Kaśka Sochacka zahipnotyzowała publiczność. Str. 7
AKTUALNOŚCI ARTYŚCI DLA SZPITALA
Za nami koncert charytatywny w NDK. Str. 12
AKTUALNOŚCI
WOT NA PEWNO W NYSIE
Jednostka powstanie w naszym mieście. Str. 5
Nr 21/2024, nakład 12 000 tys. egz.
BIULETYN INFORMACYJNY GMINY NYSA
EGZEMPLARZ BEZPŁATNY!
GEOTERMIA W NYSIE
Już w przyszłym roku ruszą poszukiwania złóż ciepłej wody str. 3
AKTUALNOŚCI NYSA ZNÓW NAGRODZONA
Prestiżowe wyróżnienie dla Śląskiego Rzymu. Str. 4
W NUMERZE:
AKTUALNOŚCI
NOWY SKLEP CUKRÓW NYSKICH
ZNAKOMITY START SEZONU NA LODOWISKU
Str.
WODA W KRANACH JEST BEZPIECZNA
MIKOŁAJKI W GMINIE
Możemy już kupować smakołyki. Str. 10
Zapraszamy codziennie.
7
Spółka AKWA wyjaśnia. Str. 9
Będzie wiele atrakcji. Str. 5
KILKA SŁÓW WSTĘPU...
GEOTERMIA, EKOCIEPŁOWNIA I FARMA FOTOWOLTAICZNA…
Jesteśmy tuż po podpisaniu umowy na próbny odwiert geotermalny. Głębokość odwiertu to ponad 2 kilometry. Główny cel poszukiwania złóż ciepłej wody to możliwość wpuszczenia jej do naszej sieci ciepłowniczej, która ogrzewa nasze mieszkania i domy.
Musimy jak najszybciej zastąpić węgiel, który jest obecnie naszym głównym źródłem ciepła, innymi, przyjaznymi środowisku źródłami. Za każdą tonę spalonego węgla nasza spółka Nyska Energetyka Cieplna, płaci karę, która z rok na rok jest coraz wyższa. Obecnie jest to kwota około 600 złotych za każdą tonę spalonego węgla! W sumie, w ciągu roku nasz NEC płaci kilkanaście milionów złotych kar za spalanie węgla! To są karty, które niestety musza być wliczone do rachunków wszystkich mieszkańców, korzystających z NEC. Dlatego robimy wszystko aby jak najszybciej odejść od węgla na rzecz paliwa z naszych odpadów, geotermii i energii ze źródeł odnawialnych (farma fotowoltaiczna).
EKOCIEPŁOWNIA
Kolejną, strategicznie ważną dla mieszkańców informacją jest trwająca budowa ekociepłowni w naszej Nysie (obok NEC). Dotychczas, głównym paliwem, które jest zamieniane na ciepłą wodę w grzejnikach i kranach w naszych mieszkaniach jest węgiel. Po pozyskaniu ogromnego dofinansowania z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska budujemy nowy kocioł zasilany paliwem, które powstanie z wysokoenergetycznych odpadów komunalnych.
Jak powstaje takie paliwo z odpadów?
Jak wiecie, to co wyrzucamy do pojemników na śmieci trafia do naszej spółki Ekom (składowisko odpadów w Domaszkowicach). Tam odpady z naszych domów i mieszkań dzielone są
na trzy części.
- Pierwsza (największa), która nie nadaje się od odzysku (recyklingu) i nie nadaje się na paliwo, pozostaje na wysypisku w Domaszkowicach.
- Druga część (około 20%-30% całości odpadów) jest segregowana i wraca do obiegu gospodarczego. Jest to głównie szkło, plastik, papier, metale i odpady biodegradowalne.
- Trzecia część to odpady wysokokaloryczne, które nie nadają się do recyklingu (mokry papier, szmaty, część tworzyw sztucznych). To właśnie z tych odpadów powstaje paliwo ekologiczne.
OSZCZĘDNIE I ZDROWO Zarówno w przypadku geotermii jak i ekociepłowni, najważniejsze jest to, że robimy wszystko aby nasze zasoby czyli w tych przypadkach geotermalna (ciepła) woda i odpady wytwarzane wyłącznie przez mieszkańców naszej gminy, mogły pracować na rzecz naszych mieszkańców. Dzięki temu, w naszych rodzinach, zaoszczędzimy więcej pieniędzy i będziemy mogli żyć w coraz bardziej zdrowym środowisku.
RUSZY BUDOWA POŁUDNIOWEJ
OBWODNICY NYSY
Południowa Obwodnica Nysy to kluczowy odcinek, który uzupełni istniejący system drogowy miasta. Nowa trasa, o długości 4,6 km, będzie miała jedną jezdnię asfaltową o szerokości 7 metrów, co pozwoli na płynny i bezpieczny ruch pojazdów. Burmistrz Nysy określił tzw. środowiskowe uwarunkowania dla tej ważnej inwestycji.
- Okres wydawania tzw. decyzji środowiskowej jest w znacznej mierze uzależniony od jakości przedstawionej Karty Informacyjnej Przedsięwzięcia (KIP). Dobrze opracowany i obszerny KIP rozwiewa potencjalne wątpliwości w zakresie oddziaływania na środowisko i sposób jego ochrony zarówno Burmistrzowi jak i instytucjom opiniującym. W przypadku obwodnicy południowej na podstawie zebranych opinii, w szczególności opinii Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) na Inwestora został nałożony postanowieniem Burmistrza obowiązek wykonania Raportu o oddziaływaniu na środowisko. Inwestor przedłożył wskazany raport po 7 miesiącach odwydania postanowienia. Ponadto w toku postępowania na wezwanie RDOŚraportwymagałdwukrotnego uzupełnienia prze Inwestora. Sam okres tworzenia i przyjmowania raportu wyniósł w tym przypadku blisko 13 miesięcy co skutkowało tak długim okresem wydawania de-
cyzji. Wszelkie pozostałe czynności w tym względzie były realizowane bez zbędnej zwłoki i z wymagana procedurą – mówi Marek Rymarz, Wiceburmistrz Nysy. Obwodnica rozpocznie się rondem w rejonie skrzyżowania z drogą wojewódzką 411, łączącą Nysę z Głuchołazami, na północ od miejscowości Podkamień. Następnie trasa będzie przebiegać przez pola na wschód, w dużej odległości od zabudowań mieszkalnych. Ważnym elementem projektu jest wiadukt nad linią kolejową Nysa –Nowy Świętów, a także skrzyżowanie z ulicą Czarneckiego, prowadzącą do Hajduk Nyskich. Obwodnica będzie przebiegać z dala od zabudowy, z najbliższymi domami Hajduk Nyskich oddalonymi o około 240 metrów. Dalszy odcinek trasy obejmie nowy most jednoprzęsłowy nad potokiem Kamienica oraz przepust nad Młynówką Niwnicką. Zakończenie obwodnicy nastąpi na rondzie w Niwnicy, gdzie droga połączy się z trasą do Prudnika, północną ob-
wodnicą Nysy i drogą wojewódzką do Niwnicy. Zabudowa Niwnicy zostanie ominięta w odległości około 320 metrów.
Budowa Południowej Obwodnicy Nysy to istotna inwestycja, która nie tylko poprawi płynność ruchu, ale także zwiększy bezpieczeństwo oraz zredukuje hałas i zanieczyszczenia w centrum miasta, wpływając na jakość życia mieszkańców. Wyprowadzi także z Nysy ruch tranzytowy w kierunku Czech.
