25 кыркуйек пдф

ДОСЫ КӨПТІ ЖАУ АЛМАЙДЫ, АҚЫЛЫ КӨПТІ ДАУ АЛМАЙДЫ

Жамбыл облыстық қоғамдықсаяси газет №134 (17991), Бейсенбі, 25 қыркүйек, 2014 жыл

ak-jol-taraz@rambler.ru

Газет 1922 жылғы 1 мамырдан шығады.

www. akjolgazet.kz

МЕМЛЕКЕТ МЕРЕЙІ

ТАБЫСТЫҢ ҚИЫН МАРШРУТЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ «ҚҰРЛЫҚТЫҚ ТҰЗАҚТАН» ҚАЛАЙ ШЫҚҚАНЫ ЖАЙЫНДА Дәурен АБАЕВ, ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ КЕҢЕСШІСІ – БАСПАСӨЗ ХАТШЫСЫ. Таяудағы екі бірдей Жез­қазған – Бейнеу және Арқа­лық – Шұбаркөл темір­жо­лының іске қосылуы, сон­дайақ, алдағы Қазақ­стан – Түрікменстан – Иран ма­гис­тра­лының пайдалануға бері­луі біздің еліміздің көлік стра­ тегиясының шешуші саты­сын тиянақтайды. Осы­ның арқасында Қазақ­стан уақыт пен кеңістіктің кең ауқымды нарығында ай­рық­ша орынды иелене білді.

«ҚҰРЛЫҚТА ҚАМАЛҒАНДАР» Әлемде теңізге шығу мүмкіндігі жоқ 48 ел бар. Олар әлемдік тауар айналымының елеулі үлесі – шамамен 90 пайызы келетін теңіз с ау д а с ы м ү м к і н д і г і н е н к е с і л і п қалған. 50 мыңнан астам кемелерден тұратын халықаралық сауда флоты өзіміз айтатын жаһандық нарықты қалыптастырады. Ықпалды британдық экономист Пол Кольер өзінің «Төменгі миллиард» атты кіта­бында теңізге шығу мүмкін­ дігінің болмауын оларды сары­л уға душар ете отырып, мемлекет дамуын тежейтін басты «тұзақ­т ардың» бірі

ретінде айқын­даған. «Құрлықта қамал­ ған» елдерде «алтын мил­л иардқа» қа­р ама-қайшы «тө­м енгі миллиард» деп аталатын адамзаттың ең кедей тобының 40 пайызы өмір сүреді. Жағдайдың бұл ережеден тыс болуы тым көп емес. Аумағында «Әлем­­

дік мұхиттан алшақтық по­л ю­­­с і» бар, теңізге шығу мүм­к ін­д ігі жоқ, планетадағы ең үл­­кен ел – Қа­зақстан солардың бірі болып отыр. Ең жаңа әлемдік тарихта «көліктік тұзақты» осыншалық ғаламат ең­серу мысалы іс жүзінде жоқ. Қа­зақ­стан теңізге тікелей

шығар жолдың болмауы үкім емес екенін өз үлгісімен дәлелдеді.

ҚАЗІР НЕМЕСЕ ЕШҚАШАН Тәуелсіздік алған сәттен бастап біздің еліміз қаңтарылу жағдайына

душар болды. Қазақстанға тиген көлік жүйесі сыртқы рыноктарға қолжетімділікті қамтамасыз етпей қана қойған жоқ, тіпті, біртұтас ішкі рынокты қалыптастыруға да мүмкіндік бермеді. Коммуникациялардың барлық түрлерінде бірегей желі болған емес. Кө­лік жолдарының шашыраңқылығы эконо­миканың фрагменттілігін ғана бейне­ле­гендіктен оған таңғаларлық ештеңе жоқ еді. Сондықтан тек жаңа жолдар мен құ­ быр­лы өткізгіштер, порттар мен электр тарату желілерін салу ғана қажет болған жоқ. Коор­динаттардың жаңа жүйесін құру да қажет болды. Көлікке тұрақты қаржылар салу проб­л е­м асы барлық мемлекеттер үшін көкей­к есті екенін атап өту қажет. Халық­аралық энергетикалық агенттіктің баға­лау­ынша, 2050 жылға дейін жаһандық инфра­құ­рылымға 45 трлн. доллар мөлшерінде инвестиция қажет болады. Ал Қазақстанға 90-шы жылдары ақша тіпті, ең қажет дегендердің өзіне жетпейтін еді. Ел немесе жақсы уақыттар келгенге дейін инфрақұрылымға инвестиция салуды кейінге қалдыра тұру керек пе, немесе, барлық кемшіліктерге қарамастан, қалайда алға жылжу қажет пе деген стратегиялық жол айрығында тұрдық. (Жалғасы 2-бетте).

БІЗ – ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРМЫЗ!

Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ.

БІРІҢДІ, ҚАЗАҚ, БІРІҢ ДОС, КӨРМЕСЕҢ, ІСТІҢ БӘРІ БОС. Жақында (16.09.2014, 10:35) «Tengrinews» сайты «Қазақтың ең көп тараған руы белгілі болды» деген хабар жариялады. Бақсақ, аталмыш сайт бұл мәліметті 24. Kz телеарнасынан алыпты. Ал телеарна өз кезегінде NewTimes. kz-ге сілтеме жасаған. Сонымен... Хабарға көз жүгірттік. Одан: «Қазақтың ең көп тараған руы – арғын. Мәліметтерге қарағанда, Орта жүздің өкілі - арғындардың саны 509 мың адам екен. Екінші орында – тағы да Орта жүздің өкілі – найман (395 мың адам). Үшінші орында Ұлы жүздің өкілі – дулат (334 мың). Кіші жүздегі ұрпағы ең көп ру шөмекей (100 мың) болып шықты. Адайлар – 90 мың адам, табындар – 80 мың. Айта кетейік, 1896-1911 жылы жүргізілген ауыл шаруашылығы санағы мәліметтері бойынша да арғындардың саны 509 мың адам болған. Ол уақытта бұл ру өкілдері, негізінен, Көкшетау, Қарқаралы, Ақмола, Торғай, Атбасар, Петропавл, Омбы уездері мен Семей қаласында тұрған. Мұхамеджан Тынышбаевтың мәліметінше, 1917 жылы арғындар қазақ рулары арасында саны (890 мың адам) жөнінен екінші орынды иеленген. Бірінші орында байұлы (1 030 мың адам), үшінші орында наймандар (830 мың адам) болған. Қазіргі уақытта қазақтардың жалпы саны 14 млн. адамнан асады. Оның 11,2 млн-ы Қазақстанда тұрып жатыр» деген сөздерді оқыдық та «Бұл сауалнама, бұл хабар кімге және не үшін керек болды екен?» деп ойладық. Шынында мақсаты, мүддесі, болашағы бір және біртұтас ел үшін мұндай сауалнаманың дәл қазіргі кезде өзектілігі бар ма? Әрине, жоқ. Бірақ «жоқ» деп үндемей қалуға тағы да болмайды. Өйткені, сауалнаманың ар жағында қазақ халқы арасында «біз көппіз», «сендер азсыңдар» деген дау-дамай тудырып, бір-бірімен ырың-жырың болса екен дегенді көксеген арам пиғыл тұрған сияқты. Әйтеуір, көңілге дем беретіні дана халқымыздың есті ұлқыздары айтаққа еретін ақымақтардан емес. Хабарсымақтың төменгі жағындағы дәлелді ой-пікірлер бізге осыны аңғартты.

«Nur» деген сайт оқырманы: «Ең пайдасыз әлеуметтік сауал, шындыққа жанаспайды және дау-дамайға жетелейді, қай жерде және қандай жағдайда санаған, Нарынқолдағы бір албандардың өзі қаншама, ешкім санаған жоқ, ал ел бойынша ше?» деп салыпты. «Карл Маркс» деген оқырман: «Бұл сауалнаманың болғанының өзі күмән тудырады. Қайсыңыз осы сауалнамаға қатыстыңыздар?» деген. «Ер» деген азамат: «Біріншіден, бұл сандырақ ой кімнің басына келген? Екіншіден, жеке өз басымнан, менің туыстарымнан және достарымнан мұндай әлеуметтік сауалнама алған жоқ. Үшіншіден, бізді, біртұтас қазақ халқын бұлайша жария түрде бөлшектеу кімге керек. Ойланыңдар!!!» деп қайырыпты. «Мәке» болса: «Ей, қазақтар, осыдан бөліну шығады, бұл қай топастың шығарғаны. Ел ішіндегі ұйыған қаймақтың iруi осыдан басталады, кім қанша болса да бәріміз бір қазақ атадан тарағанбыз» дейді ашынып. Міне, қазақ елін, оның он жерінен сына қақса да ажырамайтын біртұтастығын бағалайтын адамдардың азаматтық сөзі! Әлбетте, бес саусақ бірдей емес. Усойқы сөздерімен отқа май құятындар, «Үрит, соқ!» деп қолдарын шапалақтайтындар да бар. Бірақ ондай мысықтілеулердің сөздері білімді, білікті және бірлікті қалайтын көпшіліктің салиқалы сөзінің қасында түк те емес. Біздің айтайық дегеніміз де осы, айналамыздағы елдердегі бір-бірін сыйламаушылықтан тұтанған оттан ұл-қыздарынан айырылып аңыраған аналар мен жарларын жоқтап жылаған жесірлердің көз жасын көргенде, «Әрбір сөзімізге, әрбір ісімізге абай болайықшы, ағайын!» дегің келеді. Қазақтың «Бөлінгенді бөрі жейді» деген сөзінің ғибраты да осы.

«ДНІПРО»-ға

Жақсы адам ел ырысы, Жақсы сөз жан ырысы.

20 жыл!

Шынар САҒИЕВА, «Ақ жол». Т. Рысқұлов атындағы саябақта «Днепро» украин этномәдени бірлестігі 20 жылдық мерейтойын атап өтті. Мерекелік шараға өзге этномәдени бірлестіктердің жетекшілері мен өкілдері, қала тұрғындары қатысты. Үрмелі аспаптар оркестрі келушілерді көңілді жағдайда күтіп алды. Сахна төріндегі «Қалауымыз – халық бірлігі» деген ұран жүзі басқа, жүрегі бір тұрғындардың ішкі арман-мақсаттарын, мүдделерін айқындап, бір арнаға тоғыстырып тұрғандай болды. Украин этномәдени бірлестігінің салт-дәстүрді насихаттайтын қолөнер бұйымдары, ұлттық тағамдарынан әзірленген көрме де көздің жауын алады. Облыс әкімінің орынбасары Ерқанат Мәнжуов құттықтау лебізін білдіріп, аталмыш бірлестік өкілдерінің мемлекеттің дамуы, бірлігі жолындағы еңбектеріне сәттілік тіледі. Өзге де бірлестік жетекшілері өз лебіздерін ортаға салды. Түрлі ұлт өкілдерінің өнерпаздары саябақты ән-күйге бөледі. «Днепро» украин этно­мәдени бірлестігінің төрағасы Ф.Клименко этномәдени бірлестіктер арасындағы ауызбіршілік пен достықтың нығайғандығын бұл жерден айқын аңғаруға болатындығын айтты.

l ҚОРДАЙ

Д. Қонаев атындағы мектеп-гимназияда Отбасы күніне орай «Әкем, анам және мен – спортшы жанұямыз» тақырыбында іс-шара өтті. Оған төрт жанұя қатысты. Жарыстың әрбір кезеңі тартысты өтіп, жүлдегерлерге «Жастар орталығының» дипломдары мен бағалы сыйлықтары тапсырылды. Байысовтар отбасы жеңіске деген жігері үшін ерекшеленсе, Қоқымбаевтар – үшінші, Мансұровтар – екінші, ал Әбдіматовтар – бірінші орынды иеленді. l Т. РЫСҚҰЛОВ

Таразда өткен «Бәріміз бірдейміз, кемсітуді білмейміз» атты мүмкіндігі шектеулі азаматтардың облыстық байқауында ауданнан қатысқан үміткерлер жетістіктерге қол жеткізді. «Алтын қауырсын» аталымында Халида Киюпова бірінші орын, «Тату отбасы» номинациясы бойынша Мейірім Қосыбаеваның отбасы, «Кәсібінің үздігі» аталымымен Әсет Құдайбергенов екінші орын, «Үздік орындаушы» номинациясында ән орындаудағы шеберлігі үшін Нұркелді Тайлақов, Нұрқанат Ділдабай және балалар әнін үздік орындағаны үшін Әдемі Әшімова, Әділ Ақпан, Жандар Қадір Алғыс хатпен марапатталды. Сондай-ақ, қолөнер шебері Сәмет Иманбердіұлы мен Аяулым Жұмабек «Үздік жасампаз» номинациясында, Жәмила Пернебай «Үздік спортшы» аталымында марапатталды. l САРЫСУ

Аудандық ардагерлер кеңесінің ұйымдастыруымен Ә. Бүркітбаев ауылында «Сарысуым – саялы мекенім» атты аудан ардагерлері арасында жыр мүшәйрасы өтті. Өмір мен өңірдің бай тарихы жайлы сыр шерткен өлеңдері үздік шыққан А. Саттаров, Б. Нұрмаханов мүшәйра жүлдесін иеленді. l ТАЛАС

Қаратау қаласының тұрғыны Әсия әже Құрманәліқызы 100 жасқа толды. Ғасырмен құрдас әженің 11 немересі, 29 шөбересі, 6 шөпшегі бар. Немересінің алды 50 жасқа толса, шөпшегінің алды 5 жаста. Ұрпағы өсіп-өнген әженің мерейтойын мерейлі Отбасы күні әулеті жиналып құттықтады. Қысқа дайындық барысында Шу қаласындағы орталық қазандықтың №1 және №2 қазаны дайын болды. Ал №3 және №4 қазаны көгілдір отынмен жылытылуға бейімделуде. Бұған қажетті қондырғылар, автоматика мен оттықтар Ресейден алынып, жабдықтау жұмыстарын «Монтажник» ЖШС жүргізуде. Бұл жұмыс осы айдың аяғында аяқталады деп күтілуде.

Халық мақалы.

АЛЫП БЕТ ҚАТТ ДА: ЖАТҚАНмен Ес» айдарымен

Осы мәселені нақтылау үшін хабарласқанымызда Тараз қаласы әкімдігі мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің тіл жөніндегі бас маманы л атында Әйгерім Құдайбергенова: нында «Е ң са ні і ім нг К гі е. бү ш ң ді кө ратын Газетіміз ырған «Сіз тұ нда тілші Болат Жаппарұлы – Бізге облыстық ы жарияланып от ас ал на ақ ы м ат ?» в ардагерлер кеңесі тарапынан бе ие з оз сі ққ ле С. А екенін бі бибі көшесінің нжылыс білдіреді. а қ а л а д а ғ ы Л. Мирзоян йш А ғы да қала нына қы қа ат ж ы көшесін С. Аққозиевтің ал лғ ауыстыры атына ауыстыру жөнінде ұсыныс түскен. Біз оны қалалық мәслихат тұрақты комиссиясының қарауына жібердік. Ұсыныс оң шешімін тауып, облыстық мәслихаттың қарауына

АДАМ АЙНАҒА ҚАРАП ТҮЗЕЛЕДІ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ ОҚЫРМАНДАРМЕН КЕЗДЕСУІ ЖАМБЫЛ АУДАНЫНДА ЖАЛҒАСТЫ туралы жан-жақты таратып айтып, алдағы атқарылар істер мен ойдағы идеяларын да ортаға салды.

– Бұл жасалып жатқан дүниелердің барлығы оқырманның көз алдында. Соңғы уақытта «Ақ жол» қазіргі заман талабына сай өзінің жеке сайтын ашты. Онда түрлі саладағы ақпараттар жедел беріліп отырады. Газет шықпайтын күндері оқырмандарымыз сайттан өзіне қажеттінің барлығын таба алады. Сайттың тағы бір жаңалығы бейнекөріністер болып отыр. Енді оқырман газеттің сайтының «Ақ жол- ТВ» деген бөліміне кіре отырып, қызықты бейнекөріністердің де куәсі бола алады, – деді газет басшысы өз сөзінде. Жылы жүздесуде жамбылдық оқырмандар да өздерінің басылымға деген тілек, ұсыныстарын іркіп қалған жоқ.

жіберілді. Онда да ұсыныс қолдау табады деген сенімдеміз. Олай дейтініміз, «Ақ жол» газетінде Қазақстандағы қандықасап қуғын-сүргіннің белсенді қатысушысы Л. Мирзоянның атын көшеден алып тастау керектігі айтылып, оның қазақ зиялыларын қырып-жоюдағы қараниет әрекеттеріне нақты дәлелдер келтірілген, – деді. Ендеше бұл хабарды «Ақ жолдың» ел тарихындағы ақтаңдақтардан арылуға қосқан үлесі деп түсінген дұрыс.

(Көше атауларына қатысты мақаланы 4-ші беттен оқисыздар).

Басылымның Бас редакторы Көсемәлі Сәттібайұлы бастаған, құрамында бас редактордың бірінші орынбасары Ақылжан Мамыт, орынбасары Фариза Әбдікерімова, экономика бөлімінің меңгерушісі Амангелді Әбіл, фототілші Ақәділ Рысмахан және осы жолдардың авторы бар шығармашылық топтың аудан жұртшылығы өкілдерімен кездесуін ашып, жүргізіп отырған аудан әкімі Рүстем Дәулет облыстық бас басылымның өңірдің өміріндегі рөлін жоғары бағалады. Жиналған жұртшылықты қонақтармен таныстырғаннан кейін, облыс баспасөзінің қара шаңырағы «Ақ жолға» аудан өмірі туралы жарияланған мақалалар үшін алғысын білдірген Рүстем Рысбайұлы үстіміздегі жылы газетті 3339 жамбылдық оқырман жаздырып алып, оқып отырғанын айтты.

– Газет – айна, газет – сыншы. Адам айнаға қарап түзелер болса, сын – кемшіліктерді жоюымызға қамшы салады. Бүгінде жастардың дені газет-журналдан бұрын ғаламторға көз жүгіртеді. Интернет өз алдына, баспа өнімдерін, газетті оқудың жөні бөлек. Бұл тұрғыда «Ақ жол» өзінің оқырманы қалыптасқан басылым. Келер жылы «Ақ жолға» жазылым мөлшері биылғы көрсеткіштен асып түсетін болады, – деді аудан әкімі. Сөз кезегінде осы кездесуді ұйымдастырған аудан басшылығына алғысын айтқан Бас редактор Көсемәлі Сәттібайұлы «Ақ жолдың» бүгінгі аяқ алысы, басылым бетінде көтеріліп жатқан мәселелер, қамтылған тақырыптар, ашылған жаңа айдарлар

«Болашақ» қоғамдық бірлестігі «Заңсыз көші-қонның адам саудасына қарсы әрекеті» атты семинар өткізді. Семинар-тренингке құқық қорғау органдары, прокуратура және облыс соттарынан өкілдер қатысты. Онда ҚР ІІМ заңсыз көші-қон және адам саудасымен күрес жүргізетін мамандар даярлайтын оқу орталығының басшысы, полиция полковнигі Ж. Кенбаев, ҚР ІІМ Қарағанды академиясы оқу орталығының профессоры Д. Балғынбеков дәріс оқыды.

l ШУ

ЖАЗЫЛЫМ – 2015

Болат ЖАППАРҰЛЫ, «Ақ жол».

l ТАРАЗ

Келгенбай ШАЛҚАРОВ, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы: – Соңғы уақытта «Ақ жолдың» безендірілуі жақсарып, беті айшықтала түсті. Қуаныштымыз. Қамтылған тақырыптар көңілімізден шығуда. Менің басылымда имандылық тақырыбында мақалалар көптеу болса деген тілегім бар. К. Сәттібайұлы: Дін – қуатты тәрбие құралы. Газетте «Дінің тұрсын дін аман» айдарымен мақалалар тұрақты жарияланып тұрады. Біз Рамазан айында «Отыз күн ораза» деген тақырыпты нөмірден түсірген жоқпыз. Онда Құран сүрелерінен, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадистерінен келтірілген мысалдарда имандылық мәселесі тұрақты түрде жарияланып тұрды. (Жалғасы 3-бетте).

«Ақ жол» сайтын ашып қара, ағайын! ЖАҢА ЖОБА: «АҚ ЖОЛ-ТВ» Он сегіз мың ғаламның түкпір-түкпіріндегі жаңалықтарды, керекті мәліметтердің электронды нұсқаларын жедел түрде табуға мүмкіндік беретін ғажайыптар әлемі – ғаламтордың мүмкіндіктерін бүгінде газетіміз де жан-жақты пайдалануда.

«Ақ жол» сайтының жұмысы жанданып, түрлі айдарлар ашылғанын бұдан бұрын хабарлаған болатынбыз. Енді міне, тағы бір жетістігіміз – сайтымыз әралуан қызықты бейнекөріністермен толығып жатқанын өздеріңізбен қуана бөлісеміз. Әзірге www.akjolgazet.kz сайтының «Ақ жолТВ» деген бөліміне кіре отырып, газетіміздің бөлім меңгерушісі, журналист, жас ақын Табиғат Абаилдаевтың өлеңін тыңдап, Сарысу ауданындағы Итауыз деп аталатын киелі мекенді көріп, тамашалай аласыздар. Алдағы уақытта туған өлкеміздің өзге де таңғажайыптарымен, ел ішіндегі ерекше адамдармен, жергілікті ақындардың шығармашылықтарымен, әнші, бишілердің, тіпті, кішкентай бүлдіршіндердің қызықты қылықтарымен, өзге де түрлі жанрдағы бейнекөріністермен өздеріңізді қуантуды мақсат тұтып отырмыз. Сондықтан сайтымызға кіре отырып, соңғы жаңалықтармен танысып қана қоймай, бейнекөріністерімізді де тамашалап, пікір білдіруге, ұсыныс, талап-тілектеріңізді қалдыруға шақырамыз. «Ақ жол-Ақпарат».

2

25 ырк йек, 2014 жыл

www.akjolgazet.kz

МЕМЛЕКЕТ МЕРЕЙІ

ТАБЫСТЫҢ ҚИЫН МАРШРУТЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ «ҚҰРЛЫҚТЫҚ ТҰЗАҚТАН» ҚАЛАЙ ШЫҚҚАНЫ ЖАЙЫНДА (Соңы. Басы 1-бетте). Ол кезде Нұрсұлтан Назарбаевтың саяси ерік-жігері шешуші р л атқарды. Мемлекет басшысы ағымдағы экономикалық қиыншылықтардан әріге к з жіберіп, «тол қын тасасындағы теңізді к ре білді». Инфрақұрылым пайдасына деген таңдауын ол 1999 жылғы қыркүйектегі халыққа Жол дауында былайша негіздеді: «Екінші мыңжылдықтағы Орталық Азия тарихы құрлықтың ортасында тұрған және әлемдік коммуникацияларға шығатын жолдан ада халықтардың болашағы жоқ екенін к рсетіп берді. Орталық Азияның бүкіл халықтарының тағдыры, егер жекелегенді алып тастасақ, ең негізгі: біз әлемдік маңыздағы к лік арнасы бола аламыз ба немесе тағы да жол шетінде қаламыз ба деген мәселеге байланысты». К лік инфрақұрылымы ел болашағы соған байланысты болатын басым сала ре тінде белгіленді. Стратегиялық жобалар нобайы да сол кезде қаланды. Бірақ ең бастысы – Президентке оларды жүзе ге асырудың сәті түсті. Ал «к ліктік тұзақ тан» шығу жолын іздеген к птеген елдер дәл осы сатыда тежеліп қалған болатын. Біріншіден, Каспий теңізінің мүм кіндіктері барынша пайдаланылуда. Ақтау портын жаңғырту оны ол арқылы Каспийдегі жүк айналымының үштен бірі жүзеге асырылатын ең ірі к лік торабына айналдырды. Екіншіден, Қазақстан отандық тауарлар ағымы сіп келе жатқан зге елдер порттарында берік орын алды. Бүгінде шетелдік порт активтері қатарында Баку астық терминалы, Қара теңіздегі Батуми порты, Балтық теңізіндегі Вентспилс астық терминалы, Тынық мұхиттағы Ляньюньган портындағы Қазақстан-Қытай терминалы бар. Осындай «десанттың» арқасында теңізден алыс жатқан Қазақстан барлық бағыттар бойынша әртараптандырылған порттық инфрақұрылымды құра білді. Үшіншіден, тіпті, экономика үшін ең бір күрделі уақыттардың зінде құрлықтық коммуникациялардың барлық түрлерін дамытуға ауқымды инвестициялар бағытталды. Құбырлы ткізгіш саласын да әлемнің ең ірі рыноктарының біріне мұнай мен газды экспорттау үшін Қазақстан – Қытай бағытында жаңа к лік дәліздері құрылды. Оның сыртында Каспий ңірінен мұнай жеткізуде негізгі маршрутқа айналған КҚК мұнай құбыры салынды. Автомобиль жолы саласында да құрылыс одан кем жүргізілген жоқ. Мұнда Батыс Қытай – Батыс Еуропа автодәлізінің 2700 шақырымдық қазақстандық б лігі әлемдік

жолдарынан, ең ірі гейтвеи-порттардан және оларды байланыстыратын құрлықтағы к лік дәліздерінен, сондай-ақ, құрлықтық тірек пункттерінен тұрады. Қазақстан, іс жүзінде, осы инфрақұрылымнан тысқары – «жол жиегінде» болды. Бірақ егер соңғы жылдары жүзеге асырылған барлық жобаларды әлемнің стратегиялық к лік картасына салар болсақ, біз онда нақты бейнені к реміз. Біріншіден, шығыс пен батыста теңіз порттарына қол жеткізілді. Екіншіден, ел ішінде дербес тірек пункттері құрылды. Үшіншіден, екі халықаралық құрлықтық к лік дәліздері салынды. Сол арқылы Қазақстанды жаһандық к лік инфра құ ры лымына қосу міндетінің барлық буындары қалыптастырылды. Бұл кәдімгі «таудың Магомедке келетін» жағдайы. Үлкен к лік ойынына уақтылы қосыла отырып, Қазақстан жаһандық к лік державасы ретінде қалыптасу үшін іргетас қалай білді. Мұны біздің еліміздің қазіргі сатыдағы шешуші экономикалық жетістігі деп атауға

маңыздағы ең ірі транзиттік жоба болып табылады. Теміржолдар құрылысы ңірлік және тіпті жаһандық ауқымда да нағыз дүмпуді бастан ткерді. Тәуелсіздік жылдары ішінде Қазақстанда 2500 км. жол салынды. Қазақстан – Түрікменстан – Иран халықаралық желісінің учаскесі, Қытай мен Еуропа арасында жүк жеткізуді жеделдеткен Жетіген – Қорғас магистралі салынды. Жаңа Жезқазған – Бейнеу, Арқалық – Шұбарк л, Ақсу – Дегелең, Хромтау – Алтынсарин, Шар – Gскемен жолдары арақашықтықты жүздеген шақырымдарға қысқарта отырып, елдің солтүстік, орталық, батыс және шығыс ңірлерін зара тікелей байланыстырды. Ақтоғай – Достық жолының транзит үшін шешуші учаскесінің ткізу қабілеті ұлғайтылды. Болат магистральдардың бұрын-соң ды болмаған құрылысы ел үшін мүл де жаңа салалар – теміржол машиналарын жасау ісін туындатып, аса ауқымды аумақтағы мірге

жан бітірді. Осылайша, қысқа мерзім ішінде тұйықталушылықтан жол қиылыстарына айналдыра отырып, Қазақстанды Еуразияның к лік торабына айналдыру ж ніндегі стратегиялық міндет шешім тапты. К лік экономиканың дамуы үшін «ш лмектің мойыны» бола алған жоқ. Керісінше, тауарлар мен қызметтерге, жұмыс күшіне тұрақты сұраныс туғыза отырып, ол неғұрлым ықпалды ынталандырушылардың біріне айналды.

БАРЛЫҚ ЖОЛДАР ҚАЗАҚСТАНҒА БАСТАЙДЫ Президент Назарбаев жүргізіп отырған к лік стратегиясының тағы бір қорытындысы бар. Жаһандық к лік инфрақұрылымы дегеніміз нені білдіреді? ЭҚДҰ-ның анық тауынша, ол халықаралық теңіз сауда-к лік

болады. Оның сыртында «орташа табыстар тұзағынан» құтылу үшін барлық алғышарттар жасалды. Экономистер жан басына шаққанда 16 мың доллар ІЖG к р сеткішіне жеткен мемлекеттердің осы белесте іркіліп қалатынын есептеп шығар ған. Қазақстан, болжам бойынша, оған 2016 жылы шығады. Бірақ жасалған инфра құры лымдық кеңістік пен к ліктік машина жасаудың буырқана дамуы «2016 проблемасының» табысты шешілетініне негіз бола алады. Нұрсұлтан Назарбаев жасаған к лік стратегиясына тарихи таңдау бізге болашаққа жол салды деп ешқандай әсірелеусіз-ақ айтуға болады. Бұл жол қазірдің зінде жаңа, бұрынғыдан да бетер батыл бағдарларға ие болуда, олардың қатарында «Нұрлы жол» жобасы бар. Gйткені, табыс дегеніміз белгіленген пункт емес, ол – жол. Және Қазақстан онымен сенімді алға басуда.

(«Егемен Қазақстан», 24 қыркүйек 2014 жыл).

