28 Oktober 2015 themanummer
Nr 5
VLUCHTELINGEN aan de VU Studenten starten buddyproject | Opnieuw studeren: de obstakels | Minister bezoekt stoomcursus | Gastonderzoeker Alipour: in eigen land niet meer welkom
Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl
Syriër Mohammed Badran
‘Jullie zijn zelf ook niet zo goed geïntegreerd’ pag 10
redactioneel
Vluchtelingen
D
e opvang van Syriërs in Nederland aan bange tegenstanders verkopen met het argument dat ze hoog opgeleid zijn, en dus goed voor de economie… Daarmee doe je niet alleen andere ontheemden ernstig tekort, het is ook een oneerlijke versimpeling. Want was het maar zo eenvoudig, om met je exotische mastergraad hier opnieuw te beginnen. VU-promovendus en UAF-begeleider Emine Igdi laat de grootste obstakels zien [P14]. En de Syrische vluchteling-student Mohammed Badran liep tegen zo veel bureaucratie aan dat hij zelf maar een vrijwilligersorganisatie opzette [P10]. Intussen bekommert de VU zich al jaren professioneel om vluchtelingen: dankzij Vasvu en het Fonds Academische Vrijheid hebben heel wat asielzoekers de weg naar de universiteit (terug) gevonden; minister Bussemaker was onder de indruk [P13]. Theoloog Mehrdad Alipour kan in Nederland onderzoeken wat hem in Iran niet meer is toegestaan [P16]. Nieuwste trend: VU-studenten zetten buddyproject op [P8]. Die gastvrijheid zou je iedereen gunnen, hoog- of niet opgeleid. Marieke Schilp, hoofdredacteur advertentie
Amino: ‘Ik ben gevlucht uit Somalië. Nu wil ik graag weer studeren.’
Geef om talent en maak deze studie mogelijk!
Kijk op www.uaf.nl
Studie en werk voor hoger opgeleide vluchtelingen
INHOUD
jaargang 63 — nr 5
VU NU Dinsdag 20 oktober 2015, 14.56 » Dies Natalis 2015. De VU vierde haar 135ste verjaardag met scriptieprijzen en eredoctoraten (en protest daartegen). Foto yvonne compier
Opinie Computer science needs women
6
Vinod Subramaniam First Impressions
7
Kenniseconomie de stad, de universiteiten
20
Opinie Dunglish
24
Bezuinigen volgens Jaap Winter
26
En verder Online nieuws
4
Onderzoeksnieuws
18
23
Column: Roos
25
So you think you can teach
27
Universitaire studentenraad
29
Cultuur: film en restaurant
30
Uilensteders
31
Griff
32
Coverfoto Martijn Gijsbertsen
Het volgende nummer verschijnt 11 november 2015.
onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Vormgeving Rob Bömer - behance.net/ rbbmr
ADVALVAS
Medewerkers Kiki de Bruin, Yvonne Compier, Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Martijn Gijsbertsen, Roos van Rijswijk, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Peter Valckx, Marissa van Voorthuisen, Rutger Westerhof, Marieke Wijntjes Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag
nr 5 — 28 oktober 2015
3
RSS feed Abonneer je op het laatste nieuws online Stefan Wirken nieuwe voorzitter studentenvakbond Sara Spano heeft het voorzitterschap van de Landelijke Studenten Vakbond neergelegd. Ze ruilt van functie met haar vicevoorzitter Stefan Wirken.
Geen collegegeldverhoging in Zuid-Afrika Na een week van felle protesten gaat de regering van Zuid-Afrika door de knieën. President Jacob Zuma heeft aangekondigd dat het collegegeld niet omhoog gaat.
‘Wetenschapsagenda is reisgids voor onderzoekers’ De Nationale Wetenschapsagenda klinkt misschien als het zoveelste plan om de wetenschap te sturen, maar is echt vernieuwend, bezweert voorzitter Beatrice de Graaf.
Bomen en varkens maken plaats voor kantoren DUO zet flexwerkers even op de bank Onwennig gesprek tussen wetenschappers en burgers SP schetst democratische universiteit Studenten ontwerpen apps voor bankensector
Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4
Rechtendocent begint actualiteitencafé
E
r moet een plek zijn op de VU waar studenten en docenten met elkaar kunnen discussiëren over actuele problemen in de wereld, vond rechtendocent Marieke de Hoon. Daarom organiseerde ze in september een eerste openbare bijeenkomst, over vluchtelingen. “Hier kunnen studenten en docenten op een relaxte manier met elkaar in gesprek gaan, onder het genot van een biertje en een wijntje.” De Hoon merkte dat er behoefte was bij studenten om met hun opgedane kennis te praten over wereldproblemen. “In de collegezaal is de ruimte vaak van de docent, waar de studenten komen aanschuiven. Deze bijeenkomsten zijn interactief. De vorige keer zag je dat docenten en studenten hun eigen kennis en ervaringen deelden”, vertelt De Hoon. Op de eerste bijeenkomst waren er vooral mensen van de rechtenfaculteit, maar De Hoon wil graag dat studenten en docenten uit bijvoorbeeld de sociologie, theologie of andere vakken, aanschuiven. (MvV)
De volgende bijeenkomst is op 1 december. Lees ook het interview met De Hoon op advalvas. vu.nl>nieuws>26 oktober.