TAK(i) NUMER
Tyle osób odwiedziło lodowisko podczas pierwszego weekendu w sezonie.
UL. POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH W NYSIE PRZEJEZDNA
Na ul. Powstańców Śląskich w Nysie wprowadzono tymczasową organizację ruchu.
Ograniczono prędkość do 20 km/h, odcinek drogi pieszo-rowerowej został wyłączony z ruchu od ul. Bursztynowej do przejścia dla pieszych przy zjeździe do Fortu Wodnego. Ponadto wyłączono z ruchu pieszych odcinek chodnika prawostronnego od zjazdu do Fortu Wodnego do przejścia dla pieszych w obrębie połączenia ul. Powstańców Śląskich z ul. Wyspiańskiego. Wzdłuż drogi na odcinkach ze zniszczonymi krawędziami i krawężnikami ustawiono tablice kierujące. Prosimy o stosowanie się do obowiązujących znaków drogowych i zachowanie ostrożności.
Wydawca: Agencja Rozwoju Nysy Sp. z o.o., ul. Marcinkowskiego 2-4, 48-300 Nysa, www.arn.nysa.pl, sekretariat@arn.nysa.pl,
Redaguje: Agencja Rozwoju Nysy Sp. z .o.o., Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej “EKOM” Sp. z o.o., Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o.,
Energetyka Cieplna Nysa Sp. z o.o., Wodociągi i Kanalizacja “AKWA” Sp. z o.o., Urząd
Skład i opracowanie graficzne: Łukasz
Burmistrz Nysy
Nyska
Miejski w Nysie.
Bulla, www.bullalukasz.pl. Druk: POLSKA PRESS Sp. z o.o.
NYSA STAWIA NA OZE
W przyszłym roku w Skorochowie ruszy długo wyczekiwany próbny odwiert w poszukiwaniu wód termalnych. Gmina Nysa na ten cel pozyskała olbrzymie wsparcie finansowe z NFOŚiGW.
2300 metrów w głąb ziemi
29 listopada w nyskim magistracie w tej sprawie oficjalnie podpisano umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nysa tym samym znalazła się w wąskim gronie miast, którym państwo całkowicie sfinansuje próby odwiert. O dofinansowanie badań geotermalnych starały się w tym roku 52 gminy z całej Polski. Zespół ekspertów wybrał lokalizacje, które dają największe szanse na sukces, czyli na późniejsze wykorzystanie złóż geotermalnych do celów energetycznych, w tym do ogrzewania miast. – Są to olbrzymie koszty i żadna gmina
ich sama nie udźwignie, dlatego to Ministerstwo bierze na siebie całe ryzyko pierwszego odwiertu – mówi Krzysztof Galos, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz Główny Geolog Kraju. – Przewidujemy, że na południowym zachodzie Polski budowa geologiczna terenu pozwoli nam na osiągnięcie zakładanych parametrów. To kwestia m.in. odpowiedniej temperatury wody, wydajności otworów oraz zasolenie.
Wykonanie otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego wód termalnych przewidziano w pobliżu kąpieliska miejskiego Frajda. Statystyki pokazują, że na 40 wierceń, tylko 2 są
nieudane. W przypadku udanej próby, gmina będzie musiała wykonać ciepłownię geotermalną lub hybrydową, na które też może starać się o dofinansowanie z budżetu państwa.
Nysa stopniowo odchodzi od węgla
Gminy, które otrzymały fundusze na geotermię, mogą łączyć siły i wspólnie ogłosić przetarg, co pozwoli na oszczędności. –Otrzymaliśmy na ten cel prawie 19 milionów złotych, bez wkładuwłasnego – mówi Burmistrz Nysy, Kordian Kolbiarz. –Przetarg powinniśmy ogłosić już za kilka tygodni i wszyscy trzymamy kciuki za odpowiednie parametry wody. Naszym celem jest wtłoczenie ciepłej wody do naszej sieci ciepłowniczej, tak aby mieszkańcy mieli ekologiczne źródło grzewcze i mogli płacić tańsze rachun-
Dofinansowanie przedsięwzięcia ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
ki za ogrzewanie i ciepłą wodę w kranach.
Geotermia, to najlepsze odnawialne źródło energii. Nie wyczerpie się, jest stabilne, bezpieczne, bezemisyjne, bezodpadowe i z minimalną ingerencją w krajobraz. Gmina Nysa stawia też na fotowoltaikę, a na terenie spółki NEC powstaje nowoczesna-ekociepłownia, która mocno przyczyni się do zmniejszenia zużycia węgla, a tym samym nakładane opłaty za emisję będą mniejsze, co wszyscy odczujemy w portfelach.
Razem z Nysą umowę na wy-
konanie odwiertów podpisali także: Jerzy Łużniak, Prezydent Jeleniej Góry i Rafał Plezia, Wójt gminy Legnickie Pole. - Gratuluję samorządom podjęcia takich działań, które będą poprawić mix energetyczny - mówi Zastępca Prezesa NFOŚiGW, Józef Matysiak. – Projektowany otwór będzie miał głębokość 2,5 km. Dla Nysy może być to żyła złota. Poza ciepłownictwem, źródła można wykorzystać do celów rekreacyjnych.
Autor Tekstu Andrzej Babiński
NYSA ZNÓW NAGRODZONA!
Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna przyznała certyfikat dla Urzędu Miejskiego w Nysie za Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Opolskiego 2024 pn.: ”Nysa – Śląski Rzym”.
- Nagroda jest wynikiem tego, że w ostatnich latach bardzo dużo w centrum Nysy się zmieniło. Powstają nowe oferty turystyczne, nowe możliwości spędzania czasu. A wszystko to w nawiązaniu do dziedzictwa kulturowego Nysy, które tutaj jest pielęgnowane i udostępniane turystom. Zostało to dostrzeżone i uhonorowane – mówi Anatol Bukała z Urzędu Miejskiego w Nysie. Dodajmy, że to kolejne tego typu wyróżnienie dla Nysy. Wcześniej nasze miasto doceniono m.in. za Miejski Szlak Turystyczny.
STRAŻNICY MIEJSCY POMAGAJĄ
Wraz z nastaniem okresu jesienno-zimowego Straż Miejska w Nysie rozpoczęła kontrole miejsc w których mogą przebywać osoby bezdomne szukające schronienia.
Kontrolowane są pustostany, altanki na ogrodach działkowych, strychy i piwnice, klatki schodowe oraz wiaty śmietnikowe.
Gdy znacznie spada temperatura, osoby przebywające na zewnątrz narażone są na utratę zdrowia, a nawet życia przez wychłodzenie organizmu.
Dlatego REAGUJMY! Widząc osobę w kryzysie bezdomności, pod wpły-
wem alkoholu, jak również osobę starszą czy dziecko, siedzącą albo leżącą od dłuższego czasu na mrozie podejdźmy do niej i upewnijmy się, czy nie potrzebuje pomocy. NIE PRZECHODŹ OBOJĘTNIE!
Zadzwoń do Straży Miejskiej pod nr telefonu 986 lub pod numer alarmowy 112, być może uratujesz komuś życie.
DLA RODZIN I POKOLEŃ
„Nysa dla Rodzin i Pokoleń” to program realizowany od 1 lutego 2022 roku, którego celem jest promocja wartości rodzinnych na różnych etapach życia – od narodzin dziecka, poprzez zawarcie związku małżeńskiego, po „Złote Gody”.
