is composed by mountains, which start from 420 m until 2101 m. In this territory lie the valley of Bulqiza, where extends the national road which connects Burreli with Bulqiza, Peshkopia and Dibra. Climate. Bulqiza has continental, cold winter and dry summer.

Bulqiza Highlights. The Cold Cave, Gjuras. Situated near of the village with the same name, 920 m on the sea level. Carstic cave, 25 m long, 2 m wide, it has great values of didactic, geologic, and tourist nature. Itinerary Bulqizë-Gjuras. The Black Lake. Situated in Martanesh,

at the northern slope of the mountain of Cow (mali i Lopës). It is a glacial lake, surrounded by pine-trees and beech trees. Cristal waters give a great relax, creating a wonderful sight. It freezes during the winter. The waterfall of Duriçi. Situated at the northern slope of the mountain of Kaptina (the Head) , in Martanesh. The water comes from the Black Lake. It is 20 m high and creates amazing panorama. Can be visited according to the way Bulqizë-monument.

Full tours around Bulqiza

With the development of tourism and the expansion of tourist activities, various subjects feature tours with local guides of the area, for a complete discovery and unforgettable experiences. Such is the Hupi family who, with the opening of its 200-year-old tower-house for tourists, has become one of the best promoters of Bulqiza area. If you book for a stay there, they enable you to visit the Chromium Gallery, Duriçi Waterfall, Scanderbeg Watchtower, Bulqiza Squares, Dushaj Waterfall, the Black Lake in Martanesh, Balgjaj Lake, the Cold Cave in Gjuraj and a several paths that will reveal to you the wonderful nature of Bulqiza.

113Essential Travel Guide

Mati

Rrethi i Matit në veri të krahinës qendrore të Shqipërisë, konsiderohet një nga zonat me histori më të pasur në të gjithë territorin shqiptar. Prej kësaj zone ka dalë Ahmet Zogu, mbreti i vetëm shqiptar dhe thuhet, edhe familja e Kastriotëve. Me një reliev të larmishëm, natyrë të pasur e tradita mjaft të lashta, Mati ka dhe mjaft veçori historike që vlejnë për t’u përmendur e që janë unike. Burreli, Klosi, Ulza dhe Shkopeti si dhe 72 fshatra, janë vendet ku fshihet një kulturë dhe trashëgimi që vlen të zbulohet e të vizitohet, përmes tureve disaditore ose ditore, të mbushura me natyrë, ushqim të mirë, elementë tradicionalë e mikpritje, që ju pret në kullat shekullore, kalatë e shumta e përmes banorëve të kësaj krahine të shquar të Shqipërisë. Çfarë nuk duhet të humbisni: Ura e Zogut. Është inauguruar më 26 maj, të vitit 1927 dhe është projektuar nga inxhinieri zviceran, atëherë në moshën 30 vjeçare, Erwin Schnitter. Gryka e Shkopetit. Një prej luginave më të bukura të natyrës shqiptare.

Pika të interesit të veçantë: Parku “Geraldinë”, një oaz i bukur në qytetin e Burrelit. Kalatë e Varoshit Xibrit, Gurit të Bardhë, Shkopetit Brucit, Cerujës, Komsijes, etj. Ura e Matit ose Ura e Zogut Gryka e Shkopetit Parku i Zall Gjoçajt

Macukulli epiqendra e kombit shqiptar Fshati i kullave madhështore, shtëpia e dokumentit të parë në gjuhën shqipe, vendorigjina e Heroit Kombëtar të shqiptarëve pret të zbulohet si dëshmia më e spikatur e identitetit kombëtar. I lidhur fort me ngjarje të rëndësishme të historisë. Këtu ndodhej Kisha e Shën Trinisë, ku peshkopi Pal Engjëll shkroi ‘Formulën e Pagëzimit’, dokumentin e parë të shqipes së shkruar. Këtu lindi familja e Kastriotëve, varret e të cilëve mund t`i vizitoni edhe sot.

114 Albania

Points of interest: The numerous castles of Varoshi (Stelushi), Guri i Bardhë- White Stone (Petralba), Xibri, Ceruja, Bruci, Shkopeti Komsia etc. Mati or King Zog bridge Shkopeti gorge Natural park of Zall Gjoçaj Geraldine Park, in Burrel

Mati is one of the largest districts in Albania. It is also known among Albanians as the “Land of Kings”. It`s believed that Gjon Kastrioti (father of our hero Gjergj Kastrioti), was born in this area. Another famous native of Burrel was Ahmet Zogu, the first king of Albania. With a mixed and variable relief, rich nature and long-standing cultural traditions, Mati, occupies a considerable position in the history of Albania. The capital of district is Burreli and the main towns are Burreli, Klosi, Shkopeti, Ulza, and 72 rural zones where a culture and heritage that is worth discovering and visiting is hidden. Amazing nature, good food, traditional elements and hospitality, awaits you in the centuries-old towers, numerous forts and residents of this prominent area of Albania. What you should not miss: King Zog Bridge. It was inaugurated

on May 26, 1927 and was designed by Swiss engineering, then at the age of 30, Erwin Schnitter. Shkopeti Gorge. One of the most beautiful valleys of the Albanian nature. Skënderbeu Castle, situated in the village of Varosh-Stelushi.

Macukulli the center of the Albanian nation

The village of the magnificent towers, the home of the first Albanianlanguage document, the home of the Albanian National Hero is awaited to be revealed as the most prominent proof of national identity. Connected strongly with important events of history. Here was the church of St. Trinity, where Bishop Pal The angel wrote the ‘Baptismal Formation’, the first written document of the Albanian language. Here the Kastrioti family was born, whose tombs can still be visited today.

115Essential Travel Guide

Lezha

Lezha është një prej destinacioneve më të veçanta të Shqipërisë së Veriut dhe një paketë e plotë turistike për çdokënd që ka dëshirë të zgjedhë pak nga të gjitha. Me kryet lart në male e këmbët zhytur në det, duart mbi artin e artizanatin, shpirtin thellë në traditë e trurin skalitur në histori, Lezha është sot një identitet i qartë e spikatur shqiptar ku historia ka folur qysh në lashtësi por që është gdhendur me Kuvendin e Skënderbeut. Për një kredhje në det a për një gotë verë, për një pjatë si recetat e gjysheve apo për një rrëfim shpirtëror në tempull, për një zanë mali veshur me ojna e zbukuruar me ngjyra apo për një tezgjah si qëmoti, për një arratisje misterioze nëpër laguna a për një peshk të freskët, e për çfarë nuk e keni Lezhën! Sepse Lezha jua dhuron të gjitha ato që keni ëndërruar

një palë

116 Albania
për
pushime të paharrueshme! Useful Numbers: Kodi / city code 0215 Policia/Police 126 / 129 Shërbimet shëndetsore/ Healthy services: 127 / 2 2222 Zyra e Turizmit / Tourism office: Tel: 22270 / 22219 info@lezha.gov.al Çfarë duhet të bëni në Lezhë: 1. Të vizitoni zonën muzeale, Obeliskun, Memorialin dhe zonën këmbësore, mbushur me monumente. 2. Të ngjiteni në këmbë deri në kala. 3. Të vizitoni Qendrën Artistike Zadrima. 4. Të bëni një shëtitje përgjatë Drinit. 5. Të kaloni një fundjavë në Shëngjin. 6. Të rrëshqisni tek Rana e hedhun 7. Të bëni një tur tek Mrizi i Zanave. 8. Kundrim zogjsh në Lagunën e Vainit. 9. Të vizitoni kishat e Zadrimës 10. Të blini bylmetin e baxhave dhe produktet e Poçerisë në fshatin Krajën 11. Të merrni pjesë së paku në një festë tradicionale në Lezhë (Festa e Shegës, Festa e Luleve etj). 13. Të provoni verën e Kallmetit. Best time to come: 365 days of the year!

What to do in Lezha:

1. Visit the pedestrian area, (the Obelisk, Scanderbeg`s Memorial and the square filled with monuments).

2. A hiking tour to the fortress.

3. Visit the Zadrima Artcraft Center.

4. Take a walk along the Drini river.

5. Spend a weekend in Shëngjin.

6. Take a slide to the Rana e Hedhun.

7. A food tour at Mrizi i Zanave.

8. Birdwatching in the Vaini Lagoon.

9. Visit the churches of Zadrima

10. Purchase the dairy farm and the Pottery products in Krajën village.

11. Participate at least on a traditional event in Lezha (Pomegranate feast, Flower festival etc.).

Try out the wine of Kallmet.

Lezha is one of the most unique destinations in northern Albania and a complete tourist package for anyone who wants to pick a bit of everything. With its head high in the heavens and the feet plunged into the sea, hands on art and handicraft, the soul deep in the tradition and the brain sculpted in history, Lezha is today a clear and prominent Albanian identity where history has talked from ancient times but which is engraved with the Assembly of Skanderbeg. For a sailing on the sea or for a glass of wine, for a plate like grandmother’s recipes or a spiritual story in the temple, for a mountain beautiful fairy dressed in colorful and embroidered with gold, for a mysterious escape through the lagoons or for a fresh fish, what else can you ask from Lezha! Because Lezha gives you all you may have dreamed about for an unforgettable holiday in Albania!

117Essential Travel Guide
The Castle of Lezha

Historia. Është një nga qytetet më të lashta të Shqipërisë, e vendosur pranë Detit Adriatik, në veriperëndim, midis fushës së Zadrimës në veri dhe fushës së Bregut të Matit në jug, në një kryqëzim të rëndësishëm rrugësh. U formua në shekullin e IV para Krishtit me emrin Lis dhe ishte një qendër e rëndësishme e sundimtarëve të mbretësrisë ilire. Në kohën e Mesjetës, ishte pronë e Dukagjinëve, të cilët ua lanë më pas venedikasve. Në shekullin XV u pushtua nga turqit dhe populli u strehua në ishullin e Lezhës ku për një kohë të gjatë ndenji i papushtuar. Në mars të vitit 1444 në Lezhë u mbajt kuvendi ku u krijua “Lidhja e Lezhës”. Kuvendi u mbajt nga udhëheqësi kombëtar i Shqipërisë, Gjergj Kastrioti Skëndërbeu. Lezha është edhe qyteti ku u varros prijësi i shqiptarëve dhe varri i tij është sot një monument kulture, i rindërtuar dhe strukturuar, pasi në kohën e Turqisë, u shkatërrua nga osmanët. Krishtërimi në Lezhë. Në territorin e Lezhës krishterimi është i hershëm, që në kohërat apostolike, kjo dëshmohet edhe arkeologjikisht, si dhe nga autorët

e lashtë. Një rëndësi të posacme për krishtërimin e hershëm në Lezhë ka dëshmia unikale e Marin Barletit në librin e dytë të veprës së tij epokale “Historia e Gjergj Kastriot Skënderbeut. Relievi dhe klima. Relievi në këtë rajon prezanton kontraste të theksuara të të gjitha llojeve si bregdetar, fushor, kodrinor, malor, alpin etj me një alternim ndërmjet tyre si në asnjë rajon tjetër të vendit, ku deti, fusha dhe malet janë shumë pranë njëri tjetrit. Lezha futet në klimën e zonës mesdhetare detare, me verë të nxehtë dhe të thatë, dimër të butë dhe të lagësht në pjesën e ulët dhe qytet, ndërsa dimër të lagësht dhe të ftohtë në zonën malore. Kultura dhe etnografia. Një nga trashëgimitë dhe pasuritë më të vyera në trevën e Lezhës është kultura popullore dhe ajo e kultivuar. Lezha është një zonë e larmishme etno-folklorike. Zadrima, është një zonë e spikatur sidomos për veshjet e saj karakteristike, gjithë zona njihet

118 Albania

History. Lezha is one of the oldest towns in Albania, situated on the Adriatic coasts, founded in the 4th century B.C. from Illyrians. Its name was Liss and was a very important center of the Illyrian tribes. Lezha lies bewteen Zadrima Lowland at the north and Mati River at the south. In the medieval times was the dinasty of the Dukagjini family. After became property of the Venice and in the 15th century, was ocupated from the otomans. In the march 1444 in Lezha was founded “The Lezha Convent”, leaded by our national Hero, Gjergj Kastrioti Skënderbeu. There is alredy now, the tomb of our hero, which is a monument of culture.

Relief and climate. It is a rough relief, mixed in various geographical type of terrains, as coastline, field, hilly, mountainous, alpine etc, which create a wonderful mosaic, because of the close distances. Lezha lies from the Lowland of Shkodra, in North, until the coast of Mati in South, and from Highland of Pukë-Mirditë in North-East and East, until the Adriatic in

Zadrima Artcraft Center, in Lezha

www.artistikezadrima.com

West. The main part of territory of Lezha is characterized from the Mediterranean climate. The winter is soft and wet, while the summer is hot, dry and long. In the rural mountainous areas the winter is cold.

Culture & ethnography One of the legacies and most precious assets in the Region of Lezha is the popular and its cultivated culture. Lezha is an area of diverse ethno-folk. Zadrima, is a particularly salient area for its distinctive dresses, the whole area is known for musical instruments, monophonic songs, singing dances, dancing etc. The culmination of this popular activity is the ensemble “Çiftelia” which has won two national folk festivals. Lezha has given to the Albanian nation many prominent figures as Frang Bardhi, Father Gjergj Fishta, Ndre Mjeda, Shtjefën Gjeçovi etc.. Today this region is one of the most active in the celebration of the traditional events, which are part of the tradition of the area. Such are the days of the Return of the Sun for the summer (Dec. 22 to 23), Night of Buzmi (24

119Essential Travel Guide

për instrumentet muzikore, këngët monofonike, vallet e kënduara, kërcimet me ritme origjinale etj. Kulmimi i kësaj veprimtarie popullore është ansambli “Çiftelia”, që ka fituar edhe festivale folklorike kombëtare. Lezha i ka dhënë kombit shqiptar mjaft figura të shquara si Frang Bardhi, At Gjergj Fishta, Ndre Mjeda, Shtjefën Gjeçovi etj. Sot kjo trevë është një nga më aktivet në festimin e ditëve të shënuara, që bëjnë pjesë në traditë. Të tilla janë Ditët e kthimit të diellit për verë (22 - 23 dhjetor), Nata e Buzmit (24 dhjetor), Dita e verës, Shën Gjergji (6 maj), Shën Gjini (24 qershor), Festa e Shegës etj. Gastronomia. Zona me një shumëllojshmëri të lartë të zgjedhjeve ushqimore ofron në bregun e detit dhe të lagunave peshkun e freskët dhe produktet e detit, si dhe kuzhinën mesdhetare. Nëse shkoni në zonat rurale, ushqimi vjen më tradicional, natyral dhe organik, kultivuar nga fermat dhe shtëpitë pritëse. Rreth zonës së Zadrimës ka ferma dhe kantina ku mund të ndërmerrni një tur të plotë. Pa

dyshim më i shquari i të gjithëve është Fishta me Mrizin e Zanave, një fermë agrouturistike ku gjithçka prodhohet brenda fermës me filozofinë e ushqimit të ngadaltë, nën moton nxitëse “Mendo globalisht, ha lokalisht”.

Çfarë të vizitoni Kalaja e Lezhës është një nga pikat më të bukura nga ku mund të shikohet i gjithë qyteti. Me origjinën e saj që nga koha e ilirëve, ajo është përdorur nga populli i Lezhës për t’u strehuar gjatë të gjitha periudhave të trazuara të historisë dhe sot është monument kulture. Memoriali i Skënderbeut, ndërtuar mbi ish-Kishën e Shënkollit, ku u varros heroi në vitin 1468.

Kuvendi françeskan i Shën Antonit, dy km nga Lezha, është themeluar në vitin 1240. Shtëpia e Fishtës. Lezha është vendlindja e At Gjergj Fishtës, një nga figurat më të shquara të historisë së artit dhe arsimit shqiptar, gjithashtu dhe figurë kyçe e krishtërimit. Veprimtaria kryesore dhe jeta e Atit u zhvillua kryesisht në Shkodër. Shtëpia dhe një memorial ndodhet në fshatin e tij të lindjes në Fishtë, pak kilometra larg Lezhës.

Plazhi i Shëngjinit. Pesë km nga Lezha, ndodhet porti dhe plazhi Shëngjinit, i cili është mjaft i frekunetuar nga pushues që vijnë nga e gjithë Shqipëria, e kohët e fundit, edhe nga shqiptarët e Kosovës dhe të Maqedonisë. Plazhi i Shëngjinit ka

120 Albania
Shëngjini Beach

Dec.), New Year’s Day, Summer day, St George (6 May), St Gjin (24 Jun), Feast of Pomegranate etc..

Gastronomy. The mixed area gives also a high variety of food choices. On the shore of the sea and lagoons you can try out the fresh fish and the sea products as well as Mediterranean dishes. If you go around in the countryside areas, the food comes more traditional, natural and organic, cultivated by the small farms and houses. All around the area of Zadrima are places farms and wineries where you can take a food and wine tour. But definitely the most prominent of all is Fishta with its already famous Mrizi i Zanave, an agroutouristic farm where everything is produced inside the farm with the filosophy of the slow food, under the moto “Think globaly, eat localy”.

Lezha Highlights

The castle of Lezha is one of the most beautiful points of view, where you can admire the panorama of the town.

It originates since the ancient times serving as protection for the people of Lezha during history’s complex periods. Now is a monument of culture.

The Memorial of Gjergj KastriotiSkanderbeg was built over the ruins of the church of Saint Nikola, where the grave of Skanderbeg was brought here in 1468. Today this memorial is one of the most visited tourists’ attractions.

The Obelisk of the League of Lezha. At the city center has been built this monument in memory of the important date of 2 march of 1444 when our National Hero, Scanderbeg gathered some of the most powerful Albanian princes in Lezha to join their forces against the ottoman invasion. 2 km from Lezha is the monastery of Cristian priests called Saint Anton, built in 1240. After ’90, the convent was opened for the priests and today is a very important destination for the catholic religion of this area. The House of Gjergj Fishta. Lezha is the birthplace of Father Gjergj Fishta, one of the most important figures of Albanian history and culture, also

121Essential Travel Guide
Mrizi i Zanave

ujë të pastër, rërë të imët e me vlera kuruese dhe një vijë bregdetare të admirueshme. Ai shtrihet përgjatë pyllit me pisha, i cili takohet me lagunën e Kunë-Vainit. Rana e Hedhun. Po ta lini Shëngjinin pas, portin e tij, t`i ngjiteni pishave duke vazhduar pak më përtej, përpara syve do t`ju dalë një rrëpirë me rërë të pastër ku prej erërave që fryjnë vazhdimisht e që dallgëzojnë rërën, duket sikur s`ka shkelur askush tjetër para teje. Një grumbull gjigand rëre duket sikur zbret nga mali dhe e mban vrapin drejt e në det. Duket sikur mijëra punëtorë e kanë mbledhur me lopata dhe hedhur aty në anë të malit. Prandaj quhet Rana e Hedhun. Laguna e Kunë-Vainit. Në fund të plazhit të Shëngjinit ndodhet laguna e Kunë-Vainit, një nga lagunat më të pasura e më tërheqëse në të gjithë Shqipërinë. Drurë e zogj të shumëllojshëm, mbushin lagunën dhe e bëjnë tërheqëse për ta vizituar në çdo stinë të vitit e pse jo, edhe për të gjuajtur në sezonin e gjuetisë. Drurë e zogj të shumëllojshëm e bëjnë atë të

vizitueshme në çdo stinë të vitit. Pasuria dhe bukuria natyrore e lagunës, është renditur në listën e zonave të mbrojtura, që ruhen me ligj nga shteti shqiptar. Në brendësi të lagunës, ju presin restorante të mrekullueshëm, ku natyra sundon me forcë, e ku civilizimi nuk prek dot asnjë detaj. Një prej këtyre restoranteve është Trëndafili Mistik ose Diella dhe Noshi, një vend i mrekullueshëm ku do të provoni kuzhinën e shijshme të detit e lagunës por edhe mjaft receta të zonës që aq mirë gatuan Diella. Gjithashtu rrugës për në Vain do të gjeni edhe vende të tjera interesante ku mund të ndaleni të pushoni për një ose më shumë ditë. Një prej vendeve ku mund të ndaloni është Kompleksi Sebastiano, një resort me shtëpi e vila, një pishinë gjigantde e një pyll të mrekullueshëm që do t`ju bëjë të kujtoni se jeni zhvendosur në ambientet e përrallave. Laguna e Vainit është ideale edhe për sportet e ndryshme si peshkimi apo eksplorimi natyrës si dhe turizmi tashmë fort i zhvilluar në Shqipëri, vëzhgimi i zogjve.

122 Albania
© Shëngjini Guide
Vaini Lagoon

an important figure of the Albanian Christianity. He lived in Shkodra for the most part of his active life but was born in the village of Fishtë.

Shengjini beach. 5 km from Lezha, lies the Shëngjini port and beach with pure waters and white curative sand. Many people from all Albania and not only, come every summer to spend their holidays, in a complete infrastructure of hotels, resorts and restorants wich offer a high standart of services. The beach lies among a long pine of forests which start at the centre of the beach and meet the deep forest of the lagoon. Where the beach meets the lagoon, lies the island of the naturists, which use the island for sunbathing. This area is appropriated also for the sport of the kite-surf, the only area in Albania. The alluvial Sand. If you leave Shëngjin behind, its port, climb the pine trees, continuing a little further, will come out a weird view, with clean sandy escarpment where the winds that constantly blow and that sway the sand, seems that nobody else has trampled on before you. A giant sand pile seems to descend from the mountain and keeps running straight to the sea. It seems like thousands of workers have gathered with shovels and thrown there at the side of the mountain. Therefore it is called Rana e Hedhun (Alluvial Sand). The lagoon of Kune-Vaini. Near of Shëngjini beach, is the Kunea-Vaini lagoon. It is one of the richest lagoons in whole Albania. Big variety of Flora

and Fauna, makes the lagoon protected zone where the hunting in not allowed. The natural beauty and the richness, makes the place very attractive for the visitors. Among the forests of these lagoons, lie a lot of traditional restaurants where the civilization has no place. Everything is pure, attractive, natural, virgin, cooked on the fire and served with old traditional dishes. Even the beach is so virgin that you will think you are the firs visitor of it. This will be another pleasure to enjoy because of the intimate atmosphere that the beach offers. In this area we suggest you to choose The Mystic Rose (or Diella & Noshi) and Sebastiano Resort, an intimate relaxing place on the road to Vain.

123Essential Travel Guide
Rana e Hedhun © Camping Riviera

a small oasis of

the beach of Shengjin, the

that

like

to their friends too. Just take a look at

the internet rating pages to find out

is ranked in the preferences of foreigners.

Riviera can become not only the favorite place of

tourists but also yours because you will find it at Rana e Hedhun the new camping at the beach. Brigeni Restaurant. While staying on the beach you can

for a walk hiking in the woods, for hiking etc.,

the fresh cuisine of Brigeni restaurant.

124 Albania BRIGENI RESTAURANT nfo one INHERITOR RESORT Rana e Hedhun, Shëngjin, Albania Rana e Hedhun, Shëngjin, Lezhë, Albania Tel: +3355 68 20 71669; +355 68 208 8288 reservationresortinheritor@gmail.com www.inheritor-resort.com Contacts for restaurant and Camping site in Rana e hedhun: Tel +355 69 241 9834 reservation@rivierashengjin.com www.rivierashengjin.com Tourist information office: www.lezha.gov.al; 00355 215 24055 www.lezha.gov.al/web/ Tourist_resources The Riviera Camping in Shengjin has for years been the favorite station of foreign tourists who travel with camper and caravans across Albania. Located along the road leading to
Riviera is
tranquility
foreigners
and recommend
the comments on
where Riviera
Finally
foreign
dive, go
and enjoy
125Essential Travel Guide Rruga Lezhë- Shëngjin, km I-rë’ Tel: +355 215 23 792; Mob: 069 24 19 834; reservations@rivierashengjin.com; rivierashengjin@gmail.com; www.rivierashengjin.comIt is in a beautiful location next to the beach, in a quiet, green and leafy area, perfect for a relaxing holiday. Address 1: Lezhë – Shëngjin road, km 3, Lezhë, Albania; Tel : +355 69 241 9834 reservation@rivierashengjin.com; www.rivierashengjin.com; Address 2: Rana e Hedhun beach, Shëngjin 110 Guida e BreGdetit ShqiptarCamping site on the seashore

Kurbini

Kurbini, me qendër qytetin e Laçit, është një destinacion turistik sa shpirtëror aq edhe qetësues, duke ofruar për vizitorët një përvojë interesante që vështirë se do ta gjenin në një zonë tjetër të vendit. Kurbini ka një pasuri të larmishme për sa i përket kulturës; një rrugëtim në rrethinat e vendit do t‘ju befasojë me traditat dhe pasuritë e shumta kulturore. Rrethi i Kurbinit mendohet të jetë banuar që në kohët e lashta, që në periudhën e shtetit të Arbrit. Në këtë periudhë banorët njiheshin me emrin arbanë. Rreth vitit 1519, u krijua principata e Kurbinit Çfarë mund të vizitoni Kalaja e Sebastës. Shtrihet në lindje të qytetit të Laçit, rreth 1 km larg tij, mbi një kodrinë rreth 500 m mbi nivelin e detit. Muret e mbetura kanë një lartësi 2-2.5 m. Prej kullës së vrojtimit mund të shihet i gjithë bregdeti, deri në qytetin e Shkodrës. Mendohet të jetë ndërtuar nga Ilirët, rreth viteve 219-2018 p.es.

Kisha dhe Shpella e Shën Ndout. Ndodhet në lindje të Laçit, 250 m mbi nivelin e detit. Përbën shpellë karstike në gëlqerorë, e gjatë disa metra, e lartë 2-3 m, e gjerë 1-4 m. Legjenda e lidh me shenjtin e Shën Ndout. Shërben si vend peligrinazhi fetar. Është një nga më të njohurat në Shqipëri, madje edhe jashtë, për masivitetin e pelegrinazhit dhe legjendave që përcjell. Kisha e Shën Prendës,Gallatë ose kisha e Shënepremtes, rrëzë malit të Trodhnës, ka një mbishkrim 1618, që mendohet të jetë viti indërtimit dhe 1870, që mund të jetë i rindërtimit.

Laguna e Patok -Fushëkuqes. Përfaqëson një nga bukuritë natyrore më interesante të bregut të Adriatikut. Ky kompleks përfshin një llojshmëri të lartë habitatesh: laguna e brendshme dhe e jashtme karakterizohet nga një dinamizëm i lartë gjeomorfologjik që korrespondon me formimin e 4 lagunave, të ndara nga kordone litorale. Laguna e katërt është Laguna aktuale e Patokut. Një lagunë e pestë (laguna e jashtme aktuale) është në një proces formimi aktiv, e influencuar edhe nga një zhvillim i shpejtë i kordonit litoral në pjesën perëndimore. Buzë lagunës janë ngritur restorante peshku, që i japin zonës bukuri të rrallë ekzotike. Një vizitë në Lagunën e Patokut ësht një prej gjërave që duhet të bëni patjetër në Kurbin.

126 Albania
St.
Anthony church pilgrimage

Kurbin, the city center of Laçi, it`s a destination both spiritual and relaxing, offering to visitors an interesting experience that they would hardly find in another area of the country. Kurbin in terms of culture offers a real wealth; a journey around the country will surprise you with the many cultural traditions and riches. The district of Kurbin is thought to have been inhabited since ancient times, in the state of Arbër. In this period, the inhabitants were known by the name of Arbans. Around the year of 1519, was created Kurbin’s principality.

Kurbini Highlights

Sebasta Castle. Lies to the east of the town of Lac. The remaining walls have a height of 2-2.5 m. In its east are the ruins of a rectangular tower that may have been conning tower. From there you can see the whole coast to the city of Shkodra. Believed to be built by the Illyrians, about 219-2018 years A.C. The Church and Cave of St. Antony. Located at the east of Laç, 250 m above sea level. Connected with the Holy Legend of St. Antony. It serves as

religious pilgrimage. It is one of the most popular in Albania, even abroad. In this country thought to have been the first foundation of Sebasta Castle. Gallata’s Church. It is called also the St. Friday’s church, and located at the foot of the mountain of Trodhna, it has a 1618 inscription, that is thought to be the year of the construction, and 1870, which may be the rebuilding. From the documents it emerges that is established by John Kolësi, a famous priest of the area.

The Lagoon of Patok-Fushëkuqe

Represents one of the most interesting natural beauties of this land. Situated between Mati River in north and Ishmi river in South, this complex includes a high variety of habitats. Created during the Holocene period, this area was characterized by a high geo-morphological dynamism. It has four stages, which correspond to the formation of four lagoons, separated from the littoral cordons. Different fish restaurants are placed in this area, which gives am exotic rare beauty to the landscape. It is one of the must-see places in your trip to Kurbin.

127Essential Travel Guide
St. Friday church in Gallata village

Mirdita

Mirdita zë një vend të veçantë në mundësitë për zhvillimin e turizmit kulturor dhe malor. Tendenca në rritje e turistëve, vendas dhe të huaj, për të zgjedhur Mirditën është tashmë një realitet turistik, falë edhe ndihmës së paçmuar të “Edith Durhamit” të kohëve moderne, austriakes Marianne Graf, e cila u dashurua me Mirditën në shikim të parë dhe prej shumë vitesh ka derdhur kontributin e saj në zhvillim e turizmit të të gjithë zonës, për t`u treguar vizitorëve bukuritë e rralla të Mirditës duke filluar me Urën e Matit, Luginën e Fanit, Kishën monumentale të Rubikut, Piktogramet 12-mijë vjeçare të Rubikut, rajonin me më shume Katedrale në Shqipëri, Rrëshenin, Gëziqin, Bjeshkët e Oroshit, malin piktoresk të Shenjtit, Nënshejtin dhe historinë e lashtë të Markagjonajve, zbukuruar të gjitha këto me hiret mendjemarrëse të vashave mirditore e veshjeve të tyre të magjishme e plot ngjyra. Mirdita është një thirrje e parezistueshme për përvoja unike.

Çfarë të bëni në Mirditë:

vizitoni kullën më të re mirditore, Infokulla, ku do të merrni përveç përvojës muzeale, edhe gjithë informacionin

128 Albania
Useful Numbers: Kodi / city code 0216 Policia/Police 126 / 129 Zyra e Turizmit / Tourism office: See the page of Infokulla Mirdita
1. Të
që ju duhet për të vizituar Mirditën 2. Të vizitoni Kishën e rubikut, Piktogramet, dhe Kullën e Pal Bibajt. 3. Të ngjiteni në Malin e Velës. 4. Të vizitoni Katundin e Vjetër. 5. Të vizitoni Oroshin, Abacinë dhe Sarajet e Gjonmarkajve. 6. Të bëni një tur vere tek Kanina Arbëri në Kodrat e Bukmirës 7. Të vizitoni Burgun e Spaçit. 8. Të shkoni te Kroi i Bardhë me ujë kurativ në Malin e Kunorës. 9. Të provoni një veshje mirditore 10. Të merrni pjesë te festa “Mirdita Turistike”, me në qendër dasmën mirditore Best time to come: April - November

What to do in Mirdita:

1. Visit the newest tower in Mirdita, Infokulla, where you will get in addition to the museum experience all the information you need to visit Mirdita

2. Visit the Rubik’s Church, the Pictograms, and the Tower-house of Pal Bibaj.

3. Hiking to the holy Vela Mountain.

4. Visit the village “Katund i Vjetër”.

5. Visit Orosh, Abbey and Gjonmarkaj.

6. A wine tourat Arbëri Wniery

7. Visit the Spaç ex-Prison.

8. Go to White Source a Curative Water spring on the Mountain of Kunora.

9. Try a traditional costume of Mirdita

10. Be part of Mirdita Turistike feast.

Mirdita occupies a special place in opportunities for the development of cultural and mountain tourism. The increasing tendency of local and foreign tourists to choose Mirdita is already a tourist reality, thanks to the invaluable help of the modern times “Edith Durham”, to Marianne Graf, the Austrian woman who fell in love with Mirdita at first glance and has for many years contributed its tourism development contribution to the entire area, to show the visitors the rare attractions of Mirdita starting with the Mati Bridge, the Fani Valley, the monumental Rubik’s Church, the 12-thousand-year-old pictograms, the region with the largets number of cathedrals in Albania, the beuties of Rrëshen, Gëziqi, Orosh Mountains, the picturesque Mount of St. George, the ancient history of Markagjonaj tribe or the colorful costumes dressed by the beautiful girls. Mirdita is an irresistible call to unique experiences.

129Essential Travel Guide
Dasma mirditore - the traditional wedding ceremony in Mirdita © Gjergj Marku

Mirdita karakterizohet nga një klimë mesdhetare-malore me verë të nxehtë e të thatë dhe dimër të ftohtë me reshje dëbore. Çfarë të vizitoni Piktogramet e Rubikut. Cilësuar nga studiuesit si simbolet e njeriut parahistorik, piktogramet dëshmojnë zanafillën e lindjes së banesave të para. Dhjetëmijë vjet para Krishtit, simbolet e tyre përkufizonin Diellin, Ujin, Zjarrin, Zotin, sipas besimeve pagane. Këto gjurmë të hershme, janë zbuluar në Matrizë, në zonën e Rubikut, në fshatin Bulshizë. Të dallueshme fare qartë dhe të lexueshme me gjuhën simbolike ndërkomëtare të piktogrameve, këto simbole nuk janë thjesht pasuri kombëtare por sipas studiuesve të huaj që janë njohur me to, janë potencial i fuqishëm për pasuri botërore, që tregon një zanafillë jete shumë më të hershme se Piramidat. Kisha e Shëlbuemit. Monumenti më i vjetër është Kisha e Shëlbuemit e ngritur në një masiv shkëmbor mbi qytetin e Rubikut. Kjo kishë daton që nga viti 1166, më vonë u kthye në një kuvend françeskan, ndërsa gjatë periudhës së komunizmit u shkatërrua

pothuajse plotësisht. Në ditët e sotme, ky monument është restauruar dhe mbrohet nga shteti. Bjeshkët e Oroshit përmenden si më të bukurat në Mirditë. Oroshi është një emër i rëndësishëm i historisë dhe kulturës Shqiptare. Fshati i vjetër përmendet si bërthamë e krijimit të krahinës së Mirditës. Turistët duke qëndruar në fshatin Nënshenjt mund të vizitojnë të gjithë fshatrat e Oroshit si Grykë Orosh, Lgjin, Mashtërkore, Bulsharë, Ndërshenë, Lajthizë, fshatra që janë vendosur në një terren të thyer malor dhe tepër të bukur. Nënshenjti është,ndoshta, fshati më piktoresk i Mirditës dhe padyshim ndër më të bukurit e Shqipërisë. Fushat lugje është një tjetër vend turistik ku turistët mund të zbaviten, janë disa fusha tepër të përshtatshme për vrapim dhe lojra të tjera deri edhe futboll. Bjeshkët e Kaçinarit. Shtrihen në pjesën veriore të lumit Fani i madh. Është përgjithësisht një bjeshkë e rrafshët në dy fusha të mëdha, Laja e madhe dhe Laja e vogël. Burimet ujore i bëjnë këto bjeshkë ideale për piknik grup dhe ecje sportive.

130 Albania

Mirdita Highlights

Rubik’s Pictograms. Appointed by researchers as prehistoric human symbols, pictograms testify to the origin of the first dwellings. Ten thousand years before Christ, their symbols defined the Sun, the Water, the Fire, the Lord, according to pagan beliefs. These early traces were discovered in Matriz, in the Rubik area, in Bulshizë village. The Church of Redeemer. The oldest monument is the Redeemer’s Church erected on a rocky massive hill above Rubik’s town. This church dates back to 1166, later converted into a Franciscan convention, Mountains of Orosh mentioned as the most beautiful in Mirdite.Oroshi is an important name of history and culture of ancient albania. Staying in the village of Nenshenjt you can visit all the villages as Orosh, Mashterkore, Bulshare, Ndershene, Lajthize, etc. These villages are located in a mountainous and rugged terrain, suitable for different sports such as skiing, walking, hunting. The mountains of Kaçinari. It is generally a flat mountain in two large areas, large Laja and small Laja. Water resources of these mountains make ideal area for picnic and walking group alternatives.

Gorge`s Caves of Vali. There are four caves, it is Neziri, Keputa, the Pigeons and Vali, located between the villages Perlat Epër, Lufaj, Laçbruç. All caves are formed in limestone rocks as a result of karst erosion. Composed by different forms. Early residents used

to be inhabited, even the signs can be found to certify that this thesis. Today are home to birds and wildlife, as the cave of Pigeons that is their shelter. Shutrea source. It is a powerful source of underground water, and is located between Kurbneshi and Merkurthi. In land area, is a deep pit about 30 meters, which enables reduction in passes of water.

The tableland of Valmori. Situated in the mountains southwest of Lura. It is located near the stream and Uraka river. The White Spring. Situated between the mountain of Kunorë Didhë. The water of this spring has curative values as rare healing influence of some diseases, such as those of larynx, stomach, kidney, thyroid, etc.. Bargjana. This source is the biggest and the most important in Mirdite that comes from the top of a white rock. Located to the right of small Fani River. The Highland of Vela lies to the north west of Rubik Municipality. Generally dominate the lime layers, diving into the valleys of tFan and Mat and in most cases alternated with magmatic rocks.

131Essential Travel Guide

Shpellat e Grykës së Valit. Janë katër, ajo e Nezirit, e Këputës, e Pëllumbave dhe ajo e Valit, të vendosura midis fshatrave Perlat Eper, Lufaj, Laçbruç. Janë të gjitha shpella të krijuara në shkëmbinj gëlqerorë si rezultat i gërryerjeve karstike. Kanë forma nga më të ndryshmet. Burimi i Shutresë. Është një burim uji nëntokesor i fuqishëm, ndodhet midis Kurbneshit dhe Mërkurthit. Në sipërfaqe të tokës, është një pus i thellë rreth 30 metra, i cili mundëson uljen në gropën nga kalon uji. Pllaja e Valmorit. Ndodhet në jugperëndim të maleve të Lurës. Pllaja e

Valmor – Didhës dallohet për veçansitë fiziko – gjeografike, është e vendosur pranë përroit te Flinit dhe lumit të Urakës. Ngritja e menjëhereshme nga lumi jep një bukuri të veçantë. Kroi i Bardhë. Ndodhet mes malit të Didhës dhe Kunorës. Uji i këtij kroi ka vlera të rralla kurative, pasi ndikon në shërimin e disa sëmundjeve, si atyre të laringut, stomakut, veshkave, tiroideve etj. Shumë tërheqës është edhe mjedisi turistik e ekologjik i kësaj pike turistike që preferohet nga qindra turistë. Bargjana. Është gurra më e madhe dhe më rëndësishme në Mirditë që buron në majë të një shkëmbi të bardhë. Ndodhet në të djathtë të lumit Fani i vogël. Lartësia e malit të Zetës prej nga rrjedh ia shton bukurinë dhe madhështinë kësaj rrjedhjeje. Malësia e Velës. Malësia e Velës shtrihet në veri perëndim të Bashkisë Rubik. Në perëndim Malësia e Velës kufizohet me fushën e Lezhës. Në veri përfundon me gropën e Kalivaçit. Lartësitë luhaten nga 390 metra, në Kodër Molungu, deri në 1170 metra në Majën e Velës.

132 Albania
© Credits: Hiking
Mirdita
133Essential Travel Guide Mirdita consists in an ancient settlement area, full of adventurous trails, traditional guest houses, fairytale meadows, high pastures, enchanted mountains, imposing cliffs, fascinating views, prehistoric caves, castle ruins, and heavy memories of harsh mining work and isolation, is awaiting your visit. Infokulla Mirdita is the right place where you should ask for the best trails designed around you, according to the time you have for your vacation. Address: Hotel MARUB, Katund i Vjeter, Rubik ,Albania Mobile: +355 68 2077424 / +355 68 2464009; Tel: +355 284 500 13; E-mail: info@hotelmarub.com hotelmarub@yahoo.com; www.hotelmarub.com nfo one Tourist information office: Infokulla Mirdita, Adresa: Rruga e Kombit (E851) km 19/ VI Rubik/ Mirdite/ Al; (+355) 69 560 29 70 info@hikingmirdita.com www.hikingmirdita.com Guest houses & Inns around AccommodationINFOKULLA MIRDITA Bujtina Biba, Bulshizë, Rubik Contact person: Pal Biba Tel +355 68 48 05 166 Kulla Mark Llesh Ndreca Ndershenë Orosh Contact person: Plarent Ndreca, Tel +355 68 20 72 297 Bujtina Dini, Katund i Vjetër Kol Marku +355 68 46 52 952 Baven Toven Naturale Camping, Katund i Vjetër Tonin Nikolli: +355 67 55 44 256 Bujtina Çupi, Kaçinar Leonard Çupi: +355 68 53 53 337 Kulla Shqiponja, Peshqesh Contact: +355 68 68 98 161 Bujtina Agromirida, Malaj Preng Doda: +355 68 23 72 009

Kruja

Kruja është një qendër e rëndësishme turistike në Shqipëri. Me vlera të spikatura historike e kulturore dhe me disa emra të rëndësishëm vendesh për t`u vizituar si Muzeu Historik “Gjergj Kastrioti”, Muzeu Etnografik, Kalaja e Krujës dhe Pazari i vjetër, tërësisht i rinovuar, Kruja është qyteti me numrin më të madh të vizitorëve të turizmit kulturor në Shqipëri. Emri “Krujë” mendohet ta ketë origjinën te fjala “krua” (burim uji), sepse në Krujë ka shumë burime. Banorët e Krujës i thërrasin qytetit të tyre dhe burimeve të ujit me të njëjtin emër “krò”. dhe vetes “krutonë” ose “krotonë”. Në gjuhën zyrtare banorët e Krujës quhen “krutanë”. Kruja kufizohet me Rrethin e Tiranës, Dibrës dhe Lezhës. Përbëhet nga dy bashki dhe katër komuna. Historia. Kruja është një vendbanim shumë i hershëm që daton tre shekuj para Krishtit. Dy fise ilire, Albanët dhe Parthinët banuan në qytezat Brysaka dhe Albanopolis. Ishin pikërisht Albanët

fisi ilir qe i dha emrin Shqipërisë, emër me të cilin njihet edhe sot në botë. Në një hartë për Ilirinë dhe gadishullin e Ballkanit të asaj kohe, Ptolemeu ka shënuar edhe Albanopolisin, si kryeqytet i fisit ilir të Albanëve. Fisi i Albanëve nën trysninë e luftërave u tërhoq gradualisht nga qyteti në drejtim të Krujës së sotme, duke ndryshuar po në mënyrë graduale edhe emrin e tij, i cili nga Alban, u kthye në Arbër, e Shqipëria nga Albania u quajt Arbëri. Në botë ajo vazhdoi të quhej Albani, ashtu si njihet edhe sot, ndërkohë që vetë Shqipëria, nuk ishte stabilizuar

134 Albania
Çfarë të bëni në Krujë: 1. Të bëni një tur qytetës, që fillon tek sheshi qendror i bashkisë, vazhdon përgjatë Pazarit të Vjetër dhe mbaron lart në kala. 2. Të vizitoni Muzeun Historik dhe Muzeun Etnografik me ciceron 3. Të blini një suvenir në Pazar. 4. Të pini një freskuese tradicionale në tarracën e Mervin Hotel. 5. Të flini një natë tek Kruja Hospitality. 6. Të shijoni një kabuni Kruje 7. Të vizitoni Parkun e Qafështamës. 8. Një tur pelegrinazhi në Sarisalltik

Kruja is an important center of tourism in Albania. It is a typical tourist destination placed on a slope of the mountain of Kruja and can easily be seen along the national road Tirana-Shkodra. It lies 37 km in the north of the Albanian capital. The name “Krujë” is thought to have the origin from the word “source” (water source), because there are many

What to do in Kruja:

1. A city tour that starts at the central square of the municipality, continues along the Old Bazaar and ends up in the fortress.

2. Visit the Historical Museum and the Ethnographic Museum.

3. Buy a souvenir at the Old Bazaar.

4. Have a traditional drink on the Mervin Hotel’s terrace.

5. Sleep a night at Kruja Hospitality.

6. Enjoy a “Kabuni” a kind of Kruja`s traditional dessert

7. Visit the Qafështama Natural Park.

8. A pilgrimage tour in Sarisalltik

sources in Kruje. Kruja residents call their city and water resources with the same name “Krua. The town lies in a mountain site, donating an overview of stunning beauty. The district links in the West with district of Durres in the South with Tirana, in the East with district of Mat and in North with the district of Kurbin.

History. Kruja is a very ancient settlement dating back three centuries before Christ. Two Illyrian tribes, lived in towns; Brysaka and Albanopolis. Albans were exactly the Illyrian tribe that gave the name Albania to the country, the name by which is also known in the world. In a map of Illyria and the Balkan peninsula, Ptolemy has also signed Albanopolis, as the capital of the Illyrian tribe of Albans. The tribe under the pressure of wars gradually withdrew from the city in the settlement of Kruja today, and changed gradually even his name, which by Alban, turned Arber, and Albania by Albania was called Arbëri. In the world she still was called Albania, as well known today. From

135Essential Travel Guide
Scanderbeg`s Museum in Kruja Castle © Ridvan Topçiu

Muzeu Historik Kombëtar “Gjergj Kastrioti - Skënderbeu është ngritur brenda ambienteve të kalasë, për të nderuar figurën e heroit tonë kombëtar, në kujtim të luftës së paepur që ai ndërmori kundër pushtimit otoman. Në muze janë ekspozuar shumë objekte dhe armë lufte të përiudhës së lavdishme të Luftërave të Skënderbeut. Muzeu drejtohet nga një staf i shkëlqyer, duke lënë mbresa që e lartësojnë shumë emrin e Krujës tek vizitorët shqiptarë dhe të huaj. përfundimisht me emrin e saj. Kruja mund të quhet një nga qytetet më me histori të Shqipëri. Prej aty nis historia e udhëheqësit legjendar Skënderbeut, dhe shumë princave e feudalëve të tjerë, që zotëronin krahinat e ndryshme të Shqipërisë, dhe shkruan shekull pas shekulli faqet e historisë në kohën e pushtimit osman. Kruja është qyteti që ka pësuar tre rrethime të mëdha nga turqit, nga sulltanë dhe bij të tyre (Murati, Mehmeti etj), e shumë sulme nga të huajt që zunë vend njëri pas tjetrit pas pushtimit turk. Madje edhe gjatë luftës ë Dytë Botërore, Kruja ka shënuar një sërë betejash të rëndësishme. Klima. Zotëron kryesisht klima mesdhetare malore me dimër të ftohtë

e verë të freskët. Reshjet e pranishme janë kryesisht në formë shiu por nuk përjashtohen edhe reshjet e dëborës. Temperaturat mesatare luhaten mes 1014 gradë Celsius në dimër dhe 25-30 gradë Celsius në verë.

Kultura dhe etnografia Qyteti është i pasur me monumente kulture dhe etnografie, për shkak të historisë së tij, madje është edhe një zonë e pasur arkeologjike. Kruja është shpallur edhe “qytet hero”, edhe “qytet muze”, ngaqë mbart vlera të paçmuara dhe është një nga qytetet shqiptare më të njohur në botë, edhe gjatë periudhës së izolimit. Pasuria kulturore e Krujës është materiale dhe shpirtërore, duke filluar që nga veshjet, endjet karakteristike, artizanati në bakër, ar e argjend, shtëpitë dhe rrugët karakteristike, folku i pasur në muzikë dhe kërcim, piktura etj. Çfarë të vizitoni Qyteti është i gjithi për t’u vizituar sepse është i mbledhur dhe të mundëson një shëtitje të plotë. Por sigurisht ju s’mund të largoheni nga Kruja pa vizituar Kalanë e saj, që është lidhur ngushtësisht me Skënderbeun, dhe Pazarin e vjetër që është një copëz

136 Albania

there begins the story of Skanderbeg, our legendary leader, and many other feudal princes, who possessed different regions of Albania. Kruja is the city that has undergone three large sieges by the Ottomans, the sultans and their children (Murad, Mehmood etc.).Even during the Second World War, Kruja recorded a series of important battles. Climate. Characterized dy mountainous Mediterranean climate with cold winter and cool summer. Rainfall is mainly present as rain but the snow is included too. Average temperatures vary between 10-14 degrees Celsius in winter and 25-30 degrees Celsius in summer. Culture and ethnography. The city is rich in monuments of culture and ethnography, because of his history. It is also a rich archaeological area. Kruja is declared “hero city”, and “museum city”, as it bears invaluable assets and is one of the most famous Albanian cities in the world, even during the period of isolation. The castle

National Historical Museum The Skanderbeg Museum is built in tribute of Gjergj Kastrioti Skanderbeg (1405–1466), the national hero of Albania. The museum is located inside Krujë Castle. There are exposed many objects from history of Medieval period, when Scanderbeg was the national leader of Arbëri. The museum is run by a great staff, leaving impressions that magnify the name of Kruja to Albanian and foreign visitors.

of the city and its historic museum, are definitely the two most important objects, and together with Old Bazaar, the Ethnographic Museum, followed by a list of other interesting objects, inspire great interest to visitors, as reflective of an unprecedented religious harmony, as happens in almost all cities of Albania.

Kruja Highlights

The city is all a place to visit because it is small and provides a fully walk, starting from the new promenade at the center, under the feets of Scanderbeg monument, until the cobblestones of the Old Bazar and continuing up to the castle. We would suggest also religious objects as the Sarisalltiku Tekke, Varosh Mosque, the Dollma Tekke, located near the Castle etc. Kruja Castle. Dating to the Middle Ages. Its remnants are very clear and speak for a castle-shaped ellipse, with nine circular towers, with a large gate opening, which had three divisions. In the northeast is the Clock Tower, which previously has been the bell’s tower of Skanderbeg’s church.

The Old Bazaar or Bazaar of Derexhik was and is a shopping street that was built about 400 years ago with 150 shops that started at the entrance of

137Essential Travel Guide

origjinale historie dhe qytetërimi. Do të sugjeronim gjithashtu objektet e kultit, si Teqeja e Sarisalltikut, Xhamia e Varoshit, Teqeja e Dollmës, që ndodhet pranë Kalasë etj. Kalaja e Krujës. Daton në mesjetën e hershme. Mbetjet e saj janë shumë të qarta e flasin për një kështjellë në formë elipsi, me nëntë kulla rrethore, me një portë të madhë hyrëse, që kishte tri ndarje. Në verilindje ndodhet kulla e Sahatit, që më parë ka qenë këmbanore e kishës së Skënderbeut. Pazari i Vjetër ose Pazari Derexhikut, ishte dhe është rruga tregtare që u ndërtua rreth 400 vjet më parë me 150 dyqane, që fillonin në hyrje të Kalasë dhe mbaronin tek Hani i Picorrit. Të gjitha profesionet e zejtarisë zhvilloheshin brenda kësaj rruge të gjallë, duke e bërë atë një prej pazareve më të famshëm në Ballkanin e asaj kohe. Sot i rinovuar krejtësisht nga Fondacioni Shqiptaro-Amerikan i Zhvillimit, Pazari i Vjetër është vendi i

Muzeu Etnografik është ngritur në shtëpinë e familjes së Toptanasve, e cila është një ndërtesë e tipit “çardak” e vitit 1764. Në mjediset e brendshme, si edhe objektet e paraqitura në mjediset e jashtme, jepet një pamje e plotë i zejeve të ushtruara në Krujë dhe në të gjithë Shqipërinë, si edhe i mënyrës së jetesës duke filluar që 300 vjet përpara. Mosha e këtyre objekteve varion nga 60-70 deri ne 500-vjeçare. Muzeu u përurua më 20 Nëntor 1989.

National Museum “Gjergj Kastrioti”

Tel: +355 511 22 225

Timetable: 09.00-13.00, 15.00-18.00

Summer Season: 08.00-13.00, 16.00-19.00

Monday off.