1 ҚАЗАН – ҚР ПАРЛАМЕНТІ СЕНАТЫНЫҢ САЙЛАУЫ КҮНІІ

АУЫЛДЫ ДАМЫТУ – АБЫРОЙЛЫ МІНДЕТ Мұратбай ЖОЛДАСБАЕВ, ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПАРЛАМЕНТІ СЕНАТЫНЫҢ ДЕПУТАТТЫҒЫНА КАНДИДАТ. ҚОС ПАЛАТАЛЫ ПАРЛАМЕНТ ӨМІРГЕ КЕЛГЕН 18 ЖЫЛДЫҢ ІШІНДЕ ҚАЗАҚСТАН КОНСТИТУЦИЯСЫНЫҢ ТАЛАПТАРЫНА СӘЙКЕС ТӘУЕЛСІЗ ЕЛІМІЗДІҢ ЖАН-ЖАҚТЫ ДАМУЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК, САЯСИ-ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ, СЫРТҚЫ ЖӘНЕ ІШКІ САЯСАТ, ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК, ЖАҚЫН, АЛЫС ШЕТЕЛДЕРМЕН КӨПТАРАПТЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ДИПЛОМАТИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫСТАРДЫ ОРНАТУ, ОРНЫҚТЫРУ СТРАТЕГИЯСЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗІН ҚАЛАЙТЫН ЗАҢДАРДЫ ҚАБЫЛДАП, ҚАРҚЫНДЫ ЖҰМЫС АТҚАРДЫ. ЕЛБАСЫ ОЙ ЕЛЕГІНЕН ӨТКІЗІП ӨМІРГЕ ЖОЛДАҒАН ЭКОНОМИКАДАҒЫ ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУДІҢ НАРЫҚТЫҚ ТӘСІЛІН, САЯСАТТАҒЫ ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ ҮРДІСТЕРДІ, ИДЕОЛОГИЯДАҒЫ ПІКІР АЛУАНДЫЛЫҒЫН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ЗАҢНАМАЛАР ӘЛЕМДЕ ҚОҒАМ ДАМУЫНЫҢ «ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ЖОЛЫ» ДЕП АТАЛАТЫН БОЛМЫСЫ БӨЛЕК ҮДЕРІСТІ ҚАЛЫПТАСТЫРДЫ. ОНЫ ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ ҒАСЫРҒА ТАТЫРЛЫҚ 23 ЖЫЛЫ ІШІНДЕ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДҮНИЕЖҮЗІНДЕГІ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІ 50 ЕЛДІҢ ҚАТАРЫНАН ОЙЫП ОРЫН АЛҒАНЫ ДӘЛЕЛДЕП ОТЫР. ЕЛІМІЗДЕГІ ЗАҢ ШЫҒАРУШЫ ЕҢ ЖОҒАРЫ ОРГАННЫҢ АЛДА АТҚАРАР ЖҰМЫСЫНЫҢ АУҚЫМЫ КЕҢ, МІНДЕТІ ҰШАН ТЕҢІЗ. Егер Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты болып сайлансам, зімнің барлық ерік-жігерімді, күш-қуатымды Ұлт К шбасшысы - Елбасы Н.N. Назарбаев ұсынған «Қазақстан-2050» Стратегиясынан туындайтын басты мақсат – Отанымыздың ең дамыған 30 елдің қатарына енуіне қол жеткізуге құқықтық негіз қалайтын заңнамаларды қабылдауға белсене қатысуға жұмсаймын. Мен мір бойы ауылшаруашылығы саласымен айналысып келе жатқан адаммын. Ауыл – қазақтың кіндігі байланған алтын қазығы десек, шаруа – елдің асыраушысы. Түптің түбінде ел тәуелсіздігінің тағдырын азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету проблемасы шешеді. Сондықтан да басқа салаларға қарағанда ауылшаруашылығы мемлекет тарапынан қолдауға зәру. Қолдап та отыр. Мәселен, «Агробизнес -2020» бағдарламасы қабылданғаннан бері жаңа қаржылық құралдар енгізілуі арқылы қаржыға қолжетімділік біршама артты. Дегенмен, бұл әлі де саланы инновациялық сара жолға салуға жеткіліксіз. Осыған байланысты мемлекеттік-жеке меншіктік әріптестіктің жаңа тетіктерін енгізу қажет. Мұнда мемлекеттік институттардың р лі ауылшаруашылығы тауарын ндірушілерге тиімді маркетинг пен менеджмент жүргізуге к мек к рсетуде болмақ. Ол үшін инвестициялық жобаларды мемлекеттік-жеке меншіктік әріптестік негізінде жүзеге асырып, біртіндеп жеке меншікке ауыстыру тәжірибесін енгізу заңмен реттелгені ж н деп санаймын. Озық технологияларды, ауыл шаруашылығы дақылдарының німді жаңа сорттары мен зіміздің климатқа жерсінген мал тұқымын асылдандыруды, селекциялық жұмыстарды жолға қою мақсатында ғылымға қаржы б луді жыл сайын арттырып отыру қажет. Айталық, құрғақшылыққа т зімді жоғары німді астық сортының німділігін екі есеге дейін к теруге мүмкіндіктер бар. Ал бізде соңғы 20 жылда ондаған сорттар шығарылғанмен әр гектардан алынатын нім бірде-бір центнерге скен жоқ. Ауылшаруашылығы німдерін қайта ңдеу, сондай-ақ, сапалы, қолжетімді әрі бәсекеге қабілетті нім шығаруға қол жеткізу үшін қайта ңдеу кәсіпорындарын жеткілікті түрде несие ресурстарымен қамтамасыз етуге, жаңадан салынатын қайта ңдеу кәсіпорындарын мемлекеттік қолдауға ерекше мән беру қажет. Бұл ретте жаңа тетіктер ретінде инвестициялық субсидиялар мен венчурлық қаржыландыруды жолға қойған ж н деп есептеймін. Мемлекетаралық су б лу мәселелерін реттеуге қатысты шаралар қабылдауды тездетуге үлес қосуды зімнің кезек күттірмейтін міндеттерімнің бірі деп санаймын. Жер мен су – біздің негізгі табиғи байлығымыз. Біз оларды бүгін пайдаланып қана

қоймай, келешек ұрпаққа да қалдыруымыз қажет. Сондықтан су үнемдеу технологияларын тек ауылшаруашылығында ғана емес экономиканың барлық саласына ендіруге міндеттіміз. Ауылшаруашылығы ндірісін несиелендірудің к п арналы жүйесін қалыптастыру, банктік несиелендірудің саласын кеңейтіп пайыздық телімін азайту, маусымдық жеңілдіктермен шаруаларға несие беру к лемін арттыру, ауылдағы тұрмысы т мендерге мал сатып алу үшін бірнеше жылға шағын несиелер беру күн тәртібінен түспеуі тиіс. Бұл мәселелер, жалпы ауылшаруашылығын жаңа сатыға к теру, азық-түлік қауіпсіздігін бекемдей түсу агро неркәсіптік кешенді мемлекеттік реттеудің негіздері туралы арнайы заң қабылдауды талап етеді деп ойлаймын. Айта кету керек, Елбасының бірнеше қайтара берген тапсырмасына қарамай ауыл шаруашылығы кооперациясы туралы заңның қабылдануы негізсіз созылып келеді. Мен осы заңның тезірек қабылдануына және қолданыстағы басқа да заңнамаларды жетілдіруге ынталылық танытатын боламын. Халықаралық жағдайлар ушығып, дүниежүзілік қауымдастықтың зара алшақтауы белең алып, экономиканы әлсірету және саяси мұқату мақсатымен зара санкциялар қолдану жағдайлары орын алған кезде Еуразиялық экономикалық одақтың мүмкіндіктерін барынша пайдаланудың, сондай-ақ, әлемдік экономикадан жаңа нарықтық орта іздеуді жалғастырудың маңыздылығы з алдына, Елбасының тапсырмасы ішкі азық-түлiк рыногының импортқа тәуелдiлігін т мендету ж нiндегi шараларды орындау үшін Үкімет Парламентке жаңа заңдар ұсынатыны күмәнсіз. Сенат депутаты болып сайланған жағдайда оларды қабылдауға белсене қатысуды азаматтық борышым деп білемін. Сондай-ақ, экономикада қолайлы инвестициялық жағдайлар туғызу және жүргізіліп отырған экономикалық саясаттың тиімділігін, немесе пайдалылығы мен салынған инвестицияның қайтарымдылығын қамтамасыз ететін заңнамалық базаны жетілдіру қажет екендігін құптаймын, з үлесімді қосуға дайынмын. Ел экономикасында шағын және орта бизнес үлесінің үнемі артып отыруы мемлекетіміздің қуатын еселей түсетіні хақ. Олардың заңдық тұрғыда бастапқы бизнесін қолдау тетіктері жетілдіре түсуді талап етеді. Gкініштісі, екінші деңгейдегі бірде бір банк мұндай бизнесті қаржыландырмайды. Ал мемлекеттік бағдарламалар болса з бизнесін бастауға ниетті азаматтардың бәрін қамти алмауда. Сондықтан бастапқы бизнесті қаржыландыру механизмдерін әлі де заңдық нормалармен пысықтай түсу керек. Қолдауды тек мемлекеттік қаржылық институттар арқылы ғана емес, екінші деңгейдегі

банктерді қорландыру арқылы да жүргізген тиімді. Бұл инвестициялық жоба бастамашыларының мүмкіндіктерін кеңейтеді. Мемлекеттің салық жүйесін және кедендік рәсімдерді оңайлату саясаты жалғасын табатыны с зсіз. Болашақ салық саясаты ішкі сім мен отандық экспортты, жинақтауды, үнемдеуді және салымды ұлғайтуды ынталандыруы тиіс. Біздің халқымыз табысын жасырып, салықтан қашатын жол іздемей, ашық та таза табыс табуды үйренуі керек. Сонда оларды з дүниелері мен кәсіптерін жария етуге, заңдастыруға үгіттеудің қажеті болмайды. Қоғамдағы саяси тұрақтылық мен азаматтық келісім экономикада рлеу туғызып әлеуметтік әділдіктің орнығуына, демократиялық үдерістердің дамуына, халықтың мір сүру деңгейінің тұрақты суіне жағдай жасауы тиіс. Барлық мемлекеттік бағдарламалар осы мақсатқа бағытталған. Мен жұмыссыздықты азайтатын, тұрғындардың табысын ұлғайтатын бағдарламалар жасауға белсене қатысуды сайлаушыларыма берген уәдем деп ұғамын. Қолданыстағы «Жұмыспен қамту – 2020», «Gрлеу» секілді бағдарламаларды әлі де пысықтау қажет деп есептеймін. Nсіресе, 16 мен 29 жас аралығындарды жастар санатына жатқызатын болсақ, олардың саны елімізде т рт жарым миллион адамды құрайды. Бұлар еліміздің ертеңі. Демек, оларды оқумен, жұмыспен қамту – басты мақсат.Сондықтан орта және шағын бизнеспен айналысамын деген жастарға жеңілдетілген несие беру, шарт негізінде шығарылатын німіне, к рсетілетін қызметіне тапсырыс беріп, материалдық ресурстармен қамтамасыз ету, жастарды жұмысқа алған кәсіпкерлерге озық елдердегі секілді салық жеңілдіктерін жасау, зейнетке шыққандардың орнына міндетті түрде жастарды қабылдау, әр жұмыс беруші меншік нысанына қарамастан жастар үшін 20 пайыздық квота қалдыру, еңбекақы т леу қорынан 1 пайыз к леміндегі қаржыны жастарды еңбекке телу қорына аударып отыру арнайы заңнамалық жолмен жүзеге асып жатса, жастарға үлкен жанашырлық болар еді. Азаматтарды жұмыспен қамту саласында мемлекет оларды жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғауға, барлық адамдардың мамандық пен жұмыс алуда бірдей мүмкіндіктермен қамтамасыз етілуіне, әлеуметтік к мекті аса қажет ететін әсіресе орта мектептен кейін білімін жалғастыра алмағандарды, жоғары білім алып мамандығы бойынша жұмысқа орналаса алмай сарсаңға түсіп жүргендерді, кәмелетке толмаған

балаларды тәрбиелеп отырған жалғызілікті аналар мен к пбалалы отбасыларды қорғаудың жүйесі мен мемлекет беретін кепілдіктерін құқықтық негізде пысықтай түсу халық қалаулыларының құзырында. Сындарлы жастар саясатын жүргізу, отбасындағы, балабақшадағы, мектептегі, еңбек ұжымдарындағы тәрбие жұмысын ұлттық стандарттарға сай жүргізу, жастарды жат әдеттерден: ішімдіктен, нашақорлықтан, моральдық жұтаңдықтан, діни экстремизмнен аулақ болудың, алдын алудың мемлекеттік жүйесін қалыптастыру, бала тәрбиесі үшін ата-аналардың, мұғалімдердің, жұмыс берушілердің жауапкершілігін күшейту заң талаптарынан туындауы тиіс. Парламент депутаты бұдан тыс қала алмайды. Халыққа білім берудің, денсаулығын сақтаудың, ел мәдениетін к терудің құқықтық негіздері жасалынған. Бұдан енді оларға қайта оралудың қажеті жоқ деген жаңсақ ой туындамауы тиіс. Заң да тірі организм секілді қоғамдағы згерістерге орай жаңарып отыруы тиіс. Онсыз алға жылжу болмайды. Парламентте қолданыстағы заңдарға згерістер мен толықтырулар енгізіліп жататындығы сондықтан болар. Меніңше, денсаулық сақтау, білім, мәдениет саласындағы заңдар әлі де жетілдіре түсуді талап етеді. Gйткені, мектеп бітірушілерді Бірыңғай ұлттық тестілеудегі, жеке меншіктегі колледждер мен жоғары оқу орындарын аттестациялау кезінде анықталған кемшіліктер, сыбайластық заң бұзушылықтар, медицина саласындағы әлі де кездесетін келеңсіздіктер ( ақылы қызмет к рсетудің етек жайып бара жатқандығы, дәрі–дәрмектер бағаларының шарықтауы т.б.), мәдениеттегі дәстүрлі с з, саз нерлерімізді батыстың даңғазасы ығыстыра бастауы ркениетті мақсат тұтқан әрбір азаматты алаңдатуы тиіс. Бұл олқылықтар тек заң тұрғысында ғана ж нделмек. Медициналық к мектің кепілді тегін к лемі туралы арнайы заң қабылдау кезек күттірмес міндет. Мәдениет, білім туралы заңдарға згерістер енгізу арқылы аталмыш салалардың ұлттық моделін қалыптастыруға болады. Мен отандастарымның барлығының қауіпсіз мір сүруіне, оларға бірдей мүмкіндіктер беру арқылы ертеңіне деген нық сенімін туғызуға жағдай жасау үшін Парламент Сенатының депутатына берілген құқықтар аясында барлық мүмкін болған шараларды жүзеге асыруға дайынмын. Бұл менің бағдарламамның басты діңгегі және оны жүзеге асыруға білімім де, тәжірибем де жетеді, ал ең бастысы з халқыма адал қызмет етсем деген үлкен мақсатым менің перзенттік парызымды ұштай түседі.

Мақаланың ақысы ҚР Парламенті Сенатының депутаттығына кандидат М.С. Жолдасбаевтың жеке қорынан төленді.

БАСҚА БАСЫЛЫМДАРДАН КЕҢ -БАЙТАҚ ЖЕРІМІЗГЕ КӨЗ АЛАРТҚАНДАР КІМДЕР? «Вконтакте» әлеуметтік желісінде ел арасына ши жүгіртуші «Солтүстік Қазақстан – бұл орыстың жері» атты даулы топ қайтадан бой к рсетті, – деп хабарлайды «Алаш айнасы» газеті. Дүмбілез қауымдастық зінің мақсатын былайша насихаттайды: «Солтүстік Қазақстан – Қазақстан Республикасы құрамындағы экономикалықжағрафиялық уақытша ңір. Оған қазір м ы н а н д а й аймақтар енеді: С о л т ү с т і к Қазақстан, Қостанай, Павлодар, А қ м о л а облыстары және ел орталығы – Астана қаласы. Сонымен қатар Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан, Ақт бе облысының және Қарағанды облысының солтүстік аумағы да бар. Бұл жердің барлығы Ресейге қайтарылуы тиіс, себебі, біріншіден, бұл совет кезінде қазақтарға берілген казак жерлері, екіншіден, қазір де мұнда орыстардың үлесі басым, үшіншіден, Қазақстанның оған ешқандай құқығы жоқ». Жарты ай бойы ғаламторда қазақстандықтардың ашу-ызасына тиіп к зге к рінген оларды еліміздің құзырлы мекемесі экстремистік деп танып, әлеуметтік желіден алдырып тастаған. Бірақ отандық «Курсив» газеті бүгіндері зінің Ресейдің әр қаласындағы ақпарат к здеріне сілтеме жасауда әлгі экстремистік топтың ғаламторда әлі жұмыс істеп жатқанын нақтылап отыр. Gзін ұлтшыл деп атаған әлдебір Влад Котов ресейліктер арасында әлі экстремизмнің «дәнін» сеуіп жүрген боп шықты. С йтсек, атышулы топқа Қазақстан территориясында ғана тыйым салыныпты. Ал Ресейде бұл топтың ақпараты ашықтан-ашық жарияланып жатыр. Дос К шім, саясаттанушы: – Қазақстан б тен елдің адамдарын жазалай алмайды. Жалпы, қазақ жеріне к з салып, оны орыстыкі деп сайраған бұл бірінші жайт емес. Nсіресе, КСРО тараған кезде осындай әңгіме Ресей тарапынан те к п айтылды. Оған құлағымыздың еті үйреніп те барады. Бірақ мұндайда алақан жайып, жай қарап отыруға болмайды. Gйткені, ақпарат айдыны – мемлекеттік қауіпсіздіктің басты тірегі. Сондықтан мұндай желдірме с здің астарын з тарапымыздан ресми мінберден де, мамандардың аузымен де ашық талқылап, халыққа түсіндіріп беруіміз керек. С йтіп қана біз арам пиғылдыларды елдің алдында әшкерелеп, сонымен қатар ұлттық рухты жани аламыз. Алайда, біздің заң бұл ретте те қатаң. Тіпті, Украина сабақтарын ашықтан-ашық талқылауға рұқсат бермейді. Бұл, әрине дұрыс емес. Қазір айналамызда соғыс жүріп жатыр. Ондайда қамсыз отыруға еш болмайды. Кез-келген ақпараттық шабуылға тойтарыс берілуі тиіс.

РЕСЕЙ ҚЫРҒЫЗСТАНҒА ЫҚПАЛЫН КҮШЕЙТТI «Мәскеу посткеңестiк мемлекет – Қырғызстанға ықпалын бiрте-бiрте күшейтiп жатыр», деп жазады «Жас алаш» газеті «The Guardian» газетiне сілтеме жасап. Жарияланымға сенсек, Ресей соңғы бiрнеше жылдың iшiнде Қырғызстанға кезiнде берген жарты миллиардқа жуық доллар қарызын кешкен. Бұдан б лек қырғыз үкiметiне қару мен әскери техниканы берiп тұруға уәде еткен, сондай-ақ, қырғыздың газ жүйесiн де з бақылауына ткiздi. «Ростнефть» ұлттық компаниясы мен «Газпром» ААҚ Қырғызстанның энергетикалық жобаларына қ о м а қ т ы инвестиция салған. Қырғызстан а с т а н а с ы Бiшкектiң маңындағы М а н а с әуежайында орналасқан АҚШ-тың iрi әскери-әуе базасының ж а б ы л у ы да Ресейдiң ықпалы. Бұған түсiндiрме берген Колумбия университетi саясаттану б лiмiнiң профессоры Александр Кули Манастың жабылуы – Қырғызстанның Ресейге тәуелдi мемлекет ретiндегi жаңа тарихының бетiн ашты дейдi. «Ресей тарапынан болған қысым мен экономикалық қолдаудың арқасында Қырғызстан үкiметi 2009 жылы АҚШ базасын Манастан ығыстырып шығармақ болды. Бiрақ американдықтар жыл сайын т лейтiн соманы 17,4 миллион доллардан 60 миллион долларға дейiн к теруге келiстi», – делiнген мақалада. Бiрақ Ресей аймақтағы шетелдiң әскери базасына сақтықпен қарады. Ол б лiнетiн ақша к лемiн арттырды, ақыры з дегенiне жеттi. Биылғы жылдың тамызында Ресей Қырғызстанға 500 миллион доллар к лемiнде к мек к рсетуге уәде еттi. Мұнысы Қырғызстанның Еуразиялық экономикалық одаққа интеграциясын тездету үшiн жасалды. Ресейдiң сыртқы iстер министрi Сергей Лавров бұл қаржы Бiшкек үшiн те-м те қолайлы жағдай туғызуға жеткiлiктi екенiн айтты, бiрақ ақшаның қайда жұмсалатынын ашып айтпады. Қырғызстан президентi Алмазбек Атамбаев оның елi Еуразиялық экономикалық одаққа жылдың соңына қарай кiретiнiн мәлiмдедi. «Мәскеудiң Қырғызстанда 4 әскери нысаны, оның iшiнде Бiшкектен алыс емес Кантеде әуе базасы мен 600 ресейлiк әскери қызметкерi, сондай-ақ, әскери ұшақтары бар. Сонымен қатар Тянь-Шань тауында Ыстықк л маңында сынақ алаңы бар». Тұрсынбек ТЕМІРЛАНҰЛЫ.

ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСЫНДА ГЕРОИН ТӘРКІЛЕНДІ Қарағандылық тәртіп сақшылары есірткі саудасымен айналысып келген қылмыстық топты құрықтады. Тінту барысында олардан 40 килограмм героин есірткісі тәркіленген. Полиция қызметкерлерінің айтуынша, қылмыстық топ есірткіні Қырғызстаннан Ресейге алып тпек б болған. А Алайда, й оңай олжаны к здегендердің арам ойы жүзеге аспады. Жедел іздестіру шаралары барысында үш адам мінген авток лік тоқтатылып, 40 пакетке б лініп салынған 40 килограмм героин табылған. Мамандардың айтуынша, оның қара базардағы құны 131 миллион теңгеден асып жығылады. Қазір аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. «Ақ жол-Ақпарат».

3

25 ырк йек, 2014 жыл

ЖАЗЫЛЫМ – 2015 ОБЛЫСТЫҚ ӘКІМДІКТЕ

АДАМ АЙНАҒА ҚАРАП ТҮЗЕЛЕДІ

ӨҢІРДІҢ ҮМІТІ ӨНДІРІСТЕ ОБЛЫС КӘСІПОРЫНДАРЫ СЕГІЗ АЙДА 171 МЛРД ТЕҢГЕНІҢ ӨНІМДЕРІН ӨНДІРДІ

«АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ ОҚЫРМАНДАРМЕН КЕЗДЕСУІ ЖАМБЫЛ АУДАНЫНДА ЖАЛҒАСТЫ

Болат ЖАППАРҰЛЫ, «Ақ жол». Облыс әкімдігі кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық дамыту басқармасының ұйымдастыруымен өткен өңірдің өндіруші кәсіпорын басшыларымен кездесуінде облыс әкімі Кәрім Көкірекбаев ірі және орта өндіріс кәсіпорындарының мүмкіндігін сөз етті.

– Бұл мәселе Елбасының ағымдағы жылдың 6 тамызындағы Үкіметтің кеңейтілген отырысында еліміздің экономикалық өсімін қамтамасыз ету бойынша жүктеген тапсырмасынан туындап отыр. Тапсырманы жүзеге асыруда атқарушы органдар жүйелі жұмыстар жүргізуде. Қазіргі таңда мемлекет тарапынан кәсіпкерлікті дамыту үшін қомақты көмек көрсетілуде. Оның жемісін күнделікті тіршілік барысында өздеріңіз сезініп те жүрсіздер. «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы бойынша пайыздық мөлшерлерді субсидиялау, кепілдік беру, гранттық төлемдер, инженерлік инфрақұрылым жүргізу негізгі бағыттар қатарында. Тек үстіміздегі жылдың өзінде осы мақсатқа облысымызға республикалық бюджеттен 2,5 миллиард теңге қарастырылған, – деді мемлекет тарапынан көрсетіліп отырған қолдауды жоғары бағалаған Кәрім Нәсбекұлы. Қазіргі таңда облыста 60-тан астам ірі және орта өндіріс кәсіпорындары жұмыс істейді. Олар үстіміздегі жылдың сегіз айында 171 миллиард теңгенің өнімдерін өндірген. Өңірде 29 инвестициялық жоба индустрияландыру картасына енгізіліп, 9 жоба өзінің жоспарлы қуатының 100 пайызына шыққан. Олардың қатарында «Жасұлан және К», «Амангелді ГАЗ», «Мыңарал-Таскомпани», «Алтыналмас» АК», «Супер Фарм», «Луговой жылқы зауыты», «Бином Строй-Деталь», «Карат-V», «КазИрАгро» компаниялары бар. Ал жоспарлы қуатының 60-95 пайызына шыққан 7 жоба «Казфосфат», «АльБасар», «Запчасть», «База сервис», «ЭнергоСтройПроект», «Та-Мақ», «ЭнерджиТараз» компанияларына тиісті. 10 жоба жоспарлы қуатын 60 пайыздан төмен игерген. Бірақ оның әртүрлі себеп-салдары бар. Алдымен әңгіме «Казфосфат» ЖШС жайында болды. Кәсіпорынның бас директоры Мұқаш Ескендіров жыл аяғына дейін межеден шығуға сөз берді. Тұсаукесер рәсімін телекөпір арқылы Елбасының өзі өткізген «Талас Инвест Компани» ЖШС директоры Бақтияр Алдашов биыл 1000 тонна натрий цианидін өндіру мүмкіндігі бар екенін алға тартты. Кәсіпорын инфрақұрылымы ауданға берілген. Б. Алдашовтың «аудан игере ала ма?» деген қаупі бар. Кәрім Нәсбекұлы бұл жөнінде арнайы комиссия құрып, істің мән-жайын нақтылауды тапсырды. Кейбір кәсіпорындардың жақсы көрсеткіштерге қол жеткізумен қатар жағымды жаңалықтары да бар. Мысалы, «Жасұлан және К» ЖШС биогумус табиғи тыңайтқышын өндіретін зауыт ашқалы жатыр. Ал «Та-Мақ» ЖШС өнімдерін республикадан тыс шығарып, Ресей Федерациясының алты аймағымен әріптестік орнатпақ. Облыста отандық өнімді пайдалануда орын алып отырған әттегенайлар да бар. Мәселен, «Кирпичник» ЖШС толық күшінде өнім өндіріп жатқанымен, кәсіпорынның облыстағы тұтынушылары жоқтың қасы. Сол сияқты «ЭнерджиТараз» ЖШС өнімдерінің өтуі де көңілдегідей емес.

(Соңы. Басы 1-бетте).

– Қазір түрлі радикалды ағымдағы топтар қаптап кетті. Қоғамға солардан қауіп бар. Менікі «баспасөз арқылы соларға тойтарыс берілсе, теріс ағымдағыларға қарсы ымырасыз күрес жүргізілсе, деген ой», – деді ақсақал. Аманәлі Құрбанов, аудан әкімдігі ауыл шаруашылығы бөлімінің басшысы: – 40 жылдан бері «Ақ жолдың» оқырманымын. Көз алдымызда көркейіп келеді. Онда ең бірінші бас редактордың ықпалы зор Мұртаза басқарған басылымдарында қызмет атқарған журналистерді «Шерханның шекпенінен шыққандар» деп атағаны есімізде. Сол сияқты, болашақта «Ақ жолдың» жас журналистерін ел «Көсемәлінің күпісін кигендер» деп атап жатса деген тілек бар. Бұл сөзге жұрт ду күлді. Қол шапалақтап жатқандар да бар. Біз мұны көпшіліктің қолдағаны деп ұқтық. «Жақсы сөз – жарым ырыс». Лайым, солай болғай!

болатыны анық. Бұл тұрғыда «Ақ жолдың» маңдайының бағы бес елі екен, деп айта аламын. Әр жылдары газетті туған жеріміздің тұлғалы

Бақытжан Мырхалықов, аудандық пошта байланысы торабының бастығы: – Айтары жоқ, «Ақ жол» газеті қазір өте қызықты

перзенттері басқарды. Енді міне, өзіңіз басқарып отырсыз. Өткен ғасырдың 70-80-інші жылдары республиканың Шерхан

ШАЛҒАЙ ҚЫСТАУЛАРҒА ДА ЖЕТТІ

Құрманбек ӘЛІМЖАН, «Ақ жол». Елімізде «Жасыл даму» кешенді жоспары аясында балама энергия көздеріне барынша ден қойылуда. Біздің облысымызда, оның ішінде Қордай ауданында да соңғы жылдары жел мен күн сәулесінен электр қуатын өндіретін стансалар салынып жатыр. Бұлар өндірістік негіздегі үлкен нысандар болса, биыл оның шағын шаруашылыққа, тіпті, отбасына арналған кішігірім үлгілері де пайда бола бастады. Бұған мемлекеттік «Жұмыспен қамту жол картасы-2020» бағдарламасы арқылы қол жеткізіліп отыр. Бағдарламаның өз бизнесіңді дамытуға жетіспейтін инфрақұрылым жүргізуге мүмкіндік беретін бағыты бойынша биыл онға тарта қордайлық шаруа қожалықтарының ең шалғайдағы қыстауларына шағын жел және күн электр стансалары орнатылуда. Аудандық жұмыспен қамту орталығы арқылы жүзеге асырылып жатқан шараның тиімділігі зор. Біріншіден, электр желісін тартуға мүмкіндік жоқ алыс мал жайылымдары мен қыстаулардағы малшы қауым тұрақты электр жарығымен қамтамасыз етіледі. Қуаты 3,2 вольт. Бұдан шопанның үйі мен қора-жайындағы самаладай жарық өз алдына, отбасымен теледидар көріп, тоңазытқышы жұмыс істеп, тіпті, электрмен сүт сауу, сүтті тарту, жем жару агрегаттарын іске қоса алады. Екіншіден, бұл үшін малшының қалтасынан шығын шықпайды, қондырғылардың бағасы да, оны орнатып беру ақысы да мемлекет есебінен төленеді.