Projekt skierowany jest więc do trzech grup mieszkańców: • rodziców nowonarodzonych dzieci, którzy w ramach projektu otrzymują upominki powitalne, w tym maty fotograficzne, które pozwalają uchwycić piękne momenty pierwszych miesięcy życia dziecka, które stanowią pamiątkę na całe życie, • nowożeńców, którzy w ramach upominku, dostają eleganckie parasole symbolizujące wspólne życie w każdej pogodzie, co symbolizuje bycie razem „na dobre i na złe”, • małżeństw z długoletnim stażem obchodzących okrągłą rocznicę 50 lat razem, tzw. „Złote Gody”, oni w upominku otrzymują ciepłe szlafroki, symbol przytulnego, wspólnego domu.
To co wyróżnia nyski projekt spośród wielu podobnych inicjatyw, to chęć włączenia w to przedsięwzięcie lokalnych przedsiębiorców oraz spółek i instytucji jako Partnerów Projektu.
Od początku jego trwania Burmistrz wysyła zaproszenia do ponad 100-tu podmiotów, które mogą
dołączyć do programu ze swoim pomysłem. Do projektu można przystąpić w dowolnym momencie jego trwania i w każdej chwili się z niego wycofać. Podmioty, które wyrażą chęć przystąpienia same wskazują grupę z ww., dla której chcą współtworzyć upominek. Przedsiębiorcy, którzy włączą się w to działanie, zyskują szansę na promocję swoich towarów lub usług wśród naszych mieszkańców.
Dzięki takiemu podejściu upominki w ramach projektu „Nysa dla Rodzin i Pokoleń” mają nie tylko charakter emocjonalny i praktyczny, ale stają się platformą do budowania więzi społecznych, wzajemnego wspierania się mieszkańców i przedsiębiorców. To także element budowania lokalnej tożsamości i więzi z miejscem.
Projekt „Nysa dla Rodzin i Pokoleń” to także doskonały przykład tego, jak samorząd wraz z przedsiębiorcami i innymi organizacjami może aktywnie wspierać wartości rodzinne i łączyć pokolenia.
W tym miejscu należą się duże podziękowania dla dotychczasowych Partnerów Projektu „Nysa dla Rodzin i Pokoleń”, tj.:
• WERTINI Arkadiusz Żyrek /STUDIO KIDS/,
• „Vision Express SP” Sp. z o.o.,
• FINANS Sławomir Kadróg,
• Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o.,
• Spółdzielnia Pracy CUKRY NYSKIE,
• Wodociągi i Kanalizacja „Akwa”,
• Zakład Przemysłu Cukierniczego „Otmuchów S.A.”
W związku z pozytywnym społecznym odbiorem projektu „Nysa dla Rodzin i Pokoleń” w latach 2022, 2023 i 2024, planowana jest jego kontynuacja w roku 2025, dlatego już teraz zapraszamy do wzięcia udziału w tym wspólnym przedsięwzięciu.
Informujemy, że termin odbioru odpadów popowodziowych został przedłużony do dnia 16 grudnia 2024 r.
Ze względu na zbliżające się Święta Bożego Narodzenia chcemy, aby Gmina Nysa była oczyszczona z odpadów popowodziowych. Zwracamy się zatem z ogromną prośbą do mieszkańców, by postarali się wynieść ze swoich posesji zalegające jeszcze odpady powodziowe we wskazanym wyżej terminie, gdyż od 17 grudnia 2024 r. obowiązywać będą zasady odbioru odpadów takie same jak przed wprowadzeniem stanu klęski ży-
wiołowej. Wszelkich informacji w tym zakresie udziela spółka EkoNysa – numer kontaktowy 77 433 27 24.
JEDNOSTKA WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ POWSTANIE W NYSIE
Informację o utworzeniu nowej jednostki Wojsk Obrony Terytorialnej w Nysie potwierdził Cezary Tomczyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej. Wcześniej taka deklaracja padła wprost od premiera Władysława Kosiniaka-Kamysza podczas wizyty w Nysie.
Decyzja ta ma kluczowe znaczenie dla wzmocnienia bezpieczeństwa mieszkańców powiatu nyskiego. Obecnie jednostki terytorialsów znajdują się w Brzegu i Opolu, a nowa lokalizacja w Nysie z pewnością przyczyni się do lepszej ochrony oraz szybszej reakcji w sytuacjach kryzysowych.
MIKOŁAJKI W GMINIE NYSA
Jak co roku Gmina Nysa przygotowała liczne atrakcje z okazji Mikołajek.
Przed nami m.in. zawody pływackie, Mikołajki na lodowisku, a także IV Nyski Mikołajkowy Bieg Charytatywny.
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY WOBEC
DZIECI
19 listopada obchodziliśmy Międzynarodowy. Dzień Przeciwdziałania Przemocy wobec Dzieci.
W tym dniu o godz. 17.00 fasady budynków w całej Polsce rozświetliły się na czerwono, aby wspólnie wyrazić sprzeciw wobec krzywdzenia dzieci (u nas między innymi w Żłobku Miejskim nr 3 „Dzwoneczek” w Nysie i Zespole Szkolno –
Przedszkolnym w Niwnicy). Podświetlenie budynków 19 listopada było finałem trwającej od 8 października ogólnopolskiej kampanii społecznej Dzieciństwo bez Przemocy.
ZNAKOMITY START SEZONU NA LODOWISKU! DZIĘKUJEMY I ZAPRASZAMY!
Dziękujemy bardzo za tak liczne odwiedziny podczas pierwszego weekendu. W dzień otwarcia było u nas 800 osób, a w pierwszy weekend otwarcia odwiedziło nas 1400 łyżwiarzy i łyżwiarek!
Mamy do Was tylko jedną prośbę, żeby w swoich planach wziąć pod uwagę istotną zmianę w funkcjonowaniu naszego lodowiska, a mianowicie, że nie ma już tur o pełnych godzinach.
Wchodzimy o każdej porze i jeździmy bez limitu czasowego.
Większość z Was przyzwyczajona do pełnych godzin właśnie tak nas odwiedziła, a to spowodowało kolejki przy kasie, czego w przyszłości możecie uniknąć.
Cieszymy się, że tak pozytywnie oceniliście lodowisko po zmianach i zapewniamy, że z dnia na dzień dopracujemy jeszcze wszelkie szczegóły (powiększamy przestrzeń szatniową).
Zapraszamy serdecznie!
Poniżej przedstawiamy aktualny cennik biletów i wypożyczalni na obecny sezon:
Bilety wstępu:
• Bilet normalny – 20 zł/osoba
• Bilet ulgowy (dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia) – 17 zł/ osoba
• Bilet grupowy (grupy 15+ osób, w dni robocze od 9:00 do 14:00, po wcześniejszym uzgodnieniu)
– 10 zł/osoba
• Osoba towarzysząca (niekorzystająca z tafli lodu) – 1 zł/osoba
Dodatkowe usługi:
• Ostrzenie łyżew – 25 zł/para
Wypożyczalnia sprzętu:
• Łyżwy – 15 zł
• Chodzik do nauki jazdy – 10 zł
• Kask – 10 zł
• Płozy saneczkowe – 10 zł
Ważne! Bilet wstępu uprawnia do korzystania z lodowiska bez limitu czasowego podczas jednego wejścia w dniu zakupu.