National Ethnographic Museum

Tel: +355 511 22 225

Timetable: 09.00-13.00, 15.00-18.00

Summer Season: 08.00-13.00, 16.00-19.00

Monday off.

preferuar i vizitorëve, që kanë dëshirë të shohin nga afër se si punohen qeleshet, si enden qilimat dhe si punohet druri, bakri etj, duke marrë me vete suvenire të ndryshme. Qyteti ilir antik i Zgërdheshit, ose Albanopolisi, është fare pak kilometra larg Krujës, ai ndodhet në të djathtë të rrugës Fushë Krujë- Krujë, dhe ofron një pasuri thuajse të pazbuluar e të pahulmtuar, gjë që krijon një interes të veçantë, sidomos tek vizitorët e huaj. Ky sit antik, që është pikërisht gjeneruesi i origjinës së shqiptarëve, meriton vëmendje të veçantë, nga të gjithë ata që duan të mësojnë më shumë për

138 Albania

the Castle and finished at Picorri Inn. All the handicrafts were developed within this lively street, making it one of the most famous in the Balkans of that time. Today, completely renovated by the Albanian-American Development Foundation, the Old Bazaar is the favorite place for visitors who want to see closely how the artisans wrap carpets carv the wood, copper etc, taking different souvenirs with them. Albanopolis. The ancient city of Zgerdhesh or Albanopolis is placed between Fushe-Kruje and Kruja. Although still undiscovered and studied well, the evidences show the perimeter walls and some other characteristic objects. According to studies, the city has flourished from the middle of IV-th century, until the I-st century B.C. Over the centuries, because of wars and major movements in the Balkans and throughout Europe, Albanopoli lost its importance as a city but has left a trail carved ancient civilization that prove the glorious history of the Albanians. . Cave and Tekke of Sarisalltik

A few meters down the flat peak of the mountain of Kruja, is the cave of Sarisalltiku, used for long time as Bektashian cult temple. It is about 10-15 m deep, high up to3-4 m. Inside is a water source. Stalactites and stalagmites are damaged, not to purpose from the believers. It is visited by many residents of Kruja and other visitors from Albania and abroad. National Park “The pass of Shtama”. Situated on the north border there is a recreation center. The area is

The Ethnographical Museum

The National ethnographic museum of Krujë was founded in 1989 and is located in a room villa built in 1764. of the old albanian family of Toptani. The main exhibits of the museum are objects of artisanship, whose age varies from 60 to 500 years.

characterized from continental climate with fresh summer and cold winter but not always snowy. The fauna is rich of brown bear, wolf, fox, lutra-lutra etc. Lastly the old accommodation structures, build during the King Zog period and the Communist regime for curative and mount holidays, have been revitalized, benefiting precious resorts, suittable for adventure toursim and nature tours. Such is Shkreli Resort in Qafështamë and Hotel Turizmi Qafështamë. The back side of Scanderbeg`s Mount, the mount where the city lies, is a recreative area, . The Gorge of Zeza, (The Black Gorge), is situated on the Valley of Zeza and divides the mountain of Kruja from the mountain of Gamti. 1 km wide and 200 deep, is composed from calcium rocks.

Shkëmbi i Vajës, (The Rock of the Crying), situated on the north of Kruja, in the highest peak of the mountain of Kruja. 1 km long, 4-5 m wide and 200 deep. The legend says that from the top of this rock fell down 90 girls and women in the way that the Turkish solders couldn’t catch them durind the evasion of Kruja in 1478. This is the reason of the name Shkëmbi i Vajës.

139Essential Travel Guide

vendin tonë. Mendohet që qyteti ka qenë kryeqendra e fisit ilir të Albanëve, nga të cilët rrjedh edhe emri i sotëm i shqiptarëve. Është provuar që në kohën e lulëzimit të tij, Albanopoli ishte një nga qytetet më të rëndësishme të Ilirisë dhe kishte marrëdhënie të fuqishme tregtare. Shpella dhe Teqeja e Sarisalltikut. Gjendet në lindje të qytetit të Krujës, disa dhjetra metra poshtë kreshtës së sheshtë të malit të Krujës, dhe prej kohësh, përdoret si objekt kulti bektashian. Është e thellë rreth 10-15 m, e lartë deri në 3-4 m. Brenda ndodhet një burim uji. Stalaktitet e stalagmitet janë dëmtuar, pa qëllim nga besimtarët. Vizitohet nga shumë njerëz , besimtarë bektashianë ose jo. Parku kombëtar “Qafështama”. Një pasuri natyrore e paçmuar e këtij rrethi është padyshim Parku Kombëtar i Qafështamës. I ndodhur pranë qytetit të lashtë të Krujës, ju jep mundësinë që të shfytëzoni rrugën e shkurtër për t’u njohur jo vetëm me natyrën por

edhe me historinë e Shqipërisë. Parku prezanton një biodiversitet të lartë habitator dhe llojor, por njëkohësisht dhe vlera të larta turistiko-rekreative, tradicionalisht është përdorur për këtë qëllim. Mbulohet nga pyje me pishë dhe ah. Është e famshme në këtë park pisha e zezë, që e zbukuron pyllin me shumë ekzemplarë disa dhjetravjeçarë, me diametër 30-40 cm. Pylli është i pasur me kafshë të egra si ujk, ari i murrmë, dhelpër, rrëqebull etj. Vizitorët dhe turistët mund ta shfrytëzojnë zonën për eko-turizëm, ngjitje malore, turizëm kurativ etj. Objekte të tjera me interes janë, Mali i Skënderbeut, në faqen perëndimore të të cilit ngrihet sot qyteti, Gryka e Zezës, që ndodhet në Luginën e Zezës dhe ndan malin e Krujës nga mali i Gamtit, Shkëmbi i Vajës, që ndodhet në veri të Krujës, në majën më të lartë të malit të Krujës. Legjendat thonë se nga maja e këtij shkëmbi u hodhën 90 gra e vajza që të mos binin në dorën e turqve, që pushtuan Krujën më 16 qershor 1478, Shpella dhe Teqeja e Sarisalltikut, Kroi i Nënës Mbretëreshë, që ndodhet brenda Parkut të Qafështamës, etj.

140 Albania
© Fatjon Goga
141Essential Travel Guide Kruja Hospitality is an old characteristic house in the historical area, transformed into a traditional welcoming center. Positioned within the walls of the castle, it serves as an accommodation facility, a shop for souvenirs and a space for various cultural and musical events. Close by two of the city’s main museums (the Historical & Ethnographic Museum) and the Dollma Tekke, Kruja Hospitality promotes and serves local products and old culinary recipes combining them with the traditional hospitality of Kruja people. New, modern and classic at the same time, warm and hospitable, with a lot of tradition elements bus also a high standard value, Mervin Hotel will change your mind if you think about Kruja as a daily stop city. You will like to enjoy another view of the Castle and a wide open horizon in front of the Adriatic Sea Kruja Castle; Tel: +355 68 29 29 109 www.krujahospitality.al City Center, next to Municipality, Kruje +355 69 772 1599; www.mervinhotel.com mervinhotel@gmail.com Tel: +355 69 217 0878 FB: bar restorant piceri ALBA Kalaja e Krujës Bar Restorant Piceri nfo Accommodation Kruja Infopoint; St. “Pazari i Vjeter” 31 Adresa: Rruga kryesore, pranë Bashkisë Kruje Tel: +355 69 772 1599 New, modern and classic at the same time, warm and hospitable, with a lot of tradition elements bus also a high standard value, Mervin Hotel will change your mind if you think about Kruja as a daily stop city. You will like to enjoy another view of the Castle and a wide open horizon in front of the Adriatic Sea ALBA

CENTRAL ALBANIA Shqipëria e Mesme

TIRANË DURRËS Kavajë ELBASAN

Peqin Gramsh Librazhd

FIER Lushnje

Mallakastër

BERAT Kuçovë Skrapar

For a detailed info about Tirana, Durrës & Kavaja, See Tirana Guidebook, Kavaja Guide & Durrësi Guide on the bookstores

From Tirana to: Durrës, Kavajë, Fier, Lushnje, Mallakastër, Berat, Kuçovë & Skrapar the busses depart from central bus station, placed near of Custom point. (the ticket prize is respectively 200, 300, 400 ALL / 2,3,4)

Elbasan, Gramsh & Librazhd, the busses and vans depart in front of National Lake Park, next to Faculty of Literature building. (Ticket prize is respectively 300, 400 ALL 3,4)

Kjo zonë, që është edhe pjesa më e populluar e Shqipërisë, përfshin qytetet e qendrës së Shqipërisë dhe asaj që quhet krahina e Myzeqesë, deri në Veriun e Toskërisë. Për të kuptuar lëvizjen e duhur, ndiqni lidhjen e qyteteve në hartë.

This area, which is also the most densest population of the country, includes the cities of the Central Albania and what is called the province of Myzeqe, until the north of Toskëria. To get the right direction, follow how the cities are linked on the map.

142 Albania

Tirana

Tirana është qyteti më i madh i Shqipërisë dhe kryeqyteti i saj. Një qytet i zhurmshëm e plot jetë, Tirana ka mbledhur në gjirin e saj pothuajse 40% të popullsisë që jeton në Shqipëri, që e shohin kryeqytetin si një mundësi më të mirë për jetën dhe për të ardhmen e tyre. Tirana është gjithashtu edhe qendra kryesore administrative, ku janë vendosur pothuajse të gjitha institucionet shtetërore, si Presidenca, Kryeministria, Parlamenti Shqiptar, Gjykata e Lartë, të gjitha ministritë, dhe institucionet e tjera shtetërore të nivelit te dytë e të tretë. Në Tiranë janë të vendosura po ashtu të gjitha përfaqësitë diplomatike të shteteve me të cilët Shqipëria ka marrëdhënie diplomatike, dhe selitë e institucioneve politike të Evropës.Tirana është qendra më e madhe e edukimit në vend, me një Korpus Universitar ku përfshihen të gjitha degët e edukimit, por edhe me një numër të konsiderueshëm universitetesh private, të cilat ushtrojnë

Çfarë të bëni në Tiranë:

Një shëtitje në rrugën “Murat Toptani”, një zonë tërheqëse për këmbësorë, ku ndodhen disa pika të rëndësishme të qytetit si rrënojat e Kalasë së vjetër, dhe hapësira e re, Teatri Kombëtar, ministritë, dhe disa muze e galeri. Një shëtitje nga Sheshi Skënderbej” deri tek Pazari i Ri përmes rrugës “Luigj Gurakuqi”

Një kafe turke tek Pazari i Ri. Një drekë në një nga restorantet tradicionale.

Të shijoni një akullore artizanale ose ëmbëlsirë tradicionale.

Një mbrëmje në baret e stilit të vjetër, të vendosur kryesisht në zonën e ish-Bllokut.

Të vizitoni Bunkart 2, që ndodhet në zonën e këmbësorëve pranë Rrugës Toptani dhe “Shtëpinë e Gjetheve”, muzeun më të ri në Tiranë.

144 Albania
Useful Numbers: Kodi / city code 042 Policia/Police 22 68 01 / 126 / 129 Shërbimet shëndetsore/ Healthy services: 22 22 235 / 127 Zyra e Turizmit / Tourism office: 22 33 13 infotourism@tirana.al www.tirana.al Best time to come: 365 days of the year!

What to do in Tirana

A walk on the road “Murat Toptani”, a pedestrian attractive area, where are situated some of the most important spots of the city as the Castle ruins and the new area, the National Theatre, etc. One stop to enjoy an espresso coffee.

A traditional lunch at one of the restaurants situated in Tirana Castle or New Bazzar

“Shopping” in the street “Myslym Shyri”.

An evening at one of the old-style bars, situated mainly on the area of Ex-Bllok.

Visit Bunkart 2, situated in the pedestrian area near Toptani Street.

Visit “The House of Leaves”, the newest museum in Tirana.

Visit the Bllok area, full of modern bars and clubs but also the place where you can visit the house of the ex-dictator Enver Hoxha.

Tirana is the largest city of Albania and its capital concurrently. A roaring city full of life, Tirana has united almost of 40% of the population living in Albania, who see the capital as a better opportunity for life and their future. Tirana is also the main administrative center, where are located almost all state institutions such as Presidency, Prime Ministry, the Albanian Parliament, the Supreme Court, the ministries and other state institutions of the second and third level. In Tirana are also located all diplomatic representations of states with which Albania has diplomatic relations, and the headquarters of the political institutions of Europe. Tirana is the largest center of education in the country, with a University Corpus involving all branches of education, but also with a number of private universities, which operate in recent years. Tirana

145Essential Travel Guide

aktivitet vitet e fundit.Tirana është kryeqendra e artit dhe jetës aktive, me institucionet kryesore kulturore si Teatri i Operas dhe Baletit, Akademia e Arteve, Teatri Kombëtar, Galeria e Arteve, Pallati i Koncerteve, etj., që zhvillojnë një jetë të pasur kulturore, me një axhendë të përcaktuar artistike, e cila zë fill në shtator e përfundon në fillim të verës. Tirana është vendi i përzierjes së kulturave të ndryshme të krahinave shqiptare, për shkak të popullsisë së saj heterogjene, e cila ka sjellë pak nga kultura dhe traditat e vendit apo të zonës nga vjen. Kjo pasqyrohet qartë në shumëllojshmërinë e kuzhinës në restorante të ndryshme, në dekorimin e shtëpive, e madje edhe në mënyrën e të veshurit, e cila spikat kryesisht në periferitë veriore të kryeqytetit. Por Tirana pasqyron njëkohësisht edhe rrezatimin e kulturës

dhe të përvojës botërore, të sjellë nga jashtë prej atyre që jetojnë e punojnë prej vitesh nëpër botë, duke krijuar një larmi të pafund aktivitetesh, emrash, formash e ngjyrash, me tendencat e vërteta të një metropoli. mund të jetë kryeqyteti kampion në botë që mban emra në gjuhë huaj për emërtimin e një aktiviteti tregtar. Sot Tirana është një destinacion i mirëfilltë turistik, që vizitohet çdo ditë nga grupe të shumtë turistësh nga të gjitha vendet e botës e që rregullisht zë vend nëpër faqet e mediave turistike me cilësime të ndryshme, si një prej destinacioneve më “trend” në Europë. Kurdo që ta vizitoni Tiranën, mos u çuditni nëse informacioni që do të gjeni në këtë guidë mund të ketë ndryshuar, sepse edhe vetë Tirana është një qytet që ndryshon përditë, duke u veshur me ngjyra të vazhdueshme, që i japin asaj trajtat e një kameleoni të vërtetë. Shumë turistëve u bën përshtypje një qytet kaq i gjallë gjatë të gjithë kohës, njerëz të bukur që mbushin rrugët në çdo orë të ditës, kafene që gumëzhijnë plot me të rinj dhe një kaos i pabesueshëm që mbizotëron kudo. Jo më kot Shqipëria është renditur si vendi i dytë në botë me numrin më të madh të kafeneve dhe sigurisht Tirana është përfaqësuesja më e denjë e këtij klasifikimi. Kultura e kafes, si rrallëkund në botë, është shtruar këmbëkryq, duke u rreshtuar edhe në listën e gjërave që një turist duhet të bëjë patjetër, për të përjetuar përvojën vendase të një qyteti

146 Albania

is the capital of art and active life, with major cultural institutions like the Opera and Ballet Theatre, the Academy of Arts, National Theatre, National Art Gallery, Palace of Concerts, etc.., and develops a rich cultural life, with an artistic rich agenda, which starts in September and ends in early summer. Tirana is the mixing of different cultures, because of its heterogeneous population, which inherit their habits and traditions of the country or area of their origin. This is clearly reflected in the variety of cuisine in various restaurants, in the decoration of houses, and even the way of dressing, which is prominent mainly in the northern suburbs of the capital. But Tirana reflects

Important events in Tirana

- March - National Summer Day

- International Tourism Fair

- May - Tirana Jazz Festival

- June “The International Music day”

- June, the anual “Rally Albania”

- September - 16-th, Peza n`Feast

- Tirana Biennale (every two years)

- November - International Book Fair

- 29-th, “The White Night”

- December - Tirana Film Festival

- December - the Christmas and New Year Festive City

- National Song Festival in Albanian Radio-Television

- Tirana International Marathon

radiation at the same time of culture and experience of the world, bringing out of those who lived abroad and work for years around the world, creating an endless variety of activities, names, shapes and colors, giving to Tirana the real flavor of a metropolis. Tirana as a capital may be the most named city which disposes company names in foreing languages. Today Tirana is a genuine tourist destination that is visited every day by numerous groups of tourists from all over the world and regularly takes part in the tourist publications with different settings as one of the most “trend” destinations in Europe. Whenever you visit Tirana, do not be surprised if the information you will find in this guide may have changed because even Tirana itself is a city that is changing every day, dressed in continuous colors, which makes it a real “cameleon city”. Many tourists are impressed by such a vibrant city all day long, beautiful people filling the streets every hour of the day, soaring young cafes and an incredible chaos that prevails everywhere. Albania is

147Essential Travel Guide

të madh si Tirana. Ne ju ftojmë të futemi bashkë pak më thellë në historinë dhe të fshehtat e këtij qyteti, që me siguri do të zërë një vend të veçantë në përvojën tuaj të udhëtimeve.

Historia.

Tirana u themelua në vitin 1614, nga Sulejman Pashë Bargjini, një feudal i pasur i kohës, nga fshati Mullet. Ai ndërtoi fillimisht një xhami dhe një hamam, që u bënë pastaj bërthama e qytetit të ardhshëm. Tri hipotezat për prejardhjen e emrit të Tiranës: 1. “Tiranë” mendohet se vjen nga fjala “Theranda”, e përmendur në burimet e lashta greke dhe latine. 2. “Tirana” vjen nga “Tirkan”. Tirkan ka qenë një kështjellë në shpat të Malit të Dajtit. Edhe sot e kësaj dite ekzistojnë rrënojat e kësaj kështjelle të lashtë që daton në fillimin e shekullit I para Krishtit. 3. “Tirana” vjen nga greqishtja e vjetër, “Tyros” që do të thotë bulmet. Mendohet se ky variant ka mbetur ngaqë në fushën e Tiranës bëhej tregtimi i bulmetrave. Për herë të parë emri i Tiranës në formën e sotme përmendet në vitin 1418 në një dokument të Venedikut. Qendra e Tiranës - Ansambël Monumental. Ky ansambël ka filluar të ndërtohet në vitet 1929-1930-1931 e konceptuar nga arkitektektët Italianë Armando Brasini dhe Florestano de Fausto. Qendra e kësaj zone Muzeale u pasurua edhe me vlera të mirëfillta kombëtare siç janë simbolet e Aleksandrit të Madh dhe ato të

Skënderbeut. Sheshi Skënderbej me ndërtimin e këtij ansambli u bë një shesh i mirëfilltë për historinë e qytetit dhe të gjithë vendit.Vlera historike e këtij ansambli qëndron në faktin se unifikoi me harmoni vlerat ekzistuese të qytetit me vlerat e reja që po merrte Tirana si kryeqytet i vendit.

Relievi dhe klima Tirana është e pozicionuar në rrëzë të Malit të Dajtit, 100 m mbi nivelin e detit, dhe 40 km larg ka Durrësin, qytetin buzë Adriatikut. Në veri kufizohet me Krujën, në verilindje, lindje e juglindje, respektiv-isht me Matin, Bulqizën, Librazhdin, në jug me Elbasanin e në jugperëndim me Kavajën. Klima është tipike mesdhetare, karakteri zuar nga dimër i lagësht e i ftohtë dhe verë e thatë dhe e nxehtë.

Kultura, Etnografia Kultura popullore e Tiranës përbëhet nga katër krahina etnografike: Benda, Kërraba, Peza dhe Shëngjergji. Këto katër krahina i bëjnë dallimet e tyre nga mënyra e veshjes, e zakoneve, nga folklori, ritet e përditshme, dasmat, mortet etj. Në krahinat malore veshja kryesisht ishte me shallvare, brekushe e shajakë. Në pjesën kodrinore

148 Albania

ranked as the second country in the world with the largest number of cafes and of course Tirana is the most worthy representative of this classification. The Coffee culture, rarely in the world, has been placed in Albania, lining up the list of things that a tourist must definitely do to experience the local living of a big city like Tirana. We invite you to come together a bit deeper into the history and secrets of this city, which will surely occupy a special place in your travel experience. We are sure that after you visit, you will be one of the numerous people who write on internet about you unqique experience in this trange city where the past and the present live together in a perfect harmony..

History. The three hypothesis for the origins of Tirana’s name 1. “Tirana”, it is thought that comes from the word “ Theranda”, mentioned in the ancient Greek and Latin sources, that

aborigines called Te Ranat, because the field was formed as a result of stiff materials that the waters from the surrounding mountains brought.

2. “Tirana” comes from “Tirkan“. Tirkan was a castle in Dajti’s mountainside. Even nowadays, there exist the ruins of this ancient castle that dates in the beginning of the I-st century B.C. This is thought to have been the castle that the Byzantium historian Prokop (VIth Century) called the Castle of Tirkan.

3. “Tirana“ comes from old Greek, “Tyros” which means dairy. It is thought that this variant remained, because in the field of Tirana, the shepherds of the nearby areas used to trade dairy products. For the first time Tirana’s name in the nowadays form was mentioned in 1418 in a Venetian document.

Relief and Climate

Tirana is located between the Mountain Dajti and Adriatic Sea.The city is bordered in the south by Elbasan district, in north-east, east and southeast, respectivly with Mati, Bulqiza and Librazhdi districts, in west by Durrësi and Kavaja districts. The climate is characterized by hot, dry summers and cool, wet winters. a few months.

Culture & Ethnography

Tirana consists of four ethnographic regions: Benda, Krraba, Peza and Shëngjergji. These four provinces make their differences by the way of dress, and customs, the folklore, daily rituals, weddings, death, etc.. In mountainous regions was mainly wearing a kind of thick felt. In the hills and lowlands, the thick felt use to be

149Essential Travel Guide

through a cafe bar offers the recognition of Albanian culture and life through the communist era but also much more in time, has now become a cultural and museum center for almost all

its more than forty varieties, cultivated all over Albania and brought with the class to the clients of the Committee CafeMuseum.

Adresa: Rruga Fatmir Haxhiu, 2 Tel: +355 69 61 21 770

rëndësishëm të eksportit, bashkë me sixhadet dhe qilimat me motive popullore.

Komiteti Kafé Museum

Recommended by many tourist sites that offer world tourism trends, this unique museum that through a cafe bar offers the recognition of Albanian culture and life from the Communist era but also much more earlier, has now become a cultural center for almost all them who are visiting the capital. Hundreds of elements of the day-to-day life of `90 screenshots, as well as many invaluable objects decorate the walls of this cafe-museum, which justifies its existence even by setting up its activity in a former residential building of Chinese-style communist apartments. What is remarkable is the vast wealth of Albanian traditional raki, with its more than 40 varieties, cultivated all over Albania and brought with the class to the clients of the Committee Cafe- Museum.

Adresa: Rruga Fatmir Haxhiu, 2 Tel: +355 69 61 21 770

e të ultësirave, shajaku i trashë zëvendësohej me pëlhura më të holla e veshje të lehta. Veshja e grave ishte me dimi, jelekë të shkurtër e lidhëse në kokë. Veglat e punës ishin përgjithësisht ato të punëve bujqësore ose të zejtarisë. Jeta e përditshme mbështetej kryesisht tek poçeria, punimi i leshit, drurit, bakrit etj. Më vonë këto u bënë ndër artikujt më të

Kuzhina e Tiranës, Paçe, kukurec, fërgesë apo edhe sallata barishtesh si shoqërues për disa lloje ushqimesh. Të brendshme kafshësh e shpendësh, kokë e pjekur, tavë dheu, tavë kosi... Janë këto ushqimet më të kërkuara nga turistët që vizitojnë Tiranën. Jo më kot restorantet që ata pëlqejnë më shumë janë ato qoshkat e vogla, si, pranë Pazarit të Ri, apo edhe pranë Kalasë së Tiranës, si zona më e re e frekuentuar në kryeqytet. Në shumicën e rasteve, në zonën me lokale e më shumë restorante, pjesë e gastronomisë shqiptare janë fërgesë tiranase, tavë dheu, tavë plëndësi, kukurec, speca të mbushur, perime në tavë, patëllxhane të mbushura etj.. Natyrisht që nuk mungon “rakia”, pija tradicionale dhe vera vendase, e prodhuar tashmë nga shumë kantina anekënd Shqipërisë.

Vende për t`u parë Vitet e fundit Tirana ka ndryshuar shumë, duke u kthyer në një prek kryeqyteteve më interesante në Europë, kryesisht për dinamikën e gjallë dhe për ambientet moderne që kanë lindur gjatë rritjes së saj të përditshme. Është e pamundur që në një guidë xhepi t`jua prezantojmë të gjitha vendet ineteresante por nëse doni më shumë informacion, ju sugjerojmë të kërkoni Tirana Guide.

150 Albania

replaced with more subtle light clothing. The women clothes use to be a characteristic large a strange clothe, called “dimi”, and on the head use to put a white headscarf. On festive days, the “dimi” were white, embroidered with silk, gold and silver, and headscarf celebration was replaced with tearshaped, decorated with small coins that fell on their foreheads. Men use to replace the black pens with white pens and the red vests. Work tools were generally those of agricultural works or handicrafts. The everyday life was based mainly on producing of wool, wood, copper, ceramics etc.. Later these were among the most important items of export, with tapestry and carpets with folk motifs.

The gastronomy of Tirana

Some mentionable dishes are made from cooked livestock limbs, fried peppers, and green salads, and also from bird and animal offal, baked trays cooked with meat or dairy. These traditional dishes known locally as paçe, kukurec, and fërgesë are the most on demand tourist food. They prefer the little corner restaurants such as those close to New Bazaar area and lately the cozy restaurants at Tirana Castle. The traditional beverage is raki and it is in every restaurant and bar menu. Raki is made of various fruits and berries like grapes, white berries, plums and junipers. There are 40 types of rakias available for the taste. For an unforgettable flavor we suggest

Komiteti Kafe-Muzeum Bar. The city’s numerous bars and restaurants offer great tasty wine made in the nearby vineyard cellars in Tirana-DurrësKavaja area. All Albanian wineries are dedicated to offer the best kind of taste of this noble drink.

Tirana Highlights

In recent years Tirana has changed a lot, turning into one of the most interesting capitals in Europe, mainly for the vibrant dynamics and modern environments that have arisen during its daily growth. It is impossible for us to introduce all the sites in a pocket guide, but if you want more information, we suggest you ask for the Tirana Guide.

New Bazaar the main event of the Capital

The most interesting space that immediately took place on the list of places to visit and which today is one of the active day-night hotspots in the capital. The new food market and the souvenirs, the shops with local products, the cafés and restaurants

151Essential Travel Guide

Pazari i Ri top destinacioni i Kryeqytetit

Hapësira më interesante, që zuri vend menjëherë në listat e vendeve për t`u vizituar dhe që sot është një prej vatrave aktive të ditë-natës në kryeqytet. Tregu i ri ushqimor e i suvenireve, dyqanet me produkte lokale, kafet dhe restorantet kryesisht në stilin e dikurshëm dhe hapësirat urbane ku dekorimet me elemetët e traditës përthyhen mbi xhamat e arkitekturës moderne, e kanë bërë Pazarin e Ri zonën më të frekuentuar në Kryeqytet. Mes larmisë së pafund të zgjedhjeve, ju me siguri që do të largoheni me mbresa të shkëlqyera por ju sugjerojmë të mos ikni pa shijuar një birrë artizanale “Puka” Te Dielli dhe nkë kafe turke shoqëruar me llokume, tek Kafe Mehmeti dhe një drekë me kuzhinë tiranase tek Restorant “Tradita”

Sheshi Skënderbej

A e dini se Sheshi Skënderbej tani është krejtësisht i ri? Pjesë e Ansamblit Monumental, sheshi rrethohet nga shumë institucione kulturore dhe qeveritare që përbëjnë objektet më të rëndësishme të Tiranës dhe gjithashtu e të gjithë vendit. Tani në vend të trafikut të zhurmshëm, sheshi është plot me jetë, njerëz dhe turistë që shëtisin, gjatë gjithë ditës dhe natës si dhe vendi kryesor i aktiviteteve masive. Muzetë dhe galeritë e arteve Muzeu Historik Kombëtar, si muzeu më i madh në vend, (Më shumë info

në faqen 46), Muzeu Arkeologjik Kombëtar në Tiranë ku pasqyrohet pjesa më e madhe e pasurisë arkeologjike në vend me rreth 18 mijë objekte të cilat i takojnë periudhave të ndryshme historike, muzetë me temën e diktaturës Bunkart 1, Bunkart 2 dhe Muzeu “Shtëpia me gjethe”, Muzeu i Shkencave të Natyrës, si vetmi i llojit të tij në vend, Muzeu i Gruas, si muzeu etnografiko-historik më i ri i hapur në kryeqytet, Muzeu i Kadaresë, Muzeu Mezuraj, Galeria Kombëtare e Arteve, Galeria Fab, dhe shumë galeri private arti, janë institucione kulturore dhe historike të rëndësishme në kryeqytet ku shpaloset një pjesë e mirë e identietit kombëtar. Objektet e Kultit Bashkëekzistenca në harmoni e tri besimeve fetare kryesore në Shqipëri, bën që ju të shikoni kudo pranë dhe në harmoni të plotë edhe xhamitë, kishat katolike, ortodokse dhe teqetë e shumta. Në Tiranë ju mund të vizitoni Xhaminë e Et’hem Beut, Xhaminë e re të Namazgjasë, Katedralen e Shën Pali, Katedralen Ortodikse “Ringjallja e Krishtit”, dhe objekte të tjera të besimeve fetare.

152 Albania

mainly in the old style and the urban spaces where decorations with tradition elements reflected on the glass of modern architecture, have made the New Bazaar the most frequented area in the capital. Between the endless variety of choices, you will certainly leave with great impressions but we suggest you to not miss a craft Puka beer at “Te Dielli” a Turkish coffee, at Kafe Mehmeti and a lunch with the Tirana`s local dishes at “Tradita”

Do you know that the Scanderbeg Square is now completely new? Part of the Monumental Ansemble, the square disposes a lot of cultural and government institutions composing the most important place of Tirana and also of the entire country. Now instead of the noisy traffic, the square is full of life and waking people and tourists all day and night long.

Museums and art galleries

One of the must-do experiences not only for pleasure, but to understand and recognize a piece of tradition, not just Albanian but Balkan one. In the most beautiful area of the capital, where the soul of Tirana is so prominent and wearing the latest trendy dress, Kafe Mehmeti is the top of the top, in the first sense of the word. A traditional Turkish or espresso coffee is the taste you should take with you on your return from traveling to Albania.

The National Historical Museum, the largest museum in the country, (more info on page 46), the National Archaeological Museum in Tirana, where most of the archeological wealth in the country is reflected with about 18,000 objects belonging to different historical periods , as well as the dictatorships museums such as Bunkart 1, Bunkart 2 and the Museum of Secret Surveillance, the Natural Science Museum, as the only one of its kind in the country, the Woman`s Museum, as the most recent ethnographic and historical museum opened in the capital, Kadare Museum, Mezuraj Museum, the National Gallery of Art, the Fab Gallery, and many private art galleries,

153Essential Travel Guide
kafe

Kalaja e Tiranës (Çarshia)

Ambientet dikur të fjetura e të pashfrytëzuara, si pjesë përbërëse e Kalasë, që funksiononte vetëm si një hotel i vogël dhe një restorant pranë Kinema Millenium bënë që kryeqyteti të fitonte papritur një mjedis të ri. Kalaja është e hapur për vizitorët që prej 2018. “Çarshia” e Kalasë është xhevairi më i ri i shtuar Tiranës, pas Pazarit të Ri dhe Sheshit Skënderbej. Një hapësirë ku ndërthuret e vjetra me modernen, e cila shërben si mjedis kulinarie për gatimet tradicionale, por edhe si një zonë për zhvillimin e kulturës dhe artit. Kjo kala, trashëgimi e familjes Toptani, është rikthyer në origjinën e saj të kulturës, më moderne dhe më e frekuentueshme për komunitetin. Brenda mureve të kalasë, të cilat vetë

kanë historinë e tyre, është vendi i duhur për të promovuar, afruar, ndërthurur vlerat, traditën, familjet e mëdha të Tiranës, artin, arkivat e ndryshme, kostumografinë, folklorin, vallen, veglat muzikore, dhe gjithçka që i përket traditës. Ju sugjerojmë që të mos largoheni pa blerë së paku një suvenir ose produkt lokal, pa pirë një kafe, një gotë verë, apo pa shijuar një drekë tek Luga e Argjendtë.

Luga e Argjendtë

There

154 Albania
could be many reasons why you cannot cover the entire Albania in your visits, cause you haven’t planned a long journey. Well, dont worry. At Luga e Argjendtë you will find a cozy welcoming place and a chance to try out many Albanian traditional recipes. This is a chance for you to taste out food, but also to become acquainted with the culture of the people as it speaks to you from the golden hands of Dhurata Thanasi. This wonderful place is a stop during tours organized by agencies and it is also recommended in big touristic promotions. And do you know where to find “Luga” nowadays? To the most beautiful and newest area in the capital, to the Castle of Tirana! Mob: +355 69 557 0184; www.lugaeargjendte.com

are important cultural and historical institutions in the capital, where a good part of the national identity is revealed.

The Castle of Tirana (Çarshia)

Where had this space previously been before?? The premises had long been idle and untapped, as part of the Castle, once used as a small hotel and a restaurant near the Millennium Cinema. But with their structuring, figured out unseen from passersby’s eyes, the capital suddenly gained a new environment.

The Castle opened to visitors in 2018. The Bazaar (Çarshia) of the castle is the newest added jewel in Tirana, following the reconstruction of the New Bazaar and Skanderbeg Square. It is a space that intertwines the old with the modern, which will serve as a culinary environment for traditional dishes, and as an area hosting culture and art. Inherited by the Toptani family, the castle, now restored to its cultural origins, is more modern and more accessible for the community at large. We suggest that you to by a souvenir or local product, to take coffee, a glass of

wine, or to try out a traditional lunch at Luga e Argjendtë.

Religious objects

Because of the perfect harmony of the three religions in Albania you can see and each one of them, as the Mosque of Et`hem Bej, the Mosque of Namazgja, the Church of Shëngjini’s source, Sacred Heart Church, St. Paul Cathedral, the Cathedral,“Resurrection of Christ” and other religious objects.

Around Tirana

A numerous list of castle ruins as the castle of Petrela, Lalmi, Ndroqi Castle, the castle of Tujan, Persqopi, Dorëzi, Preza, the castle of Dajti, and other recreative areas as National Park of Dajti, Tirana Lake Park, Cyclop`s Eye, Pëllumbasi Cave, Bovilla Lake, or villages like Shëngjergji, Baldushk, offer a great outdoor activities day, for nature and adventure lovers, or for those who want to enjoy wine tours, agrotourism farms, small guest houses or other elements of the rural life around Tirana.

155Essential Travel Guide
156 Albania A Luxury hotel: Rogner Hotel www.rogner.com/tirana A butique Hotel: Lot Hotel www.hotel-lot.com A budget hotel: Nobel Hotel www.hotelnobeltirana.com A center hotel: Fredis` Hotel www.freddyshotel.com A hostel: Tirana Backpacker Hostel www.tiranahostel.com An Air BNB: Ema’s double room- breakfast www.airbnb.com A hotel in Ex-Bllok area: Vila Tako Hotel www.hotelvilatako.com nfo one Radio Taxi Mob: +355 68 21 61 256 / 68 20 13 100 Tel: +355 42 377 777 /2 366 666 Tel: +355 42 255 555; Tel:+355 42 244 444 Tel: +355 42 233 327 Night drugstore 24 hours; Blv “Zog I Tel: +355 42 222 241 We suggest: If you are staying in Tirana for several days, rent a car. An international restaurant: Berlin Restaurant www.restorantberlini.al Juvenilja Castle www.juvenilja.com A fish restaurant: Fiore Restaurant www.fiorerestaurant.al A traditional restaurant: Luga e Argjendtë, Taverna Zoto An old-style bar: Komiteti Cafe-Museum A traditional bar: Kafe Mehmeti A coffee-library & bookstore: Tirana Times Ex-Bllok area Accommodation Food & Drink 140 200 174 208 222 112 24 16 ACCOMMODATION TIRANA TIME OUT FOOD & DRINK SHOPPING & BEAUTY PRACTICAL INFO TIRANA SURROUNDINGS ABOUT TIRANA GETTING THERE Nature, adventure, food tours, special itineraries Places to visit - Things to see Useful info A souvenir shop: Suvenir Albania Ex-Bllok area A tour guide around: Discover Albania www.discoveralbania.al An international bookstore: Adrion Bookstore Scanderbeg Square More info about Tirana: Tirana Guidebook At Adrion Bookstore
157Essential Travel Guide Tourist Package Excursions Hotel/Apartment Reservations Ticketing Boat Trip Various Tours cITY Tour www.intours.al Our services • Hotel reservations Apartments worldwide 200.000+ • Flight tickets • Transfers and professional guide • Car rental • Day Trips • Xml & Api integrations • B2C • B2B • Online booking tour operator & DMC
158 Albania
Rr. Muhamet Gjollesha, Nd. 90 H.1, 1023 Tirana, Albania; Tel/Fax: +355 42 232372 +355 42 258121; Mob: +355 68 20 04 642 info@hotelmondial.al; www.hotelmondial.al Located in the heart of Tirana, Mondial Hotel is ideally situated just a promenade from the business and commercial district. Recognized as one of the city’s warmest hotels and unique landmark, the Mondial Hotel offers guests an exceptional experience of Albania’s finest culture and service. We have very different rooms as well as standart, superior, Grand deluxe rooms & suites. The rooms have balconies, air conditioning, direct-dial phone, satellite TV, Internet wirelees, and minibars. 159Essential Travel Guide

Situated 600 m from Skenderberg Square in Tirana, Senator Hotel features a restaurant, bar and free Wi-Fi throughout the property. Free private parking is available on site. All rooms are air-conditioned and feature a flat-screen cable TV , a minibar and a safe. Private bathrooms come with a shower, a hairdryer and free toiletries. Guests can use the services of the on-site hairdressers. The hotel also offers car hire. Sky Tower is 1.2 km from Senator Hotel, while National Arts Gallery is 400 m from the property. The nearest airport is Tirana Airport, 13 km from Senator Hotel.

160 Albania

te stela resort

Situated perfectly near the airport and city centre, Te Stela is the perfect place to start of your Albanian adventure. The most complete resort in the city comes with a unique beergarden, serving fresh beer from the next door legendary Stela beer brewery and regulary hosting live music shows and events. Enjoy the Sports center facilities with 3 indoor pools and a summer pool bar, Tirana’s favourite. The resort Includes a spacious family friendly 4 stars, 100 rooms hotel and the most exclusive 5 stars SPA in Tirana. Feel the real Albanian hospitality with the highest standarts.

Home to all guests

161Essential Travel Guide tirana-durrës, highway 7th km www.testela.al info@testela.al 355 67 20 333 09 STELARESORT

Durrësi

I quajtur përgjatë kohërave si “Taverna e Adriatikut”, “Kostandinopolisi i Dytë” apo “Venecia pa lagunën”, Durrësi nuk mund të kuptohet pa detin. Edhe sot durrsakët e kanë detin në genet e tyre sa edhe veten vijojnë ta quajnë me krenari si “Djemtë e Detit”. Mitologjia na dëshmon se Durrësi lindi nga dashuria e Poseidonit, perëndisë së deteve. Kështu na vjen nga nga lashtësia origjina e themelimit të këtij qyteti, i cili ndodhet pikërisht aty ku ndahet Lindja me Perëndimin, ku u ndeshën midis tyre Korinti dhe Korkyra, ku u përballën me njëri tjetrin Çezari me Pompeun, ku Robert Guiskardi dhe Boemundi u përplasën me bizantinët. Të vizitosh Durrësin do të thotë të jesh me fat sepse ai përfaqëson një nga qytetet më tërheqës dhe me vlera të karakterit unik, që rrallë mund ti gjesh tjetërkund. Dhe një gjë të tillë mund ta bësh gjatë të gjithë vitit, ku përveç detit mund të vizitosh edhe qendrat dhe pikat e shumta historike dhe kulturore.

Çfarë të bëni në Durrës:

1. Një tur qytetës, ku si një paketë e artë, është përfshirë Muzeu Arkeologjik, Amfiteatri, Torra Veneciane, Muret rrethuese, Forumi Bizantin, Vila e Mbretit Zog dhe shëtitorja Taulantia, ose e famshmja “Vollga”

2. Një fundjavë “all inclusive” në hotelin historik “Adriatik” në zonën e plazhit.

3. Një tur ditor në Kepin e Rodonit, ku përveç plazheve të magjishme, do të vizitoni edhe Kalanë e Skënderbeut dhe Kishën e Shën Ndout.

4. Një shëtitje agroturistike

162 Albania
në dhjetëra kantinat dhe fermat e Durrësit, për një “ditë të gjelbër” pranë natyrës. 5. Të vizitoni “Rrugën Tregtare” ose Bulevardin “Epidamn”, ku mund të shijoni një kafe, një akullore, të blini suvenire dhe të shikoni gjurmët e periudhave të ndryshme të qytetërimit durrsak. Useful Numbers: Kodi i qytetit/ city code :052 Kodi postar/ post code : 2000 Policia/Police: 129/22 544/23 151 Shqiponja/Eagle :19 Sherbimet shendetesore/ Health services : 127/22 222 Zyra turistike/Tourist office Tel.: +355 52 22 177 Best time to come: 365 days of the year!

What to do in Durrës:

1. A city tour, where as in a golden package, is included the Archaeological Museum, the Amphitheater, the Venetian Tower, the surrounding Walls, the Byzantine Forum, the King Zog Villa and the Taulantia Walk, or the famous “Volga”

2. An all-inclusive weekend in the historic “Adriatic” hotel in the beach area.

3. A daily tour in Rodoni Cape, where, apart from the magical beaches, you will also visit Scanderbeg Castle and Saint Nicholas Church.

4. An agroturistic tour in dozens of wineries and farms in Durres, for a “green day” close to nature.

5. Visit the “Commercial Street” or the “Epidamn” Boulevard, where you can enjoy a coffee, an ice cream, buy souvenirs and watch the traces of different periods of civilization of Durrës.

Named through times as the Taberna of the Adriatic, Second Constantinople, Lagoonless Venice, Durrës is the city that cannot be envisioned without the sea. If it was the sea that gathered the city or if it was Durrës moving on its coast, this is a question yet mysterious to everyone.What is known is that even today Durrës people feel the sea in their bones, therefore they call themselves Sea Sons. Mythology evidences that Durrës was born of Poseidon love. So claims the ancient story of the city establishment, built right at the boundary of East and West,where Corinth fought against Corcyra, where Caesar faced Pompey, where Robert Guiscard and Bohemond I clashed with Byzantium. The ones that visit Durrës can really claim themselves lucky as the city is one of the most attractive ones, with unique values hardly found elsewhere.

163Essential Travel Guide 163
©

Gjeografia dhe Klima

Rrethi i Durrësit shtrihet në Rajonin e Perëndimor të vendit përgjatë fushës me të njëjtin emër. Nga pikëpamja e relievit, Durrësi është një rajon fushorokodrinor. Klima është tipike mesdhetare ku dallohen qartë katër stinë. Temperatura mesatare e vitit është 160 C, ku muaji më i ftohtë eshtë janari (70C) dhe muaji më i ngrohtë është korriku (240C). Historia. Sipas autorëve antike, ky qytet u themelua nga dy mbretër me origjinë ilire të quajtur Dyrrah dhe Epidamn. Në kohën e Perandorit Anastas i I (491-519) dhe Justianani I [527-565), qyteti pësoi transformime të ndjeshme në strukturën urbane, duke marrë tiparet e një qyteti tipik bizantinokristian. Në fillim qyteti u bë i njohur me emrin Epidamnus. Më vonë, emri i tij ndryshoi dhe u bë Dyrrahium (që sipas itologjisë, ishte nipi i Epidamnusit).

Pas luftës së tretë iliro-romake në vitin 168 P.K.,Roma, e integroi qytetin në provincën e Maqedonisë, e cila shtrihej nga lumi Drin në veri, e deri në Vjosë në Jug. Historia e antikitetit të durrësit ka njohur shumë emra që u shquan si strategë por më të njohurit mes tyre

ishin çifti mbretëror Agroni dhe Teuta. Kultura dhe Etnografia. Qyteti ka trashëguar mjaft vlera të së kaluarës, qendra historike dhe arkeologjike si Amfiteatri, Rrethoja Bizantine, Torra Veneciane, Muri rrethues i Kalasë, por edhe qendra kulturore e fetare si rrënojat e Bazilikës në Arapaj, kështjella e Rodonit etj. Qyteti ruan sot plot gjurmë edhe nga kultura më e vonë, duke kontribuuar edhe në dhënien e personaliteteve me vlerë ndërkombëtare si Aleksandër Moisiu, që u lind në Kavajë dhe u rrit e u formua në Durrës. Në Durrës organizohen aktivitete në rang kombëtar e ndërkombëtar si Festivali Ndërkombëtar i Filmit, Festivali Muzikor i Jazz-it, konkursi i poezisë “Poeteka” etj. Nga pikëpamja etnografike Durrësi i përket njërës prej dy ndarjeve të mëdha krahinore të Shqipërisë, asaj të Gegërisë. Kjo shihet në të folmen, folklorin, krijimet muzikore, këngët, vallet, kostumografinë dhe kulturën materiale. Nga kjo trashëgimni e pasur mund të veçojmë veshjet e bukura popullore. Kuzhina, gatimet dhe përpunimi i verërave kanë shënuar të tjera vlera të kulturës materiale.

164 Albania
© Studio Domi

Geography and climate

Durrës district spreads in the west region of the country, along the field bearing the same name. The geographical units of this district are Durrës field, lower Erzen fields and a line of hills. Along the coastline can be found a series of small capes, such as Rodoni Cape, Bishti i Pallës, Lagji Cape, etc. The climate is typical Mediterranean with well distinguished seasons. The ethnography of Durres, inherits the culture of Middle Albania, where women dress with characteristic clothe called “dimi” and vest, in the head holding a cap decorated with small imitations of coins, while men wear a type of pants called “brekushe”, short woolen jacket woolen black or red vests, and head wear fez with flat top. Also, songs and dances regarding to the culture and traditions of central Albania. Residents of Durres excel as skilled traders, good wool manufacturer of metal and for producing wines that come from the surrounding vineyards.

Tourism & Beaches

Tourism industry is considered as one of the top priorities in the country economic development. Agriculture is mainly centralized in the Durrës field, where are cultivated grains, vegetables, viticulture, olives and fruits. Farming is more specialized in cattle breeding, meat and milk production. The numerous beaches starting from the Lalz Bay, Currila, The Main Beach covered by

sand, offer sun and sea tourism. The development of “all inclusive” tourism, with a large number of hotels and resorts stretched along the DurrësKavajë coastal segment, has increased the number of tourists, making Durrës one of the country’s largest economic destinations. The hilly green relief of Durres have revitalized the tradition of cultivating viticulture and the birth of many agrotourism farms, giving to the whole region an added value in tourism. Wineries like Kokomani, Herta, Duka, Skënderbeu, tourist farms like Agritourism Huqi, Pema e Jetës (Tree of Life), Kodra e Kuajve (Horses Hill), have made Durrës favorite for agrotourism and outdoor tours. Porto Romano and Rodoni Cape offer natural landscapes for relax, tracking and entertainment, turning Durrës into a visiting destination throughout 12 months of the year. Tradition, festivities, cultural events, the rich artistic life, museums, the city, hospitability and a large trading

165Essential Travel Guide

Turizmi dhe Plazhet

Turizmi, transporti dhe industria e lehtë e ushqimore përbëjnë tre degët kryesore të ekonomisë. Durrësi ofron potenciale të mëdha në turizmin kulturor, ku vizitorët mund të vizitojnë kështjellën, muret, kullat, amfiteatrin, muzeun akeologjik, monumentet, artefaktet, ndërtesat historike, etj. Plazhet e shumta duke nisur që nga gjiri i Lalëzit, Currilat, Plazhi i Madh ranor i qytetit, ofrojnë turizëm detar dhe të diellit. Zhvillimi i turizmit “all inclusive”, me një numër të madh hotelesh e resortesh të shtrira përgjatë segmentit bregdetar DurrësKavajë, e ka shtuar shumë numrin e turistëve, duke bërë Durrësin një prej destinacioneve më prurjen më të madhe ekonomike në vend. Porto Romano dhe Kepi i Rodonit ofrojnë peisazhe natyrore për çlodhje, shëtitje dhe argëtim duke e bërë Durrësin një destinacion të sigurtë përgjatë 12 muajve të vitit. Kurora e gjelbwr kodrinore e Durrësit, ka rigjallëruar traditën e kultivimit të vreshtarisë dhe lindjen e shumë fermave agroturitike, duke i dhënë të gjithë qarkut një vlerë të shtuar në turizëm. Kantina si Kokomani, Herta,

Kokomani Winery

Duka, Skënderbeu, ferma turistike si Agriturizëm Huqi, Pema e Jetës, Kodra e Kuajve, e kanë bërë Durrësin të preferuar edhe për agroturizëm dhe ture në natyrë. Traditat, festat, evenimentet kulturore, jeta e pasur artistike, muzetë, qyteti, mikpritja apo rrjeti i gjerë tregtar krijojnë të tjera larmi resursesh turistike. Çfarë të vizitoni Muzeu Arkeologjik. Është hapur më 13 mars 1951. (Shiko më shumë në faqen nr. 46).

Amfiteatri i Durrësit ka qenë ndërtuar pranë qendrës tradicionale të qytetit, në terren fushor dhe pjesërisht në kodër. Vlerësohet si kolos inxhinierik e arkitektonik i kohës antike dhe vepër e mjeshtrave vendas. Ka trajtë elipsi me diametër 136m dhe lartësi rreth 20m. Është ndërtuar në fillim të shek. II të e.r., në kohën e perandorit romak Trajan (98-117).

Kisha e Amfiteatrit dhe Mozaiku. Pas ndërprerjeve të lojrave në

166 Albania

network offer a wide range of touristic resources.

Durrësi Highlights

The Archaeological Museum the old museum is inaugurated in March 1951. The ol one, in 13 April 2002. It is national museum, one of the richest in the Balkan Peninsula. Disposes the hall of the ancient époque, prehistory, post byzantine period, with over 2000 objects and is processing to build the hall of Medievalism.

The Amphitheatre, constructed at the end if I-rst, beginning of II-nd century A.C. One of the biggest monuments of all the ancient period in whole the empire of Rome, the only one in our country. Its ellipse is 120x101 m and the axle of arena 61x42m holds more than 15.000 participants. Its presence is also a landmark for the city. Byzantine wall. constructed during the emperor Anastasi I (491-518), progeny of Dyrrachium senate. The city was surrounded by a triple wall 3,5 km, 12 m. high and 2-3 m wide. It was ehough to pass through it two-three knights sideward. Also the Illyrian emperor Justiniani (527-565) constructed defending walls during its kingship (Porto Romano),at the north side of the city.

The Byzantine Forum. Situated near of Culture palace, end of the V century B.C. Including Public Thermal baths, it creates an “archaeological ensemble” in the center of the city, being so a landmark for citizens.

The Basilica of Arapaj VI-th B.C. 69x28 m, one of the biggest of the country, composed by three naves, and quaternion work. It is situated 6 km in the east of Durrës, in the beach area. The Venice Tower. Characteristic building of XV century, round building composed by stone blocks, decorated by architectonic motives of the époque of antiquity, as the figure of the messenger of the divinities, Hermes. The upper castle and the round tower are of the same period.

Rodoni Castle was built by Skanderbeg around the years 1451-1452, with some additional constructions in 1463, when kanderbeg brought some masters from Ragusa. After Skanderbeg death the castle went under Venice control, which in 1500 when Durrës felt the ottoman thread, undertook further constructions. Its aim was to guarantee an escape through the sea for Skanderbeg toward Italy, in case he encountered a fatal attack from the ottomans.

St. Anthony Church in Rodoni Built in the 14th-15th Century it has arches, gates, windows and other elements of the roman architecture with gothic elements. The church is built with pumice stones and bricks bounded by lime plaster, using the byzantine technique of combining stones and bricks. Today the church is restored with German funds, gaining a new value and showing up two frescos in its interior apse.