Мұндай игілікті пайдаланудың өзіндік ережесі бар. Шаруа қожалығы өндірісті дамыту, яғни отармен мал өсіруді кеңейту мақсатында шағын несие алатын болса, инженерлік инфрақұрылымы үшін қосалқы техникалық жабдықты сатып алуға өтінімді қоса беруіне болады. Ол үшін қыстауы шалғайда орналасқан болуы шарт. Комиссия ұйғарымымен шағын электр стансасын орнатуға лайық деп табылған шаруа қожалығы үшін техникалық жабдық мемлекет есебінен сатып алынып, бағдарламаға қатысушы ретінде шаруа қожалығының меншігіне беріледі. Бұл жерде сатып алынатын қондырғылардың құны берілетін шағын несие сомасынан (3 миллион теңге) аспауы тиіс. Осы мақсатқа биыл ауданға республикалық бюджеттен 30 миллион теңге қаражат бөлінген. Бұл кемінде он шаруа қожалығын шағын электр стансасымен жабдықтауға есептелген. Маусым айында ауданның төрт шаруа қожалығына осындай шағын жел және күн электр қондырғылары орнатылған болатын. Біз солардың бірі – Ноғайбай ауылдық округіндегі «Айбар» шаруа қожалығының қыстауында болдық. Жеңіл көліктер жете алмайтын, жолы қиын биік тау бөктеріндегі Беріктас деген жердегі бұл қыстау шынында да желдің өтінде екен. Қора маңына орнатылған жел қалбағайы сонадайдан көзге шалынды. Қасында он панельден тұратын күн сәулесінен қуат өндіретін қондырғы және тұр.

– Болмашы желдің өзі қалбағайды зыр қақтыруға жетіп жатыр, – дейді шаруа қожалығының мүшесі Данияр Абдраманов. – Қалбағай белдік беріліс арқылы қуат генераторын жұмыс

істетеді. Қасындағы күн панельдерімен қуатты аккумуляторға жинақтауға да болады. Ал ауылдық округтің әкімі Ермұхан Жапарбеков осындай жабдықтарға басқалар тарапынан да қызығушылық артып отырғанын айтады. Әзірге мұндай шағын стансалар бүкіл ауданда санаулы ғана. Кенен ауылындағы «Дарын», Қарасудағы «Данияр» және Масаншы ауылдық округіндегі «Итішпес» шаруа қожалықтарында жұмыс істеп тұр. Әрқайсысы 2 миллион 950 мың теңге тұратын қондырғыларды алматылық «Казахстанские ветроэнергетические технологий» ЖШС әкеліп орнатқан екен.

– Енді ауданда бұл жұмыстың екінші кезегі қолға алынды, – дейді аудандық жұмыспен қамту орталығының директоры Гүлшат Ермұхамбетова.

– Алматылық «SamaL ENERGV» ЖШС әрқайсысы екі миллион теңгеге жуық бағаланған үш қондырғыны Масаншы, Қарасай ауылдық аймақтарындағы «Мадина», «Бірлік», «Елдос» шаруа қожалықтарының қыстауларына орнатуда. Ал, жыл аяғына дейін тағы осындай үш шаруа қожалығына несие бере отырып, шағын электр стансаларын қоса орнатудың құжаттары ресімделуде. Сымсыз байланыс түрлері өмірімізге мықтап енгені тәрізді, енді ауылды шет жайлап, мал өсіретін қауымды желісіз, арзан әрі экологиялық таза электр қуатымен қамтамасыз етудің қанатты жобалары осылай сыннан өтуде. Бұл әлі-ақ үйреншікті құбылысқа айналып, мемлекеттік бағдарламаның шапағатын айналадағы әрбір малшы отбасы сезінетін күндер алыс емес. Қордай ауданы.

Шолпан Оразбаева, «Қазақстан-Тараз» телеарнасының Ж а м б ы л ауданындағы меншікті тілшісі: – М ен і г а з е т бетінде жастар мәселесінің аздау жарық көретіні мазалайтын. Бас редактор ағамыздан «Маздақ» жастар беті ашылғалы жатқанын естіп, қуанып қалдым. Журналист ретінде аға газеттегі әріптестеріме шығармашылық табыстар тілеймін!

– Көсемәлі мырза, маған Сіздің қазақтың біртуар ұлы Қонаев туралы

жазған естелігіңіз ұнады, – деді қайтадан сөз алған К. Шалқаров.

– Сондағы Дінмұхамед Қонаев пен Қалтай Мұхамеджанов арасында болған әңгіме қазақтың сөзге тоқтайтынына үлкен мысал. Бұл – үлгі тұтар үрдіс.

– Қаламгер үшін жазғаның туралы жақсы пікір айтылса, еңбегіңнің жанғаны. Алған әсеріңіз, айтқан пікіріңіз үшін рахмет! – деді К.Сәттібайұлы оқырманға шынайы ризашылығын жеткізіп. Жиынды қорытындылаған аудан әкімі Рүстем Дәулет облыстың бас басылымына жазылу биыл былтырғыдан көп болатынын тағы да шегелеп айтып, қонақ қаламгерлерге шығармашылық табыстар тіледі. Жамбыл ауданы. Суреттерді түсірген Ақәділ РЫСМАХАН.

МЕРЕКЕ

БАҒДАРЛАМА ЖӘНЕ БҰҚАРА

«ЖАСЫЛ ЭНЕРГИЯ»

әрі көркем болып шығып жатыр. Болашақта бұдан да жақсы болуына тілектеспін!

БЕЙНЕТТІҢ НАНЫ ТӘТТІ ОБЛЫСТА ЕҢБЕК КҮНІ МЕРЕКЕСІ ТҰҢҒЫШ РЕТ АТАЛЫП ӨТТІ Жасұлан СЕЙІЛХАНОВ, «Ақ жол». «Еңбек – бәрін жеңбек». Сондықтан, қай қоғамда болсын еңбек өз құндылығын еш жоғалтқан емес. Қазақ халқы да еңбексіз ешнәрсе өнбейтінін санаға сіңірген. Содан болар, ұлтымыз қашанда еңбек етудің насихатын арттырып, оны барынша бағалаған. Әлем халқы осы Еңбек күнін біраз уақыттан бері қыркүйек айының соңғы жексенбісінде тойлап келеді. Ал, біздің елде бұл мереке биыл тұңғыш рет аталып өтуде. Яғни, Қазақстанда да қыркүйек айының соңғы жексенбісі еліміз Президентінің 2013 жылғы 22 қарашадағы №698 Жарлығымен Еңбек күні болып бекітілген болатын. Осыған орай сейсенбі күні облыстық кәсіподақтар кеңесі мен облыстық кәсіпкерлер палатасының және бірқатар мемлекеттік билік органдарының ұйытқы болуымен Тараз қалалық мәдениет үйінде облыстық еңбек форумы өтті. Оған облыс әкімінің бірінші орынбасары Бекболат Орынбеков пен облыстық кәсіподақтар кеңесінің төрайымы Гүлсін Орынбаева, облыстық кәсіпкерлер палатасының директоры Асан Қошмамбетов қатысты. Форумды өткізудің мақсатын түсіндіріп, еңбеккерлерді құттықтау үшін алдымен облыс әкімінің бірінші орынбасары Бекболат Орынбеков ортаға шықты.

– Бұл мерекенің басты мақсаты – Елбасының Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамын құру туралы идеяларының шеңберінде қоғамда еңбек адамының беделін өсіру, еңбектің өнімін арттыру, жұмысшы кәсіптерін танымал ету және жастарды өндіріс саласына тартып, көпжылдық еңбек династияларының дәстүрін нығайту. Қыркүйек айының соңғы онкүндігінде бүкіл елімізде Еңбек күні мерекесі кеңінен тойланып, экономиканың әртүрлі салаларында еңбек өнімділігін арттыруға қомақты үлес қосқан еңбек ардагерлеріне құрмет көрсетіліп, озаттар марапатталуда. Осы мереке аясында 26 қыркүйекте Қазақстанның ұлттық мұражай

залында «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты республикалық форум өтеді. Осы форум барысында Қазақстан экономикасын дамыту мен нығайтуға қомақты үлес қосқан еңбек адамының қызметі бағаланып, экономиканың түрлі саласындағы үздік қызметкер ретінде марапатталады. Олардың ішінде облысымыздың да азаматтары бар. Айта кететін бір жәйт, «Еңбек ардагері» медалі елімізде тұңғыш рет берілгелі отыр. Бұл медаль экономиканың белгілі бір саласында он жыл еңбек еткен, еңбек өтілі қырық жылдан кем емес, өз қызметінде жоғары жетістіктерге қол жеткізген азаматтарға тағайындалады, – деді Б.Орынбеков. Бекболат Серікбекұлының құттықтау сөзінен кейін облыс өмірінің әр саласында ұзақ жыл тынбай еңбек етіп, бүгінде еңбегінің зейнетін көріп отырған он еңбек ардагері марапатталып, арнайы құрметке ие болды. Сондай-ақ, мереке иелерін облыстық кәсіподақтар кеңесінің

ТАРАЗ ҚАЛАСЫНДА ҚАРТТАР КҮНІ ЖӘНЕ ҚАЛА КҮНІ МЕРЕКЕЛЕРІНЕ ОРАЙ ӨТКІЗІЛЕТІН ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

ҚР МӘСЛИХАТТАРЫНА – 20 ЖЫЛ

КІТАП ҚАҺАРМАНДАРЫ – ДЕПУТАТТАР Алматының «Алтын кітап» баспасы шығарған жаңа жинақ «Жамбыл облыстық мәслихат» деп аталады. Оның ішінде облысымыздың барлық деңгейдегі депутаттарының қ ы с қ а ш а ө м і р б а я н д а р ы ж ә не суреттері, сонымен қатар өзге де анықтамалық материалдар жинақталған. Кітап Қазақстан Республикасы мәслихаттарының 20 жылдығына арналған. Редактор-құрастырушы Әлия Ә з б е р г ен о в а н ы ң а й т у ы н ш а , бұл жинақ – аумақтағы өкілетті о р г а н д а р д ы ң қ ұ р ы л у ы м ен дамуының энциклопедиясы іспетті. Ардагерлердің, қазіргі кездегі д е п у т а т т а р ды ң м ә л і м е т т е р і н баспашылар мұрағаттардан, мерзімді басылымдардың тігінділерінен тірнектеп жинаған. Кітап оқырмандарды өкілетті билік органдары аппаратының қ ұ р ы л ы м ы м ен, о н ы ң т ұ р а қ т ы д е п у т а т т ы қ к о м и с с и я л а р ы м ен таныстырады. Мысалы, облыстық мәслихатта бес тұрақты комиссия жұмыс істейді: қаржы және бюджет

мәселелері бойынша, кәсіпкерлік, аграрлық сектор, құқықтық тәртіп және әлеуметтік мәселелер жөнінде. Осылардың әрқайсысы туралы нақты мәліметтер берілген. Жинақта сонымен бірге аумақ бойынша әлеуметтік-экономикалық шолу да ұсынылған. Авторлар заңнамалық сұрақтарды да ұмыт қалдырмапты. Кітапта мәслихаттардың іс-әрекеттеріне қатысты Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» заңынан үзінділер жарияланған. Кітап қазақ және орыс тілінде шығарылған, түрлі-түсті суреттермен б е з ен д і р і л г ен. Б ұ л о б л ы с т ы ң д е п у т а т т а р к о р п ус ы т у р а л ы энциклопедиясы біріншіден халық қалаулыларының өздеріне, сонымен бірге өкілетті биліктің тарихы мен ісәрекетіне қызығушылығы бар барлық оқырмандарға арналған. Сағатулла ҚАЛЫМБЕТОВ, журналист.

төрайымы Гүлсін Орынбаева мен облыстық кәсіпкерлер палатасының төрағасы Асан Қошмамбетов те құттықтады. Шара соңы концерттік бағдарламамен ұласты. Қысқасы, осы мерекені өткізу бойынша облысымызда арнайы іс-шаралар жоспары бекітіліп, соған сәйкес қыркүйектің 22-26 күндері еңбек аптасы болып белгіленген. Осы апталықта еңбек ардагерлері және ірі кәсіпорын басшыларымен студенттердің кездесулері ұйымдастырылуда. Ал, ертең облыс орталығында мерекеге арналған велошеру өтсе, мерекелік апталық қаланы тазалау мен көгеріштендіру мақсатындағы қалалық сенбілікпен аяқталмақ. «Бұл шаралардың барлығы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты әлеуметтік бағдарламасын іске асыру мақсатында өткізіледі», – дейді ұйымдастырушылар. Суретті түсірген Алтынбек ҚАРТАБАЕВ

№ 1 Қарттар үйі 26 қыркүйек 11.00

М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің ұйымдастыруымен Қарттар күніне арналған салтанатты іс-шарасы

29 қыркүйек 16.00

Тараз жастар орталығының ұйымдастыруымен Қарттар күніне орай «Қадірлей біл қарттарды» атты концерттік бағдарлама

1 қазан 11.00

Абай атындағы гуманитарлық колледжінің ұйымдастыруымен Қарттар күніне арналған мерекелік концерттік бағдарлама М. Х. Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің мəжіліс залы

1 қазан 11.00

Қарттар күніне орай «Ұрпақтан ұрпаққа!» атты тақырыпта дөңгелек үстел

1 қазан 12.00

Тұрар Рысқұлов атындағы саябақ Қарттар күніне орай мектеп оқушылары мен «Поколение» қоғамдық бірлестігінің бірлескен концерттік бағдарламасы «Дебют» шахмат клубы (Қазыбек би көшесі №144а үйі)

1 қазан 10.00 2 қазан 10.00 30 қыркүйек 9.00 1 қазан 10.00

Қарттар күніне орай ардагерлер арасында шахматтан қалалық турнир № 1 Қарттар үйі Қалалық мəдениет үйінің ұйымдастыруымен Қарттар күніне арналған мерекелік концерт Спорт алаңша («Астана» мөлтек ауданы) Қала күні мерекесіне орай «Менің сүйікті қалам!» атты қалалық жастар спартакиадасы №12 мектеп-гимназия кешені Қала күні мерекесіне орай «Таразым-туған өлкем, мақтанышым» атты оқушылар арасында авторлық өлеңдер байқауы Молодогвардейская көшесі №26

2 қазан 9.00

№41 «Айналайын» балабақшасының салтанатты ашылуы

2 қазан 19.00

Орталық стадион «Қала күні» мерекесіне арналған театрландырылған, лазерлі шоу, Қазақстан эстрада жұлдыздары Тамара Асар мен «Ринго» тобының қатысуымен концерттік бағдарлама, мерекелік от шашу

Қалалық кіші футбол алаңшалары 30 қыркүйек-2 қазан Қала күні мерекесіне орай кіші футболдан аула клубтары аралығында 10.00 арасында қалалық турнир

4

www.akjolgazet.kz

25 ырк йек, 2014 жыл

ЕЛ МЕН ЕС

СІЗ ТҰРАТЫН КӨШЕ. КІМНІҢ АТЫНДА ЕКЕНІН Ауылдың аты – атама, көшенің аты – көкеме Дүниеде атаусыз ештеңе жоқ, бәрінің атауы, аты бар. Бұл жер бетіндегі жанды-жансыз заттардың бәріне қатысты. Тіпті, аспан әлеміндегі жұлдыздарға да. Оларға ат қою, атау беруде ерекше сипаттары, қасиеттері ескерілген. Негізінен барлық тарихи атаулардың авторлары – халық, дуалы ауыз тұлғалар. Бірақ, соңғы кездері көшелерге ат қойып, атау беруде немқұрайдылық белең алып бара жатқан сияқты. Пайымдап саралап көрелікші. Кешегі кеңестік кезеңде биліктің тізгінін ұстаған атқамінерлерден бастап социалистік қоғам құрылысына белсене атсалысқан қарапайым еңбеккерге дейін тегімізді сіңірі шыққан кедей, қаратабан шаруа деп көрсетіп, соны мақтаныш етіп ұрандадық. Тексіздігіміз ғой! Жалпақшешей жалтақтығымыз ғой! Ақталуға шеберміз, бәрін заманға, қоғамға жаба салдық. Енді қазір байқайсыздар ма, бәріміз де текті атаның ұрпағымыз. Шыққан тегіміз, арғы атабабаларымыз мықты болған. Солай болмаса да, солай дейміз. Дұрыс-ақ, әркімнің патша көңілі жоғары, ата-баба әруағын әспеттеген жөн. Бірақ, бәріміз де ел басқарған би-болыс, мыңды айдаған бай-манаптың баласы емеспіз ғой. Шынайы шындық – осы. Осы шындықты айтпай, жастарды жаңылыстыратын жағдайға жеттік. Бүгінде лауазымы жоғары қызметтің орынтағына отырғандар мен биліктің бишігін үйіргендер алдымен сол «текті» аталарының атын шығарудан бастайды қызметті. Осы жерде олар «өлі риза болмай, тірі байымайды» деген қасиетті қағиданы атақ, даңқпен шатастырып алып жатады. Олар өздеріне орынтақ пен билік қоғамға, елге, халыққа қызмет ету үшін берілгенін ұмытып кетеді ондайда. Сөйтеді де, өзі билік құрған аймақта ауылға – атасының, көшеге – көкесінің атын беруге кіріседі. Кіріскен соң, ойдағысын орындап тынатынына шүбә жоқ. Қолда билік тұрғанда қолдаушысы да көп. Жандайшаптар жамырап, оның әлгі текті атасының атағын ауылдан немесе көшеден бір-ақ шығарады. Ауылдасы, көршісі осылай жасап жатқанда басқалар қарап қалсын ба, олар да ауыл, көшенің атын «атақты» ата-бабаларына әперуге кіріседі. Олары танымал тұлға, елге еңбегі сіңген азамат болса бір сәрі. Бұл анығында – ауру. Бұл аурудан жазылу қиын болып тұр. Бұл дерт кешегі кеңестік кезеңде «болған жоқ» дей алмаймыз. Болған! Ол кездегі коммунистер ауылдарымызды қазан төңкерісі «қаһармандарының» есіміне толтырып тастаған. Рас, қазақ елі тәуелсіздік алғалы бері елді мекендерге тарихи атаулары қайтарылып, жерге қорған, елге тұтқа болған тарихи тұлғалардың есімдері беріліп, құрмет көрсетіліп жатыр. Сондайақ, аттарына құрмет көрсетілгендер арасында еңбегін бүкіл адамзат игілігіне арнаған, істеген ісі мен ашқан жаңалығының ризығын халық көріп жатқан тарихи тұлғалар, өмірлері өнеге қайраткерлер бар. Оған дауымыз жоқ. Әлемге әйгілі, әлемдік қауымдастыққа танымал ондай тұлғалардың аттарының өзі ұрпақ тәрбиесі, қоғам дамуына оң ықпалын тигізетіні сөзсіз. Ал қазақ жұртына үш қайнаса сорпасы қосылмайтын, қазаққа сіңірген еңбегі жоқ, тіпті, халықты қан қақсатқан қанішерлерге ауыл, көше аттарын беріп, есімдерін дәріптегенге қаның қалай қайнамас?! Ондай мысалдар бізде жетіп жатыр. Басқасын айтпағанда, көнбіс, сенгіш қазақ «Мырзажан» деп қошемет көрсеткен Левон Мирзоянды алайықшы. Біздің «Ақ жол» газеті 2014 жылғы 31 шілдедегі нөмірінде оның шынайы бетпердесін сыпырып, «Тарих пен тағылым: «Ақтаңдақтар» құпиясы, толық ашылды ма?» айдарымен жазушы-публицист Көсемәлі Сәттібайұлының «Ол енді қазақтар үшін «Мырзажан» емес!» атты мақаласын жариялады. Қайран қазақ сол бір қанішер мұрттының жылы жымиысына риза болып, Әулиеата қаласының атын да берді-ау оған! Облыстың бас басылымы халықтың көзін ашты. Көзі қарақты оқырманның ризашылығы шексіз! Бірақ, біз ондай «ақтаңдақтардан арылып болдық» дей алмаймыз. Бар әлі де. Тек індете іздеп, дәлелді дәйектермен айта білу керек.

БІЛЕСІЗ БЕ?

Таразда да көшелер бар не түрлі Тараз қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінен алынған мәліметке сүйенсек, шаһарда 13 ықшам аудан, 5 шағын аудан, 21 алқап, 3 даңғыл, 864 көше, 446 бұрылыс, 42 тұйық, 47 өткел, 2 саяжай алқабы, 3 саяжай кооперативі, 41 тұтынушы кооперативі, 16 гараждық кооператив, бір баубақшалық қоғам, бір участок бар екен. Бүгінгі айтатынымыз да, қозғайтын мәселе де көше аттары, олардың бұрылыстары мен тұйықтары жайында. Үш ұлы тұлға – Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би мен Абай, Жамбыл, Қонаев даңғылдарына ешкімнің дауы жоқ, ал басқа көшелер туралы айтарымыз бар. Жоғарыда мысалға келтірген 864 көше мен олардың бұрылыстарына жеке-жеке тоқталудың қажеті шамалы, көңілге түйткілді кейбіреулерін атасақ та, айтар ойымыз түсінікті болар оқырманға. Көше тізімі жазылған қағазды парақтап отырып, «әр көшенің басына сол көшеге аты берілген адамның, мейлі ол ұлы тұлға, қоғам қайраткері, батыр, би, хан, датқа ақын-жазушы, ғалым, қарапайым еңбек адамы болсын, қысқаша өмірбаяны, халыққа сіңірген еңбегі туралы қысқаша мәлімет жазылған тақта орнатып қойған дұрыс-ау» деген ой келді алдымен. Мұндай тақта барлық көшелерге орнатылғаны дұрыс. «Ой, Абайды білмейтін адам бар ма, Жамбылдың атын жаттап өсті ғой жастар» деген жауапкершіліктен жалтарған немқұрайды әңгіменің керегі жоқ бұл жерде. Абайды, Жамбылды білмейтіндер де жүр арамызда. Сондықтан оларды кінәлағаннан гөрі әлгіндей түсінік беретін, танымдық мәні бар ісшараны қолға алған маңыздырақ. Сол арқылы біз жастардың көңіл көкжиегін кеңейтіп, көшеге аты берілген тұлға туралы мәліметін молайтып, оған деген көзқарас қалыптастырып, санасында саңылауы барларының оған деген құрметін арттыра аламыз. Бір мысал, қалада Ыбырайым Малдарбеков, Нұрлан Әбішев атында көшелер бар. Бұл екі боздақ – Ауғанстанда интернационалдық борышын өтеу кезінде опат болған қыршындар. Ол туралы былайғы жұртты қойғанда, сол көшелердің тұрғындары да білмеуі мүмкін. Бұл ұят қой! Мысалы, осы жолдардың авторы тұратын көше Сұлтанбаев деген кісінің атымен аталады. Көше аты Тараз қаласы әкімдігі жанындағы ономастикалық комиссияның 2012 жылғы 13 қаңтардағы №1 ұйғарымымен берілген. Ол кісі елге еңбегі сіңген танымал тұлға, ардақты азамат болуы мүмкін, бірақ мен журналист ретінде ізденіп ол кісінің кім екенін анықтай алмай-ақ қойдым. Тараз қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінен алынған құжаттың «Есімі берілген азаматтың еңбек дәрежесі» деген бағанында да Сұлтанбаев жайлы ешқандай дерек жоқ. Шынында да тұратын көшең кімнің атымен аталатынын білмегенің ұят екен. Қолыма қалам алуға да осы мәселенің себеп болған жайы бар.

Тәуелсіздік алғалы бері саяси мәні ескірген көшелердің атын жаңалау үрдісі жүріп жатыр. Бұл тарихымызды тануға, «өлгенімізді тірілтіп, өшкенімізді жандыруға», ұлттық санамызды жаңғыртуға игі істерін тигізетіні сөзсіз. Солай бола тұра, жоғарыда аталған комиссия сол күні, сол ұйғарыммен бір көшеге «7 ноябрь» деп ат бергеніне таңғалдық. Қазан төңкерісі жасалған 7 қараша (7 ноябрь) түгілі, сол төңкеріс нәтижесінде дүниеге келген кеңес өкіметінің өзі келмеске кеткенде, өткенді көксеп, ономастикалық комиссияға ұсыныс жасаған қай «жанашыр» екен? Қалада «қызыл қырғынға» әкеп соқтырған төңкерісшілер иеленген көшелер әлі де бар. Сондай-ақ, Аванесов, Аносов, Артем, Говоров, Желтовский, Сергей Ишин, Казаков және басқа кім екенін ешкім білмейтін адамдардың аттарындағы көшелерді де кездестіреміз. Сондықтан олардың кім болғанын түсіндіретін жазу қою керек.

Қазаншының еркі бар... Енді көше аттарын ауыстыруда жол берілген ағаттықтар жайында. Тағы да сол Тараз қаласы әкімдігі мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінен алынған мәлімет сөйлесін. Сөзіміз нақты болу үшін, мысалға жүгінейік. Таразда Сейфуллин (біреуі «С. Сейфуллин», екіншісі «Сейфуллин» деп жазылған) көшесі екеу екен, соның біреуіне Халық депутаттары Жамбыл қалалық советі атқару комитетінің 1956 жылғы 13 сәуірдегі №195 қарарымен Грушко дегеннің атын берген. Хош делік, ал 1956 жылы ақын Владимир Маяковскийдің атын алып тастап, оның атындағы көшені Громов деп атапты. Бұған не дерсіз? Жалғыз В. Маяковский ғана емес, көшелер аттарын жаңғыртуда жағаға шығып қалған жаңқадай болғандар қатарында генерал-иссимус Александр Суворов, жазушы Николай Островский, суретші Айвазовский, ғалымдар Тимирязев, Мечниковтер де бар. Елді мекендерге, әлеуметтік нысандарға, көшелерге ат беруге мораторий жарияланған 2007 жылы қоғам қайраткері Жүнісбек Дүрімбетов атындағы көшені Тараз қаласы әкімінің №1215 қаулысымен облысқа танымал тұлға Айтбай Назарбековтің атына ауыстырғанын көріп, кезінде «халық жауы» атанып, саяси қуғын-сүргіннің зардабын тартып, атылып кеткен арда азаматты аттан аударып тастағаны несі!» деп таңғалдық. Сөйтсек, ол кісінің атында 2000 жылдан бері көше бар екен. «Ардақты ағамыз А. Назарбековке ол көшенің жартысын бөліп берген бе, әлде Ж. Дүрімбетовтің атында екі көше болған ба?» деген ойда қалдық. Әйтеуір, шешуі қиын жұмбақ сияқты бірдеңе. Оны айтамыз-ау, 2007 жылы дәл осы №1215 қаулымен Әбен Сатыбалдиев атындағы көшені

Сәдуақас Әліпшеевтің атына ауыстырған ономастикалық комиссия 2012 жылы Әбен Сатыбалдиев атын қайтадан бір көшеге беріпті. Осындай өзгерістер мен қақпақылдарға қарап «қазаншының еркі бар, қайдан құлақ шығарса» деген рас екен-ау дедік. Ол таңданыс таңданыс па, осы мақаланы дайындау үстінде «қаланың Көктем алқабындағы Айша бибі көшесін Сейілхан Аққозиевтің атына ауыстырғалы жатыр екен» дегенді естіп таңғалдық. Облыстың әлеуметтікэкономикалық дамуына елеулі үлес қосқан С.Аққозиев ағамызға көше атын қимағандықтан емес, Тараз тарихына қатысты Айша бибі тағдырына жанымыз ашығандықтан.

– Қала әкіміне шығып, қалалық мәслихаттың бекітуіне ұсыныпты біреулер, – деді біз хабарласқан облыс әкімдігі тілдерді дамыту басқармасының басшысы Үртай Сапақова. – Сейілхан ағамызды мен де құрметтеймін. Сондықтан ол кісінің атына көше берілуін қуана құптаймын. Бірақ Айша бибі атындағы көшені ол кісінің атына ауыстыруға қарсымын. Қалада 65 жаңа көше бар. Қойсын соның біріне. Болмаса қазаққа үш қайнаса сорпасы қосылмайтын, елімізге сіңірген еңбегі де жоқ, бірақ көше атын алып отырған қайсыбіреулердің атындағы көшені алып берсін. Айша бибі – аты аңызға айналған тарихи тұлға. Бізде Жамбыл ауданының бір ауылындағы Әлия Молдағұлованың, Т. Рысқұлов ауданындағы бір елді мекендегі Мәлік Ғабдуллиннің атын алып тастап, «өз адамдарының» аттарын қойған пысықтар да болған...

Ұлылық ұлықталмағаны ұят-ақ! Тараз қаласы бойынша «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесіне енгізілген геонимдер туралы ақпаратты ары-бері сан мәрте ақтарғанда Адамзаттың Айтматовы, шоң қырғыз – Шыңғыс Айтматовтың атын көзіміз шалмағанына көңіліміз қоңылтақсып қалды. Қалада Александр Пушкин, Сергей Есенин, Федор Достоевский, Лев Толстой сынды ақын-жазушылар атында көшелер бар да, Шыңғыс туғанның атындағы көше жоқ. Ау, ағайындар-ау, ол баласын Мұхтар Әуезов отырған орынға аунатып алған қоғам қайраткері, кейін біздің Сәкен, Ілияс, Бейімбет сынды асылдарымыз секілді нақақтан «халық жауы» атанып, атылып кеткен Төреқұлдың Шыңғысы, қазақтың Қалтай Мұхамеджанов, Шерхан Мұртаза, Мұхтар Шахановтай марқасқа қаламгерлерімен қосылып қалам сілтеген, Лениндік сыйлықтың лауреаты Шыңғыс Айтматов, жастық шағында Тараз қаласындағы Жамбыл зоотехникалықмалдәрігерлік техникумында оқыған Шыңғыс емес пе?! Игіліктің ерте-кеші жоқ. Ұлы Шыңғыстың есімін ұлықтаудан ұтпасақ, ұтылмаймыз!

Қызым, саған айтам... Жер-су атауларын қалпына келтіру, елді мекендер, әлеуметтік нысандар мен көшелерге ат қою жайын қозғап, негізінен Тараз қаласындағы көше атаулары, оны ретке келтіру туралы мәселелерді алдыға тартып, өзімізше ұсыныспікірлер айттық. Арғы жағын Тараз қаласы әкімдігінің тиісті бөлімдері, ономастика комиссиясы, қалалық мәслихат депутаттары үйлестіре жатар. Жалпы оқырман не дер екен бұл жайында? Кім қай көшеде тұрады? Тұратын көшесін иеленген есім иесінің кім екенін біле ме екен? Мақала қала басшылығына бағытталғанымен, облыстық ономастикалық комиссия мүшелері де ойланатын шығар. Қалай болғанда да мақсат, мүдде бір ғой. Оны біз айтпасақ, кім айтады?!

Болат ЖАППАРҰЛЫ, «Ақ жол».