Actievoerders verstoren dies
Vier studenten verstoorden de dies natalis van de VU uit protest tegen de uitreiking van een eredoctoraat aan Herman Van Rompuy.
G
ewapend met een spandoek ‘geen eredoctoraat voor Van Rompuy’ en een megafoon lazen de studenten hun verklaring voor. De Belgische oudpremier Herman van Rompuy, die tot 1 september voorzitter was van de Europese Raad, staat in hun ogen voor ‘neoliberalisme’ en dus ook voor de forse bezuinigingen aan de VU, en mag daarom geen eredoctoraat krijgen. De demon-
stranten zijn vertegenwoordigers van VU-afdeling van De Nieuwe Universiteit, onder wie campusdichter Charley Ranzijn. “Ik laat jullie uitspreken en daarna gaan jullie weg”, zei rector Vinod Subramaniam. “We zijn een universiteit en staan voor vrijheid van meningsuiting.” Daarna ging alles op zijn VU’s. De studenten deden hun zegje en vertrokken gehoorzaam. Alleen de dichter las, gekleed in een lawaaihemd, snel vier haiku’s voor, terwijl hij er
maar één mocht van de rector. Ook was er wat boegeroep. Iemand in de zaal riep op de studenten “af te voeren”. Uit de vele reacties op de site van Advalvas blijkt dat de actie de gemoederen nogal bezighoudt: sommige mensen vonden het respectloos, anderen konden zich helemaal vinden in het statement. (PB)
Zie voor het nieuws hierover en de reacties: advalvas.vu.nl>nieuws> 23 oktober. nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
advalvas_online
Hoogleraar schuldig aan (Re)tweets belangenverstrengeling
Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen dagen
E
meritus hoogleraar Chris Meijer van VUmc heeft zich schuldig gemaakt aan belangenverstrengeling. Dat meldt VUmc zelf in een persbericht nadat het Innovation Exchange Office (IXA) om een onderzoek had gevraagd. Uit het onderzoek blijkt dat de klinisch patholoog een zakelijk belang had in Dias-
say bv, dat testen maakt die hpv opsporen, het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. De testen van dit bedrijf werden gebruikt voor een landelijke studie naar hpv-screening onder leiding van Meijer zelf. Dat is ‘ongeoorloofde nevenactiviteit’, concludeerde IXA. VUmc wil dan ook dat Meijer afstand doet van zijn deelname in het bedrijf. Inmiddels wordt in de studie een andere
leverancier dan Diassay gebruikt. De onafhankelijke Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de Stichting VU-VUmc doet ook nog onderzoek naar Meijer. Ze controleren of hij in zijn wetenschappelijke publicaties de belangentegenstellingen wel juist en volledig heeft gemeld. De conclusies van dat onderzoek worden waarschijnlijk eind 2015 openbaar. (FB)
Evenveel studenten
Joop @Joop_nl 20-10_Hoger Onderwijs Amsterdam lijdt onder leenstelsel: ‘Studeren is onbetaalbaar geworden’ bit.ly/1KlPc2L pic. twitter.com/PxaXriZlvL Frederik @Frederikker 20-10_@VUamsterdam wat is het doel van het verbod op het gebruik van woordenboeken (zowel Engels als Nederlands) tijdens tentamens? @DaanSteinebach 23-10_Straks terreurtentamen no. 1. Gelukkig nu nog luisteren naar Lana del Rey: God knows I tried, God knows I tried. https://www.youtube.com/ watch?v=uG82qD1HCUY … @humanities_vu 23-10_Humanities can be a pain i/t neck. Othr sciences mght boast to solve problms, we create them, highlght how complx ‘facts’ mght be #offtheygo @norbert1972 20-10_30 jaar op Uilenstede. Is dat een record? #dtv @advalvas_vu Deze man is weg, begrijpen we uit het bericht in dagblad Metro. Wie kent mensen die ook zolang op Uilenstede wonen of hebben gewoond? Redactie. advalvas@vu.nl.
twitter/facebook/issuu
Vrouwenquotum
@TicoAO 20-10_De onruststokers van #DNU bij de #DiesVU hebben geen idee waar ze het over hebben. Beschamend voor de VU.
Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in de academische wereld. Hoog tijd voor maatregelen. Zie advalvas.vu.nl>opinie
Great Firewall Uitwisselingsstudent Roos Lankhorst blogt vanuit Beijing over partijleden die de universiteit beïnvloeden. Zie advalvas.vu.nl>blogs&columns
Twijfel Twijfel over je studie kan elk moment toeslaan. Denk eerst goed na voordat je je ov-jaarkaart inlevert. Studentendecaan Wielkens geeft advies op advalvas.vu.nl>tips&trucs
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
257.000 studenten staan bij een Nederlandse universiteit ingeschreven.
D
@rwv 13-10_@advalvas_vu @ 3 generaties natuurkunde aan de VU! Met in het midden twitteraar Ronald Visschers.
e afschaffing van de basisbeurs lijkt geen effect te hebben op het aantal eerstejaars. Het totale aantal studenten blijft ongeveer gelijk aan vorig jaar. Er is zelfs sprake van een lichte groei van 1 à 2 procent, meldt universiteitenvereniging VSNU. Dat is overigens te danken aan de groei van het aantal buitenlandse studenten. (HOP)
Meer hierover op: advalvas.vu.nl>nieuws>20 oktober.
5
Computer science needs more women Computer science is still dominated by men. This must change. It’s time for a gender-neutral diverse field. BY PATRICIA LAGO ILLUSTRATION BAS VAN DER SCHOT
I
always believed that I found my vocation by accident. My teachers’ advice for high school was: “She can do whatever she wishes to.” This sounds nice, but for a 13 year old teenager it means: “And now what?” I chose a business school because my closest friends did. After two years I chose to specialize in computer programming because neither languages nor commerce sounded that exciting. I liked it, so much that after graduation I continued in computer science at the University of Pisa. That year about 50% of the students were women. I did not notice, as it is kind of normal. After all, this approximately mirrors the world population. About 30 years later I was asked to give a talk for the 30th anniversary of computer science in Amsterdam. The talk should have been on ‘something about women in computer science.’ Not my field of research, really - I work in software engineering! - but I gladly accepted: I was the only woman speaking, and I thought: maybe someone should speak up and make notice that computer science is a field dominated by men. I then realized that I did not find my vocation by accident: I found it because computer science was new, unexplored and therefore unbiased. I was free to chose anything I liked. Nobody at the time, in my environment, had a preconceived opinion. Computer science was an option like economics, law, arts and many others. Anyway, the point is: we get used to a certain reality: for instance, a majority of women teachers in elementary schools or a majority of men in IT professions. This
6
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
opinie
wisselcolumn
First Impressions doesn’t mean that the best school teachers are women, or the best IT specialists are men. It only means that even the most talented people often do not pursue a career because they are unconsciously influenced by social biases. We all know that diversity brings innovation. This is proven, documented in books, and honestly quite obvious: one person can think in one way; ten persons bring tens of ideas; ten different persons look at a problem from ten different perspectives and together think out-of-the-box and create innovation. This is true in any field. So, I don’t care when psychology or nursery schools are dominated by women. I do care when excellent students in computer science, and in particular women, choose careers beneath their possibilities and ambitions. Especially now, when computer science means smart cities, sustainable energy, financial tech, digital health, equality, we need diversity to create solutions that work. We need more women to create technologies that support business alliances, software apps that inspire better lifestyles, sustainable services that make the cloud really greener, and diverse teams - that combine technical competences with collaboration, intuition and problem solving skills. What next? While we - the VU, the Netherlands, society at large - try to improve, I leave you with a reflection point. If the Netherlands is one of the most promising EU countries in IT (fact), and if diversity brings innovation (fact), can you imagine what we could achieve if computer science was a gender-neutral diverse field?
Respond? Mail to redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
foto Yvonne Compier
Patricia Lago is professor software and services, VU
U
Vinod Subramaniam rector
pon taking office as rector, I listen carefully to problems they face. There are certainly challenges aplenty – remarked during my instaland we as a community need to engage lation address that I would in a continuing constructive and open be spending a great deal of discussion about the issues facing us as my time listening to the VU an institution and as individuals. We’re academic community. I am not there yet, and I hope that I can help now six weeks into the role, to bring the VU to a different level of and I have been speaking to colleagues discourse about the challenges we face. across the entire spectrum – students, On September 16th I experienced my scientific staff, professors, deans, direcfirst formal meeting with the GV, the tors, the medezeggenschap, external joint meeting of the works stakeholders. To put it in a council and the university different perspective, the student council. The month of September boils We may sit on meeting was fruitful and down to about 120 meetopposite sides of respectful of each others’ ings, where I have for the the table, but we positions, in spite of the most part been in receivhave the very same fact that we sometimes ing mode. interests at heart disagreed. What struck What strikes me in my me however was the great conversations is the physical distance between passion and ambition of where the Executive Board the community, and the and the chairpersons of desire and willingness the councils sat. We may of those with whom I’ve sit on opposite sides of spoken to contribute the table, but we have the very same to making the VU a better institution. interests at heart – the wellbeing of this There is a great deal to be proud of, institution. Rearranging the furniture although I get the feeling that we could be more active in sharing, within our own and the seating arrangement may help to bring us literally, and symbolically, closer community, and with the outside world, together. Just a thought… our success stories. Every week I have tried to find some time to ‘fly under the radar’ and talk to young colleagues about their drive and dreams. And of course to Respond? Mail to redactie.advalvas@vu.nl.