167Essential Travel Guide

amfiteatër, u ndërtua rreth shek. V-VI e.r. një kishë e vogël (kapelë), ku zhvilloheshin ceremonitë fetare dhe funerale të grupimeve të krishtera të Durrësit. Torra Veneciane. Kulla rrethore (Torra), u ndërtua në shek. XV mbi kullën bizantine. Kjo dëshmohet nga prania e blloqeve nga rrethoja e mëparshme, e fragmenteve arkitektonike dhe e relieveve antike. Kulla ka diametër 16m dhe lartësi 9m. Në kullë hyhet nëpërmjet një porte në formë harku me tulla. Është e pajisur me 5 frëngji dhe 3 ndarje (kthina). Perimetri sipër mbyllet me bedena. Bazilika e “Shën Mëhillit” Arapaj. Ndodhet 6 km larg Durrësit në faqen perëndimore të kodrës “Shën Mëhill”, përballë plazhit Iliria. Është zbuluar plotësisht dhe ka përmasa 65x28m. Motivet e zgjedhura, figurat, teknika e punimit, gurët shumëngjyrësh e klasifikojnë këtë mozaik si vepër arti unikale e periudhës bizantine e shek. VI. Kështjella e Rodonit u ndërtua

nga Skënderbeu rreth viteve 14511452. Pas vdekjes së Skënderbeut kalaja u mor nën kontroll nga Venediku, i cili në vitet 1500, kur Durrësi nisi të kërcënohej nga osmanët, ndërmorën punime për rindërtimin e saj. Ndërkohë kështjella do të shfrytëzohej ndoshta edhe si stacion i fundit i Skënderbeut për tu larguar drejt Italisë, në rastin e një sulmi fatal turk. Nuk ishte një kështjellë e mirëfilltë, por një fortifikim i cili përbëhej nga një mur mbrojtës me gjatësi 100 m, që shtrihej nga një breg i kepit në bregun tjetër. Interesante është se edhe sot shihen në rrënojat e tyre frëngjitë e topave të dikurshëm. Fortifikimi ishte ndërtuar nga gurë shtufi të punuar me forma katërkëndëshi. Ata ishin të lidhur me llaç dhe të kombinuar me tulla. Pas vdekjes së Skënderbeut në vitin 1468, Rodoni i kaloi nën kontroll Venedikut. Ndërsame pushtimin e Durrësit nga osmanët, Venediku e braktisi një pjesë të madhe të bregdetit shqiptar, përfshirë edhe kalanë e Rodonit diku rreth vitit 1571. Kisha e Shën Ndout Rodon Pranë kështjellës së Kepit të Rodonit dikur ndodheshin edhe disa manastire katolike. I vetmi i mbetur është ai i Shën Ndout, objektit të ndërtuar diku në shekujt XIVXVme elementë të arkitekturës romanogotike dhe më vonë ato bizantine. Sot kisha është restauruar me financime gjermane duke fituar vlera të reja, duke nxjerrë në pah edhe dy afreske dhe tërheq mjaft vizitorë.

168 Albania
169Essential Travel Guide Recommended by Lonely Planet Dea Lnes-Travel Agency & Tour Operator accredited by IATA, with the main Tirana Airport and Shkodra City,operates for more than 18 years in Travel,Tourism in the Albanian markets and beyond the borders. By serving the clients with correctness and ethics is called a trustworthy travel agency by Lonely Planet. Bulevardi Epidamn, Nr.101,Lagjia nr.3 Durres,Albania +355 52 230386 +355 69 60 53 395 Tirana International Airport +00355 42 381 973 Shkodra,Pedonale Gjuhadol +355 22 253019 Incoming and outgoing tourism htiwsegakcapruotylimafdnalauduvidnI licensed professional tourist guides Transfers with our Minibus 20 seats Air & Ferry tickest Hotel reservations Health insurance Real Estate Rental Cars Dea Lines travelwithdea @dealines dealinestravel@gmail.com info@dealines.com TRUST YOUR VOYAGE TO US ! www.dealines.al Dea Lines travelwithdea Main office: “Epidamn” Blv. ,Nr 101, Durrës +355 52 230386 +355 69 60 53 395 2 Brunch Office: Tirana International Airport +355 42 381 973 3 Brunch Office: Shkodra,Pedonale Gjuhadol +355 22 253019 @dealines dealinestravel@gmail.com info@dealines.com www.dealines.al
170 Albania nfo one The Tourist Information Center You can pick up maps, guidebooks, magazines, as well as information about the points of interest inside the city and around it. Also: Souvenirs and gifts, based on the handicraft works, taking the chance to have Albanian culture with you. Bulevardi Epidamn, Durrës, Albania Take away unique piecesof the Albanian spirit! Ferma turistike Pema e Jetës Mob: +355 68 332 1101 What to by? Restaurants Wineries & Farms Ura e Dajlanit, Dr., AL Tel: +355 69 91 12 433 Shkallnur, Durrës, Albania; Tel: +355 68 90 53 000 +355 69 21 50 130; +355 68 36 40 999 pemaejetesagroturizem@gmail.com ‘’Rifat Peshkatari’’ Restorant Ura e Dajlanit, Durrës. AL Telefon: +355 69 20 53 588 Eminas i Vogël, Durrës, Al; Mob: +355 69 20 50 870 069 40 19 172; b.kokomani@gmail.com; www.kokomani-winery.com

Welcome to Paradise

hotel, the icon of Albanian hospitality, beachfront, luxury 5 star hotel, was established in 1957. Totally renovated in 2018, this 5 star luxury property offers 70 rooms with great seaview, 2 indoor restaurants, 2 outdoor pools, an indoor pool, gym, new Thalasso SPA “Queen Teuta”, 3 treatment rooms, playground, tennis court, 4 event rooms for weddings, conferences, corporate retreats and workshops. Surrounded by 15 Acres of gardens, ideally located on the national road, 5 minutes drive from center & Port of Durrës, 25 minutes drive from the International Airport “Mother Teresa”, 40 minutes drive from Tirana. Transfers from/to airport, city guided tours with our guides, cars & drivers are offered by our agency “Adriatik Tours”, located in our lobby inside the hotel.

Adriatik
Adresa: Rr. Pavarësia, Plazh, Durrës, Albania Tel.: +355 52 260 850 Mob: +355 69 2021778 www.adriatikhotel.com info@adriatikhotel.com @adriatikhotel Hotel Adriatik Durres
172 Albania Amfiteatri Boutique Hotel is the most central accommodation you can find in Durrës, just five steps away from the Roman Amphitheatre, yet it provides you with all the comforts you need at your home away from home. Although small, this 100-year-old restored building hides some secret treasures. Discover a unique collection of rare photographs of the Old City of Durres and the amphitheatre, showcased for you around the breakfast venue. Enjoy the breathtaking views of the sun rising and setting on the beautiful Adriatic Sea! Rruga e Kalasë Durrës, Albania | +355 522 31100 | +355 69 20 27 701 info@ amfiteatri.com | www.amfiteatri.com
173Essential Travel Guide Rruga e fshatrave turistike, 2504 - Qerret , Kavaje, Albania +355 67 20 61 001 +355 67 20 61 002 info@gloria-palace.com www.gloria-palace.com Sign ure of Gl y

Kavaja

Të vizitosh Kavajën provon një ndjesi të veçantë për vetë vlerat që ajo përfaqëson. Një gjë të tillë mund ta bësh në çdo stinë të vitit, ku përveç qytetit, monumenteve të tij, peisazhit natyror të bregdetit, mund të shijosh edhe guzhinën e saj unike. Udhëtimi mund të mbyllet me një foto në pikat simbolike ose me një pushim të shkurtër në një nga baret apo restorantet karakteristikë, ku mikpritja vendase të “detyron” të kthehesh këtu përsëri. Kavaja është një nga qytetet e përmendura të Shqipërisë. E dokumetuar si një stacion i të famshmes rrugë Egnatia, e njohur si qendër zejtaro-tregtare ajo sot përfaqëson një rajon të rëndësishëm urban, ku ndërthuret tradita dhe e reja. E quajtur edhe si “porta jugore” e Durrësit ajo është e lidhur pazgjidhshëmrisht me me të si dhe qytetet përreth të Shqipërisë së Mesme. Kavaja njihet edhe si një prej djepeve të futbollit shqiptar. Prej saj kanë dalë jo vetëm sportistë me emër

General`s beach

që kanë luajtur në stadiumet europiane por edhe artistë elitarë që kanë interpretuar në skenat më të njohura botërore. Si qytet ku gjen të vjetrën dhe të renë, traditën dhe kulturën, Kavaja, të josh me të gjithë magjinë e saj. Aty nuk gjen vetëm kisha dhe xhami të vjetra, kështjella mesjetare, ura të gurta, hekurudhën, oxhaqe fabrikash, obelisqe e buste heronjsh, plazhe me bregdet të ulët dhe të lartë, por edhe njerëz të mençur dhe punëtorë që ndjenjën ndaj të bukurës e kanë materializuar kudo.

Don`t Miss:

1. The Ethnographic Museum - the most remarkable spot in the city

2. The Clock Tower and Kubelie Mosque - Otoman period heritage

3. Bashtova Castle - the only plane castle in the Balkans

4. St. Paraskevi’s Church - the only roman-gothic architecture well preserved

5. General`s Beach - the mos beautiful beach of Kavaja coastline

174 Albania

There is a special sentiment felt when visiting the city of Kavaja. When visiting the city take the time to appreciate its values. You can visit the city during any season of the year and besides its monuments, natural landscape, and the seashore, you can also enjoy its unique cuisine. Complete your journey with a picture you take in the symbolic landmarks, or take a short break in one of the distinguished bars and restaurants. The local hospitality almost “forces” you to return. Kavaja is a renowned Albanian city. Today it is an important urban region, but it was once a station in the famous Via Egnatia, known for its crafts and trade. Today the old and the new mix beautifully together. Also known as the “south gate” of Durrës it is closely connected to it and other cities of Central Albania. Kavaja is also known as the nurturing

cradle of the Albania soccer. Kavaja has produced distinguished sportsmen that have played in European stadiums and elite artist that have interpreted in the most famous world stages. Kavaja is magical and attractive and offers a combination of the old and the new, the tradition and the culture. There are not only churches and mosques, monuments of heroes and obelisks, but also plenty of beaches with low and high shores, and it is a territory inhabited with wise and hardworking people that have created beauty.

Climate and Geography

Kavaja County is located west of Albania, between Durrës in the north, and Shkumbin River in the south. The field of Kavaja is a flat ground that expands from the Cliff of Kavaja in the north until Shkumbini River in

175Essential Travel Guide Recommended by Lonely Planet
The arches of Kubelie Mosque © Julian Kariqi

Gjeografia dhe Klima Rrethi i Kavajës ndodhet në Rajonin Perëndimor të vendit midis Durrësit në veri edhe lumit Shkumbin në jug. Nga pikëpamja e relievit, Kavaja është një trevë fushore-kodrinore Sipërfaqen e saj të rrafshët e prishin kodrat e Kryevidhit në perëndim, 223 m të larta. Gjatë vijës bregdetare gjenden një sërë gjiresh, plazhesh dhe gadishujsh të vegjël. Klima është tipike mesdhetare ku dallohen qartë katër stinë. Historia. Gjetjet arkeologjike si dhe gjurmët e degës veriore të vijës antike Egnatia dëshmojnë për një vendbanim antik ndoshta edhe stacion të kësaj rruge. Në antikitet ky territor i përkiste bashkësisë fisnore të Taulantëve të cilët banonin përgjatë bregdetit të sotëm të Adriatikut nga prapatoka e Dyrrahut deri në Vjosë. Nga gërmimet arkeologjike përmendet edhe vendbanimi ilir i gjetur në vendin e quajtur “Muri i Kalasë” në Zigxhafaj. Po kështu antikitetit i përkasin edhe gjurmët e qeramikës helenistike të

gjetur në Spanjollaj, një altar në Seferaj apo gjurmët e rrugës Egnatia në Qerret dhe Kavajë. Është tashmë shumë e njohur nga antikiteti lufta e Çezarit me Pompeun, e cila u zhivillua pikërisht në fushënd detare ku sot ndodhet Shkëmbi i Kavajës. Ndërsa dëshminë e parë historike për Kavajën e gjejmë në regjistrin turk të Sanxhakut Shqiptar në vitin 1431, për një fshat me emrin Kavalje.

Kultura dhe Etnografia Kavaja si pjesë e Shqipërisë së Mesme ka shumë karakteristika etnografike si simotrat e saj pranë të Tiranës, Durrësit apo Elbasanit. Kjo shihet në folmen, folklorin, krijimet muzikore, këngët, vallet, kostumografinë dhe kulturën materiale. Nga kjo trashëgimni e pasur mund të veçojmë edhe veshjet e bukura popullore, ku kostumi i burrave përbëhej nga tirqet ose brekushet, këmisha e bardhë, jeleku i kuq i qëndisur ose xhoka e zezë, brezi prej leshi, etj. Në kokë burrat mbanin qeleshe të bardhë. Ndërsa gratë visheshin përgjithësiht me dimi me ngjyrë të bardhë dhe të qëndisur, këmishë dhe jelek sipër tyre. Në kokë gratë mbanin një shami ose kësulë të vogël të zbukuruar me qëndisma dhe të dekoruar me

176 Albania

the south. The flat land is dotted with Kryevidhi hills in the west, at the height of 223 meters. Along the coastline there are a number of small beaches and peninsulas. The climate typical Mediterranean with four seasons. The average yearly temperature is 16° C, the coldest month is January with 7°C and the hottest month is July with 24°C. The average annual precipitation amounts to 980-1000 mm per year, and it is all in the form of rain.

History. Archaeological findings and footprints of the northern branch of the ancient Via Egnatia demonstrate of an ancient habitat and maybe a station along this road. In ancient times this territory belonged to the tribe of Taulantii that lived along the coastline of Adriatic stretching from Dyrrahum to Vjosa. Archaeological diggings demonstrate for the existence of an Illyrian residence in the place today known as the “Castle’s Wall” (“Muri i Kalasë’’) in Zigxhafaj. From the late antiquity there are the ceramic discoveries of the Hellenistic period found in Spanjollaj.

Ethnography and Culture

Kavaja is located in Central Albania

and has many ethnographic attributes similar to Tirana, Durrës and Elbasan. This is present in its language, folklore, musical productions, songs, folk dancing, folk costumes and material culture. Beautiful folk attire is part of this inheritance; men’s costume includes trousers, a kilt, white long sleeve shirts, red sewed vests, and a long woollen belt. They wore a fez on their heads. The women wore longsleeved shirts and an embroidered vest on top. They covered their head with a type of wrap and a cap decorated and embroidered with coins. The folk songs belong to homophonic music and are distinctive because of their lyricism and warmth. Despite the musical hues of the Albania Central they stand out for their local uniqueness and colour.

All Inclusive Tourism

In recent years many Albanian tour operators, in cooperation with their foreign partners, have brought a large number of tourists from Central and Eastern European countries, bringing new developments in the Albanian tourism sector, such as “all inclusive” tourist packages. The tourists buy the

177Essential Travel Guide

monedha. Përsa i përket këngëve popullore ato i përkasin muzikës homofonike dhe dallojnë për lirizmin dhe ngrohtësinë e tyre. Pavarësisht nuancave të muzikës së Shqipërisë së Mesme ato dallohen për origjinalitetin dhe koloritin lokal. Turizmi “All Inclusive”. Vitet e fundit shumë tur operatorë shqiptarë, në bashkëpunim me partnerët e tyre të huaj, kanë sjellë një numër të madh turistësh nga vendet e Europës Qendrore dhe Lindore, duke sjellë zhvillime të reja në sektorin e turizmit shqiptar, siç janë paketat turistike me shërbim të plotë ku përfshihen ushqimi, fjetja dhe shërbimet e tjera argëtuese të plazhit. Turistët i blejnë paketat në pranverë ose q ë në dimër në vendin e tyre dhe vijnë në Shqipëri nëpërmjet shërbimit të avionëve charter ose taksi, duke siguruar kështu një fluks të përhershëm, që ka sjellë një ndihmesë të madhe në stabilizimin e sezonin veror, duke e zgjatur atë deri në pesë muaj dhe duke e çuar drejt turizmit të qëndrueshëm. Plazhet e Kavajës Plazhet janë vendosur përgjatë bregdetit, një vijë ranore dhe pjesërisht

kodrinore e zallore prej 37 km dhe ofrojnë shërbime si çadra, shezlongë, dushe, tualet dhe minibarë. Gjatë verës plazhet e gjallojnë prej pushuesve të shumtë. Golemi është qendër hotelesh, vilash, resortesh dhe fshatrash turistikë. Plazhi i tij me gjatësi 6 km fillon tek Shkëmbi i Kavajës dhe vijon përgjatë bregdetit deri në Qerret. Mali i Robit. Në pjesën qendrore të plazhit janë vendosur hotelet dhe restorantet ndërsa në pjesën periferike të tij që lidhet me Qerretin, shtrihen vilat private të personaliteteve të jetës publike shqiptare. Karpëni e Qerreti. Në plazhet Karpën e Qerret, mund të kalohen pushime të qeta për familjarët me fëmijë, ose mund

Plazhi i Gjeneralit. Ndodhet pranë fshatit Bardhor dhe është një nga plazhet më të bukur të të gjithë vijës bregdetare të Kavajës, një përzierje e një gjiri ranor e shkëmbor, që tërheq shumë pushues nga ata që duan ta shpenzojnë të qetë kohën e tyre të pushimit. Bregu është i mbushur me gurë shumëngjyrësh që formojnë një mozaik të mrekullueshëm e që nuk e ka asnjë plazh tjetër i Shgqipërisë. Ju mund të kënaqeni duke shfrytëzuar shërbimet e kompleksit të ndërtuar aty, nga sipërmarrës që nuk kanë marrë parasysh vështirësitë, duke u shpërblyer me pushues që sfidojnë skomoditetin për pak aventurë por edhe për kuzhinën e shkëlqyer të detit.

178 Albania

packages in the spring or winter period in their home country and come to Albania via charter, thus providing a permanent flow that has brought a great deal of help in stabilizing the summer season, prolongs Up to five months and leading to sustainable tourism.

The Beaches of Kavaja The beaches are located along the sea shore, which is a sandy and partly hilly coast about 37 km long and offer various services such as umbrellas, chairs, showers, toilets and minibars. During the summer the beaches are lively full of people. Golemi beach features various services, such as hotels, villas, resorts and touristic villages. Its beach is 6 km long, starting from the Cliff of Kavaja and continuing along the shores until Qerret. Mali i Robit features a sea shore filled with restaurants and hotels, villas and apartments. Lastly luxurious resorts have taken place, to fulfill the encreasing requests of foreign toursits. The beach of General It is one of the most beautiful beaches of the seaside of Kavaja. It is a sandy and rocky beach, in a hidden bay, very

attractive for those who want to spend their free time in close company, away from the noisy populated areas. The name comes from a nice story of an Italian general of the 2-nd War II, who came in Albania with the Italian army and discovered the beach during his free time. After this, he use to bring with him also the rest of the family for the summer holidays. From that time the beach was call with the name “The beach of the General”. Kavaja Highlights Kavaja is a town of medieval origin and this is best illustrated by the objects of this period, such as the Clock Tower, the Kubelie Mosque and the Bazaar, situated under the Clock Tower, which has recently been renovated to become a tourist point of interest . The Ethnographic Museum is also an interest area to be visited for its rare values. Outside the city, we suggest you visit the Church of Çetë Village, a Romanesque Gothic church, the only one of its kind, and also the Bashtova Castle as a unique field fortress, which attests to the importance of Kavaja as a stop of numerous armies of the Middle Ages.

179Essential Travel Guide

Kalaja e Bashtovës Ndodhet 400 m në veri të lumit Shkumbin dhe 3-4 km nga grykëderdhja e tij. Me një planimetri katërkëndore ajo ka përmasa 90 m gjatësi dhe 60 m gjerësi. Në të katër qoshet dhe përgjatë çdo muri është e pajisur me nga një kullë. Në muret e saj dallohen bedenat kryesisht në murin lindor të saj. Kështjella ka patur dikur tri hyrje ku kryesorja ndodhej në anën perëndimore. Pjesa perëndimore e saj është rindërtuar në shekullin XVIII. Muret e saj kanë një lartësi prej 9 metrash dhe mendohet se kjo kala ka qenë dykatëshe, një kat i së është i fundosur nën tokës. Kalaja e ashtovës është një monument kulture me vlerë që ju do ta gjeni vetëm disa kilometra jashtë Kavajës dhe që dëshmon për gjurmët e qytetërimit dhe civilizimit të kësaj zone. E veçanta e kësaj kalaje është se është e vetmja kala fushore në Ballkan.

të shfrytëzohet turizmi familjar. Kohët e fundit shumë resorte luksoze janë ngritur për të përballuar fluksin në rritje të turistëve të huaj që vijnë për pushimet verore me paketa të paguara. Çfarë të vizitoni Kavaja është qytet me origjinë mesjetare dhe këtë e tregojnë më së miri objektet e kësaj periudhe si Kulla e Sahatit, Xhamia Kubelie dhe gjurmët e Pazarit pranë Sahatit, i cili kohët e fundit është rinovuar, për t`u kthyer në një pikë interesi për turistët.

Muzeu Etnografik. Muzeu është një nga ndërtesat më karakteristike të qytetit. Kjo banesë i përket ndërtimit të banesave me çardak. Në qendër të saj janë vendosur dy shtëpitë e zjarrit , anash saj dy dhoma të tjera, kurse në ballinën e tyre përgjatë këtyre ambienteve shtrihet hajati. Në krahët e tij përbri dy dhomave anësore fill pas dyerve që të çojnë në to ai ngrihet duke formuar dy sofa. Ndodhet në lagjen Skuraj, një prej lagjeve të vjetra të qytetit. Xhamia Kubelie. Është monumenti më mbresëlënës në qytet. Ajo është ndërtuar në vitet 1735-1736 nga Kapllan Pasha. Xhamia me planimetri drejtëkëndëshe dhe me kupolë përbëhet nga salla e lutjeve, portiku dhe minarja. Portiku ndodhet në pjesën veriore të sallës së lutjes ndërsa minarja është ndërtuar me gurë të gdhëndur. Kisha e Shënepremtes. Ndodhet në fshatin Çetë dhe është i vetmi monument romano-gotik që ruhet tërësisht në vendin tonë dhe njëkohësisht ndërtesa e këtij drejtimi arkitektonik qështrihet në kufirin më jugor të vendit (Meksi, 1983). Objekt me mjaft interes për t`u vizituar.

180 Albania
181Essential Travel Guide plazhigjeneralit@hotmail.com
182 Albania Mali Robit, Golem, Durrës, Albania; Cel: +355 69 70 01 353 | Fax: +355 55 800 800 Email: info@fafa.al; Website: www.fafa.al beach ****
183Essential Travel Guide We change and grow every year just because we want to offer you the best of the best. Grand Resort & Spa Blue www.fafa.al The blue jewel of the Albanian Coast! Kompleksi FAFA fafa_resorts
184 Albania 25 000 m2 of space invites you at the biggest resort at Mali i Robit beach, among the old pine-trees and the fresh air of the Adriatic sea. We offer: 11 apartments 8 double rooms, 21 two and three beds rooms, 600 sites for bars and ut and indoor restaurants, pizza in wood oven, 5000 m2 privat beach, and parking for more than 50 cars. Our cuisine is Mediterranean and the wines come from the best of Albania, Italy & France. Pishat e ButaresortAdresa: Mali i Robit, Kavajë, Albania; Tel.: +355 69 20 69 901; +355 69 75 61 979 info@pishatebuta.com; www.pishatebuta.com Our sportive complex fot the vacationers, is often used from the professional teams of Albania.

www.vmresort.com

From now and after, the beach of Golem offers a brand new resort, created to be one of the bests in the area. Luxury and comfortable, large and intimate, next to the beach and under the pine-trees, VM Resort & SPA, is the perfect choice for everyone, friends and family. The indor and outdoor environments, make your day a fully booked entertainment. Fresh seafood and Mediterranean dishes, pool, beach, SPA services, rooms in high standards, surrounded by a delighful service, you don`t need to look for your vacation elsewhere.

Bulevardi i Pishave, Golem, Kavajë, Albania Tel.: +355 69 709 4477 info@vmresort.com www.vmresort.com

185Essential Travel Guide

Elbasani

Qyteti i Elbasanit shtrihet në Fushën e Elbasanit në krahun e djathtë të rrjedhës së mesme të Shkumbinit, në një lartësi 120m mbi nivelin e detit. Qyteti ështe një vatër e hershme kulture dhe traditash që e bëjnë një destinacion turistik kulturor, historik e natyror mjaft të pëlqyeshëm, duke qenë se disponon shumë burime të kësaj natyre, ka njerëz mikpritës e të ngrohtë, feston tradicionalisht ditën më të bukur të vitit, kur mirëpret pranverën dhe ruan vlera të rralla të kulturës shqiptare. Rreth e qark Elbasanit ka shumë mundësi për të kaluar ture ditore e disaditore kryesisht me bazë natyrën por kohët e fundit edhe traditën dhe agroturizmin. Kështu Belshi me liqenet e tij dhe strukturat agroturistike apo kultivimin e shafranit, Gjinari me traditat krejtësisht të veçanta e të ndryshme nga qyteti, Funari, apo pjesa e itinerarit të Rrugës Egnatia, Bysheku si një arratisje ditore nga stresi i jetës e plot vende të tjera, e bëjnë Elbasanin një destinacion të mirëfilltë turistik.

Çfarë të bëni në Elbasan:

1. Të jeni patjetër pjesë e festimeve të Ditës së Verës, me 14 Mars. Ato ditë mund të njiheni edhe me Ballokumen.

2. Të bëni një xhiro në Kala për të parë dhe shijuar arkitekturën

186 Albania
mesjetare nëpër banesat shekullore. 3. Të shijoni një drekë tradicionale me Tavë Kosi ose ndryshe, Tavë Elbasani. 4. Të vizitoni Belshin si zona më e bukur e Shqipërisë së Mesme, me 80 liqene dhe një qendër të bukur turistike. 5. Të vizitoni Gjinarin si një prej zonave malore më të bukura të Elbasanit por që ofron edhe mjaft monumente kulti. 6. Kajak në Liqenet e Funarit, mundësisht në ditën e Funar fest. Për këtë duhet të kontaktoni me AST Elbasani. 7. Të vizitoni stacionin Ad Quintum, si pjesë e itinerarit “Via Egnatia”. Useful Numbers: Kodi i qytetit/ city code :0545 Policia/Police: 19/ 126/129 Shqiponja/Eagle :19 Sherbimet shendetesore/ Health services : 17/22 222 Best time to come: 365 days of the year!

What to do in Elbasan:

1. Definitely be part of the Summer Day celebrations, on March 14th. Those days you can meet the famous Ballokume.

2. Take a tour inside of the Castle to see and enjoy the medieval architecture of centuries-old houses.

3. Enjoy a traditional lunch with Tavë Kosi otherwise, Tavë Elbasani, (the casserole).

4. Visit Belshi as the most beautiful area of Central Albania, with 80 lakes and a beautiful tourist center.

5. Visit Gjinar as one of the most beautiful mountainous areas of Elbasan, that also offers many cult monuments.

6. Kayaking on Funar Lakes, preferably on Funar Fest Day. For this, you should contact AST Elbasani. Visit the Ad Quintum station as part of the “Via Egnatia” itinerary.

The city of Elbasan lies on the field at the right side of secondary flow of Shkumbini river, at an altitude of 120 m above sea level. The city is a cradle of early culture and traditions that make it a cultural tourist destination, and historical and natural quite pleasurable as well. It offers a lot of resources available, beginning from the welcoming and warm people, celebrations of the most beautiful day of the year, when welcomes the spring and preserves the value of rare culture. Around Elbasan there are many opportunities to spend tours based on nature, but recently also based on tradition and agrotourism. Thus Belshi with its lakes and agrotouristic structures or saffron cultivation, Gjinari with completely different traditions from the city, Funari Lakes, or some parts of the Egnatia route, Bysheku as a daily

187Essential Travel Guide

Relievi dhe Klima. Në mënyrë natyrore kodrat formojnë një kurorë të gjelbër të plotë dhe panoramike për qytetin. Elbasani kufizohet me rrethin e Tiranës, rrethin e Peqinit, Lushnjes, rrethin e Kuçovës, rrethin e Gramshit dhe rrethin e Librazhdit . Klima është mesdhetare kodrinore dhe nën-zonën mesdhetare kodrinore qendrore. Temperatura mesatare e ajrit varion nga 6.7oC në janar deri në 23.4oC në korrik. Historia. Historia e qytetit nis rreth shek. II e.s., me emrin Skampis, dhe ishte një qendër e rëndësishme nëpër të cilën kalonte rruga Egnatia. Pas rënies, qyteti e humbi rëndësinë, të cilën do ta merrte vetëm më vonë, gjatë kohës së Bizantit, kur kalaja e rrënuar filloi të merrte jetë. Feudalët shqiptarë që kanë sunduar në zonën e Elbasanit janë Topiajt, Muzakajt, Arianitët, që sundonin njëkohësisht deri në Janinë. Gjatë pushtimit turk, Sulltan Mehmet II e rindërtoi kalanë, që ta përdorte si qendër fortifikimesh. Prejardhja e fjalës vjen nga dy fjalë turke “Ilj” dhe “Basan”, që do të thotë vend i pushtuar dhe emri i sotëm vjen nga transformimet fonetike gjatë kohëve. Në këtë periudhë qyteti filloi të myslimanizohej, dhe zhvillimet e mëvonshme i pati nën një ndikim të fortë osman. Në periudhën e Rilindjes, Elbasani është një nga qytetet që ka dhënë më shumë kontribut në lëvizjet kulturore dhe patriotike, me anë emrash shumë të njohur që fillojnë nga Anonimi i Elbasanit, Dhaskal Todrit, Kostandin

Kristoforidhit, e më vonë Aleksandër Xhuvanit etj. Kultura, Etnografia. Qyteti është një vatër e pasur kulture dhe traditash të hershme, duke filluar qysh nga lashtësia, me Tumat e Pazhokut, që i përkasin perudhës së Bronxit, një sërë kalash antike në vendbanime të ndryshme si Kalaja e Bodinit, Kalaja e qytetit, Valshi, Shelcani etj. Rruga Egnatia, është një dëshmi e qytetërimit të hershëm, Muzeu Etnografik, mbart vlera njerëzore, kulturore e një traditë veshjesh e zakonesh të zonës, që flasin qartë për një zhvillim të konsiderueshëm të kulturës dhe artit në Elbasan. Shtëpitë e personaliteteve të njohur janë kthyer sot në muze, e në vende me shumë interes për t’u vizituar, pasi përcjellin të gjitha nga një copëz historie. Punët artizanale njohin datime të hershme që nga punimet në qeramikë, bronx, ar e argjend, lesh e shajak, e deri tek pikturat murale e ikonografike te objekteve të kultit. Elbasani ka një traditë të hershme veshjesh e muzike, e cila kulmin e njohjes së saj e ka me muzikantin e shquar të qytetit Isuf Myzyri, të cilit i është ndërtuar edhe një monument në

188 Albania

escape from the stress of life and other places , make Elbasan a genuine tourist destination.

Relief and Climate. The city is surrounded on the east by Big and small Krasta, by hills of olive groves in the north-east and north-west, is bordered by the river Shkumbin and hills of Hajdarani in south. The hills create a natural green crown and very panoramic sight for the city. The climate is Mediterranean. The average air temperature varies from 6.7oC23.4oC, from January to July. History. The story of the city named Skampis begins around the II-nd Century, and was an important route through Egnatia road use to pass. After the fall, the city lost its importance, which would turn only later, during the Byzantine period, when the ruined castle began to take life. Albanian feudal lords who ruled the area of Elbasan are Topiaj, Muzakaj, Arianits. During the Turkish invasion, Sultan Mehmet II built the castle again, to use as a center of fortification and the city was called Elbasan. Cultural and patriotic

movements, by well-known names that start by Anonymous of Elbasan Dhaskal Todri, Constantine Kristoforidhi, later on, Alexander Xhuvani etc. make Elbasan an important name.

Culture & Ethnography

The city is a hotbed of rich culture and traditions of the earliest, starting from antiquity, with the Pazhoku tumulus, belonging to the Bronze peroid, a set of ancient castles in various localities, as Bodini Castle, the Castle of the Town, Valshi, Shelcani etc.. Egnatia Street, is an evidence of ancient civilisation. The most famous personalities houses returned today at museums, with much interest to visit, every one of them with a piece of history. Early works in ceramics, bronx, gold and silver, wool felt, to the wall paintings of iconographic objects of worship. Elbasan has a tradition of early folk music, which became famous even out of Elbasan with Isuf Myzyri, a folk music composer, for whom is also built a monument to one of the city’s gardens. In the theater of Elbasan Skampa are organized festivals and other art shows, even in international levels.

Elbasani highlights Scampis’s Castle was built in the reign of Emperor Diocletian (284-305). It is built entirely by the Roman opus mixtum technique. Wall construction period to 3 m located anywhere in the lower level of the castle. There are still houses inside of the castle today, which show the evidences of the Ottoman architecture.

189Essential Travel Guide

një nga lulishtet e qytetit. Në teatrin Skampa të Elbasanit organizohen dendur fetsivale teatrosh e gjinish të tjera arti, deri në rang ndërkombëtar. Çfarë të vizitoni Elbasani është një zonë shumë tërheqëse dhe potencialet turistike të tij janë shumë të mëdha. Sa ju thamë më sipër, përbën një burim të fuqishëm interesi për turizmin kulturor, ndërsa shumë i favorizuar është edhe turizmi i natyrës, në kodrat rrethuese të qytetit, të mbushura me gjelbërim e ullinj shekullorë, por edhe plot zona të tjera me bukuri të spikatur. Nëse do të këshillonim disa prej tyre, do të ishin: Bysheku e Skalaberi në komunën e Shushicës 2 km larg qytetit, vend piktoresk me ujë të ftohtë, rrape shekullore dhe njëkohësisht vend historik. Llixhat e Elbasanit me ujra kurative termale ndodhen në komunën e Treganit, rreth 7 km larg qytetit të Elbasanit. Zona e Belshit me liqenet karstike ndodhet rreth 40 km larg qytetit te Elbasanit. Belshi është një vend i mrekullueshëm me një bukuri të pashoqe, i rrethuar me 86 liqene të vegjël, me një natyrë që të bën ta duash gjithmonë e më shumë. Gjinari, rreth 1300 m mbi nivelin e detit dhe Pyjet e Bukanikut, janë një tjetër destinacion natyror. Po ashtu përmendim edhe Zavalinën, Gurrën e Labinotit dhe kodrat e Krastës, të cilat kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin e qytetit. Liqenet e Funarit gjithashtu janë një destinacion ditor pranë natyrës që mund të shijohen

duke lundruar me kajak. Për të gjitha aktivitetet në natyrë përqark Elbasanit, kontaktoni Albanian Sport & Tourism AST. www.ast-tourism.al Kështjella Skampis. Ajo përfaqëson një Castrum Statum, qendër e një legjoni romak. Si të gjitha kampet ushtarake romake edhe ky i Skampis është ndërtuar sipas një plani orthogonal, i përcaktuar nga kryqëzimi i dy rrugëve dhe kjo ka përcaktuar dhe planimetrinë e saj. Kështjella ka formën e një katërkëndëshi kënddrejtë në përmasa 308 x 348 m. Ajo ka katër hyrje të cilat mbrohen nga kulla. Kullat janë plotësisht të dala jashtë murit rrethues, vetëm katër prej tyre që mbrojnë hyrjet e rrugës decumanus dalin përgjysmë jashtë murit rrethues. Kulla e sahatit. Ndodhet në territorin e kalasë. Historia e ndërtimit të kullës është gdhendur mbi harkun e portës jugore ku shkruhet: “Mbreti i botës (sulltani), Abdyl Hamiti, bujar, nën hijen e hirit të tij u ngrit ora e hijshme. U ndërtua në fillim të vitit 1315 u restaurua në vitin 1899. Muzeu etnografik ështënjë objekt me vlera arkitektonike dhe historike. Brenda mureve ka një pasuri të vyer të kulturës popullore të kësaj treve, mes të cilave spikasin punime dhe elementë të zejeve të ndryshme. Në dhomat e

190 Albania
Funari lakes ©AST

Via Egnatia. This road is the continuation of the Via Appia’s starting from ancient Rome to Brindisi. Via Egnatia in our country starts from Apollonia and Dyrrachium, two branches that join near Scampis’s on the left bank of the Zaranika stream and continues north east of Lake Ohrid to Thessaloniki. This route is thought to be built between 146-120 BC. A strong evidence of this route is the Add Quintum Station.

The Mosque King is one of the earliest shrines Albania, dating to 1492. This sanctuary complies with all other mosques were built royal designated by Sultan II Bajaziti in the late XVth century. The mosque was closed during the communist dictatorship in 1967 and reopened after 1990.

Church of St. Mary. It is located within the castle of Elbasan and was rebuilt in 1833.

Castle`s Hammam. Hammam within the castle, also known as the Women’s Hammam and belongs to the sixteenth century. The hammam’s original setup consisted of three main rooms: the dressing, isolation and

washing rooms. During the XXth century, Castle Hammam was used for food storage. Today, the building has been transformed into a bar.

Clock Tower first arose in Elbasan in the XVIIth century and was ruined before the year 1854. A second tower of wood was raised during years 1865-1869. After toppling, it was replaced with remaining stone tower in 1899. The Museum House “Constantine Kristoforidhi” (1978) built under the 100-th anniversary of the Albanian League of Prizren and the 150th anniversary of the birth of Constantine Kristiforidhi. This museum reflects the life summary of patriotic researchers and activity of Him as representative of the Albanian language and Albanian National Renaissance era. Cult objects of outstanding historical value and architectural are Christian Church of IV-VI-th century AD, on the hill, the Nazaresha Mosque, built in the XVI-th century, the Monastery of Saint John Vladimir, built in 1381, Valshi and Shelcani Church, built in XVI century, where there are wall paintings of great master of post Byzantine period, Onufri. “Skampa” Theatre. Built in 1938 with a capacity of 292 seats, possesses one of the best acoustics in Albania. Currently it is in good condition, but needs to improve sound system, lighting and heating-ventilation. It is aTheatre with a lot of history and cultural values in artistic life of the city of Elbasan and beyond.

191Essential Travel Guide

godinës dykatëshe të muzeut, përmes objekteve pasqyrohet mënyra e jetesës së kësaj zone, mobilimet, veshjet, etj. Muzeu u krijua në vitin 1986 në shtëpinë e Sejdinëve e cila ishte ruajtur si monument tradite edhe pse pronarët e saj ishin cilësuar “armiq të popullit”.

Agroturizëm në Belsh

Dumreja, e bukura e liqeneve, nga liqenet dhe ushqimi slow food, tek çaji shafranit. Sa i bukur është bërë Belshi! Xhanëm, i bukur ka qenë gjithmonë sepse natyra i ka falur tetëdhjetë perla të mrekullueshme por dukej sikur ishin varur në qafën e një gruaje të veshur keq e me rroba të vjetra… Tani që Belshi është bërë si një Pogradec i vogël, veshur e stolisur me shëtitore të re, me rikualifikim të arkitetkturës e me plot objekte turistike për t`u vizituar, perlat ndrijnë e shkëlqejnë në qafën e tij të bukur! Mezi e kishim pritur këtë ditë, që të shkruanim për Belshin si për një destinacion të mirëfilltë turistik me shesh qendror, me muze, me dyqane suveniresh, me festa e aktivitete gjatë të gjithë vitit e jo thjesht me liqene të bukura natyrore. Dhe ja ku erdhi dita sot që që ta përfshijmë këtë qytet jo

pak por në një tur të veçantë kulinar, jo vetëm për kuzhinën “slow food” që ofrohet në restorantet tradicionale të Dumresë por edhe për të evidentuar prej këtu praninë e bimës unike çudibërëse që ka filluar të na ofrohet pikërisht nga Belshi; shafranin! Belshi tashmë i ofron të gjitha, shëtitje me varka në Liqenin e Seferanit dhe jo vetëm, restorante e bujtina me ushqëim lokal, Festën e Afërditës dhe shumë detaje të tjera që e bëjnë pushimin tuaj një ditë ndryshe në natyrë. Gjinari është një tjetër zonë e bukur, vetëm 22 km larg Elbasanit, ideal për turizmin malor, që nuk ofron vetëm natyrë të bukur por eshe shumë tradita, festa e pika të interesit të veçantë, si Kisha e Valëshit apo veshjet shumëngjyrëshe që zbukurojnë festa si “Miqtë e Malit”. Liqeni, pyjet me pishë të zezë, restorantet dhe shtëpitë pritëse apo bujtinat si Shtëpia e Traditës, janë kënaqësi që do t`jua bëjnë më të bukur qëndrimin tuaj në Gjinar, Për një eksplorim sa më të mirë të zonës, shihni në internet në faqen Gjinari Turistik dhe merrni më shumë sugjerime

192 Albania

The thermal baths of Elbasan that have natural beauty and curative values, Gjinari, about 1300 m above sea level and Bukaniku Forests. Also we mention the Labinoti source and Krasta area. All these make possible to provide endless opportunities to enjoy green tourism and exploration of nature.

Agrotourism in Belsh and around

From the lakes to slow food and saffron tea. Belsh is so beautiful! It has always been beautiful because nature has given it eighty gorgeous pearls which seemed to form the necklace of a badly dressed women…Now that Belsh has become a little Pogradec, adorned and decorated with a new waterfront, with re-qualified architecture and many tourism objects ready to welcome visitors, the pearl necklace is shining! We could hardly wait for this day, to write about Belsh as a proper tourism destination with a central plaza, with museums, souvenir stores, festivities and activities throughout the year and not simply with good looking natural lakes. Now is the day to include this city in a special culinary tour, not only for its

slow food cuisine but also for the great activities around the lakes. Gjinari is another beautiful area, only 22 km from Elbasan, ideal for mountain tourism, offering not only beautiful nature but also many traditions, festivals or special interest points, such as Walsh Church or the colorful dresses that adorn festivals like “Friends of the Mountain”. The lake, the black pine forests, the restaurants and guest houses or inns like the House of Tradition (Shtëpia e Traditës) are a pleasure to make your stay more beautiful in Gjinar. For a better exploration of the area, visit Gjinari Turistik page and get more suggestions about your trip around Gjinar.

193Essential Travel Guide
©Albert Vaja Gjinar ©Ardjan Bërdufi

Peqini

Peqini shtrihet në pjesën qendrore të Shqipërisë. Është një vendbanim i lashtë ilir, në bregun e djathtë të Shkumbinit të poshtëm. Gjetjet arkeologjike dëshmojnë për faktin se ai ka ekzistuar njëherësh me qytetet më të lashtë të vendit tonë. Pozicioni gjeografik, ia jepte atij një mundësi të tillë, duke qenë i vendosur përgjatë rrugës së vjetër të Kandavisë e më pas të asaj Egnatia, i njohur me emrin Klaudiana. Nga të gjthë vizitorët e huaj Peqini dhe krahina e tij përmendet për popullin e tij bujar e mikpritës, për shtëpitë e kopshtet e bukura, kodrat e veshura me ullij e gjelbërim si dhe fushën e gjerë pjellore, që lumi Shkumbin i përshkon fund e krye.

Përgjithësisht Peqini rrethohet nga një zonë e gjelbër me reliev të butë fushor, që shfrytëzohet nga banorët për shëtitje

Thesari i Vrapit. Sot ndodhet në Muzeun Metropolitan të Nju York dhe përmban rreth 6 kg ar dhe 2 kg argjend. Mësohet se është gjetur nga një fshatar që punonte tokën në zonën e Peqinit dhe duke mos e ditur vlerën, i shiti dorë më dorë në Trieste e Kostandinopojë. Thesari përmban 41 enë bizantine e normande, shufra ari e argjendi, enë argjendi e kupa ari. Mendohet të ketë qenë një plaçkë lufte.

në natyrë në ditë pushimi. Historia, kultura, turizmi. Qyteti daton rreth 2000 vjet më parë, dhe përmendet si fortesë ilire, ide këto që forcohen nga gjurmët e rrugës së lashtë Egnatia. Prejardhjen e vërtetojnë edhe gjetjet e shumta arkeologjike në Pajovë e Karinë, si sëpata, punime në kocka, sende zbukurimi nëpër varre antike etj. Gjurmët e qytetërimit kalojnë nëpër të gjithë rrugën Egnatia, dhe ndalojnë në qytetin që atëhere quhej Klaudiana, e që u ndërtua si një stacion fortifikues me dalje në det. Më vonë emri i qytetit u shndërrua në Biklenet (dokumentet janë gjetur në arkivat e viteve 1430), e më pas Peklin, derisa erdhi në ditët e sotme kur quhet Peqin. Për herë të parë për Peqinin janë gjetur fakte në shkrimet e historianit turk Elvia Çelebiu, në periudhën kur kalaja e dikurshme ilire, ishte shndërruar në një fortesë turke. Gjatë perudhës së mesjetës, kalasë iu shtua edhe xhamia dhe kulla e sahatit, që paraqet një stil të ngjashëm ottoman edhe në qytete të tjera të Shqipërisë. Më vonë për Peqinin shkroi edhe Edit Durham, gjatë udhëtimit të saj nëpër Shqipëri. Etnografia dhe folklori i Peqinit janë të ngjashme me atë të Elbasanit. Edhe muzika, veshjet, doket e zakonet, kuzhina dhe traditat e tjera popullore.

Albania194

Peqini lies in the central part of Albania. It is an ancient Illyrian settlement, in the right side of the lower Shkumbini. Archaeological findings attest to the fact that he existed simultaneously with the ancient cities of our country. The geographical position, gives to it such an opportunity, to be located along the old road Kandavisë and then Egnatia road, known as Klaudiana. From Peqin all the foreign visitors and its province is mentioned for his generous and hospitable people for beautiful homes and gardens, hills coverde with the green olive-trees, wide and fertile field, which crosses the river Shkumbin from the top to the end. Peqin generally is surrounded by a green area with mild relief field, being used by residents to walk to the outdoor holiday. History, culture, tourism. The city dates back about 2000 years ago, and is mentioned as Illyrian fortress, strengthened by the idea that these traces of ancient Egnatia Road.

Certify the origin of the numerous archaeological findings in the Karine, Pajovë as axes, works on bone, decorative items etc., in ancient tombs. Edith Durham wrote about Peqin later, during its journey through Albania. The ethnography and folklore of Peqin are similar to that of Elbasan. Music, clothes, habits and customs, cuisine and folk traditions, are peculiar as in the rest of central Albania. Peqini is a city of art and quite lovers. He has given to the country many prominent names.

The Treasure of Vrapi. Placed in the Metropolitan Museum in New York, it,contains about 6 kg 2 kg gold and silver. It is found by a villager who worked the land in the area of Peqin and ignoring the value, he sold it hand by hand in Trieste and Constantinople. Treasury contains Byzantine and Norman 41 containers, gold and silver bullion, silver and gold cup. it is Believed to have been a trophy of war.

195Essential Travel Guide

Gramshi

Gramshi është një qytet i vogël në juglindje te Shqipërisë. I lidhur me Elbasanin, Korçën, Pogradecin, Skraparin, Librazhdin dhe Beratin, ai përshkohet nga lumi Devoll dhe rruga që e lidh me Elbasanin, shtrihet në më të shumtën e saj përgjatë luginës së lumit Devoll. Uji i ftohtë që vjen nga ky mal është një mrekulli tjetër që mund ta hasni në këtë qytet. Gramshi gjithashtu është i njohur për djathin kaçkavall që bëhet në zonën e Grabovës dhe të Lënies. Ai është një qytet me peisazhe të mrekullueshme, liqene, ujvara, që mbi të gjitha janë të paprekura nga dora e njeriut dhe ku mund të shijosh natyrën e vërtetë, të pastër dhe të qetë dhe së fundi është bërë edhe me një liqen të mrekullueshëm, që u krijua si basen për hidrocentralin e Banjës. Relievi dhe Klima. Gramshi ka pozitë të favorshme gjeografike,. Ai shtrihet pothuajse në qendër të republikës së Shqipërisë dhe ka afërsi

me qendra te rëndësishme ekonomike e kulturore të vendit. Mjedisi i rrethit të Gramshit nga pikëpamja e relievit është kodrinor-malor. Mungojnë ultësirat, pasi nuk ka asnje pëllëmbë tokë nën 100 m mbi nivelin e detit. I gjithë territori shtrihet në lartësinë 119-2 373 m. Territori i rrethit ka klimë mesatare mesdhetare. Veçori e kësaj klime është dimri i ftohtë dhe i lagësht, vera e nxehtë dhe e thatë. Historia. Qyteti i Gramshit është qendra e rrethit me njëjtin emër. Gjurmimet dokumentare, emrat e vendeve, legjendat etj, flasin se lugina e Devollit dhe vetë Gramshi kanë qenë të banuara që në kohët e lashta. Kjo vërtetohet nga gjetjet arkeologjike në Tumën (Kodër Varr) e Cërujës, si dhe një gjetje interesante, pjesë e inventarit të një varri në themelin e një pallati mbi spitalin ne qytetit, që datohet rreth shekullit XII-XI p.e.s. Vendi mbi të cilin ndodhet qyteti sot, ka qenë qendra

196 Albania
Banja
Lake in
Gramsh
Çfarë të bëni në Gramsh: 1. Të vizitoni Ujvarat e Sotirës 2. Të flini një natë në Grabovë 3. Të merrni pjesë në aktivitetin e përvitshëm “Natyra Fest” 4. Të bëni një shëtitje me varkë në Liqenin e Banjës 5. Të bëni ecje në kanionin e Holtës

Gramsh is a small town in southeastern Albania. Connected with Elbasan, Korça, Pogradec, Skrapar, Librazhd and Berat, it crossed by the river Devoll linked to the road to Elbasan, lies in its most along the river and valley Devoll. We should not forget that the town of Gramsh gives a beautiful view of the mount Tomori. The cold water that comes from this mountain is a miracle that you can not find in another city. Gramshi is also known for its cheese in

the area of Grabova and Lenie. Also it is a city with wonderful landscapes, lakes, waterfalls, which above all are untouched by human hand and where you can enjoy the nature by real, in quietness and finally it was also equipped with a wonderful lake, which was created as a basin for the Banja hydropower plant.. Gramsh district is quite rich in natural monuments, some of which are protected by the state. Relief and Climate. Gramsh district environment in terms of relief is hilly, mountainous. The Lowlands

197Essential Travel Guide
Sotira waterfall © Discover Albania Club
What to do in Gramsh: 1. Visit the Waterfalls of Sotira 2. Sleep a night in Grabova village 3. Participate in the annual celebratons of “Nature Fest” 4. Make a boat ride at Banja Lake 5. Hiking river on the Holta Canyon
© Dritan Zaimi

e fshatit Gramsh. Ai përmendet me këtë emër që në shekullin XV. Në këtë vend, ku ndodhet qyteti i Gramshit, ka kaluar në lashtësi një degë e rrugës Egnatia, në periudhën Ilire (shek II p.e.s.). Në periudhën e Mesjetës, Zona ishte nën zotërimin e princit Gjergj Arianiti. Kultura dhe Etnografia. Populli i Gramshit ka tradita të lashta kulturore. Në shek XVIII në fshatin Grabovë të Sipërme një kontribut të madh në pikture kanë dhënë vëllezërit Çetiri. Ata janë pasues të piktorëve korçarë Zografi dhe kanë mbushur me afreske dhe ikona mbi 11 kisha të njohura të vendit. Vitet e fundit po bëhen përpjekje për krijimin e grupeve folklorike, si ansambli “ Miqësia” që japin koncerte me temë folklorike në qytet dhe në komunat e rrethit. Etnografia e Gramshit është shumë e veçantë, dhe bazohet më shumë në zonën e Devollit, si për veshjet, ashtu edhe për dekorimin e shtëpive dhe traditat apo ngjarjet zakonore, që përbënin elementët e jetës së përditshme të fshatit dhe të qytetit. Çfarë mund të vizitoni. Qyteti Ilir i Kodrinonit në kalanë e Irmanjit, në komunën e Tunjës. Në të gjithë rrethin janë ndërtuar

Grabova dhe mjedisi që e rrethon përbën një mrekulli të natyrës. Duke vëzhguar kushtet e përshtatshme që ka Grabova për qëllime profilaktike e kurative, mund të vlerësohet si një kurorë potenciale. Vlerat e saj rriten dhe nga burimet minerale që gjënden në afërsi të saj. Përveç kësaj, Grabova është edhe një dëshmi e kulturës së hershme të zonës.

kala, kështjella të forta me mure guri që pengonin pushtuesit e ndryshëm të futeshin brenda tyre. Të tilla përmendim: kalanë e Tërvolit, Gradishta e Bërsnikut, kalaja e Prrenjasit, kalaja e Galigatit, kalaja e Grabovës së Poshtme. Dëshmi e lashtësisë së popullit të Gramshit janë tumat që janë zbuluar në këtë territor. Përmendim Tumën e Cërujës në fshatin Cërujë të komunës Pishaj. Përmenden dy urat e gurta në fshatin Grabovë të Sipërme të komunës Lenie, Kisha e Shën Kollit në fshatin Grabovë e Sipërme, Çezma e gurtë pranë teqesë së Shëmbërdhenjit, Fortifikimi i ndërtuar në fshatin Prrenjas në shek XVIII, Kalldrëmi Prrenjas-Tunjë i shek XVIII, kalldrëmi i Gramsh Fshatit të komunës Pishaj dhe shumë kalldrëme të tjera. Përveç

are missing because there is no palm land under 100 m above sea level. The entire territory lies at an altitude of 1192373 m. Within the climate of Albania, the territory of the district has average Mediterranean climate. Features of the climate is cold and wet winters and hot and dry summers History. Documentary researches, place names, legends, etc., indicate that Gramsh has been inhabited since ancient times. This is confirmed by archaeological findings in Tumulus (Hilly graves) of Cëruja, and an interesting finding, part of the inventory of a tomb in the foundation of a building on the hospital in the city, which dates from around the XI-XII century BC. The site on which the city is today, has been the center of the village of Gramsh. He is remembered by this name in the fifteenth century. Traditions indicate that after being burned by the Turks, it was built near the mountain of Vines, where today is located Gramsh Village. This center, though moved, continued to be inhabited. The reason was the position,

Grabova and the surrounding environments is a miracle of nature. Its values increase from the mineral resources that are situated in its vicinity. The climate of good weather, beautiful nature and calmness, the churches, the characteristic houses, create a positive impact on improving the overall situation. The curative waters of Grabova have considerable natural values.

the existence of water and fertile lands that were on Devolli’s river edge. In this country, where is the town of Gramsh, has passed a branch of the ancient Road Egnatia, in the Illyrian (II century BC). In the Middle Ages, the area was under the possession of Prince George Arianiti.