ЕЛІМІЗДЕГІ БІРДЕН БІР МУЗЫКАЛЫҚ ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫ МЕМЛЕКЕТТІК КОНСЕРВАТОРИЯ БАЗАСЫНДА ҚОБЫЗ СЫНЫБЫ АЛҒАШ ӨТКЕН ҒАСЫРДЫҢ АЛПЫСЫНШЫ ЖЫЛДАРЫНЫҢ СОҢЫНА ТАМАН, ОНЫҢ ӨЗІНДЕ СОЛ ТҰСТА ЕЛІМІЗДІ БАСҚАРҒАН ДИМЕКЕҢНІҢ – ДІНМҰХАМЕД ҚОНАЕВТЫҢ ТАПСЫРМАСЫМЕН АШЫЛҒАНЫН ЕКІНІҢ БІРІ БІЛЕ ДЕ БЕРМЕС. БІЗДІҢ БҮГІНГІ ӘҢГІМЕМІЗ, МІНЕ, ОСЫ ҚЫЛҚОБЫЗ СЫНЫБЫН ЕЛІМІЗ БОЙЫНША АЛҒАШ ОҚЫП БІТІРІП, МУЗЫКАЛЫҚ ЖОҒАРЫ БІЛІМ АЛҒАН ЕКІ ӨНЕРПАЗДЫҢ БІРІ, ОБЛЫСЫМЫЗҒА ЖЕТПІСІНШІ ЖЫЛДАРЫ ҚОБЫЗДЫ АЛҒАШ АЛЫП КЕЛІП, ТАНЫСТЫРЫП, НАСИХАТТАУШЫ АЗАМАТ ҚҰДАЙБЕРГЕН НҰРМАНОВ ЖАЙЛЫ ӨРБІМЕК...

Қалай десек те, не нәрсеге болсын құмарлық бала кезден пайда болатыны белгілі. Ал, Құдайберген ағамыз қобызда ойнауды бала кезінде емес, бертініректе меңгеріпті. Меркі ауданының Қостоған ауылынан арман жетегінде өнер қуып барғанында Жамбыл мәдени ағарту училищесіндегі, одан қалды Алматыдағы мемлекеттік консерваториядағы домбыра сыныптары жабылып қалуы да оның тауанын қайтара алмапты. Училищені клуб қызметкері мамандығы бойынша үздік бітіріп шығады. Ал консерваторияда... үнін естігені болмаса, қолына ұстап та көрмеген қылқобыз сыныбында оқуына тура келіпті. «Осынау өзіміздің төл аспабымызда ойнауға құмартуымызға арнайы музыкалық сауаты, білімі болмаса да әйгілі «Қыз Жібек» кинофильмінде «Аққу» күйін белгілі композитор, өзі де дәулескер күйші Нұрғиса Тілендиевпен бірлесе орындау мәртебесіне ие болған тума талант Дәулет Мықтыбаев ерекше ықпал етті. Жаппас Қаламбаев пен Болат Сарыбаевтан аз кем дәріс алдық. Осы үш ұстазымның үшеуінің де бойында бар қасиеттерін өзіме үлгі етіп, үйрендім десем де болады. Біздің өнерге келу жолымыз осылай болды»

МЕКЕМЕЛЕРДІҢ АТАУЫ САУАТСЫЗ ЖАЗЫЛАДЫ.

НЕГЕ? Табиғат АБАИЛДАЕВ, «Ақ жол».

Кеше облыс әкімдігі жанындағы ономастикалық комиссияның отырысы болып өтті. Басқосу барысында Байзақ, Жамбыл, Жуалы аудандары әкімдігі жанындағы ономастика жөніндегі консультациялық кеңесші орган төрағаларының есептері тыңдалды. Алдымен облыс әкімдігі тілдерді дамыту басқармасының бас маманы Ерлан Ермағанбетов аталмыш аудандардағы жұмыстардың жай-күйіне тоқталды. «Басқарманың 2014 жылға арналған жұмыс жоспарына сәйкес ағымдағы жылдың 4-6 тамыз аралығында Байзақ, Жамбыл және Жуалы аудандары әкімдіктерінің жанынан құрылған ономастика мәселесі жөніндегі ведомствоаралық консультациялық-кеңесші органдардың жұмысына зерделеутексеру жүргізілді. Аудандарда бекітілген жұмыс жоспарына сәйкес ономастика мәселесі жөніндегі консультациялықкеңесші органдардың І жартыжылдығында екі рет ономастикалық отырысы өткізілді. Жуалы ауданында 2013 жылғы 4 отырыстың хаттамалары тексеріс кезінде жоқ болып шықты. Әрбір мекеменің сауаттылығы оның атауы жазылған маңдайшадан бастау алады. Байзақ ауданындағы ішкі істер басқармасына қарасты №5 учаскелік полиция пунктінің мемлекеттік тілдегі маңдайшасында «Сарыкемер селосы» деп жазылып, өрескел қате жіберілген. Сондай-ақ Жуалы ауданындағы «Мөлдір бұлақ» балабақшасы, Талапты ауылдық округіндегі медициналық пункті және №22 Бауыржан Момышұлы, «Балауса» балабақшасы, №1 Григорий Орджоникидзе атындағы орта мектептердің (Жуалы ауданы әкімдігінің білім бөлімінің деген сөзінде -нің жалғауы жазылған) маңдайшалардың жазылуы талапқа сәйкес емес. Сонымен қатар денсаулық сақтау басқармасына қарасты орталық емхананың маңдайшасы жоқ болып шықты. Аудандық ішкі істер бөлімінің көші-қон полиция маңдайшасының ресми тілдегі нұсқасында «департамент внутренных дел» сөзі «ДВД» деп және Жамбыл ауданының білім бөліміне қарасты Бейсенбек Тайшапұлы атындағы орта мектебінің маңдайшасындағы ресми тілдегі нұсқасында «им. Бейсенбека Тайшапулы» деп қысқартылып жазылып, ҚР Үкіметінің 2011 жылғы 22 қарашадағы №1371 қаулысымен бекітілген мемлекеттік органдардың атауы жазылған маңдайшаларды дайындау және оларды әкімшілік ғимараттарда орналастыру қағидалары сақталмаған. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңының 21-бабының талабын аудандардағы мемлекеттік коммуналдық мекемелер өрескел бұзған. Байзақ ауданындағы Бәйтерек ауылдық округі әкім аппаратының, білім бөліміне қарасты Н.К.Киікбаев және Жамбыл атындағы орта мектептердің, Ерасыл, Айгүл, Еркетай және Айнұр балабақшаларындағы маңдайшалары, сондай-ақ, Жуалы ауданындағы Боралдай, Нұрлыкент ауылдық округі әкім аппаратының, білім бөліміне қарасты №45 Тасбастау бастауыш мектебі, №18 Мәлік Ғабдуллин, №21 Дмитрий Пахомов, №20 Жамбыл, №9 Абай, №35 Сәбит Мұқанов атындағы орта мектептердің, Жетітөбе, Қошқарата, Қарасаз балабақшаларының, денсаулық сақтау басқармасына бағынысты Қарасаз, Күреңбел дәрігерлік амбулаториялары және Ертай медициналық пунктерінің маңдайшаларында орналасу тәртіптері сақталмаған. Ресми тілдегі нұсқасы жоқ, талапқа сай болмай шықты. Жамбыл ауданындағы білім бөліміне қарасты «Жас қанат», «Жұлдыз», «Қарлығаш», «Балапан» балабақшаларындағы маңдайшалардың орналасу тәртібі өрескел бұзылған» деп баяндамасын бастаған бас маман одан әрмен қарай көше атауларындағы кемшіліктерді де айтып өтті. Адамның есімінен бұрын тегі жазылған көшелер баршылық екен. Бұдан кейін сөз алған Байзақ ауданы әкімінің орынбасары С. Кенжебаев, Жуалы ауданы әкімінің орынбасары А. Әділбақов, Жамбыл ауданы әкімінің орынбасары Ү. Найманова кеткен кемшіліктердің басым бөлігі орнына келтірілгенін слайд арқылы көрсетіп өтті. Маңдайша жазулары және көше атауларының ретпен жазылуы дер кезінде реттестіріліпті. Мәселенің мәнісін түсінген облыс әкімінің бірінші орынбасары Бекболат Орынбеков бұл мәселені дер кезінде атқармаған аудандағы өкілдерге ренішін білдірді. Жұмысты жандандыру керектігін сөз етті. Соңынан Байзақ, Жамбыл, Қордай аудандарындағы бірқатар көшелердің атауларын өзгертуге қатысты жолданған ұсыныстар мақұлданды. Оның ішінде жаңа көшелер мен идеологиялық мағынасы жойылған көшелер де бар. Ал Шу ауданы бойынша 109 жаңа көшеге және 20 мағынасы ескірген көшені қайта атау туралы ұсыныс қаралды. Ұсыныс негізінен қолдау тапқанымен, кейбір мәселелерді түзету керектігі ескертілді.

ТӘРБИЕДЕГІ ТҮЙТКІЛДЕР

ӨМІР ЖӘНЕ ӨНЕР

Баймаханбет АХМЕТ, «Ақ жол».

ОНОМАСТИКАЛЫҚ КОМИССИЯ ОТЫРЫСЫ

деп еске алады Құдекеңнің өзі. Бір қызығы, консерваториядан ашылған сол қылқобыз сыныбын Құдайберген Нұрманов пен Базархан Қосбасаров екеуі ғана толықтай бітіріп шығыпты.

1975 жылы облысқа жолдамамен келген Қ. Нұрмановтың Тараз қаласындағы №1 Глинка атындағы музыка мектебінің домбыра сыныбында дәріс беру мен сол кезде жаңадан құрылып жатқан «Алатау» ән би ансамблінің домбырашы орындаушысы қызметтерін қатар атқарған жайы да бар. Аталмыш өнер ұжымының сол кездегі жетекшісі А. Қоразбаевтың тапсыруымен ансамбль репертуарына алғаш рет қылқобызда күй орындауды енгізу қадамы аса сәтті бола қоймаған. Ұзақ уақыт бойы тұмшаланып келген төл өнеріміздің бұл түрінің толықтай жарыққа шығып, елге етене таныстырылып, томағасы сыпырыла қоймаған кезі ғой. Қазақы сарынға құлақтары үйрене келе, тыңдармандарының Құдайбергенді сахнадан жібермей, «Қане, тағы да бебеу қақтыр күйіңді!» деп тыңдаған үстіне тыңдай бергілері келетін ниеттері барын танытып, қоймай қолқалаған кездері де көп болды. Арада тұп-тура екі жыл өткенде, ол қаладағы №2 А.Жұбанов атындағы өнер мектебінің директоры болып тағайындалған. Сол, сол-ақ, қыл қобызды меңгеру «ал» дегенде қиынға

ҚОБЫЗШЫ ҚҰДАЙБЕРГЕН

түсетіндіктен, оркестрлік нұсқадағы сымқобыз сыныбын ашып, өзінің алғашқы шәкірттерін даярлау ісін бастап кетеді. Қ. Нұрмановтың осылай өнерпаздық пен ұстаздық қызметті үйлестіре жүргізуі ұзаққа да бара қоймады, бірақ. Сол тұста облыстың мәдениет саласында ұйымдастырушылық қабілеті бар, білікті кадрларға ділгірлік бар-ды. Оның бұдан әрі әр жылдарда облыстық халық шығармашылығы орталығының директоры, Байзақ аудандық мәдениет бөлімінің басшысы, облыстық филармонияның көркемдік жетекшісі, облыстық мәдениет басқармасының бөлім меңгерушісі секілді қызметтерді атқаруына байланысты ұстаздық етіп, шәкірт тәрбиелеуіне де, бойында бар өнерін жан-жақты ашуына да мұршасы

болмаған. Жан серігі қылқобызын өзі үшін, өнері өгейсіп қалмас үшін оқта-текте ғана ғана қолына алатын. Айтпақшы, 1982 жылы Алматыдағы республика сарайында өткен облыстың есепті концертінде өнер көрсетіп, қасиетті қара қобыздың құдіретін бір танытқаны бар. Сосын... Ы. Дүкенұлының мерейтойында ұйымдастырылған сахналық қойылымда абыз қобызшының бейнесін сомдады, жергілікті телевидениенің «Жетіген», «Айна» бағдарламаларына түсті. Оның өңіріміздегі сирек өнер иесі ретінде еленіп, ескерілуі дегенге келсек, осы жайлар ғана тіл ұшына оралмақ. Өмірінің біраз бөлігін мемлекеттік, басшылық қызметтерге арнағандығынан ба екен, осы күні оның «мынау деген» қобызшы, әмбебап музыкатанушы, ұстаз екенін екінің бірі ауызға да ала бермейді. Қобызшы ұмыт. Әлде, қасиетті қара қобызымыздың қадірі қашқаны ма, бұл? «Сіз қайдасыз, Құдайберген аға?» деген сауал көмейімізге кептеліп-ақ қалған. Сөйтсек, ол кісі жанымызда, Таразда жүр екен. Қат-қабат тірліктен қолы босасымен, қылқобызын қайта қолға алып, Н. Тілендиев атындағы облыстық мектеп-интернатта шәкірт дайындауға бел шеше кірісіпті. Әйтеуір, Нұрағаңмен біршама уақыт дәм-тұздас, қызметтес, сапарлас болып, әңгімесін естуі бар, сол мектепке бүйрегі бұрған да тұрған. «Қыз Жібек», «Құлагер»,

«Шоқ пен Шер» көркем фильмдеріне кезінде Н. Тілендиевтің «Отырар сазы» фольклорлық ансамблі құрамында қобыз үнін қосқаны, сірә, есінен шығар ма! Содан да болар, Нұрағаңның есімімен аталатын мектептегі алғашқы жұмысын қобыз және домбыра сыныптарын ашып, ұстазы құрметіне оқушылардың «Нұр ата» этнографиялық фольклорлық ансамблін құрудан бастаған екен.

2011 жылы «Атадан қалған мұра» байқауында ұлт аспаптары оркестрлері арасында жүлделі бірінші орынды жеңіп алады. Ал, 2012 жылы халықаралық бірінші «Ақ көгершін» фестиваліне шақырту алып, онда да бірінші орын биігінен көрінеді. Сол кездегі шәкірттері бес жыл ішінде, міне, осындай табыстарға қол жеткізген. «Қазір облысымыздағы консерватория бітіріп келіп, шәкірттер тәрбиелеп жатқан қылқобызшылар аса көп те емес. Қобызшылық қазақ үшін сирек өнер түріне айналып тұр. Қалай десек те, нағыз талант ауылдан шығады ғой. Сол ауылдарда әлі де талантының көзін аша алмай жүрген қаншама өрендер бар десеңізші! Міне, осындай дарынды балаларға арналған облыстық музыка мектебі ашылса, онда олар шеберліктерін одан әрі жетілдіру арқылы үлкен жетістіктерге де жетеді деп сенуге әбден болады. Бұл болашағымыз үшін айрықша қамқорлық болар еді» дейді ол ағынан жарылып.

Шаңырақ шаттығы САУ БАЛА CАЛАМАТТЫ ОТБАСЫНДА ӨСЕДІ Ардақ ҮСЕЙІНОВА, «Ақ жол».

Күнделікті күйкі тірлікке алданған ата-аналар көп жағдайда бала тәрбиесіндегі маңызды мәселелерді назардан тыс қалдырып жататыны жасырын емес. Мұны базбіреулер нарық заманында белең алған үрдіс деп санайды. Қалай десек те, перзентін материалдық тұрғыдан қамтамасыз етеміз деп жар құлағы жастыққа тимей жүргендер үлкен қателік жіберіп алғанын әлі байыптай қойған жоқ.

2007 жылы жүргізілген ұлттық зерттеудің нәтижесінде жыл санап елімізде темекіге әуес балалар саны артып келе жатқаны анықталған еді. Әсіресе, жасөспірімдер арасында шылымның «шырмауына» шырмалған қыздардың саны басым екен. Темекі түтініне тұншыққандардың ішімдіктің де дәмін татып көргені анық. Статистикаға сүйенсек, алкогольді ішімдіктерді тұтынатындар жас жеткіншектердің 9,4 пайызын құрайды. Мұның салдары неге апарып соғатынын іштей шамалап көріңіз. Елімізде жыл сайын 18 жасқа толмаған 10 мыңға жуық қыз бала аяғы ауырлап, аборт жасататын көрінеді. Облыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығы директорының орынбасары Сәуле Әбдукәрімова жасөспірімдер мұндай келеңсіздіктерге білместіктен баратынын айтады. «Бұл – бала тәрбиесінде кеткен олқылықтардың көрінісі. Отбасында әке-шеше, мектепте мұғалім, емдеу мекемесінде дәрігер ненің зиян екенін айтып түсіндіріп, салдары қандай болатынын ұғындырса, жастарымыз адаспас еді. Бұл – отбасы тәрбиесінде кеткен ең үлкен олқылықтар. Бұдан басқа бүгін аса сезілмейтін, бірақ ертең кеш болатын ұсақ-түйек кемшіліктер де жоқ емес. Соның бірі – дұрыс тамақтану тәртібі. Облыс бойынша салауатты тамақтану орталығының маманы Мақпал Келдебекова бүгінде балалар арасында семіздік белең алғанын айтады. Ал артық салмақ жүрек-қан тамырлары және демікпе секілді аурулардың жасаруына әкеліп соғуда. Маман «балаларға үйде және мектепте тамақтану тәртібін, түрлі дәмдеуіштер қосылған тағамдар, әсіресе, фаст-фуд өнімдері адамды семіздікке әкелетінін ескертіп отыру қажет» дейді.

Пырақ

5

25 ырк йек, 2014 жыл

м і з ө Т (Әңгіме)

Құралай СЕЙСЕНБЕКҚЫЗЫ.

Үш жасар қызы мен үш аайлық ұлын көтеріп жеткен жас ерлі-зайыпты жатақханадағы көрші есікке көшіп келді. Алғашында суыт жүріп, суық рай танытқанымен айналасы екі-үш күннің ішінде келіншекпен шүйіркелесіп кеттік. Бірақ, күйеуі жұмыстан қайтқанша ғана араласуға мүмкіндігі бар екенін жасырмады… Қара қасының астына үйлесім тауып қоныстана қалған отты көзі, қыр мұрны, шиедей ерніне қарап күйеуінің сымбаттылығын бірден мойындап қойдым. Оның үстіне əйеліне қарағанда сəнқой екені көрініп тұр. Бірақ, мінезі біртүрлі. Үнемі асығып жүреді. Күйеуі ішке кірісімен, біздікіне күніне жүз кіріп шығатын əйелінің сыртқа шығысы тыйылып қалатынын байқадым. Асханамыз ортақ – дəліз. Қазанымыз бөлек болғанымен, бір ошақты қолданып, бір оттыққа үңілеміз. Бүгін де тамақ əзірлеп жатқанбыз. Күйеуі кіріп келді. Əйеліне алара бір қарап өте шықты. Жолдасын көрісімен əйелдің көңілсіз күйге түскенін байқап қалдым. Шамалы уақыттан соң күйеуі жанымызға келіп: – Ты все? – деді əйеліне – Жоқ, – деді əйелі басын көтермеген күйі – Бес-он минут қана уақытым бар. Бол! – деп бұйрық райда үн қатқан күйеуі аяңдап басып, қайта кіріп кетті. Жаңа бастаған тамақ он минутта əзір болмайтынын ойласа керек, əйел сасқалақтай бастады.

– Сенің тамағыңды құйып алайын ба?

– Менікі де піспеді ғой… Қазір күте тұр деп айтсаңшы. Ол үндемеді. Дегбірі кеткен келіншекті ойлап: – Бар кіріп, сөйлесіп кел, мен қарай тұрайын тамағыңа, – дедім. Ол басын шайқады. Жаңа ғана күлімдеп тұрған жүзін кенеттен мұң торлап алыпты. Үнсіз тұрып қалдық. Сəлден соң есігін ашып, еденді ойып жіберердей гүрс-гүрс басып күйеуі жанымызға қайта келді.

– Мен саған не дедім?

– Қазір, дайын болып қалды. Күте тұрыңыз кішкене, – дедім мен. Ол менің сөзімді елеген сыңай танытқан жоқ.

– Мен саған не дедім? – деді қайтадан. Əйелі басы салбыраған күйі менің артыма ығысты. Көздерінен үрейдің табы аңғарылады. Бірақ, «лəм демеген əйелге қол көтеріп не көрініпті» дейді ішкі ойым…

– Жүр, үйге! – деді күйеуі. Əйелі орнынан қозғала қоймаған соң күйеуінің жақындап келе жатқанын байқап: – Үйіңе барып, сөйлесіп көрсеңші, – дедім əйелге сыбырлап. Ол басын шайқады. Кенет тып-тыныш тұрған күйеуі арыстанша атылып келіп, əйеліне шап бергенде шошып кеттім. Байқұс келіншек қорыққанынан етегіме жармасып алды. Мен де қатты қорқа бастадым...

– Қойыңыз! Сүйремеңіз, өзі-ақ барады ғой… Не бүлінді соншама шүйлігіп, – дедім аузыма басқа сөз түспей.

– Былай тұрыңызшы, – деді маған сыпайы ғана. Мен орнымнан жылжымаған күйі тұра бердім. Ол əйелін қайтадан жұлқи тартып сүйрей жөнелгенде мен де сүйретіліп, дуалдың қуысына дейін бардым. Үнсіз жылап бара жатқан келіншектің жанарындағы мұңы көпке дейін жүрегімнен кетпей қойды… Таңертең күйеуі кетісімен үйге бас сұғып: – Қорқып қалдыңыз ба? Ол сондай «нервный»,

ен

він

и рх а і

сіздің қалқаңызға тығылғаным үшін айып етпеңіз, ғафу өтінемін, – деді.

– Байғұс-ай, тым ашулы көрініп еді күйеуің. Ұрған жоқ па əйтеуір? – деппін аузыма басқа сөз түспей. Ол бұл сұрағымды жауапсыз қалдырып: – Қызыңыз қалай ұйықтап жүр? – деді.

– Жақсы, – дедім мен сұрақты басқа арнаға бұрғанына қарағанда ұрмаған шығар деген оймен.

– Мен сізден бірдеңе сұрап келіп тұрмын... – деді де жанарымен жер шұқыған күйі үнсіз тұрып қалды.

– Айта бер, ұялма. Не керек еді?

– Ұлым сіздің қызыңыз сияқты «смесь» ішеді ғой…

– Иə, білем ғой.

– Маған үш қасық «смесь» беріңізші, – деді де жылап жіберді… Мен біраз күнге жетерлік етіп салып бердім. Арада бірнеше күн өтті. Көршінің үйінен шыққан дауыстан құлақ тұнады. Жүгіре басып, жəйлап есігін аштым. Қызы мен ұлын құшақтап алып, үшеуі қосылып жылап отыр екен…

– Не болды? – деп жанына тізерлеп отыра қалдым. Ол басын көтеріп, бетіме қараған күйі үндемеді. Танымады деп ойладым да: – Мен ғой Əсем! Не болып қалды, тыныштық па? – дедім қайтадан.

– Біздің үйде тыныштық болушы ма еді?!.. деді ол қазір ғана тіл біткендей. Оянып отырып-отырып: – Кеше ақшаны алып базарға кеткен. Азық-түлік те, баламның тамағы да жоқ, түгел ішіп қойыпты… Не істеймін енді, қалай күн көреміз? Қайда барамын Құдай-ау. Балалар түннен бері аш, – деді еңіреп.

– Неге бізге келмедің? Түс ауды, қалай шыдап отырсыңдар? – деп сөйлеп жүріп үйден азын-аулақ тамақ алып келдім. Балалар жылы тамаққа тойып, уанған соң, əңгімелесе бастадық: – Əке-шешең бар ма? Хабарласып, ақша сұрап көрсеңші.

– Əкем бар ғой. Бірақ, шешем өгей. «Енді бұған қосылсаң, үйге келме» деген. Кіргізбейді енді мені олар… Жылға жуық ажырасып жүріп, қайта қосылған өзім ғой… Өзіме де обал жоқ.

– Бұлай отыра беруге болмайды ғой енді аштанаш… Жұмысқа кетті ме өзі? Ол басын изеді де: – Қайбір жұмыс? Қайбір ақша тауып жүр дейсіз?.. Ішкенінен қалған аз-маз тиынын береді бізге əйтеуір… Астанада ол берген тиынға ешек те əн салмайтын шығар тегі... Түндегі қорлығы тіптен өтіп кетті ғой! Соңғы азықтан жасаған тамағымды дəлізде тұрған жерінен қазанымен көтеріп кетіпті. Балаларымның аш екенін біліп тұрып!

– Ойбу. Қап-ай, ақырың болмағыр. Қай оңбаған екенін білмейсің ғой енді…

– Күйеуім ғой... – дегенде «қой, мүмкін емес» деп айтуға шақ қалып, бетіне жалт қараған күйі состиып тұрдым да қалдым.

– Мен қазанымды іздеп шарқ ұрып жүріп, анау соңғы есіктегі тұратын еркектердің бөлмесіне барғам. Сөйтсем күйеуім қазанды ортаға алып, арағын сылқытып отыр екен… Біздің ауқат оларға «закуска» болып кетті… Менің қаным басыма шапты: – Айуан екен ғой! Қалай тұрып жатырсың мұндай жауызбен?! Жейтінің таяқ, түнімен қырылысып шығасыңдар… Бір жағына шықпайсың ба? Қайтесің мұндай байды?

– Иə! Бірақ кете алмаймын əпке…

– Неге?

– Мен сүйемін оны... – дегенде не айтарымды білмей отырып қалдым… Бəлкім барған жерге судай сіңіп, бəріне төзу деген де осы шығар...

ТОСЫННАН ТҮСІРІЛГЕНДЕ...

ш ет и б де

әдебиет және өнер Ілияс АХМЕТОВ. АХМЕТОВ

Шынында да ғұмырға бой ұрыппын, Қайту үшін бар-жоғы бір Құдайға Бөгделерге көрінсем де біреу боп, Жолындамын дұға менен тілеудің.

Жауып қал

Ізетіне мен де шөлдеп ірінің, Жүрген жанмын, бұқараның бірімін. Тышқаншылап тыныш таппай өтті өмір, Тауқыметі таусылған ба тірінің.

Айналсоқтап айналама жауды қар, Білмей өзін іркерін. Жауған қарға аңсар біткен ауды бар, Сүйінішпен бір керім.

Басқаларды басқан емес түр-мысым, Елге таныс қоңыртөбел тұрмысым. Жүз бір жерден тырыссам да тыпырлап, Өз үйіме... жетіп қана тұр күшім.

Жайым бар ма мұнтаздықпен мұңдасар, Түрім – ескі, жас – көңіл. Тазалықтың төркінінен кім қашар, Бірақ та ол басқа өмір...

Бөліспеппін жоғыммен де, барменен, Қолымнан тек жазу келер шаруа өлең. Неткен қиын тіршілікте, бауырлар Өмір сүру тек жүрекпен, арменен?!

Мұңсыз-қамсыз балалығым түсті еске, Қарап тұрып ақ қарға. Сағынышым басылғандай іш тескен, Көз суарып мақпалға.

Мойынсұну

Ақтығыңды, пəктігіңді не етемін, Мұның бəрі əзірше. Сезім біткен шалалығы жетенің, Кереметсің қазір сен!.. Жауып тұр қар былғанарын білместен, Солай боп тұр шамамда. Үлпілдек күй ию-қию гүл-дестең, Тапталмақшы табанда. Жарықтығым мейлі қоймай жауып қал, Тығылмақсың қашанғы. Жер үстінде сен сезбейтін қауіп бар, Мейірім де бар жасанды... Мейлі, мейлі мейлінше жау мамық қар, Тыржалаңаш тым ақ қар. Жер бетінде... сен білмейтін тамұқ бар, Мен көрмеген... жұмақ бар. Толтырып бақ туған жердің бай төсін, Молшылықтан болсын, ақ қар, жоралғы.... Алпыстағы бізді икемдеп қайтесің, Арайлының етегіне оралғын!..

Өлеңім-өзім Таппаған соң орнымды ойып көктен, Өлеңімді... талайдан қойып кеткем. Қайта желік тұтанды тұла бойда, Жасыл түске тұрғанда тойып көктем.

Күй кешіппін күйбеңшіл күресте өліп, Жазсам деп өмір жайлы бір естелік. Таянышым тірмізік үміт қана, Жатпаған соң тілекті тірі ескеріп. Түп дүние айналуда шыр көбелек, Сен отырдың, опынсам, іргеме кеп. Есіл өлең екінші жаным – сынды, Бірде бірге, қайтейін бірде бөлек.

Жоқ – жоғалар белгілі, бар – табыспақ, Қайта өлеңмен табыстым арқам ұстап; Желпінгенде, жеңілдеп қалам бір сəт, Қайдағы жоқ жеткендей зор табысқа.

Таппаған соң орнымды ойып көктен, Өлеңімді... талайдан қойып кеткем. Қайта желік тұтанды тұла бойда, Жасыл түске тұрғанда тойып көктем.

Бұлт ішінде найзағай есінеді, Шалдырғандай шабыттың десі нені. Тастай салып, қайтадан бастап кетем, Не сіңбейді бұл өлең, не сіңеді. Ай сəулесі түнімен оянады, Ден қоймаппын өнерге боямалы... Шынайы өлең əуелден шын досымдай, Бір күндері оны да қоям əлі. Қызығына əр күннің күнде ермедім, Тек əйтеуір сырт көзге сыр бермедім. Сұлық түссем, түрегелдім қаламды ұстап, Бірде етенем бұл өлең, бірде ермегім.

Уәде - арман Астаң-кестең жан дүниемді ұғар кім, Санамдағы ауырлауда жүгі ардың. Азаматсып қашан жеппін ел қамын, Кім біліпті ақын да емес шығармын. Ойлағаным өз обалым, өз қамым, Жоқ-жітікке қолымды онша созбадым. Бөліп берер дəнеңем жоқ, əттең-ай, Тек кісімін талғай білер сөз дəмін. Бар ма жөні өзімді құп іреудің, Ел қатарлы жүрген мен де біреумін.

