Verslaving
Waarom stoppen met roken ook dit jaar niet lukt DOOR FLOOR BAL
Elk jaar nemen rokers zich weer voor om nu echt, echt, echt te stoppen. En elk jaar mislukt hun plan. Hoogleraar Taco de Vries weet waarom: ‘Nicotine is verslavender dan heroïne.’
22
O
ok alweer gestopt met stop- op wilskracht gestopt zijn. “De mensen pen met roken? Dat is niet die gemakkelijk stoppen, zijn mogelijk zo verwonderlijk, vindt niet die mensen met de genetische aanleg Taco de Vries, hoogleraar voor verslaving.” behavioral neuroscience. Daar komt bij dat nicotine en andere “Roken is een van de lastig- verslavende middelen de hersenen op ste gewoonten om te doorzo’n manier herprogrammeren dat de breken.” Jaarlijks stoppen er ongeveer 1 gebruiker de controle over zijn gedrag miljoen Nederlanders met roken. Na een kwijt is. Dat is het onderwerp dat De Vries jaar blijkt maar tien procent van hen echt onderzoekt: het effect van verslaving op niet meer te roken. het brein. De reden daarvan is simpel. “Van alle Hij kijkt veel naar de werking van de middelen waarmee mensen experiprefrontale cortex: de plek in het brein menteren, is nicotine de meest verslawaar de besluitvorming en impulscontrovende stof.” Van iedereen die een sigaret le geregeld worden. Verslaafden hebben probeert, raakt een derde verslaafd. Ter moeite met het in bedwang houden vergelijking: bij heroïne van impulsen. Zo zijn is dat een kwart van de ze verslaafd geraakt: ze gebruikers. konden de drang tot nog ‘Je hoeft maar een Dat komt deels door het een sigaret of drankje niet asbak te zien, of middel zelf, maar ook weerstaan. Impulscontrole je krijgt opeens door de manier waarop is voor een groot deel erfebehoefte aan een het gebruikt wordt. De lijk bepaald. sigaret’ Vries: “Van elk trekje dat De catch 22 van de verslaje neemt, komt de nicotine vingswetenschap: het binnen een paar seconden volume van die belangvia de longen in de herserijke prefrontale cortex nen terecht. En per sigaret neemt bij veel roken neem je heel snel en heel af. Hoe langer mensen veel trekjes. Het is de kortste route naar verslaafd zijn en hoe meer ze gerookt het brein.” Dat maakt dat roken je heel hebben, hoe kleiner de prefrontale snel en efficiënt een goed gevoel geeft. cortex. Hierdoor zijn ze nog minder in staat om zichzelf het genotsmiddel te ontzeggen. Geef je genen de schuld Of je roken uitprobeert, ligt vooral aan omgevingsfactoren. Maar of je dan Positieve kant van roken verslaafd raakt, is voor zeventig tot tachExtra lastig is dat bij roken de positig procent erfelijk bepaald. tieve effecten met elke sigaret duidelijk Sommige mensen zijn nou eenmaal zijn, terwijl de negatieve gevolgen lang verslavingsgevoeliger dan anderen. Juist onzichtbaar blijven. voor deze groep mensen is stoppen met Waar zware drinkers en drugsgebruikers roken heel lastig. Van de drie miljoen nog problemen met hun werk en omgeNederlanders die roken, vormen 500.000 ving krijgen, zijn de gevolgen voor zware tot 600.000 mensen de harde kern van rokers niet acuut. Het beïnvloedt hun zware rokers. dagelijkse leven bijna niet. De Vries is daarom niet verbaasd dat Stoppen met roken levert dan wel gemidsommige ex-rokers beweren dat ze puur deld dertien levensjaren op, maar dat
nr 10 — 17 januari 2018
ADVALVAS