Culture and ethnography. The people of Gramsh have cultural ancient traditions. In the eighteenth century in the village of Upper Grabova a major contribution to the painting have given Çetiri brothers. They are followers of the painters Korça Zografi and filled with frescoes and icons over 11 had known of the country. The artistic groups

këtyre objekteve kulturore, të shpallura monumente kulture nën mbrojtjen shtetërore janë edhe 16 objekte të tjera me rëndësi historike dhe kulturore të popullit të Gramshit, si: Kalaja e Gjerës dhe e Kabashit, Kalaja e Ballollit, Kalaja e Broshtanit, kalaja e Vidhanit,etj.

Monumentet e Natyrës. Shpella e Kabashit ndodhet në lartësinë 800 m mbi nivelin e detit, në të djathtë të lumit Holta, 200 m në juglindje të kalasë së Kabashit. Në brendësi ka degëzime dhe labirinte nëntokësore. Kanioni i Devollit fillon nga ura e varur pranë fshatit Zerec të Korçës dhe mbaron në urën e Bletëzës në Gramsh. Në këtë gjatësi prej 12 km, lumi i Devollit ka çarë shkëmbinjtë midis maleve Koshnicë dhe Sogorë. Në urën e Grabovës kanioni i Devollit bashkohet me kanionin e ngushtë të përroit të Grabovës. Burimi i Kërpicës është një monument natyre me vlera të mëdha ekonomike dhe ndodhet 700 m në jugperëndim të fshatit Kërpicë, 390 m mbi nivelin e detit. Në të është ndërtuar ujësjellësi që furnizon me

ujë qytetin e Gramshit dhe fshatrat e zonës. Ujëvara dhe katarakti i Sotirës ndodhet në verilindje të shpatit të malit Tomorr. Ujrat e Ujëvarës dalin nga dy kanalet kryesore të çarjeve. Lartësia e rënies së ujit ndryshon nga 5 deri në 20 m. Monumente të tjera mund të përmendim burimet termale të Holtës dhe të Kërpicës, burimi i ftohtë i Liqenit të Zi në Lenie, tarracat lumore të Devollit, “Krushqit e Ngrirë” në malin e Lisecit, Patoku prej Guri, Kanionin e Sinecit etj. Akomodimi, gastronomia. Ne qendër të qytetit është rindërtuar hotel turizmi i dikurshëm dhe në qendrat e pikave natyrore turistike po ngrihen komplekse turistike të përshtatshëm për zhvillimin e shpejtë të turizmit natyror. Kuzhina e zonës është e bazuar në produktet natyrale të freskëta, mishin e të kafshëve dhe shpendëve të rritur në natyrë dhe në gatimet tradicionalë të zonës, mishi i pjekur, djathërat e shumtë etj.

200 Albania
Holta Canyon

in the country raised in institutions and have performed in cities, villages and outside the district. In recent years efforts are underway to create folk groups such as Ensemble “Miqësia” (Friendship) who started the folk shows in the city and district municipalities. The Traditions of the area and the clothes of Gramsh, resemble more Devolli area characteristic than the area of Elbasan, in whose district it is. Women’s clothing coats consisting of long shirts, while men use the kilts, the garment with pens, characteristic of central Albania.

What to visit. The Illyrian city of Kodrinonit, Irmanji castle in the municipality of Tunja, Tërvoli castle, the Bërsniku Gradishta, Prrenjas castle, Galigati castle, the castle of Lower Grabova. Evidence of the ancient people of Gramsh are the tumulus, that are found in the territory of Cëruja, in Pishaj. The two stone bridges and the Church of St. Nicholas in the Village of Upper Grabova in Lenie, The Stone fountain near the Shëmbërdhenji’s Tekke, The fortification built in XVIII century of Prrenjas village, Prrenjas-Tunjë paving of the XVIII century, near the Village of Gramsh, Pishaj and many other causeways. Also 16 other objects of historical and cultural profile, such as the Castle of Gjera and Kabashi, Ballolli Castle, Broshtani Castle, Vidhani castle, etc. . Natural Monuments. Kabashi Cave, located at height 800 m above the sea level, on the

right side of the river Holta, 200 m on the southeast of the castle of Kabashi. Inside there are ramifications and underground labyrinths. Devolli Canyon, starts hanging bridge near the village of Korca, Zerec and ends at the bridge of Bletëza, in Gramsh. In this length of 12 km, river rocks Devolli slot between the mountains of Sogora and Koshnica. In the bridge of Grabova, the canyon of Devolli joins the gorge of Grabova. The Source of Kërpica, is a monument of great economic value and is located 700 m in the southwest of the village Kërpicë, 390 m above sea level. In it, is built the aqueduct that supplies Gramsh and the villages of the area. Waterfall and cataract of Sotira, located in the northeast slope of Mount Tomorr. Waterfall waters come from two main channels of cracks. The height of the fall of the water varies from 5 to 20 m. We may also mention thermal springs of Kërpica, Holta, the source of cold Black Lake in Lenie, Devolli river terraces, “the frozen marriage people” in Mount Liseci, etc.

© Discover Albania Club

201Essential Travel Guide

Librazhdi

Librazhdi është qytet në juglindje të Shqipërisë. Kufizohet në veri me rrethet Bulqizë e Matit, perëndim nga rrethi i Elbasanit, në jug nga rrethi i Gramshit, në juglindje nga rrethi i Pogradecit dhe në lindje nga republika e Maqedonisë. Librazhdi ka një gjatësi kufitare prej 42 km dhe ka tërësisht një reliev kodrinoromalor. Relievin e bëjnë më të larmishëm fushëgropat si ajo e Domosdovës në Prrenjas dhe ajo e Studnës me atë të Letmit. Lartësia maksimale mbi nivelin e detit është 2253 m në majën e Kuqe të malit Shebenik.. Relievi dhe klima. Pozita gjeografike, konfiguracioni i relievit, lartësia absolute mbi nivelin e detit dhe largësia nga deti Adriatik ka mundësuar natyrën kontinentale të klimës e cila duket në dimrin e ftohtë e të lagësht dhe në verën e shkurtër, të nxehtë e të thatë. Temperatura mesatare vjetore është 13.4 gradë Celsius, temperatura maksimale e regjistruar është 40.7

gradë Celsius dhe temperatura minimale është regjistruar në vitin 1968 me -15.7 gradë Celsius. Historia. Historia e themelimit të Librazhdit (si qendër banimi) zë fill qysh në vitin 1929, atë vit kur u bë zhvendosja e trasesë së rrugës automobilistike Tiranë-Elbasan-Korçë buzë luginës së lumit të Shkumbinit. Rrethi i Librazhdit është krijuar si njësi administrative në vitin 1958. Sot bën pjesë qarkun e Elbasanit. Qendra administrative është qyteti i Librazhdit. Shkolla e parë u hap ne Bërzeshtë në vitin 1895 dhe konvikti i parë u hap po në Bërzeshtë në vitin 1929. Rrethi i Librazhdit ka pasuri të shumta minerale dhe në bazë të tyre u ngritën gjatë sistemit socialist miniera për përpunimin e tyre si ajo e hekur-nikelit në Përrenjas. Sot ekonomia e rrethit është e bazuar më shumë në sektorin e shërbimeve, blegtori, bujqësi dhe në shfrytëzimin e pyjeve dhe së fundi në turizëm,

202 Albania
me Çfarë të bëni në Librazhd: 1. Të vizitoni memorialin e poetëve 2. Një tur në Shebenik-Jabllanicë 3. Të merrni pjesë në festën e Shebenikut. 4. Të vëzhgoni yjet në qendrën e astroturizmit brenda në Parkun e Shebenikut.

Librazhdi is a city in southeast Albania, Bounded on the north by the districts of Mat, Bulqizë west of Elbasan district, south district of Gramsh, southeast district of Pogradec and east by the republic of Macedonia. Librazhdi border has a length of 42 km and has a fully-mountainous hilly terrain. What makes it interesting is the relief of Domosdova field holes in Prrenjas and Letmi Studna field holes. The maximum height above sea level is 2253 m at the peak of Red Mountain Shebenik.

Relief and climate. Geographical location, the configuration of relief, the absolute height above sea level and the distance from the Adriatic Sea has enabled the continental nature of the climate which appears in the cold and wet winter and short, hot and dry summer. The average annual temperature is 13.4 degrees Celsius, the maximum temperature recorded was 40.7 degrees Celsius, the minimum is 14/09/1957, recorded in 1968 by -15.7 degrees Celsius.

203 203
Shebenik-Jabllanicë national park © ADZM Elbasan
What to do in Librazhd: 1. Visit the memorial of the poets 2. A tour in Shebenik-Jabllanicë 3. Take part in Shebenik’s celebration day in May. 4. Observe the stars at the center of astronomy inside the Shebenik Park.

Poetët disidentë. Vilson Blloshmi dhe Genc Leka, ishin dy mësues-poetë nga rrethi i Librazhdit, që u pushkatuan nga diktatura komusniste mesnatën e 17 korrikut të vitit 1977, për shkak se krijimtaria e tyre poetike u cilesua heretike për regjimin komunist. Për ta u shkrua vetëm pas viteve ’90, duke u diskutuar fort akti ndaj tyre por edhe krijimtaria e secilit, që është vlerësuar si një vepër me vlera të larta njerëzore.

etnografike, zakonore, kulturore dhe historike të të gjitha krahinave, aktualisht ka një grup mjaft një njohur vallesh me aktivitete të zgjeruara që merr pjesë rregullisht në shumë festivale dhe koncerte që organizohen nëpër Shqipëri dhe jashtë saj. Librazhdi ka nxjerrë edhe personalitete të spikatur në fushën e historisë dhe të kulturës, disa prej të cilëve edhe janë ekzekutuar në kohën e regjimit komunist, si poetët e njohur të asaj kohe Vilson Blloshmi dhe Genc Leka.

Turizmi. Librazhdi forcën e tij të burimeve turistike e ka tek turizmi natyror. Është ideale për turizmin e aventurës, të vizitosh Rrajcën, Sopotin, Dardhën, Babjen, Dorëzin, Qarrishtën dhe të gjitha zonat e tjera, përfshirë edhe zonën e Prrenjasit. Liqenet, krojet, ujvarat, shpellat karstike, pllajat etj, që gjenden Brenda e jashtë parkut natyror, janë të

Gjergj Arianiti, babai i Donikës, gruas së Skënderbeut, ishte një luftëtar, një burrë i fuqishëm me influencë të madhe në zonën e Librazhdit.

rritjen e numrit të vizitorëbe në Parkun e Shebenikut. Kultura dhe etnografia. Librazhdi ka një traditë mjaft të pasur e të mirëmbajtur në fushën e muzikës popullore dhe të valleve, ruan vlerat

Albania

204

George Arianiti, the father of Donika, Skanderbeg’s wife, he was mostly a warrior, a powerful man with great influence in the area of Librazhd.

History. Librazhdi like all the other cities of Albania, inherits traces of the origins of ancient Albania, as a descendant of the Illyrians, and trace the Middle Ages who spent all under Turkish rule.

Librazhd district was created as an administrative unit in 1958. Today is part of the prefecture of Elbasan. Administrative center is the city of Librazhd. Librazhd district consists of two municipalities and nine communes that were created after the reorganization of local government in 1992. The first school opened in Bërzeshtë in 1895 and the first boarding school was opened also in Bërzeshtë in 1929. Librazhd district has numerous mineral wealth and their base was established during the socialist system for processing their mines like the iron-nickel Prrenjas. Today the district economy is based more in the service sector, livestock, agriculture forest exploitation and lastly in nature and adventure tourism.

Culture and ethnography. Librazhdi has a very rich tradition maintained in the field of folk music and dances, ethnographic preserves

values, customary, cultural and historical heritage of all provinces, currently has a quite a popular dance group with enhanced activity that takes part regularly in many festivals and concerts organized in Albania and abroad. Librazhdi has also distinguished personalities in the field of history and culture, some of whom were executed during the communist regime, as known poets of that time Wilson Blloshmi and Genc Leka.

Tourism. Librazhdi has tourist resources in natural tourism. The National Park of Shebenik-Jabllanica and the other surroundings of Librazhd

The dissident poets. Vilson Blloshmi and Genc Leka, were two teacher-poets from the region of Librazhd, which was shot from dictatorship on midnight July 17, 1977, because their creativity heretical poetry was awarded to the communist regime. After firing they`ve been forgotten and just after the ‘90s, was written to them. The strongly discussed poets were very talented and the creativity of each, is evaluated as a work of high human value.

205Essential Travel Guide

denja për zhvillin e fuqishëm të turizmit të gjelbër dhe të aventurës. Kohët e fundit në rrethin e Librazhdit. Parku Kombëtar Natyror i ShebenikJabllanicës dhe rrethinat e Librazhdit janë destinacione turistike, ndonëse nuk zotërojnë një infrastrukturë rrugore në gjendje të mirë. Rrajca. Është fshati më i spikatur i LIbrazhdit, që përveç burimeve natyrore, që kulmojnë me Liqenet Akullnajore, ruan edhe një trashëgimi popullore të pasur. Para viteve 90` Rrjaca ka pasur edhe një muze etnografik, ku ruheshin pasuritë materiale të zonë, kostumet popullore, tezgjahu dhe elementë të tjerë që përbënin jetën e përditshme. Parku kombëtar Shebenik-Jabllanicë. Me një sipërfaqe të përgjithshme 33 927,66 hektarë, ku pjesën kryesore të territorit e zënë sipërfaqet pyjore, të ndjekura nga sipërfaqet kullosore, bujqësore, joprodhuese, shkëmbore dhe sipërfaqe të tjera troje, parku është kthyer vitet e fundit në një vend të preferuar të turistëve të aventurës. Qendra e Parkut është Stebleva por nisur nga sipërfaqja e madhe, shtrirja e shtigjeve të udhëtimit është e madhe,

“Një natë mes yjesh”

A keni dëgjuar ndonjëherë për turizmin astronomik? Nëse jo, atëhere është koha tani. Sepse në zonën e Parkut Shebenik - Jabllanicë tashmë me një teleskop mund të vëzhgoni botën qiellore. Disa djem të talentuar dhe të apasionuar pas astronimisë ju mundësojnë të kaloni jo një natë me pesë yje por me mil iona yje, duke ju bërë të përjetoni një përvojë të paharrueshme. Vëzhgimi i yjeve shoqërohet me shpjegime shkencore e profesionale për çdo yll e trup qiellor që doni të njihni.

aq sa duhen disa ditë të plota për ta eksploruar të gjithin. Shumëllojshmëria e florës dhe e faunës së parkut është mbresëlënëse por edhe spotet natyrore brenda në park janë të një bukurie të rrallë. Pre vitesh tashmë në park organizohet çdo vit “Festa e Shebenik-Jabllanicës”, që është një shfaqje e plotë e vlerave kulturore, natyrore, etnografike dhe materiale të të gjithë zonës së Librazhdit. Në Steblevë janë ngritur stuktura turistike modeste por shumë funksionale si ato të Mersin Hoxhës apo Te Qeralli, që mundësojnë qëndrim në park për më shumë se një ditë.

206 Albania

are worthy of tourist destinations, though not own a road infrastructure in good condition. It is ideal for adventure tourism, to visit Rrajca, Sopoti, Dardha, Babje, Dorëzi, Qarrishta and all other villages, including Prrenjas area. Lakes, springs, waterfalls, karst caves, tablelands etc., inside and outside the natural park, are worthy of strong develop of green tourism and adventure. Rrajca. It is the most prominent village of LIbrazhd, which in addition to the natural resources that culminate with the Glacial Lakes, also maintains a rich heritage. Before the 1990s, Rrjaca also had an ethnographic museum where the material assets of the area were guarded, folk costumes, loom and other elements that constituted the daily life.

National Park ShebenikJabllanicë. With a total area of 33 927.66 hectares, where the main part of the territory is occupied by forest areas, followed by pastures, agricultural, nonproductive, rocky and other landscaping areas, the park has returned to a favorite place in recent years by the adventure tourists.

The Park Center is Stebleva but starting from the large surface, the extent of the travel paths is great, so it takes a couple of days and more to explore it all.

The diversity of flora and fauna of the park is impressive, but the natural

spots inside the park are of rare beauty. For years now, the “ShebenikJablanica Festival” is organized annually in the park, which is a full display of the cultural, natural, ethnographic and material values of the entire area of Librazhd. Lastly Stebleve has built modest but highly functional tourist structures such as those of Mersin Hoxha or Te Qeralli, which allow for a stay in the park for more than a day.

“A Night With The Stars”

Have you ever heard of astronomy tourism? If not, then it is time now. Because in the Park of Shebenik - Jablanica already with a telescope you can observe the heavenly world. Some talented and astonished boys allow you to spend not a five-star night but with millions of stars, making you experience an unforgettable night. Watching the stars is accompanied by scientific and professional explanations for each star and celestial body you want to know. We are the first #science #travel #astronomy agency on the Albania. Explore your curiosity and discover a remarkable connection with the cosmos www.astrotourismalbania.com

207Essential Travel Guide

are worthy of tourist destinations, though not own a road infrastructure in good condition. It is ideal for adventure tourism, to visit Rrajca, Sopoti, Dardha, Babje, Dorëzi, Qarrishta and all other villages, including Prrenjas area. Lakes, springs, waterfalls, karst caves, tablelands etc., inside and outside the natural park, are worthy of strong develop of green tourism and adventure. Rrajca. It is the most prominent village of LIbrazhd, which in addition to the natural resources that culminate with the Glacial Lakes, also maintains a rich heritage. Before the 1990s, Rrjaca also had an ethnographic museum where the material assets of the area were guarded, folk costumes, loom and other elements that constituted the daily life.

National Park ShebenikJabllanicë. With a total area of 33 927.66 hectares, where the main part of the territory is occupied by forest areas, followed by pastures, agricultural, nonproductive, rocky and other landscaping areas, the park has returned to a favorite place in recent years by the adventure tourists.

The Park Center is Stebleva but starting from the large surface, the extent of the travel paths is great, so it takes a couple of days and more to explore it all.

The diversity of flora and fauna of the park is impressive, but the natural

spots inside the park are of rare beauty. For years now, the “ShebenikJablanica Festival” is organized annually in the park, which is a full display of the cultural, natural, ethnographic and material values of the entire area of Librazhd. Lastly Stebleve has built modest but highly functional tourist structures such as those of Mersin Hoxha or Te Qeralli, which allow for a stay in the park for more than a day.

“A Night With The Stars”

Have you ever heard of astronomy tourism? If not, then it is time now. Because in the Park of Shebenik - Jablanica already with a telescope you can observe the heavenly world. Some talented and astonished boys allow you to spend not a five-star night but with millions of stars, making you experience an unforgettable night. Watching the stars is accompanied by scientific and professional explanations for each star and celestial body you want to know. We are the first #science #travel #astronomy agency on the Albania. Explore your curiosity and discover a remarkable connection with the cosmos www.astrotourismalbania.com

207Essential Travel Guide

Fieri

Rrethi i Fierit ndodhet në pjesën e Ultësirës Perëndimore të Shqipërisë dhe përmbeldh brenda tij qytetet Fier, Patos e Roskovec. Natyrshëm Fieri është një pikë e rëndësishme e turizmit kulturor pasi aty ndodhet parku arkeologjik i Apollonisë. Por përveç kësaj pike të rëndësishme shumë të frekuentuar edhe nga të huajt, Fieri ka një pozitë gjeografike të favorshme për të zhvilluar turizmin mjedisor, ujor, detar, lagunor, lumor e natyrisht edhe historik e kulturor. I vendosur buzë detit Adriatik, kufizuar me Beratin në lindje, Lushnjen në veri, Vlorën në jug e Mallakastrën në juglindje, rrethi është një qendër e rëndësishme administrative dhe ekonomike, si dhe një destinacion turistik mjaft i vizituar. Relievi dhe Klima. Me një reliev, fushor-kodrinor, Fieri ka klimë të butë mesdhetare me verë të nxehtë e dimër të butë e të lagësht, ku temperatura vjetore vërtitet rreth 15 °C, e më rrth 1000 mm shi në vit. Hidrografia e Fierit përfaqësohet nga tre lumenj; Semani,

Useful

034

Vjosa dhe Gjanica, si dhe nga disa kanale e ujëmbledhës. Historia. Origjina e emrit të Fierit është e panjohur por gjithsesi, ka hipoteza se ajo vjen nga fjala “Fiera” që do të thotë treg. Sipas mbështetësve të kësaj teze, tregtarët venecianë që

Çfarë të bëni në Fier:

1. Të vizitoni qendrën krejtësisht të re të qytetit dhe zonën këmbësore

2. Të vizitoni Parkun e Apollonisë.

3. Të shijoni një drekë tradicionale myzeqare në një prej restoranteve jashtë qytetit. Ju sugjerojmë “bibë me oriz” ose “pulë me rosnica”.

Të merrni pjesë në një prej festave të shumta popullore që organizohen në zonë. Ju sugjerojmë “Guna me Rrëke” dhe “Festa e Luleshtrydhes” (prill-maj)

5. Të bëni surf në plazhin e Semanit ose Darzezës, si dy prej plazheve më të përshtatshme për këtë sport.

208 Albania
4.
Best time to come: 365 days of the year!
Numbers: Kodi /Code:
Policia/Police: 129 Shëndeti/Health: 232595 Info:informacion @bashkiafier.gov.al Tel: 2333 33 www.bashkiafier.gov.al

What to do in Fier:

1. Visit the brand new city center and the pedestrian zone.

2. Visit the Apollonia Archaeological Park.

3. Enjoy a traditional lunch of Myzeqe at one of the restaurants outside the city. We suggest you “rice with gosling” or “chicken with crumbs”.

4. Take part in one of the many popular festivals that are organized in the area. We suggest “Guna me Rrëke” and “Feast of the Strawberry” (April-May)

5. Surf on the beach of Seman or Darzeza, as two of the most suitable beaches for this sport.

Fieri district is located in the Western Lowland of Albania and its cities, winding up in Fier, Patos and Roskovec. The city is known for its vital and hard-working people, and its peaceful coexistence of diversified origins and religions. Traditions, customs, celebrations, ceremonies, folk dresses, songs and dances create a great offer for cultural tourism.

Fier, one of the largest urban centers in Albania, has a rich historical heritage, including old civilization remains such as: Apollonia, belonging to the city, also Bylis and Ardenica on its surroundings. Naturally Fier is an important point of cultural tourism because there is Apollonia archaeological park. But apart from this site well frequented by foreigners, Fieri has a favorable geographical position to develop environmental tourism, water, sea, lagoon, river and of course historical and

209Essential Travel Guide
Apollonia Archaeological Park and Pojan Monastery

blinin produkte bujqësore në shek. e XIV dhe XV, ia dhanë këtë emër qytetit. Gjatë periudhës së antikitetit territori nga propatoka e Dyrrahut (Lumi Mat) e deri në lumin Vjosë (Aoos) banohej nga fisi Ilir i Taulantëve. Gjurmët më të hershme të banimit në këtë trevë janë hasur në Kryegjatë dhe Portezë. Jeta urbane filloi me ndërtimin e Apolonisë, në fund të shek. VII p.e.s, nga koloni të ardhura nga Korinthi. Apolonia u zhvillua si një qendër tregtare me ekonomi të qëndrueshme, me monedhën e saj, me një sistem qeverisës, e me gjurmë të forta të elementit ilir në stilin e jetesës. Qyteti kishte edhe një jetë të pasur kulturore dhe artistike. Perandori Oktavian Augusti, ka studiuar në Apoloni. Vendbanime të tjera antike përreth Fierit janë Margëlliçi, Gurëzeza, Krapsi, Pirgu i Muzakajve etj. Dokumenti i parë që dëshmon mbi Fierin është dëshmia e Pukëvilit, i cili ka vizituar “fshatin e madh” të Fierit në vitin 1806. Periudha e komunizmit, e ktheu Fierin në një qytet bujqësoro-industrial ku fshatrat iu

nënshtruan kooperativave dhe krahu punëtor u profilizua në industrinë e naftës dhe të plehrave kimike. Sot Fieri është qytet me një profil të suksesshëm biznesi, jo vetëm në qarkun e tij por edhe kudo nëpër Shqipëri.

Kultura dhe Etnografia. Fieri ka një traditë etnografike të ngjashme me të gjithë zonën e Myzeqesë. Burrat vishen me guna, këmisha lini të bardha, takije shajaku të bardha, qillota të zeza, opinga me lëkurë lope. Për festa ose dasma, përdoreshin fustanellat dhe mbi to një xhamadan. Gratë përdornin tri lloje gunash të gjata, e gunella me shajak të bardhë, shami të bardha, qëndisur me motive zbukuruese, këmisha lini e mëngë të gjera, mbi to një brez leshi ngjyrangjyra e jelekë shajaku të zbukuruar me qëndisma e motive popullore të ndryshme. Mbi tw tria mbretwrron ajo qw quhet “Guna me rrëke”. Veshjet popullore të kësaj zone janë përdorur gjerësisht deri në vitet ‘60, të shekullit të kaluar. Vallet dhe këngët popullore, janë kryesisht me motive myzeqare, të shoqëruara me vegla popullore por herë-herë edhe iso, por që ndryshojnë

210 Albania
Festa “Guna me Rrëke”

cultural one. Located at the edge of the Adriatic Sea, bordering the east Berat, Lushnja to the north, of Vlora in south, Mallakastra in the southeast, the district is an important administrative and economic, as well as a highly visited tourist destination. Relief and Climate. With a relief, flat-hilly, Fieri has mild Mediterranean climate with hot summers and mild wet winters, which revolves around annual temperature 15 ° C, and about 1000 mm rain per year. History. The origin of the name of Fier is in dispute, however most researchers believe that the name Fier comes from the Italian word “fiera”, meaning trade fair. According to supporters of this idea, the Venetian merchants who purchased the agricultural products in the 14th and 15th centuries gave this name to the

town. The earliest traces of housing in this region are faced in Kryegjatë and Portezë. The urban life began with the construction of Apollonia, at the end of the VII-eth century B.C. the colony of income from Corinth. Apolonia was developed as a commercial center with stable economy, with its currency, with a ruling system, with strong traces of Illyrian element in lifestyle. The town has also a rich cultural and artistic inheritage. The Emperor Octavian Augustus, studied at Apollonia. Other ancient settlements around Fier are Margellici, Gurezeza, Krapsi, the Clamp of Muzakaj etc. Fieri was founded as a town in 1864 by Pasha Kahreman Vrioni, son of Omer Pasha Vezir. The first document that proves the Pukëvilit Fier’s testimony, who has visited the “big village” of Fier in 1806.

Culture and ethnography. Fieri has a similar ethnographic tradition with all Myzeqe area. Men dress in cloaks, shirts leave white felt white hat, black pens, cow leather shoes. For holidays or weddings, kilts and used on them a doublet. Women used three types of long dresses, white handkerchief, embroidered with decorative motifs, put on it a color vest, decorated with traditional motifs. Nowadays, these clothes come used only in artistic events, menawile in the normal life, they use contemporary clothes. Popular

211Essential Travel Guide

nga isoja e polifonisë labe. Pasuritë turistike. Vija bregdetare e Fierit është rreth 48 km, dhe shtrihet nëpër fshatrat Seman, Povelçë, Ndërnënas, Hidrovor, PishëPoro dhe Darzezë. Grykëderdhjet e Semanit, Vjosës e Shkumbinit, mund të shfrytëzohen për plazh, sporte ujore e gjah, për shkak të rezervateve natyrore që gjenden aty pranë. E gjithë zona e Fierit në bregdet, në Lagunën e Gjemisë, liqenin e Dëllinjës, kënetën e Laçajt, Gjolin e Sllanikut, Gjirin e Semanit, është fare e pashfrytëzuar, dhe civilizimi apo ndërtimet e rrëmujshme nuk kanë arritur ende, duke e lënë ekologjikisht të pastër e një burim të çmuar për shfrytëzimin e turizmit natyror. Pishat detare, lagunat e godullat, deltat e lumenjve, rëra e pastër, dielli i nxehtë, Jodi, ajri i pastër e natyra e shëndetshme, janë një potencial i fuqishëm i zhvillimit të

ardhshëm të turizmit. Parku Arkeologjik i Apollonisë , është fytyra turistike e këtij qyteti, i cili tërheq aktualisht shumë vizitorë për vlerat e shumta që ka. I themeluar në shekullin e VI p.e.s., nga kolonët korkyras, qyteti antik i Apolonisë ishte po aq i rëndësishëm për periudhën kur lulëzoi, sa ç’ishte edhe Dyrrahu e Butrinti. Apolonia ishte një qendër tregtie e rëndësishmee qytetërimit ilir. Manastiri i Pojanit, ndodhet në afërsi të Parkut të Apolonisë dhe është një simbol i historisë dhe kulturës së shekullit XIII, me stil bizantin, kompleks arkitektonik dhe me dekorime e piktura murale të veçanta. Është një nga manastiret më të mëdhenj e më të bukur në Shqipëri. Muzeu Historik. Ofron objekte dhe fakte që nga neoliti i hershëm, e deri në ditët e sotme, dhe është një qendër shumë e rëndësishme për t’u vizituar. Aty përfshihen edhe objekte shumë të rëndësishme nga Apollonia, Bylisi, Dimali, dhe site të tjera arkeologjike. Gjithashtu ka objekte të rëndësishme të periudhës së Rilindjes dhe Pavarësisë.

212 Albania

outfits in this area are widely used by the 60s, of the last century. Folk dances and songs are mainly motivated by Myzeqe area, accompanied by folk instruments, but sometimes the phenomenon of “iso”, different from the polyphony of Laberia region, is present too.

Tourism resources . Fier coastline is about 48 km, and extends through the villages Seman, Povelçë, Ndërnënas, , pine-Poro and Darzezë. Estuaries of Seman, Vjosa and Shkumbini, can be utilized for beach, water sports of hunting, due to natural reserves located nearby. The whole area of Fier on the coast, in the Lagoon of Gjemia, Dëllinja lake, the bog of Laçaj, the small lake of Sllaniku, the Bay of Seman, is quite unused, and the civilization or the constructions have not yet reached, leaving ecologically clean a valuable resource for the use of nature tourism.

Maritime pines, the Godulla lagoons, river’s deltas, the clean sand, the hot sun, the clean air and healthy nature, are a powerful potential future development of tourism. The natural food and the traditional recipes of the are, is another reason why you should visit Fier and Myzeqe. Apolonia Archaeological Park, is the face of tourism in this city, which currently attracts many visitors for having multiple values. Founded in the VI-th century BC by settlers of Korkyra, the ancient city of Apollonia was important to the period when flourished, as it was even Dyrrah or Butrint. Apolonia was a trade center and important one for the Illyrian civilization. Pojan Monastery, located near Apolonia Park, is a symbol of history and culture of the XIII-th century, the Byzantine style, complex architectural decoration and wall paintings are special. It is one of the largest monasteries and one of the most beautiful in Albania. Historical Museum Showcases history from the middle of the Neolithic period until today and is an important stop for everyone who visits Fier. It includes exhibits of ancient objects from Apollonia, Byllis, Dimal, and other archealogical sites. Images and information of the most important moments of city’s history are present in the museum including patriotic activities, peasants’ outbreak, and struggles for national freedom and independence.

213Essential Travel Guide

Lushnja

Rrethi i Lushnjes shtrihet në Ultësirën Perëndimore të Shqipërisë, kufizuar nga rrethet Kavajë në veri, Peqin në lindje, Fier në jugperëndim dhe me Detin Adriatik në perëndim. I vetmi reliev i ngritur janë kodrat e Darsisë, të mbushura me ullishte e dru frutorë. Lushnja është e famshme për bostanin, frutin më të preferuar të stinës së verës. Rrethi ka dy bashki dhe 14 komuna me 119 fshatra. Historia. Qyteti përmendet për herë të parë në vitet 1430-1432, me emrat “Lusna”, “Lusnie”,dhe ishte jo më shumë se një fshat me rreth 15 shtëpi. Historia e antikitetit ia atribuon këtë zonë ilirëve, prej të cilëve thirrej “Fusha Gylakion”, sipas prijësit Gylak. Më pas u thirr “Fusha e Ilirikut” kurse pas viteve 1480 quhej “Fusha e Saurës”. Gjithë zona e Myzeqesë në mesjetë, i përkiste familjes princërore të Muzakajve, nga e cila mendohet të ketë dalë edhe emri Myzeqe. Banorët e Myzeqesë e qujanë veten e tyre edhe lalë. Si të gjitha qytetet e Shqipërisë edhe pjesa aktive e popullit të Lushnjes ka kontrubuuar

në periudha të ndryshme historie të spikatura për vendin. Një detaj historik që mbahet mend e është shënuar edhe në historinë e Shqipërisë, përveç asaj të qytetit, është Kongresi i Lushnjes, që u mbajt në datat 21031 janar 1920, pas konferencës së Paqes në Paris, ku delegacioni shqiptar ishte kundër copëtimit të Shqipërisë më 1913. Një prej vendimeve që doli nga ky kongres, ishte rrëzimi i qeverisë aktuale të Durrësit dhe shpallja e Tiranës kryeqytet i Shqipërisë. Lushnja ka nxjerrë mjaft personalitete të spikatura në fushën e artit, që i kanë kaluar kufijtë njohës të Shqipërisë, si këngëtarja Vaçe Zela, shkrimtari Vath Koreshi, aktorët Margarita Xhepa, Ilia Shyti, Pavlina Mani etj. Klima. Lushnja dhe gjithë zona e Myzeqesë karakterizohen nga klimë e butë me verë të gjatë, e të thatë, e dimër të lagësht e të shkurtër.

214 Albania

Ardenica Monastery

Lushnja district lies in the Western Lowland of Albania surrounded by Kavaja district in the north, , Fier in the Southwest and the Adriatic Sea in the west. The only relief are the Darsia hills, filled with olive groves and fruit trees. Lushnja is famous for its melon, a favorite fruit, of the summer. History. The city is mentioned for the first time in the years 1430-1432, with the names “Lusna”, “Lusnie” and was no more than a village with about 15 houses. The istory of ancient Illyrians describes this area, of which called “Field Gylakion”, according to the prince Gylak. It was later called “Field of Iliriku” and after years 1480 was called Field of Saura. All areas of Myzeqe during the Middle Ages, belonged to the royal family of Muzakaj, from which is thought to have left the name Myzeqe. The residents of Myzeqe call themselves Lale. A historical detail is remembered and recorded in the history of Albania,

besides that of the city, is Lushnja Congress, held in 21-31 of January 1920 after the Paris Peace Conference, where the Albanian delegation was against the partition of Albania in 1913. One of the decisions that came out of this Congress, was the collapse of the current government of Durres and the declaration of Tirana as the capital of Albania. Lushnja has issued many prominent personalities in the field of art, who have surpassed the boundaries of Albania, the singer Vaçe Zela, the writer Vath Koreshi, actors Margarita Xhepa, Ilia Shyti, Pavlina Mani etc. Climate. Lushnja and all Myzeqe area is characterized by mild climate with long dry summers, and wet short winters. Advised mostly light cotton clothing in summer, especially in the coastal area, but should take precautions for the presence of large insects, in the large park of Divjaka, which is thew most important

215Essential Travel Guide

Këshillohen kryeshisht veshje të lehta pambuku në verë, sidomos në zonën e bregdetit, por duhet të merrni masa për praninë e madhe të insekte, në parkun e madh të Divjakës, i cili është destinacioni kryesor turistik i Lushnjes. Kultura dhe etnografia. Lushnja është një qytet shumë aktiv me tradita në lëvrimin e kulturës. Ajo ka aktualisht një qendër kulturore që organizon evenimente të të gjitha gjinive, për të mbajtur gjallë jetën aktive artistike të qytetit. Pasuria etnografike e zonës konsiston në atë shpirtërore dhe materiale. Kjo e fundit tregohet kryesisht me anë të veshjeve popullore. Dikur veshjet endeshin në tezgjah dhe çdo shtëpi kishte një të sajin dhe endte aty që nga veshjet e holla të brendshme si këmisha për gra e burra, çarçafë,

Manastiri i Ardenicës, rreth 10 km në drejtim të rrugës Lushnje-Fier. I lidhur ngushtë edhe me historinë e Shqipërisë, pasi në të u kurorëzua martesa e Skënderbeut me Donikën e fisit të Aranitëve, manastiri është një vepër fetare e shek. XIX-XV. Pranë manastririt ndodhet edhe një burim kurues me ujë të ngrohtë e të kripur, që vendasit thonë se është i shenjtë.

perde mëndafshi, veshje të trasha si jelekë, guna, çidikë, çorape, qilima, velenxa, bokshe, çanta etj. Endjet e mëdha bëheshin edhe nëpër fshatrat e mëdhenj ose në qytet. Parku Kombëtar “Divjakë-Karavasta”. Shtrihet në një hapësirë prej 1250 ha, 5 km larg nga Divjaka, në breg të detit Adriatik, dhe 40 km nga Lushnja. është shpallur zonë e mbrojtur nga Konventa Ndërkombëtare e Ramsarit që në vitin 1994 për vlerat e rralla natyrore që ka, për shkak të shumëllojshmërisë së habitatit por edhe për faktin se aty folezon Pelikani Kaçurrel, specie në zhdukje që fatmirësisht vitet e fundit po shumohet me shpejtësi, falë punës së shkëlqyer të stafit të parkut. Një tufë Flamingosh i është bashkuar parkut dhe tashmë janë banorë të përhershëm të saj. Vitet e fundit vizitorët në park janë shtuar ndjeshëm për të shijuar bukuritë e shumta dhe shërbimet që gjithashtu janë shtuar, për kundrim zogjsh, ecje me biçikleta, kuzhinën e shijshme të detit dhe lagunave, ecje në natyrë, njohuri botanike, vrojtim 360 garëdë në Kullën e Drurit, vizitë në qendrë-muze të Parkut etj.

216 Albania

destination of Lushnja. Culture and ethnography

Lushnja is a very active city in tradition and culture. It currently has a cultural center that hosts events of all genres, to keep alive active the artistic life of the city. The ethnographic wealth of the area consists of the spiritual and material. The latter is shown mostly through popular clothing. Once outfits wandered in handloom and every house had a kind, hers and dresses there from internal cash shirts for women and men, linen, silk curtains, thick clothing like vests, cloaks, socks, carpets, rug, bags etc..

Lushnja Highlights

Undoubtedly the most visited tourist spots of the city is Ardenica Monastery, about 10 km in the direction of the road Lushnje-Fier. Karbunara’s Castle, located on the hill of Karbunara village, surrounded by an area of 1.7 hectares. Thick stone walls served as protection from enemies in different periods. History says it was built in the century. IV-VI e.s. National Park “Divjakë-Karavasta”. It lies in an area of 1250 ha, 5 km away from Divjaka, on the shore of the

Ardenica Monastery, about 10 km in the direction of the road Lushnje-Fier. Closely linked with the history of Albania, because of Skanderbeg marriage with Donika, from the tribe of Aranits, the monastery is a religious act of the XV-XIX century. Near of the monastery is also a source of warm salt water, for which the locals say is holy place.

Adriatic Sea, and 40 km from Lushnja. It has been declared a RAMSAR site since 1994 for the rare natural values it has, due to the diversity of the habitat but also to the fact that the Curly Pelican, the extinct species that fortunately recent years is rapidly growing , thanks to the excellent work of the park staff lives in it. A Flamingo swarm has joined the park lastly and is now a permanent resident. In recent years, the visitors to the park have grown significantly to enjoy the many attractions and services that have also been added, like birdwatching, biking, outdoor walking, watcht 360 grade from the Wood Tower, enjoying the delicious cuisine of the sea and lagoons, visiting the museum, inside the vizitor`s center etc.

217Essential Travel Guide

Mallakastra

Mallakastra ndodhet në zonën jugperëndimore të Shqipërisë, përgjatë rrugës nacionale Fier-Gjirokastër. Kryeqendra e saj, Ballshi, është i vetmi qytet që përmbledh gjithë rrethinat në trevën e Mallakastrës. Vendodhja e tij në rrëzë të kodrave, të cilat përshkohen nga dy lumenj, Gjanica dhe Vjosa, i jep zonës dhe këtij qyteti bukurinë natyrore mesdhetare me vreshta e ullinj. Bukuria dhe natyra e kësaj treve spikat në gjithë shtrirjen gjeografike, ajo kulmon me Parkun e Poçemit ku do të gjente qetësinë dhe çlodhjen çdo vizitor, në freskinë e pyllit dhe të burimit natyror të ujit të Poçemit dhe ku rrjedha e rrëmbyeshme e lumit Vjosë zhurmon natyrshëm, shoqëruar nga fëshfërima e rrepeve shekullore. Pa dyshim ajo që do t’ju bënte të vinit në zonën e Mallkastrës, është Parku Arkeologjik i Bylisit, qyteti antik i Nikaias, por edhe bazilikat e shumta që ruan ajo. Relievi dhe klima. Mallakastra shtrihet në një reliev kodrinor, i cili ndan fushën e Myzeqesë me anë të lumit Gjanica. Lartësia e relievit luhatet tek

300 m. Kufizohet me Tepelenën në JL, me Fierin në VP, me Vlorën në JP, dhe me Beratin në VL. Klima e zonës është tipike mesdhetare, me dimër të bute dhe të lagësht, e verë të nxehtë e të thatë. Temperatura mesatare vjetore luhatet në 14-15°C. Historia. Ballshi u zhvillua si qytet në mesjetë, pas rënies së Bylisit, i cili lulëzoi qysh në antikitet, para Krishtit. Si një qytet i rëndësishëm mes Vlorës e Beratit, pati një rol të rëndësishëm ekonomik duke u bërë edhe qendër peshkopale. Në burimet e shkruara përmendet me emrat Gllavenicë ose Kafeleni, që i korespondojnë toponimeve Bylis e Ballsh. Sot ky qytet është zhvilluar si një qendër industriale, për shkak se aty ndodhet një zonë e pasur naftëmbajtëse, e cila përpunohet po në Ballsh. Kultura dhe etnografia Mallakastra është e pasur në kulturë, por duke qenë një zonë e shpërndarë, ajo ruan rite e zakone që përzihen në zona të ndryshme, herë me tiparet

218 Albania

Mallakastra is located in southwestern area of Albania, along the national road Fier, Gjirokastra. Ballsh City is the capital centre that includes all the suburbs in the area of Mallakastra. Its location at the foot of the hills, which are accrossed by two rivers, Vjosa and Gjanica, giving to the area the natural

What to do in Mallakastra:

1. Visit Bylisi and Nikaia Archaeological Parks, as an evidence of the ancient roots of the Illyrians, the predecessors of the Albanians

2. Have a lunnch in Poçemi Natural Park, where different restaurants, offer the natural food of the area

Mediterranean beauty of vineyards and olive-trees. Beauty and the nature of this area is prominent in all geographical extention but would say that it better expressed with Poçemi Park, where each visitor will find peace and relax, in the freshness of the forest and natural water source of Poçemi, and where the flow of Vjosa river, is accompanied by the murmur of old plane-trees. But the main resaon to visit Mallakastra is the Archaeological park o Bylis, the ancient city of Nikaia, and the numerous basilics, which still keeps this interesting area of Albania. The basilics have given also the name to this district, making the historians very interested about their history.

219Essential Travel Guide

e zonës së Myzeqesë, e herë me tiparet e Labërisë. Veshjet e zonës, gjithashtu i ngjajnë të dyja këtyre kulturave, ku burrat vishen edhe me poture edhe me fustanella, dhe gratë përdorin veshje që ngjajnë me veshjet e zonës së Myzeqesë e Labërisë. Edhe muzika gjithashtu ruan tipare të këtyre zonave. Në traditën e gatimit mbizotërojnë zahiretë e ruajtura me kujdes, produktet natyrale, mishi I pjekur, verërat e mrekullueshme të vreshtave të zonës etj.

Parku arkeologjik i Bylisit. Zona e Bylisit, ka qenë një nga qytetet më të rëndësishme në Ilirinë e Jugut, dhe ka shërbyer si kryeqendër e Bylinëve, duke përfshirë edhe qytetet Nikaia (Klosi) dhe Eugen (Margëlliçi), të cilat të gjitha bashkë, ishin pjesë e krahinës së Atintanisë, që mbulonte gjithë zonën e Vjosës. Qyteti kishte një teatër me 8000 vende, stadium lojrash, shkollë, tempuj etj. Në periudhën e lulëzimit, Bylisi kishte edhe monedhën e tij prej bronzi. Bylisi u bë qendër e rëndësishme e kristianizmit të hershëm, ku u ndërtuan mjaft kisha. Qyteti vuajti periudhën e shkatërrimit të plotë dhe

tërheqjen drejt Ballshit, në gjysmën e dytë të shekullit VI, nga dyndjet sllave. Monumentet më të spikatura janë Porta 6, Banesa B, Stadiumi, Bazilika, Mbishkrimi, Katedralja, Banja e Justinianit etj. Bazilika e Ballshit. Njihet edhe si manastiri i Shën Mërisë, bashkë me rrënojat e tjera rreth saj, dhe identifikojnë qendrën mesjetare të Gllavenicës. Është rindërtuar në shek. e IX, duke marrë gurë nga qyteti i Bylisit. Gllavenica është një nga qendrat më të rëndësishme peshkopale të mesjetës, prej saj vjen edhe Epitafi i njohur i Gllavenicës, ndoshta edhe Kodikët e Beratit.

Nikaia. Qyteti ilir i Nikaias, lindi në shekullin V p.K, si një qytet i fuqishëm ilir, i fortifikuar me mure rrethuese, të stilit poligonal dhe kuadratik. Nikaia ishte kryeqendra më e vjetër e bashkësisë byline, që ruajti jetën e veçantë politike e kulturore, e cila vihet re në ndërtimin e agorasë, gjatë shekullit III p.K. Teatri kishte 1000 vende e, edhe stadiumi ishte i madh.

220 Albania

Relief and Climate. Mallakastra Region is situated along the national road Fier-Ballsh-Tepelenë. It is a hilly area that extends at the south to the Vjosa River. The climate of the area is typically Mediterranean, with mild and wet winters, hot and dry summers. Bylis Archaeological Park. Bylis Zone, has been one of the most important cities in South Illyria, and has served as the metropolis of Bylinët tribe, including cities Nikaia (Klosi) and Eugen (Margellici), which all together were part of the province pf Atintania, covering all Vjosa area. The city had a large theater with about 8000 seats, stadium, playgrounds, schools, temples etc.. During the development, it had also a coin. In the period AD, Bylis became an important center of early Christianity, where many churches had been constructed. The city suffered the total destruction period and moved along Ballsh in the second half of VI century, from slave invasions. The most prominent landmarks are the Gate 6, the Stadium and Stern, Basilica, inscription, Cathedral, Justinian’s Baths etc..

The Basilica of Ballsh. Known as the monastery of St. Mary, along

Nikaia. The Illyrian city of was born in the fifth century BC, as a powerful Illyrian city, fortified with strong surrounding walls in the polygonal and quadrate style. Nikaia was the oldest capitals byline community, which saved the life of the political and cultural, which is observed in the construction of the temples during the III-rd century BC.

with other ruins around it, and identify Gllavenica medieval center. It is completely rebuilt in the ninth century, taking stones from the city of Bylis. Gllavenica is one of the most important medieval Episcopal centre. The famous Epitaph of Gllavenica, comes from here and perhaps the codexes of Berat too. The cave of Poçemit Situated in the area of Dardha. 80 m long, width 10 m, it has a close entrance with large extensions after. In the cave is living bat colonies and there are found stalactites and stalagmite. Can ve visited through Fratar-Poçem itinerary.

221Essential Travel Guide

Berati

Berati u përket qyteteve të rrallë ku jeta fillon qysh në lashtësi, dhe vazhdon pa u ndërprerë deri më sot. Nga ansambli i Mangalemit dhe Goricës, Berati është quajtur edhe qyteti i një mbi një dritareve. Dy çekanë guri e datojnë fillimin e jetës në të para Periudhës së Bronzit (2600-1800 P.K.). Dëshmitë arkeologjike tregojnë se në shek. VII-VI p.K., këtu ka qenë një vendbanim paraqytetar, me punishtet e tij të qeramikës dhe me një jetë shoqërore aktive. Ky vendbanim thuhet të ketë qenë Orestiada e lashtë, i quajtur kështu ngaqë aty banonte fisi pellazg, orestët, i pari i të cilëve ishte Oresti, biri i Agamemnonit. Historia. Qyteti u themelua më 313-310 P.K., si qytet-kështjellë i Dasaretisë, i quajtur Antipatrea nga mbreti Kasandër në kujtim të gjeneralit mëkëmbës të Lekës së Madh. Ky është emri i parë i qytetit. Pas pushtimit romak në shek. II P.K., ai u quajt prej tyre Albanorum Oppidum (Fortesa e Arbërve). Në shek. V, nën perandorinë

Useful Numbers: Kodi /Code: 034 Policia/Police: 129 Shëndeti/Health: 232595

Info:informacion @bashkiafier.gov.al Tel: 2333 33 www.bashkiafier.gov.al

Best time to come: 365 days of the year!

Bizantine, u përforcua dhe e ndryshoi emrin në Pulheriopolis (Qytet i bukur). I pushtuar nga bullgarët në shek. IX, u quajt Belgrad (Qytet i bardhë) - Berati i sotëm. Nën zotërimin e Muzakajve, në shek. XIII-XIV, qyteti filloi të shtrihej

Çfarë të bëni në Berat: Është shumë e vështirë t`ju përmbledhim gjithçka mund të bëni në Berat sepse qyteti dhe gjithë zona janë një gurrë thesaresh por mund t`ju themi që të mos humbisni: Ngjitjen lart në Kala dhe vësntrimin e Goricës nga pika më e lartë. Një drekë tradicionale me gatime Berati dhe një mëngjes tipik nga duart e grave të Beratit. Një tur verë në kantinat e shumta të Beratit.

Mos harroni të viztoni dy muzetë, Onufrin dhe Muzeun Etnografik.

222 Albania

What to do in Berat:

It is very difficult to sum up everything you can do in Berat because the city and the whole area are full of treasures but we can tell you shoulsn`t miss: Climbing up to the Castle and taking a look at Gorica Neighborhood from the highest point.

A traditional Berat lunch and a typical breakfast from the hands of Berat women. A wine tour in Berat’s many wineries. Do not forget to visit two museums, Onufri and the Ethnographic Museum. A tour in Roshnik, as the most characteristic place for agrotourism.