Тəңір нұры төбеден төгілсе еді, Өбектеуден не таптым өмір сені?.. Əбігерге салуда əркімді əр күн, Тарқар екен қайткенде көңіл шері. Түсініксіз ой қамап, түсінікті, Түпкі-есім ділмəр діннің ішін ұқты. Келіп-кету кімге сор... кімге ырыс... Сақтап қалар кімің бар кісілікті. Əлі күнге хəкімше кірмеді есім, Кері жол жоқ бұл жаққа бір кегесін; Жан-жағыма жаутаңдап қарай берем, Жанға ұқсап жоғалтқан бірдемесін... О, Құдай!.. Жуалы ауданы.

Нұржан -

Н

АӘ Ң А Ж

БАС ЖҮЛДЕГЕР

«Жұматай – жыр қағаны» атты республикалық жыр мүшəйрасында жамбылдық жас ақын Нұржан ҚАДІРƏЛІ бас жүлдеге лайық деп танылды. Ол Алматы облысы əкімінің дипломымен, 150 мың теңге сыйақысымен марапатталды. Қазылар алқасы Нұржанның «Ғарыштың көз жасы» атты өлеңін жоғары бағалады. Жас ақынды жүлдесімен құттықтай отырып, бас жүлде алған өлеңді назарларыңызға ұсынамыз.

Әсем әнім Əні мен сөзі Қуандық КЕНЖЕБАЕВТЫКІ.

Балалық бал дəуреннен серік болған Көңілдің түкпіріне берік қонған. Əсем саз көңіл сүйген қимас достым, Өлшеусіз өміріме көрік болған. ҚАЙЫРМАСЫ Көңілге нұр құятын, Жүрекке жыр құятын. Асқақтап асыл арман, Қол бұлғап сен тұрасың. Əсем əнім, сұлу сазым, Мен саған бала кезден, 2 рет Ғашық жанмын табынатын.

Ғарыштың көз жасы... Самғайды əлі, от түкіріп күнəға, Ақындардың аспанында Құс-Тəңір. Садағасы кетсін сенен Жұма аға, Жезөкшенің етегіндей қысқа өмір. Ақ нүктеден аттап кеткен жазу көп, Қайта оралды жоқтап кеткен жолдарым. Марқұм дейді білмейтіндер əзілдеп, Ажалдың да саған ноян болғанын. Бір меңі үшін айырбастап жұмағын, сол да сөз бе, жыр қайтарса есені?! Періні аңсап құшақтаған Құранын, Баба түкті Шашты Əзіздей кешегі... Қарғыс атқыр қанжар көзі-ай қайғының, Жаныңды да көрген шығар зарыққан. Құлпытасқа суретін сап Лəйлінің, Қырық бес жыл дөңбекшіген табыттан.

Айтшы, ей, уақыт, неге өтірік білмейсің? Сенен бақ та үндемеуді үйренді... Есентайға кім жетектеп жүр дейсің, Жалы ағарған асау Кене жиренді?! Жалғыз тойлап махаббаттың жеңісін, Мəжнүндердің мұңын аға, қозғама. Жиырма төрт жыл халқыңды емес, мен үшінсен ішуді тастап кеткен кез ғана. Бұлданар ма ек жаратса да мұңсыз ғып, Тау көтертіп Қара Өлеңнің күшіне... Ояншы аға! Кəні Лəйлің? Үнсіздік... Бəлкім Лəйлі, кірген шығар түсіне.

Гүл сезім, əсем сазым, махаббатым, Көркемдік биігіне апаратын. Сезімнің жанға рахат еркін билеп, Арманның қиялынан бал таматын. Өнерді мақсат еткен серілерім Табиғат берген екен асыл кенін. Өнерді шын қастерлеп өтермін мен, Кеудемнен таусылғанша ақтық демім.

Түнек Өзгелердің өсегі жолымды ойып, Көрінеді бардай боп арымда айып. Жол шетінде ағаштар – қайыршыдай, Бірдеме деп сөйлейді қолын жайып.

Жұбатады «Бұл – Өмір! Үйрен ұлым». Олар артты, мен оны сүйреледім. Талай жанды мен ерте сүйген едім, Ұмытуды енді ерте үйренемін. Əй, қайдам-ау! Бастарын шайқады да Тастап кетті құлаған күйде мені. Түнек іші бір сəуле көрінеді, Түнек іші бір жігіт еңіреді. «Бұл – өмір ме? Тозақ па?» деді ол сосын, Тозақ қой бұл, – деді оған төңірегі.

Ақындар А Ақын Ақ қын ындда дар Тыны дар Т Тынышбай ы шббай й РАХИМОВ РАХ РА ХИМОВ жəне Тұрсынай ОРАЗБАЕВА.

Ызалы ойдың сандалтпақ шырқы қайда, Шыбын жаным шығыншыл шырқырай ма. Шынында да ғұмырға бой ұрыппын, Қайту үшін бар-жоғы бір Құдайға.

Сүйінші!

Ағаштарда бұйым жоқ арқаннан көп, Көрінеді көзіме арқаннан да от. Қарай жүріп сүрінем...тұрғызады, Біреулер кеп һəм қағады арқамнан кеп.

Ə

Соқпай қойып соқпағым ірілікке, Сүйретілдім сүйеніп тірі үмітке. Əр таңға да күмілжіп көз тігемін, Тірлігіме қоярдай бір нүкте...

Жалғызсырап қашанғы жүреміз деп, Ескі досын тапқандай жүрек іздеп... Өмір-өзек қайғысын, қуанышын, Бөле-жармай біздерге бір емізбек.

Жо-жоқ, достым! Бұл – өмір! Бетпердесіз, Бұл – өмір! Бітпейтін шектеу кезі. Түнектен бір сəуле тап, ұста соны! Биікте бол! Сүйінсін кеткенде сіз! Жо-жоқ, достым! Бұл – өмір! Бетпердесіз!

Нұрболат ЖОЛДАСБЕК.

Байлам Тағдырына табиғаты сыймай шын, Талай ақын тарығып жылап қалған. Сен бүгін ақиқатты сыйлайсың, Жалыққан соң жауапсыз сұрақтардан. Көңіл үшін дейміз де, Жоқ, демейміз, Жалаңаш қой бірақта көктем нұры. Біз баймыз ба?...Əлбетте! ...жоқ, кедейміз, Əділдіктің білмейміз кеткен күнін. Намысым ғой асылым, қорегім де, Содан бəлки бір күні сүрінер мұң. Адам болып мен ертең өлемін де, Ақын болып артынша тірілермін. Эгоистсің...жарайды,сыры түнде, Сəскеден соң шығады сөзім гүлдеп. Айтпақшы,көп қазақтың бірімін мен, Бар қазақты санайтын өзіммін деп. Өзіңді емес өзгені жөн алдасаң, Өзіңе емес өзгеге жиыс білім. Амалым не бақытты бола алмасаң, Мен бақытты болуға тиістімін!

6

www.akjolgazet.kz

25 ырк йек, 2014 жыл

ТӨРТКҮЛ ДҮНИЕ ЖАҢАЛЫҚТАРЫ ТӨРІҢІЗДЕ

ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА 29 қыркүйек

ДҮЙСЕНБІ

7.00 «ТАҢШОЛПАН».10.00 «Дауа». 10.35 «Арнайы репортаж» 10.55 «Айтуға оңай...»

11.40 «Құбылай хан».12.30 ЖАҢАЛЫҚТАР12.45 «Апта. Kz»13.50 «Ақсауыт». 14.25 «Жүзден жүйрік». 14.50 «ДЖУНГЛИ КІТАБЫ». 15.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.10 «Келін». 17.00 «Менің Қазақстаным»17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР17.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ»18.05 «Шын жүректен!».

18.50 «ЗАҢ ЖӘНЕ БІЗ».19.30 «ҚҰБЫЛАЙ ХАН». 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.05 «АЙТУҒА ОҢАЙ...» 21.50 «ҚАРА ШАҢЫРАҚ». 22.40 «КЕЛІН». 23.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 0.00 ЖАҢАЛЫҚТАР0.35 «Арнайы репортаж» 1.00 «Өзекжарды»1.15 «Шарайна». 1.50 «Дауа».2.25 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 3.00 ЖАҢАЛЫҚТАР3.35 «Көкпар» 4.15 «Ақсауыт».

ХАБАР 7.05 «Айтұмар» 8.00 «Жаңа күн» 10.00 «Жетi күн» 12.00 «Сулейман Великолепный» 13.00 жаңалықтар 13.15 «Страх в твоем доме» 14.05 «Женский доктор» 15.00 Новости 15.15 «Әр үйдің сыры басқа». 15.50 «Сәтті сауда» 16.25. «Жабайы футбол жаналғыштары» 16.50 «Подари детям жизнь» 17.00 Кешкі жаңалықтар 17.20 «Көзқарас» 17.50 «Бизнес-сыры» 18.00 Новости 18.20 «Әселдің құрбы-құрдастары». 19.00 «ТВ Бинго» 20.00 жаңалықтар 20.30 «Соқыр сенім». 21.00 Новости 21.30 «Сулейман Великолепный» 22.30 «Нүкте».

23.20 «Көзқарас» 23.50 Қорытынды жаңалықтар 0.50 «Әр үйдің сыры басқа».

1.20. «Стив Джобс. Жоғалып табылған сұхбат» 2.30 Жаңалықтар .

30 қыркүйек

СЕЙСЕНБІ

7.00 «ТАҢШОЛПАН».10.00 «Қара шаңырақ».

10.55 «Айтуға оңай...» 11.40 «Құбылай хан». 12.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 12.45 «SPORT. KZ» 13.10 «Алаң» 14.00 «ЖАНЫҢДА ЖҮР ЖАҚСЫ АДАМ». 14.30 «Жүзден жүйрік».

14.55 «ДЖУНГЛИ КІТАБЫ». 15.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.10 «Келін». 17.00 «Келбет»17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР17.50 «Ас болсын!» 18.35 «Сыр-сұхбат»19.10 «Жан жылуы» 19.30 «ҚҰБЫЛАЙ ХАН»20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.05 «АЙТУҒА ОҢАЙ...»

21.50 «ҚАРА ШАҢЫРАҚ». 22.40 «КЕЛІН».

23.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 0.00 ЖАҢАЛЫҚТАР0.35 «Жаныңда жүр жақсы адам». 1.10 «Ас болсын!» 1.55 «Келбет» 2.25 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 3.00 ЖАҢАЛЫҚТАР3.30 «Шын жүректен!».4.15 «Жан жылуы».

ХАБАР 7.05 «Айтұмар» 8.00 «Жаңа күн» 10.00 Новости 10.10 «Нүкте». 11.00 жаңалықтар 11.15 «Дело вкуса». 11.45 «Сулейман Великолепный» 12.40 «Бизнес-сыры» 13.00 жаңалықтар 13.15. «Страх в твоем доме» 14.05 «Женский доктор» 15.00 Новости 15.15 «Әр үйдің сыры басқа».

15.50 «Сәтті сауда» 16.25. «Жабайы футбол жаналғыштары» 16.50 «Подари детям жизнь» 17.00 жаңалықтар 17.15 «Көзқарас» 17.45 «100 бизнес – историй» 18.00 Новости 18.20 «Әселдің құрбы-құрдастары». 19.00 «Жансарай» 20.00 жаңалықтар 20.30 «Перекресток в Астане» 21.00 Новости 21.30. «Сулейман Великолепный» 22.30 «Арнайы хабар» 23.00 «Көзқарас» 23.30 Қорытынды жаңалықтар 0.30 «Әр үйдің сыры басқа». 1.00 Жаңалықтар.

КАНАЛ КАНАЛ 06.00 «Қара гүл» 07.00 «Күнтізбе» 07.30 «Күнбастар»08.00 «Айна online»08.30 «Күнбастар»09.00 «О самом главном» 10.00 «C новым домом!»11.00 «Голодные игры»12.00 «Қара гүл» 13.00 «Қыздар арасында»14.00«Аңыз әйел» телехикаясы15.00 «Психосоматика» 15.30 «Гадалка»16.00 «Семейные обстоятельства»17.00 «Выход есть» 18.00 «Айна online»18.30 «Қара гүл» 19.30 «Күнтізбе»20.00 «7 NEWS»21.00 «ХОЧУ к Меладзе»23.00 «Күнтізбе» 23.30 Кәсіби бокс 00.00 «Игра престолов» 01.10 Шоу «ХОЧУ к Меладзе»03.00 «Қыздар арасында»04.00 «Аңыз әйел» 05.00 «Күнтізбе»05.30 «Айна online».

ЕВРАЗИЯ 6.00 «АЙНАЛАЙЫН» 7.00 «ДОБРОЕ УТРО» 11.00 «УЧИТЕЛЯ» 12.05 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР» 13.15 «X FACTOR»13.25 «НАЕДИНЕ СО ВСЕМИ» 14.30 «ЧУЖОЙ РАЙОН».15.30 «112» 15.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 16.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 18.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.55 «Сүйген жар».19.50 «ОДИНОКИЙ ВОЛК» 21.00 «НОВОСТИ В 21.00» 21.40 «КАК ВЫЙТИ ЗАМУЖ ЗА МИЛЛИОНЕРА 2»22.50 «X FACTOR». 23.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ»0.15 «С ЧЕГО НАЧИНАЕТСЯ РОДИНА»2.40 «УЧАСТКОВЫЙ» 3.30 «АЙНАЛАЙЫН».

КТК 06.00 Открытие вещания 06.05 “СЧАСТЛИВАЯ, ЖЕНЬКА!” 07.30 “НА ГРАНИ ВОЗМОЖНОГО”08.00 “Япыр-ай” 09.00 “ДОРОГА ДОМОЙ”09.10 “Я БУДУ ЖИТЬ! ”13.00 “ДРУГАЯ ПРАВДА” 14.00 “ПОРТРЕТ НЕДЕЛИ” 15.15 “СЛУГИ НАРОДА”16.05 “ОДНОЛЮБЫ” 17.30 “МАХАББАТ МҰҢЫ”18.00 “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР19.25 “РЕЙДЕР”19.40 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!” 21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.30 “Наш милый Шакен”22.25 “ЖЕНЩИНЫ НА ГРАНИ” 00.20 “МОРСКИЕ ДЬЯВОЛЫ. СМЕРЧ” 02.05 “РЕЙДЕР” 02.15 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!”03.10 ЖАҢАЛЫҚТАР 03.35 “Япыр-ай” 04.2504.50 “НА ГРАНИ ВОЗМОЖНОГО”.

КАНАЛ 06.00 «ӘЗІЛ СТУДИО» 07.00 «Вкусные секреты»07:30 «УӘДЕ БЕРЕМІН»10:00 КИНО Кэтрин Зета-Джонс в мелодраме «ВКУС ЖИЗНИ» 12.00 Мультсериалы 14:00 «ЗВЕЗДНЫЙ ПУТЬ»16:30 «ВОРОНИНЫ» 18:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА»19:00 «КУХНЯ»20.00 «ИНФОРМБЮРО» 21.00 «УӘДЕ БЕРЕМІН» 23:00 Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі01:00 «ӘЗІЛ СТУДИО»02:00 Қазақша концерт.

7.00 «Бұлбұлым» 8.40 «Kaznet» 9.00 «Жүз жылдық мұра» 10.00 Жаңалықтар 10.10 «Жүз жылдық мұра» 10.30 «Незабываемый» 11.30 «Қыз ғұмыры» 13.00 Жаңалықтар13.10 Информационноаналитическая программа «20.30». 14.00 Новости 14.10 «Широка река»15.05 «Громкое дело»15.30 «Жүз жылдық мұра» 16.40 «20.30. Біздің уақыт» 17.30 «Ұмытылмас» 18.30 «Қыз ғұмыры»20.00 Жаңалықтар 20.30 Новости «20.30» 21.00 «Широка река»22.00 «Открытая студия» 22.50 «Ұмытылмас» 23.50 Жаңалықтар 0.20 Новости «20.30» 0.50 «Еріксіз неке».

06.00 «Қара гүл» 07.00 «Күнтізбе» 07.30 «Күнбастар»08.00 «Айна online»08.30 «Күнбастар»09.00 «О самом главном» 10.00 «C новым домом!»11.00 «Голодные игры»12.00 «Қара гүл» 13.00 «Қыздар арасында»13.50 «7 NEWS»14.00 «Аңыз әйел» 15.00 «Психосоматика»15.30 «Гадалка»16.00 т/с «Семейные обстоятельства» 17.00 «Икона стиля» 18.00 «Айна online»18.30 «Қара гүл»19.30 «Күнтізбе»20.00 «7 NEWS»21.00 «Красные горы»23.00 «Күнтізбе» 23.30 Кәсіби бокс00.00 «Игра престолов»01.10 т/с «Красные горы»03.00 «Қыздар арасында»04.00 «Аңыз әйел» 05.00 «Күнтізбе»05.30 «Айна online».

СӘРСЕНБІ

7.00 «ТАҢШОЛПАН»10.00 «Қара шаңырақ».

11.00 «Айтуға оңай...» 11.45 «Құбылай хан».

12.30 ЖАҢАЛЫҚТАР12.45 «Тағдыр» 13.00 «Сәнді баспана» 13.25 «Заң және біз» 14.05 «ЖАНЫҢДА ЖҮР ЖАҚСЫ АДАМ». 14.35 «Жүзден жүйрік». 14.55 «ДЖУНГЛИ КІТАБЫ».

15.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ».16.10 «КЕЛІН».

17.00 «Шетелдегі қазақ балалары». 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР17.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ»18.10 «Еңбек түбі - береке» 18.15 «Ғасырлар үні».19.05 «ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА»19.30 «ҚҰБЫЛАЙ ХАН». 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 21.05 «АЙТУҒА ОҢАЙ...» 21.50 «ҚАРА ШАҢЫРАҚ». 22.40 «КЕЛІН». 23.30 «ТҮНГІ СТУДИЯДА НҰРЛАН ҚОЯНБАЕВ» 0.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 0.35 «Жаныңда жүр жақсы адам». 1.05 «Шетелдегі қазақ балалары»1.40 «Сыр-сұхбат»2.15 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 2.45 «Өзекжарды»3.00 ЖАҢАЛЫҚТАР3.35 «Шетелдегі қазақ балалары» 4.05 «Ғасырлар үні».

ХАБАР 7.05 «Айтұмар» 8.00 «Жаңа күн» 10.00 Новости 10.10 «Жансарай» 11.00 жаңалықтар 11.15 «Дело вкуса». 11.45 «Сулейман Великолепный» 12.40 «100 бизнес-историй» 12.50 жаңалықтар 13.15 «Страх в твоем доме» 14.05 «Женский доктор» 15.00 Новости 15.15 «Әр үйдің сыры басқа». 15.50 «Сәтті сауда» 16.25 «Бақ мекенім, Астанам». 16.55 «Подари детям жизнь» 17.00 жаңалықтар 17.15 «Көзқарас» 17.45 «Ұлы дала әуендері» 18.00 Новости 18.20 «Әселдің құрбы-құрдастары».19.00 «Біздің үй» 20.00 жаңалықтар 20.30. «Перекресток в Астане» 21.00 Новости 21.30. «Сулейман Великолепный» 22.30 «Бюро расследований» 23.00 «Көзқарас» 23.30 Қорытынды жаңалықтар 0.30 «Әр үйдің сыры басқа». 1.00 Жаңалықтар.

КАНАЛ 06.00 «Қара гүл» 07.00 «Күнтізбе» 07.30 «Күнбастар»08.00 «Айна online»08.30 «Күнбастар»09.00 «О самом главном» 10.00 «C новым домом!»11.00 «Голодные игры»12.00 «Қара гүл» 13.00 «Қыздар арасында»13.50 «7 NEWS»14.00 «Аңыз әйел» 15.00 «Психосоматика»15.30 «Гадалка»16.00 т/с «Семейные обстоятельства» 17.00 «ВООМ!»

18.00 «Айна online»18.30 «Қара гүл»19.30 «Күнтізбе»20.00 «7 NEWS» 21.00 «Вдова» 23.00 «Күнтізбе» 23.30 Кәсіби бокс00.00 «Игра престолов»01.10 т/с «Вдова»03.00 «Қыздар арасында»04.00 «Аңыз әйел» 05.00 «Күнтізбе» 05.30 «Айна online».

ЕВРАЗИЯ 6.00 «АЙНАЛАЙЫН» 7.00 «ДОБРОЕ УТРО» 11.00 «УЧИТЕЛЯ»12.05 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР»13.15 «X FACTOR»13.25 «НАЕДИНЕ СО ВСЕМИ» 14.30 «ЧУЖОЙ РАЙОН».15.30 «112» 15.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 16.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 18.00 ЖАҢАЛЫҚТАР18.55 «Сүйген жар».

19.50 «ОДИНОКИЙ ВОЛК»21.00 «НОВОСТИ В 21.00» 21.40 «КАК ВЫЙТИ ЗАМУЖ ЗА МИЛЛИОНЕРА 2»22.50 «X FACTOR».23.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ» 0.15 «С ЧЕГО НАЧИНАЕТСЯ РОДИНА» 2.40 «УЧАСТКОВЫЙ»3.30 «АЙНАЛАЙЫН».

КТК 06.00 Открытие вещания 06.05 “СЫЛА. ТАҒДЫР ТАЛҚЫСЫ” 07.45 “ЯПЫРАЙ”08.35 ЖАҢАЛЫҚТАР 09.05 “ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ!” 10.10 “ЗЕМСКИЙ ДОКТОР.”

12.00 НОВОСТИ 12.35 “ГЛАВНАЯ РЕДАКЦИЯ” 13.30 “РЕЙДЕР”13.40 “СЕМЕЙНЫЕ ДРАМЫ”.14.40 “ВЕРНОЕ СРЕДСТВО”. 15.40 “ОДНОЛЮБЫ” 17.00 “АСТАРЛЫ АҚИҚАТ” 17.30 “МАХАББАТ МҰҢЫ” 18.00 “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР19.25 “РЕЙДЕР”19.40 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!”

21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.30 “ДИАГНОЗ”22.10 “ЖЕНЩИНЫ НА ГРАНИ”00.00 “СПОРТ- ЭКСТРИМ”00.30 Лига Чемпионов УЕФА. “ПСЖ” (Франция) / “БАРСЕЛОНА” (Испания). ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ02.35 “РЕЙДЕР” 02.45 Лига Чемпионов УЕФА. “МАНЧЕСТЕР СИТИ” (Англия) / “РОМА” (Италия). Трансляция в записи (каз./рус.)04.25-04.50 ЖАҢАЛЫҚТАР.

КАНАЛ 06.00 «ӘЗІЛ СТУДИО» 07.00 «Вкусные секреты» 07:30 «УӘДЕ БЕРЕМІН» 10:00 «ВОРОНИНЫ» 11:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА» 12.00 Мультсериалы14:00 «ГАЛИЛЕО»15:00 «ГОРОДСКИЕ ЛЕГЕНДЫ» 16:00 «ВОРОНИНЫ»17:00 ПРЕМЬЕРА НОВОГО СЕЗОНА. «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА»18:00 «КУХНЯ» 20.00 «ИНФОРМБЮРО» 21.00«УӘДЕ БЕРЕМІН» 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі 01:00 «ӘЗІЛ СТУДИО»04:30 Қазақша концерт.

7.00 Ән шашу 7.20 Новости «20.30»7.50 Жаңалықтар8.20 «Қазан хан» 8.30 «Байбөрі» 8.40 «Kaznet» 9.00 «Жүз жылдық мұра» 10.00 Жаңалықтар 10.10 «Жүз жылдық мұра» 10.30 «Незабываемый»11.30 «Қыз ғұмыры» 13.00 Жаңалықтар13.10 «Открытая студия»14.00 Новости 14.10 «Широка река», 15.05 «Кто в доме хозяин?» 15.30 «Жүз жылдық мұра» 16.40 «Вопреки всему»17.30 «Ұмытылмас» 18.30 «Қыз ғұмыры» 20.00 Жаңалықтар 20.30 Новости «20.30» 21.00 «Широка река»22.00 «Вопреки всему»22.50 «Ұмытылмас» 23.50 «Сырласу» 0.35 Жаңалықтар1.05 Новости «20.30» 1.35 «Еріксіз неке».

ТАРАЗ 7.25 ӘНҰРАН. 7.30 «Қайырлы таң, Әулиеата!» 9.30 «Әулиеата АПТА» 10.00 «Дәстүр дидар»10.15 «Сазды әуен» 10.35 Балапаннан базарлық11.25 «Сөз маржан»11.35 Күй күмбірі 11.45 «Маруся . Возвращение» 12.35 Деректі фильм 13.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 13.10 «НОВОСТИ»13.20 «Жаңа айна»13.55 «Әулиеата әуендері»14.05 – 17.50 Техникалық үзіліс 17.55 «Бірінші студия»18.20 «ЖАҢАЛЫҚТАР»18.35«НОВОСТИ»19.05 «Сазды әуен» 19.15«Маруся . Возвращение »20.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»20.20 «НОВОСТИ» 20.45 «Күй күмбірі»20.55 «Өз өмірінің тәлімгері»21.10 «Общество и закон» 21.25 «Сөз маржан»21.45 «Әулиеата әуендері»21.55 Көркем фильм23.25 Т/с «Громовы. Дом надежды»00.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»00.20 «НОВОСТИ» 00.45 «Сазды әуен»01.05 АҢДАТПА. ӘНҰРАН01.10 Арнаның жабылуы.

1 қазан

ТАРАЗ 07.25 ӘНҰРАН. 7.30 «Қайырлы таң, Әулиеата!» 9.30 ЖАНАЛЫҚТАР 9.50 «НОВОСТИ» 10.15 «Сазды әуен» 10.35 «Бірінші студия»11.00 «Балаларға базарлық»11.25 «Сөз маржан»11.35 «Күй күмбірі»11.45«Маруся . Возвращение» 12.35 Деректі фильм 13.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 13.10 «НОВОСТИ»13.20 «Балаларға базарлық»13.55 «Әулиеатаәуендері»14.05 – 17.50 Тех/ үзіліс 17.55 «Ауылға кел, ағайын!»

18.10 «Грани»18.20 «ЖАҢАЛЫҚТАР»18.35 «НОВОСТИ»19.05 «Сазды әуен»19.15«Маруся . Возвращение» 20.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»20.20 «НОВОСТИ»20.45 «Күй күмбірі» 20.55 «Сыр- перне»21.25 «Сөз маржан» 21.45 «Әулиеата әуендері»21.55 Көркем фильм23.25 Т/с «Громовы. Дом надежды» 00.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»00.20 «НОВОСТИ»00.45 «Сазды әуен» 01.05 ӘНҰРАН01.10 Арнаның жабылуы.

2 қазан

БЕЙСЕНБІ

7.00 «ТАҢШОЛПАН».10.00 «Қара шаңырақ». 11.00 «Айтуға оңай...» 11.45 «Құбылай хан». 12.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 12.45 «Агробизнес»13.05 «Сіз не дейсіз?» 13.30 «Ұлы дала дүбірі». 14.00 «ЖАНЫҢДА ЖҮР ЖАҚСЫ АДАМ». 14.25 «ТОМПАҚ. ОРАЛУЫ».

14.55 «ДЖУНГЛИ КІТАБЫ». 15.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.10 «Келін». 17.00 «Мың түрлі мамандық» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.50 «Қылмыс пен жаза»18.15 «Мәлім де беймәлім Қазақстан» 18.45 «Поэзия әлемі»19.10 «ЖАҢА ҚАЗАҚСТАН 2050» 19.30 «ҚҰБЫЛАЙ ХАН». 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР21.05 «АЙТУҒА ОҢАЙ...» 21.50 «ҚАРА ШАҢЫРАҚ». 22.40 «КЕЛІН». 23.30 «ТҮНГІ СТУДИЯДА НҰРЛАН ҚОЯНБАЕВ» 0.00 ЖАҢАЛЫҚТАР0.35 «Қылмыс пен жаза» 1.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». 1.30 «Поэзия әлемі»1.55 «Мың түрлі мамандық» 2.25 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 3.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 3.35 «Сіз не дейсіз?» 4.00 «Қылмыс пен жаза»4.20 «Ұлы дала дүбірі».

ХАБАР 7.05 «Айтұмар» 8.00 «Жаңа күн» 10.00 Новости 10.10 «Біздің үй» 11.00 жаңалықтар 11.15 «Дело вкуса». 11.45 «Сулейман Великолепный» 12.40 «Ұлы дала әуендері» 13.00 жаңалықтар 13.15. «Страх в твоем доме» 14.05. «Женский доктор» 15.00 Новости 15.15 «Әр үйдің сыры басқа».

15.50 «Сәтті сауда» 16.25 «Бақ мекенім, Астанам». 16.55 «Подари детям жизнь» 17.00 жаңалықтар17.20 «Көзқарас» 17.50 «Ұлы дала әуендері» 18.00 Новости 18.20 «Әселдің құрбы-құрдастары». 19.30 «Арнайы хабар» 20.00 жаңалықтар 20.30 «Перекресток в Астане» 21.00 Новости 21.30 «Сулейман Великолепный» 22.30 «Под прицелом» 23.20 «Көзқарас» 23.50 Қорытынды жаңалықтар 0.20 Новости 0.50 «Әр үйдің сыры басқа». 1.20 Жаңалықтар.

КАНАЛ 06.00 «Қара гүл» 07.00 «Күнтізбе» 07.30 «Күнбастар»08.00 «Айна online»08.30 «Күнбастар»09.00 «О самом главном» 10.00 «C новым домом!»11.00 «Голодные игры»12.00 «Қара гүл» 13.00 «Қыздар арасында»13.50 «7 NEWS»14.00 «Аңыз әйел» 15.00 «Психосоматика»15.30 «Гадалка»16.00 т/с «Семейные обстоятельства».17.00 «СвиДЕТИли» 17.30 «Свекровь и невестка»18.00 «Айна online»18.30 «Қара гүл» 19.30 «Күнтізбе» 20.00 «7 NEWS» 21.00 «Распутин»23.00 «Күнтізбе» 23.30 Кәсіби бокс00.00 «Игра престолов»01.10 т/с «Распутин»,03.00 «Қыздар арасында»04.00 «Аңыз әйел» 05.00 «Күнтізбе» 05.30 «Айна online».