7
In actie
Student Deniz Celik ‘Hier leg je het fundament voor het leven’
8
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
vluchtelingen
Bachelorstudent communicatiewetenschap en studentenraadslid Deniz Celik (24) werkt aan een buddyproject voor vluchtelingstudenten.
Had je toen zelf weinig vrienden? “Ik kwam alleen voor de werkcolleges naar de VU en sprak in de pauze alleen mijn vriendin. Daarna ging ik meteen weer weg. Achteraf gezien was dat geen goede keuze. Op deze manier liep ik veel persoonlijke contacten mis. Zo kreeg ik ook geen plezier in mijn studie. Toen ik in groep vijf zat, keek ik altijd naar de advocatenserie Ally McBeal. Dat wilde ik ook: voor mensen opkomen. Maar rechtsgeleerdheid is geen Ally McBeal, de studie is erg zwart-wit; op de letter van de wet. Ik kon de knop niet omzetten, na een paar maanden ben ik gestopt. Nu doe ik iets wat bij mij past: communicatiewetenschap.”
W
En het buddyproject, loopt dat al een beetje? “Het staat nog in de kinderschoenen, maar we hebben wel al vijftig aanmeldingen binnen! Natuurlijk kun je vluchtelingen ook helpen door kleding te geven of geld te storten. Maar door iemand te laten kennismaken met de universiteit en het studentenleven, leg je het fundament voor het leven dat een vluchteling in Nederland opzet. De universiteit is een afspiegeling van de maatschappij. Als het hier lukt, dan lukt het werk later ook.”
Waarom vind jij dat belangrijk? “Laatst sprak ik een vluchtelingstudent uit Turkije. Zij vertelde me dat ze moeite had om aansluiting te vinden met de mensen hier; ze kon haar draai niet vinden. Een buddy kan haar niet alleen helpen met de praktische zaken op de universiteit, maar haar ook wegwijs maken in het studentenleven. Dat is erg belangrijk. Dat merkte ik ook in mijn eerste jaar rechten.”
Je zet je in voor vluchtelingstudenten, was actief bij de Turkse studentenvereniging Anatolia en gaf bijles aan Marokkaanse kinderen in groep acht. Is dat een doelgroep waarbij jij je betrokken voelt? “Eigenlijk is het toevallig zo gelopen. Die bijles gaf ik bijvoorbeeld omdat mijn vriendinnen in de organisatie zaten. De herkomst van de mensen die ik help, maakt voor mij niet uit. Een paar jaar geleden bezocht ik, ook als vrijwilliger, op feestdagen bejaarden in een verzorgingstehuis in Bos en Lommer. Daar zaten vooral Nederlandse ouderen. Mensen willen helpen zit in mijn aard.”
DOOR FLOOR BAL FOTO PETER GERRITSEN
aarom zet jij namens de universitaire studentenraad een buddyproject voor vluchtelingstudenten op? “Het VU-bestuur wil graag dat de universiteit vluchtelingstudenten verwelkomt en daarom dachten wij als studentenraad na over hoe studenten daarbij zouden kunnen helpen. En toen kwam het idee van een buddyproject, waarbij studenten vluchtelingen laten kennismaken met het studentenleven.”
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
Buddyproject Vluchtelingstudenten vinden het vaak moeilijk om hier te aarden. Door taalproblemen vinden ze niet makkelijk aansluiting bij andere studenten waardoor ze vaak eenzaam zijn. Ook moeten ze erg wennen aan het universitair systeem. Om deze studenten te helpen, zet de universitaire studentenraad een buddyprogramma op, zodat zij zich meer op hun plek voelen op de VU. Aanmelden via usr@vu.nl.
Deniz Celik September 2015 – nu Lid universitaire studentenraad 2012 – 2014 Bestuurslid studentenvereniging Anatolia 2011 – nu Bachelor communicatiewetenschap 2011 – nu Teamleider verkoopafdeling, Albert Heijn 2010 – 2013 Vrijwilliger, Moroccan Dutch Leadership Institute 2010 Bachelor rechten 2007 – 2010 Jongerenraad, gemeente Amsterdam
Zijn jouw ouders ook zo actief? “Van mijn vader weet ik dat niet, mijn ouders zijn gescheiden toen ik één jaar was. Mijn moeder trouwde op haar zeventiende, op haar negentiende zijn ze gescheiden. Het ging gewoon niet. Klaar. Voor een Turkse vrouw was dat indertijd heel bijzonder. Mijn moeder is echt een sterke, onafhankelijke vrouw. En ze heeft me altijd geleerd om met mensen te delen. Laatst kwam onze buurvrouw uit het ziekenhuis, toen bracht ze haar elke avond eten. Ik zeg vaak dat we niet op elkaar lijken, maar dat heb ik echt van haar.”