Berati belongs to that kind of city where the life goes on from the antiquity, until the present day. Because of Mangalem and Gorica, Berati is known as “the city of one over another windows” It is unclear whether it really means “Thousand” (një mijë) or “One over Another” (një mbi një) windows. Indeed, the quarter is built in a very steep place and windows seem to be one over another. The archaeological attestations narrow that at VII-VI b.C., here has been constructed an inhabitancy civilization with a real social life, composed by manufactories. They narrow that this inhabitancy has been the ancient Orestiada called so from a tribe of pellazgs (Albanian tribe). The lider of this tribe was Orest, the son of Agamemnon. History. The town is thought to be one of the oldest in Albania, with a settlement having existed there since at

223Essential Travel Guide

jashtë mureve të kështjellës. Në 1417 qyteti pushtohet nga turqit dhe zhvillimi i tij u ul ndjeshëm, por nga fillimi i shek. XVI ai u bë përsëri një nga qytetet më të mëdhenj të Shqipërisë, me 500 shtëpi e me 5 medrese. Ali Pashë Tepelena e bashkoi atë me pashallëkun e tij të Janinës dhe përforcoi muret e kështjellës. Në këtë periudhë tregtarët kishin marrëdhënie me Venetikun, Triesten, Raguzën, Ankonën, Korfuzin, Maltën, Aleksandrinë, Izmirin, Selanikun, Stambollin, Sofien, Nishin, Belgradin, etj. Berati përdorte dy skela: Vlorën dhe Durrësin. Ai ishte bërë kështu kryeqendër e një sistemi të madh ndërkrahinor. Tregtarët beratas kishin agjencitë e tyre në Durrës, Vlorë, Elbasan, Korçë. Tregtarët e mëdhenj shkodranë kishin në Berat agjencinë e tyre tregtare. Berati mori pamjen e sotme në shek. XVIII dhe sidomos në shek. XIX, pas tërmetit të vitit 1851. Në fund të viteve 30 të shek. XIX Berati kishte 8000 banorë. Nga mesi i shek. XIX, zinte vendin e dytë pas Shkodrës për fuqinë ekonomike të tregtarëve, të cilët kishin korrespondentë ose agjenci

Në Sesionin e 32-të të Komitetit të Trashëgimisë të UNESCO-s të zhvilluar në Kanada më 8 korrik 2008, Berati u regjistrua si sajt i trashëgimisë botërore, nën kriteret iii dhe iv. Inthe 32-dSession of UNESCOinCanada, 8Julyof2008,Berati wasdeclaredsiteofthe internationalinheritage.

Onufri ishte njëri nga piktorët më të famshëm të shekullit XVI në Shqipëri, mjeshtër i ikonografisë, afreskeve dhe përgjithësisht tablove me temë fetare. Ai ishte i pari që futi në pikturë një ngjyrë të re e cila mori emrin “E kuqja e Onufrit”.

në Durrës e Vlorë si edhe në Trieste, Korfuz e Maltë. Në fund të viteve 1800 në qytet kishte 820 punishte zejtare e dyqane, duke qenë kështu qendra më e lulëzuar ekonomike, e Shqipërisë së Jugut. Në vitin 1961 Berati u shpall zyrtarisht qytet muze. Ai ka pasuri të konsiderueshme monumentesh, të cilat përbëjnë një dëshmi të trashëgimisë kulturore, historike e artistike, të jetës e të punës, të realizuara mjeshtërisht brez pas brezi nga banorët e tij. Sot Berati trashëgon 210 objekte muzeale., kulturore, historike dhe fetare. Relievi dhe Klima. Berati është ngritur në një pozicion gjeografik të mrekullueshëm, me aftësi komunikimi, tranziti, prodhimi e përpunimi që rrallë i ka ndonjë qytet tjetër. Zona ka klimë të butë, me verë të nxehtë e të thatë e dimër të butë e të lagësht.

224 Albania

least the 6th century BC, when it was a fortress-settlement of the Ancient Greek tribe of Dassaretae. The founder of the town may have been the King of Macedon, Cassander who named it after his father Antipater, at 314 BC. Known as Antipatrea, it was captured by the Romans in the 2nd century BC. Livy (31.27.2) describes Antipatrea as a strongly fortified city in a narrow pass that the Romans sacked and burned. The town became part of the unstable frontier of the Byzantine Empire following the fall of the Roman Empire and, along with much of the rest of the Balkan peninsula, it suffered from repeated invasions by Slavics and other “barbarian” tribes. During the Byzantine period, it was known as Pulcheriopolis.The Bulgarians under Simeon I captured the town in the 9th century and renamed it “Beligrad” (White City).They were eventually driven out in the 11th century. During the 13th century, it fell to Michael I Ducas, the ruler of the Despotate of Epirus. Latter in the 13th century Berat again fell under the control of the Byzantine Empire. In 1280-1281 the Sicilian forces under Hugh the Red of Sully laid siege to Berat. In March 1281 a relief force

Onufri was the greatest of the 16th century painters in Albania. Not only was he a master of the techniques of fresco and icons, but he was the first to introduce a new color in painting, pink, which the French called “Onufri’s Red”.

from Constantinople was able to drive off the besieging Sicilian army. It passed to the Serbs in 1345. The Ottoman Empire conquered it in 1450 after the siege of Berat and retained it until 1912. In 1809, the tyrannical Ali Pasha, who was himself of Albanian origins, seized the town and refortified it. In 1867, Berat became a sanjak in Janina (Yanya) vilayet. During the early period of Ottoman rule, Berat fell into severe decline. By the at end of the 16th C, it began to grow. During the 19th century, Berat became a major base of support for the League of Prizren. On 1961 Berat was declared “Museum-City”, with 210 museal and cultural objects and monuments.

Relief & climate. Berati is built in a favorable geographic position, which gives the possibility to get connect with numerous cities in Albania. Berati has soft climate, with wet winter and dry hot summer. The winter can be sometimes cold because of the presence of Tomori mountain.

Culture and Ethnography. The cultural heritage of the city is rich and widespread in centuries. Tourist values get high from historic, ethnographic, architectonic, religious and human heritage. Until now, the most developed tourism is the handicraft. This is an inherited value which comes from the antiquity. Today as centuries before, in Berat the artists work in wood, fancywork, filigree, different metals, chaff, stone etc. There are a lot of

225Essential Travel Guide
225

Kultura dhe Etnografia. Qyteti trashëgon nga e kaluara një varg të gjatë e të pasur vlerash historike, kulturore, etnografike, arkitektonike e të besimeve, të tilla që përbëjnë një potencial të konsiderueshëm për turizmin. Me burimet turistike të qytetit është zhvilluar turizmi familjar dhe ai i organizuar. Dega më e zhvilluar e turizmit deri më tani ka qenë artizanati, që për qytetin është një vlerë e trashëguar e cila mirëmbahet edhe sot në Berat në disa gjini, si: gdhendje ne dru qëndistari, punime në argjend dhe në metale të tjera, punime ne kashtë, gdhendje në pllaka guri, punime dekorative me gur. Berati i ka dhënë mjaft personalitete vendit, pothuajse në të gjitha gjinitë e kulturës dhe të artit, duke patur një arkivë të hershme trashëgimie, që fillon me Onufrin, nga arti, figura historike si Babë Dud karbunara, Iljaz dhe Sami Bej Vrioni, etj. Turizmi. Bashkëjetesa mes feve të ndryshme dhe komuniteteve kulturore ndër shekuj, duke filluar që nga shekulli i IV e deri në ditët e sotme, është shumë e dukshme në

Berat. Qytei gjithashtu dëshmon një arkitekturë të shkëlqyer të elegancës së shtëpive të tipit ballkanas, që datojnë që nga shek. XVIII. Shumë gjurmë të tyre ende duken në dy lagjet e famshme Mangalem e Goricë, e sidomos në ambientet e kalasë, kishën Bizantine, Xhaminë e Beqarëve, Kishën e Shën mari Vlahernës, Xhaminë e Plumbit, Urën e Goricës, etj. Berati është padyshim një nga qytetet më interesantë të Shqipërisë, i cili flet qartë për një histori të lashtë qytetërimi dhe që duhet të jetë patjetër në axhendën tuaj të turit nëpër Shqipëri, si një element i vyer i përvojës tuaj turistike shqiptare. Çfarë të vizitoni Kështjella, në formë trekëndëshi, me perimetër 1440 m, me 24 kulla e

Kodikët e Beratit. Kodiku i Purpurt (Codex Purpureus Beratinus O) i shekullit VI, i shkruajtur në pergamen të purpurt. Një nga katër kopjet e vetme të gjetura në të gjithë botën. I dyti është Kodiku i Artë (Codex Aureus) i shekullit IX, i shkruajtur në pergamen me shkronja ari. Të dy përmbajnë pjesë nga ungjijtë në greqishen e vjetër. U rizbuluan më 1972. Ruhen në Muzeun Historik Kombëtar në Tiranë.

226 Albania

known woodcutters and stonecutters in the city. Also the iconography is a strong point of tourism development in Berat, represented by Onufri, the most famous painter of the medieval period. The natural tourism can be developed too, in the surroundings of Berati. The coexistence of various religious and cultural communities over several centuries, beginning in the 4th century BC into the 18th century is apparent in Berat. The town also bears testimony to the architectural excellence of traditional Balkan housing construction, which date to the late 18th and the 19th centuries. Some of the landmarks of that historical period could be seen in the Berat castle, Churches of the Byzantine era such as the Church of St. Mary of Blaherna (13th century), the Bachelors’ Mosque, the National Ethnographic Museum, the Sultan’s Mosque (built between 1481 and 1512), Leaden Mosque (built in 1555) and the Gorica Bridge.

Berati Highlights

The citadel, with a triangle form, perimeter of 1440 m, with 24 towers and two entrances. With Illyrian oultilnes reconstructed several times during VI, XIII, XV and XIX centuries, now it is one of the most beautiful castles and one of the greatest inhabited. It is a stone archives and offers several styles and contributes of different époques; Illyrian, byzantine, roman, Albanian and Turkish. The Church of St. Mary of Vllaherna dating from the 13th century, has 16th century mural

Codexes of Berati. The Purple (Codex Purpureus Beratinus O)of the VI-th century, writen in a purple pergamen, one of the four found copies in the world. The second, is the Gold Codex (Codex Aureus), from the IX century, writen in gold leters. rediscovered in 1972. Today are placed in the National Historical Museum.

paintings by Nikolla, son of the Albania’s most famous medieval painter, Onufri. In a small tree - planted square, on a hillside inside the walls of the fortress, stands the fourteenth century Church of the Holy Trinity. It is built in the form of a Greek cross and has Byzantine murals. The Church of St. Michael (Shen Mehill), Built in the thirteenth century. This church is reached by a steep but perfectly safe path. Near the entrance, after a guardhouse, is the little Church of St. Theodore (Shen Todher), which have wall paintings by Onufri himself.

The Leaden Mosque, built in 1555 and so called from the covering of its cupola. This mosque is in the centre of the town. The Tekke of the Helveti, of 1790, with a handsome porch and a carved and gilded ceiling. Near of tekke is purported to be the grave of Shabbatai Zevi, a Turkish Jew who had been banished to Dulcigno (present day Ulcinj) who created controversy among his followers upon his conversion to Islam.

227Essential Travel Guide

me dy porta. Me themelet e saj ilire, e rindërtuar disa herë në shekujt VI, XIII, XV dhe XIX ajo është sot një nga kështjellat më të mëdha të banuara dhe një arkiv i gurtë që ofron varietete stilesh dhe kontributesh të epokave të ndryshme: ilire, romako-bizantine, shqiptare e turke. Muzeu Ikonografik Onufri dhe Muzeu Etnografik, janë dy pika interesi që nuk duhet t`i humbisni kurrsesi. Gjeni më shumë informacion në faqen 50).

Ura e Goricës, e cila rreth viteve 1780 me përkujdesjen e Ahmet Kurt Pashës, nga urë druri në pjesën e sipërme, u ndërtua e gjitha prej guri. Ajo u rindërtua përsëri duke marrë pamjen që ruan sot, në vitin 1922 nga bashkia e qytetit. Eshtë 129,3 m e gjatë, 5,3 m e gjerë, ngrihet 10 m mbi lumë dhe ka 7 harqe me hapësira 9 deri 16,7 m. Ura lidh Lagjen Mangalem me Lagjen Goricë, një tjetër lagje karakteristike për t`u vizituar në Berat. Kishat e Beratit janë të zbukuruara me piktura të stilit bizantin e pas-bizantin, të krijuara nga artistë të

ndryshëm të shekujve XII-XIV dhe nga mjeshtrat e shekullit XVI: Onufri dhe biri i tij Nikolla.

Katedralja e Shën Marisë shquhet për ikonostasin e saj, të gdhendur në dru të larzuar me ar, një vepër artistike e cilësisë së parë. Ndër kishat më të bukura të ndërtuara në shekujt XIII-XIV janë: Shën Mari Vllaherna, Shën Triadha dhe Shën Mëhilli.

Teqeja e Helvetive, Xhamia e Beqarëve, Xhamia e Plumbit, etj. Këto kisha, xhami dhe ndërtesa të tjera urbane, sidomos ansamblet e lagjeve Mangalem, Kala e Goricë, janë perla të arkitekturës mesjetare. Epitafi i Gllavenicës, një krijim i mirënjohur i vitit 1373, i qendisur në ar, argjend e mëndafsh, që tregon Krishtin e vdekur të kurorëzuar, të rrethuar me shkrime greke. Kjo punë e mrekullueshme, ishte vepër e artistit shqiptar Gjergj Arianiti.

228 Albania
229Essential Travel Guide Visit Albania Tour Operator Tours and excursions for small groups • Wine tasting and Culinary • Special tours like: Lodge, Local Living, Birdwatching, Horseriding • Adventure: Hiking, 4 x 4 tours • Culture: Historic, Archeology Services • Rent a car • Transfers - National & International • Local and national tour guides • Accommodation • Trip planning • Tours o Day trips o Multi day tours o In Albania o In Balkans If you have visited Berat through your travel agent, we suggest you ask for help our travel agents as well. They will provide information about new tours that will enrich your trip a lot more. Suggestions Address: Rruga “Mihal Komeno” Lagjia Mangalem 5001 Berat Albania www.vato.al info@vato.al Mob: +355696898232

Special tours for stunning experiences

One-day tours:

Berat Cultural Tour: guided tour offered in different languages like English, Italian, German, French.

Osumi Canyons Tour: Walking inside the canyons of Osumi river, visit in Kasabashi bridge, Pirogoshi cave, Abas Ali’s trace (Bektashi Religion) and in the ‘Bride’s hole’. Traditional lunch with local food.

Bogova Waterfall Tour: Hiking through Bogova forest to reach the waterfall. Possibility to visit and swim in the fresh water. Lunch in the greenness of the area with local products.

Osumi Canyons and Bogova waterfall tour: A great combination of the tours described above into a full day tour of swimming, walking and hiking.

Bogova Waterfall and Nurellari winery winetasting: Day tour that includes hiking and swimming in the waterfall, as well as winetasting great wine on the way back to the city

Sotira Waterfall Tour: Hiking 2–5 hours to reach the destination, after having travelled for around 2 hours in a 4x4 car. Possibility to swim, rest and have picnic lunch near the waterfall.

Sinec Source Tour: Visit in Sinec source. It includes a 20-30 min walk, relax and swimming possibility in the natural pool. Possibility to hike toward the mysterious church called the ‘Christian’s church’. Lunch with local BIO products.

Winetasting and Roshnik Village Tour: Visit in the vineyards of Alpeta winery, as well degustation of its products (wine, raki etc). Walk in the greenness of the village and traditional lunch afterwards.

Donkey Tour to Sinje Village: After a short trip with a private car up to Sinje village, the donkey tour follows for several hours, in the area of Shpirag mountain.

Tomorr Mountain Tour: a) Visit in the cult places of Bektashi religion, combined with walking in the nature. Trip realized with a 4x4 car and walking/hiking upon preferences, with flexible durations b) Only during august, possibility to participate in the pilgrimage and the ceremony of Kulmak.

Multiday Tours:

For groups multiday tours throughout Albania can be customized and organized, as per the preferred itinerary or places to visit. Contact us for further details.

230 Albania

Who can help you to

231Essential Travel Guide
explore Berat? Feel free to use our services and take a look to our tours, getting from those a very special experience! “Mihal Komnena” St., in front of Mangalem Hotel, 5001 Berat, Mob: +355 69 29 29 657 Mob: +355 69 88 31 536 1001albanianadventures@gmail.com www.1001albanianadventures.com Once in Berat, you can have your first stop to the office full of services offered by 1001 Albanian Adventures 1 - One day and multi day tours in Berat, around Berat & Albania 2- Bike Rental and Bike Tours: The newest service for cycling enthusiasts, who would like to explore the surroundings of Berat on a bike. Bike tours are of flexible levels (easy, moderate and advanced) and duration. 3 - Audioguide: An exclusive service offered from our agency, including information in several languages about the city and its main sights of interest, worth to be visited. 4 - Facilities: Reservations upon request in the respective areas such as accommodation, transportation and restaurant services. 5 - Infopoint: Useful and necessary information regarding the visit and circulation while in Berat and other cities as well; helpful materials such as brochures, maps and books in different languages etc. 6 - Local Products Shopping: Different souvenirs and art works, embroidery, local products such as wine, raki, olive oil and the famous gliko of Berat. All these products are produced in the local villages. Suggestions
232 Albania The Tourist Information Office “Teodor Muzaka” Sq., Berat email: drita.koroni@yahoo.com Tel: 00355 69 37 60 155; www. bashkiaberat.gov.al nfo one Mangalem Quarter, “Kol Myzeqari” Street Behind the Bank of Albania, Berat; Tel: +355698714973 email: xhag3@live.com; www.hotel-vila-aleksander.com Bujtina Kodiket “Llambi Goxhomani” St., Berat Tel.: +355 32237888; Mob: +355 696315762 info@bujtina-kodiket.com www.bujtina-kodiket.com Gorica Quarter, Berat, Albania Phone: +355 322 31 999 Email: info@hotel-muzaka.com www.hotel-muzaka.com MUZAKA What to buy? “Mangalem Quarter, Mob: Krenar Koroni +355 69 53 14 235; FB: Unique Art Souvenirs at “Qendra Margarita” (Look the small wooden houses on the promenade) Wood carving products and other souvenirs at Unique Art Shop Souvenirs, guidebooks & maps at the offices of 1001 Albanian Adventures & VATO Tours on the entrance of Mangalem UniqueWoodcarving ART
233Essential Travel Guide Nr 24 TRAVEL 2017 233 Your home, away from your home...! HOTEL BELGRAD MANGALEM Combining antique and modern, tranquility and comfort, located in a 300-year-old house in the historic Mangalem neighborhood, Hotel Belgrad Mangalem offers you services and opportunities for unforgettable holidays in the city of Berat. It's not just a sojourn, it's an opportunity to touch the 2400-year-old history of the city closely, with details about style and class, but also about Berat's tradition of taste. 24 hour services such as parking, telephone line, cable TV and wireless internet. Address: Historic area of Mangalem "Kostaq Stefa", Str., Berat, AL Phone: +355 698326499 info@hotelbelgradmangalem.com www.hotelbelgradmangalem.com
234 Albania A well-established name for the city’s tourism. The hotel is housed in a 300-year old building which, in its early days, accommodated merchants coming from the surrounding areas. Back then, it was known as the Skrapar Inn (Hani i Skraparit). While the building assumed different functions and roles throughout the centuries, 15 years ago, it returned to its original one of welcoming travelers from all over the globe. Hotel Berati “Veri Zaloshnja” st., Berat Tel.: +355 32234131 Cel: +355 69 20 74 199 e-mail: hotel_berati@yahoo.com

Lodge

Wine

right in the heart of Berat, the Lodge of Wine is a shop where you will find one of the greatest selections of the best wines in the entire country. This house of wine opened its doors in 2018 and, in a short, year has accumulated a variety of wines from the best 40 wineries in Albania. The creation of Lodge of Wine happened

to

an

local demand and, more so,

visitors’ growing desire

It

because of

of

235Essential Travel Guide Situated
quite naturally, in order
satisfy
increasing
the international
to taste Albanian wines.
is
this reason that most wines sold here are Albanian. It gives the customer ample opportunity to journey from the north to the south
the country via delectable wines. Are you in Berat for a while and don`t have time to visit the numerous wineries? Well, you can now visit them all in one place. And not only Berat ones but from the whole Albania
“Antipatrea” st., Berat Tel.: +355 32 23 4131 Cel: +355 69 20 74 199 hotel_berati@yahoo.com
of

Kuçova

Kuçova është një rreth i vogël që bën pjesë në qarkun e Beratit dhe shquhet për ambiente të pastra e plot gjelbërim. Ka një shëtitore me përmasat e një bulevardi të vërtetë (10m X 50m) të shtruar me kalldrëm e me gurë të gdhendur bukur. Edhe pse Kuçova ka patur një zhvillim industrial shumë të vrullshëm, deri në vitin 1991 ka qenë e përfshirë në rrethin e Beratit. Nga ai vit funksionon si rreth më vete, brenda Qarkut të Beratit. Relievi dhe klima. Kjo zonë ka një reliev kodrinor-fushor, klimë mesdhetare me verë të nxehtë dhe të thatë, dimër të ftohtë.

Historia. Kuçova ka qenë vendbanimi i hershëm ilir i fisit desaret. Nga gërmimet e bëra në periferi të qytetit (në komunën Perondi ku ndodhet sot Kisha e vjetër e Shën Nikollës) del se kjo trevë ka qenë një vendbanim i lashtë me një kulturë të zhvilluar, gjë që vërtetohet nga mënyra e ndërtimit të shtëpive dhe e shëtitores për banorët. Po kështu në kodrën e Omurit në verilindje të qytetit, janë gjetur punime mbrojtëse ilire e mbi të gjitha

një pishtar (i ekspozuar në muzeun e Beratit), i cili shërbente për të sinjalizuar rrezikun armik nga njëra kala në tjetrën si dhe në të gjithë zonën. Në kohët e Mesjetës është shfrytëzuar për interesa jetike të banorëve vendas edhe nafta e dalë në sipërfaqe me vetërrjedhje. Më 1916, një inxhinier gjeolog, vuri re se uji i përroit që rridhte nga kodra e Omurit vinte me naftë. Pasi e shëtiti më këmbë vendin ai mësoi se Kuçova ishte një vend me pasuri të mëdha nafte. Që nga 1928 e deri më1943, Kuçova u shfrytëzua nga AIPA. Ajo bëri marrëveshje me qeverinë e Mbretit Zog. Aeroporti. I ndërtuar në kohën e Italisë, u përdor për qëllime lufte, funksionoi edhe në kohën e regjimit komunist dhe sot, pas një periudhe të gjatë mospërdorimi, është bërë bazë e NATOS-s.

Kisha e Perondisë - më e vjetra në Ballkan. Në jug të Kuçovës, më pak se 3 km nga qëndra e qytetit, në fshatin Perondi gjëndet Kisha e Shën Nikollës, një nga kishat më të vjetra, për të mos thënë më e vjetra në Ballkan. Ndërtimi i takon shek. të X dhe është një shprehje tipike e arkitekturës bizantine të veprave të kultit, ku në muraturë kombinohet guri me terrakotën dhe ku volumet modeste kompensohen me pasurinë e elementëve arkitekturore.

236 Albania

St. Nicolas Church in Perondia village

Kuçova is a small district, which is characterized from clean streets full of green and joy. This is evident from the way of building the houses and from the beautiful avenue at the center of the town (10m x 50m) decored from stone pieces. Even why Kuçova was very industrially developed, until 1991 has been under the administration of Berati district. After 1991, the state decided to consider it important as a divided district.

The church of Perondia - the oldest one in the Balkan peninsula. At the south part of Kuçova, less than 3 km from the center of the town, at the village of Perondi lies the church of St. Nikols, one of the oldest churches in Balkan peninsula, pretending to be the oldest one. Built during the X century, it is a classic expression of the byzantine architecture of the religious buildings. On the walls are combined the stone with earthen work, enriched with architectural elements.

Relief and climate. This area is characterized by a hilly-field relief, Mediterranean climate. History. It has been an ancient Illyrian dwelling of Desaret tribe. From the documents of the époque, (Perondi village where we find the old church of St. Nikols) results that this area, has had a very developed culture. Also, at the Omurit hill, has been found Illyrian protection works, (as a torch, now exposed at Berati museum) which has been used to signalize the danger in case of enemy invasion. During the medieval period has been used also the petroleum which came upland running by itself, around 1700-1800, some Kuçova inhabitants members of Brisku and Skuro families, sold the petroleum to the inhabitants of Myzeqe, who used it for lubrication of steel wheels of the carts. After, they used it for combustion. During the First War, at the suburbia of Kuçova, has been placed an

237Essential Travel Guide

Skrapari

Rrethi i Skraparit shtrihet në Shqipërinë jugore, në zemër të Toskërisë. Origjina e këtij rrethi është e hershme, çka vërtetohet nga gjetjet arkeologjike dhe varrezat e periudhës qytetare ilire, në qytetin e Poliçanit. Po kështu vështrimi nga afër i Kalasë, në vitin 1964, hodhi dritë mbi vazhdimësinë iliro-arbërore të kësaj treve. Evlia Çelebiu, historian turk, shkruan se gjatë mesjetës, Kalaja e Skraparit ishte qyteti i Ibrahim Pashës. Më vonë u mor me luftë nga Gjedik Ahmet Pasha, në kohën e Sulltan Bajazitit (1389-1402). Duke i shtuar këtyre fakteve edhe bukuritë e rralla të natyrës, mund ta rreshtojmë Skraparin mes qyteteve më tërheqëse turistike të Shqipërisë. Historia. Zbulimi i kalave, vendbanimeve shpellore, atyre të hapura, i varrezave të hershme, gjurmët e mozaikëve të ndryshëm, rrënojat e urave, të kishave, thesaret e monedhave, veglave të punës, kanë zgjeruar njohuritë dhe dëshmitë e një jete njerëzore të lashtë. Objektet më të

MORE INFO: www.visitskrapar.com

lashta janë veglat e punës që i përkasin periudhës së Mezolitit dhe Neolitit, objekte që janë ekspozuar në vitrinat e para të themelimit të Muzeut Historik Kombëtar. Luftërat iliro-romake, nxjerrin nëpërmjet penës së historianëve të ndryshëm, emra si Orgesi, Koragu, Gerunti etj. Sipas tyre, qyteza e zbuluar në Prishtë (shek III p.e.s.), u ka shërbyer ilirëve të zonës së Skraparit si kështjellë me karakter strategjik mbrojtës. Gjatë mesjetës, zona si e gjithë Evropa ishte nën sundimin e gjatë të Turqisë, duke mbetur më pas edhe si popullsi e besimit mysliman, bektashian. Në kohën e Ali Pashë Tepelenës, shumë kapedanë të Skraparit ndihmuan në shpalljen e pavarësisë së Greqisë, e më vonë edhe në luftërat e kryengritjet për liri e pavarësi të Shqipërisë. Skrapari u shqua për trimëri dhe kurajo si gjatë Luftës së Vlorës më 1920, me

Rakia e Skraparit

Pa diskutim që qengji në hell, është mbreti i tryezës dhe që shoqërohet me rakinë e famshme të Skraparit, që të zotët e shtëpisë e pinë me 7 dhe 9 shëndete. Nëse dikush nuk e pi me fund gotën me shëndetin, ai fyen rëndë të zotin e shtëpisë

238 Albania

Skrapar district lies in southern Albania, in the heart of Toskëria. The origin of this district is the earliest, which is confirmed by archaeological findings and civic Illyrian period cemetery in the town of Polican. Also the view from near of the Illyrian castle, in 1964, shows the continuity of this area. Evlija Çelebi, , writes that during the medieval peroid,

the castle of Skrapari was the city of Ibrahim Pasha. Later took up the fight by Gjedik Ahmet Pasha, at the time of Sultan Bajaziti (1389-1402). Adding to these facts the rare beauties of nature, we can list Skrapar among the most attractive tourist cities of Albania. History. The discovery of the cave settlements, castles, the open the graves, the early tracks of different mosaics, the ruins of bridges, churches, and the treasures of coins, work tools, have extended knowledge and evidence of an ancient human life. Ancient objects are work tools belonging to the Neolithic period, objects that are exposed in the front windows of the establishment of the National History Museum. Illyrian-Roman wars, come out through the pen of historians of different names like Orgesi, Koragu,

239Essential Travel Guide
Osumi Canyons ©albrafting-org

rreth 2000 luftëtarë, e gjithashtu gjatë luftës Nacional-Çlirimtare me beteja të përgjakshme e heroike si ajo e Tendës së Qypit. Periudha pas luftës, e gjeti Skraparin nën ndryshimet e përgjithshme, ku kaluan të gjitha qytetet shqiptare. Klima. Zona ka klimë mesdhetare malore, me dimër të lagësht e verë të thatë, ku reshjet më të mëdha bien në nëntor me 1000-1500 mm. Temperaturat mesatare vjetore arrijnë nga 8.7-23° C. Në zonat malore, sidomos në Parkun e Tomorit, temperaturat minimale shkojnë në minus dhe shoqërohen me reshje bore, shpesh edhe të zgjatura. Kultura dhe etnografia. Skrapari ka një traditë të zhvilluar klubesh kulturore, që prej vitit 1906 me shoqatën “Tomori” në Rumani. Në pallatin e Kulturës “Riza Cerova”, zhvilloheshin aktivitete, festival folklorike e artistike të gjinive të ndryshme, ku dominonte muzika polifonike. Edhe sot grupi polifonik i burrave dhe grave, jep koncerte brenda dhe jashtë vendit. Në qytet funksionon biblioteka me rreth 9000 ekzemplarë dhe në muzeun historik të qytetit, është hapur pavioni i

arkeologjisë, etnografisë, pavarësisë, luftës Antifashiste, i figurave të shquara të Skraparit etj. Etnografia e zonës është mjaft interesante duke përfshirë pasuritë shpirtërore, zakonet, traditat, moralin, veshjet tradicionale, etj. Veshjet enden me shajak për veshjet e trasha dhe prej lini, pambuku e mëndafshi për veshjet e lehta, qëndisur me motive të pasura zbukuruese. Shtëpitë e vjetra janë një dhe dykatëshe, me zbukurime nëpër porta e mure. Gastronomia. Në traditën e Skraparit, zënë vend zahiretë e

240 Albania
Bogova ©Julian Kariqi Credits:
Visit
Skrapar
©

Gerunti etc. According to them, the town discovered the break (III century BC), Illyrians served as a fortress area of Skrapar and strategic character defense. During the Middle Ages, the area as all Europe was under the rule of Turkey, then the remaining population was Muslim, Bektashi. At the time of Ali Pasha, many captains of Skrapar helped Greece’s declaration of independence, and later in the wars of revolts for freedom and independence of Albania. Skrapari was distinguished for bravery and courage as during the War of Vlora in 1920, with about 2000 fighters, and also during the war for national liberation with bloody battles of the heroic as that of the Qypi Tent (Tenda e Qypit” The period after the war, found Skrapar under general changes which passed all Albanian cities. Climate. The area is mountainous Mediterranean climate with wet winters and dry summers, with rainfall with large fall in November of 1000-1500 mm. Annual average temperatures reach from 8.7-23 ° C. In mountainous areas, especially in Park Tomori, minimum temperatures in the minus range and accompanied by snowfall, often prolonged.

Culture and Ethnography. Skrapari has developed a tradition of cultural clubs, since 1906 with the association “Tomori” in Romania. In the Palace of Culture “Riza Cerova” held events, folk festivals and art of various genres, which dominated the polyphonic

The famous RAKI of Skrapar

No doubt that the lamb is the king of the table, with the famous brandy of Skrapar, that the owners of the house drink it dividing the brandy in small glasses called “wishes” (shëndete), which should be completely fishinesh at once. If someone does not drink the cup at once, he offends the owner of the house.

music. Even today poly group of men and women, gives concerts at home and abroad. The town library operates with about 9000 copies and the city’s historical museum, has open pavilion of archeology, ethnography, independence, Fascist war, the figures of Skrapar etc. The ethnography of the area is quite interesting, including spiritual riches, customs, traditions, morals, traditional outfits, etc.. Clothing generally still felt for the thick and coats of flax, cotton and silk dresses of light, embroidered with rich ornamental motifs. The old homes are one and two-stairs, with ornate of the gates and the walls.

Gastronomy. In the tradition of Skrapar, placed numerous stock of eatables winter, ranging from meat that is junk, up to fruits and vegetables dried fruits. Skrapar women enrich winter with “pekmez, narden, rehani” (typical of the area), various pickles, sauces, cheese, pastures cheese, etc..

241Essential Travel Guide

Teqeja e Kulmakut. Një rrugë e dikurshme

të çon

i Aliut, kulti bektashian në kreshtën e Tomorrit. Çdo fund gushti besimtarë nga trevat shqiptare dhe

organizojnë pelegrinazhin. Vizitohet sipas rrugës rurale Çorovodë-GjerbësQafa e Kulmakut.

shumta të dimrit, që nga mishi që bëhet pastërma, e deri tek frutat oshaf dhe perimet e thara. Amvisat e Skraparit e pasurojnë dimrin me reçelëra, pekmez, narden, rehani (tipike e zonës), turshi të ndryshme, salca, djathëra, gjizë etj. Pjata tipike të zonës janë përsheshi me pulë e kulaç gruri, gjalpë, arra të shtypura me hudhra e erëza, mish jahni, etj.

Parku natyror i Tomorit 4,000 hektarë , të shtrira në shpatet e Malit të Tomorrit, deri në majën e tij të sheshtë. Bukuritë natyrore të parkut janë evidente në çdo stinë. Këtu ndodhet edhe varri i Abaz Aliut (Tyrba e Kulmakut) 1200 m mbi rafshin e detit, ku çdo vit, në fund të muajt gusht.

Kanioni i Osumit. Kanioni më i madh në Shqipëri: rreth 13 km i gjatë, 4-35 m i gjerë, 70- 80

m i thellë. I formuar nga Osumi në shkëmbinjtë gëlqerorë, ka bukuri mbresëlënëse e befasuese. Kohët e fundit është kthyer në destinacionin e preferuar të atyre që duan të bëjnë rafting dhe ecje në shtratin e lumejve. Në muret vertikale gjënden ujëvara dhe guva e zgavërime karstike, për të cilat ka legjenda interesante, si Vrima e Nuses, gjurma e Shenjtit Abaz Aliu etj. Burimet e Bogovës. Rezervati i menaxhuar i Bogovës është krijuar në vitin 1969 për gjuetinë e derrit dhe kaprollit. Flora e saj është e pasur me drurë pyjorë: marenë, dëllinjën, shkozën, frashërin, dushqet etj. Rriten kafshët: ujku, derri i egër, kaprolli, lepuri, dhelpra, çakalli etj. Shpendët që e popullojnë: thëllëza, gugashi, pëllumbi, lejleku kalimtar etj.

Kalaja e Skraparit, ndodhet mbi kodrën e lartë konike, 721 m mbi bregun e majtë të Osumit. Në të janë gjetur vegla pune, armë, monedha argjendi të Dyrrahut etj. Kalaja e Qeshibesit, ose “Shën Mërtiri”. Ka një pozicion të rëndësishëm strategjik pasi është ndërtuar në degëzim të rrugëve që të çonin drejt jugut të Epirit.

242 Albania
ushtarake
tek varri
diaspora,

Natural Park of Tomori, With a surface of 4000 hectares, it lies on the sides of Tomorri mountain. With its peak of 2415,7m above the sea level, the Mountain of Tomori gives the impression of a giant natural castle. Every year at the end of August, thousands of ‘pilgrims’ climb at the Masjid of Kulmak, housing the grave of the religious leader Abaz Aliu, to carry out the religious rites of Bektashian Sect.

Canyon of Osumi, it is the largest canyon in the Albania about 13 km long, 4-35 m wide, 70-80 m deep. Lastly is the most frequented place for rafting and river hiking. Formed by limestone rocks in Osumi river, it has an impressive and surprising beauty. In vertical walls are waterfalls and caves of karst, which contain interesting legends as th Bride’s hole, The Traces of the Abaz Ali etc. Çorovodë- Hambull itinerary.

Bogova sources. It is one of the most beautiful natural attractions of Skrapari. The managed preserve of Bogova was created in 1969 for swine, and deer hunting. This vegetation

is represented by Mediterranean shrubs and oak-trees. Its flora is rich in hardwood forest: juniperus, fraxinus, germander etc. There live many wild animals such as wolf, boar, deer, rabbit, fox, jackal etc. the birds are: partridges, dove, stork passerby etc. Skrapar Castle, situated on the high conical hill, 721 m on the left bank of the Osumi. Have been found in tools, weapons, etc. Dyrrah silver coins. Qeshibesit Castle or St. Mertiri. It is an important strategic position as it is built into the feeder roads that lead to the south of Epirus. The Kasabashi and Sharova Bridge are built on two branches of the Osumi River. They are located about 1 km from the town of Çorovoda, respectively north and south of it. Specialists think that they were built around the 16th-17th century. Episcopalian of Skrapar. Dates back to around the century. X e.s. In it there are wall paintings, traces the inscriptions, tombs etc..

Kulmaku Tekke and the pilgrimage

Situated at the pass of the same name witch divides Tomorri from Kulmaku. It is tectonic litologic and carstic, 3 km long and over 1.5 km wide. At this pass is the Masjid of Kulmaku. The grave of Aliu at the crest of Tomorri. Every end of august, the bektashian sect, organizes pilgrimage from Albania and abroad. Can be visited by the street Çorovodë-Gjerbës-Kulmaku Pass.

243Essential Travel Guide
Tomori Park
244 Albania VLORË Himarë Sarandë Delvinë Kjo zonë përfshin qytetet që ndodhen në pjesën jugore bregdetare të Shqipërisë, që njihet ndryshe edhe si Riviera Shqiptare. This area includes the cities located in the southern coastal part of Albania, also known as the Albanian Riviera. From Tirana to: Vlorë, Himarë Sarandë, the busses depart from central bus station, placed near of Custom point. (the ticket prize around 500, 1000, 1200 ALL / 9) Suggest: For organized tours in the South areas contact: +355 69 658 3870 www.discoveralbania.al The best period: From April to November Although the climatic conditions in Albania alow an all year season, to enjoy better the Albanian Riviera, we reccommend the SpringAutumn period. SOUTH ALBANIA OR THE ALBANIAN RIVIERA Jugu i Shqipërisë ose Riviera Shqiptare DISCOVER ALBANIA
For sailing trips around Riviera: Regina Group (see contacts in page nr 12) 245Essential Travel Guide

Vlora

Të vizitosh Vlorën, do të thotë t’i japësh vetes privilegjin e të shijuarit ndjesinë më të këndshme e më mbresëlënëse të shijes së mirë, humorit gjithnjë në nivele të larta dhe natyrës së mrekullueshme. Vlora ndodhet në jugperëndim të Shqipërisë dhe është qytet elegant, i zbukuruar nga bregdeti i thyer e gjithashtu i butë, që fillon nga Pylli i Vjetër i Sodës dhe plazhet e me rërë, e deri matanë Qafës së Llogarasë, ku fillon edhe Riviera Shqiptare. Një perlë midis Adriatikut dhe Jonit, Vlora është një tundim i vazhdueshëm për të pushuar në brigjet e saj të serta e tërheqëse njëkohësisht. Përballë me brigjet shkëmbore, shtrihet madhështor Gadishulli i Karaburunit dhe në krah të tij, Ishulli i Sazanit. Historia. Emri i Vlorës (Aulona), është ndër të paktët emra gjeografikë të bregdetit lindor të Adriatikut që i ka qëndruar kohës qysh nga lashtësia. Në bregdetin e banuar

Çfarë të bëni në Vlorë:

1. Të pini një kafe në Kuzum Baba, për ta pasur qytetin një herë të vetme në jetën tuaj si në pëllëmbë të dorës.

2. Të bëni një tur me anijet e flotës Regina Group, përqark Sazanit dhe Karaburunit, do të jetë udhëtimi

246 Albania
i jetës tuaj. 3. Të shijoni një drekë tradicionale me arapash dhe mish qingji në hell në një prej restoranteve të Parkut Kombëtar Llogora. Ju rekomandojmë që ndalesa të jetë “Fshati Turistik Llogora”, për më shumë argëtim dhe shijim të natyrës. 4. Të vizitoni zonën historike dhe Sheshin e Flamurit, ku ndodhen një sërë monumentesh dhe institucionesh 5. Të vizitoni Kalanë e Kaninës 6. Të Shkoni në Zvernec për një tur natyrë-kulturë-plazh-kuzhinë lokale 7. Të vizitoni Parkun Arkeologjik Orikum Useful Numbers: Kodi i qytetit / city code 033 Policia / police 28 391/2/3 Shërbimet shëndetsore / Health care 127 / 24 336. Spitali 22 657. Zyra turistike / Tourism office 24 105 / 24 844 Qendra e informacionit turistik / Tourist information center: Shëtitorja buzë detit/ The main avenue Best time to come: 365 days of the year! © Studio Bleta

What to do in Vlora:

1. Drink a coffee in Kuzum Baba, to have the city on the palm of your hand once in the entire life.

2. Take a tour with the Regina Group fleet, around Sazan Island and Karaburun Peninsula, will be the journey of your life.

3. Enjoy a traditional lunch with lamb on a spit and the famous “arapash” in Llogora National Park’s restaurants. We recommend to stops at “ Llogora Tourist Village”, for more fun and enjoyment of nature.

4. Visit the historic area and Flag Square, where there a variety of monuments and institutions are placed.

5. Visit the Castle of Kanina.

6. Go to Zvernec for a nature-culturebeach-local cuisine tour.

7. Visit the Orikum Archaeological Park.

Visiting Vlora, means to know the half of the history of Albania. So, be prepared to insert everything in your mind and not to forget it. Vlora is situated in the south-western part of the country, in a charming region by the seaside. It is one of the most beautiful cities in Albania. It lies close to both sandy and rocky beaches with mountain peaks as a backdrop. Facing the city, is the peninsula of Karaburun and the island of Sazan. A marvellous gem among the Adriatic and Ionian sea, Vlora is a continuing temptation to visit its rigid and attractive coasts. This magic city lastly is the destination of many and many tourists whitch want to know about it and to enjoy its mystic coasts.

History. In ancient history Vlore was called Aulona. It was noted by many travelers and foreign chroniclers, as one of the main port cities of the southern

247Essential Travel Guide
Vlora promenade © Studio Bleta

Sepse Vlora është mbretëresha!

Shëtitorja e saj e gjatë që të gjithë vlonjatët i thonë “Lungomare”, bulevardi qendror, Qendra Historike me arkitekturën e vjetër të qytetit, e risjellë në dritë si një zonë që nuk duhet humbur kurresi, janë arsyet pse pse duhet ta vizitoni Vlorën, përveçse të prekni destinacionet e saj të përhershme, monumentet, pikat e interesit, Ishullin e Sazanit, Karaburunin, plazhet e mrekullueshme dhe parqet arkeologjike që e rrethojnë nga veriu në jug. Rruga e Lumit të Vlorës është një tjetër arsye sepse na tregon një Vlorë ndryshe, një Vlorë që nuk e keni shijuar akoma për një tur në natyrën e egër por edhe brenda traditave të kësaj zone që përfshin shumë fshatra me të cilat Vlora është identifikuar gjithmonë.

sot nga popullsia shqiptare, ky emër gjeografik del i një lashtësie pak a shumë të përafërt me ato të Durrësit, Shkodrës, Lezhës dhe Ulqinit. Sipas materialeve arkeologjike, dëshmohet se në bregdetin e Vlorës, ashtu edhe në prapavijën e tij, për vendbanime parahistorike e zhvillime ekonomikekulturore të shumë qytezave e qendrave urbane dallohej karakteri i

tyre fortifikues-mbrojtës. Në jug të qytetit të Vlorës gjendet qyteti i Orikumit, i cili ka qenë një nga portet më të lashtë të bregdetit të Vlorës, i themeluar si vendbanim në shek.

VI-V p.e s. Oriku u bë port i fortifikuar, bazë e rëndësishme ushtarake në Adriatik dhe në shek. II-I p.e.s ishte kantier i rëndësishëm detar për ndërtim e riparim anijesh, gjë që favorizohej nga prania e madhe e pyllit me pisha të Llogarasë dhe sera e Selenicës. Gërmimet e fundit në Kaninë dhe Himarë kanë dhënë dëshmitë e tjera për kulturën ilire të antikitetit të vonë dhe mesjetës së hershme, për autoktoninë dhe vazhdimesinë iliroarbërore dhe mesjetare shqiptare. Si një qendër e zhvilluar dhe e kulturuar Vlora shfaqet edhe në mbretërinë e Arbërisë më 1272, ku kronikat e kohës shënojnë lulëzimin e zejtarisë, tregtisë, blegtorisë dhe pemtarisë, të përfshirë si despotat më vete. Një rol të madh në jetën politike, ushtarake e shoqërore të Vlorës, ka lozur edhe familja e madhe e Arianitëve, të cilët përmenden në shek.XI, nëpërmjet të parit të tyre Arianit Komnen Golem Topisë, sidomos në shek. XV-XVI. Një nga figurat e shquara të shek. XV është Gjergj Arianiti, i cili organizoi qëndresën kundër pushtuesve osmanë më 1431-1432 e më pas në grykat e Labërisë. Gjergj Arianiti ishte vjehrri i Skënderbeut. Në shek.XVII-XVIII Vlora ishte një nga limanet më të rëndësishëm të Shqipërisë së Jugut.

248 Albania

Illyrian region, which flourished, in importance only behind Apolonia and Orikum. “The name of Vlora is one of the least well know geographic names of the eastern coast of the Adriatic that has remained since the ancient times. The city is on par with Durrës, Shkodra, Lezha, and Ulqin, as one of the most important and ancient cities of Albania. Amantia was founded in the fifth century

Because Vlora is the queen! Its long promenade called “Lungomare” from inhabitants, the central boulevard, the Historic Center with the old city architecture, brought to light as an area not to be missed, are the reasons why you should visit Vlora except its permanent destinations, landmarks, points of interest, Sazani Island, Karaburun, wonderful beaches and archaeological parks that surround it from north to south. Vlora River Road is another reason because it shows to you another side of Vlora that you haven`t yet enjoyed. A wildlife tour but also within the traditions of this area that includes many villages of which Vlora has always been identified.

BCE and is one of the smaller southern Illyrian cities, is over 1000 years old and has many old mountain buildings and ancient antique stadiums built with large stone blacks.

South of the city of Vlore is found the city of Orikum, which is the most ancient port on the coast of Vlore, and was founded as a residential area in the fourth to fifth century BCE. The last archeological excavations in Kanina and Himara have shown other evidences for the continuity of Illyrian culture through late antiquity and the middle ages.The Arianiti Family has played large role in the political, military and society of Vlore, most notably in the 11 th Century with the first of the Arianitas, Komnen Golem Topia, until the 15 th and 16 th centuries. A noted individual of the 15 th century was Gjergj Arianiti, who organized the resistance against the Ottoman regimes in 1431-1432, in the mountains of valleys of Laberia. According to legend Gjergj Arianit was revered through out Europe. He allied himself with the Albanian hero Gjergj Kastriot Skenderbej, when Skenderbej married his daughter Donika, though Arianit remained independent in the South and middle of Albania. In the assembly of Lezha, on March 2, 1444, to face the dangers of the Ottoman occupation, Gjergj Arianiti stood by the Albanian rulers in their national campaign. Through out the centuries Vlora has been known as an important

249Essential Travel Guide

Në vitet 1908-1912 klubi “Labëria” u bë një vatër e ndezur e përpjekjeve për pavarësinë e vendit dhe kryetar nderi i këtij klubi atdhetar ishte Ismail Qemali. Ngjarja më kulmore e qytetit të Vlorës ishte 28 nëntori 1912 kur Ismail Qemali, së bashku me delegatët e ardhur nga vise të ndryshme të vendit, shpalli Pavarësinë e Shqipërisë dhe njëkohësisht ngriti flamurin kombëtar në Vlorë. Kështu Vlora u bë kryeqyteti i parë i Shqipërisë së pavarur. Vlora është një qytet që ashtu si dhe Shkodra, i ka dhënë Shqipërisë një numër të madh njerëzish të shquar, patriotë dhe heronj, që nuk kanë kursyer as jetën për çështjet kombëtare.

Qytetërime të lashta. Në territorin e rrethit të Vlorës që nga lashtësia lulëzuan qytete si AmantiaPloçë, Olimpia-Mavrovë, OrikoOrikum, Himera-Himarë, KioninaKaninë, Nymfeum-Selenica dhe Aulona-Vlorë. Amantia (Ploçë): Është qytet ilir i lokalizuar në rrënojat e lashta të fshatit Ploçë. Është themeluar në fund të shekullit V p.e.s. Qyteti shtrihej në

shpatet rreth kodrës dhe bënte pjesë në Lidhjen Epiriote deri në vitin 230 p.e.s. Midis murreve rrethuese dallohet Tempulli i Afërditës dhe stadiumi i Amantias me rreth 3000 vende. Olimpia (Mavrovë): Është qytet ilir i përmendur për herë të parë në dokumentat e shkruara të Stefan Bizantinit. Olimpia e ka pasur zhvillimin e saj në shekullin IV deri III p.e.s, duke prerë edhe monedha bronxi. Oriko (Orikumi): Ka qenë pjesë e tokës së fisit të Amanteve. Qyteti është ndërtuar mbi rrënojat e një vendbanimi të vjetër ilir rreth shekullit IV p.e.s. Në shekullin II p.e.s amantët prenë monedhën e tyre me figurën e Apollonit. Skela e Orikut ka shërbyer si një qendër e rëndësishme detare dhe shërbeu si arenë luftrash midis Jul Qezarit dhe Pompeut. Kionina (Kanina): Gjendet në juglindje të qytetit të Vlorës, në shpatin e malit Shashicë. Ajo dëshmohet si vendbanim qysh në mijëvjeçarin e fundit p.e.s. Nga gërmimet arkeologjike, thuhet se në shekullin IV p.e.s, Kanina ishte një qytet i fortifikuar, vendosur brenda kalasë me të njëjtin emër. Aulona është emri i Vlorës në lashtësi.

250 Albania

patriotic heart of Albania, and the struggles for freedom, independence and prosperity have been in the spirit of every Vloniat. In the years 1908-1912 the club “Laberia” made a burning hearth for the struggle for independence and against the Young Turks. The head of this club was Ismail Qemali. But the most important event in the city of Vlora was the one that happened on the 28 th of November 1912, when the sage and diplomatic old man, Ismail Qemali, together with other Albanian delegates from around the country, declared the independence of Albania and at the same time raised the national flag in Vlore. Vlora as Shkodra, is a city with a rich history since in the ancient times. Many personalities of Vlora have given to the country their patriotic contribute. They are heroes already, because of their life given for the country.

Ancient civilizations. Amantia (Ploçë) is an ancient city of the Illyrian Empire, located in the district of the historic village of Ploce. It was founded at the end of the 5th century BC. Amantia was a city in the time of the Epirote League in 230BC. Olympia (Mavrova) is an ancient Illyrian city, mentioned for the first time in documents written by Stefan Bizantini. Olympe minted its own bronze coins in the 4th century BC. Archaeolical Park of Orikum It was a part of the land of the Amantian tribe. The city was built on top of ruins of the ancient Illyrian

buildings around the 4th century BC until the 2nd century BC. Amantians minted their coins with the figure of Apollon. The city served as a war arena between Jul Caezar and Pompey. Kanina Castle was built in the old center of Vlora in the 3rd century BC. This castle has an area of 3625ha. It was rebuilt by Emperor Justinian in the 5th century BC. In Anna Komnenes’ notes, she talked long about her father, Emperor Aleks.

The Museums Museum of Independence was created in 1936 and is the first museum in Albania. Historical Museum located in downtown, in a very special building. It was established in 1962.

Historical Museum is located in the city center, in a very special building. Here hundreds of original objects are exhibited and preserved, which represent and reflect different historical periods.

Ethnographic Museum is located in one of the oldest buildings of the city, which was built in the mid nineteenth century. This building was declared a cultural monument.