PIĘKNE MUZYCZNE EMOCJE W HALI NYSA
W Hali Nysa byliśmy świadkami pięknego koncertu Kaśki Sochackiej.
Ten koncert zapamiętamy na długo! Kaśka Sochacka zahipnotyzowała publiczność swoją muzykalnością i wrażliwością. Artystka zaprezentowała dobrze znane hity i utwory z najnowszej płyty. Wrażenie potęgowała jeszcze bardzo dobrze dobrana oprawa świetlna. Kaśka Sochacka to artystka, która w swojej muzyce potrafi łączyć subtelną poezję z nowoczesnymi brzmieniami. Jej utwory często wywołują silne emocje, co sprawia, że łatwo nawiązujemy z nią osobistą więź. Dzięki wyjątkowej wrażliwości muzycznej i autentyczności, Kaśka zyskuje coraz większe grono fanów. Jest przykładem artystki, która nie boi się eksperymentować, szukając własnej drogi w muzyce. Każdy jej album to krok w stronę rozwoju i odkrywania nowych dźwięków.
AWARIA NA UL. MIECZYSŁAWA I
Na ul. Mieczysława I w Nysie doszło do awarii sieci kanalizacji sanitarnej o średnicy 800 mm. W wyniku korozji betonu, zawaleniu uległo sklepienie części kanału.
W konsekwencji spowodowało to powstanie ubytku w drodze. Służby eksploatacyjne spółki „AKWA” niezwłocznie zabezpieczyły miejsce awarii oraz przystąpiły do przygotowania się do jej usunięcia. Z uwagi na fakt, że jest to kolektor
dużej średnicy, rury i studnie kanalizacyjne dostępne są wyłącznie na zamówienie. Na czas usuwania awarii konieczne będzie czasowe zamknięcie ul. Mieczysława I, a w związku z tym wprowadzenie objazdu dla pojazdów.
PRACOWNICY AKWY SPRAWDZALI SIECI NA UL. JAGIEŁŁY I ZAGŁOBY
12 listopada przedstawiciele spółki AKWA uczestniczyli w spotkaniu z mieszkańcami ulic Jagiełły i Zagłoby.
Pracownicy spółki zostali poinformowani, że posesje niektórych z mieszkańców są zalewane podczas ulewnych deszczy. 13 listopada rozpoczęły się prace oceniające stan instalacji kanalizacyjnych i sprawdzenie wszystkich studzienek. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Z tego powodu zostały zaproponowane indywidualne konsultacje, aby sprawdzić realną przyczynę takiego stanu rzeczy. Z konsultacji i przeglądów skorzystało troje mieszkańców z którymi spółka jest w kontakcie.
JAKOŚĆ WODY PO POWODZI
Obecny stan wody w gminie Nysa spełnia wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi zarówno w zakresie parametrów fizykochemicznych i mikrobiologicznych.
Codziennie badane są parametry uzdatnianej wody takie jak: mętność, pH, barwa, zapach, chlor wolny oraz bakterie grupy coli, Escherichia coli, Enterokoki, oraz OLM 22. Dodatkowo pobierane do badania są punkty w sieci wodociągowej w całej gminie Nysa obejmujące miasto Nysa oraz wioski (Koperniki, Biała Nyska, Morów, Iława, Hajduki, Przełęk, Konradowa, Jędrzychów, Podkamień, Siestrzechowice, Wyszków, Niwnica, Złotogłowice, Rusocin, Regulice, Hanuszów, Radzikowice, Głębinów, Skorochów, Sękowice, Kubice).
Oto kilka najważniejszych parametrów i ich wyniki wykonane po powodzi:
• chlor: od 0,05 do 0,12 mg/l - przy wartości dopuszczalnej 0,3 mg/l zgodnie z wymaganiami Rozporządzeniem Ministra Zdrowia (RMZ);
• mętności od 0,12 do 0,18 NTU - zalecany zakres wartości do 1,0 NTU
NOWE TARYFY CENOWE W SPÓŁCE AKWA
W okresie obowiązywania poprzedniej taryfy za okres styczeń 2023r. - styczeń 2024r. strata na produkcji i sprzedaży wody wyniosła 2.896.920 zł, a na przyjęciu i oczyszczaniu ścieków 3.331.391 zł.
Koszty eksploatacyjne, które wzrosły znacząco ponad planowany poziom to m.in. koszty energii (wzrost ponad 30%) oraz materiały i usługi (od 28% do 39%).
W 2023r. strata na sprzedaży wody i ścieków wyniosła 6 250 639 zł, a w I kwartale 2024r. strata ta wyniosła już 2.890.143 zł.
W związku z powyższym w czerwcu 2024r. (przed wystąpieniem powodzi na terenie Gminy) Spółka złożyła wniosek o zatwierdzenie nowej taryfy za wodę i ścieki do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki
Wodnej we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, który został zatwierdzony dopiero w październiku.
Spółka w wyniku powodzi zanotowała wstępnie szacowane straty w wysokości ok. 10 mln zł.
Sam miesiąc wrzesień 2024r. przyniósł koszty wyższe od przychodów o ponad 916 tys. zł.
Za miesiąc październik br. spółka uzyskała przychody niższe o ponad 700 tys. zł w porównaniu do października ubiegłego roku, jednocześnie nadal ponosząc zwiększone koszty utrzymania infrastruktury po powodzi, co ma wpływ na stratę kolejnego miesiąca w wysokości 1.278 tys. zł. Oznacza to, że tylko od czasu powodzi spółka zanotowała stratę w wysokości blisko 2,2 mln zł.
Podstawą do ustalenia ceny taryfowej jest prowadzona zgodnie z przepisami ewidencja księgowa prowadzona osobno dla produkcji
Ilość obsługiwanych mieszkańców Obsługiwany teren w km2
i dostarczania wody oraz osobno dla odbierania i oczyszczania ścieków. Do kalkulacji nie wolno przyjmować żadnych kosztów pozostałej działalności spółki (w tym kosztów Ośrodka Rekreacji Akwa Marina). Oznacza to, że inwestycje prowadzone na ośrodku nie wpływają na ustalanie wartości taryf – jest to kategorycznie zabronione. Jako podstawę do ustalania ceny jest średnia wartość kosztów z ostatnich trzech lat. Jednym z czynników do wyliczeń jest wartość inflacji. Inflacja przez ostatnie lata była nie do zatrzymania, co sprawiło, że wyliczenia kosztów na trzy lata były nierealne. Przez trzy lata nie można było zmienić taryf, co też zabezpieczało interes Mieszkańców, ale prowadziło do strat w działalności spółki. Współczynnik inflacji do taryf został przyjęty w każdym kolejnym roku na poziomie 2,2%, a faktycznie wg GUS wyniósł:
2020 – 0,1%
2021 – 15,4%
2022 – 25,1% Kolejnym wskaźnikiem są ceny towarów i usług konsumpcyjnych, który na potrzeby zatwierdzenia taryf wyniósł w każdym kolejnym roku 2,5%, a faktycznie wg GUS wyniósł:
2020 – 3,4%
2021 – 5,1%
2022 – 14,4% Spółka we wniosku taryfowym nie zakładała zysku na działalności wodociągowej, aby nie miało to wpływu na wyższą cenę. Dużym znaczeniem na wysokość cen ma źródło skąd wodę pozyskujemy. Ujęcie wody powierzchniowej z rzeki jest znacząco droższe z uwagi na dłuższy i bardziej skomplikowany proces jej uzdatniania (więcej informacji na stronie www.wikakwa. pl).