ЕВРАЗИЯ 6.00 «АЙНАЛАЙЫН» 7.00 «ДОБРОЕ УТРО»11.00 «УЧИТЕЛЯ» 12.05 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР»13.15 «X FACTOR»13.25 «НАЕДИНЕ СО ВСЕМИ» 14.30 «ЧУЖОЙ РАЙОН»15.30 «112»15.45 «СУДЕБНЫЕ ИСТОРИИ» 16.45 «ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ» 18.00 ЖАҢАЛЫҚТАР18.55 «Сүйген жар» 19.50 «ОДИНОКИЙ ВОЛК» 21.00 «НОВОСТИ В 21.00»21.40 «КАК ВЫЙТИ ЗАМУЖ ЗА МИЛЛИОНЕРА 2» 22.50 «X FACTOR»23.00 «ПУСТЬ ГОВОРЯТ»0.15 «С ЧЕГО НАЧИНАЕТСЯ РОДИНА» 2.40 «УЧАСТКОВЫЙ» 3.30 «АЙНАЛАЙЫН».

КТК 06.00 Открытие вещания 06.05 “СЫЛА. ТАҒДЫР ТАЛҚЫСЫ” 07.45 “ЯПЫР-АЙ” 08.35 ЖАҢАЛЫҚТАР 09.05 “ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ!”10.10 “ЗЕМСКИЙ ДОКТОР. ПРОДОЛЖЕНИЕ” 12.00 НОВОСТИ12.35 “ДИАГНОЗ” 13.15 “РЕЙДЕР”13.25 “СЕМЕЙНЫЕ ДРАМЫ”. 14.25 “ВЕРНОЕ СРЕДСТВО”.15.25 “ОДНОЛЮБЫ”17.30 “МАХАББАТ МҰҢЫ” 18.00 “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР19.25 “РЕЙДЕР”19.40 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!”

21.00 НОВОСТИ21.30 “ЧЕРНЫЙ КВАДРАТ”22.10 “ЖЕНЩИНЫ НА ГРАНИ” 00.00 Обзор Лиги Чемпионов УЕФА.00.30 Лига Чемпионов УЕФА. “АТЛЕТИКО М” (Испания) / “ЮВЕНТУС” (Испания). ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ 02.35 “РЕЙДЕР” 02.45 Лига Чемпионов УЕФА. “БАЙЕР” (Германия) “БЕНФИКА” (Португалия). Трансляция в записи 04.25-04.50 ЖАҢАЛЫҚТАР.

КАНАЛ 06.00 «ӘЗІЛ СТУДИО»07.00 «Вкусные секреты»07:30«УӘДЕ БЕРЕМІН»10:00 «ВОРОНИНЫ» 11:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА» 12.00 Мультсериалы14:00 «ГАЛИЛЕО»15:00 «ГОРОДСКИЕ ЛЕГЕНДЫ»16:00 «ВОРОНИНЫ»17:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА»18:00 «КУХНЯ» 20.00 «ИНФОРМБЮРО» 21.00 «УӘДЕ БЕРЕМІН» 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі01:00 «ӘЗІЛ СТУДИО» 05:00 Қазақша концерт.

7.00 Ән шашу 7.35 Новости «20.30»8.05 Жаңалықтар8.35 «Kaznet» 9.00 «Жүз жылдық мұра»10.00 Жаңалықтар10.10 «Жүз жылдық мұра» 10.30 «Незабываемый»11.30 «Қыз ғұмыры» 13.00 Жаңалықтар13.10 «Сырласу» 14.00 Новости14.10 «Широка река»,15.05 «Кто в доме хозяин?» 15.30 «Жүз жылдық мұра» 16.40 «Вопреки всему»17.30 «Ұмытылмас» 18.30 «Қыз ғұмыры» 20.00 Жаңалықтар20.30 Новости «20.30»21.00 «Широка река»22.00 «Вопреки всему»22.50 «Ұмытылмас» 23.50 Жаңалықтар0.20 Новости «20.30»0.50 «Еріксіз неке».

ТЕЛЕБАҒДАРЛАМА 3 қазан

ЖҰМА

7.00 «ТАҢШОЛПАН»10.00 «Қара шаңырақ».

11.00 «Айтуға оңай...» 11.45 «Құбылай хан». 12.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 12.45 «МЕНІҢ ҚАЗАҚСТАНЫМ» 13.15 «Көкпар» 13.55 «ЖАНЫҢДА ЖҮР ЖАҚСЫ АДАМ». 14.25 «ТОМПАҚ. ОРАЛУЫ». 14.55! «ДЖУНГЛИ КІТАБЫ». 15.05 «ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ». 16.10 «Келін». 17.00 «ЖАН ЖЫЛУЫ» 17.25 «Еңбек түбі - береке» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.50 «ӨЗЕКЖАРДЫ»18.10 «Еңбек түбі - береке» 18.15 «Жаңа Қазақстан 2050»18.40 «ПАРЛАМЕНТ»19.05 «ИМАН АЙНАСЫ» 19.30 «ҚҰБЫЛАЙ ХАН». 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР21.05 «АЙТУҒА ОҢАЙ...»

21.50 «ҰЛТТЫҚ ШОУ» 22.55 «КЕЛІН».23.40 «Жайдарман». 0.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 0.35 «Көксерек» 2.10 «Жаныңда жүр жақсы адам». 2.40 «Иман айнасы» 3.00 ЖАҢАЛЫҚТАР3.35 «Өзекжарды» 3.55 «Ұлттық шоу».

6.00 «АЙНАЛАЙЫН» 7.00 «ДОБРОЕ УТРО» 11.00 «УЧИТЕЛЯ» 12.00 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР»13.10 «ЖҰМА УАҒЫЗЫ» 13.25 «ДАВАЙТЕ ПОХУДЕЕМ?» 14.30 «ЧУЖОЙ РАЙОН»15.30 «112» 15.45 «ЧУЖОЙ РАЙОН».16.50 «ЖДИ МЕНЯ».18.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.55 «Сүйген жар»19.50 «ОДИНОКИЙ ВОЛК» 21.00 «НОВОСТИ В 21.00» 21.40 «ПОЛЕ ЧУДЕС»23.00 «ЛЮБИТЬ НЕЛЬЗЯ ЗАБЫТЬ» 1.15 «ЧЕЛОВЕК И ЗАКОН» 2.30 «УЧАСТКОВЫЙ» 3.15 «ИГРЫ РАЗУМА» 4.00 «АЙНАЛАЙЫН».

КАНАЛ 06.00 «Қара гүл» 07.00 «Күнтізбе» 07.30 «Күнбастар»08.00 «Айна online»08.30 «Күнбастар»09.00 «О самом главном» 10.00 «С новым домом!»11.00 «Голодные игры»12.00 «Қара гүл» 13.00 «Қыздар арасында»13.50 «7 NEWS» 14.00 «Аңыз әйел» 15.00 «Психосоматика»15.30 «Гадалка»16.00 «Выход есть!» 17.00 «Измайловский парк»18.00 «Айна online» 18.30 «Қара гүл» 19.30 «Күнтізбе»20.00 «7 NEWS» 21.00 «Большая перемена»23.00 «Күнтізбе» 23.30 Кәсіби бокс00.00 «Игра престолов»01.10 «Большая перемена»03.00 «Қыздар арасында»04.00 «Аңыз әйел» 05.00 «Күнтізбе» 05.30 «Айна online».

6.00 «АЙНАЛАЙЫН» 7.00 «ДОБРОЕ УТРО» 11.00 «ПЕТРОВИЧ». Зак.серия 12.00 «МОДНЫЙ ПРИГОВОР» 13.10 «ЖҰМА УАҒЫЗЫ» 13.25 «ЖЕНЩИНЫ В ПОИСКАХ СЧАСТЬЯ» 14.30 «ЧУЖОЙ РАЙОН» 15.30 «112» 15.45 «ЧУЖОЙ РАЙОН». 16.50 «ЖДИ МЕНЯ». КАЗАХСТАН 18.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 18.55 «Сүйген жар» 19.50 «ОДИНОКИЙ ВОЛК» 21.00 «НОВОСТИ В 21.00» 21.40 «ПОЛЕ ЧУДЕС» 23.00 «ЛЮБИТЬ НЕЛЬЗЯ ЗАБЫТЬ» 1.15 «ЧЕЛОВЕК И ЗАКОН» 2.30 «УЧАСТКОВЫЙ» 4.00 «АЙНАЛАЙЫН»

КТК КТК 06.00 Открытие вещания 06.05 “СЫЛА. ТАҒДЫР ТАЛҚЫСЫ” 07.45 “ЯПЫРАЙ”08.35 ЖАҢАЛЫҚТАР 09.05 “ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ!”10.10 “ЗЕМСКИЙ ДОКТОР. ЖИЗНЬ ЗАНОВО” 12.00 НОВОСТИ12.35 “ЧЕРНЫЙ КВАДРАТ” 13.15 “РЕЙДЕР”13.25 “СЕМЕЙНЫЕ ДРАМЫ”.14.25 “ВЕРНОЕ СРЕДСТВО”. 15.25 “ОДНОЛЮБЫ” 17.30 “МАХАББАТ МҰҢЫ” 18.00 “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР19.25 “РЕЙДЕР”19.40 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!”

21.00 НОВОСТИ21.30 “НАША ПРАВДА”22.35 “ЖЕНЩИНЫ НА ГРАНИ” 00.35 “РЕЙДЕР”00.50 Лига Европы УЕФА. “ТОТТЕНХЭМ” (Англия) / “БЕШИКТАШ” (Турция). ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ (каз./ рус.)02.45 Обзор матчей Лиги Чемпионов УЕФА.03.10-05.00 Лига Европы УЕФА. “КРАСНОДАР” (Россия) / “ЭВЕРТОН” (Англия). Трансляция в записи (каз./рус.)

КАНАЛ 06.00 «ӘЗІЛ СТУДИО»07.00«Вкусные секреты» 07:30 «УӘДЕ БЕРЕМІН» 10:00 «ВОРОНИНЫ» 11:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА» 12.00 Мультсериалы14:00 «ГАЛИЛЕО»15:00 «ГОРОДСКИЕ ЛЕГЕНДЫ» 16:00 «ВОРОНИНЫ»17:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА»18:00 «КУХНЯ»20.00 «ИНФОРМБЮРО» 21.00 «УӘДЕ БЕРЕМІН» 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі01:00 «ӘЗІЛ СТУДИО» 05:30 Қазақша концерт.

7.00 Ән шашу 7.40 Новости «20.30» 8.10 Жаңалықтар 8.40 «Лица столицы»9.00 «Жүз жылдық мұра» 10.00 Жаңалықтар 10.10 «Жүз жылдық мұра» 10.30 «Незабываемый»11.30 «Қыз ғұмыры» 13.00 Жаңалықтар13.10 Интервью с А.Камаловым 13.35 «Мы вместе»14.00 Новости14.10 «Широка река»15.05 «Кто в доме хозяин?» 15.30 «Жүз жылдық мұра» 16.40 «Вопреки всему»17.30 «Ұмытылмас» 18.30 «Қыз ғұмыры» 20.00 Жаңалықтар 20.30 Новости «20:30» 21.00 «Широка река»22.00 «Вопреки всему»22.50 «Ұмытылмас» 23.50 Жаңалықтар0.20 Новости «20.30»0.50 «Еріксіз неке».

06.00 Открытие вещания06.05 “СЫЛА. ТАҒДЫР ТАЛҚЫСЫ” 07.45 “ЯПЫРАЙ”08.35 ЖАҢАЛЫҚТАР 09.05 “ДАВАЙ ПОЖЕНИМСЯ!” 10.10 “ЗЕМСКИЙ ДОКТОР. ЖИЗНЬ ЗАНОВО” 12.00 НОВОСТИ12.35 “НАША ПРАВДА” 13.30 “РЕЙДЕР”13.40 “СЕМЕЙНЫЕ ДРАМЫ”. 14.45 “ВЕРНОЕ СРЕДСТВО”. 15.45 “ОДНОЛЮБЫ” 17.50 “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 19.00 ЖАҢАЛЫҚТАР19.25 “РЕЙДЕР”19.40 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!” 21.00 ВЕЧЕРНИЕ НОВОСТИ21.30 “НАША ПРАВДА”22.30 “ОЧНАЯ СТАВКА”23.30 “БОЙ С ТЕНЬЮ-2. РЕВАНШ”02.15 Обзор матчей Лиги Европы УЕФА.02.40 “РЕЙДЕР” 02.50 “АЛАҢ БОЛМА, ЖАНЫМ!” 03.45 ЖАҢАЛЫҚТАР 04.10 “Япырай” 05.00-05.25 “НА ГРАНИ ВОЗМОЖНОГО”

КАНАЛ 06.00 «ӘЗІЛ СТУДИО» 07.00 «Вкусные секреты»07:30«УӘДЕ БЕРЕМІН» 10:00 «ВОРОНИНЫ» 11:00 Комедийный сериал «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА» 12.00 Мультсериалы14:00«ГАЛИЛЕО»15:00 «ГОРОДСКИЕ ЛЕГЕНДЫ» 16:00 «ВОРОНИНЫ»17:00 «ДВА ОТЦА И ДВА СЫНА»18:00 «КУХНЯ»20.00 «ИНФОРМБЮРО» 21.00«УӘДЕ БЕРЕМІН» 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі 00:30 КИНО «БЕЗБРАЧНАЯ НЕДЕЛЯ» 02:30 «ЛЮБЛЮ ТЕБЯ, ЧУВАК» 04:30 Қазақша концерт.

7.00 Ән шашу 7.40 Новости «20.30»8.10 Жаңалықтар8.40 «Лица столицы»9.00 «Жүз жылдық мұра» 10.00 Жаңалықтар 10.10 «Жүз жылдық мұра» 10.30 «Незабываемый»11.30 «Қыз ғұмыры» 13.00 Жаңалықтар13.10 «Ел аузында» 13.40 «Территория бизнеса»14.00 Новости14.10 «Широка река»,15.05 «Кто в доме хозяин?»

15.30 «Жүз жылдық мұра» 16.40 «Вопреки всему»17.30 «Ұмытылмас» 18.30 «Қыз ғұмыры» 20.00 Жаңалықтар20.30 Новости «20.30»21.00 Сериал «Широка река»22.00 «Вопреки всему»22.50 «Ұмытылмас» 23.50 Жаңалықтар0.20 Новости «20.30»0.50 «Еріксіз неке».

ТАРАЗ

ТАРАЗ

7.25 ӘНҰРАН. 7.30 «Қайырлы таң, Әулиеата!»

9.30ЖАНАЛЫҚТАР9.50 «НОВОСТИ» 10.15 «Сазды әуен»10.35 «Ауылға кел, ағайын!» 10.50 «Грани»11.00 «Балаларға базарлық»11.25 «Сөз маржан»11.35 «Күй күмбірі»11.45«Маруся»12.35 Деректі фильм13.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 13.10 «НОВОСТИ» 13.20 «Балаларға базарлық»13.55 «Әулиеата әуендері»14.00 Сөз маржан,14.05 – 17.50 Тех/үзіліс17.55 «Өзін өзі тану»18.20 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 18.35 «НОВОСТИ»19.05 «Сазды әуен»19.15 «Маруся . Возвращение »20.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»20.20 «НОВОСТИ» 20.45 «Күй күмбірі»20.55 «Первая студия»21.20 «Сөз маржан»21.25 «Межпрограмка»21.45 «Әулиеата әуендері»21.55К/фильм23.25 Т/с «Громовы. Дом надежды»00.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»00.20 «НОВОСТИ»00.45 «Сазды әуен» 01.05 ӘНҰРАН 01.10 Арнаның жабылуы.

7.25 ӘНҰРАН. 7.30 «Қайырлы таң, Әулиеата!» 9.30 ЖАНАЛЫҚТАР 9.50 «НОВОСТИ» 10.15 «Сазды әуен»10.35 Хабар: «Жаса , менің елім!» 10.50 «Иман нұры»11.00 «Балаларға базарлық»11.25 «Сөз маржан»11.35 «Күй күмбірі» 11.45 «Маруся. Возвращение »12.35 Д/фильм13.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 13.10 «НОВОСТИ» 13.20 «Балаларға базарлық» 13.55 «Әулиеата әуендері»14.05 – 17.50 Тех/ үзіліс 17.55 «Бірінші студия»18.20 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 18.35 «НОВОСТИ» 19.05 «Сазды әуен»19.15«Маруся. Возвращение» 20.00«ЖАҢАЛЫҚТАР»20.20 «НОВОСТИ»20.45 «Күй күмбірі»20.55 «Ұлт саулығы»21.15 «Тараз.кз»21.25 «Сөз маржан»21.45 «Күй күмбірі»21.55 Көркем фильм23.15 Т/с «Громовы. Дом надежды»00.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»00.20 «НОВОСТИ»00.45 «Сазды әуен»01.05 АҢДАТПА.01.10 Арнаның жабылуы.

ТАРАЗ 7.25 ӘНҰРАН. 7.30 «Қайырлы таң, Әулиеата!»

9.30 ЖАНАЛЫҚТАР 9.50 «НОВОСТИ» 10.15 «Сазды әуен» 10.35 Хабар: «Первая студия» 11.00 «Балаларға базарлық»11.25 «Сөз маржан»11.35 «Күй күмбірі»11.45 «Маруся . Возвращение» 12.35 Деректі фильм13.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 13.10 «НОВОСТИ»13.20 «Балаларға базарлық»13.55 «Әулиеата әуендері»14.05 – 17.50 Тех/ үзіліс17.55 «Жаса , менің елім !»18.10 «Иман нұры»18.20 «ЖАҢАЛЫҚТАР»18.35 «НОВОСТИ» 19.05 «Сазды әуен»19.15«Маруся . Возвращение»20.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 20.20 «НОВОСТИ»20.45 «Күй күмбірі» 20.55 «Сіз не дейсіз»21.45 «Әулиеата әуендері»21.55 К/ фильм 23.25 «Громовы. Дом надежды» 00.00 «ЖАҢАЛЫҚТАР»00.20 «НОВОСТИ» 00.45 «Сазды әуен»01.05 АҢДАТПА.01.10 Арнаның жабылуы.

СЕНБІ

7.00 Концерт 8.40 «АГРОБИЗНЕС» 9.00 «СЕНБІЛІК ТАҢ».10.05 «ДАУА». 10.35 «АC БОЛСЫН!» 11.25 «Әзіл әлемі» 13.00 «ПОЭЗИЯ ӘЛЕМІ»13.30 «ТЕЛҚОҢЫР» 14.15 «Жедел жәрдем». 15.55 «МӘЛІМ ДЕ БЕЙМӘЛІМ ҚАЗАҚСТАН»16.25 «ЖАРҚЫН БЕЙНЕ» 17.00 «МЫҢ ТҮРЛІ МАМАНДЫҚ» 17.30 ЖАҢАЛЫҚТАР 17.50 «Жайдарман». 19.45 «ТАҒДЫР» 20.05 «АРНАЙЫ РЕПОРТАЖ» 20.30 ЖАҢАЛЫҚТАР21.05 «ШЫН ЖҮРЕКТЕН!».

21.55 «Махаббат ордасы». 23.30 «СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?» 0.00 ЖАҢАЛЫҚТАР0.35 «Ойыншық» 1.45 «Жарқын бейне» 2.15 «Ас болсын!» 3.00 ЖАҢАЛЫҚТАР 3.35 «Арнайы репортаж» 3.55 «Парламент» 4.15 «Поэзия әлемі» 4.45 «Мың түрлі мамандық».

5 қазан

ЖЕКСЕНБІ

7.00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт 8.40 Жаңа маусым. «ДИЕГО». . 9.45 «АЙГӨЛЕК». 11.05 Мультфильм11.35 «АҚСАУЫТ» 12.10 «СӘНДІ БАСПАНА» 12.40 «СЫР-СҰХБАТ» 13.10 «Ұлттық шоу» 14.15 «Жедел жәрдем». 15.50 «ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНЫҢ ҚҰПИЯЛАРЫ». 16.15 «ШАРАЙНА». Телесаяхат 16.50 ФУТБОЛ. АҒЫЛШЫН ПРЕМЬЕР-ЛИГАСЫ. «Манчестер Юнайтед» - «Эвертон». 18.50 «ҒАСЫРЛАР ҮНІ». 19.25 «Ақ тілек». 20.30 «АПТА. КZ» 21.35 «Әзіл әлемі»23.15 «АЛАҢ» токшоуы 0.05 «КӨКПАР». Ұлттық ойын0.45 ФУТБОЛ. АҒЫЛШЫН ПРЕМЬЕР-ЛИГАСЫ. «Челси» - «Арсенал» 2.30 «Ақсауыт» 3.00 «АПТА. КZ» 4.00 «Телқоңыр»

ХАБАР 7.05 «Айтұмар» 8.00 «Жаңа күн» 10.00 Новости 10.10 «Көзкөрген» 11.00 Таңғы жаңалықтар 11.15 «Дело вкуса». Кулинарная программа с Т. Веденеевой 11.45. «Сулейман Великолепный» 12.40 «Инновационный форсаж.» 13.00 жаңалықтар 13.15 «Страх в твоем доме» 14.05 «Женский доктор» 15.00 Новости 15.15 «Әр үйдің сыры басқа». 15.50 «Сәтті сауда» 16.25 «Бақ мекенім, Астанам».

16.55 «Подари детям жизнь» 17.00 Кешкі жаңалықтар 17.20 «Бармысың, бауырым?»

18.00 Новости 18.20 «Әселдің құрбықұрдастары». 19.00 «Орталық Хабар» 20.00 жаңалықтар 20.30 «Одна судьба» 21.00 Новости 21.30 «Вавилон Н.Э.»

23.30 «Төрт жаназа мен бір той» 1.10 Қорытынды жаңалықтар 2.10 «Әр үйдің сыры басқа». 2.40 Жаңалықтар .

ЕВРАЗИЯ ЕВРАЗИЯ

4 қазан

ХАБАР 7.05 «Астана- махаббатым менің».

8.45 «Фархат» 9.15 «Ұлт саулығы» 9.45 «Продвопрос» 10.10 «Бармысың, бауырым?» 10.55 «Тролль в центральном парке» 12.10 «Энергия будущего» 12.30 «Наследие земли» 12.45 «Помни меня» 15.05 «Орталық Хабар» 16.05 Еркін Нұржанов «Ана қадірі» 17.15 «Одна судьба» 17.45 «Сол бір кеш» 19.00 «Под прицелом» 19.50 «Бенефис шоу» 21.00 «Жетi күн» 22.00 «В долине Эла» 0.15 Кино. «Тұйық шеңбер»1.50. «Үш жас бақытты болсын!».

КАНАЛ 06.00 «Бүк пен Шік»07.00 «Қырық миллион теңге шоуы» 08.00 «Айна online»09.00 «Школа доктора Комаровского» 09.30 «Орел и решка»10.30 «Икона стиля»11.30 «Свекровь и невестка»12.00 «Дели» көркем фильмі 15.00 т/ф «Осенний вальс»17.00 «Мои прекрасные»18.00 «Күнтізбе»19.00 «Кім білген» репортаж 19.30 «ВООМ!»

20.00 «Хочу к МЕЛАДЗЕ»22.00 «Другими словами»22.30 Кәсіби бокс 00.00 «Игра престолов»03.00 «Айна online» 03.30 «Дели» көркем фильмі.

ЕВРАЗИЯ 6.00 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ» 6.50 «УЧАСТКОВЫЙ» 7.35 «ИГРЫ РАЗУМА» 8.25 «ТАҢҒЫ ПОШТА» 9.00 Новости 9.10 «СМАК» 9.50 «РОДНЫЕ И БЛИЗКИЕ» 11.45 «ФАБРИКА ГРЕЗ» 12.15 «ИДЕАЛЬНЫЙ РЕМОНТ»13.20 «П@УТINA»13.45 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 14.20 «ЧЕРНО-БЕЛОЕ» 15.30 «ВЕТЕР В ЛИЦО» 20.00 «X FACTOR»21.00 «НОВОСТИ В СУББОТУ»21.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 21.45 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 22.15 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 22.35 «КЕШКІ КЕЗДЕСУ» 0.05 «ТОЧЬ-В-ТОЧЬ» 3.00 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 3.30 «ИГРЫ РАЗУМА».

ХАБАР 7.05 «Астана- махаббатым менің». 8.45 «Фархат» 9.15 «Айбын» 9.45 «Ас арқау» 10.10 «Титан. После гибели Земли» 11.45 «Динофроз». Мультсериал 12.15 «Пестрая шкурка» 13.20 «Бенефис шоу» 14.35 «Инновационный форсаж». 15.00 «Көзкөрген» 15.50 «Сол бір кеш» 17.05 «Линия судьбы» 17.35 «Мустафа Шокай» 19.55 Концерт. «Мерейлі отбасы»20.30 «Бюро расследований» 21.00 «Жетi күн» 22.00 Кино. «Пандорум» 23.45 «Саябақтағы жоғалған қыз»1.25 «Іңкәрім».

КАНАЛ 06.00 «Бүк пен Шік» 07.00 «Қырық миллион теңге шоуы» 08.00 «Айна online»09.00 «Гигантские стройки»10.00 «Как мы изобрели мир» 11.00 Премьера! «СвиДЕТИли» 11.30 «KZландия. Сокровище нации»12.00 «Эйбисиди. Ал, билейік сері достар» 15.00 т/ф «Пуговица»17.00 «Мои прекрасные»18.00 «20 минут» түрік телехикаясы20.00 «Нысана»20.30 «Кім білген» 21.00 «ВООМ!» 21.30 «KZландия. Сокровище нации» 22.00 х/ф «Робин Гуд»01.00 «Игра престолов»03.00 «Айна online» 03.30 «Эйбисиди. Ал, билейік сері достар».

ЕВРАЗИЯ 6.00 «ЧЕЛОВЕК – НЕВИДИМКА 2» 7.25 «П@ УТINA» 7.45 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 8.00 «ТІЛШІ ТҮЙІНІ» 8.30 «СЕНБІЛІК ЖАҢАЛЫҚТАР» 8.45 «ВОСКРЕСНЫЕ БЕСЕДЫ» 9.00 Новости 9.10 «ЗДОРОВЬЕ» 10.10 «КАЗЛОТО». Прямой эфир 10.55 «БОЛЬШИЕ ГОНКИ» 12.30 «ИСТОРИЯ РОССИЙСКОЙ КУХНИ» 13.10 «П@ УТINA» 13.35 «КАРАОКЕ ТАКСИ» 14.10 «X FACTOR».15.15 «ДОБРЫЙ ВЕЧЕР, КАЗАХСТАН!» 16.30 «КОНСЕРВЫ»21.00 «АНАЛИТИКА» 22.00 «КЛУБ ВЕСЕЛЫХ И НАХОДЧИВЫХ». 0.45 «Я, РОБОТ»2.55 «ЧЕЛОВЕК – НЕВИДИМКА 2» 4.15 «П@ УТINA»4.35 «КАРАОКЕ ТАКСИ».

КТК 07.00 Открытие вещания07.05 “СЫЛА. ТАҒДЫР ТАЛҚЫСЫ” 08.30 “ЖҮРЕКЖАРДЫ”09.15 “ИСТОРИЯ УСПЕХА” 09.25 “МӘССАҒАН.kz” 10.00 “ЮРМАЛА-2013” 12.00 НОВОСТИ12.35 Ток-шоу “НАША ПРАВДА” 13.35 “РЕЙДЕР” 13.45 “ВЫХОДНОЙ СО ЗВЕЗДОЙ” 14.20 “ТАЙНЫЙ ЗНАКИ. СТРАННЫЕ ЯВЛЕНИЯ” – “Ваше имя – ваша судьба”15.00 “HELLO ҚАЗАҚСТАН!” 15.35 “жанАЙҚАЙ”16.15 “МӘССАҒАН.kz” 16.45 “КТК-да ҚАБАТОВ!”- 2 18.15 “ЗВЕЗДНАЯ ЖИЗНЬ” 19.15 “ДИАГНОЗ - ЛЮБОВЬ”21.00 “ДРУГАЯ ПРАВДА” 22.00 “Той BestStar” 23.25 “ХРОНИКИ НЕДЕЛИ”00.00 “МОРСКИЕ ДЬЯВОЛЫ. СУДЬБЫ-2”01.55 “ЖҮРЕКЖАРДЫ”02.35 “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 04.2004.45 “ЭКСТРЕМАЛЬНЫЕ КАНИКУЛЫ”.

КАНАЛ 06.00 Мультфильмы 09:00 «Вкусные секреты»09:30 «ЛЮБЛЮ ТЕБЯ, ЧУВАК» 11:30 «БЕЗБРАЧНАЯ НЕДЕЛЯ» 13:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі 15:00 «ПЯТЕРКА КЛАДОИСКАТЕЛЕЙ» 17:00 «МЫШИНАЯ ОХОТА»19:00 КИНО «ЧАС ПИК» 21:00 «ЧАС ПИК-2»23:00 «СТАРТРЕК: ВОЗМЕЗДИЕ» 01:30 КИНО «ТАНГО И КЕШ» 03:30 Қазақша концерт.

8.00 Ән шашу 8.40 Новости «20.30»9.10 Жаңалықтар9.40 «Суперпапа»10.20 «Кто в доме хозяин?» 11.30 «Қыз ғұмыры»13.10 «Әзілстан» 13.25 «Убить Сталина» 15.20 КВН. Избранное16.25 «Транссибирский экспресс»18.05 «Той жыры»18.30 «Қыз ғұмыры» 20.05 «Ел аузында» 20.30 «20.30. Біздің уақыт» 21.20 «Астана кеші көңілді» 22.35 «Жизнь прекрасна» 0.35 «Жүрек жарған» 1.45 Ән шашу.