251Essential Travel Guide

Ajo përmendet nga shumë kronikanë të huaj si një nga qytetet-skelë kryesorë të Ilirise së Jugut. Dëshmi arkeologjike e lashtësisë dhe autoktonisë është dhe vetë simboli i saj “Vajza aulonase”, një skulpturë “hyjneshë”, 87 cm, e gdhendur me gurin gëlqeror të Kaninës, e cila simbolizon veshjen e grave ilire. . Kalaja e Kaninës. U ndërtua mbi një qendër të vjetër banimi në shekullin III p.e.s. U rindërtua nga Justiniani në shekullin P e.s. Në shënimet e Anna Komnenës flitet gjatë për luftrat e babait të saj, perandorit Aleks, kundër ushtrive normane. Xhamia e Muradies: Është e stilit sulltanor me kupolën e ndërtuar në gjysmën e dyte të shekullit XVI. Projekti dhe realizimi i xhamisë janë kryer nga

Polifonia Labe, pjesë e UNESCO-s Këngët polifonike të zonës së Vlorës janë këngë popullore të lashta, të pashkruara, por të trashëguara e të përcjella nga brezi në brez. Kjo lloj kënge këndohet nga një solist dhe një grup i përbërë nga 4-6 vetë që i mbajnë ison. Përgjithësisht këto këngë nuk shoqërohen nga instrumenta muzikore. Tekstet e këtyre këngëve janë pothuajse të papërkthyeshme. Në vitin 2005 isopolifonia hyri në fondin e trashëgimisë kulturore të UNESCO-s

arkitekti shqiptar Sinani, i cili ishte një nga ndërtuesit më të rëndësishëm të xhamive në periudhën e parë të Perandorisë Osmane. Manastiri i Zvërnecit: Është monumenti kulturor më i rëndësishëm i zonës së Nartës i cili ka shërbyer si vend lutjeje. Arsyeja kryesore për të bërë një vizitë në Ishullin e Zvërnecit është pikërisht ky Manastir, ndërtuar në shekllin XIII, kushtuar Shën Mërise. Kisha gjendet në qendër të ishullit. Tani kujtohet çdo vit 15 Gushti, ditëlindja e Shën Mërisë. Guri me qiell. Ndodhet në majën e malit të Lipës në fshatin Vranisht. Ai është një monument prehistorik i përhapur në neolitin e vonë dhe në epokën e bronzit 4-9 mijë vjet më parë. Kjo vepër e arkitekturës prehistorike ka lidhje me kultet mbivarrore si dhe atë të Diellit. Mozaiku i Mesaplikut.Është një objekt i rrallë kulti paleokristian. Ky mozaik i përket shekullit VII - VIII e.s. ka dimension 11 x 10 metra.

252 Albania

Muradia Mosque was built in the style of the sultans in the second half of the 16th century. The mosque was designed by the Albanian architect Sinani, who was one of the most important designers of mosques in the period of the Ottoman Empire. Zvernec Monastery is the most important cultural monument in the area of Narta. One of the reasons to visit the island of Zvernec is to see this monastery. It was built in the 13th century in Byzantine style and was dedicated to Saint Maria. This construction is in the center of the island. Every August 15th, there is an Orthodox celebration to remember the birthday of Saint Maria.

Haxhi Ali Cave in Karaburun is situated on the peninsula. Located in a cliff, it is the biggest cave in Albania at 30 meters long, 10 meters wide and 10-15 meters high.

Stone with the Sky monument

It is situated in the mountain of Lipes in the village of Vranisht. It is a prehistoric monument known in the bronze era 4-9 thousand years ago. Mesaplik Mosaic. It is a very rare Paleochristian object. This mosaic is from the 7-8th centuries BC, and has a dimension of 11x10meters.

Tours & Activities

The district of Vlora includes a very large area of Albania including the Albanian Riviera. A long sea shore, many natural preserves, and lastly

The Polyphonic songs are old folk songs unwritten, inherited, and transmitted from generation to the next one. This kind of song is sung by a lead singer who is accompanied by a group composed of 4-6 people. Usually, the songs are sung without musical instruments. In 2005 the Isopolyphony became part of the World spiritual Heritage of UNESCO

253Essential Travel Guide
Kanina Castle© Studio Bleta

Ture dhe aktivitete

Qarku i Vlorës përfshin një zonë shumë të madhe të Shqipërisë duke futur këtu edhe Rivierën Shqiptare. Një bregdet i gjatë, shumë bukuri natyrore, dhe së fundi me shumë operatorë turistikë që ofrojnë aktivitete dhe shërbime të ndryshme, si Regina Grup, Teuta Boat Tours etj., Të cilët ofrojnë ture me anije, jahte, turne nënujore, dhe aktivitete të tjera malore, turizmi i aventurës është i garantuar. Gjiri i Gramës, i konsideruar si plazhi më i bukur i Vlorës, Shpella e Haxhi Alisë në Karaburun dhe një listë e gjatë e plazheve të tjera të fshehura të gadishullit, Ishulli i Sazanit hapësira e ndaluar ushtarake që u hap për vizitorët, shpellat e Lepenicës Maja e Çikës në Parkun Kombëtar të Llogorasë, Kanioni i Gjipesë Pisha Flamur në Llogora, janë vetëm disa nga vendet e shumta për të shkuar dhe gjërat për të parë rreth Vlorës së bukur. Vëzhgim zogjsh dhe peshkim në Narta dhe Zvërneci, ku flamingot qëndrojnë të qetë në shtëpinë e tyre të re, një vizitë nëpër fshtrat e Malësisë së Vlorës, janë një mundësi spektakolare për të kaluar jo vetëm pushime aktive, por edhe të dobishme dhe relaksuese. Turi i Madh i Jugut ose Turi i Rivierës, ofruar nga Klubi “Discover Albania” është një tjetër mënyrë për të ekzploruar bregdetin e Vlorës. Kjo është arsyeja pse themi se Vlora është mbretëresha e Turizmit Shqiptar.

Parku Kombëtar Llogora është kurora e gjelbër e Vlorës, vendi ku do të gjeni qetësinë e kërkuar, kuzhinën tipike vlonjate me Arapashin e famshëm, një shumëllojshmëri të Florës e Faunës por edhe shumë struktura pritëse që ju ofrojnë turizmin malor. Vendpushimi i Llogorasë dhe Maja e Çikës, janë vende ideale që shfrytëzonhen për hedhje më parashutë.

Ishulli i Sazanit në Adriatik, po i kthehet përsëri Shqipërisë, por tashmë për qëllime ekonomike. Misteri që e ka rrethuar këtë aset të pashfrytëzuar po zbulohet dita-ditës nga vizitorët e huaj, por jo më pak edhe nga vendasit, për të cilët, ky destinacion ishte një mollë e ndaluar. Edhe pse zyrtarisht mbetet një bazë ushtarake, prej Majit deri në Tetor, Sazani pret vizitorë të shumtë, duke ndikuar ndjeshëm në rritjen e turizmit edhe në zonën e Vlorës.

254 Albania

with a lot of tour operators that feature differents activities and services, as Regina Group, Teuta Boat Tours, etc., who offer ship tours, boat riding, underwater tours, botanical tours, hiking and other mountain activities, the adventure tourism is guaranteed. The bay of Grama, considered as the most beautiful beach of Vlora, Haxhi Alia Cave in Karaburun and a long list of other hidden beaches of the peninsula, Sazani Island, a prohibited military area now opened for the visitors, the caves of Lepenica, the Peak of Çika mountain in Llogora National Park, the Canyon of Gjipe, the Flag Pine in Llogora, are only few of the numerous places to go and things to see around the beautiful Vlora. The birdwatching and fishin in Narta and Zvërneci villages, where flamingos stay relaxed in their lastly home, are a spectacular possibility to spend not only active holidays but useful and relaxing as well. That`s why we say that Vlora is the queen of the Albanin Tourism.

Sazan Island in the Adriatic Sea, is returning to Albania again, but now for economic purposes. The mystery surrounding this untapped asset is being discovered day by day by foreign visitors, but not least by locals, for whom this destination was a forbidden fruit. Although officially remains a military base, from May to October, from 08:00-19:00, Sazan Island hosts numerous visitors, greatly influencing the growth of tourism in the Vlora area

Llogora National Park is the green crown of Vlora, the place where you will find the quietness, the typical cuisine of Vlora with the famous Arapash, a variety of flora and fauna, as well as the many host structures that offer mountain tourism. The pit stop of Llogora and Çika Peak are the ideal places used from the tourists for paragliding

255Essential Travel Guide
Grama Bay Adis Shera © Discover Albania

near the roundabout

Skela, at the head of the “Independence

the

operates in the high

“Murat Tërbaçi”,

VE GE NC Y / RENT ANC Y / RENT A CAR Because you deserve the best! Pocket guide - 43 Rr.”Ismail Qemali” Blv. Vlore Skele Tel: +355 33 224 339 Cel: +355 69 67 50 800 E-mail: tisatours@gmail.com www.tisatours.com TRA VE L A GE NC Y / RENT A CAR Pocket guide - 43 Rr.”Ismail Qemali” Blv. Vlore Skele Tel: +355 33 224 339 Cel: +355 69 67 50 800 E-mail: tisatours@gmail.com www.tisatours.com TRA VE L A GE NC Y / RENT A CAR ww w .t isa t our s. co m Hospitality Tours & packages Ticketing Hotel reservation Car rental Get to know Vlora Pocket guide - 43 Rr.”Ismail Qemali” Blv. Vlore – Skele Tel: +355 33 224 339 Cel: +355 69 67 50 800 E-mail: tisatours@gmail.com www.tisatours.com Udhë t im e B ile ta rezervime ho t ele sh ma k ina me qir a pake ta t uris t ik e Mi kp ritj e Pocket guide - 43 Rr.”Ismail Qemali” Blv. Vlore – Skele Tel: +355 33 224 339 Cel: +355 69 67 50 800 E-mail: tisatours@gmail.com www.tisatours.com Udhë t im e B ile ta rezer v ime ho t ele sh ma k ina me qir a pake ta t uris tike nfo one The Tourist Information Office is located on the main boulevard,
of
Square”. Usually
office
tourist season, between May and October Rruga
Shëtitorja “Uji i Ftohtë”, 9700 Vlorë, Albania; Mob: +355 68 81 32 637 Mob: +355 68 20 91 048 Blue Eye Vlora Apartments blue_eye_vlora_apartmemts “Pavli Flloko” Str. “7 Pallatet”; Uji i Ftohtë, Vlorë, Albania Tel: +355 (0) 33 407 600; 069 206 5399 E-mail: info@reginacity.al info@hotelregina.al; www.reginacity.al www.hotelregina.al; www.intoursvlora.al Around Vlora, Sazan, Karaburun Peninsula, the Albanian Riviera, with REGINA FLEET Sail and ebjoy the Albanian Beauties! REGINA FLEETg REGINA GROUP r g REGINA GROUP r

pHB Hotel Hotel

pHB Hotel Hotel

Radhimë, Vlorë, Albania

Radhimë, Km 12, Vlorë, Albania; Tel: +355 33 21 03 00 Mob: +355 69 40 22 585; info@paradisebeachhotel.al www.paradisebeachhotel.al

Mirësevini në Parajsën e Vlorës!

Radhimë,

Radhimë, Km 12,Vlorë, Al Tel: +355 33 21 03 00 Mob: +355 69 40 22 585; info@paradisebeachhotel.al www.paradisebeachhotel.al

Radhimë, Km 12, Vlorë, Albania; Tel: +355 33 21 03 00 Mob: +355 69 40 22 585; info@paradisebeachhotel.al www.paradisebeachhotel.al

Mirësevini në Parajsën e Vlorës!

paradisebeachhotel
We are in one of the most beautiful bays of the Albanian Riviera and our invitation is for those, who want to spend unforgettable holidays. Charming atmosphere, luxury accommodation, excellent cuisine and a professional staff completely in your service. Paradise Beach Hotel offers you the best of the best!
paradisebeachhotel
Vlorë, Albania
We are in one of the most beautiful bays of the Albanian Riviera and our invitation is for those, who want to spend unforgettable holidays. Charming atmosphere, luxury accommodation, excellent cuisine and a professional staff completely in your service. Paradise Beach Hotel offers you the best of the best!
Hotel Regina City was born with the commitment to the good, the beauty and passion. Regina City Hotel is located in the City of Vlora with a position and structure that makes it one of the modern city environments, just 5 m far from the sea, with its privat beach, 1000 m from “Pavarësia” square and 2000 m from “Flamuri” square. With a relaxing sea-hill panorama, where the pool is located with a lounge bar and restaurant with Mediterranean cooking. No doubt that your vacation will be even more special at Regina City! “Pavli Flloko” Str. “7 Pallatet” Uji i Ftohtë, Vlorë, Albania Tel: +355 (0) 33 407 600 Mob: +355 69 20 65 399 E-mail: info@reginacity.al web: www.reginacity.al g REGINA GROUP r g REGINA GROUP r part of Regina Group cit y

edge of the

near the tunnel where

York.

of Vlora,

the most beautiful

at the foot of Mount Shashica,

exceeds the national

it totally a

the

259Essential Travel Guide At the
magnificent coastline
located in the fantastic area of the city,
crystal waters flow for centuries through the greenery of pine, appear Hotel New
Its location in
part of Vlora Bay known as Cold Water, and
make
miracle indeed. The bridge connecting the hotel
road Vlore-Sarande, and gives
impression of a ferry docked there perpetually. Hotel Rooms in New York are: Bathroom with shower and hair dryer, telephony, 32 LCD TV with satellite channels, Air-conditioning with independent regulation, digital savebox, minibar, Jakuzi tub, Wireless Internet free. “Aleksandër Moisiu” St., 9401, (UjiiFtohë), Vlorë, Albania Phone: +355 33 40 66 48 / 9 Fax: +355 33 40 66 50 Mob: +355 68 40 13 306 info@ hotelnewyork.al www.hotelnewyork.al Uji i Ftohtë, Vlorë, Albania
260 Albania Radhimë, Vlorë, AL Tel +355 696847744; +355 696714634 It’s the ideal place to enjoy all: traditional cuisine, homemade recipes, fresh fish, sea fruits like nowhere else, village facilities, sea scents and wonderful views to the horizon. Jazoj Residence is Vlora otherwise what you may not have known yet and since you know it, you will not want to leave.

of the Llogora

Park,

green

everyone finds themselves.

houses

in a fairytale, a

excellent standards for an all-year season

Spa, outdoor gym, mini golf and botanical

nature.

pool,

of the deers will fascinate you. The local

the best wines you may have experienced.

with the charm of a five-star

most beautiful experience

will live in Albania!

Llogora National Park, Vlore, Albania Tel.: +355693344400; e-mail: info@llogora.com www.llogora.com 261Essential Travel Guide Botanical tour trail In the heart
National
a
paradise where
16 wooden
as
hotel with
resort with indoor
playground,
museum in
The company
dishes are combined
restaurant and
The
you

Krahina e Himarës shtrihet në pjesën Jug-perëndimore të vargmalit të Akroceraunit, në të cilin ndodhet maja e Çikës me lartësi 2045m, duke filluar nga Qafa e Llogorasë në VeriPerëndim, e deri në lumin e Borshit në Jug-Lindje, me pjesën bregdetare që laget nga deti Jon, duke përfshirë disa nga perlat natyrore të Rivierës Joniane. Qyteti i Himarës është qendra e krahinës dhe gjithashtu qendra adminstrative e bashkisë së Himarës në të cilën përfshihen edhe fshatrat e Palasës, Gjilekut, Dhërmiut, Iliasit, Vunoit, Pilurit, Kudhësit dhe Qeparoit. Himara është zemra e Rivierës Shqiptare dhe do t’ju befasojë me bukuritë e saj arkitektonike e kulturore, fshatrat e monumentet historike, kulturore e fetare por dhe në banesat 2-3 katëshe të ndërtuara me gurë të skalitur me shumë merak e mundim nga dora e mjeshtërve himariotë. Me të kaluar Qafën e Llogorasë (ose Qafën e Cezarit siç thërritet nga të vjetrit) 1090 m mbi nivelin e detit, në bregoren e Fajeos, do t’ju shfaqet panorama mahnitëse e fshatrave Palasë, Gjilek e Dhërmi. Në jugperëndim shtrihet plazhi i Dhraleos në Megalihora (gr. Qyteti i madh) e cila përshkohet nga Delta e Kserrollakos (monument natyror). Në pjesën veriperëndimore të Dhraleos shtrihet porti i Gonesë ku zbarkoi Cezari në vitin 48

pas Kr. gjatë luftës së tij me Pompeun i cili në atë kohë kishte zbarkuar me ushtrinë e tij në Vlorë. Mbishkrimet janë bërë nga shfrytëzuesit e gurores dhe nga kalimtarë të ndryshëm të cilët ndaluan në gjirin e bukur dhe mbrojtës nga stuhitë. Zbritja përgjatë rrugës shikon nga Palasa (në antikitet njihet me emrin Paleste), që është fshati i parë që ju mirëpret në qendrën e tij, ndërtuar

262 Albania
Himara Çfarë të bëni në Himarë: 1. Të vizitoni Himarën e vjetër 2. Të vizitoni kishat e Dhërmiut. 3. Të flini një natë Vuno 4. Të vizitoni Qeparoin e vjetër 5. Një ekspeditë nënujore në Jal 6. Të merrni pjesë në një festival veror në Dhërmi” 7. Të shijoni një drekë me kuzhinë deti tek Restorant Piazza në Himarë 8. Të blini një shportë me produkte lokale (vaj ulliri, mjaltë, çaj mali, fiq të thatë, agrume, guacka deti,) 9. Të shijoni një koktej veror tek Manolo në Himarë.

Himara lies in the southwest part of the Akrocerauni range of mountains in which is included also the Cika Peak, 2045 m above the sea level, starting from Llogara Pass in the northwest and at the borders of Borshi River to the southwest, including some of the most wonderful gems of the Ionian Riviera. The town of Himara is the center of the region, including the villages of Palasa, Gjileku, Dhërmi, Iliasi, Vunoi, Piluri, Kudhësi and Qeparoi. Himara will amaze you with her beauties consisting in architectonic and cultural heritage, showing this in every village you will see. The houses composed by two-three floors, are special and characteristic, built from himariot masters.

Starting from Llogara Pass, the first

What to do in Himara:

1. Visit the Old Himara

2. Visit the churches up in Dhërmi.

3. Sleeping a Night in Vuno village.

4. Visit the old Qeparo village.

5. An underwater expedition to Jal.

6. Take part in a summer festival in Dhermi “

7. Enjoy a lunch with the seafood at Piazza Restaurant in Himara

8. Buy a basket of local products (olive oil, honey, mountain tea, dry figs, citrus, sea shells etc.)

9. Enjoy a summer cocktail at Manolo beach bar in Himara.

villages you will see, are Palasa. Gjilek and Dhërmi, in the middle of olive trees and the deep blue of the Ionian Sea. Palasa is the first village you will meet on the road. In Palasa you will find the St. Dimitri church, built in 1828. On the right side, lies the beach of Palasa, large and beautiful, virgin and pure, very suitable for the nature lovers. Many small hotels and guest-houses are placed in the area. Another interesting thing-to-see along the trip in this area, are the honeyfarms. If you take e look on the road sides, many people, sell natural honey and its products, because of the culture of olives and other flowers and trees which stimulate the growing of the bees. Once you left Palasa, you might enjoy, the endless beauty of the coast of Himara in a complete list of 15 beaches as Spilea, Karkaniqi, Himara Jaliskari, Primo, Potami, Dhraleo, Filikuri, Jali, Llamani, Qeparoit, Ziso, Gjipea, etc.. Himara with its numerous castles and amazing beaches, is undoubtedly one of the most prominent in the southern province of Albanian Riviera. Himara is also referred to the famous castle of Porto Palermo, built by Ali Pasha, in honor of his young wife Vasiliqia. he also build a small church next to the castle.

263Essential Travel Guide

përreth kishës së Shën Dhimitrit (1828). Në shekullin e XV fshati njihej si një nga prodhuesit kryesorë të mushtit të rrushit në gjithë krahinën. Aktualisht në Palasë është ndërtuar një infrastrukturë hoteliere bashkëkohore e cila ofron hotele cilësore, dhoma me qera e vila moderne. Plazhi që shtrihet në këmbët e Palasës, i quajtur Stalla, është një nga plazhet më të mëdhenj të krahinës. Pasi kaloni Palasën, ju do të mund të shijoni pastaj pa u ndalur, bukuritë e pafundme të bregdetit te Himarës, në plot 15 plazhe si Spilea, Karkaniqi, Himara, Jaliskari, Primo, Potami, Dhraleo, Filikuri, Jali, Llamani, Fusha, Qeparoi, Ziso, Livadhi, Gjipea, etj. Himara me kalatë e saj të shumta e plazhet e mahnitshme, është pa dyshim një nga vendet më të spikatura, në krahinën jugore të Shqipërsië, gjithmonë e lakuar dhe diskutuar edhe politikisht për shkak të pozicionit të saj të mrekullueshëm. Himara është e përmendur edhe për kalanë e Porto Palermos, ndërtuar nga Ali Pashë Tepelena, për nder të gruas së tij të re Vasiliqisë, së cilës ia bëri dhuratë, bashkë me një kishë të vogël pranë kalasë. Dhërmiu, plazhi më i bukur i Rivierës Në të gjithë segmentin e Rivierës Shqiptare, Dhërmiu është plazhi më i populluar, ku është përqendruar pjësa më e madhe e aktivitetit turistik, hotele, resorte, restorante, klube nate dhe aktivitet të shumta verore. Pavarësisht fluksit, që e bën një plazh të shtrenjtë

e të vështirë për t`u shijuar në muajt e verës, Dhërmiu është konsideruar nga mediat botërore si një prej plazheve më të bukura në gjithë Mesdheun e në botë, prandaj është një prej plazheve që duhet ta vizitoni patjetër gjatë qëndrimit tuaj në Shqipëri.

Dhërmi the most beautiful beach of the Albania Riviera

Throughout the shore of the Albanian Riviera, Dhërmi is the most attended beach, where the largest area of tourist activities, hotels, resorts, restaurants, nightclubs and numerous summer activities is concentrated. Despite the influx that makes it an area difficult to enjoy in complete in the summer months, Dhërmi has been considered by the world media and travelmakers as one of the most beautiful beaches in the whole Mediterranean area and in the world, so it is one of the must-visit beaches during your stay in Albania.

264 Albania

Ionian

the jewel of the

There is where you will find us,

and with view over the dazzling

your summer holidays unique.

modern design and traditional

location.

265Essential Travel Guide Well known all over the Balkans for the crystal clear waters, Drymades beach is
Albanian Riviera and a place you must visit once in your lifetime.
situated right on this amazing beach. Surrounded by olive trees
Ionian sea,
Dhermi Hotel is the place that will make
Just few meters from the beach Ionian Dhermi Hotel combines
elements and provides high quality amenities and perfect
Drymades Beach, Albania TEL: +355 39321297, +355 693554881, +30 6950534324, dhermihotel@gmail.com www.hotelionian.com

can also enjoy the brand new resort, situated right on the seashore and spend you days on the beach, having a fresh drink on the beach bar of the resort.

Situated in Dhermi, a wonderful residency in the midst of greenery, it offers a delicious choice, elegant rooms with free minibar, free Wi-Fi and a furnished balcony with sea views, special veranda with pool views. All rooms are decorated with brick and stone wall elements and traditional wooden furniture. A flat-screen satellite TV and air conditioning are provided in each room, while some accommodation units also include a spa bath. A separate swimming pool for children is available.

266 Albania
Sarajet e pashaitDhërmi Drimades, Dhërmi, Al Tel: +355 39321 636 info@sarajetepashait.al www.sarajetepashait.al You

Restorant Piazza

Situated in the center of Himara, is famous in the whole South area. The fresh products and the cooking style makes the costumers come back again. The Mediterranean dishes are as tasteful as the traditional cooking of the cuisine of the zone of Himara. The pizzas baked in wood, are beyond the usual taste. Admiring the amazing panorama of Himara Bay, every dish will be more tasteful!

267Essential Travel Guide
Himara promenade; Tel: +355 393 227 33 Mob: +355 69 254 7365 www.piazzahimare.blogspot.com

Saranda

Mirësevini në Sarandë, në metropolin turistik të Shqipërisë!

Saranda është qyteti që më shumë se çdo emër tjetër lidh Shqipërinë me emrin e turizmit nëpër botë. Bashkë me Ksamilin janë dy prej destinacioneve më të lakuara e më të rekomanduara nga të gjitha mediat dhe sitet që udhëheqin trendet e turizmit në të gjithë botën, dy vendet më të vizitura e me numrin më të madh të turistëve që shtohen çdo vit e më shumë. Saranda është destinacioni i shumë pushuesve të huaj, të cilët vijnë dhe vizitojnë qytetin gjatë të gjithë vitit dhe jo vetëm për natyrën e tij të mrekullueshme, por edhe për vlerat e rralla historike dhe arkeologjike. Me pikat e shumta të interesit, parqet arkeologjike dhe ato natyrore, objektet e kultit, turizmin e gjelbër, plazhet e mrekullueshme, zonat përreth saj, burimet natyrore, ushqimet e pastra, kurorën e magjishme të ullinjve dhe agrumeve, ajo nuk ka se si të mos

Çfarë të bëni në Sarandë:

1. Një tur qytetës nëpër shëtitoren e bregdetit, ku keni shumë pika interesi si, muze, rrënoja të lashta, mozaikë, që mund t`i shijoni bashkë me panoramën e mahnitshme, një kafe ose freskuese apo një vakt në njësitë e shumta të shërbimit buzë detit.

2.

268 Albania
Të vizitoni Butrintin, ndërkohë që keni zgjedhur të kaloni një ditë në Plazhet e Ksamilit. 3. Një tur safari me Finikas Lines në malësitë e Sarandës dhe Delvinës, deri në Porto Palermo 4. Të bëni një shëtitje me Anijen “Onhezmi 1” në Krorëz dhe Gjirin e Plakotoit 5. Një tur vere tek Kantina Isak 6. Një vizitë të detajuar tek Zyra e Informacionit Turistik ose “Globi” për të blerë suvenire lokale të llojeve të ndryshme. Useful Numbers: Kodi i qytetit . City code: 0852 Policia / Police: 1 129 / 22350129 / 22350 Hospital: 085 222 312 Zyra turistike/Tourist office The main promenade Tel.: +355 852 41 24 zit2013sarande@yahoo.com consider also: www.teatours.al (see more at page nr 284) Best time to come: 365 days of the year!

For detailed tours to Saranda: www.finikas-lines.com

What to do in Saranda

1. A city tour across the seaside promenade, where you have many points of interest such as museum, ancient ruins, mosaics, which you can enjoy together with the amazing panorama, a coffee or drink, or a meal at the many service units on the shore.

2. Visit Butrint while you have chosen to spend a day at Ksamili Beach.

3. A safari tour with Finikas Lines in the highlands of Saranda and Delvina, until up to Porto Palermo areas.

4. A sailing tour with the “Onhezmi 1” ship in Krorëzi and Plakotoi Bay.

5. A wine tour at Isak Winery.

6. A detailed visit to the Tourist Information Office or “Globi” to buy local souvenirs of different types.

Welcome to Saranda, the tourist metropolis of Albania! Saranda is the city that more than any other name connects Albania and tourism concept around the world. Together with Ksamil they are two of the most visited and recommended destinations by all the media and sites that guide the world’s tourism trends, the two most visited countries with the largest number of tourists which increase every year. Saranda is the destination of foreign visitors not only for its blue deep waters of the Ionian sea, which offers amazing bays in different tourist villages, but even for the cultural and historic values, which are represented mostly from ancient city of Buthrotus, (UNESCO heritage), Phoenice, the monasteries and different churches of Byzantine periods, etc., the natural attractive points as Ksamili, Blue Eye,

269Essential Travel Guide
Saranda from Lëkurësi Castle

jetë në qendër të vëmendjes së turistëve. Saranda mund të quhet pa frikë “Porta e Shqipërisë Jugore”. Është një qytet i lashtë por nuk ishte shumë i rëndësishëm sepse një tjetër qytet kishte një rëndësi të madhe ekonomike dhe kulturore në atë kohë. Ky ishte qyteti i Butrintit. Saranda ka shërbyer vazhdimisht si port gjatë të gjitha periudhave, duke u bërë pikë e rëndësishme komunikimi midis shteteve të Mesdheut. Saranda zotëron plazhe të mrekullueshme duke filluar me atë të Ksamilit, Kakomesë, Bunecit dhe Borshit, ku rëra e bardhë ia lë vendin ujit të kthjellët të detit. Në rast se do të hedhim një disk në det, ju do të mund ta ndiqni atë me sy deri në 30 m thellësi duke u zhytur, aq të kthjellëta janë ujërat e detit Jon. Relievi dhe klima. Krahina e Sarandës ka një relev të larmishëm, që nis nga kuota zero shkon deri në 1833 m lartësi. Lartësia mesatare e qytetit të Sarandës është rreth 100 m. Relievi është fushor e kodrinor. Luginat e Pavllës, Bistricës dhe klasës së Borshit,

janë pjesë e këtij relievi. Zona më e ngrohtë e Shqipërisë, ku mbizotëron një klimë tipike mesdhetare. Temperatura mesatare vjetore është 16-17 gradë C, ndërsa mesatarja e muajit më të ftohtë, 10-12 gradë C. Historia. Në antikitet Saranda quhej Onhezëm dhe ishte skelë e Foinikes. Të tre qytetet e Butrintit, Onhezmit dhe Foinikes bënin pjesë në trevën ilire të Kaonisë, pjesë e Epirit antik. Gjurmët më të vjetra të saj arkeologët i kanë gjetur në shekullin e IV P.K.. Në burimet historike Onhezmi përmendet prej shumë autorësh antikë si Ciceroni, Straboni apo Ptolemeu. Ky i fundit në librin e tij “Gjeografia” na jep edhe kordinatat e tij prej 45º 20’ gjatësi gjeografike dhe 38º 35’ gjerësi gjeografike. Gjatë antikitetit të vonë qyteti përmendet me emrin Ankiazmos. Kështu del ai në dokumentat e shumta historike, si në aktet e koncilit kishtar të Kalcedonit 451, ku nënshkruan edhe peshkopi i tij Klaudi, apo në koncilin e Kostandinopolit në vitin 459, në të

Saranda quhet ndryshe edhe qyteti i Bukenvileve, për shkak të pranisë së madhe të kësaj luleje të bukur mesdhetare. Sarandiotët e quajnë “bukovile”

270 Albania

Kakome etc,. Feautring a lot of points of interest as archaeological as well, historical and religious type, with a lot of facilities, the natural beauties,the delicious food, the surrounding areas, the city has attracted the attention of a lot of tourists. Relief and Climate. Saranda has a diversified relief, which starts from zero quotas up to 1833 m altitude. The average height of the city is about 100 m. The relief is flat and hilly. Crowns of the surrounding mountains from the north, east and south, giving the appearance History. In antiquity the city was known by the ancient Greek name of Onchesmos and was inhabited by the Greek tribe of the Chaonians. Onchesmos flourished as the port of the Chaonian capital of Phoenice. In 552 CE it experienced repeated attacks from the Goths. Its current name comes from the name of the Byzantine monastery of the literally meaning “Forty Saints” in Greek, after the Forty Martyrs of Sebaste, traditionally commemorated by the

Orthodox Church on 10 March. The town was included under the newly formed Albanian state in 1913, under the terms of the Protocol of Florence. It was occupied twice by Greece in 1913 and 1914-1916, by Greek insurgents of the Autonomous Republic of Northern Epirus in 1914 and by Italy between 1916 and 1920. Saranda was again occupied in 1939 by Italian forces and was a strategic port for the fascist forces of Italy. It was then temporarily called “Porto Edda” in honor of Edda Mussolini, the eldest daughter of Benito Mussolini, during which time Albania was annexed to Italy. In the meantime, it was also known by the Italian name Santi Quaranta (Forty Saints). During the Greek-Italian War. The Greek army occupied a large area of southern Albania and the city came under Greek rule on 6 December 1940 until the German invasion in Greece and the consequent withdrawal of the Greek army in the spring of 1941. Culture and ethnography. The area has been highly developed in craftsmanship, and functionality of hand, therefore in Saranda from years 50-90 of the last century, has been developed enough the craft enterprises, as carpets, tapestry, souvenirs, feature articles etc.. Today there are efforts to revive this tradition by groups of different areas that have set up associations for the production and sale of handicraft products, in the tourism market. One such point is

271Essential Travel Guide

cilin mori pjesë peshkopi Sabaz. Ndërsa peshkopi tjetër i Ankiazmosit, Kristodori, përmendet në vitin 516 në letrën dërguar papës së Romës, Hormisda. Me këtë emër, Ankiazmos, qytetin e gjejmë në guidën e Hieroklit, një udhëzues udhëtimi për nëpunësit perandorakë të Romës, që i përket shekullit të VI-të. Po në këtë kohë, u ndërtua edhe kisha paleokristiane e 40 shenjtorëve, e cila u shdërrua më vonë në një manastir të njohur. Do të ishte kjo kishë që i dha emrin Sarandë, Ankiazmosit. Saranda, nuk është gjë tjetër veçse përkthimi në greqisht, që ishte gjuha zyrtare e Perandorisë Bizantine, e Kishës së 40 shenjtorëve (Agi Saranda).

Kalaja

Plazhet e Sarandës Natyrisht që të gjitha plazhet e Sarandës janë të bukura sepse ujrat e kristalta të Jonit bëjnë që pastërtia t`i shndërrojë ato ndër më të kërkuarat. Kështu Ksamili “pushtohet” i gjithi dhe gjiret e tij të vegjël mbushen plot. Por edhe Plazhi I Manastirit, i Pasqyrave, Kakomesë, Korëzit, Plakotoit, i Pulëbardhave jashtë Sarandës janë shumë të kërkuar. Edhe plazhet e vogla të qytetit apo plazhet e hoteleve private ofrojnë mundësi shumë të mira për të shijuar atë për të cilin kemi shkruar në Sarandë; detin. Po aq të bukur e të kërkuar janë edhe plazhet e Bunecit, Borshit, Lukovës, Piqerasit, Qeparoit, që janë plazhe kryesisht me shtrirje të madhe e me ujra të pastra si kristali, që karakterizohen nga brigje zallorë.

Vende për t’u vizituar Qyteti ka shëtitore të gjera buzë detit ku mund të shëtitësh gjatë mëngjesit dhe mbrëmjes. Me interes për të apasionuarit ndaj turizmit arkeologjik

272 Albania
e Lëkurësit. e ndërtuar në shekullin XV, gjatë luftës së Sulejman Pashës kundër Korfuzit. Sot në ambientet e saj është ngritur një restorant mjaft i këndshëm, nga ku mund të shihet panorama e mahnitshme e qytetit por edhe ishujt e Ksamilit.

located in the Park of Butrint. Tourist values. Saranda is well-known for the world because it has been so even during the comunist regime. After ’90, Saranda has been exchanged in a very attractive city, which welcomes about 1 000 000 people during the summer season. Saranda is the destination of foreign visitors not only for her blue deep waters, which offer amazing bays, but even for the cultural and historic values, which are represented mostly from ancient city of Buthrotus, (UNESCO heritage).

If you visit Saranda along its rocky coast, you can stop in various coastal villages as Lukova, Borsh, Buneci, Kakome, Krorëzi etc., on whose shores the sea takes an amazing emerald colour. These beaches, along with smaller beaches in the areas around the city, are the most attractive areas to absorb more tourists during the summer. Butrint Lake, famous for his mussel, is surrounded by hills, whose sites fall knife on the lake. In this area,

besides the Archaeological Park, natural side of Butrinti park, is the most prominent Mediterranean forest throughout the area of the South Albania.

Borshi, is the longest beach of the Riviera, 6 km long, with a typical old village, the ancient castle, especially the natural Spring of Borshi, where vacationers can have a moment of relax. Borshi Castle was built in the IV century. It has a surface of 5 hectares and a basement made of many stone-blocks. It was mentioned for the first time in 1258 as Arkontea of Sopoti. The castle was invaded from the Ottomans during 1417, and on 1441, from, Kostandin Muzaka and also from Ali Pashe Tepelena.

273Essential Travel Guide
Saranda is also called The city of Bougenvilles because of the great presence of this beautiful Mediterranean flower. The inhabitants of Saranda cal her “bukovile”

Nëse keni ardhur në Sarandë pa bërë plane se si do ta kaloni kohën e pushimeve tuaja, mos u mërzitni: Kontaktoni Finikas Lines dhe zgjidhni: Korfuz, Parga, Safari, Ture kulturore, natë shqiptare, makina me qirahotelet më të mira, ture rreth Sarandës, me flotën më të mirë të anijeve, autobusëve dhe makinave 4 x4 apo makinave me qira.

Qyteti

janë muret e kalasë së Onhezmit dhe rrënojat e kullës së saj që ndodhet buzë detit. Gjithashtu edhe mozaikët që gjenden brenda mureve të kalasë së dikurshme. Mozaiku i parë ndodhet në rrënojën e një bazilike paleokristiane të shekullt të VI. Kisha ndodhet në fillim të rrugës Skënderbeg. Kalaja trekëndore e Vivarit. Ndodhet në bregun jugor të kanalit të Vivarit, përballë hyrjes për në Butrint. Ajo ka formë trekëndëshi dhe në të tria qoshet është e pajisur me kulla të rrumbullakta, ku ajo e jugut është më e madhe dhe më e lartë. Në pjesën e brendshme kalaja ka një sërë banesash, që i përkisnin garnizonit të dikurshëm. Këto ambiente ndodhen përgjatë brinjës veriore të saj, e cila ka një gjatësi prej 40 m.

www.finikas-lines.com

Manastiri 40 Shenjtorët Ndodhet mbi kodrat e Qafë ka luajtur rol të rëndësishëm në periudhën e Antikitetit të Vonë. Legjenda e lidhur me martirizimin e 40 murgjërve të Sebastës, e bën mjaft interesante një vizitë në rrënojat e këtij manastiri. Manastiri ndodhet në një pozicion të favorshëm për kohën kur u ndërtua, sepse kontrollonte qytetin e Onhezmit bashkë me portin e tij. Manastiri i shën Gjergjit në Demë. Ndodhet mbi një kodër me pamje “strategjike” përgjatë rrugës nga Saranda në Ksamil. Është ndërtuar në shekullin e XVIItë, mbi rrënojat e një kishe tëshekujve të fundit të mesjetës.

vendosur

të, mbi rrënojat e një kishe të shekujve të

të mesjetës, ai përbëhet nga muret,

banimit të murgjve dhe kishës

274 Albania
antik i Butrintit, Emri vjen nga një buall (greqisht, buthrotos) që princi trojan Enea flijoi aty gjatë rrugës për në Tempullin e Dodonës, që të siguronte rrugën shëndoshë e mirë. Qyteti antik i Butrintit, është një nga pasuritë me vlera të rralla, nga më të mëdhatë që gëzon Shqipëria, si dëshmi e origjinës së saj të lashtë.
në Gjirin e kakomesë, ai përbëhet prej konakëve, kishës me kupolë të Shën Marisë dhe murve rrethuese në formë
fundit
ambientet e

Castle of Lëkurës, Erected on a hilltop, only 2 km from Saranda. It was built in the 15th century, during the campain of Sulejman Pasha against the Corfu.

A very special strategical position allows the contemplation of the city and the street thatgoes to Butrint, and a rare view of the islands of Ksamil.

The Triangle Castle of Vivari. It is situated on the southern bank of Vivari channel, opposite the entrance to Butrint. It has a triangular shape and is equipped with round towers in three corners, the southern one being the largest and highest. In the inner part of the castle, there are a number of houses, which belonged to the former garrison. These rooms are located along the north side rib, which has a length of 40 m. The other two ribs are 50 m each and equipped with a round tower. The castle is thought to be built by Anjuins in the 13th Century. Later, it was reconstructed in several stages by the Venetians and Ali Pashë Tepelena.

The Forty Saints Monastery

It is a ruined monastery situated up to the hill of Gjashta Pass, dedicated to the Forty Martyrs of Sebaste. The monastery dates back to the 6th century AD, and declared a cultural monument. The Monastery of Kakome Built in the 17th Century it is a fortified structure. Located on the Bay of Kakome it consists of halls, the church of St. Mary

and trapeze shaped walls. It is unique due to its halls that have been fortified with three-floored towers. Lastly this monastery has been under a complete restoration, it is thought to have been an important regional pilgrimage site. It has given the name to the city of Saranda. Monastery of Saint George in DEME. It was strategically built on a hill, overlooking Ksamili road from Saranda and was built in the 17th Century on the ruins of a church of the last centuries in the Middle Ages. it consists of walls, residential premises of monks and the church dome of St. George. It is unique because the dome and the roof are covered with slate stone coverings.

Butrinti National Park UNESCO world heritage

Archeological sity of Butrint, themostimportant inAlbania,protectedbyUNESCO.Theantique cityofButrintwasfirstinhabitatedbytheIllyrians.Itsnamederivesfromthebull(gr.Buth rotos)thatthetroyanprince,Enea,sacrificed here,onhiswaytotheTempleofDodonato assuresafepassage.

275Essential Travel Guide

P RA c TI c AL INFOR m ATION

Tourist Information Office

hotels restaurants time out shopping useful numbers

The tourist information office, located on the promenade sidewalk, which becomes a summer pilgrimage place for tourists, offers great help for visitors, especially to foreigners.

Tourist Information Office, Main Boulevard; Tel.: +355 852 41 24

The main promenade Tel.: +355 852 41 24 zit2013sarande@yahoo.com

At an attempt to give a review on the Tourist Information Office, which was created by the Municipality of Saranda, as a valuable point providing information and resources for tourists about the city, it is without a doubt a well-equipped presentation point, offering to foreign visitors not just information, but also beautiful and modern facilities. Nowadays the Office is included within the guidebooks of Lonely Planet, Brat Travel guides etc.. as quality info point in the South city.

transportation and interurban transport, maritime lines, taxi service, car rental, directions to various points that you want to visit, in Saranda and Albania, maps, guidebooks of Saranda and the entire country, currency exchange etc.

Zyra e Informacionit Turistik

të nevojshëm

Useful contacts

A great help for visitors, especially foreigners, is the tourist information office, on the promenade, which almost turns into a summer pilgrimage site for tourists. In a review of what the office provides and enrichment of the information, the Municipality of Saranda, has created a valuable point in the presentation of tourist resources of the city, offering to the foreigners not just information, but also beautiful and modern facilities. On a big screen broadcast, a video continuously points of Saranda and surroundings, which arouses great interest to

Tourist Information Office

The tourist information office, located on the promenade sidewalk, which becomes a summer pilgrimage place for tourists, offers great help for visitors, especially to foreigners. At an attempt to give a review on the Tourist Information Office, which was created by the Municipality of Saranda, as a valuable point providing information and resources for tourists about the city, it is without a doubt a well-equipped presentation point, offering to foreign visitors not just information, but also beautiful and modern facilities. Nowadays the Office is included within the guidebooks of Lonely Planet, Brat Travel guides etc.. as quality info point in the South city.

ndihmë mjekësore/lealthy

dhome/24h

lehtësira për invalidët/facilities for the disabled

transportation and interurban transport, maritime lines, taxi service, car rental, directions to various points that you want to visit, in Saranda and Albania, maps, guidebooks of Saranda and the entire country, currency exchange etc.

Our main activity:

pishinë/pool

DAILY BOAT TOURS-FAMILY BOAT TRIPS with Onhezmus Boat

1.SARANDE-PLAKOTOI BAY

The office provides information for any type of service you need such as the schedules of public

10:00-Departure from the dock

10:30-Swimming break at Cape of Qefal

11:00-Sailing among the Kakomea bay ang swimming break at Krorëza Beach

12:30-Sailing among the Plakotoi bay

13:00-Stopping for lunch and

The office provides information for any type of service you need such as the schedules of public

The tourist information office, located n the promenade sidewalk, which omes a summer pilgrimage place for tourists, offers great help for visitors, especially to foreigners. At an attempt to give a review on the Tourist Information Office, which was created by the Municipality of Saranda, as a valuable point providing information and resources for tourists about the city, it is without a doubt a well-equipped presentation point, offering to foreign visitors not just information, but also beautiful and modern facilities. Nowadays the Office is included within the guidebooks of Lonely Planet, Brat Travel guides etc.. as quality info point in the South city. The office provides information for any type of service you need such as the schedules of public transportation and interurban transport, maritime lines, taxi service, car rental, directions to various points that you want to visit, in Saranda and Albania, maps, guidebooks of Saranda and the entire country, currency exchange etc.

276 Albania
numra
Spitali / Hospital +355 852 22 017; +355 852 22 312 Policia / Police . Rruga e Flamurit PRAKTIK
Tourist Information Office main Boulevard, on the seashore Tel.: +355 852 24124
restorant/restaurant
box tv parking pagesa me karta krediti kënd lojrash/playground ajër i kondicionuar/air conditioned ashensor/elevator shërbim sigurie/security service shërbim
room service kasafortë/safe box sallë konferencash/hall lavanderi/laundry pastrim kimik/dry cleaning 130
Zyra e Informacionit TuristikThe main promenade Tel.: +355 852 41 24 zit2013sarande@yahoo.com The ISAK winery produces a variety of “Raki” (Albanian brandy) also in different varieties, Olive etc. Its products are Merlot, Riesling, “Shesh i Bardhë”, Moskat, “Shtëpi e vjetër” (Old House), Kallmet, usual brandy, Juniperus brandy, different types of Vinegar. The winery time cooperating with the farmers of the area and together established a cooperative with a large space of “ISAK”Kantina e Verës Shop Address: Lagjia nr1 , Rruga “Skënderbeu” godina nr.11 kati i I Tel: +355 67 23 33 “ISAK”Kantina e Verës Shop Address: Lagjia nr1 , Rruga “Skënderbeu” godina nr.11 kati i I-rë; Tel: +355 67 23 33 777; 0692261921

Suggested Tours

1 The short City Tour

The famous “Evening walk” is what every tourist takes when he comes for a vacation in Saranda. See “What to do” section for further information.

2. Castles & Monasteries Tour. The information about the castles, is detailed in “Places to visit” section. If you want to organize a personalized tour, contact the travel agencies that are offered in this guidebook.

3. Jeep Safari Tour. This special tour is offered from Finikas Lines and includes “wild” areas of South, from Saranda, to Himara and Vlora.

4. Boat tour. If you want to enjoy a very special experience, don miss the “water trail” that is offered from IonAlb travel, with Onhezmus Boat 1, which leads you to some beaches of Saranda that can be reachable only by boat. More at “Tours” complete section.

5. Diving tour. If you visit Saranda for several days, plan to dedicate one of them to the amazing world of Saranda Suggested to Saranda tours underwater area. With Spiranca Diving Center you can take a tour of diving, snorkeling, fishing or whatever you wish.

6. The Mussle & Farming Tour Butrinti Lake is a “must-see” on your “Things to see” list in Saranda. If you want a better experience, take a tour around the lake and visit the mussle farms, where the “Queen of the Lake” is cultivated. This tour can be offered from the Mussel House.

7. The wine tour. Tasting the best local drinks of the zone, it`s an experience you shouldn`t miss. We suggest you to visit Isak Winery.

277Essential Travel Guide

Welcome to Luxury Hotel!

the

a

The hotel has

has the best

in

view of the Island and the luxury style.

comfortable rooms and 3 suites, fully

central heating and cooling system, save

Tv, zero-noise bar, emergency system in the bathroom, shower, hairdryer

The restaurant provides international and traditional

bar, lounge, breakfast area

a large space to

your meals. Wi-Fi provides in each area, laundry service, parking place and a lot of other service.

hotel welcomes you during summer season.

278 Albania Adress: Jul Cezari St. Ksamil, Al Tel:+355 89 32 1004 Cel:+355 67 54 24355; +355 69 36 88 205 hluxuryksamil@gmail.com info@hotel-luxury.al www.hotel-luxury.al
Situated among
Olive trees, it
accommodation
Ksamili Island, with
perfect
32
equipped with
box, smart
etc.
dishes,
and
enjoy
The

See more at: www.ksamil.al

Ksamili

Ksamili është pa dyshim plazhi më i bukur i Shqipërisë, i zgjedhur e i dashuruar nga të gjithë. Po çfarë mund të bëjë një turist në Ksamil? Në pamje të parë duket sikur nuk ke çfarë të ofrosh aty përveç plazhit e bukurisë së rrallë të ishujve por nuk është ashtu. Për shembull ne do t`ju rekomandonim të eksploronit jo plazhet e njohura por ishujt e vegjël. Edhe brenda në shkurrnajën mesdhetare, edhe përqark, ku ka guva të fshehta e të paimagjinueshme që me siguri shumë prej pushuesve të plazheve nuk i kanë parë asnjëherë. Shkoni tek Shtëpia e Midhjes për një përvojë ndryshe, për të vizituar fermat e midhjeve nëpër Liqenin e Butrintit. Vizitoni Kalanë e Vivarit, një ishull i magjishëm në mes të ligatinave, zbuloni restorantet me kuzhinë lokale dhe gjeni aty recetat autentike për një përvojë gastronomike të paharrueshme. Provoni “Turin e Midhjes”, në një shëtitje me varka të vogla nëpër Butrint apo Ksamil ku midhjen do ta mblidhni gatuani dhe shijoni nga duart tuaja. Bëni një shëtitje në këmbë përgjatë të gjithë bregut, mes ullinjve dhe agrumeve të kësaj parajse të vogël mesdhetare.

Ksamili is undoubtedly the most beautiful beach of Albania, chosen and loved by all. But what can a tourist do in Ksamil? At first glance it looks like you have nothing to offer in Ksamil except the beaches of a rare beauty and the islands as small jewels in the middle od the deep blue sea. For example, we would recommend you to explore not the popular beaches but the small islands. Even inside the Mediterranean vegetation over the island, as well as the rocky shores, where small hidden uncovered caves, have possibly never been visited from anyone of the vacationers who lay on the beaches in front of the islands. Go to the Mussel House for a different experience to visit the mussel farms around the Butrinti Lake. Try also the “Mussle Tour” on a small boat trip through Butrinti or Ksamil where you will gather the mussels as a unique expreience.Visit Vivari Castle, a wondrous island, in the middle of wetland, discover the local cuisine and find authentic recipes for an unforgettable gastronomic experience. Get a walk along the shore, among the olive-trees and citrus of this small mediterranean paradise.

279Essential Travel Guide
Rr Sarandë-Butrint tek Gjiri i Midhjeve, Sarandë, Mob: +355672079000; +355672079001 +355672079002; +355692075000; E-mail:info@hotelbahamas.al; www.hotelbahamas.al Rruga Sarandë-Butrint, Kanali i Çukës, 500 m nga Gjiri i midhjeve Tel: +355 69 20 75 000; 067 20 79 000; 067 20 79 001 info@hotelbahamas.al; www.hotelbahamas.al shërbim në dhomë, dush, ballkone me pamje nga Verërat: Të përzgjedhura nga kantinat shqiptare dhe të huaja, mes cilësisë më të lartë dhe shijeve pishinë për të rritur dhe fëmijë bar veror, piceri me furrë druri, tarracë panoramike, parking i siguruar. Capacity: 51 rooms & suites with TV video, air conditioned, room service, shower, balconies. The restaurant offers traditional & Mediterranean cuisine based on fresh sea fruits. Wines: Selected from Albanian & foreign wines. Other services: swimming pool, private beach, summer bar, pizzeria on wood oven, panoramic terrace, parking. It is one of the most beautiful beach resorts in Saranda, situated in a stunning bay, isolated from noise and caos, offers you the ideal atmosphere to spend lovely holidays.

Cocktails Dreams

This is a beach hotel and you can choose it for your holidays in Saranda. It also offers a large beach with a lot of services that will entertain you. But you should have no doubt: Here are the best cocktails in Town!

Rruga “Mitat Hoxha”, Sarandë, Albania; Tel: +355697594356 mariolcjapi@gmail.com; www.dreamhotelsaranda.com

Are you also looking for a comfortable apartment for your family and friends? Feel free to ask us for assistance!

And what about a complete tour around Saranda and Albania? We can lead you to the most prominent spots as Butrint, Blue Eye, Ksamil, Foinike, Lëkurësi Castle, Gjirokastra and all over the sunning Albanian attractions!

Essential Travel Guide
281Essential Travel Guide
282 Albania Rr. “Mitat Hoxha” (Kodër); Saranda, Al; Tel/Fax: +355 852 2 49 25; Mob: +355 69 52 58 414 epirushotelsarande@hotmail.com; info@epirushotel.com; www.epirushotel.com Under a completely modern design and in a delightful atmosphere we invite you to spend the most sunny holidays in Saranda!

La Petite restaurant

intimate, welcoming and sweet.

is the perfect place to join friends and to make the family happy.

dishes of the Mediterranean cuisine

also the Balkan ones are the main purpose. The fresh fish comes directly by the boats of the night fishing. Try it!

initiative came out from the excellent experience of “La Petite”. To make more friends happy, you have another choice. In front of the sea, at the main promenade, at “Jonianët”

another “La petite” is waiting for you. Is la Petite Mishel. Same pleasure, different dishes. More to experience!