W Nysie niestety wody głębinowe zawierają duże ilości fluoru – zde-
Ilość mieszkańców pokrywających niezbędne koszty utrzymania 1 km sieci wodociągowej (nie licząc przedsiębiorstw, instytucji i innych odbiorców)
zgodnie z wymaganiami RMZ;
• barwy < 5 mg/l Pt - pożądana wartość do 15 mg/l Pt zgodnie z wymaganiami RMZ;
• pH 7,1-7,2 - wartość parametryczna 6,5-9,5 zgodnie z wymaganiami RMZ;
• bakterii grupy coli 0 NPL/100 ml.
- wartość parametryczna 0 jtk lub NPL/100 ml zgodnie z wymaganiami
RMZ;
• Escherichii coli 0 NPL/100 ml. - wartość parametryczna 0 jtk lub NPL/100 ml zgodnie z wymaganiami RMZ;
• Enterokoków 0 jtk/100 ml. - wartość parametryczna 0 jtk lub NPL /100 ml. zgodnie z wymaganiami RMZ;
• ogólna liczba mikroorganizmów w 22 0C po 72 h 0 jtk/1 ml. - zaleca się aby ogólna liczby mikroorganizmów w 22 0C po 72 h nie przekraczała 100 jtk/ 1 ml. w wodzie wprowadzanej do sieci wodociągowej.
Cena 1m3 wody wg stanu na 01.11.2024 (liczenie zużycia wg wodomierza)
Opłata abonamentowa za wodę w zł
Sprzedaż wody w tys. m3 w 2023r. (zbiorowe zaopatrzenie i hurt)
Cena 1m3 ścieków wg stanu na 01.11.2024
(liczenie zużycia wg wodomierza)
Opłata abonamentowa za ścieki
Nasze wodociągi obsługują teren zbliżony do Wrocławia czy Warszawy, przy ilości mieszkańców kilkanaście czy kilkadziesiąt razy mniejszej.
Należy nadmienić, że niezbędne
cydowanie powyżej dopuszczalnej normy, dlatego w latach 90-tych zostało wybudowane ujęcie wody na rzece Biała Głuchołaska. Badania z maja 2020r. potwierdziły istnienie nadal przekroczonych wartości fluorków w naszej wodzie głębinowej – przy normie do 1,5 mg/l wyniki oscylują od 4,30 mg/l do 7,2 mg/l. Woda powierzchniowa w naszej spółce stanowi ok. 93% całej produkcji wody. Mamy do dyspozycji dwa ujęcia wody głębinowej o dopuszczalnych parametrach (w Goświnowicach i Wierzbięcicach), jednak studnie nie są w stanie zabezpieczyć wody dla całej gminy. Kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na taryfy jest ilość osób korzystających z sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. W przedsiębiorstwach wodociągowo-kanalizacyjnych ok. 80% stanowią koszty stałe niezależne od ilości sprzedanej wody, wynikające z konieczności utrzymywania infrastruktury niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania systemu dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Są przedsiębiorstwa wodociągowe, które obsługują w zakresie zbiorowego dostarczania wody i zbiorowego oczyszczania ścieków tylko miasto (np. Kłodzko, Wrocław) lub obszar o dużym zagęszczeniu ludności (np. Warszawa). W naszej gminie przedsiębiorstwo obsługuje nie tylko miasto, ale także 26 pozostałych miejscowości. Jesteśmy jedną z nielicznych gmin w Polsce, która ma zwodociągowane i skanalizowane wszystkie miejscowości.
Poniżej zostały przedstawione informacje kluczowe dla ustalania cen dla gospodarstw domowych przedsiębiorstw wodociągowych w danych miastach:
ok. 56 tys.
Nysa 218 km2 miasto i 26 sołectw 171 8,34 zł od 7,56 zł do 10,80 zł w Gminie Nysa: 2.343 9,87 zł
koszty funkcjonowania systemu wodno-kanalizacyjnego pokrywają nie tylko mieszkańcy, ale również firmy i instytucje, których jest w Warszawie czy Wrocławiu wielokrotnie więcej niż w naszej Gminie.
Także warto zwrócić uwagę na opłatę abonamentową, która np. w Kłodzku jest wielokrotnie wyższa, co oznacza, że mieszkaniec na wstępie płaci niezależnie od zużycia za kilka m3 wody.
OGÓLNOPOLSKI DZIEŃ SENIORA
14 listopada świętowaliśmy
Ogólnopolski Dzień Seniora. Nyscy seniorzy po raz kolejny udowadniają że jesień
życia nie musi być nudna!
Wprost przeciwnie! To może być czas pełen uśmiechu, radości i aktywności; fizycznej i umysłowej.
Dziś nasi kochani seniorzy świętują w Nyskim Domu Kultury. Życzymy takiej energii i werwy przez kolejne, długie lata życia. – Wszystkim naszym seniorom oraz ich bliskim życzę wszystkiego conajlepsze,dużozdrowiaijaknajwięcej radości na co dzień! Bardzo dziękuję Pani Kierownik Dziennego Domu Pobytu i Jej zespołowi za ogromne serce i zaangażowanie w sprawy seniorów – mówi Kordian Kolbiarz Burmistrz Nysy.
KOLEJNE DYPLOMY WRĘCZONE
W Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Nysie odbyła się uroczystość wręczenia dyplomów ukończenia studiów wyższych absolwentom Wydziału Nauk Ekonomicznych. Otrzymało je 26 Absolwentów tego wydziału, którzy w większości kontynuować
będą edukację na studiach magisterskich w nyskiej uczelni.
Szczególne miejsce podczas uroczystości poświęcono osiągnięciom naukowym absolwentów. Wielu z nich aktywnie angażowało się w działalność badawczą, czego dowodem są ich artykuły opublikowane w Zeszytach Naukowych Wydziału Nauk Ekonomicznych PANS w Nysie.
Na zakończenie odbył się recital studentów kierunku jazz i muzyka estradowa, który zachwycił zgromadzonych swoim wyjątkowym klimatem.
W ZUPEŁNIE NOWEJ ODSŁONIE Wydarzenia
SKLEP FIRMOWY CUKRÓW NYSKICH
Po dwudziestu siedmiu latach Cukry Nyskie same będą prowadzić przyzakładowy sklep firmowy.
Oficjalne otwarcie sklepu było powiązane z podziękowaniami dla osób i instytucji, które pomogły CN w trudnej sytuacji po powodzi. Przypomnijmy, że zakład został zalany na skutek przelania wałów na wysokości mostu kolejowego. Firma musiała wstrzymać produkcję, a z pomocą przyszli konsumenci z całego kraju, zachęcani do zakupu ciastek z Nysy przez znane osoby, m.in. Rafała Trzaskowskiego. – Chciałem też podziękować całej załodze i osobom zaangażowanym w przywrócenie produkcji i powstanie sklepu – mówi Prezes Cukrów Nyskich, Andrzej Chomyszczak. – Otwieramy go ponownie jako własność naszej spółdzielni, bez pośredników i z nowym designem. Nowy sklep jest oferuje większą powierzchnię wystawienniczą. – Ja prędzej poznałem markizy z Nysy niż samą Nysę – powiedział w czasie otwarcia Burmistrz Nysy, Kor-
dian Kolbiarz. – Tworzycie piękną społeczność i dajecie przykład innym. Gratuluję zespołu, jaki udało się zbudować. W czasie otwarcia nie zabrakło słodkiego poczęstunku, a wśród asortymentu mogliśmy znaleźć m.in. mieszkanki familijne, regionalne ciastka korzenne, chrupsy i popularne deserro. Były też zapytania o paczki świąteczne dla firm.