Je propt ontzettend veel activiteiten in je studententijd. Waarom? “Ik wil nu zoveel mogelijk leuke dingen doen. Ik ben bang dat ik later, als ik werk, daar geen tijd meer voor heb. Het combineren van werken, vrijwilligerswerk en studie lukt me aardig. Ik slaap heel weinig, maar vijf uur per nacht. Als ik langer dan zes uur slaap, word ik moe. ’s Nachts lees ik veel, zoals nu een biografie van Martin Luther King. Als ik om twee uur ga slapen, kan ik makkelijk om acht uur weer op de campus zijn.”
9
Vrijwilligerswerk
10
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
vluchtelingen
Syriërs willen iets terugdoen
De Syrische vluchteling Mohammed Badran houdt niet van stilzitten. Hij zette zijn eigen organisatie op die vluchtelingkinderen helpt integreren.
men, vertelt hij ook niet. “Dat heb ik het IND allemaal al verteld en ik wil niet nog een keer al die herinneringen ophalen.” Hij wil praten over zijn leven in Nederland. Dat hij, niet lang nadat hij een vluchtelingenstatus kreeg, al een baan in een restaurant had en twee maanden later zelfs manager van dat restaurant was. Dat hij in Wageningen International Development wil studeren. Maar daarvoor moet hij een intensieve taalcursus bij VU-NT2 volgen en wiskunde bij het VASVU, dat buitenlandse studenten voorbereidt op de toelatingsexamens voor een Nederlandse universiteit. Dat was allemaal niet te combineren met een horecabaan die twaalf uur van zijn dag eiste.
DOOR PETER BREEDVELD FOTO MARTIJN GIJSBERTSEN
E
en hele tijd vond de 22-jarige vluchteling Mohammed Badran het ongemakkelijk om te zeggen dat hij uit Syrië komt. “Vanwege de media”, zegt hij. Ook hij neemt kennis van de horrorverhalen over Syrische vluchtelingen. Dat het Isis-terroristen zijn, verkrachters, antisemieten. Dus zei hij liever dat hij uit Libanon kwam. Als mensen dachten dat hij Italiaan was, vond hij het ook best. En ook zijn Islamitische voornaam gebruikte hij liever niet. “Zaterdag zat ik met wat vrienden in de bus. Ik raakte in gesprek met een leuke vrouw, een Duitse die heel goed Nederlands sprak. Toen ze vroeg waar ik vandaan kwam, kon je merken dat iedereen in de bus zijn oren spitste.” Uiteindelijk valt het nogal mee met de vijandigheid op straat, constateert Badran. “Het zijn vooral de media die de boel opstoken.” Direct racisme is hij niet tegengekomen, zegt hij. Hij krijgt wel altijd dezelfde vragen. Waar hij vandaan komt, waarom hij is gevlucht, of hij voor of tegen Assad is. “Vanwege die laatste vraag wil ik ook nog weleens verzwijgen dat ik uit Syrië kom.” Niet verlegen Badrans blauwe ogen schijnen extra helder in contrast met zijn zwarte haar en zijn keurig verzorgde baardje. Hij kleedt zich met smaak en een vleugje flamboyantie. Hij is beslist niet verlegen en gaat recht op zijn doel af. Maar over zichzelf laat hij niet te veel los. Hij wil bijvoorbeeld niet zeggen of hij moslim is. “Wie zal het weten? Ik vind dat privé.” Of waarom hij is gevlucht. Hij wil zelfs niet dat we zijn huidige woonplaats noemen. Over zijn vluchtverhaal is hij summier. Eerst is hij naar Nederland gekomen, daarna volgden zijn ouders en jongere zus. Hij heeft een oudere zus in Zweden en een andere zus is in Syrië achtergebleven. Die heeft ook toestemming gekregen om naar Nederland te komen. Hoe en waarom hij precies in Nederland is terechtgeko-
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
‘Jullie hebben al die muurtjes waarmee je jezelf van de ander afscheidt’
Integreren met muziek In Damascus, waar hij vandaan komt, studeerde hij binnenhuisarchitectuur. “Maar ik moest aan mezelf toegeven dat ik er geen talent voor had.” Naast zijn werk zette hij zich in als vrijwilliger voor vluchtelingen uit andere delen van het door oorlog geteisterde Syrië. “We hielpen ze met eten en onderdak, en gebruikten muziek als middel om kinderen van buiten te integreren met de kinderen in Damascus. Want in Syrië hadden we ook problemen met de integratie van mensen van buiten Damascus, die vaak een totaal verschillende cultuur hebben.” Dat wilde hij in Nederland ook doen, vluchtelingkinderen helpen integreren met muziek, door ze met andere kinderen te laten zingen in een koor. Hij heeft er een professioneel plan voor