Rruga “Butrinti”, Sarandë Tel: +355 69 533 2243 Small and
It
The
but
Another
street,
Rr. “Jonianët” (Hotel Pini) Tel: +355 69 24 14 529 +389 75 47 75 00
284 Albania alban ia now TO UR PA CK A GES BR O UGHT T O EX CLU S IVE L Y B Y TEA- T OURS OR NEVE R alban ia now It’s TO UR PA CK A GES BR O UGHT T O Y OU EX CLU S IVE L Y B Y TEA- T OURS OR NEVE R Rruga “Skenderbeu” 3, Saranda 9701, Albania Office tel.: +355 85220323 E-mail- info@teatours.al web- www.teatours.al TICKETING ALL OVER THE WORLD ALL OVER ALBANIA DESTINATIONS TOURS DESIGNED AROUND YOU SARANDA KSAMIL BUTRINT BORSH BLUE EYE GJIROKASTRA BERAT PERMET ... and more ACCOMMOCATION

Delvina

Delvina është një nga qytetet më jugore të Shqipërisë, që fsheh në gjirin e saj shumë thesare të kulturës, natyrës e trashëgimisë, të cilat shpeshherë gabimisht i atribuohen Sarandës. Kështu për shembull Syri i Kaltër, Mesopotami apo Finiqi, janë vlera që i takojnë asaj, bashkë me shumë të tjera të pangatërrueshme si Xhermëhalla, Xhamia e Gjin Aleksit. Ajo shtrihet në këmbët e Malit të Gjerë, në një fushë të ngushtë, rrethuar me kodra të larta. Historianët e vjetër Tit Livi dhe Polibi e përmendin si një vendbanim të lashtë. Kultura dhe etnografia. Kultura popullore e zonës është e zhvilluar në punimet e zejtarisë, që në mesjetën e hershme. Mbi 20 lloje zejesh si punimi i lëkurës, bakrit, metaleve të tjera, leshit, baltës, dyllit dhe lëndëve të ndërtimit, e bënë të njohur Delvinës edhe jashtë vendit. Pas shek. XIX Delvina ishte e njohur edhe në përpunimin e armëve. Thuhej se baruti prodhohej fshehtas. Muzika e Delvinës është shumë e njohur me “Sazet e Delvinës”, që përmenden qysh në kohën e De Radës, në “Rrëfimet e Arbrit”. Delvina ka kontribuar edhe ne rang kombëtar me figura të njohura të këngës si Irini Qirjako, kompozitori Limoz Dizdari, koreografi Panajot Kanaçi etj, por edhe me personalitete në kulturë si Hasan

Tahsini, skulptori Shaban Hadëri etj. Kalaja e Delvinës. Vjen nga antikiteti, mban katër rindërtime të mëdha mbi kurriz, në një sipërfaqe prej 180 m2. Periudha e fundit të rëndërtimit ishte pushtimi osman. E ndërtuar me mjeshtëri të lartë e përshtatshme për fortifikim të sofistikuar. Xhamia e Gjin Aleksit është ndërtuar në shekullin e XVII-të dhe ndodhet në lagjen Rusan, në hyrje të

285Essential Travel Guide
What to do in Delvina: 1. Visit the city center and the old neighborhood, called Xhermëhalla. 2. A walk along Blue Eye spring. 3. Visit the ancient Phoinike. 4. A complete guide around with Tea Tours as proffesional travelmakers. 5. Drink a glass of wine from Delvina. 6. Visit the Mesopotam Monastery

Delvinës. Faltorja e cila ka përmasa monumentale përbëhet nga salla e lutjeve, minarja dhe portiku. Më vonë për nevoja të besimtarëve në pjesën veriore u shtua edhe një hajat. Vitet e fundit xhami është restauruar plotësisht duke marrë vlera të reja për qytetin dhe duke i dhënë atij mundësinë të shihet si një destinacion turistik tërheqës, fare pak kilometra larg Sarandës së tejvizituar. Sarajet e Rusanit të konsideruara si një ansambël ndërtimor, i përkasin arkitekturës neootomane dhe përbëhen nga një sërë ambientesh banimi. Të ndërtuara në mesin e shekullit të XIX-të, ato ishin rezidenca familjare e njërës prej shtëpive më të njohura të Delvinës dhe qarkoheshin përreth me mure të lartë. Manastiri i Mesopotamit. Ndodhet në pjesën jugore të fshatit Mespotam. Ishte fillimisht një tempull pagan dhe mbi rrënojat e tij u ngrit kisha

e Shën Kollit nga perandori bizantin Kostandini i IX Monomaku. Është ndër kishat më të mëdha e më të vjetra të periudhës bizantine. Ka piktura dhe gdhendje murale shumë interesante. Finiqi (Foinike). Qytet antik, i themeluar rreth shek. V p.K., I njohur si kryeqyteti i Kaonisë, mjaft aktiv në kohën e lulëzimit. Zbulimet e para u bënë gjatë Luftës së II Botërore nga Konti Ugolini. U shpall Park Arkeologjik në vitin 2005..

Syri i Kaltër, Kontrasti mes blusë së ujit, të gjelbrës së pemëve dhe formave të tyre e bëjnë Syrin e Kaltër një vend të magjishëm që nuk duhet lënë pa u parë. Legjendat e këtij vendi janë të shumta por mbi të gjitha është ajo e vajzave të bukura që u fijoheshin perëndive, që t’ua falnin njerëzve burimin e ujit të kulluar.

286 Albania

Delvina is one of the southernmost cities of Albania, which conceals in its bosom many culture and nature and heritage, which are often mistakenly attributed to Saranda. Thus, for example, the Blue Eye, Mesopotam monastery or Phoinice belong to Delvina, along with many other authentic such as Xhermëhalla, or Mosque of Gjin Aleks. Culture and ethnography. The popular culture of the area is developed in the works of craftsmanship, until in the Middle Ages. With over 20 types of crafts as skin, paper, copper, other metals, wool, clay, wax and raw building, Delvina became known even abroad. After XIX-th centuries. In the music culture, Delvina is very famous with the “Harmonics of Delvina” since the time of De Rada, referred to “Confessions of Arbëri”. Delvina has also contributed to the nationally known figures of the song as Irini Qirjako, composer Limoz Dizdari, choreographer Panajot Kanaçi etc., some personalities in culture also as Hasan Tahsini, etc. the sculptor Shaban Hadëri etc..

Delvina castle. Coming from antiquity, holds four major reconstructions on the ridge, in an area of 180 m2. The last period of reconstruction was during the Ottoman occupation. Built with high workmanship suitable for sophisticated fortification. Monastery of Mesopotam. Situated in the southern part of the village Mespotam. It was originally

a pagan temple on its ruins rose the church of St. Nicholas from the Byzantine Emperor Constantine IX Monomaku. It is among the largest churches of the oldest Byzantine period. There are wall paintings and very interesting carvings. Foinike. In an ancient living area known with this name, the capitol of Caonia, it is thought to have been built during the V century B. C. The excavation first was made by the Italian Conti Ugolini, during the Second World War. Was declared as Archaeological Park in 2005.

Blue Eye. During your stay in Delvina you can visit also the spring of the “Blue Eye”, 18 km to the northeast of the town. The contrast of the blue waters, the vegetation, the shadows of the century-old oak trees, make this destination even more relaxing. Nice place full of legends and nature.

287Essential Travel Guide

SOUTH-EAST ALBANIA

Juglindja e Shqipërisë

GJIROKASTËR Tepelenë Përmet Kolonjë KORÇË Pogradec

From Tirana to: Gjirokastra, Tepelena & Përmet, the busses depart from central bus station, placed near of Custom point. (the ticket price around 1000 ALL / 9)

Suggest:

Gjirokastra

Korça & Pogradec, the busses and vans depart in front of National Lake Park, next to Faculty of Literature building. (Ticket price 500 ALL 5)

Kjo zonë përfshin qytetet që ndodhen në pjesën jugore qendrore dhe në pjesën juglindore të Shqipërisë, të cilat prekin kufirin me Greqinë dhe Maqedoninë e Veriut. Listimi i qyteteve është bërë në formën e një itinerari që nis nga Gjirokastra This area includes the cities located in the central southern part and the southeastern part of Albania, which affect the border with Greece and North Mace donia. The listing of the cities is figured as an itinerary starting from Gjirokastra

288 Albania
For a detailed information about these areas, see
Guide and KORÇA Guidebook at the bookstores or visit www.blue-albania.com

Gjirokastra

Gjirokastra është një nga qytetet më të rëndësishëm të Jugut të Shqipërisë, për shkak të profilit të saj të veçantë arkitektural, bazuar në stilin mesjetar otoman, i cili ka gjeneruar vlera unikale kulturore e arkeologjike, që e kanë bërë të përfshihet në listën e siteve të mbrojtura nga UNESCO. E vendosur në faqen e malit të Gjerë, në shpatet verilindore të tij dhe në krahun e majtë të luginës së lumit Drino, qyteti lidhet nëpërmjet grykës së Këlcyrës me qendra të tjera të Shqipërisë jugore. E kufizuar me Tepelenën në veri, Përmetin në verilindje, Sarandën në jug dhe Greqinë në verilindje, Gjirokastra është një qytet mjaft tërheqës për të huajt, të cilët e vizitojnë atë në çdo stinë të vitit.

Ky qytet me qindra shtëpi të stilit otoman, me cati të gurta e ballkone të drunjta, mund të quhet një qytet magjik me një të kaluar të lavdishme. Një shëtitje përgjatë pazarit, një vizitë në kalanë e vjetër, dhe një eksplorim

Çfarë të bëni në Gjirokastër:

1. Një shëtitje në Qafën e Pazarit, për të admiruar arkitekturën e qytetit dhe për të blerë suvenire autentike që prodhohen nga artizanët gjirokastritë.

2. Të ngjiteni lart në kala për një guidë të plotë disaorëshe.

3. Të merrni një suvenir të personalizuar, gdhendur në gur nga Fredi, gurgdhendësi i kalasë.

4. Të pini një kafe turke tek Bar Kotoni, më e mira në qytet.

5. Një raki te Komiteti Kafe

290 Albania
Muzeum. 6. Të shijoni një drekë gjirokastrite me specialitetet e shumta të zonës. Jua sugjerojmë ta konsumoni tek Kompleksi Fresika në Virua, si një paketë e plotë natyrë plus gastronomi. Të bëni një xhiro me kuajt e Caravan Riding Centre. Të vizitoni rrethinat e Gjirokastrës, Libohovë, Zagori, Pogon, Lunxhëri etj. Useful Numbers: Kodi i qytetit/ city code :052 Kodi postar/ post code : 2000 Policia/Police: 129/22 544/23 151 Shqiponja/Eagle :19 Sherbimet shendetesore/ Health services : 127/22 222 Zyra turistike/Tourist office Tel.: +355 52 22 177 Best time to come: 365 days of the year!

What to do in Gjirokastra:

1. A walk to the Bazaar, to admire the city’s architecture and to buy authentic souvenirs produced by artisans of Gjirokastra.

2. Climb up the fortress for a full guide.

3. Get a personalized souvenir, engraved on a stone by Fred, the castle stonemason

4. Drink a Turkish coffee at Bar Kotoni, the best in the city.

5. A brandy at Kommiteti Museum.

6. Enjoy a lunch with the many specialties of Gjirokastra. We suggest you to consume it at the Freskia Complex in Viroi Spring as a full nature & gastronomy package. Take a horse ride with the horses of the Caravan Riding Center. Visit the surroundings of Gjirokastra, Libohova, Zagori, Pogon, Lunxhëri etc.

Situated in southern Albania, Gjirokastra perches on the steep side of the Drino valley overlooking an historic landscape framed by snow-capped mountains. This “city of a thousand steps” comprises hundreds of Ottomanstyle tower houses with distinctive stone roofs, wooden balconies and whitewashed stone walls. Dominated by the sheer flanks of its vast castle, Gjirokastra is a magical city with a tumultuous past. From feudal stronghold to Ottoman jewel to Italian colony, the city has known many rulers and has inspired poets, authors and artists. Known by many as the City of Stone, Gjirokastra is a developing centre for cultural heritage tourism. A walk

291Essential Travel Guide
© Anduena Dragovi

në ambientet e saj të shumta, do t’ju kthejë mbrapsht në kohë. Ka shumë gjëra për të parë në Gjirokastër dhe rreth saj, dhe, të bësh një vizitë në këtë qytet interesant, mund të jetë një përvojë vërtet e paharrueshme për cilindo vizitor. Relievi dhe klima. Gjirokastra ndodhet 400 m mbi nivelin e detit. Mali i Gjerë në rrëzë të cilit është vendosur Gjirokastra, e ndan qytetin nga bregdeti. Klima në Gjirokastër është mesdhatare, detare. Historia. Për herë të parë emri i Gjirokastrës përmendet në shekullin XIII. Fillimet e qytetit të Gjirokastrës mendohet të jenë në Shek XIII pas

World Heritage

Gjirokastra në vitin 2005 është shpallur pasuri botërore nga UNESCO. The city of Gjirokastra is declared in 2005 world heritage under the protection of UNESCO.

rënies së Adrianopolit. Kështjella e Gjirokastrës mendohet të jetë filluar nga Prijësi Shqiptar Gjin Bue Shpata, i cili i dha dhe emrin qytetit. Zgjerimet e kështjellës janë bërë nga Ali Pashë Tepelena, dhe nga Qeveria e Zogut, e cila më pas e konvertoi pjesën veriore të kalasë në burg. Ky burg mbajti të burgosurit politikë në kohen e komunizmit dhe sot i është bashkangjitur pjesës muzeale të kalasë. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, regjimit Komunist dhe pas viteve ’90 të Shekullit të kaluar, Gjirokastra kaloi nëpër të njëjtat kanale historie si të gjitha qytetet e tjera të Shqipërisë, ndonëse ajo ishte vendlindja e diktatorit Enver Hoxha dhe si e tillë gjatë regjimit Komunist mund të kishte gëzuar edhe shumë privilegje. Sot qyteti ka një të tashme pozitive për shkak të vlerave të mëdha historike e kulturore dhe origjinalitetit të tij. Kultura dhe Etnografia. Rrethi i Gjirokastrës karakterizohet nga një pasuri e madhe kostumesh, traditash muzikore dhe zakonesh popullore. Është i famshëm për përpunimin e drurit dhe të gurit, për prodhimet blegtorale dhe rakinë. Veshjet tradicionale popullore të grave ishin të pasura me qëndisma që zbukuroheshin me fije metalesh të çmuara; ato të Lunxhërisë dhe të Dropullit mbahen nga më të bukurat. Kostumet tradicionale të burrave përfshijnë poture të bardha leshi, të gjëra në bel që përfundojnë të

292 Albania
© Anduena Dragovi

around the network of cobbled streets that climb steeply out of the bazaar will transport you back in time. A visit to the vast 13th-century castle brings the adventurous tales of medieval rulers and communist atrocities alive. There is much to see in Gjirokastra and the surrounding areas, and a stay in bed and breakfast accommodation in one of the converted Ottoman houses can make an excellent base for exploring the region. Relief and climate. Gjirokastra is located 400 m above sea level. The climate is Mediterranean. The Absolute highest temperature was recorded during the years 1951-1960 has been 42.2 degrees awarded C, the lowest 8.4 degrees C. History. The modern city of Gjirokastra comprises the old town, a fortress (the original focus of the settlement), the Ottoman districts situated on the ridges leading away from the fortress and the new town on the valley floor where most

modern buildings and the university complex are concentrated. The traditional quarters of the city radiate around the fortress: Cfakë, Dunavat, Palorto, Varosh, Meçite, Hazmurat, Pazari i Vjetër. The early history of Gjirokastra is relatively unknown. Due to the proximity of the Hellenistic settlement Antigonea (near Jermë) and the Roman city of Adrianopolis (close to the village of Sofratike) it has frequently been assumed that the medieval fortress represents the first occupation of the site. However this has now been challenged by the results of excavations within the fortress that have revealed ceramics from four different phases of occupation before the Ottoman period: 5th -2nd-centuries BC, 5th -7th-centuries AD, 9th -10th-centuries and 12th -13th-centuries. The earliest of these phases also produced evidence of substantial block-built walls suggesting that there was a significant fortification on this side of the Drino valley in the pre-Roman period (before

293Essential Travel Guide

ngushta tek këmbët dhe shoqërohen me dollakë tek pulpat ose fustanellat e bardhë me pala, të shoqëruara me jelek dhe opinga me xhufka. Në kokë mbahej një kapllak i gjatë i zi, prodhuar me lesh qengji ose një qeleshe prej shajaku me majë. Muzika polifonike, e interpretuar më shumë nga burrat, tradicionalisht shoqëronte një varg të gjatë ngjarjesh shoqërore e familjare si dasmat, funeralet, festat e korrjes, festimet fetare dhe festivalet siç është i mirënjohur festivali folklorik kombëtar i Gjirokastrës.

Çfarë mund të vizitoni. Kalaja e qytetit është padyshim një nga strukturat më të mrekullueshme. E vendosur në një shkëmb, me qytetin poshtë këmbëve të saj, ajo ofron një pamje mahnitëse të Luginës së Drinos dhe maleve që e rrethojnë. Fortifikimet kryesore u ndërtuan nga Despoti i Epirit në shek. XII dhe XIII. Pas pushtimit Otoman, ne shekullin XIV, meremetimet më të mëdha u bënë nga Sulltan Bajaziti i II. Nga viti 1811 Ali Pashë Tepelena i shtoi shumë elemente të tjerë kështjellës,

Antigonea ishte një qytet jetëshkurtër që jetoi veç rreth 150 vjet. Themelimi i qytetit lidhet me një nga emrat më të famshëm të antikitetit, mbretin Pirro të Epirit (319-272 p.e.s.), i njohur sidomos për shprehjen “fitore si e Pirros”. Në fillim të shek III p.e.s Pirro u detyrua të shkonte në luftë në Egjipt, ku aftësitë e tij tërhoqën vemendjen e Berenices, gruas së mbretit Ptoleme të Egjiptit, e cila i afroi atij dorën e vajzës së saj, Antigoneas. Në mirënjohje të vjehrrës dhe gruas së tij të parë, Pirro vendosi të ndërtonte një qytet të ri me emrin Antigonea.

294 Albania
© Shkëlzen Rexha

about 168 BC).

In 1811, the city fell into the hands of Ali Pasha of Tepelenë. He enlarged the fortress and constructed a 12-km aqueduct, which brought drinking water from Sopot Mountain. The stone aqueduct was the subject of a painting by the famous British artist Edward Lear who travelled widely in the region. The, by now derelict, aqueduct was almost totally demolished in 1932, but in the Manalat Quarter a small section still stands, known locally as Ali Pasha’s Bridge or Manalat Bridge. After Ali Pasha was killed by the forces of the Sublime Porte (the Ottoman Sultan and his court), the city continued as an Ottoman administrative centre and as a trading centre for local products including: livestock, wool, flannel, dairy products, silk, and embroidery. During the early 20th-century Gjirokastra occupied an important location as the frontiers of modern Albania were being defined. The years under communism saw extensive industrialisation as well as substantial efforts to conserve the unique cultural heritage of the town (see separate section for more details).

When the communist regime fell at the end of 1990, Gjirokastra’s economy was already declining rapidly. Today thing are going better for this museum city, which is rising as a toursit destiantion, one of the most visited in Albania. Culture and Ethnography. The culture of the Gjirokastra district is characterised by a wealth of folk

In Gjirokastra was born in 1936 a great writer Ismail Kadare, a writer well known in the world, many times candidate for Nobel Prize in literature, which has cost to him one of his earlier books and no doubt the most beautiful, “Chronicle in Stone. “

costumes, musical traditions and regional customs. It is famous for wood and stone work, as well as for its dairy products production. Gjirokastra lace is famous throughout the country and, like many of these crafts, skills are passed down from generation to generation. Men work with metals such as copper and brass to craft decorative plates, wall-hangings, and utensils. Women’s folk costumes are heavily decorated; the most remarkable folk costumes come from the areas of Lunxhëri and Dropulli. Traditional clothing for men comprises white woollen breeches with a loose waist and narrow legs ending at the calf accompanied by gaiters, or a white pleated kilt (fustanella) accompanied by a waistcoat and shoes with tassels. Rendered mainly by male singers, the polyphonic music traditionally accompanies a wide range of social events, such as weddings, funerals, harvest feasts, religious celebrations and festivals such as the Albanian folk festival in Gjirokastra. What to visit.

The castle, which is one of the most magnificent structures of the

295Essential Travel Guide

duke përfshirë edhe kullën e sahatit në pjesën e jashtme të saj. Ai gjithashtu fortifikoi edhe të gjithë zonën e kalasë, ndërtoi një ujësjellës, që të sillte ujë nga një distancë prej 10 kilometrash, nga burimet e maleve. Që nga koha e Ali Pashës, në kala nuk është bërë më asnjë ndërtim apo restaurim. Në vitet 1930, me kërkesën e mbretit Ahmet Zogu i I, u ndërtua nga italianët, një burg, që shërbeu edhe në kohën e

Enver Hoxhës. Muzeu Etnografik ndodhet në lagjen Palorto, më e mirëmbajtura në qytetin historik, në vendin ku ishte shtëpia e lindjes së Enver Hoxhës, diktatorit komunist të Shqipërisë. Ndërtesa e muzeut është ngritur më 1966 pasi shtëpia origjinale ishte shkatërruar nga zjarri. Ajo u rindërtua si një model tradicional i shtëpive gjirokastrite me shumë përbërës kulturorë tradicionalë klasikë.

Muzeu Kombëtar i Armëve I hapur në vitin 1971, Muzeu i Armëve është i vendosur aty ku më parë ishte burgu. Muzeu mban armë të të gjitha llojeve, që nga periudha e Pavarsisë, e deri në

296 Albania
Hadrianopoli. Teatri roman i Sofratikës (komuna e Dropullit të Poshtëm) ndodhet rreth 14 kilometra në jug të Gjirokastrës, Teatri është zbuluar në vitin 1984 dhe ka një kapacitet prej 4.000 vendesh me 27 shkallë. Kërkimet e para arkeologjike u bënë nga Universiteti i Macerates në bashkëpunim me arkeologët shqiptare. Have you ever had the chance to enjoy the famous “RAKI”-s and brandys of Comiteti Cafe Museum? Well, now you have the opportunity to enjoy it in Gjirokastra. And what do you think, where it is placed? In the most beautiful part of the stone city; at the Pass of Bazaar! All the museums are opened from 08.00 a.m to 19.00. To book visit for groups ask at Tourist Information Office The ticket coasts 200 ALL / 2 Euro

city, sits on a rocky bluff with the city stretching out around it. It offers spectacular views of the Drino valley and surroundings. After the Ottoman conquest of the late 14th C. the most extensive improvements were made around 1490 by Sultan Beyazid II. From 1811, the Ottoman governor Ali Pasha added many elements, including the clock tower on the eastern side. He also completed fortifying the full area of the bluff. In addition he built an aqueduct to bring water to the castle from distance of over 10 km. Since Ali Pasha’s time the castle has fallen into disrepair. In the 1930s it was redesigned as a prison by the Italians at the request of King Zog. The ethnographic museum is situated in the Palorto Quarter, the best preserved in the old town. It stands on the site of the home of Enver Hoxha, communist dictator of Albania. The museum building was constructed in 1966 after the original house was destroyed by fire. The reconstruction was designed as a model of traditional Gjirokastra houses with many classic traditional features known. Museum of Armaments. Opened in 1971. The current displays cover Albanian arms from independence in 1912 to the end of World War II, and most of the museum is dedicated to the Partisan struggle against the Italian and German occupation forces from 1939 to 1944. The Zekate House is a particularly grand example of the typical

Hadrianopoli. Sofratika Roman Theatre (Lower Dropulli municipality) is located about 14 miles at south of Gjirokaster. Theatre was discovered in 1984 and has a capacity of 4,000 seats with 27 degree. The first reserches were made from University of Macerata, in collabaration with Albanian archaeologists.

kullë (tower-house). Constructed in 1811-1812 it has twin towers and a great double arched façade. The views of the town and the river valley below are spectacular. Cult Objects Inside the city you can visit some of the objects of worship, as the Bektashi Holy Tomb, near the Castle, the Church of St. Sotiri to the Old Bazaar, the Mosque in the Bazaar Pass, waste of Meçite Mosque and Hammam with seven springs, facilities which are very close to each other.

Around Gjirokastra

Gjirokastra unless it is a landmark for cultural tourism, also offers outstanding natural beauties, located mainly in the suburbs of the city and in its beautiful villages. Gjirokastra will amaze you with of its diverse areas of Zagoria, Pogoni, Kardhiqi, Glina, Libohova, Sofratika, Dropulli, Lunxhëria. Antigonea, the Spring of Viroi etc., where the nature has expanded with big generosity, in wonderful landscapes and where people has created art works through the churches, bridges, houses, streets, towers and different elements of the every day life in a glorious past.

297Essential Travel Guide

fundin e Luftës II, por kryesisht i është kushtuar luftës partizane 1939-1944. Më shumë info mund të merrni në zyrën turistike pranë kalasë. Shtëpia e Zekatëve është një shembull i mrekullueshëm i kullës tipike. Ndërtuar më 1811-1812 me dy kulla binjake dhe një harkatë të madhe të dyfishtë. Prej këtu pamjet nga lart e qytetit dhe të luginës së lumit Drino janë spektakolare. Aeroplani amerikan Mbetjet e një avioni të Forcave Ajrore Amerikane. Një Gjuajtës T33 Star ka mbetur në pjesën panoramike të kalasë. Ai është kthyer tashmë në një pjesë të pandashme të axhendës së vizitorëve, duke zgjuar mjaft interes.

Objektet e Kultit Brenda në qytet mund të vizitoni disa prej objekteve të kultit, si Tyrbja e Bektashinjve, pranë Kalasë, Kisha e Shën Sotirit tek pazari i Vjetër, Xhamia tek Qafa e Pazarit, Mbetjet e Xhamisë së Meçites, si dhe Hamami me shtatë krojet, objekte që janë shumë pranë njëri-tjetrit.

Gjirokastra përveçse është një pikë e rëndësishme për turizmin kulturor, ofron gjithashtu bukuri natyrore të spikatura, që ndodhen kryesisht në rrethinat e qytetit dhe në fshatrat e saj të bukur. Para se të hyni në Gjirokastër, do të ndesheni me burimin e Viroit, një burim natyror i shndërruar në ujëmbledhës, që ofron freski e bukuri për kalimtarët që ndalojnë të çlodhen aty. Për ta bërë më të këndshëm qëndrimin, një sërë restorantesh e hotelesh janë ngritur përreth liqenit e brenda tij. Gjirokastra do t’ju mahnisë me gjelbërimin dhe thyerjen e larmishme të zonave të saj të Zagorisë, Pogonit, Kardhiqit, Glinës, Libohovës, Sofratikës, Lunxhërisë etj, ku natyra ka shpalosur me shumë bujari, panorama të mrekullueshme.

298 Albania
Jashtë Gjirokastrës
© Caravan Riding Center

Albanian

299Essential Travel Guide
Tourism Info Point is situated on Çerçiz Topulli” Square, next to Çajupi Hotel Address: Lagj. 18 Shtatori, Pall. 26, sh.3.h3. ap.6 Gjirokaster, Albania E-mail : travelcaravan@ymail.com Contact person: Krisitina Fidhi (English spoken); Mob: 00355695375743 E-mail: kristinafidhi@yahoo.co.uk Contact person: Ilir Hitaj ( English spoken); Mob:00355692234137 E-mail: ilir_hitaj@yahoo.com For special tours in Gjirokastra: Caravan Riding Center Sheshi: “Çerçiz Topulli” Gjirokastër - Albania Tel.: +355 (0) 8426 9010; Fax: 08426 9009 Cel.: (0) 67 264 3431; Email: info@cajupi.com Web: www.cajupi.com Adress: Lagjia 18 Shtatori Gjirokaster Tel: +355 (0)84264001; Mob: 069 40 70 909; E-mail: milishehu@yahoo.com The premises of Alma Souvenir, are enriched with the presence of a 400-year-old well, which was discovered during the restoration of the Bazaar and restoration of the shop. The old well wakes the curiosity of many tourists, turning the shop into a tourist attraction Authentic souvenirs and local products, [and artistic works made by Alma’s hands Address: Kodra E Shtufit, Gjirokastra, Albania, Tel: +355 8426 7578, +355 69 34 45 366 info@vilasharm.al; Web: www.vilasharm.al Lagjia 11 Janari Rruga Zejtarëve, Gjirokastër Tel.:: +355694062661 info@hotelkodra.com; www.hotelkodra.com Alma Souvenir Qafa e Pazarit Gjirokastër Kontakt +355693177700 nfo one Hotel Cajupi Accommodation

Tepelena

Tepelena ish-rezidenca e parë e Ali Pashë Tepelenës, rezervon aktualisht një diversitet e pasuri ekoturistike, trashëgimi kulturore, trashëgimi etnografike, historike, gjeonatyrore etj., e cila është për t`u pasur zili nga jo pak krahina të tjera të Shqipërisë.Turizmi malor ai i aventurës, eksplorimi natyrës, kanë mjaft përparësi në këtë qytet, vetë terreni i ofron të gjitha, rafting, ecje me kuaj, gjueti etj… klima e pastër, parqet natyrore, lumi i Vjosës, Kanionet e Bënçës, apo zona e Kurveleshit me vlera ndërkombëtare, e bën turizmin këtu mjaft tërheqës dhe të kërkuar. Gjithashtu nuk mund të lemë pa përmendur vlerat e trashëgimisë kulturore, pra mundësinë që ofrojmë në turizmin kulturor, me pasqyrimin dhe identifikimin e disa kalave apo qytezave ilire që i përkasin shek III p.e.s., pa anashkaluar këtu kalanë e Ali Pashës, që është quajtur edhe perla e rajonit jugor, Urën Antike Mesjetare , Ujësjellësin apo objektet e kultit. Prandaj dhe ne po ju ftojmë nëpërmjet këtij turi, që të njiheni pak më shumë me

Bukuroshen hijerëndë të Toskërisë, për të zbuluar pak nga pak vlerat e saj të rralla e të paçmueshme. Historia. Ky qytet ka një historik të veçantë dhe mjaft mbreslënës, vetëm emri i tij, ka tre variante; i pari: e lidh prejardhjen e këtij emri me fjalën turke “Tepedelen’që do të thotë “kokëshpues”. Versioni i dytë e shpjegon fjalën me “Tepe e Lenës”që do të thotë “Kodra e Lenës” dhe versioni i tretë më bindës

Ali Pashë Tepelena

Lindi më 1740 dhe vdiq në vitin 1822. Është një nga figurat më të mëdha, jo vetëm për historinë e Shqipërisë por edhe për atë të Ballkanit. Ai arriti të kri jojë një pashallëk qe perfshinte të gjithë Shqipërinë jugore dhe pothuaj gjithë pjesën e veriut të Greqisë. Kjo vihet re pasi pothuaj të gjitha kalatë e jugperën dimit, mbajnë emrin e tij. Kontributi i tij në njohjen e emrit të Shqipërisë në Europë, është i padiskutueshëm.

300 Albania

Tepelena district is located in the region of Derveni, in the southern Albania. It is crossed from on Vjosa River, in north-east is the mountain of Shëndëllia, facing Kurveleshi Mountains, area while on the south is situated the mountain of Goliku, and Mezhgorani Gorge, which divides as a knife the Mountains Lunxhëri-Shëndëlli-Bureto from Trebeshinë-Dhëmbel-Nemërçkë. Two rivers, Vjosa, one of the largest

He was born in 1740 and died in 1822. It is one of the greatest figures, not only for the history of Albania but also for the Balkans. He managed to create a pashallk that included all of southern Albania and almost all of northern part of Greece. This is because almost all of the southwestern quay bear its name. His contribution to the recognition of Albania’s name in Europe is undisputed.

of Albania, and Drinos create a spectacular landscape. At the foot of the Vasjar and Miricë village flows the river of Luftinja. On its western side lie the sources of coal. This region includes the towns: Tepelenë Memaliaj, and villages: Mezhgoran, Dragon, Beçisht, Dames, Kallëmp, Kashisht, Bylysh, Memaliaj Village, Vasjar, Miricë of Luzat. Relief and climate. Prevails in the district of Tepelena is a mountainous-hilly relief. Tepelena has a Mediterranean climate. The average annual temperature is 15.3 degrees centigrade, while the average annual precipitation is 1,426 mm. History. This city has a special historic and very impressive, only his name, has three variants: the first: the origin of this name connects with the Turkish word “Tepedelen”wich means punching head.The second version explains the word “the Lena’s Tepe” which means “the hill of Lena” The third and most convincing version is that

301Essential Travel Guide 301
Tepelena & the Castle of Ali Pasha © Bashkia Tepelenë

Bajroni dhe Çajld Haroldi Vizita në Shqipëri i la mbresa të thella Bajronit. Te shqiptarët ai pa një shpirt të veçantë, i cili ndezi imagjinatën e tij poetike për tema ekzotike. Në shënimet e mbajtura, kur ishte në Shqipëri, për poemën “Shtegtimi i Çajld Haroldit”, ai shkruante për shqiptarët: Më tërheqin shumë me atë ngjashmërinë e tyre me Hajlanderët e Skocisë, në veshje, në pamje dhe në mënyrën e jetesës.

është ai që këtë emër e shpjegon me fjalën ilire “Antibylyne”që do të thotë Përballë Bylynëve”. Më vonë kjo fjalë evoluon dhe merr emrin Tepelenë. Vendbanimi më i hershëm për qytetin lidhet me një kështjellë, që është ngritur mbi një pikë strategjike, në kryqëzimin e rrugëve që kalojnë në luginën lumore të Vjosës dhe Drinos. Në vitin 1889, qytetin e mori në dorë Ali Pashë Tepelena, ku ngriti dhe sarajet e veta, ky i fundit përfundoi së ndërtuai dhe kalanë e qytetit, e cila u kthye në një rezidencë të dytë për pashain.

Kultura dhe etnografia. Kultura e Tepelenës është mbresëlënse pasi ajo bën pjesë në krahinën e Toskërisë që përmbledh të gjitha trevat që në të djathtë të luginës së lumit Vjosë dhe krahinën e Labërisë. Këto krahina kanë tradita, zakone dhe rite të përgjithshme, por kanë dhe veçori dalluese nga njëra-tjetra., të cilat i gjejmë ne dialekt gjuhësor, ritet e dasmave, ceremonitë mortore etj. Bukurive të rralla të këtij qyteti i ka thurur vargje mbresëlënse në poemën e tij të famshme “Çajld Harold”, lordi anglez Bajron. Aty i thuren lëvdata bujarisë dhe trimërisë së këtyre banorëve. Bukuritë natyrore. Tepelena është ndoshta një nga vendet më të pasura në Shqipëri, përsa i përket monumenteve të natyrës. Ato lidhen ngushtë edhe me trashëgiminë kulturore, objektet e kultit dhe veprat publike, që përbëjnë vlera të vërteta për shoqërinë.

302 Albania

which explains the name of the Illyrian word “Antibylyne” which means facing the Bylyns. Later this word evolves and takes its name Tepelenë. The settlement relates to a castle town, which is mounted on a strategic point in the intersection of roads that cross the river valley and Drinos Vjosa. In 1889, the town was taken from Ali Pasha, who rebuil the city and castle, which turned into a second residence for Pasha.

Culture and ethnography. Tepelena’s culture is impressing as it is part of the province of Toskëria that includes all lands in the right side of the river valley of Vjosa. These provinces have traditions, customs and general rites, but have and distinctive features from each other., The rare beauties of this town has woven the Englishman Lord Byron, who created verses in his famous poem “Childe Harold,. It was knit praise generosity and courage of these people.

Tours around Tepelena

A two days tour to have ia all. This is the best way to discover the treasures of Tepelena, guided by the locals. This tour is offered by Lord Bajron Inn. (Se the next page)

First Day: Tepelena – Cold Water –Mezhgoran Pass - Ali Pashë Tepelena Castle – Antic Medieval Bridge – Vjosa Valley - Ali Pashë Tepelena Aqueduct - Ali Pashë Tepelena Mill – Bënça ValleyBotanical Garden – Bektashi cult

The itinerary starts from Cold Water area, named as such due to natural mountain springs of cold and clean water. The Mezhgorani Pass offers amazingly fresh air, stunning views and

extraordinary culinary. In Tepelena can be visited many landmarks related to Ali Pashë Tepelena – the statue, the castle, the bridge etc. Bënça Valley is not merely a wonderful landscape, but rich in diversity of flora and fauna. You can taste here the real homemade local drink: grape raki and take a pictures of typical local shepherds. The Bektashi cult, in the middle of the river, covered by trees, is a real holy experience.

Second day: Kurvelesh – Bënçë –Lekdush - Progonat – Gusmar – Rexhin – Nivicë - Llufe The Botanical Garden of Bënçë provides as well views of the karstic caves, Griba Mountain, Këndrevica Peak. Ragnoi resting place offers fresh water and views on Çoçko ridge, and leads to the Ridge of Gold Water, Wind Pass and the impressive Gurra Canion. The erosional towers of Lera Lekdush are rare geomonuments offering other wonderful experinces of Zhupenova virgin forests and Lera plains. Gurra River, Rubo and Peshtara Waterfalls, Karstic Plain of Dry Mountain, Shkreli Canion have marvellous landscapes and historical battle stories. Beyound the ancient sacral pagan place of Nivica Canion, the itinerary comes to the magical visit of Nivica Castle and fresh diary producers.

303Essential Travel Guide

Parku pyjor i Ujit të Ftohtë shtrihet pak kilometra larg qytetit të Tepelenës, buzë rrugës nacionale Tepelenë-Gjirokastër. Pylli është shumëvjeçar dhe në pjesën dërrmuese përbëhet nga rrape shekullore, por nuk mungojnë dhe drurët e tjerë. Ky pyll përfshin disa ha dhe mbrohet me ligj shteti si një monument natyror i rrallë. Kanionet e Nivicës. Gjenden afër fshatit Nivicë, me gjatësi disa km, gjerësi 10-20 m, thellësi 80-100 m. Janë formuar nga përroi i Nivicës dhe karsti në gëlqerorët e kretës. Në shpatet e tij gjenden guva. Ka vlera shkencore gjeomorfologjike, didaktike, turistike. Vizitohet sipas rrugës rurale TepelenëProgonat-Gusmar. Gryka e Mezhgoranit (Sajmola). Me bukuri natyrore të jashtëzakonshme, e gjithë lugina e Vjosës është e bukur, por gryka e Mezhgoranit është mahnitëse; frymëmarrja është më e plotë, ajri më i freskët, syri më i çlodhur. Për atë që shkon për herë të parë në këtë rrugë emocionet janë të mëdha dhe të

papërshkrueshme mund të shijoni buzën e Vjosës apo kulinarinë vendase. Është e vështirë të listosh të gjitha bukutitë e Tepelenës në një guidë xhepi por ne kemi një mënyrë tjetër për t`jua ofruar dhe ajo është t`ia bësoni udhëtimin tuaj stafit të Lord Bajron, të cilët kanë ndërtuar itinerare të ndryshme në njohje e zbulit të të gjithë zonës. Kështu ju mund të vizitoni shumë pika interesi përmes një itinerari të tillë: Tepelenë - Uji Ftohtë - Gryka e Mezhgoranit - Kalaja e Ali Pashë Tepelenës - Ura Antike Mesjetare - Lugina e Vjosës - Ujësjellësi i Ali Pashë Tepelenës - Mulliri i Ali Pashë Tepelenës - Lugina e Bënçës - Kopshti Botanik - Objekti i Kultit të Bektashijve (ndodhet në një oaz të bukur, në mes të lumit, i mbuluar me pemë) Gjithashtu: Kurvelesh – Bënçë – Lekdush - Progonat – Gusmar – Rexhin – Nivicë - Llufe Përmes këtyre itinerareve ju sigurojmë që fundjava juaj në Tepelenë do të jetë e paharrueshme.

304 Albania304

Bajron

305Essential Travel Guide Lord
Majkosh, Tepelene, Albania; +355698208842 collakuanila@yahoo.com; www.lord-byron-al.book.direct We take you to: Nivica’s canyons Ali Pasha Water Supply Ali Pasha’s Castle Nivica village Bënça Valley Kurvelesh Province Hospitality, stunning nature, accommodation like in a luxurious village cottage, a service that you have rarely tried elsewhere, but above all the food you taste is wow! Gino’s recipe and Anila’s cooking are unique. Bio natural food but also fresh seafood and fresh fish, so that you do not miss any sensation from the rich Albanian cuisine. You enter as tourist but leave as friend! Tepelene Lord Byron - Tepelene lordbyron_tepelene

Përmeti

Përmeti është një prej qyteteve më të veçantë të Jugut të Shqipërisë. Me një trashëgimi kulturore e intelektuale për t`u pasur zili, me një natyrë të mrekullueshme që rrethon qytetin e vogël, pasuruar plot me monumente historike e fetare, e sidomos me një kuzhinë të papërsëritshme, ky qytet është prej më të vizituarve në itinerarin e Juglindjes së Shqipërisë. Me një ndihmë të madhe nga organizata CESVI, mbështetur nga qeveria italiane, mund të thuhet pa frikë se sot Përmeti ofron turizëm të qëndrueshëm e gjithëvjetor. Vitet e fundit rrethi i Përmetit është kthyer në një atraksion për turistët vendas dhe të huaj. Nëse vizitoni Përmetin gjatë gjithë vitit ju keni një sërë destinacionesh dhe aktivitetesh të cilat do të mund ta mbushin kohën e qëndrimit tuaj dhe do të kaloni pushime të paharrueshme dhe tepër mbresëlënëse. Përsa i përket turizmit të aventurës, adhuruesit e natyrës dhe të alpinizmit mund të zhvillojnë një sërë aktivitetesh pasi ekzistojnë

www.visitpermet.com find more about Permet

infrastruktura të shenjuara ku në bashkëpunim me guidat lokale shikohen një numër të madh monumentesh gjeonatyrore dhe kulturore si kishat e vjetra, fshatrat e vjetër karakteristikë, etj, të cilët janë lehtësisht të prekshme dhe të vizitueshme. Ekzistojnë një sërë shtigjesh malore të shenjuara me një gjatësi rreth 38 km të cilat fillojnë që nga shtegu i Majës së Dritës, Luginës së Zagorisë, Gryka e

Çfarë të bëni në Përmet Lindi më 1740 dhe vdiq në vitin 1822. Është një nga figurat më të mëdha, jo vetëm për historinë e Shqipërisë por edhe për atë të Ballkanit. Ai arriti të kri jojë një pashallëk qe perfshinte të gjithë Shqipërinë jugore dhe pothuaj gjithë pjesën e veriut të Greqisë. Kjo vihet re pasi pothuaj të gjitha kalatë e jugperën dimit, mbajnë emrin e tij. Kontributi i tij në njohjen e emrit të Shqipërisë në Europë, është i padiskutueshëm.

306 Albania

Përmeti is one of the most unique cities south of Albania. With a background of intellectual heritage, with a wonderful nature that surrounds the small town, full of rich historical and religious monuments, especially with a unique cuisine, the city is from the most visited in the Southeast Albania itinerary. With great help from CESVI organizations, supported by the Italian

What to do in Përmet

It was born in 1740 and died in 1822. It is one of the greatest figures, not only for the history of Albania but also for the Balkans. He managed to create a pashallk that included all of southern Albania and almost all of northern part of Greece. This is because almost all of the southwestern quay bear its name. His contribution to the recognition of Albania’s name in Europe is undisputed.

government, no doubt that today Përmeti offers the perennial sustainable tourism. Përmeti is also remarkable for the typical traditional products among which we can mention the famous “Gliko” and some traditional gastronomic dishes, popular in the entire country. Also, tourists have the opportunity to see the beautiful city of Përmet where distinguishes the City`s Stone, which is a natural and historical monument (according to the legend, this stone has given the name to Përmet), the Church of St. Paraskevi and St. Nicholas, the Islamic mosque and Bektashi Tekke, which respect each other harmoniously. The old Përmeti is a challenge for tourists as a centuries city with coublestone streets, and two-storey stone buildings. The old streets still live the old way of life, with the housewives that clean the front of their gates and grow up a lot of flowers in the gardens.

307Essential Travel Guide

Dyfekut, Shtegu i Pelës, Shtegu i Kanionit të Borockës, shtegu përreth zemrës të Parkut Kombëtar të Bredhit të Hotovës, etj. Falë bashkëpunimit me Tirana Rock Climbing është bërë e mundur hapja e mbi 20 shtigjeve të climbing te Guri i Qytetit, Kanionet e Langaricës dhe Guri i Petranit. Lumi i Vjosës me shtrirjen gjarpërore të saj dhe burimet e ftohta gjithashtu ofron adrenalinë për të gjithë të apasionuarit e Rafting dhe Kanotazhit. Shoqata “Rafting Vjosa” , prej tre vitesh tashmë, ofron eksplorimin e lumit Vjosa, një nga lumenjtë më të bukur dhe më të virgjër të Shqipërisë nën shoqërinë e një stafi profesional të çertifikuar. Edhe të apasionuarit e mountain bike kanë në dispozicion shtigje të markuara ku mund të shijojnë adrenalinën dhe bukuritë natyrore të Përmetit. Gastronomia përmetare Përmeti njihet për kuzhinën e pasur dhe të shumëllojshme me gatime tipike dhe të veçanta në llojin e tyre. Këtë pasuri gastronomike të lidhur ngushtë me kulturën përmetare, vizitorët mund ta gjejnë në restorantet tradicionale të

zonës dhe në shtëpitë pritëse. Produktet tipike si Glikoja, Vera, Rakia, Mjalti apo Djathrat mund të vizitohen lehtësisht në punishtet e vogla artizanale ku prodhuesit me kënaqësi ju shpjegojnë dhe ju japin informacion mbi produktet e tyre. Ajo çka vlen të përmendet janë dhe çmimet konkuruese dhe cilësia e lartë e shërbimit në tregun e turizmit në Shqipëri. Çfarë ofron Përmeti Përmeti mundëson të vizitoni Ujrat Termale që ndodhen në Bënjë, të njohura që në antikitet, të cilat vizitohen nga shumë turistë vëndas dhe të huaj në çdo stinë të vitit. Burimet e ujrave termale janë natyralë, me prurje të ndryshme dhe derdhen në vaska të vogla. Gjithashtu në brendësi të kësaj

Kisha e Shën Mërisë në Leusë Është ndërtuar në shekullin e 18 nga grekët. Pjesa e përparme është si manastir, vetë kisha është si tempull, dhe rrethohet nga 3 përrenj të mëdhenj, që dalin nga malet dhe derdhen në lumin Vjosa. Kisha kishte 2 “motra”, Kisha e Bënjës dhe ajo e Kosinës. Pjesa e jashtme e kishës është e pikturuar me shumë afreske të ndryshëm Është folur shpesh se piktori ishte në moshe të re kur filloi të pikturonte kishën, dhe një plak me bastun kur e mbaroi atë. Është rikonstruktuar në vitin 2000.

308 Albania

The hole city of Përmet stands for flowering parks where every season are present various kinds of flowers, especially roses which have given the name “the city of flowers and roses’. People of Përmet are very friendly and peaceful. For all these particular variety and harmonious combination of natural beauty with culture and tradition that characterize this area, no doubt that this city can considered “the Pearl of the South Albania”. Other destinations are undoubtedly the characteristic villages of Përmet, with high tourism interest because in them are situated the Orthodox churches of several centuries among which we can mention: St. Mary’s Church in the village of Leusë, St. Mary’s Church in the village of Bënjë, St. Mary’s Church in the village of Kosinë, St.

Church of St. Mary in Leusë

It was built in the 18th century by the Greeks. The front is like a convent, the church itself seems like a temple, and is surrounded by three large streams, arising from the mountains and flow into the river Vjosa. Church had two other “sisters” those of Kosina and Bënja. The outside part of the church is painted with many different frescoes.It1s often told that the painter was a young boy when he began to paint the church, and an old man with a walking stick when he finished it.

Elias Church in the village of Buhal, St. Mary’s Church in the village of Perati etc., which make this area an enviable and high interest for visitors from Albania and foreign tourists. Përmet the last years is turned into an attractive destination for the local and foreign tourists as well. If you visit Përmet in the course of the year you will have a variety of destinations and activities that could fill the time of your stay and will spend unforgettable and impressive holidays. As regarding the adventure tourism, the adorers and lovers of nature and climbing can hold a range of activities as here exist a marked infrastructure where in cooperation with the local guides there is seen a number of geo-natural and cultural monuments such as old churches, old characteristic villages, etc. which are easily either reachable or visitable. There are a number of mountainous marked trails with a length

309Essential Travel Guide

bukurie natyrore gërshetohet historia dhe kultura. “Ura e Katiut” një urë osmane e shek. XVIII e cila shënon fillimin e kanionit të Lengaricës si dhe shpellat prehistorike të panumërta në brendësi të kanionit, ndodhet pikërisht në Bënjë. Një karakteristikë e veçantë e kësaj zone janë fshatrat të cilët spikasin në mënyrën e ndërtimit të shtëpive, kalldrëmeve, sokaqeve prej guri të cilat e bëjnë këtë zone të lakmueshme dhe me interes të lartë turistik për vizitorët e vendit dhe ata të huaj. Parku Kombëtar Hotovë-Dangëlli. Qëndrimi në Përmet mund të vazhdojë në Bredhin e Hotovës, i cili është park kombëtar dhe ndodhet pak kilometra nga qyteti. Me një shtrirje prej 1200 hektarësh në pjesën e Hotovës dhe

rreth 30 mijë hektarë në total bashkë me zonën e Dangëllisë, dhe një masiv të mrekullueshëm të përbërë kryesisht nga bredhi maqedonas, ky park është një nga perlat turistike të shqiptarisë dhe ofron surpriza të këndshme në çdo stinë të vitit. Ky park nga vlerat ekologjike dhe ekoturistike është cilësuar si “ Mushkëria e Ballkanit”. Gryka e Këlcyrës Një destinacion i veçantë i cili ofron larmishmëri alternativash turistike është edhe Këlcyra, me vlerat e saj shkencore, didaktike dhe kulturore, përbën një nga peisazhet më të bukura turistike të natyrës shqiptare. Gryka madhështore e Këlcyrës, me një gjatësi 13 km formon një kanion, thellësia e të cilit shkon deri në 1000 m. Në shpatin e djathtë të Grykës gjenden shpellat e Mezhgoranit dhe Dragotit ndërsa përgjatë lumit vihen re shumë burime nëntokësore. Kjo është arsyeja prej të cilës ky vend është quajtur ndryshe “Parajsa e një mijë e një burimeve”. Veçohet burimi i Ujit të Zi i cili ka edhe vlera kuruese dhe një bukuri të veçantë me një shumllojshmëri ngjyrash të krijuara nga vetë natyra.

310 Albania

of 38 km starting from the light peak path, the valley of Zagoria, the gorge of Gun, the Mare path, the Borocka canyon path, the path around the national park heart of Bredhi i Hotovës, etc. Thanks to the collaboration with the Tirana Rock Climbing it has become possible the opening of more than 20 climbing trails at the City Rock, Lengarica Canyons and the Rock of Petran. Vjosa River with its twisting spread and its cold springs also give adrenaline for all lovers of rafting and rowing. The “Rafting Vjosa” association, already three years from now, offers exploration of Vjosa River, one of the most beautiful and virgin rivers of Albania under the company of a certified professional staff.

Përmeti Gastronomy

Përmet is well-known for the typical and special cooking of its nature. This closely linked culture of the real gastronomical asset can be found by the visitors at the traditional restaurants and guest-houses of the area. The typical products such as Gliko, Vine, Raki, Honey or Cheeses may be easily visited at the small craft shops where producers are pleased to explain and give you information over their products. What are worth mentioning are the competitive prices as well, and the high quality of services of the tourism market in Albania.

What does Përmeti offer?