STRAŻACKIE SERCE PRZEŁĘKU: KAROLINA WIETECHA
O PASJI, RODZINNEJ TRADYCJI I WALCE Z ŻYWIOŁEM
Zapraszamy Was tym razem na spotkanie z wyjątkową dziewczyną. Karolina Wietecha jest pełnoprawną strażaczką OSP i równocześnie menadżerką w oddziale VeloBanku w Nysie.
Niewielki Przełęk, z którego pochodzi, i w którym nadal mieszkają jej rodzice, leży pomiędzy Głuchołazami i Nysą, czyli dokładnie na trasie wielkiej wody, jaka zalała tamte tereny w połowie września.
Karolina opowiedziała nam nie tylko jak pomagała w walce z żywiołem, ale też skąd OSP wzięło się w jej życiu i jakie ma dla niej znaczenie. Serdecznie zapraszamy do lektury! Pod wywiadem znajdziecie też zdjęcia, jakie dostaliśmy od Karoliny.
Redakcja: Zacznijmy od początku. Jak to się stało, że jesteś pełnoprawnym członkiem strażackiej ekipy w Przełęku?
Karolina Wietecha: Od zawsze byliśmy związani z OSP. Mój tato jest strażakiem OSP Przełęk, więc pewnie to on zaszczepił we mnie chęć pomagania ludziom. Już jako małe dziecko chodziłam w wolnych chwilach na remizę. Zawsze mi się to podobało, zresztą to była nasza codzienność. Dziadek też był strażakiem, wujek jest strażakiem, mama była skarbnikiem w OSP, cały czas nas wspiera. Taka rodzinna tradycja. Temat straży jest u nas grany na okrągło. Rozmawiamy o OSP jak siedzimy przy stole, jak są święta. Zawsze.
Zdarzyło się Wam kiedyś, że musieliście w święta oderwać się np. od wigilijnego stołu i pojechać do jakiejś akcji?
Tak. Wprawdzie nie w Boże Narodzenie, ale 1 stycznia o siódmej rano zawyła syrena i musieliśmy biec. Na szczęście to nie był pożar, tylko trzeba było zabezpieczyć sarny biegające po wiosce, bo do takich rzeczy też jesteśmy wzywani.
Czym zajmowałaś się podczas ostatniej powodzi?
Głównie napełnieniem worków z piaskiem. Zabezpieczaliśmy wały, przede wszystkim nasze miejscowości, bo nie chcieliśmy dopuścić do tragedii, która niestety i tak mimo wszystko nas dotknęła… Przełęk jest około 5 km od Nysy, więc wszystko, co się wydarzyło u nas, pęknięty wał i w konsekwencji ta cała woda, dotarła do Nysy.
Związana z zagrożeniem powodziowym praca trwała u nas już od czwartku. Zaraz po pracy pojechałam do Przełęku, zdążyłam tylko przebrać buty. Wcześniej komunikaty były takie, żeby nie robić paniki,
ale w czwartek zaczęli nas rozsyłać w okoliczne wioski, żebyśmy układali worki z piaskiem. Z kolei państwowa straż pożarna układała rękawy przeciwpowodziowe. Razem robiliśmy wielkie wały przeciwpowodziowe na rzece. Przygotowywaliśmy też worki z piaskiem dla mieszkańców, żeby dodatkowo zabezpieczali domy, bo nie byliśmy w stanie do każdego dotrzeć. Było nas tylko 15 osób, a pracy naprawdę dużo. Niestety wały nie wytrzymały i woda zalała nas, a potem poszła w stronę Nysy.
Jak to wyglądało z Twojego punktu widzenia?
Woda przyszła w niedzielę. Akurat zajmowałam się kierowaniem ruchu na naszej głównej drodze wojewódzkiej. Kierowałam samochody na Nysę i nagle musieliśmy zamknąć drogę. Okazało się, że woda zaczęła sięgać naprawdę wysoko, wał pękał. Musieliśmy wszystkich ewakuować. W pewnym momencie wszędzie była tylko wielka fala powodziowa. Nie była gwałtowna, tylko stopniowo rosła i rosła, a wioska coraz bardziej nabierała wodę… Mnie też uwięziła, musiałam zostać u rodziców. Siedzieliśmy cały dzień i całą noc, na nasłuchu. Nie było prądu, komórek, niczego. Dzięki krótkofalówce dostawaliśmy informacje gdy ktoś potrzebował pomocy, wtedy tam jechaliśmy.
Jak wysoko była woda w Przełęku?
Około metra. Jak szłam, sięgała mi do połowy uda. Ale były też głębsze niecki.
Od momentu, gdy puściły wały, dostaliśmy polecenie, żeby jechać do remizy. Ratownicy zawsze muszą dbać o swoje zdrowie i życie, żeby móc ratować ludzi potrzebujących pomocy. Okazało się, że remiza też jest zalana
już, ale poszliśmy na piętro. Czekaliśmy na jakiekolwiek sygnały, żeby chociaż woda trochę opadła, żeby się bardziej rozlała, żeby zmniejszył się jej poziom. Po jakimś czasie poszłam do mojego rodzinnego domu, bo chciałam zobaczyć, jak tam mama. Tata też ze mną poszedł. Sprawdziliśmy, posiedzieliśmy z pół godziny i przez okno, bo inaczej się nie dało, wyszliśmy, żeby wrócić na remizę. Jak woda opadła na tyle, żeby wyjechać samochodami strażackimi, wyjechaliśmy żeby pomagać ludziom. Większość z nas była już naprawdę zmęczona, więc dzieliliśmy się na grupy, niektórzy zostawali na remizie, a niektórzy jechali. Jak już się wszystko zaczęło uspokajać, zaczęli nas wysyłać do innych miejscowości, do wypompowywania wody.
Czy w Przełęku trzeba było ratować bezpośrednio życie ludziom?
Nie. Mieszkańcy współpracowali z nami, przenieśli się na wyższe kondygnacje. Mamy dwa samochody w straży, jeden był na jednym końcu wioski, drugi na drugim, przepływ informacji był naprawdę dobry. Ludzie
też podchodzili, pytali się, co mają zrobić, gdzie powinni pójść. Większość sama zrobiła sobie ewakuację.
A zwierzęta?
Ludzie u nas są odpowiedzialni, nie było żadnych takich sytuacji jak psy na łańcuchach itp. Chociaż znaleźliśmy dwa małe kotki i przygarnęliśmy je w remizie, ale już zgłosili się po nie chętni do adopcji.
Kataklizmy takie jak powódź zdarzają się na szczęście bardzo rzadko. Jak wyglądają typowe obowiązki strażaka?
Tak na co dzień jesteśmy fajną grupą, spotykamy się, jest integracja. Wyjeżdżamy nie tylko na ciężkie akcje, ale też np. zabezpieczamy imprezy masowe. Organizujemy festyny, dożynki, pomagamy sołectwom, które są do nas przypisane. Sprawdzamy jakość hydrantów. Pomagamy czasem państwowej SP. Dość często musimy ratować ludzi po wypadkach samochodowych. Jesteśmy przy drodze wojewódzkiej, w pierwszym dniu po remoncie tej drogi był wypadek...