opgesteld, met trainingen voor de vrijwilligers die de kinderen begeleiden en een gedetailleerd uitgewerkt programma. “Ik zei net toch dat dit mijn werk in Syrië was”, zegt hij. “Ik weet heus wel waar ik het over heb.” Maar hij ving bot bij alle organisaties waar hij zich meldde met zijn plan, van Vluchtelingenwerk tot het Prins Claus Fonds. “Van sommige kreeg ik zelfs geen antwoord. Ik voelde me totaal niet serieus genomen. Niemand wilde me helpen”, zegt hij. “Het deprimeerde me, dat ik zo mijn best deed en toch niks van de grond kreeg.” Dus zette hij in maart zijn eigen vrijwilligersorganisatie op, Syrian volunteers in the Netherlands (SYVNL),
11
samen met andere Syrische vluchtelingen die hij onder meer kent van de NT2-cursus. Ze hebben een eigen logo, T-shirts die ze op eigen kosten hebben laten bedrukken en een Facebook-pagina. De SYVNL wil zich aansluiten bij organisaties die gebruikmaken van vrijwilligers. “Voor het Leger des Heils doen we activiteiten met vluchtelingkinderen en we helpen met het eten. Ook vertalen we voor de vrijwilligers die geen Arabisch spreken.” Oranje tulpen Badran laat het T-shirt van de SYVNL zien, grijs met een afbeelding in oranje tinten, Hollandse tulpen met de kaart van Syrië als achtergrond. De vrijwilligers trekken het aan als ze op pad gaan. “Vanmiddag hebben we een spelmiddag voor vluchtelingkinderen. Voetbal en volleybal en we geven ook geestelijke steun.” De groep bestaat nu uit zo’n twintig mensen, allen Syriërs, maar wat Badran betreft is iedereen welkom die mee wil doen, ongeacht zijn afkomst. Ook van buiten de regio heeft hij contact met vluchtelingen die zich willen aansluiten. “We hebben de middelen niet om een nationale beweging op te zetten, maar ik zou wel als een soort bemiddelaar willen optreden voor vluchtelingen in Groningen of Maastricht die vrijwilligerswerk willen doen, en de plaatselijke afdelingen van het Rode Kruis of het Leger des Heils.” In het kader van de SYVNL wil hij ook zijn integratieproject voor kinderen van de grond proberen te krijgen. Maar er is geld voor nodig en bijvoorbeeld ook een ruimte om te oefenen. “Ik heb contact opgenomen met het Nieuw Amsterdams Kinderkoor, en die waren enthousiast”, vertelt hij. Toen twee weken geleden onderwijsminister Bussemaker de VU bezocht om te zien hoe vluchtelingen daar de Nederlandse taal leren en worden voorbereid op een academische opleiding, trof ze daar ook Mohammed. Ze werd meteen enthousiast toen ze over zijn organisatie hoorde. “Mag ik een dagje met jullie mee?” vroeg ze spontaan. (Zie pag. 13) Badran werd meteen overspoeld door mensen die zijn contactgegevens wilden. Meer dan vluchtelingen “Ik wist niet wat me overkwam”, zegt Badran. “Al die belangstelling, nadat ik overal nul op het rekest had gekregen.” De volgende dag had hij inspiratie voor weer een nieuw project, een taalcursus voor zowel Nederlands- als Arabischtaligen om de integratie te bevorderen. Hij heeft het gedetailleerd beschreven in weer een nieuw plan. “Want er wordt veel gepraat over de integratie van
12
Mohammed Badran
‘Ik wil een koor met vluchtelingkinderen opzetten’
vluchtelingen, maar Nederlanders zijn zelf ook niet zo goed geïntegreerd”, zegt hij. “Of vind jij van wel?” Het valt hem op dat in Nederland iedereen in zijn eigen culturele of etnische groep blijft. “Jullie hebben al die muurtjes waarmee je jezelf van de ander afscheidt”, aldus Badran. Bevriend raken met Nederlanders is erg moeilijk, ondervindt hij. “Dat gaat het beste via toegankelijke activiteiten, en die zijn er nauwelijks. Daarom zet ik ze zelf maar op.” Het is goed voor de taalverwerving, legt hij uit. Maar hij doet het ook omdat hij iets wil bijdragen aan de samenleving. “En ik wil laten zien dat een vluchteling meer is dan wat je hierover in de krant leest. Iemand die alleen maar dingen nodig heeft en geld kost. En dat Syriërs meer zijn dan vluchtelingen, en dat we iets terug willen doen en echt heel graag de taal willen leren.”
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
Bussemaker op bezoek
vluchtelingen
Integreren in sneltreinvaart
Een zeer geïnteresseerde minister Bussemaker kwam kijken hoe de VU vluchtelingen klaarstoomt voor een academische studie.