Përmet also gives the possibility to go and visit the thermal waters. Their location is in Bënjë. Those have

been known since the antiquity and are continuously visited by many local and foreign tourists throughout the year. The thermal waters are natural, with different flows which pour out in small pools. Furthermore inside of this natural beauty it is intertwined the history and culture, the bridge of “Katiu”, an Ottoman bridge of the 18th century which marks the beginning of the Lengarica canyon as well as the numerous prehistoric caves by the inner side of the canyon. Another special feature of this area are the villages which are distinguished by the way of house buildings, cobbled alleys that make this area an enviable and of a high interest for local and foreign visitors. The stay in Përmet may keep on toward the “Bredhi i Hotovës”, which is a national park and is located a few kilometers from the city. It has an extension of 1,200 hectares and a wonderful mass mainly composed of Macedonian fir. This park is one of the tourist pearls of Albania and offers pleasant surprises in every season of the year. Another particular destination that offers a variety of touristic alternatives is also Këlcyra, with its scientific cultural and didactic values which comprise one of the most beautiful landscapes of the Albanian touristic nature. The magnificent gorge of Këlcyra that forms a canyon has a length of 13 km and a depth which goes up to 1000m. On the right slope of the gorge are the caves of Mezhgoran and Dragot .

311Essential Travel Guide

Këtu mendohet se ndodhet edhe qytetërimi i lashtë Dodona. Kalaja Ilire e Këlcyrës ngrihet mbi faqen shkëmbore të malit Trebeshinë, në hyrje të Grykës. Kjo Kështjellë identifikohet me qytetin Eriboia të Parauejve, fisit ilir që banonte në trevën e Përmetit. Në këtë Kështjellë veçojmë katër faza ndërtimi: e para në shek. IV - III p.e.s, e dyta në shek. III - IV, e treta lidhet me rindërtimet mesjetare në shek. e VI - XVIII dhe e katërta në fillimet e shek. XIX e cila lidhet me fortifikata ushtarake dhe me galeri ku u ndërtuan ambiente për vendosjen e armëve të rënda të zjarit. Identifikohet edhe Sarajet e Ali Bej Këlcyrës të cilat janë monument kulture i kategoris I. Në Këlcyrë shtihet edhe krahina e Dëshnicës e njohur për traditat e saj patriotike dhe kulturore, me fshat karakteristiokë si Kajca, Zhepovë, Mërtinjë, Bënjë etj, ku mikpritja dhe bujaria nuk do mungojë. Vlen të përmendet dhe zona e Malëshovës me fshatrat e e saj karakteristikë si Limari,

Mbrezhdani, Doshnica, Leskaj dhe Kalaja, me një peisazh piktoresk dhe monumente të panumërta natyrore dhe kulturore. Fshati Limar, karakteristik për nga mënyra e ndërtimit të shtëpive prej guri, thith numrin më të lartë të vizitorëve të apasionuar pas Hiking. Në Limar prej tre vitesh tashmë ekzistojnë struktura të mirëfillta për zhvillimin e turizmit; shtëpi pritëse ku vizitorët mund të njihen me traditën, kulturën dhe ushqimet tradicionale të zonës; shtigje të markuara, ku vizitorët mund të shijojnë bukuritë natyrore të malit Dhëmbel dhe monumentet e kulturës si p.sh rënojat e Kalasë së Limarit, Ura e Kalasë dhe kishat përreth zonës. Gjithashtu të shenjuara janë dhe shtigjet që drejtohen në zonën e Zagorisë.

312 Albania

HOTEL “ALVERO”, is located in the center of the town of Përmet, from where you can enjoy the picturesque scenery of the own and river Vjosa. You can also enjoy the delicious dishes of Permet at the restaurant of the hotel or at the beautiful garden, during the Spring-Autumn season. (a member of Convivum Slow Food Përmet and Consortium “Pro Përmet”). Address: Sheshi “Abdyl Frashëri”, Përmet. Tel. +355 (0)81 32 35 14; (0)68 23 39 508 Mob. +35568 20 81 334; vnikolla@yahoo.fr Hotel “Funky Guesthouse”, Address: Sheshi “Abdyl Frashëri”, Përmet. e-mail: avenird@yahoo.co.uk tel. +355 (0)81 32 34 95; Mob. +355 (0)67 46 67 795; Mob. +355 (0)69 24 98 866

Hotel “Ramis”, Pranë Gurit të Qytetit, Lagjia Mejden, Përmet. Cel. +355 (0)69 77 88 682; 067 20 48 731 Cel. +355 (0)69 78 10 973

313Essential Travel Guide
VJOSA EXPLORER Paketat e VJOSA EXPLORER: •Tour me makina 4x4 •Rafting në lumin Vjosa •Trekking •Canyoning •Climbing •Camping •Vizita në fshatra të ndryshëm karakteristikë të zonës •Tour me biçikleta •Tour kulturor •Tour gastronomik •Tour të personalizuar (sipas kërkesave) Office of Tourist Information Address: Qëndra Kulturore Multifunksionale, Shëtitorja “Odhise Paskali”, Përmet. +355 (0)81 32 00 15 / Mon - Fri: 09:00 - 16:00; Saturday: 09:00 – 12:00 / Consortium “Pro Përmet” Rruga Petran-Bënjë, km 1, Nj. A. Petran, Përmet. +355 0 813 237 25; Mob.+355 (0)68 23 25 618 E-mail: pro.permet@gmail.com; FB: Pro Permet Convivium Slow Food Përmet Mob. +355 (0)68 20 63 751 E-mail: slowfoodpermet.al@gmail.com facebook: Slow Food Permet - Albania nfo one www.visitpermet.com find more about Permet

Kolonja

Themeluar në fillim te shekullit të 18-të dhe i shtrirë në rrëzë të malit të Gramozit, qyteti i Ersekës është një qytet i vogël alpin dhe qyteti kryesor i Kolonjës . Si qyteti më i madh në Kolonjë luan një rol të rëndësishëm për të gjitha aktivitetet e rajonit duke përfshirë zonat që lidhen me turizmin, kulturën dhe arsimin. Popullsia e ketij rajoni është krenare për traditat atdhetare, liridashëse e arsimdashëse. Kolonjaret janë njerëz punëtorë dhe me kulturë. Ata kanë një histori të gjatë për ruajtjen e traditave dhe vlerave të tyre, veçanërisht në fushën e arsimit. Ndërkohë ata dinë të zgjedhin anët më pozitive nga shoqëria që ndryshon përreth tyre. Historia. Treva e Kolonjës ka qenë banuar nga fiset ilire të Desaretëve. Pozicioni shumë i përshtatshëm strategjik i kësaj treve ka tërhequr lakmitë e pushtuesve të huaj, por popullsia e saj u ka rezistuar atyre, duke filluar me luftën kundër romakëve dhe pushtuesve osmanë deri në Shpalljen e pavarësisë, ku ndihmesa e

kësaj treve ka qënë e veçantë. Nga kjo trevë e kane origjinen e kanë dalë mjaft ideologë të shquar, publicistë të zot, mesues të talentuar e të perkushtuar ndaj shkollës e arsimit shqip, si dhe luftetarë dhe kapedanë trima që kanë bërë emër dhe kanë zënë vend nderi në panteonin e kujtëses sonë kombëtare, si: Fan Noli, Jani Vreto, Shahin Kolonja, Petro Nini Luarasi, Papa Kristo Negovani, Gjerasim, Gjergj, Parashqevi e Sevasti Qiriazi, Themistokli Gërmenji e Spiro Bellkameni, Sali e Gani Butka, Mersin e Zalo Prodani, Naum Cere e shumë të tjerë që iu përkushtuan me mish e me shpirt çështjes kombëtare

të bëni

314 Albania
Çfarë
në Kolonjë: 1 Të vizitoni qendrën e Ersekës. 2. Të bujtni një natë në Rehovë 3. Të kaloni një fundjavë te Farma Sotira, për të shijuar kuzhinë fshati, xhiro me kalë, etj.
© Ardian Fezollari

Founded in the beginning of the 18th century, Erseka is a small alpine town that serves as the capital of the Kolonja region of Albania. As the largest town in Kolonja, Erseka plays a important role in all regional activities, including areas relating to tourism, culture, and education.

Kolonjars are proud of their patriotism, freedom-loving, and strong educational traditions. They are a hard-working and cultured people. They have a long history of preserving their traditions and values, especially in the areas of education, while embracing the positive

What to do in Kolonjë:

1 Visit the center of Erseka.

2. Spend a night in Rehovo

3. Spend a weekend at Farma Sotira to enjoy country cuisine, horseback riding, etc.

aspects from the changing world around them.

History. The Kolonja plateau was originally inhabited by the Illyrian tribes of Desareteve. Kolonja’s strategic location attracted many foreign invaders. However, the region’s population managed to resist these many invasions, beginning with revolts during the Roman and Ottoman Empires, right up to Albania’s Independence Day, in November 1912. Kolonja has played a special role in the country’s history, this area being especially important for the development of the Albanian alphabet. This region also nourished many distinguished ideologists, creative publicists, talented and zealous teachers for Albanian education, as well as many brave combatants and patriots. These heroes include: Fan Noli, Jani Vreto, Shahin Kolonja, Petro Nini Luarasi, Papa Kristo Negovani, Gjerasim, Gjergj, Parashqevi and

315Essential Travel Guide

shqiptare. . Gjeografia. Erseka shtrihet në pjesën Juglindore të Shqipërisë, bën pjesë si njësi fiziko - gjeografike në krahinën malore qëndrore pjesa Jugore. Erseka është kryeqendra e rrethit të Kolonjës. Ajo është pozicionuar në brendësi te Gropës së Kolonjës. . Pragu i Qarrit e ndan këtë Gropë nga Fushëgropa e Korçës. Dhe në Jug të saj shtrihet Malësia Kultura dhe Etnografia. Kolonja, si shumë rrethe të tjera në Shqipëri, ka muzikën, vallet e veshjet e saj tradicionale. Kolonjarët i kanë ruajtur traditat e tyre, në fushën e folklorit gojor, instrumental, koreografik e vokal si dhe zejet tradicionale duke i mbartur ato tek brezi i ri. Ajo ka grupin e sazeve popullore, që dallohet për virtuozitet në interpretimin e këngës, valles e melodisë kolonjare, grupin e njohur të

këngës popullore kolonjare të njohur me emrin “As e vogël, as e madhe”. Erseka ruan traditën muzikore dhe kulturore nëpërmjet koncerteve të rregullta që jepen nga grupe të ndryshme që vijnë në Ersekë për komunitetin si në teatrin kryesor të qytetit dhe në skenën publike në qendër të qytetit. Të gjitha llojet e punimeve në Ersekë vazhdojnë të ndjekin traditën e vjetër të punës me dorë. Brezi i ri i qytetit të Ersekës i ka ruajtur këto tradita dhe ecën në rrugën e tyre duke punuar dhe për krijimin e një tradite të re në fushën e muzikës dhe të arteve që ndihmon për njohjen e trevës dhe popullsisë së saj. Ndërsa në qendër të qytetit ngrihet obelisku kushtuar dëshmorëve kolonjarë të Rilindjes, vepër e “Skulptorit të Popullit” Odise Paskali, përuruar më 28 Nëntor 1938. Gastronomi. Disa nga gatimet karakteristike dhe produktet tradicionale janë: mishi i pjekur me shije të veçantë dhe shumë i pëlqyeshëm, peshk i pjekur

316 Albania

Sevasti Qiriazi, Themistokli Germenji and Spiro Bellkameni, Sali and Gani Butka, Mersin, Zalo Prodani and Naum Cere along with many others who were dedicated to Albanian nationalism. Culture and Ethnography. Kolonja, like most other regions in Albania, has its own music, dance, and traditional dress. The Kolonjars have embraced their traditions and continue to teach the new generations traditional song, dance, and handi-crafts. Kolonja is represented by one folk group that is most famous for its song titled “Neither Small Nor Big”. It is distinguished for virtuosity in the interpretation of Kolonjar song, dance, and melody. Erseka embraces its musical and cultural traditions by hosting regular concerts for the community in both the town’s main theater and on the public stage in the town center. In the center of the town is an obelisk dedicated to Odise Paskal, the Kolonjar Martyr of the Renaissance. Paskal, a

sculptor, was recognized as a “Master Sculptor for Albania” and inaugurated on November 28, 1938.

There are a wide range of festivals, both religious and national, held throughout the year in Erseka and the surrounding villages. Some of the most interesting festivals for visitors are listed below:

Outdoor Activities. There are plenty of opportunities for hiking around Kolonja. A walk through the quaint village of Rehova leads to the base of Mount Gramozi, a challenging but rewarding hike to Albania’s third highest mountain. The hike to reach the glacier lake at the top of Mount Gramozi will take 4 ½ hours from Erseka. Follow the sheep trail up the mountain. A 2 1/2 hour hike from Erseka will take you to the scenic waterfall in the mountain next to Gramozi. Walk to Rehova village then cross the stone filled basin to the right of the village, and again follow the sheep trail up towards the waterfall. Southwest of Erseka is the breathtaking scenery of the Germenj Forest Area. A 45 minute drive south of Erseka, it is a protected forest consisting mostly of black pine, fir, and oak trees. Beautiful Lake Shelegur, just south of Germenj, is a great place to picnic or swim during the summer months. In this area you can meet Farma Sotira, the agrotouristic resort that awaits all the nature and adventure lovers, to enjoy the countryside life, to see the cows, to ride horses, to enjoy the delicious food, to hike in the mountains etc.

317Essential Travel Guide

që rritet ne vaska, qumështor, byrek me petë i pjekur ne sobë ose ne saç, salcë kosi mjaft e preferuar, gjithe llojet e gjellëve me prodhime vendi bio, kole, suxhuk, mesnik etj. Rrushi i vreshtave të Leskovikut është i një cilësie shumë të mirë. Vera dhe rakia e Leskovikut (raki rrushi, kumbulle, thane, raki mani që nxirret me pakicë). - Mishi i gjedhit (viçit sidomos) e të imtave (qingj e kec). Disa restorante shërbejnë rosto mish qengji e cila është një metodë tradicionale dhe është i një cilësie shumë të mirë dhe të veçantë.

Rreth e qark Kolonjës Rehova është një fshat i ngritur në rrëzë të Gramozit, në lartësinë 1150 m mbi nivelin e detit dhe është një nga fshatrat më të bukur të Kolonjës. Fshati ofron një pamje të mrekullueshme në brendësi të tij, është një fshat karakteristik me shtëpi të ndërtuara me gurë dhe të mbuluara me rrasa (plloça) guri. Me muret rrethues të oborrit të ndërtuar me gurë, porta prej druri e me kolona prej guri të gdhendura nga mjeshtrat e gurit, Rehova ka filluar të hedhë hapat e parë drejt turizmit të bujtinave. Vendndodhja e saj në rrëzë

të malit të Gramozit, krijon mundësinë të shohësh një pamje të mrekullueshme të Ersekës dhe zonës përreth. Banorët e Rehovës që shquhen për mikpritjen, ofrojnë tashmë shtëpitë e veta për turistët që vijnë për të shijuar mrekullitë e këtij fshati. Interesante në këtë fshat janë kishat e fshatit ku vlen të përmenden si më të veçantat: Në jugperëndim të Ersekës ndodhet peisazhi befasues i zonës së Pyllit të Gërmenj-Shelegurit. Po të udhëtosh 30 minuta në jug të Ersekës, është një pyll në ruajtje, që përbëhet kryesisht nga pisha e egër, bredhi dhe lisi. Zona ofron shumë mundësi për udhëtime me këmbe ose kampingje. dhe është mjaft e vizituar edhe për shkak se prej vitesh aty ushtron aktivitetin e saj “Farma Sotira”, e cila e ka bërë të njohur jo vetëm në Shqipëri zonën e Kolonjës dhe të Leskovikut, por edhe jashtë saj, prej shumë turistëve të huaj që e vizitojnë e shkrujanë për të nëpër faqet e njohura të udhëtimit nëpër botë. me një gjuhë të thjeshtë dhe shprehëse trajton problem sociale të kohës.

318 Albania

Farma Sotira Agroturizem

farmasotira

FARMA SOTIRA

RESORT &

Ersekë-Leskovik

farmasotira@gmail.com;

One of the first agrotouristic farms born in the Albanian tourism sector. Built with passion and love over a small paradise in the natural preserve of Gërmenj-Sheleguri, Farma Sotira is today one of the most visited destinations of agrotourism and nature tours. With a closed and completely natural cycle, it offers: Accommodation in wooden houses Organic foods and traditional dishes, cows and sheep that grow on the mountain, flocks grown in complete freedom and in harmony with the environment surrounding the farm, vegetable garden, untreated trees and wild fruit. Outdoor tours, hiking in the mountains and horseback riding are activities that can be developed during your stay at the farm.

can be found also at: wwwbooking .com www.tripadvisor.com www.camping.info www.camping.eu

319Essential Travel Guide
National road, km 25; Mob: +355 69 23 42 529
www.farmasotira.com
CAMPING
ORGANIC FARM

Korça

Korça është një krahinë e Shqipërisë e gjitha për t’u vizituar, si nga ana kulturore ashtu edhe përsa i përket natyrës së saj të mrekullueshme. Korça si qytet dhe rrethi i saj shquhen për objektet dhe mjediset e veçanta me vlera të larta turistike. Ajo u ofron turistëve një trashëgimi të pasur kulturore në arkitekturë, urbanistikë, monumente kulture, numrin e muzeve më të lartë në vend, Pazarin karakteristik, kishat e panumërta brenda e jashtë nëpër fshatra, artin dhe artizanatin etj. Të veçanta janë ushqimet që servirin në restorantet, pijet karakteristike si vera, birra “Korça”, vodka korçare, rakitë e famshme të Komitetit, rakia e pjekur, unike në çdo lokal etj. Ky është një qytet gazmor e magjik, që me serenatat e tij ka bërë për vete të gjithë botën.

Useful Numbers: Police: 129 Fire Department: 128 Emergency: 127 082/42972 082/42555

Tourism Office: “Shën Gjergji” Blv., Korce AL Tel: + 355 8225 7803; Fax: + 355 8225 7803 info@visit-korca.com www.visit-korca.com info@dmo.al; www.dmo.al

Best time to come: October-May

Çfarë të bëni në Korçë:

1. Një guidë të shkurtër në Pazarin e vjetër, për një raki te Komiteti, ose për të blerë suvenire a zahire.

2. Një xhiro në Bulevardin “Shën Gjergji”, ku ndodhen muzetë e Arsimit dhe Gjon Milit, deri te Katedralja “për një kafeçkë”.

3. Të merrni një suvenir autentik “pe Korçe” në Info Center, pranë Teatrit.

4. Të ngjiteni te Kulla “RED” për një pamje të Korçës 360 gradë.

5. Të bëni një xhiro nëpër qytet më Trenin e Lumtur.

6. Të shijoni një drekë korçare tek taverna Chris House ose tek cilido restorant i bulevardeve “Shën Gjergji dhe Republika”. Të vizitoni Voskopojën dhe Dardhën. A, mos harroni të provoni lakrorin me dy petë

320 Albania

What to do in Korça:

1. A short guide to the Old Bazaar, for a RAKI at Komiteti, or to buy souvenirs and stock of eatables.

2. A walk at St. George’s Boulevard, where are placed the Museums of Education and Gjon Mil, antil the cathedral “for a cafe”.

3. Get an authentic “Korca” souvenir at the Info Center, near the Theater.

4. Climb to the “RED” Tower for a 360 degree view of Korça.

5. Take a ride through the city with the Happy Train.

6. Enjoy a typical lunch at Chris House’s taverns or at any of St. George’s and Republika boulevards. Visit Voskopoja and Dardha. A, don`t forget to taste “lakrori” the local famous pie of Korça.

Korca, is a province of Albania, all to be visited, both culturally and for its natural values that are available through numerous monuments that nature has given to its surrounding provinces. Korca city and region are noted for specific facilities and environments with high tourism values. Korça offers to the tourists a rich cultural heritage in architecture, city planning, cultural monuments, etc. Specific foods in restaurants, drinks feature as wine, “Korca” beer, Korça’s vodka, the famous Raki of Komiteti etc., make the city very attractive. Lastly the Old Bazaar has become “the new escape”, increasing the numbers of tourists, who often come in purpose. Ecotourism is a special interest to nature lovers of the beautiful nature of Korça. This is a zippy and magic city of whos Romances has become known worldwide.

321Essential Travel Guide

Relievi dhe klima. Është rrethi me lartësinë më të madhe në vend. Gjendet në juglingje të Shqipërisë, në kodrat rrëzë Moravës, . Relievi i saj është fushor, kodrinor-malor dhe malor. Klima e Korçës është kontinentale, me dimër të ftohtë dhe me një rritje të theksuar të temperaturës gjatë verës. Muaji më i ftohtë është janari ndërsa më i ngrohti është gushti. Gjatë dimrit temperatura është më e ulët se 0°C. Historia. Është vërtetuar nga studiuesit se zona ku ndodhet sot qyteti ka qenë e banuar që në kohët e lashta. Kështu, në rrethinën e qytetit është gjetur ndër të tjera edhe një kodër-varr e vjetër diku rreth 7 mijë vjet me një diametër prej 10.47 mdhe lartësi 114 cm. Në lashtësi, Korça dhe krahinat e saj bënin pjesë në dinastinë ilire që shtrihej midis lumenjve Devoll e Osum dhe pjesërisht në atë të Enkeleasve, rrëzë malit të Thatë. Në Desareti kanë qenë disa qytete të njohura ilire; Pelioni, në afërsi të lumit Devoll, në grykën e Cangonjit, ku sot hasim toponimin Pilur: Korrogu në vendin e quajtur Hija e Korbit, mbi fshatin Kloce. Korça në dokumente historike përmendet për

herë të parë në vitin 1281, me urdhër të perandorit të Bizantit, ku emëron Andrea Muzakën si administrator dhe i jep titullin e lartë Despot. Në vitin 1382, pushtohet prej Perandorisë Osmane. Në vitin 1701 shpërthen kryengritja kundër pushtmit turk, në krahinën e Gorë-Oparit. Mbas viteve 1820, mori hov lëvizja patriotike. Naum Veqilharxhi botoi abetaren e tij, kurse Thimi Mitko “Bletën Shqiptare” . Më 7 Mars 1887 hapet Mësonjtorja e Parë Shqipe. Me nismën e korçarëve krijohen shoqëri patriotike në Stamboll, Bukuresht e Karjo. Më 22 tetor 1881 çelet shkolla e parë për vashat nga Gjerasim dhe Sevasti Qirijazi. Kultura dhe Etnografia. Korça përbën një nga qendrat kulturore më të rëndësishme të Shqipërisë. Vetë muzeumet e shumta në qytet përshkruajnë aktivitetin kulturor ndër shekuj. Edhe pse ndër vite qyteti ka qenë pushtuar disa herë, ndikimet e huaja përbëjnë një pjesë të vogël te kulturës korçare. Korça ka tradita dhe zakone të veçanta, gjë që dëshmon se qyteti ka qenë një vatër e rëndësishme e kulturës me shumëllojshmëri materialesh shpirtërore për popullin tonë. Populli i Korçës ka krijuar gojëdhëna, përralla, gjëejgjëza, këngë, fjalë të urta, të njohura në të gjithë vendin. Për to janë kryer studime dhe botime të ndryshme, që janë bërë të njohura e të dashura për shpirtin e shqiptarit dhe të korçarit. Veshja kryesore e burrave është fustanela,

322 Albania

Relief and climate. Korça is the district with the highest level from the sea, in the country. Located in Southeast Albania, in the hills at the foot of Morava Mountain, its relief is flat and mountainous. Korca climate is part of the continental character, area with cold winters and a sharp increase in degrees during the summer. The coldest month is January while the warmest is August. History. It has been evidenced proved by researchers that the area where today is placed the city, has been inhabited since the ancient times. Thus, on the outskirts of the city is found among other things an old grave-hill somewhere around 7 thousand years ago,with a 10:47-m of diameter and

height 114 cm. In antiquity, Korça and its region were in Illyrian dynasty that stretched between the Osumi and Devolli river and partly in that of Enkeleas tribe. Korça is mentioned in historical documents for the first time in 1281, by order of the Emperor of Byzanti. At the end of XV-th century, Korça took the form of an urban center and in the XIX-th century, was established as a town. After the year of 1820, started the patriotic movement. Naum Veqilharxhi published his first Albanian for beginners and Thimi Mitko published the “Albanian bees.” In March 7, of 1887 it was opened the First Albanian Scool. On October 22, of 1881 was opened the first school for the maidens from Sevasti and Gjerasim Qirijazi. It was a great victory of the National Movement. Culture

ethnography. Korça

It is well known the first Albanian school in this city that dates back to 1887, Albania’s first school for

323Essential Travel Guide
&
is one of the most important cultural centers of Albania. The numerous museums in the city describe the cultural activity through the centuries.
Medieval Art Museum Opened in 1980, It is the only of its kind in Albania. It contains artistic objects material and spiritual values of our people, that go up to the medieval period. In the works are prominent Albanian pictors as Onufri, his son Nicolas, Zografi Athanas brothers, Constantine Jeromonakut from Voskopoja and by many others. Everyday: 8.30-14.30&17.00-19.30 Sat & Sun: 9.00-12.00 & 17.00-19.00 PriceofTicket:200lek

kallat dhe opingat me xhufka të zeza në majë të tyre, në kokë mbanin fesin me ngjyrë të bardhë. Ndërisa gratë visheshin me xhamadan dhe në kokë mbanin shami. Çfarë të vizitoni Korça është si një minierë ari për nga llojshmëria që i ofron çdo vizitori. Pazari i Vjetër, xhevahiri që i shtoi hijeshinë dhe që i tërhoqi turistët si magnet, hyri menjëherë në listën e vendeve që nuk duheshin humbur. Muzetë e shumtë të qytetit si Muzeu Kombëtar i Arsimit, Muzeu “Vangjush Mio”, Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar, Muzeu Arkeologjik, Muzeu Gjon Mili, Muzeu i Artit Oriental “Bratko”, objektet e kultit, rrugët karakteristike, vilat me arkitekturën e mrekullueshme e bëjnë Korçën një thesar të vërtetë. Kisha e Shën Ristozit në Mborje, Kishat në Voskopojë, Dardha, Vithkuqi, Parku Kombëtar i Prespës, zonë e peizazheve mjaft tërheqëse dhe me potenciale për zhvillimin e ekoturizmit, ku vlerat natyrore gërshetohen me

The old Bazzar

Although Korça has something to impress you every season, you already have a new place you should`nt miss and it is almost at the entrance of the city. The Old Bazaar, now new, turned into its former identity, with noise and life, with old bars and guest houses, bars and restaurants, souvenir shops and handicraft shops that will leave you impressed and you will not have time to visit it all. Between the beautiful cobbled square of the alleys, in every corner that belongs to the Bazaar, awaits Korça candy with a glass of brandy, a cold beer “pe Korçe”, a coffee “Ne Sheshi” or a walk through the shops of the big market. From the first opening Bazaar was filled with tourists and today is the most visited place in the city.

vlerat tradicionale, kulturore e historike, Parku i Drenovës, Boboshtica, fshati i famshëm jo vetëm për prodhimin e Rakisë së Manit, por edhe për Punimet e Leshit si Velenca, Qilima etj. Kuzhinë karakteristike. Muzeu i artit mesjetar I hapur në vitin 1980, është i vetmi i këtij lloji në Shqipëri. Ai përmban objekte me vlera artistike e shpirtërore të popullit tonë, që shkojnë deri në periudhën e Mesjetës. Në të ndodhen vepra të piktorëve të shquar shqiptarë si: Onufri, i biri i tij Nikolla, vëllezërit Athanas Zografi, kostandin Jeromonaku etj. Muzeu arkeologjik U krijua në vitin 1985 dhe mori formë të gjerë pas vitit 1990. Për vlerat arkitektonike

324 Albania

girls, as well as French High School, built in 1917. Although through the years the city has been invaded several times, foreign influences constitute a small portion of culture Korça. Korca has specific traditions and customs, which proves that the city has been an important focus of spiritual culture with variety of materials for our people. Korca has created legends, tales, songs, proverbs, popular throughout the country. Many studies and various publications, have become known and loved for the soul of Albanian and Korça inhabitants. Men’s clothes are kilts, and a black tufted shoe on top. On the

head they held white fesin. The women dressed in long woolen jacket and for the head, a headscarf. Korça highlights Korça is like a goldmine for the diversity it provides for every visitor. The most important cultural monuments, the museums, The National Museum of Education, The “Vangjush Mio” Museum, The National Museum of Medieval Art, The Archeological Museum, The “Gjon Mili” Museum, The Museum of Oriental Arts “Bratko”, the cult facilities, the characteristic streets, the wonderful architecture of the villas make Korca a real treasure. The Church of St. Ristos in Mborje, the Churches in Voskopoja, Dardha, Vithkuqi, Prespa National Park, , the area of attractive landscapes and the potential for development of ecotourism, where the natural values intertwine with traditional, cultural and historical values.

Around Korça

At the Center of Old Bazaar, Sheshi “Liria”, Korçë

A traditional “raki” for your pleasure to the “Committee - Coffee Museum”. Not only homemade, like many drinks and other liquors but also made from many types of cultivated and wild fruits such as grapes, plums, cranberries, blackberries, etc. But what shines in the Committee is the style and atmosphere. Everything, remembers you the communist period. Therefore it can be considered as a museum where you can learn more about this period.

25 km from Korca, on a top of a hill lies the village of Vithkuqi. The highest point is the Rrungaja Peak, with height

325Essential Travel Guide

është shpallur monument kulture. Ky muze është ngritur në një godinë karakteristike të shek XIX. Në të janë ekspozuar pasuritë arkeologjike të trevave juglindore të Shqipërisë, ku vendin kryesor e zë pellgu i Korçës. Muzeu i arsimit Është ngritur në godinën ku më 7 mars 1887 u hap shkolla e parë shqipe ose “Mësonjtorja”. Kjo godinë është dhuruar për shkollë nga patrioti Diamant Tërpo. Në të kanë mësuar atdhetarët Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçi etj.

Rreth e qark Korçës

Voskopoja shtrihet në një pllajë të bukur të rrethuar nga kodra të larta dhe pyje me pisha e bredha. Nga Shën Prodhomi hapet para vizitorit një pamje e mahnitshme nga duken majat e Lenies dhe Ostrovica me një lartësi prej 2.246 m Vera e freskët dhe dimri i ftohtë, gjelbërimi, ajri i pastër malor, i pasur me oksigjen, peisazhet e bardha dimërore ju ftojnë të kaloni momente mbresëlenëse me familjaret apo miqtë tuaj. Voskopoja është një Vendbanim mesjetar i hershëm që nga viti 1330. Lulëzimin më të madh e ka patur në vitet 1764

Dardha është një fshat malor midis maleve e pyjeve, një bukuri e rrallë natyrore. 20 km në juglindje të Korçës, në një lartësi 1344m mbi nivelin e detit. Ofron një klimë shumë të shëndetshme e ajër të pastër. Nuk duhet të lini pa provuar lakrorin me dy petë të pjekur në saç. Është specialiteti i zonës. Vithkuqi. 25 km nga Korça, në majë të një kodre shtrihet fshati i Vithkuqit. Pika më e lartë është maja e Rrungajës me lartësi 1750m. Një nga atraksionet e këtij Rajoni është uji i ftohtë, i Bellovodës i pasur në minerale, i quajtur ndryshe dhe Uji i Bardhë. “Bredhi i Drenovës”. Nodhet 10 km larg qytetit të Korçës dhe shtrihet në kurrizin e malit të Moravës. Parku ka një sipërfaqe prej 1,380 ha. Bozdoveci, Guri i Capit, Çardhaku janë pikat më atraktive të tij. Konsiderohet zonë e peisazheve tërheqës me potenciale të mëdha për turizëm natyror e kulturor dhe zhvillim të qëndrueshëm Parku Kombëtar Prespa. Park ndërkufitar dhe shumë i rëndësishëm. Përbëhet nga liqeni i Prespës së Madhe dhe ai i Prespës së Vogël. Në pjesën shqiptare ndodhet dhe ishulli piktoresk i gjarpërinjve, Maligradi i cili me rrënojat e një bazilike te vjetër.

326 Albania

of 1750 m. One of the attractions of this region is the Cold Water of Bellovoda, rich in minerals, is also known as White Water.

Boboshtica Village is famous not only for the Mulberry raki (Albanian drink) production, but also works as wool covers, carpets, etc.. This village has two churches that present special interest with a number of very attractive afrescos

Dardha is a mountainous village between mountains and forests., not far away from Korça, just 20 km in southeast Greenness and freshness of the summer days, also the winter with a lot of snow make it a very preferable place in every season. If you come in Dardha you should not lose “lakrori” the pie with two baked foils in baking-pan. “The fir of Drenova”. Is situated 10 km far from the city of Korca on the back of the mountain of Morava. Its total area is about 1.380 hectares. Bozdoveci, The stone of Billy Goat, Çardhaku, are the most attractive points.

National Park of “Prespa” Is situated in the region of Korça and

Voskopoja is situated on a beautiful tableland, surrounded by high hills, pine and fir forests. It’s a very wonderful view from Saint Prodhomi where you can watch the peaks of Lenies and Ostrovica 2,246 m on the sea level. Voskopoja is an ancient center of habitation. It dates from 1330. the most developed period is on 1764 with 30 000 inhabitants. There were 24 churches with the most beautiful wall-paintings and now there are only 7 of those. Voskopoja has had a High Academy, Library, Printing house, and artisan factory.

Devoll, 45 km far from the city and it has a surface of about 27.750 hectares. Stuated at the cross border of Albania, Greece and Macedonia, it consists of both lakes Big Prespa and Small Prespa as well as their reservoirs of water, included mountain and the forest. The Flora and the fauna are unique. The sides of Mali i Thate are covered with alpine and sub alpine pastures and with beech forests. Pelicanus Crispus is one of the most special species.

327Essential Travel Guide

nfo one

“Shën Gjergji” Blv., Korce AL

Info Point Area

You can also book hotels, guest houses, restaurants and feature other facilities you may need during your stay in Korça

Organization for Destination Management it`s the only that can organize professional tours for you in Korça and around it, city tours by walk or with the Happy Train. You can book tours, pick up guidebooks, maps, buy souvenirs, etc..

Tourist Info Center

Tel: + 355 8225 7803; Fax: + 355 8225 7803 info@visit-korca.com www.visit-korca.com info@dmo.al; www.dmo.al www.visit-korca.com

It is your first stop in Korça and the place when you will not get only the information but also the support for every your destination starting from the center of the city.

The main bookstores where you can buy books or magazines, as well as tourist guides, maps or other tourist publications, are located along the “Republica” Boulevard on both sides of the cathedral and along the “Fan Noli” Boulevard in front of the Old Bazaar.

The main “must” events Korça is undoubtedly the city with the largest number of celebrations and festivals, which are organized every season of the year. Of course it is impossible for you to be present at all of them but we suggest you some that you should definitely be. So you should not miss the Beer Festival in August, the Carnival in Spring, the Apple Festival Autumn and especially the Christmas atmosphere throughout the month of December

The Tourist Information Office was opened as the initiative of the Organization for Destination Management (DMO), which emerged as a need for demand, not only to the increasing number of foreign tourists but also to local tourists in Korca.

What to buy

In addition to the classic souvenirs with symbols that identify the city and its tourist spots, we would also suggest you to buy handicraft products, folk costumes, woodwork cooper and iron, which are of a very high quality but also “zahire” (stored or dry food), for which Korça is very famous. For a permanent souvenir, we recommend the pottery works of Vaskë Kolevica craftsman, or handmade ornaments, to Old Bazaar shops.

The DMO was created in 2009, with the support of the World Tourism Organization and the SNV - Dutch Development Organization as a successful Model of Destination Management. With center in Korce, DMO works across Albania with local governments, businesses and communities to create tangible results in sustainable economic development. DMO has the experience and structures to undertake large and small projects involving all stakeholders.

328 Albania

“Mihallaq Qirinxhi” St. House N.3, Korça.

Phone: +355 822 51

Mob: +355 69 82 05 555 Mob: +355 69 24 01 440 info@villaesteral.com www. villaesteral.com

Sinonim i elegancës dhe bukurisë, klasit dhe komoditetit, vendi

e bëjnë padyshim të veçantë dhe të spikatur

detajeve

një strukturë që shkon deri në nivelet

një vepre arti. Synonymous of the elegance and beauty, class and comfort, the place of distinguished details that makes it obviously special and prominent as a structure that goes up to the levels of an artwork.

329Essential Travel Guide
Albania Fix:
331
i
si
e

Pogradeci

Qyteti piktoresk, jua uron mirëseardhjen 20 km para se të shfaqet vetë, duke ju ofruar një panoramë të mahnitshme të liqenit të Ohrit, që ju mund ta thërrisni edhe liqeni i Lyhnidës. Pamja e liqenit është e magjishme në çdo stinë dhe ju nuk do të ndiheni kurrë të ngopur me panoramën e ujrave të kaltra që rrethohen nga një kurorë e gjelbër në pranverë dhe verë, e kuqërreme në vjeshtë dhe e bardhë në dimër. Pellgu i Pogradecit është i mbyllur nga malet përreth dhe me liqenin e tij përbën një zonë mikroklimatike të veçantë. Flora dhe fauna e liqenit janë shumë të pasura dhe e bëjnë këtë liqen unikal në Ballkan dhe EvropëPogradeci është një nga qendrat turistike më të rëndësishme të Shqipërisë. Relievi dhe klima. Pogradeci shtrihet në jug-lindje të Shqipërisë dhe kufizohet në me rajonin e Korçës. Rajoni i Mokrës fillon që nga Elbasani dhe vazhdon deri në pjesën perëndimore të Pogradecit. Dy liqene të tjerë në këtë rajon janë Prespa e Madhe dhe Prespa e Vogël. Pogradeci ndodhet në lartësinë 720 metër mbi nivelin e detit, i rrethuar nga një kurorë malesh dhe Liqeni i tij magjik. Qyteti ka një klimë të shëndetshme mesdhetare-malore. Historia. Emri i qytetit të lidhet me historinë e krijimit të tij. Enkelejtë kanë qenë fis që kanë jetuar brënda mureve

të kalasë së ndërtuar në majë të kodrës pranë qytetit, në pjesën veri-perëndimore të qytetit. Dikur qyteti kishte dimensionet e kalasë, ku momentalisht gjenden vetëm rrënojat. Me rritjen e popullsisë dhe mbarimit të luftërave lindi nevoja e zgjerimit. Fillimisht rrëzë kodrës e më vonë deri në atë skaj saqë kalaja e vjetër nuk përbënte më qendrën e qytetit. Pogradeci ka qenë qytet i preferuar për të gjithë pushtuesit, deri në mbarim të

330 Albania Pocket guide
Çfarë të bëni në Pogradec: 1. Një shëtitje të gjatë nga qendra deri te Shëtitorja “1 Maji”, ku do të “takoni” edhe Lasgushin e Mitrushin” 2. Një shëtitje me varkë në Drilon 3. Një drekë me Koran në një prej restoranteve të qytetit ose në Drilon 4. Një vizitë tek Teto Ollga në Tushemisht, për të blerë çentro. 5. Të vizitoni Varret e Selcës 6. Të vizitoni Gadishullin e Linit dhe Mozaikët e tij.

Pogradeci invites you 20 km before display, offering a wonderful panoramic lake view, which you can called Lyhnida lake too. Second name of Pogradec city is “Flower’s city”. Every season you can admire the colorful flowers. Pogradeci is one of the most charming tourist cities in Albania because of its position near the lake, that on the other side is called Ohrid Lake. Fish Koran, which is similar to

What to do in Pogradec:

1. Long walk from the center to the the promenade, where you will “meet” Lasgushi and Mitrushi.

2. A boat ride in Driloni spring.

3. A lunch with Koran dish at a city’s restaurant or in Drilon.

4. A visit to Teto Ollga in Tushemisht to buy a some of her handycrafts.

5. Visit the Illyrian Tombs of Selca.

6. Visit Lin’s Peninsula and its Mosaics.

the trout, is the special of the lake. The area shines as a splendidly unique ecosystem. Due to its historic culture and its unique flora and fauna, in 1980, Pogradec was declared by UNESCO as a place of worldwide natural and cultural heritage. For everybody , during all four seasons, this city offers opportunities to relax and have fun. Walking around, you can discover Pogradec yourself as a small lovely city.

Relief and climate. Pogradec lies in south-eastern Albania along the Lake which gold up to 310 meters depth, the deepest in the Balkans. Pogradec bounded on the south-east region of Korça. Pogradec is situated at the height of 720 meters above sea level, surrounded by a crown of mountains and the Lake. The high mountains provide the background of this enchanting landscape. The city has a healthy Mediterranean-mountainous climate area.

331Essential Travel Guide

Luftës së Dytë Botërore, madje ai ka qenë i preferuar edhe për diktatorin Hoxha, i cili pas Luftës ndërtoi një shtëpi pushimi ku kalonte pothuaj gjithë verën në shoqërinë e liqenit, burimit të gjelbër të Drilonit dhe mjelmave. Kultura dhe Etnografia. Pogradeci është qyteti i artit, kulturës dhe traditës së pasur shqiptare. Është qyteti i shkrimtarëve të mëdhenj si Lasgush Poradeci dhe Mitrush Kuteli, i piktorëve të mirënjohur Taso, Lako, Zeka e te tjerë. Pogradeci ka një traditë të pasur në artizanat dhe përfaqësohet edhe sot denjësisht nga artistët e gdhendjes në dru, që ruajnë vlerat e së kaluarës. Folklori i zonës prezantohet me larmi kostumesh popullore dhe këngë e valle melodioze, të frymëzuara së tepërmi nga bukuritë natyrore të kësaj zone. Vitet e fundit qyteti është bërë i njohur për “Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit të Kukullave”.

Kjo traditë fillimisht nisi si një iniciativë kombëtare, por më pas mori përmasa ndërkombëtare. Turizmi. Pogradeci prej kohësh është quajtur qyteti i luleve dhe i gjelbërimit, traditë kjo e ruajtur me fanatizëm edhe në ditët e sotme. Ju mund te shëtisni në shëtitoren “1 Maji”, përgjatë plazhit të qytetit, të shijoni peisazhin e mrekullueshëm të “liqerit që dremit” , të pini dicka nën freskinë e hijeve të pemëve dhe në mbrëmje të bëheni pjesë e xhiros pogradecare. Plazhi i Pogradecit ndodhet brenda në qytet përgjatë shëtitores “1 Maji”. Është një plazh i bukur me rërë, ujë të pastër dhe mundësi për argëtim. Në Pogradec ka edhe disa plazhe të tjerë private e publike, me rërë e guralecë

Gadishulli i Linit

Lini është një gadishull i vogël në brigjet perëndimore të Liqenit të Ohrit me një fshat të bukur me të njëjtin emër. Shtëpitë janë të ndër tuara prej guri dhe tulla në anët e rrugicave të ngushta mbuluar me pjergulla. Në jug të Linit, afër Buqezës në liqen, në thellësinë 2-3 m ndodhen disa palafite. Ai është një vendbanim i tipit liqenor ndërtuar në sipërfaqe të liqenit si ajo e Maliqit në rrethin e Korçës. Ka gojëdhëna që dikur gadishulli i Linit ka qenë një ishull i bukur me bimësi të lulëzuar.

332 Albania
Mozaikët e Linit. Jeta në gadishull ka filluar në periudhën e parë të epokës së hekurit dhe ka vazhduar deri në kohën e mesjetës së hershme. Gjatë kërkimeve arkeologjike është zbuluar një bazilikë e hershme kristiane me mozaikë të jashtëzakonshëm në dysheme që nga shekulli i 4-5 të erës sonë. Mozaikët kanë disa figura të bukura si peshq, zogj, etj.

History. The shores of Lake Lychnidus were inhabited as early as (6000-2000 BC). The Lake is one of the locations for the Illyrian tribe of the Encheleans that is near Pogradec.The area in the antiquity was at the border between Chaonia and Illyria. The hill overlooking Pogradec is the site of old castle ruins dating back to 5th century Pogradec throughout the centuries was occupied by Ancient Macedonians, Romans, Bulgarians, Serbians, Ottomans, French, Greeks, Italian, and German armies. The town was a favorite summer escape for many communist government officials and particularly Enver Hoxha. Culture and ethnography. Pogradec is a city of art, culture and rich of Albanian tradition. It is the city’s great writers as Lasgush Poradeci and Mitrush Kuteli, the well-known painters Taso, Lako, Zeka and others. Pogradec has a rich tradition in handicraft and worthily represented today by the artists of carving in wood, preserving the values of the past. The Folklore introduced to variety of area folk costumes and melodious music and dancing, inspired largely by the natural beauty of the area. In recent years the city has become

known for “International Festival of Puppet Theater”. This tradition originally started out as a national initiative, but later became a Balkan Festival. Tourism. You can walk across the lakeside in the promenade, enjoying the freshness of trees and a wonderful view. Here is a 5 km boulevard bordering the lake, where you can find bars with live music, hotels, motels, cafees, and restaurants according to traditional and modern tastes.

Pogradec Beach it is situated in center of town and continues along the promenade. There are several little and big boats across the Pogradec Lake. You can rent one and take a ride. Tushemisht and Drilon. Just 4 kilometers away in Tushemisht you can see the fresh water springs of Drilon. The many decorative trees and plants are in full harmony with Drilon’s clear water springs, strolling paths, characteristic bridges and a birds life. Tushemisht or the famous village of Teto Ollga, the character of the movie “Lady of the City”, has become a tourist destination with a perennial flow, offering in addition to the beach opposite, the traditional houses, local products and as

333Essential Travel Guide

të vegjël. Jashtë qytetit mbresëlënës janë plazhet me ujë të kristaltë të Linit dhe Tushemishtit. Përgjatë bregut të Liqenit, në plazhet kryesore ju mund të merrni me qera varka të ndryshme për të lundruar. Tushemishti dhe Driloni. Ndodhen 4 km nga Pogradeci, rrëzë kodrave dhe kanë një pamje të pakrahasueshme. Driloni (ose Voloreka) është një burim i madh gëlqeror që buron me rrjedhje vertikale të ujit në fund të bllokut gëlqeror duke vazhduar më pas rrjedhjen në Liqenin e Pogradecit. Uji vjen nga Liqeni i Prespës përmes Malit të Thatë. Ai është i rrethuar me bimësi të dendur dhe ka një botë të pasur kafshësh. Tushemishti, ose fshati i famshëm i Teto Ollgës, personazhit të njohur të filmit “Zonja nga Qyteti”, është shndërruar në destinacion turistik me fluks gjithëvjetor, duke ofruar përveç plazhit përballë, edhe shtëpitë tradicionale, produktet lokale dhe nostaligjinë e Teto Ollgës, përjetuar në një statujë, pranë shtëpisë ku u luajt filmi. Burimet e Kabashit. Vetëm 2 km nga Pogradeci, nëse ngjiteni përgjatë rrjedhës së lumit do zbuloni një vend të mrekullueshëm. Me burime me ujë të kristaltë, lëndina të gjelbëruara freski, do ishte ideal për piknik. Rruga Egnatia. Ka disa ura dhe fragmente të kësaj rruge të lashtë që fillojnë nga Ura e Golikut, Ura e Terziut në Proptisht, ura në luginën e Llengës dhe Ura e Nicës. Rruga dallohet prej gurëve të mëdhenj që i gjejmë në

grykën e Llëngës, pranë luginës së Lumit Shkumbin. Dikur në këtë rrugë ka kaluar Cezari dhe Apostulli Paul në udhëtimin nëpër Iliri. Kisha e Shën Marenës. Kisha dhe manastiri ndodhen në veri të fshatit Llëngë, me një pamje dominuese në majë të malit mbi lumin Shkumbin. Është një ndërtesë e vogël afro 8-12 metra e gjatë. Gjithë pjesa e brendshme e kishës është e mbuluar me afreske që i përkasin mjeshtrit të këtyre zonave, Kostandin Shpataraku. Në kodër, sipër qytetit ndodhet Kalaja e Pogradecit. Ka qenë e banuar që në shekullin V para Krishtit (BC). , kohë pas të cilës banorët zbritën më afër Liqenit, të cilin Romakët e quajtën Lyhnidos , që do te thotë Liqeni i Dritës.

Varret monumentale të Selcës së Poshtme. Në afërsi të kalasë së qytetit, kalon rruga Egnatia. Ajo që e bën të njohur këtë vend janë pesë varret monumentale ilire, gdhendur në shkëmbin masiv të Gradishtës. Kërkimet arkeologjike kanë treguar se kemi të bëjmë me një qendër të zhvilluar ekonomike-kulturore të një rëndësie të madhe të shekullit 4-3 P.K.

334

a tribute to “Aunt Ollga”, a statue near the house where the movie was played. Tushemisht is a very interesting village in the district of Pogradec. The houses are beautiful, made of stone and roofed with stone tiles. The streets among them are narrow and paved with cobble stones, while grapes and mulberries climb the walls and hang over the streets. The hospitable people of the village offers accommodation for tourists in their houses and tasty home made food with various local specialties. Around the village is church St. Paraskeva , known as Shen Premte among the local people, there is a graveyard with beautifully engraved stone crosses.

Saint Bitri Church. The medieval church of S.t Bitri , as the locals use to call this St. Demetrios’ church, is several

Lin peninsula. The lakeside village of Lin is a charming opportunity to see Lake Ohrid life from a traditional perspective. Winding streets lined with old style stone, wooden and brick houses lead to the site of an ancient basilica with 8 colorful mosaics showing fish, water birds and bees, dating from the 5th Century.

The ancient basilica with 8 colorful mosaics showing fish, water birds and bees, is dating from the 5th Century. The Byzantine church ruins, under World Heritage protection, have a modern cover constructed to keep the treasures from further deterioration while awaiting further exploration.

hundred meters away from the village Potkozhan. This small stone building, roofed with stone tiles is very unique because of its two apses on the eastern side and very specific wall painting in its interior. Although the frescoes are damaged, one can admire the beauty of the saints pictured on its walls. Saint Marena Church. The church and monastery situated in north of the village of Llenga, with a dominated position on the slope of the mountain. The church is a small building, 12 to 8 meters. The altar is separated from the nave with a wooden iconostas 6m wide and 4m high. The icons is engraved and polychrome with floral motives. All the interior of the church is covered with frescoes that belong of the master Kostandin Shpataraku.

The Castle of Pogradeci ap to the hill near of the city, was inhabited in the V-th century BC. This was an Illyrian settlement with walls and different types of huts. At the begging it was the castle of the area around it. Later it was inhabited untill the 10th century. After that the inhabitants went down the hill at the place called Gradishte.

335Essential Travel Guide
The monumenta tombs of Selca. As part of Via Egnatia route, five ancient Illyrian tombs dating from the 4-th Century B.C. are found in Selca, site of the ancient settlement of Pelion. Other remains date from the Bronze Age through the middle VI th Century A.D. including Ionic treasures, bronze and pottery objects, weapons and articles

Rruga “10 Dëshmorët e Pojskës”, Tel.: +355 083 226 688; Mob: +355 68 40 19 494 Mob: +355 68 20 90 106; Email: perlahotel@yahoo.com Web: www.hotelperla-pogradec.com

Visit Pogradec and enjoy your stay at Perla Hotel!

Right next to the beach on Lake Ohrid, Perla Hotel provides free Wi-Fi & parking, while its bar has a terrace surrounded by green plants. The hotel offers beautiful rooms & suites. The rooms are spacious and decorated with elegance. The restaurant serves both international and traditional Albanian specialities. Front desk is open 24 hours a day and offers currency exchange, ironing and laundry services. The hotel has a souvenir shop on site. The centre of Pogradec is about 500 metres from Hotel Perla. There is an amusement park 1.5 km away, Drilon National Park is 4 km from the hotel, while the Galiçica National Park in Macedonia is at a distance of 15 km. Hotel Perla received the Price of Quality from Ministry of Tourism and Albanian tourism Association regarding the excellent service toward clients.

336 Albania
detit Shqiptar
337Essential Travel Guide inalbania for great experiences we invite you www.inalbania.net
338 Albania Let`s travel together... Address: Rruga Mitat Hoxha, Mbi portin Detar Sarandë, Albania Tel: 0035585226057 | Fax: 0035585225117 Mob: 00355672022004 | Mob: 00355692073711 info@finikas-lines.com | finikaslines@yahoo.com marinamaritime.sa@gmail.com www.finikas-lines.com & Travel Our services for 2019: Sea Lines to Corfu and Parga Luxury bus Servises and bus tours Car rentals Varied shore excursion program Modern air-conditioned motor coaches Tailor-made excursions to guest specification Local official multilingual tourist guides Family excursion Vip and luxury tours Corporate & group/incentive excursion Local offices in all key destinations MINI JEEP SAFARI JEEP SAFARI ADVENTURE Off Road Adventure Albanian Night Discover the dreams... Rent a car :
SHQIPERIA / ALBANIA
Botim i V-të 5-th Editionçmimi / price 1500 ALL 13 unique...

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.