Jak godzisz te obowiązki z pracą? Festyn można zaplanować, ale już nagłej interwencji nie…
To jest dobre pytanie. Wiadomo, jak jest alarm, dostaję sms-a i wtedy zawsze chciałabym biec pomóc. Jeśli jestem w pracy, muszę się pohamować i ochłonąć. Dopiero po pracy pędzę do remizy.
OSP wymaga sprawności fizycznej i pewnie też odpowiednich predyspozycji psychicznych. Co trzeba zrobić, żeby móc być strażakiem czy strażaczką? Jak wyglądają takie kursy?
Kurs podstawowy strażaka ratownika wymaga przede wszystkim zrobienia badań: spirometria, podstawowe badania krwi, psychologiczne też są. Są też szkolenia pisemne. Pamiętam, że miałam na kursie m.in . rozcinanie samochodu plus wzniecili pożar i musieliśmy go ugasić. Końcowy etap to komora dymowa. Musimy założyć pełne umundurowanie strażaka, czyli maskę, butlę na plecy i buty, cały
ciężki sprzęt. Najpierw mamy bieg po bieżni. Później wchodzi się na drabinki. Na końcu jest komora dymowa, która polega na tym, że jest wielka sala, w niej są klatki, wszystko jest zadymione. Mamy latarkę czołówkę i musimy się przeciskać przez zakamarki, na przykład musimy wejść do kanału, zejść z niego po schodkach, po drabince, przecisnąć się. Jeśli wyjdziesz drugą stroną tej komory, to masz zdany test i możesz brać udział w akcjach.
Czy kiedykolwiek zdarzyło ci się tak, że miałaś poczucie, że Twoje życie jest zagrożone?
Jak wyjeżdżamy na akcję, zawsze dbamy o to, żeby nikt z nas nie był zagrożony. Chodzimy w parach. Nauczono nas, że bezpieczeństwo ratownika to jest najważniejsze, bo jeżeli nam się coś stanie, nie pomożemy innym. Dlatego nie dopuszczamy takich sytuacji. Jeśli źle się czujesz, nie idziesz, siedzisz i odpoczywasz. Dzięki temu nie było sytuacji, w której ktokolwiek z nas byłby narażony. Jesteśmy jak rodzina, pomagamy sobie. Jesteś jedynaczką. Rodzice nie bali się o Ciebie? Na początku jak zawyła syrena mieli obawy. Wiesz, byłam trochę narwana. Biegłam do remizy, podniecona, nakręcona... Teraz jestem spokojniejsza więc i rodzice mniej się niepokoją. Jak jesteśmy z mężem u rodziców, siedzimy sobie przy stole, i zaczyna wyć syrena, to jest jasne, ze z tatą wstajemy, bierzemy klucze i biegniemy do remizy. Mama i mój też bardzo mnie wspierają. Mój mąż nie pochodzi ze strażackiej rodziny, ale wie, że to jest moja pasja. Wie, że z tego nie zrezygnuję. Często jeździ ze mną na remizę, zna wszystkich. Naprawdę jesteśmy jedną wielką rodziną.
Karolino, serdecznie dziękuję Ci za rozmowę i w ogóle za wszystko co robisz...
Rozmawiała: Alina Gużyńska
W artykule publikujemy kilka zdjęć, jakie dostaliśmy od Karoliny. Widać na nich nie tylko skalę zniszczeń, ale też prowadzone działania.
NYSCY ARTYŚCI DLA SZPITALA W NYSIE
Za nami wyjątkowy koncert charytatywny „NYSCY ARTYŚCI
DLA SZPITALA W NYSIE”, który zgromadził licznych miłośników muzyki oraz ludzi o wielkich sercach.
Celem wydarzenia było wsparcie odbudowy szpitala w Nysie, który ucierpiał w wyniku powodzi, a dochody z biletów w całości przeznaczone zostały na ten szczytny cel. Występujący Artyści przenieśli słuchaczy w świat pełen emocji - od poezji śpiewanej, poprzez pie śni klasyczne, kwartet z naj-
większymi hitami i tańcami i muzyką filmową, oktet saksofonowy, zespół folkowy, zespół Liść, chór i na końcu 50-osobowa orkiestra dęta Big Band. Koncert był nie tylko wspaniałą ucztą muzyczną, ale również dowodem na to, że wspólne przedsięwzięcia potrafią łączyć ludzi wokół wspólnego celu.
Święta bez nerwów i z umiarem: Jak zadbać
o zdrowie psychiczne i fizyczne w świątecznym czasie?
Grudzień to wyjątkowy miesiąc – pełen ciepła, radości i… presji. Dekoracje, zakupy, gotowanie, spotkania rodzinne – wszystko to, choć piękne, może prowadzić do stresu i zmęczenia. Dziś chciałabym podzielić się z Wami kilkoma wskazówkami, które pomogą przetrwać ten czas w zdrowiu i dobrym nastroju.
1. Planowanie – Twój najlepszy sojusznik
............................................
W chaosie świątecznych przygotowań warto trzymać się zasady: lepiej mniej, ale lepiej. Przygotuj realistyczną listę zadań i podziel obowiązki. Nie musisz samodzielnie gotować dwunastu potraw czy perfekcyjnie przystrajać każdego kąta domu. Czas spędzony razem z bliskimi ma większą wartość niż perfekcja na stole.
Trik: Jeśli gotujesz, wybierz potrawy, które można przygotować wcześniej i zamrozić. Dzięki temu unikniesz gorączkowego stania w kuchni w Wigilię.
2. Zdrowy balans przy stole
Święta to czas, gdy stół ugina się od jedzenia. Nie ma nic złego w skosztowaniu ulubionych przysmaków, ale warto podejść do tego z umiarem.
Zamiast objadać się do granic możliwości, spróbuj małych porcji.
Wskazówki:
- Zamiast dokładać sobie wszystkiego naraz, rób przerwy między posiłkami.
- Zacznij od lżejszych potraw, takich jak ryby czy sałatki, a na bardziej kaloryczne (np. pierogi czy sernik) zostaw miejsce na końcu.
- Pij dużo wody – nie tylko pomoże w trawieniu, ale też ograniczy podjadanie.
3. Nie zapominaj o ruchu
W święta łatwo wpaść w pułapkę „siedzenia i jedzenia”. Ruch to jednak świetny sposób na rozładowanie napięcia i poprawę nastroju. Po posiłku wybierz się z rodziną na spacer – będzie to okazja do rozmów i odrobiny aktywności.
Pomysł: Zorganizuj rodzinny spacer po okolicy, aby podziwiać świąteczne dekoracje. Może uda się wprowadzić to jako nową, zdrową tradycję?
4. Spokój ponad wszystko – magia uważności
............................................
Świąteczne spotkania mogą być źródłem napięć, zwłaszcza jeśli przy jednym stole spotykają się osoby o różnych poglądach czy doświadczeniach. Nie próbuj rozwiązywać rodzinnych sporów w trakcie kolacji – skup się na pozytywnych aspektach wspólnego czasu.
Wskazówka: Jeśli czujesz, że atmosfera staje się napięta, spróbuj skierować rozmowę na neutralne tematy, np. wspomnienia z dawnych świąt lub ulubione filmy świąteczne.