“
TEKST EN FOTO PETER BREEDVELD
Vluchtelingen moeten snel de taal leren, snel integreren, snel meedoen”, klonk het woensdagochtend 13 oktober in de Tweede Kamer tijdens het vluchtelingendebat. Op hetzelfde moment leerde onderwijsminister Jet Bussemaker hoe de vluchtelingen dat hier aan de VU doen, de taal leren en integreren. Ze sprak met vluchtelingen die bij VU-NT2 in vier cursussen van negen weken zo goed Nederlands leren dat ze het staatsexamen kunnen doen. Ze sprak vluchtelingen die een schakeljaar volgen bij VASVU, om daarna een universitaire studie te kunnen doen. Vluchtelingen met een Syrische bul op zak die hun hele studie hier overdoen. Ze sprak een Syrische vluchteling, Mohammed, die een organisatie van Syrische vrijwilligers heeft opgezet, Syrian volunteers in the Netherlands. (Zie interview op pag. 10). Bussemaker was verrukt. “Mag ik een dag met jullie meelopen?” vroeg ze. Ze toonde zich zeer geïnteresseerd in de vluchtelingen, deed zelfs mee met een NT2-les, waar ze zich liet indelen in een groepje om met drie cursisten Nederlands te praten. Stevige reputatie De minister was hier op eigen initiatief, want de VU heeft een stevige reputatie opgebouwd met haar schakeljaar en taalcursussen voor anderstaligen en daar wilde ze meer van weten. De VU heeft het grootste aantal vluchtelingstudenten van alle Nederlandse universiteiten: 74, van wie 26 eerstejaars. VU-NT2 geeft voltijds cursussen aan tien groepen anderstaligen, van wie er tachtig Syrische vluchtelingen zijn. Bij het VASVU zijn er vijftig cursisten, van wie twintig Syrische vluchtelingen zijn. Vorig jaar waren dat er twee. Bestuursvoorzitter Jaap Winter zei dat de VU “het andere verhaal” wil laten zien. “We hebben het er moeilijk mee hoe vluchtelingen in Nederland nadrukkelijk niet welkom worden geheten. Maar hier kun je zien dat vluchtelingen het land rijker en sterker maken.” Bussemaker wees erop dat de vluchtelingenstroom heftig is, “maar we hebben deze omvang eerder gezien. Alleen toen was het heftig qua organisatie van de opvang, nu is ook het politieke debat heftig, met de PVV tegen alle andere partijen.” Zij liet zich voorlichten over de opleidingen en de toelatingstoetsen en het dilemma dat ontstaat wanneer je vluchtelingstudenten wilt onderwerpen aan dezelfde
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
Bussemaker tijdens een NT2-les met drie cursisten
Allemaal klaagden ze over de verloren tijd in het azc
criteria als alle andere studenten én ook rekening houdt met hun bijzondere positie: oorlogsverleden en taalachterstand. De VU is daar principieel in: “De studenten die hier een schakeljaar voor anderstaligen hebben afgerond, eindigen op een niveau dat bijna zo goed is als het Nederlandse vwo.” Zeer gemotiveerd Er zijn praktische problemen: de numerus fixus voor geneeskundestudenten bijvoorbeeld. Met de eigen medische faculteit heeft de VU de afspraak dat ze vijf vluchtelingstudenten mag voordragen. Elders blijkt het cv van de vluchtelingen hen parten te spelen bij de toelatingsselectie. “Maar motivatie is toch ook een belangrijk selectiecriterium”, aldus Bussemaker. “En die is bij vluchtelingen vaak groot.” Dat bleek wel uit de verhalen van de aanwezige vluchtelingen. Iemand leert én Nederlands in een sneltreintempo én probeert de vwo-vakken scheikunde en natuurkunde te halen om geneeskunde te kunnen doen. Een ander werkt keihard om de achterstand in te halen die hij heeft opgelopen. Allemaal klaagden ze over de verloren tijd in het azc, waar het onmogelijk was om te leren, zelfs voor degenen die vanwege hun leeftijd wettelijk een leerplicht hadden.
13
Praktijkverhaal
14
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
vluchtelingen
Daar zit je dan tussen al die 17-jarigen
Waar lopen vluchtelingstudenten tegenaan? Promovendus Emine Igdi, ook UAF-begeleider, noemt uit eigen ervaring de vijf grootste obstakels.