КТК 07.00 Открытие вещания 07.05 “НА ГРАНИ ВОЗМОЖНОГО”07.40 “АСТРОБОЙ” 08.10 “БЕН 10. ”09.00 “жанАЙҚАЙ” 09.30 “HELLO ҚАЗАҚСТАН!” 10.05 “ВЫСОТА”12.05 “ЛЕКАРСТВО ДЛЯ БАБУШКИ” 15.50 “ДОРОГА ДОМОЙ” 16.00 “ИСТОРИЯ УСПЕХА” 16.10 “Той BestStar”-2 17.30 “АСТАРЛЫ АҚИҚАТ” 18.00 “ЗВЕЗДНАЯ ЖИЗНЬ ”19.00 “КОНЕЦ СВЕТА” 21.00 “ПОРТРЕТ НЕДЕЛИ”22.00 “СЛУГИ НАРОДА” 22.50 “КТК-да ҚАБАТОВ!”-200.15 “ПОКОРЕНИЕ ПЛАНЕТЫ ОБЕЗЬЯН”02.00 Дневник Лиги Чемпионов УЕФА 02.25 Үнді телехикаясы “МҰЗДАН СУЫҚ, ОТТАН ЫСТЫҚ” 04.00-04.50 Деректi хикая “НА ГРАНИ ВОЗМОЖНОГО”.

КАНАЛ 06.00 «ЖАЖДА ЭКСТРИМА» 07.00 Мультфильмы 08:30 «ГАЛИЛЕО»09:30 «ПЯТЕРКА КЛАДОИСКАТЕЛЕЙ»11:30 «МЫШИНАЯ ОХОТА» 13:30 «ЧАС ПИК» 15:30 «ЧАС ПИК-2» 17:30 «Кухня», 19:00 «КУХНЯ» 00:00 «ЧАС ПИК-3»02:00 «ТРЕНИРОВОЧНЫЙ ДЕНЬ» 04:30 «ПАПЕ СНОВА 17» 05:30 Қазақша концерт.

8.00 «Транссибирский экспресс»9.40 «Суперпапа»10.20 «Кто в доме хозяин?»

11.30 «Қыз ғұмыры» 13.10 «Астана кеші көңілді» 14.20 «Убить Сталина» 16.20 «Жизнь прекрасна»18.15 «Әзілстан» 18.30 «Қыз ғұмыры» 20.05 Той жыры 20.30 Информационно-аналитическая программа «20.30». 21.20 «Громкое дело» 21.40 «Невозможное»23.40 «Жүрек жарған» 1.25 Ән шашу.

ТАРАЗ ТАРАЗ 9.00 ӘНҰРАН. 9.05 «ЖАҢАЛЫҚТАР» 9.25 «НОВОСТИ» 9.45 «Өз өмірінің тәлімгері» 10.00 «Бірінші студия»10.35 «Әулиеата әуендері»10.45 «Ұлт саулығы» 11.05 «Өзін өзі тану» 11.30 «Балаларға базарлық»11.45 Сазды әуен11.55 «Отбасылық фильм»13.10 «Сіз не дейсіз» 14.00 АҢДАТПА14.00 – 16.00 – Техникалық үзіліс16.00 АҢДАТПА16.10 Сазды әуен17.00 «Санжар мен Қайсар» 18.00 «Әулиеата әуендері»18.10 «Балақай» 18.25 «Обменный фонд»19.00 «ӘУЛИЕАТА АПТА» 19.30 «Ағайындылар»20.30 «Жамбылдың ән кешінде» 21.00 Сазды әуен21.15 «Жамбыл спорт»21.40 «Күй күмбірі»21.50 Көркем фильм23.30 Концерттік бағдарлама 00.55 АҢДАТПА. ӘНҰРАН01.00 Арнаның жабылуы.

9.00 ӘНҰРАН. 9.05 Балаларға базарлық 9.30 Деректі фильм 10.00 «Балақай» 10.15 «Тараз кз» 10.35 Әулиеата әуендері 10.45 «Балаларға базарлық» 11.05 «Сыр-перне» 11.35 «Сөз маржан» 11.45 Сазды әуен 11.55 К/ фильм 13.10 «Жамбыл спорт» 13.20 «Жамбылдың ән кешінде» 14.00 – 16.00 – Тех/ үзіліс 16.10 Күй күмбірі 16.30 «Обменный фонд» 17.00 «Санжар мен Қайсар». 18.00 «Әулиеата әуендері» 18.10 «Общество и закон» 18.25 Д/ фильм 19.00 «Айша бибі» 19.30 «Ағайындылар» 20.30 «Би әлеміне саяхат» 20.40 «1 KZ ЛОТО» 21.15 «Тосқауыл» 21.40 «Сазды әуен» 21.50 Көркем фильм 23.30 Концерттік бағдарлама 00.55 АҢДАТПА.

01.00 Арнаның жабылуы.

Бағдарламада өзгерістер болуы мүмкін.

25 ырк йек, 2014 жыл

ЖАРНАМА

ЖАРНАМА

КЕПІЛГЕ САЛЫНҒАН МҮЛІКТІ СОТ ТӘРТІБІМЕН ЖӘНЕ СОТ ТӘРТІБІНЕН ТЫС САТУ РӘСІМДЕРІ ТУРАЛЫ Несие кепілмен қамтамасыз етілген жағдайда, қарыздың сомасы көп мөлшерге жетсе, онда банк кепіл салынған мүліктен ақы өндіріп алуға құқылы. Қазіргі кезде кепілге салынған тұрғын үйлердің иелері үшін бұл ең көкейкесті мәселелердің бірі болып табылады. Кепілге салынған мүліктен ақы ндіріп алу және оны сату тәртібі ҚР Азаматтық кодексінің (жалпы б лімі) 18-тарауының 3-параграфымен, «Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» 1995 жылғы 23 желтоқсандағы №2723 ҚР Заңымен, «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» ҚР Заңы 35-бабының 3-тарауымен реттеледі. Сонымен бірге, ипотеканы iске асыру үшiн қозғалмайтын мүлiк ипотекасы туралы Заңмен белгiленген ережелер мен рәсiмдер, егер Азаматтық кодексте згеше к зделмесе, кепiлдiң басқа түрлерiн (мысалы, жылжымалы мүліктің кепілі) орындау кезiнде мүлiктi сату үшiн қолданылады. Кепілге салынған мүліктен ақы ндіріп алудың негізі борышқор кепiлмен қамтамасыз етiлген мiндеттеменi орындамағаны немесе тиісті түрде орындамағаны болып табылады. Бұған бір ғана жағдай кедергі бола алады, ол орындалмаған міндеттемелердің кепілдің м лшеріне қарағанда бірнеше аз болуы. Кепілге салынған мүлікті сату сот тәртібімен, немесе, ол туралы шартта немесе заңнамада к зделсе, соттан тыс тәртібімен жүргізіледі. Кепiл ұстаушының талаптарын соттан тыс тәртiппен қанағаттандыруға: 1) жылжымайтын мүлiк ипотекасына басқа адамның немесе органның келісімi талап етілген және осындай келісім алынбаған; 2) қоғам үшiн елеулi тарихи, к ркемдiк немесе зге де мәдени құндылығы бар жылжымайтын мүлiк ипотеканың нысанасы болып табылған; 3) ортақ меншiктегi және оның меншiк иелерiнiң қайсыбiрi кепiл ұстаушының талабын соттан тыс тәртiппен қанағаттандыруға жазбаша келісім бермеген жылжымайтын мүлiк ипотеканың нысанасы болып табылған; 4) жеке тұлға болып табылатын ипотекалық тұрғын үй қарызы бойынша кепіл ұстаушының ипотекалық шарт тіркелген жердегі орган тіркеген және мiндеттемелердiң орындалмағаны туралы хабарламаны алғаннан бастап жиырма бес күнтізбелік күн ішінде берілген кепілге қойылған жылжымайтын мүлікті ткізуді соттан тыс тәртіппен жүргізуден жазбаша түрде бас тартуы болған; 5) жеке тұлға микроқаржы ұйымымен (кредиттік серіктестікпен) жасасқан микрокредит (кредит) беру туралы шарт бойынша қамтамасыз ету болып табылатын тұрғын үй және (немесе) тұрғын

үй орналасқан жер учаскесі ипотеканың нысанасы болып табылған жағдайларда жол берiлмейдi. Аталған жағдайларда кепiлге қойылған мүлiкті ндiрiп алу тек сот шешiмiмен ғана жүргiзiледi. Басқа жағдайларда, сонымен қатар жылжымалы мүлік кепілдің мәні болып табылғанда, мүлік ұстаушы, егер тиісті құқығы шартта немесе заңнамада белгіленген болса сот тәртібінен тыс саудалауға к шуге мүмкін. Алайда, банктер кепілді соттан тыс тәртібімен сату құқығын шарттарда к рсетуге ұмытпайтыны мәлім. Ипотеканы сот тәртібінен тыс сатуды банкпен сенiм бiлдiрілген тұлға сауда-саттық ткізу арқылы жүргiзедi. Сенім білдірілген тұлға келесі рәсімдерді орындауға тиіс: - негiзгi мiндеттеменiң орындалмағаны туралы хабарлама жасап, оны ипотека тіркелген органда тiркейді және оны кепiл берушiге тапсырады; - хабарламадан туындайтын талаптар қанағаттандырылмаған жағдайда, бiрақ мұны кепiл берушiге жiберер кезден бастап отыз күннен кейiн, кепiлге салынған мүлiкке сауда-саттық ткізу туралы хабарлама жазады, оны кепiл туралы шарт тiркелген органда тiркеп, кепiл берушiге тапсырады немесе тапсырыс хатпен кепiл шартында к рсетiлген мекенжай бойынша кепiл берушiге жiбередi; - сауда-саттық туралы хабарландыруды жергiлiктi баспас зде ресми түрде жариялайды, бұл рәсім сауда-саттық ткiзу мерзімнен кемiнде он күн ерте жасалуы тиiс. Негiзгi мiндеттеменiң орындалмағаны туралы хабарламаны алғаннан кейiн кепiл берушi ипотеканы ткізуге негiздердiң жоқтығы ж нiнде қуыныммен сотқа жүгiнуге құқылы. Сонымен қатар, кепiл берушi ипотеканы сатуды кейiнге қалдыру туралы шағыммен сотқа жүгiнуге құқылы. Кепiл ұстаушының тiнiшi бойынша дәлелдi себептерi болса, сот кепiлге берiлген жылжымайтын мүлiктен айыпақы ндірiп алу туралы шешiмде оның iске асырылуын, егер: 1) ипотека шарты бойынша ол қандай жылжымайтын мүлiктi кепiлге бергенiне қарамастан, кепiл осы азаматтың кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруымен байланысты болмаған жағдайда, кепiл берушi азамат болып табылса; 2) ипотеканың мәнi ауылшаруашылық мақсатындағы жерлердiң құрамындағы жер учаскесi болып табылса

бiр жыл мерзiмге бi i дейiн йi кейiнге йi қалдыруға құқылы. Сауда-саттық туралы құлақтандыру алғаш рет жарияланған сәттен бастап сауда-саттыққа шығарылатын жылжымайтын мүлiкке қатысты барлық мәмiлелерге тыйым салынады, ал егер мәмiлелер жасалған болса, олар жарамсыз деп танылады. Сауда-саттыққа кепiл берушi мен кепiл ұсынушыны қоса, кез-келген заңды тұлғалар мен азаматтар қатыса алады. Сауда-саттық ткізілді деп тану үшін кемінде екі қатысушы болу керек. Қатысушылардың саны екеуден аз болуы себебінен сауда-саттық ткiзiлмедi деп жарияланған кезде кепiл ұстаушы мүлікті тәуелсіз бағалаушының қорытындысы негiзiнде сот шешiмiмен немесе сенiм бiлдiрген тұлғамен белгiленген ағымдық бағалау құны бойынша кепiлге берiлген мүлiктi з меншiгiне айналдыруға құқылы. Заңдарда белгіленген кепілге салынған мүлікті сот тәртібінен тыс сату рәсімдерінің сақталуы те маңызды екеніне назар аударамыз. Олар бұзылған жағдайларда кепіл беруші сауда-саттықты жарамсыз деп тану үшін сотқа жүгінуге құқылы. Мүмкін, осы себептен, сот тәртібінен тыс сатуға құқығы шартта бекітілсе де, кейде банктер кепілге салынған мүлікті сот тәртібімен сатуды қалайды. Кепілге салынған мүлікті сот тәртібімен ткізу кепiл ұстаушының талап арызы бойынша сот шешiмiне сәйкес жүргiзiледi. Бұл ретте ипотеканың мәнi болып табылатын жылжымайтын мүлiктi сату iс жүргiзу заңдарында белгiленген тәртiппен ашық сауда-саттықта сату арқылы жүргiзiледi. Бірақ, қандай мүлікті сату тәртібі қолданса да, ол сот немесе соттан тыс тәртібі болсын, әрине кепілге салынған мүлікті сатуға әкеліп соғатын жағдайларға жеткізбеу керек. Кепіл беру шартын жасағанда, мұндай болашақ әбден мүмкін екенін есте сақтап, несиені қайтару бойынша міндеттемелерді орындай алмау тәуекелдеріне, әсіресе кепіл үшінші тұлғаның қарызын қамтамасыз етуге берілгенде, шынайы баға беру керек. Күмәнсіз, кепілмен қамтамасыз етілген несиенің пайызы қарыз алушыға те тартымды, йткені ол кепілмен қамтамасыз етілмеген несиенің пайызынан бірнеше т мен. Бірақ, мұндай несиені қайтармаудың бағасы - ол кепілге салынған мүлікті жоғалту және бұл бағаны кепіл беруші т леуге мәжбүр болады. Жұлдыз ҮМБЕТ&ЛИЕВ, ҚР Ұлттық Банкі Жамбыл филиалының бас маман-заң кеңесшісі.

ҚОЛЖЕТІМДІ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК – ӘР ОТБАСЫНА ЕЛ ЕЛІМІЗДЕ ҮШІНШІ ЖЫЛ ІСКЕ АСЫРЫЛЫП ЖАТҚАН «С «САЛАМАТТЫ ҚАЗАҚСТАН» МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ШЕҢБЕРІНДЕГІ ДЕНСАУЛЫҚ БА СА САҚТАУ САЛАСЫНЫҢ ЕҢ НЕГІЗГІ МІНДЕТІ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІН М ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК ҚА СА САПАСЫН ЖАҚСАРТУ. ОТАНДЫҚ МЕДИЦИНАНЫҢ БАРЛЫҚ КЕЗЕҢІНДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚБА СА САНИТАРИЯЛЫҚ АЛҒАШҚЫ КӨМЕК ТЕГІН ЖӘНЕ КӨПШІЛІККЕ ҚОЛЖЕТІМДІ БОЛДЫ. КӨ

Ауданның емханаларында тіркеу жұмыстарының А стандарттары енгізілуде. Бұл – шақыруларды қабылдау жүйесі, дәрігерлердің қабылдауына аурулардың алдын ала телефон арқылы және МСАК ұйымдарының веб-сайттары арқылы жазылуы болып табылады. Ауруды ерте анықтау мақсатында бүгінгі күні Ұлттық скринингтік бағдарламасы енгізіліп отыр. Cкринингтер жүргізілетін аурулардың тізбесі жыл сайын кеңейтілетін болады. 2013 жылдан бастап ересектерден вирустық гепатиттерді анықтауға, сондай-ақ жатыр мойны қатерлі ісігі мен тоқ ішек қатерлі ісігін ерте анықтауға қосымша скринингтер енгізілсе, 2015 жылдан бастап простата қатерлі ісігі, бауыр, асқазан, ас қорыту жүйесі қатерлі ісіктеріне скринингтер енгізу жоспарлануда. 2013 жылы профилактикалық қарау кезінде 10294 ересек азамат пен 32629 бала тексерілді, балалардың 18,9% түрлі аурулары анықталды. Жыл сайын 14923 пациент 22 нозология бойынша амбулаториялық деңгейде тегін дәрілік құралдармен қамтамасыз етіледі. Дүние жүзінде, оның ішінде Қазақстанда да созылмалы инфекциялық емес аурулар проблемасының зекті екенін ескере отырып, Денсаулық сақтау министрлігі «Ауруларды басқару бағдарламасын» енгізу туралы шешім қабылдады. Бұл бағдарлама МСАК маманы мен пациент арасындағы әріптестік қарымқатынасқа негізделеді әрі созылмалы инфекциялық е м е с ау р у л а р д ы ң а с қ ы н у ы н б о л д ы р м ау ғ а , шығынды азайтып, азаматтардың денсаулығына жауапкершілікпен қарауына мүмкіндік береді. Халықтың, әсіресе алыс ауылдарда тұратын халықтың медициналық к мекке қолжетімділігін арттыру мақсатында 2011-2013 жылдар аралығында жылжымалы медициналық кешен-авток лік 3 рет Шу ауданының шалғайдағы 15 елді мекенін аралады. Терапевт, тіс дәрігері, акушер-гинеколог, к з дәрігері, хирург, отоларинголог ультрадыбысты және

Бос тұрған мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялау туралы хабарлама Барлық конкурсқа қатысушыларға қойылатын біліктілік талаптары: Е-R-1 санаты бойынша: білімі – жоғары, мемлекеттік қызмет тілі үш жылдан кем емес, жоғары немесе жоғары оқу орындарынан кейінгі білім бағдарламалары бойынша Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы білім беру ұйымдарында мемлекеттік тапсырыс негізінде немесе шетелдің жоғары оқу орындарында шетелде кадрлар даярлау ж ніндегі республикалық комиссия бекітетін басым мамандықтар бойынша оқуды аяқтаған жағдайда мемлекеттік қызмет тілі бір жылдан кем емес, ғылыми дәрежесінің болуы, мемлекеттік органдарда басшылық немесе зге лауазымдарда жұмыс тілі бір жылдан кем емес, осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағыттарына сәйкес облыстарда жұмыс тілі т рт жылдан кем емес, оның ішінде басшылық лауазымдарда бір жылдан кем емес. Е-R-4 санаты бойынша: білімі – жоғары, мемлекеттік қызмет тілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс тілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі. Е-G-3 санаты бойынша: білімі – жоғары, мемлекеттік қызмет тілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екі жылдан кем емес жұмыс тілі бар болған жағдайда ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі.

Санаты Е-R-1 E-R-4 Е-G-3

Қызметтік жалақысы қызмет атқарған жылдарына байланысты теңгеден 109548 56376 53813

7

www.akjolgazet.kz

теңгеге дейін 147986 76235 72391

МЕРКІ АУДАНЫ &КІМІНІҢ АППАРАТЫ (Меркі ауылы, Ысмаилов к шесі, №169, 13-б лме, телефон: 8 (726-32) 2-13-76, факс: 2-26-10, электрондық пошта: www.akimatmerke.kz)

бос тұрған мемлекеттiк әкiмшiлiк лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды 1. Аудан әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар к7лігі және автомобиль жолдары б7лімінің басшысы (E-R-1 санаты, №053-1, 1бірлік). Функционалдық міндеттері: Б лімде қоғамдық объектілерін, әлеуметтік саласын, коммуналдық шаруашылықтарын, к ріктендіру және к геріштендіру, ж ндеу, жобалау, құрылыс жүргізу, қайта салу қызметін тиімді басқару жұмыстарын жақсартудағы негізгі бағытын анықтау. Сонымен қатар, жолаушылар к лігін және жергілікті мәндегі автомобиль жолдары, жолаушыларды тасымалдау қызметтерін жандандыру және жол инфраструктурасын және жол жүйесін дамыту жұмысының бағытын анықтау. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар к лігі және автомобиль жолдары мәселелері бойынша аудан әкімінің шешімдері мен кімдерін, әкімдігі қаулыларын және жоғарғы мемлекеттік органдардың актілерінің орындалуына бақылау жасау. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар к лігі және автомобиль жолдары бойынша даму бағдарламалардың жасалуы және орындалуы бойынша ауылдық округтердің және басқа да мемлекеттік органдардың жұмыстарын үйлестіру. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе құқық немесе техникалық ғылымдар және технологиялар немесе қызмет к рсету. Мамандығы – экономика немесе есеп және аудит немесе қаржы немесе мемлекеттік және жергілікті басқару немесе құқықтану немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе к лікті пайдалану және жүк қозғалысымен тасымалдауды ұйымдастыру. Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік-құқықтық актілер. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы», «Автомобиль жолдары туралы», «Тұрғын үй қатынастары туралы», «Автомобиль к лiгi туралы» Заңдарын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу.

2. Меркі ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар к7лігі және автомобиль жолдары б7лімінің бас маманы (E-R-4 санаты, №05-3-4, 1 бірлік). Функционалдық міндеттері: Б лімнің бухгалтерлік есебін, есеп беру және қаржылық жұмыстарын жүзеге асыру. Қаржылық және есеп беру ұйымдарының дұрыс және ұтымды болуын қамтамасыз ету, ақшалық амалдарды есепке алып, тауарлы-материалдық құндылықтарды және негізгі қорларға қойылған қатаң ережелерді сақтау. Бухгалтерлік есепті жасау, белгіленген тәртіп бойынша бухгалтерлік мұрағаттың және құжаттардың сақталуын қамтамасыз ету. Басшылықтың басқа да тапсырмасын орындау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе менеджмент немесе есеп және аудит немесе қаржы немесе мемлекеттік және жергілікті басқару. Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік-құқықтық актілер. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы», «Автомобиль жолдары туралы», «Тұрғын үй қатынастары туралы», «Автомобиль к лiгi туралы», Заңдарын осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін

Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу.

3. Меркі ауданы әкімдігінің қаржы б7лімінің аудан бюджетінің атқарылуына мониторинг жүргізу секторының бас маманы (Е-R-4 санаты, №05-9-2-2, 1 бірлік). Функционалдық міндеттері: Аудан бюджетіне түсетін түсімінің жиынтық жоспарын тексеру. Бұйрықтар мен жоғарғы атқарушы органдардың нұсқауларының орындалуын бақылау, б лімнің құзырына қатысты қойылған мәселелерді шешу бойынша шаралар қабылдау және басшылықтың басқа да тапсырмаларын орындау. Аудан бюджетінің орындалуына мониторинг жасау, ай сайынғы жылдық қаржыландыру жоспарына талдау және бағалау жүргізу, қаржыландыру жоспарына згерістер енгізу, қаржыландыру жоспарының орындалмау себептерін анықтау, бюджеттік бағдарламаның орындалуына нәтижелі бағалау және мемлекеттік сатып алудың орындалуын қамтамасыз ету. Кірістер салық түсімдері, шығындардың орындалуы бойынша кассалық операцияларды жүргізеді. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе есеп және аудит немесе қаржы немесе менеджмент немесе мемлекеттік және жергілікті басқару. Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік-құқықтық актілер. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы» Заңын, «ҚР Бюджеттік кодексі», «Салық және бюджетке т ленетін басқа да міндетті т лемдер туралы» және басқа да нормативтік-құқықтық актілерінің қаржылардыру сұрақтары.

4. Меркі ауданы әкімдігінің сәулет, қала құрылысы және құрылыс б7лімінің бас маманы (Е-R-4 санаты, №05-2-3, 1 бірлік). Функционалдық міндеттері: Аудан аумағында құрылыс саласы бойынша аудан әкімдігінің актілерінің және басқа да нормативтік актілері жобаларын әзірлеп, аудан әкімдігінің қарауына енгізеді. Б лімнің қызметін жоғарғы органдардың актілерін және аудан әкімдігі қаулыларын, аудан әкімінің шешімдері мен кімдерін орындауын қамтамасыз етеді; Б лім әкімшісі болған құрылыс және күрделі ж ндеу жұмыстары бойынша нысандардың қабылдау комиссиясына ткізіп, бекітуге ұсынады. Жүргізіліп жатқан құрылыс және күрделі ж ндеу жұмыстарының сапасын қадағалау. Бюджеттен б лінген қаржының дұрыс жұмсалуын қадағалау. Құрылыс жұмыстарының сапасын қадағалау. Б лім басшысының басқа да тапсырмаларын орындау. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – техникалық ғылымдар және технологиялар немесе нер. Мамандығы – құрылыс немесе сәулет. Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік құқықтық актілер. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы» Заңын, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Заңын, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексін және лауазымның функционалдық салалардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының Заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілерін білу.

5. Ақермен (E-G-3 санаты, №06-11-3, 1 бірлік), Кеңес (E-G-3 санаты, №06-4-6, 1 бірлік) ауылдық округі әкімі аппараттарының бас маман ісжүргізушілері. Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімі аппаратының іс-қағаздарын жүргізу, хаттармен, азаматтардың арыз-шағымдарымен жұмыс жүргізу, халықтың саны ж нінде есеп беру. «Ауылдық округі әкімі аппараты туралы Ережесіне» сәйкес әкімнің басқа да тапсырмаларын орындайды. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – техникалық ғылымдар және технологиялар немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе құқық немесе гуманитарлық ғылымдар немесе қызмет к рсету. Мамандығы – білім (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе құқық (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе қызмет к рсету (жалпы). Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік-құқықтық актілер. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы» Заңдарын және лауазымдық құзыретіне енетін басқада мәселелер бойынша нормативтік-құқықтық актілерін білуі тиіс.

6. Меркі (E-G-3 санаты, №06-5-11, 1 бірлік), Ақарал (E-G-3 санаты, №06-12-7, 1 бірлік), Жамбыл (E-G-3 санаты, №06-1-9, 1 бірлік), Сарымолдаев (E-G-3 санаты, №06-7-8, 1 бірлік) ауылдық округтері әкімі аппараттарының бас маман-ветеринарлары. Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде ветеринарлық –санитарлық қауіпсіздігі бойынша ветеринарлық іс-шаралар жоспарын ұйымдастыру. Жұқпалы және жұқпалы емес жануарлардың ауруларының тізімін жетілдіру, эпизоотиялық жағдай бойынша профилактикалық жұмыстармен қамсыздандыру. Жетектеу, күмбез, ветеринарлық ақпар және есеп беру анализдерін жүзеге асыру. Ветеринария саласындағы сұрақтары бойынша халық арасында ағартушылық жұмыстарын жүргізу. Қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулау және жою іс-шарасын ұйымдастыру. Мал к мінділерін салуды ұйымдастыру және оларды ветеринариялық нормативтерге сәйкес ұстауды қамтамасыз ету. Жануарларға ветеринариялық т лқұжат, ветеринариялық анықтама беру. «Ауылдық округ әкімі аппараты туралы Ережесіне» сәйкес әкімнің басқа да тапсырмаларын орындайды. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы німдерін ндіру технологиясы. Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік-құқықтық актілер. «Қазақстан-2050»

Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы», «Ветеринария туралы» Заңдарын осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу.

7. Меркі (E-G-3 санаты, №06-5-9, 1 бірлік), Сарымолдаев (E-G-3 санаты, №06-7-6, 1 бірлік) (негізгі қызметшінің 2015 жылдың 28 тамызына дейінгі жалақысы сақталмайтын бала күтімі демалысы мерзіміне) ауылдық округі әкімі аппараттарының бас маман-&ТО инспекторлары. Функционалдық міндеттері: скери міндетті тұлғалардың есебін ұйымдастыру, әскерге шақырылған жастармен, ҰОС ардагерлері және интернационалист-жауынгерлермен жұмыс жүргізу. Қорғаныс министрлігі шешімдерінің орындалуы ж нінде әскери комиссариатқа к мек к рсету.Ауылдық округі әкімі аппараты туралы Ережесі негізінде әкімнің басқа да тапсырмаларын орындайды. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – техникалық ғылымдар және технологиялар немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе құқық немесе гуманитарлық ғылымдар немесе қызмет к рсету. Мамандығы – білім (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе құқық (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе қызмет к рсету (жалпы). Қазақстан Республикасының заңдылықтарын білу ж ніндегі тестілеу бағдарламасына сәйкес нормативтік-құқықтық актілер. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» стратегиясын, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы», « скери міндеттілік және әскери қызмет туралы» Заңдарын және осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білу. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі Т рағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 бұйрығымен бекітілген мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс ткізу және конкурс комиссиясын қалыптастыру қағидаларының 2-қосымшасына сәйкес нысандағы тініш (бұдан әрі – қағида); 3х4 үлгідегі суретпен Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысанда толтырылған сауалнама; білімі туралы құжаттардың нотариалдық куәландырылған к шірмелері; еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған к шірмесі; Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің к шірмесі; құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен т мен емес нәтижемен тестілеуден ткені туралы қолданыстағы сертификат. Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының оларды қараудан бас тартуы үшін негіз болып табылады. Конкурсқа қатысуға құқық беретін сертификатты алу үшін келесі тестілеу бағдарламалары қарастырылған: Е-R-1 санаты бойынша тестілеу бағдарламасы: мемлекеттік тілді білуге тест (20 тапсырма); логикалық тест (10 тапсырма); Қазақстан Республикасының Конституциясы (15 сұрақ); «Қазақстан Республикасының Президенті туралы» (15 сұрақ); «Мемлекеттік қызмет туралы» (15 сұрақ); «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (15 сұрақ); « кімшілік рәсімдер туралы» (15 сұрақ); «Жеке және заңды тұлғалардың тiнiштерiн қарау тәртiбi туралы» (15 сұрақ); «Мемлекеттік к рсетілетін қызметтер туралы» (15 сұрақ); «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы» (15 сұрақ); Е-R-4, Е-G-3 санаттары бойынша тестілеу бағдарламасы: мемлекеттік тілді білуге тест (20 тапсырма); логикалық тест (10 тапсырма); Қазақстан Республикасының Конституциясы (15 сұрақ); «Мемлекеттік қызмет туралы» (15 сұрақ); «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (15 сұрақ); «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және зін- зі басқару туралы» (15 сұрақ); «Жеке және заңды тұлғалардың тiнiштерiн қарау тәртiбi туралы» (15 сұрақ); «Мемлекеттік к рсетілетін қызметтер туралы» (15 сұрақ); Мемлекеттік қызметшілермен тапсырылатын осы тармақтың 3) және 4) тармақшаларында к рсетілген құжаттарды олар жұмыс істейтін мемлекеттік органдардың персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) куәландыра алады. Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс ткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күн ішінде жоғарыда к рсетілген мекен-жай бойынша орналасқан Меркі ауданы әкімінің аппаратына тапсырылуы тиіс. Конкурс комиссияның қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың здері әкеліп берген немесе поштамен жіберген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі к рсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабылданады. Конкурсқа қатысу үшін к рсетілген құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірмей береді. Аталған құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұлға әңгімелесуден туге жіберілмейді. Құжаттарды қабылдау аяқталғаннан кейін құжаттарды қарау қорытындысы бойынша әңгімелесуге жіберілген кандидаттар әңгімелесуге жіберілгені туралы хабар алған күннен бастап 5 жұмыс күн ішінде Меркі ауданы, Меркі ауылы, Ысмаилов к шесі, №169 үй (2-қабат) мекен-жайында орналасқан Меркі ауданы әкімінің аппаратында әңгімелесуден теді. Конкурс комиссиясы жұмысының ашықтылығы мен объективтілігін қамтамасыз ету үшін оның отырысына байқаушыларды қатыстыруға жол беріледі. Аталмыш лауазымдарға орналасатын үміткерлер үшін к7терме ақы шығындары, тұрғын үй және жеңілдіктер берілмейді.

