Memoria gráfica da emigración española

MEMORIA GRÁFICA DA EMIGRACIÓN ESPAÑOLA

Van a deixar a patria...!

Forzoso, mais supremo sacrificio.

A miseria está negra en torno deles, ai! i adiante está o abismo!

Pra Habana!

«As viudas dos vivos e as viudas dos mortos» Follas Novas Rosalía de Castro

A través das fotografías —algunhas emblemáticas e de gran interese histórico— recollidas nesta «Memoria gráfica da emigración española», proxecto da Dirección Xeral de Migracións. Ministerio de Emprego e Seguridade Social, móstranse tanto a emigración tradicional coma a máis recente, enmarcadas en diversos ámbitos.

Aínda que toda escolma implica unha redución da realidade, esta mostra escolle tres eixes para contar o relato da emigración española: a viaxe, o traballo e o tecido social e a vida cotiá.

España é un «país de emigración». O seu nacemento mesmo como estado coincide no tempo (1492) coa chegada de Colón e as súas naves a América e co inicio de tres séculos de emigración de españois ás colonias do centro e sur do continente.

Os traballos de investigación cifran en varios millóns o número de españois que ao longo dos séculos se viron na obriga de seguiren os camiños do mar. Durante a segunda metade do XIX a emigración transoceánica incrementouse de maneira notable. Países

PACHECO: Despedida de emigrantes no porto de Vigo, cara a 1915

Os galegos sabemos arranxar os papeis e pedir unha pasaxe de terceira; sabemos agacharnos nas bodegas dun trasatlántico cando non temos diñeiro; sabemos pillar estradas cun fatelo ao lombo ou empurrando a roda de amolar; sabemos abrir fronteiras pechadas; sabemos, en fin, canto debe saber un bo camiñante, aínda que a viaxe sexa a primeira da nosa vida.

Castelao, Sempre en Galiza, 1944

con capacidade exportadora e escasa man de obra (Brasil, Uruguai e Arxentina) atraeron a vaga de emigrantes.

A Arxentina foi a que mellor soubo utilizar a propaganda e a que recibiu o maior número de persoas, mais o proceso de crecemento económico e diversas convulsións de orde

política levounas tamén a Cuba, Venezuela e México, entre outros, como mostran as cifras de embarque da época nos portos galegos ou canarios.

Máis tarde desenvolveuse unha nova vaga migratoria, esta vez dirixida sobre todo a Europa: Suíza, Francia, Bélxica ou Alemaña.

ANÓNIMO: Equipo de fútbol do Centro Asturiano de México, cara a 1940 (Arquivo de Indianos, Colombres)

Cando deixes as costas da nosa terra nin lus nin poesía quedará nela.

Cando vaias vaise contigo o ánxel da miña garda.

Pombiña mensaxeira de branca pruma, fálalle ós emigrados da patria súa.

Dilles, mimosa, que deles apartada Galicia chora.

M. Curros Enriquez, Un adiós a Mariquiña, 1886

Homes e mulleres, mozas e mozos, maiores e pequenos, establecéronse en países cunha cultura e uns costumes descoñecidos e, en ocasións, hostís.

rante, a globalización da economía ou os efectos do cambio climático multiplicaron os desprazamentos dos seres humanos por todos os recantos do planeta.

Hoxe, factores coma a celeridade das comunicacións, a facilidade para viaxar, o intercambio educativo, a conciencia coope-

Así, agora conviven no exterior as novas persoas desprazadas coas descendentes daquelas que saíron de España no pasado.

Manuel FERROL: Pai e fillo despiden un familiar que emigra, porto da Coruña, 1957 (Arquivo Patricia Ferrol)

Depósito Legal: C 144-2016

Ángel BLANCO: Equipaxes para A Habana, porto da Coruña, 1925 (Arquivo Blanco)

Estamos en Spotify!

Escoita, colabora e comparte a playlist da mostra.

A túa opinión conta! afundacion.org