5. Prezenty z sercem, nie z presją
Świąteczne zakupy mogą być źródłem stresu – od nadmiernych wydatków po brak czasu. Pamiętaj, że najlepsze prezenty to te, które płyną z serca. Może zamiast kolejnej rzeczy warto podarować bliskim swój czas lub własnoręcznie wykonany pre-
zent?
Pomysł: Zrób słoik z „bonami miłości”, np. „Spacer tylko we dwoje”, „Domowe spa” czy „Wieczór gier planszowych”. To oryginalne, proste i bezcenne!
6. Nie zapominaj o wdzięczności ............................................
W wirze przygotowań łatwo zgubić sens świąt. Zatrzymaj się na chwilę i pomyśl, za co jesteś wdzięczny – to prosty sposób na poprawę nastroju i docenienie chwili.
Pomysł: Przy wigilijnym stole każdy z domowników może powiedzieć jedną rzecz, za którą jest wdzięczny w tym roku. To piękny sposób na budowanie ciepła rodzinnego. Święta to czas radości, ale też okazja, by zadbać o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne. Kluczem jest umiar, dobra organizacja i skupienie się na tym, co naprawdę ważne – bliskości, odpoczynku i miłości. Pamiętaj, że najpiękniejsze święta to nie te idealne, ale te spędzone w zgodzie z samym sobą.
Wesołych, zdrowych i spokojnych świąt!
Kilka słów o mnie : Nazywam się Katarzyna Smoczyńska – Ogłudek, jestem Psychodietetykiem i Licencjonowanym Promotorem Zdrowia z pasją do zdrowego stylu życia i pomaganiem ludziom w osiągnięciu ich celów żywieniowych. Jako psychodietetyk, nie tylko pomagam w zmianie nawyków żywieniowych, ale również dbam o psychologiczny aspekt jedzenia, pomagając klientom w odkryciu ich motywacji i celów związanych z jedzeniem
Jan Szczurek
Poeta, animator kultury, reprezentant środowiska wiejskiego na spotkaniach literackich. Mieszka w Łączniku k. Opola. Ukończył studia na Akademii Rolniczej we Wrocławiu, następnie uzupełniał wykształcenie na kierunkach podyplomowych: pedagogika, integracja europejska, prawo i administracja. Wiersze były publikowane w wielu czasopismach i wydawnictwach zbiorowych. Drukowany w Czechach, Słowacji i na Litwie. Wydał trzy tomy poetyckie. Członek Konfraterni Poetów w Krakowie, Nauczycielskiego Klubu Literackiego w Opolu. Uhonorowany Nagrodą Gustawa im. Herlinga Grudzińskiego (2018), dyplomami Rady Krajowej Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury za osiągnięcia w dziedzinie kultury (2014) oraz za działalność społeczną w ruchu twórczym (2009).
Poezja na tak Poezja na tak
Poeci rzadko mogą liczyć na coś więcej niż tylko pobłażliwy uśmiech. Dlatego powstała przestrzeń, gdzie lokalni Twórcy będą mogli kontynuować literacką przygodę i za moim pośrednictwem, cieszyć się wierszami poetów z najdalszych stron kraju.
Drodzy Państwo, pod adresem czytajmalgosie@wp.pl możecie nadsyłać zestawy liczące maksymalnie pięć wierszy (prosimy o pliki w formatach *.doc, *.docx lub *.odt).
Azymut
Nawet ocean można pokonać pod warunkiem że nie będzie się wylewać łez.
Pod warunkiem, że jest kapitan nawigator i mechanik oraz załoga i wytyczony kierunek a na samym końcu port.
Po drodze mogą być burze i skały a potem „co każe kapitan“.
Czy kompas jest zepsuty czy załoga nieposłuszna lub źle wytyczony kierunek.
Gdzie jest port kapitan załoga bo ocean jest.
O Śląsku
Chowam się w ciszy w studni bez dna. Historia tej ziemi pomnikami szydzi. Nie ważne kto w tej ziemi leży Ci pod pomnikiem bez gwiazdy Czy Wehrmacht i na Kema Fine Żydzi.
Iluż tu wojów bywało, ile wojennych teorii. Walczyli Tatarzy, Szwedzi, Austriacy, Francuzi , Niemcy, Rosjanie Czy ta Śląska ziemia Nie może mieć własnej historii?
Iluż to braci wspaniałych
Bez grobu, pomników złożono pokotem Pomnikiem ich honor i szyderstwo śmierci
Dla tych co grawer ,,Gott mit Uns” mieli I tych co przyszli z ,,Sierpem i młotem”.
A cóż będzie z nami pomrzemy.
Czyż nie ma komu teraz zanieść kwiatki?
Czy nam na groby przyniosą chryzantemy Dzisiaj tak okłamywane dziatki?
Gdzie historia tej ziemi. Jeszcze są żywi świadkowie
Z poetyckimi, serdecznymi pozdrowieniami
Martwym mówić?. Z martchwych wstać nie
każę
Gdzie mi tam sięgać teraz.
Katyń ,Tobruk, Narwik, Monte Cassino, Annaberg czy Normadii plaże?
Gdzie szukać odpowiedzi.
Książki, gazety, filmy, legendy.
Może odpowie pomnik, choć bez gwiazdy.
A może kamień co na rynku siedzi.
że spotkania ze mną są inspirujące, ale nieetyczne, bo takie pajacowanie to strata czasu dla obu stron i nie można brać za to pieniędzy.
Proszę się wygadać.
Przestroga
Wkopane w pył ziemi między Górą Św. Anny a Kopą biskupią stoją pomniki.
Niekiedy zatrzyma się człowiek, w zadumie czyta nazwiska swojsko brzmiące, bez ciał , które zwiędły
nad kanałem Le Manche, w lodach Syberii i piasku Afryki. Jakie to smutne umierać wszędzie, tylko nie u siebie.
Patrzą na historię tej ziemi. -To dobrze, że tak wielu jeszcze pamięta wczoraj, tylu zabitych, zniewolonych, zgwałconych.
Urodziłem się tutaj, chcę rozmawiać z tymi, którzy szukają panaceum na nicość, na fałsz.
Wędrujmy w kolejne tysiąclecie, Będąc wspólnie spokojni i dumni. abyśmy już nigdy nie musieli budować takich pomników.
Wysycha krew
Dokąd idziesz biały człowieku przy lamencie tysięcy przecinasz pępowinę
maczugą Iskandera.
Niedźwiedź z atomem już stoi w rozkroku. Nikt nie zapewnia że pokój jest wieczny.
Bóg naszym nacjom taki los wyznaczył by przylgnęły do krzyża ledwo poczęte dusze.
Ulatują do nieba z hipersoniczną szybkością. W jaskiniach wysycha krew. Na ścianach pismo obrazkowe. Nasza ziemia.
Z dzieciństwa
Trzask furtki gołębie ulatujące z kalenicy talerz z niebieską obwódką w nim rosół jak bursztyn podany z pytaniem co ksiądz mówił na kazaniu.
Kwitnące wiśnie jak welony śniegu grusza zmęczona rodzeniem i bryczka i konie – jedziemy do wujka.
Siostra nad książką dzisiaj tylko portret na ścianie Ojciec i Matka i dobry ten sam dom. Kobieta w wywiadzie dla BBC opowiada, że przy gotowaniu krzyczy i płacze.