электрокардиографиялық аппараттарымен 4289 адамды қабылдады. 2011-2013 жылдар аралығында «Денсаулық» кеңестік-диагностикалық пойыздары аудандағы теміржол бекеттерінде 6 рет болды. Тексеруден ткен адам саны– 9289, оның ішінде 2071-і балалар. 2012-2013 жылдары аудандық орталық емханасының дәрігерлерімен (ультрадыбысты және электрокардиографиялық аппараттармен қамтамасыз етілген терапевт, тіс дәрігері, акушергинеколог, к з дәрігері, хирург, отоларинголог және зертханашы) елді мекендерде жоспарға сәйкес к шпелі 145 қабылдау ткізілген, тексерілген адам саны – 3335. Ағымдағы жылы аудандық орталық ауруханасындағы телемедициналық орталықта облыс мамандарымен 124 дистанциялық консультациялар және 14 семинарлық жиындар ткізілді. Мемлекеттік бағдарламада профилактикалық бағытта қарастырылған. Бүгінде ауданда салауатты мір салтын қалыптастыру қызметі жасақталды, жалпы алғанда, 22 денсаулық мектебі (артериалық гипертонияның, диабеттің, демікпенің алдын алу, отбасы жоспарлау ж ніндегі, т.б. мектептер) және алғашқы медициналық жедел жәрдем деңгейінде әлеуметтік-психологиялық к мек қызметтері құрылды: бүгінде онда 2 психолог пен 15 әлеуметтік қызметкер жұмыс істейді, екінші және үшінші медбике лауазымдары да қарастырылған. Елбасы Жолдауында «Біздің негізгі мақсатымыз – әлемнің дамыған 30 елінің қатарына кірудің басты индикаторы – қарапайым адамдардың әлеуметтік к ңіл күйі» деп атап айтқан болатын. Ұлттың денсаулық әлеуетін қалыптастыру және бәсекелес денсаулық сақтау жүйесін құру мақсатына тынымсыз еңбек етпей жету мүмкін емес. Денсаулық сақтау жүйесінің сапалы дамуы мен халықтың денсаулығының жақсаруы дәрігерлерден з жұмысын тиянақты атқаруды және адами қасиеттерді талап етеді. Медицина қызметкерлерінің басты міндеті – адамдардың игілігі үшін қызмет ету болып табылады. Медицина кызметкерлері адамдарға берілген ұлы құндылықтарды – мір мен денсаулығын сақтайды. Айдар МҰҚАТАЕВ, аудандық орталық аурухананың бас дәрігері. Шу ауданы. А

Төлеген Абдуайтұлы АСҚАРБЕКОВ Жамбыл облысы бойынша қаржылық бақылау инспекциясының №1 бақылау б лімінің басшысы Т леген Абдуайтұлы Асқарбеков 60 жасында дүниеден озды.

1954 жылы 11 қыркүйекте Талас ауданы, Үшарал ауылында дүниеге келген. 1974 жылы Жамбыл жеңіл және тамақ неркәсібі технологиялық институтын инженер-экономика факультетінің «Бухгалтерлік есеп» мамандығы бойынша бітіргеннен соң Торғай облыстық нан німдері басқармасының Арқалық элеваторының бухгалтері қызметін атқарған. р жылдары Жамбыл облысы коммуналды-шаруашылық б лімінің бухгалтер-тексерушісі, б лім бастығы, Қаржы министрлігінің Бақылау комитетінің Жамбыл облысы бойынша қаржылық басқармасының аға бақылаушы-тексерушісі, б лім бастығы, басқарма бастығының орынбасары, облыстық қазынашылық басқармасының б лім бастығы, Қаржылық бақылау және мемлекеттік сатып алу комитетінің Жамбыл облысы бойынша қаржылық бақылау және мемлекеттік сатып алу басқармасының б лім бастығы қызметтерін атқарды. fмірінің соңғы күндеріне дейін Жамбыл облысы бойынша қаржылық бақылау инспекциясының №1 бақылау б лімінің басшысы қызметін абыроймен атқарды. Сұм ажал кеше ғана қатар-құрбыға, дос-жаранға, үлкен-кішіге әдемі қалжыңымен, адалдығымен, ағалық қамқорлығымен сыйлы болған асыл азаматты ортамыздан алып кетті. fнегелі жанұяның отағасы, білікті маман, аз ғана ғұмырында к птеген істерді тыңдырып, қызметте де, отбасында да үлкен жетістіктерге жетіп, артына шпес із қалдырған Т леген Абдуайтұлы Асқарбековті бақилық болды дегенге әлі сенгіміз келмейді. Сенбеске лажымыз жоқ. Үстіміздегі жылдың 11 қыркүйегінде Т леген ағамыз 60 жасқа толып еді. Айналдырған ауыр дерті болмағанда айналасындағы қауымды жинап мерейтойын ткізуді де жоспарлап қойған еді. fмірінің соңына дейін қызметтес әріптестерінің барлығының қуанышын да, қайғысын да бірдей б лісетін, қиналған адамға қолұшын беруге әзір тұратын, адамгершілігі мол, жүрегі таза, шыншыл, қарапайымдылығымен кейінгі ұрпаққа үлгі тұтарлық кісі болды. Артында ізін жалғар ұлы, сүйікті қыздары, немерелері, отын шірмес жұбайы қалды. Ол зінің к пшілдігінің, азаматтығының арқасында зін де сыйлата білді, ел-жұртын да сыйлап тті. Сіздің жарқын бейнеңіз барлығымыздың мәңгі жадымызда, ешқашан ұмытпаймыз. Топырағыңыз торқа, жатқан жеріңіз жайлы болсын, Т ке! Алдыңыз пейіш, артыңыз кеніш болсын. Жамбыл облысы бойынша қаржылық бақылау инспекциясының ұжымы.

ӘМИНАҒА ҚАРЖЫЛАЙ КӨМЕКТЕСЕЙІК! Кішкентай бүлдіршін мина Талғатқа шетелде тыныс жолдарына күрделі ота жасату үшін к п қаражат керек (74712 АҚШ доллары). Екі жасқа енді ғана толатын бүлдіршін здігінен дем ала алмайды. Диагнозы: постинтубационный стеноз гортани трахеи IV степени. Ноститель трахеостомы. Мүмкіндігіне қарай қаржылай к мек к рсетемін деушілерге минаның ата-анасының реквизитін жариялаймыз: QIWI +7 778 264 7773, есепшоттары: «Қазақстан Халық банкі» АҚ – Sayat Konussov: 4402 5735 5189 1031, «Казкоммерцбанк» АҚ – KZ1692601017N9913000, Сбербанк – KZ06914042204KZ016A1, «Банк Центр Кредит» АҚ – KZ068560000006443886.

ӘМИНАНЫҢ ӨЗДІГІНЕН ДЕМ АЛУЫНА КӨМЕКТЕСЕЙІК, АҒАЙЫН!

Мүлікті жария ету бойынша Жуалы аудандық комиссиясының 2007 жылғы 12 қаңтардағы №4326 шешімімен Сейткарим Тойшиевич Естаевтың атына Жуалы ауданы, Б. Момышұлы ауылы, Коммунальная к шесі, №76 үйдің 0,1274 га жер учаскесіне (кадастрлық н мірі: 06-089-001-655) берілген №302761 уақытша теулі жер пайдалану (жалға алу) құқығын беретін акт жоғалуына байланысты жарамсыз деп табылады.

«Бителеком» неркәсіпқұрылыстық телефон компаниясы» акционерлік қоғамының Жамбыл филиалының ұжымы ндірістіктехникалық б лімнің бастығы Абушарип Абдуайтұлы Асанбековке ағасы Т7леген АБДУАЙТҰЛЫНЫҢ мезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып к ңіл айтады.

Та р а з қ а л а л ы қ м ә с л и х а т ы н ы ң депутаттары мен қала әкімінің аппараты де Жамбыл облысы бойынша қаржылық Ж бақылау инспекциясының басшысы ба Кендебай Болысбайұлы ШҮЙКЕБАЕВТЫҢ мезгілсіз қайтыс болуына байланысты м м марқұмның жанұясына және жақын ту туыстарына қайғысына ортақтасып к ңіл ай айтады.

8

25 ырк йек, 2014 жыл

Спорт

Спорт

ТАҒЗЫМ

Спорт

АЛАШ – АРЕНА «АҚ ЖОЛДЫҢ» СПОРТ АЛАҢШАСЫ

БІЗДІҢ АЗИАДА

ӘРУАҚ СЫЙЛАҒАН ЕЛ

ДМИТРИЙ БАЛАНДИН ЕКІ ДҮРКІН АЗИАДА ЧЕМПИОНЫ АТАНДЫ Оңтүстік Кореяның Инчхон қаласында өтіп жатқан Азия ойындары біздің елдің спортшылары үшін əзірге олжалы болып тұр. Мүлт кетпейтін мергендеріміз нысана көздеуден командалық сында қарсыластарынан оқ бойы озық шығып, қоржынымызға үшінші алтынды салса, іле-шала жүзуден брасс əдісі бойынша үкілі үмітіміз Дмитрий Баландин төртінші, кейінірек 200 метрге сол əдіспен бесінші алтынды жеңіп алды. Сондай-ақ, Азиада рекордын жаңартты. Баландиннің жеңісінен кейін Қазақстан құрама командасы жалпы есепте межелі төртінші сатыға көтерілді. иегері атанды. Сонымен қатар, ескек есуден Қазақстан ерлер құрамасы төрттік жарыста қола медальді ұтып алды. Осылайша, ескек есушілер бір күнде ел қоржынына үш медаль салды. Ал үлкен теннистен ерлер арасындағы командалық сынның финалы кейінге шегерілді. Финалда біздің құрама Қытаймен алтынды сарапқа салады. У-шудан 65 келі салмақта қазақстандық Ришат Лувенчо финалда ирандық Мохсен Мохаммадсеифиден ұтылып, күміс жүлдеге ие болды. Бір өкініштісі,

Бұл күні өзге спортшыларымыз да көңілімізді марқайтып тастады. Дзюдодан Қазақстан ерлер құрамасы командалық сынның финалында Оңтүстік Кореядан 1:4 есебімен ұтылып, күміс медальді еншіледі. Сондай-ақ, у-шудың саньда түрінен қазақстандық Нұрсұлтан Тұрсынқұлов қола жүлдеге қол жеткізді. Ол жартылай финалда ирандық Хамид Резе Ладварудан ұтылып, финалға шыға алмады. Синхронды жүзуден Қазақстан қыздары комбинация бойынша Қытай мен Жапониядан кейінгі үшінші нəтиже көрсетіп, Қазақстанға жетінші қола медальді алып берді. Семсерлесуден ерлер құрамасы шпага бойынша командалық сынның ширек финалында Қытайды (44:40) ұтып, жартылай финалда Жапониядан ұтылып қалды. Дегенмен, межелеген қола медаль қоржынға түсті. Жүзуден 50 метрге шалқалап жүзуде Екатерина Руденко күміс медаль иегері атанды. Ол финалда қытайлық Фу Янхудан ғана ұтылды. Қоланы Жапония спортшысы Муики Такамура иеленді. Академиялық ескек есуден Екатерина Артемова мен Виктория Чепикова жұптық сында Қытай мен Оңтүстік Корея спортшыларына жол беріп, тұғырдың үшінші сатысынан көрінсе, əйелдер арасында екілік қайықпен жарысуда Светлана Германович пен Марина Васильева күміс жүлде

сол еліміз алтын медаль күткен су добынан Қазақстанның əйелдер құрамасы күтпеген жерден Қытай құрамасынан 6:11 есебімен ұтылып, алтыннан айырылды. Дегенмен, аруларымыз күміс медальді жеңіп алды. Доп айырмасына байланысты Жапония құрамасы бізден бір саты төмендеп, қола медальді қанағат қылды. Жалпы, Азия ойындарында 20 алтын медаль алу мақсат ретінде алдыға қойылған болса, бүгінге дейін біздің спортшылар соның төртеуін алып үлгерді. Енді алдағы бір жарым аптаның көлемінде жерлестеріміз қойылған жоспарды артығымен орындап жатса нұр үстіне нұр болар еді. БЕТ ҚАТТАЛЫП ЖАТҚАНДА... Теннистен Қазақстан ерлер құрамасы Қытай командасын 2:0 есебімен ұтып, қоржынға алтыншы алтынды салды.

«СМЕТОВ КІШКЕНТАЙЫНАН ЕҢБЕКҚОР БОЛДЫ» Азия ойындарында дзюдодан қазақ спортшылары сапынан тұңғыш рет алтын медаль алып, есімін тарих беттеріне алтын əріптермен жазған Елдос Сметов туралы жұртшылық көп біле бермеуі мүмкін. Тіпті, БАҚ өкілдерінің өзі Елдосты біресе Жамбыл облысының дзюдошысы, біресе Алматы қаласында туған деп жазып жүрген соң біз мəселенің анық-қанығын нақтыладық. Елдосты шаһарымызда жаттықтырушы Ахмет Жұмағұл баптапты. Бірінші бапкерімен, одан кейін əкесі Бақтыбай Сметовпен Елдостың дзюдо күресіндегі бастапқы қадамдары, жетістіктері туралы аз-кем сөйлескен едік.

– Ахмет аға, Елдостың алғашқы бапкерісіз. Бүгінде Азия ойындарының биігін бағындырған шəкіртіңізді қанша жасынан бастап баптадыңыз?..

– Елдос маған бар болғаны алты жасында, яғни, 1998 жылы келді. Ширақтығы, жаттығуға баса назар аударатыны көзге бірден көрінді. «Осы баладан түбі бірдеңе шығады» деген ойда болғаным да рас. Сол кішкентай Елдосым менің қол астымда он бір жыл бойы жаттықты. Сметов кішкентай кезінен еңбекқор болды. Жаттығуларды максималды түрде орындайтын. Еріну дегенді мүлде білмейді. Тынымсыз еңбегінің арқасында талай жетістіктерге де жете білді.

– Алғашқы жетістігіне қашан қол жеткізді?

– Маған келген соң арада бір-екі жыл өткен соң Алматыда өткен халықаралық турнирде жасындай жарқырай білді. Қарсыластарының бəрінен басым болған балам (Елдосты балам деймін) сол додада топ жарып, өзінің болашағынан үлкен үміт күтуге болатынын байқатты. Елдос əрмен қарай да тынымсыз тер төгіп, талай турнирлерде жеңіске жетті. Тіпті, межелі өз дəрежесіне салмағы толыспай қалған кезде беліне қорғасын байлап, салмағын «қолдан» арттырып, татамиге шығарған кезіміз де болған-ды. Кейін қалыптасты ғой. Сегізінші сыныпқа дейін менің қоластымда жаттықты. Менен кеткеннен кейін де талай байрақты бəсекелерде топ жарды. Елдосты қазіргі бапкеріне өзім табыстаған болатынмын. Əлемдік додада намысты қолдан бермегінін білесіздер. Азия біріншілігінде де көңіл көншітетін нəтиже көрсетті.

– Шəкіртіңіз қазақ дзюдошыларынан шыққан тұңғыш Азия ойындарының жеңімпазы екенін білетін шығарсыз...

– Əрине, Елдос мені əке дейді. Өкіл балам ғой. Балам уəдесінде тұрып, еліміздің туын көкте желбіреткен кезде қатты толқыдым. Тіпті, жанарыма жас үйірілді. Елдостың мұндай

жетістікке жетуінің бір сыры жаттығу залында жас талғамайтындығы шығар. Кішкентай кезінің өзінде өзінен үлкендермен де жанталаса жаттығып жүрді. Бұл жетістік сол тынымсыз еңбектің, төккен тердің жемісі деп білемін. Елдос балам алдағы үлкен жарыстарда да топ жарады деп сенім артамын. Ылғи да үлкен жарыстарға аттанар алдында батамызды алып жүреді. Ол оның кішіпейілдігін байқатса керек. Ең бастысы Елдосымның тарихқа атын алтын əріптермен жазғанына қуанып тұрмын. Азиадада дзюдодан алтын алған бірінші қазақ балуаны болудың өзі бір тарих қой. Бұдан кейін Елдостың əкесі Бақтыбай Сметовке хабарласып, құттықтаған едік. Бақтыбай Сметов, Елдостың əкесі: – Алғаш болып хабарласқандарыңызға үлкен рахмет! Бұл біздің отбасының ғана емес, қазақ елінің қуанышы деп білемін. Жалпы, менің үш ұлым дзюдоға əуес болды. Елдостан бөлек Жандос пен Бақберген де дзюдо залына барды. Бақберген кейін өнерге кетсе, Жандос жарақат алып қалды. Дегенмен, Жандосымның спорт шебері деген атағы бар. Елдос дзюдо күресі бойынша қазақтан шыққан тұңғыш Азия ойындарының жеңімпазы екенін білгенімде ерекше қуандым. Бұл біз үшін мақтаныш. Баламның үлкен жетістікке жетуі үшін тер төккен бапкерлерінің бəріне ризамын. Əсіресе, алғашқы бапкері Ахмет Жұмағұлға алғысым шексіз.

– Аға, Елдосты БАҚ беттерінде Алматы облысының спортшысы деп қателесіп жатады. Елдос өзі қай жақтың тумасы екенін өзіңіз айтып өтіңізші нақты?

– Жалпы біз Тұрар Рысқұлов ауданы, Жалпақсаз ауылынанбыз. Елдос ешқандай да Алматының спортшысы емес. Кіндік қаны тамған жері сол Жалпақсаз ауылы. Алматыда оқып жатыр. Сондықтан оны Алматының тумасы деп шатастыруға болмас.

Сəулембай ƏБСАДЫҚҰЛЫ, Əділбек БАҚҚАРАҰЛЫ. «Ақ жол». Ұшқан құстың қанаты талып, жортқан аңның тұяғы тозатын ұланғайыр қазақ жерінің қай пұшпағы болмасын қастерлі. Қасиетті осынау даланы ата-бабаларымыз көздің қарашығындай сақтап, кейінгі ұрпаққа аманат етті. Осы дала үшін мың өліп, мың тірілді. Ел мен жердің киесіндей əруақты бабаларымыз өтті. Олардың келешекке аманат етіп кеткен мұрасын халқымыз бойтұмардай сақтап бүгінге жеткізді. Сол қасиетті, əруақты бабалардың бірі – Ысты Тілік баба. Өткен аптада атадан келе жатқан жолмен ежелгі Саудакент жерінде мекен еткен бүгінгі ұрпақтары ата əруағына арнап ас беріп, ат шаптырды. Бұл жиынның ағайындық салмағы – Оңтүстік Қазақстан облысындағы баба ұрпақтарына түсіпті. Осындай ізгі де игі шара өткен шілде айында көршілес Оңтүстік Қазақстан облысының Созақ ауданында Қарабура əулиенің құрметіне арнап жиын өткізіліп, онда іс-шара шығынын Сарысу ауданының жұрты көтерген еді. Бұл сөз жоқ, ауызбірлігіміздің артып, берекесі кірген ынтымағымыздың арқасында болып жатқан сауапты іс екенін жиынға жиналған дүйім жұрт айтып жатты.

– Ат а-баба рухына арнап ас беру ру-тайпаның атын шығару үшін жасалмайды, – деді бізбен əңгімесінде осы жиынның басықасында жүрген Оңтүстік Қазақстан облысы мəслихатының депутаты, қоғам қайраткері Шəріпбек Жамалбек, – білгенге бұл елдің бірлігін арттыратын игілікті іс. Кешелі бері мына шеті Астана, Алматыдан, мына жағы Қызылордадан қонақтардың ат арытып келуі де қазақты бұрынғыдан да біріктіре, кіріктіре түспей ме? Елдің қадірі мен қасиетін арттыратын осындай дүбірлі жиындар қашанда қажет. «Бармасаң, келмесең, жат боласың» деген халық даналығы бар. Көрші жатқан екі облыстың халқы аралас-құралас болып бауырмалдығын арттырып жатса, жақсы дəстүр емес пе?! Елбасы Ұлытау төңірегінде «Хабар» телеарнасының тілшісіне берген сұхбатында атап көрсеткеніндей т арихымыздың сонау ғұн, с ақ, түркі дəуірлерінен тамыр алғанын, халқымыздың тарихы бай, ежелден келе жатқан ұлт екенін баса айтты. Осы жиын да осы даланың бір киесі Үйсін Ысты Тілік бабамыздың əруағына арналып отыр. Елбасы атап өткендей, халқымыздың бірлігін арттырып, ынтымағын жарастыратын осындай жиындар көбейе берсін, – деді Ш. Жамалбек. Біздің бұл сөзімізді Ысты Тілік бабаның осыдан 5 жыл бұрын бой көтерген еңселі кесенесінде өткен салиқалы жиын дəлелдей түсті.

Сарысу ауданы. Суреттерді түсірген Ақəділ РЫСМАХАН

ДІНІҢ ТҰРСЫН ДІН АМАН

АТТАРЫҢ ӨШСІН, ЛАҢКЕСТЕР! МЕРКІ АУДАНЫНДА ТЕРРОРИЗМ ТАҚЫРЫБЫ СӨЗ БОЛДЫ Табиғат АБАИЛДАЕВ, «Ақ жол». Елбасы Н. Назарбаев 2012 жылы 14 желтоқсандағы «Қазақстан-2050» Стратегиясы-қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында Қазақстан халқына діни экстремизм, терроризммен ымырасыз күрес жүргізу керектігін табыстаған болатын. Осыған орай Меркі ауданында «Шекара аймақтарында орналасқан елді мекендердегі тұрғындар арасында діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу» тақырыбында семинар-кеңес болып өтті. Кеңес отырысына облыс əкімінің бірінші орынбасары Бекболат Орынбеков қатысты. Семинарда алдымен ҚР ҰҚК-нің облыс бойынша департаменті Меркі аудандық бөлімшесінің бастығы Болат Қуанышəлиев сөз алып, өңірде терроризммен күрес шараларының бірізді жүргізіліп келе жатқанын баян етті. Сондайақ, «Шекара кеңістігіндегі діни экстремизм мен терроризмнің таралу салдары» тақырыбы бойынша

Топтаманы дайындаған Табиғат АБАИЛДАЕВ, «Ақ жол».

ҚР ҰҚК шекара қызметінің № 2038 бөлімінің офицері Ерік Үсенов баяндама жасады. Ол өз сөзінде бақылаудың жан-жақты болатынын сөз етті. Семинар-кеңес барысында лаңкестікпен күрес жүргізудің алғы шарттары да сөз болды. «Облыс əкімдігі жанындағы лаңкестікке қарсы комиссияның мемлекеттік бағдарламаны орындау барысындағы рөлі» тақырыбында сөз алған облыс əкімі аппаратының бөлім басшысы Мейірбек Пралиев комиссия жұмысын жақсы атқарып жатқанын, алда жұмыс одан əрі күшейе түсетінін əңгімеге арқау етті. Басқосу барысында өзге де баяндамашылар сөз алып, шекара аймақтарындағы діни тұрақтылықты сақтауды, сырттан келетін қауіпке бақылауды күшейте түсу керектігін сөз етті. Бұл бағыттағы жұмыстар əрқашан қолдауға ие болатыны да мəлім болды.Облыс əкімінің бірінші орынбасары Бекболат Орынбеков те мəселені əрқашан назардан тыс қалдырмау керектігін қадап айтты. Меркі ауданы.

Мекен-жайымыз: 080000, Тараз қаласы, Ы. Сүлейменов көшесі, 5, Баспасөз үйі.

Меншік иесі: «ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ

Алқалы, ұлағатты А қалы Ал лы ұл ұ ағат ағ атты ты бас басс ққосуға осуғ ос уғаа жиналған жина жи наалғ л ан жұртта есеп жоқ. Арқа-жарқа, бірімен бірі құшақтасып, салауат айтысып жатыр. Жүрек тебірентерлік. Жиынды Сарысу ауданының əкімі Қанатбек Мəдібек ашып, ел мен жердің берекесі үшін ағайын қолға алған бүгінгі жиынның сыр-сипатын айта кетті. Жиында сөз алған облыс əкімінің б і р і н ш і о р ы н б а с а р ы Б е кб о л ат Орынбеков: – Ата-баба əруағын қастерлеп, өткенді еске алып, ас беріп, ат шаптыру – ежелден əдетіміз. Өткен тарихымызды ұмытпау, қолдағы барды құрметтеу, ата-баба рухына тағзым ету, əруақтарына Құран бағыштау сияқты қазақи дəстүрімізге, дінімізге тəн ғибрат бар, – деді ол. Осыған орай сол дəуірде ел қамын ойлап, халқына, əулетіне қамқор болып, шапағаты тиген, болмысы ерен ерекше кісілерді əулие санап, бейітінің басына сағана тұрғызып, күтім жасау бүгінгі ұрпақтың еншісінде. Осы жиын өтіп отырған Ысты Тілік баба мемориалды кешені осы игі істердің бірі еді. Бабалар рухына, елдің бірлігін, ынтымағын насихаттауға арналған жəне ұрпаққа ұлағатты іс қалдыруға үлкен жұмыс жасалды. Киелі Қаратау өңірі қатпарқатпар сыр бүгіп жатқан қасиетті мекен. Осынау ұлан-ғайыр даладан елдік пен ерліктің туын көтерген талай даналар шықты. Солардың бірі – Ысты Тілік баба. Жыл сайын Ысты Тілік бабаның рухына бағыштап Құран оқытып, ас беру дəстүрге айналған. Баба рухына тағзым ету, өнегесін, өсиетін қастерлеу зерделі ұрпақтың ұлағатты ісі. Бұрынғы өткен аталардың аманаты – елдің бірлігі. Сондықтан, Ысты Тілік бабаға арналған шаралар берекебірлігімізге, тату тіршілігімізге қызмет етеді деп сенемін, – деді Бекболат Серікбекұлы. Жиында Оңтүстік Қазақст ан облыстық мəслихатының хатшысы Е . Т ө л е п о в , С а р ы с у ауд а н ы мəслихатының хатшысы Б. Дондаұлы сөз алып, ел бірлігі мен ұрпақтар сабақтастығын тілге тиек етті. Əруаққа бағышталып Құран оқылды. Дала сахнасында белгілі айтыскер ақын Кəрима Оралова жырдан шашу шашып, оңтүстікқазақстандық ағайындардың баба асын өткізуге келген сауапты тірлігін жырға қосты. Осы облыстан келген өнерпаздар кең даланы асқақтата əнге бөледі. Өткен тарихты білу, бабалар рухына бас ию – өсер елдің парызы, міндеті. Сондықтан да халқымыз «Əруақты сыйлаған ел азбайды» деген. Кең жазыққа тігілген ақшаңқан үйлерде бабаның рухына Құран бағышталып, ас таратылды. Ас соңы Саудакент ауылындағы атшабарда өткен аламан бəйге мен құнан бəйгеге ұласты.

Телефондар/факс: бас редактордың қабылдау бөлмесі – (қаланың коды – 8-726-2) 43-17-07. Жарнама – 43-32-50. Электрондық пошта: ak-jol-taraz@rambler.ru. Газеттің сайты: akjolgazet.kz

ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ

Бас редактордың бірінші орынбасары – Ақылжан МАМЫТ – 43-17-08; Бас редактордың орынбасары – Фариза ӘБДІКЕРІМОВА – 43-33-08; Жауапты хатшы – Әділбек БАҚҚАРАҰЛЫ – 43-50-73; БӨЛІМДЕР: Саясат – Тұрсынбек СҰЛТАНБЕКОВ – 43-33-08; Экономика – Амангелді ӘБІЛ – 43-36-21;

Әлеумет – Баймаханбет АХМЕТ – 43-31-62; Мәдениет – Табиғат АБАИЛДАЕВ – 43-11-13; Ақпарат – Лесбек САЙЛАУБЕК – 45-48-09; Жарнама – Жүрсінгүл ЖАҚЫП – 43-32-50; Компьютер орталығы – Жанна БЕЙСЕНҚҰЛОВА – 43-26-90; Заңгер – Абай ШАҒАМБАЕВ – 45-15-26; Бухгалтерия – 43-17-12;

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР: Т. Рысқұлов, Меркі – Сейсен ҚОЖЕКЕ – 8 (726 31) 2-24-76, 87776284583; Шу, Мойынқұм – Қарлығаш ЕСБЕРГЕНОВА – 8 (726 38) 3-29-99, 87074228246; Талас, Сарысу – Сәулембай ӘБСАДЫҚҰЛЫ – 8 (726 44) 5-06-68, 87777590076; Қордай – Құрманбек ӘЛІМЖАН – 8 (72636) 4-74-34, 87016489927.

«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ. ЖСК KZ04319E010000374569, БСК ABKZKZKX, СТН 211500070391. КБЕ 17, КНП 851, БСН 030940003725, «БТА БАНК» АҚ ЖАМБЫЛ ФИЛИАЛЫ. ИНДЕКСІ: ЖЕКЕ ЖАЗЫЛУШЫ ҮШІН – 65457, МЕКЕМЕ ҮШІН – 15457. Редакция авторлардың көзқарасы, жарнама мазмұны үшін жауап бермейді. Жарияланбаған хатқа жауап қайтарылмайды. А – материалдың жариялану ақысы төленген.

Газетті есепке алу туралы №12327-Г куәлікті 2012 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген.

Нөмірдің кезекші редакторы Лесбек САЙЛАУБЕК

Газет аптасына үш рет шығады. Газет редакцияның компьютерлік орталығында теріліп, беттелген. Қалыбы Жамбыл «Сенім» ЖШС баспа орталығында жасалып, көбейтілді. 080012, Тараз қаласы, Төле би көшесі, 22-үй. тел: 43-32-83.

Таралымы 21364 Тапсырыс 802