DOOR FLOOR BAL FOTO MARIEKE WIJNTJES
W
éér een studie kiezen. Voor de buitenstaander lijkt het zo simpel. Een vluchteling die in Nederland aankomt, wil natuurlijk zo snel mogelijk verder in het eigen vakgebied. Maar zo werkt het niet altijd, vertelt Emine Igdi, die voor stichting UAF buitenlandse studenten begeleidt bij het vinden van een geschikte opleiding en werk. “In heel veel landen hebben studenten het zelf niet voor het kiezen. Ze krijgen een studie toegewezen op basis van het aantal punten dat ze bij hun examen haalden. Of hun ouders hebben de keuze voor hen gemaakt. Voor sommige studenten is het de eerste keer dat ze zelf nadenken over wat ze willen.” Zo hielp Igdi een lerares biologie die bij tandheelkunde instroomde. “Ze had al veel vaardigheden en deed twee jaar korter over de studie.” Soms is het voor een aankomend student lastig om in het oude vakgebied verder te gaan. Igdi zelf werkte bijvoorbeeld jaren als journalist toen ze vanuit Turks Koerdistan naar Nederland kwam. Voor iemand die de taal nog niet beheerst, is dat een lastig beroep. Dus koos ze ervoor om antropologie aan de VU te studeren. Inmiddels doet ze daar als buitenpromovendus één dag per week onderzoek. Die verrekte taal Is de eerste hobbel genomen, dan vallen de colleges bij de nieuwe studie vaak tegen. Zelfs na het speciale voorbereidingsjaar (VASVU) dat de VU als enige universiteit aan buitenlandse studenten aanbiedt, is het moeilijk om vakken in een vreemde taal te volgen. Het niveau van autochtone studenten en docenten is simpelweg hoger dan hun moeilijkste staatsexamen. “Vluchtelingen hebben in het begin vaak een accent en ze praten langzamer omdat ze moeten nadenken over de zinsconstructie. Andersom vinden ze het moeilijk om snel pratende mensen te verstaan.” Igdi prijst de mede-
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
UAF Stichting voor vluchtelingstudenten UAF helpt hoogopgeleide vluchtelingen bij het vinden van een geschikte opleiding of baan. De organisatie werd in 1948 door de Nederlandse universiteiten opgericht om de stroom Tsjechische vluchtelingen te begeleiden. Sinds die tijd heeft het UAF duizenden vluchtelingen geholpen met het halen van een Nederlands diploma, onder wie Martin Šimek, Ayaan Hirsi Ali en Kader Abdolah. Meer info op uaf.nl.
studenten en docenten die tijdens haar opleiding alle tijd voor haar namen. “Ze zijn heel erg geduldig geweest.” Het onderwijssysteem Projectje hier, presentatietje daar. Nederlandse studenten zijn erg gewend om zelf onderzoek te doen en in actie te komen. Dat botst soms met het onderwijssysteem waarmee vluchtelingstudenten eerder te maken hadden. “In het land van herkomst is het vaak toch zo dat de hoogleraar binnenkomt, zijn verhaal houdt en weer weggaat. Misschien moet je een opdracht inleveren, maar alle interactie komt vanuit de docent. Veel vluchtelingen moeten wennen aan het egalitaire systeem, waarbij studenten met de docent in discussie gaan. Dat wordt hier zelfs van ze verwacht. Buitenlandse studenten durven dat in het begin niet zo goed. Daardoor kunnen ze misschien passief en onzelfstandig overkomen. Terwijl ze wel intelligent zijn.”
Die andere studenten Daar zit je dan. Als ervaren vakman of student met een halve opleiding achter de rug. Met levenservaring, nare herinneringen en zorgen over de achterblijvers thuis. In de collegebanken tussen studenten van zeventien en achttien jaar. Die net voor het eerst op kamers wonen. Vergeet die taalbarrière en de cultuurschok. De aanpassing aan het Nederlandse studentenleven is al moeilijk genoeg. Igdi: “De eerste maanden zijn vaak heel pittig. Voor mijzelf duurde het maanden voordat ik wist hoe alles werkte en enkele mensen leerde kennen.” Zij adviseert Een kil altijd om het in elk geval een halfjaar vol te houden. inlogscherm is wel Daarna gaat het beter. Al zijn er natuurlijk ook uitvallers, wennen de uitvalcijfers zijn vergelijkbaar zijn met die van Nederlandse studenten. Geen lievelingssecretaresse Digitaal je cijfers bekijken. Opdrachten inleveren via blackboard. Van studenten aan de VU worden heel wat computervaardigheden verwacht. “Syrische en Iraanse vluchtelingen kunnen zich vaak prima met alle ict-programma’s redden.” Maar er zijn ook landen waar alle aanmeldingen nog ouderwets via de afdelingssecretaresse gaan. Dan is een kil inlogscherm wel wennen. “Het komt niet heel vaak voor. Maar ik krijg af en toe mailtjes van studenten die moeite hebben om zich voor colleges aan te melden. En één keer lukte het een student maar niet om zich voor een tentamen in te schrijven.” Igdi adviseert dan om advies aan een medestudent te vragen, dan komt het meestal goed.
15
Bedreigde wetenschapper
16
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
vluchtelingen
‘Ze hebben mijn academische carrière verwoest’
De Iraanse theoloog Mehrdad Alipour kan in zijn eigen land zijn werk niet doen. Aan de VU doet hij nu onderzoek naar homoseksualiteit in de islam.
Door Kiki de Bruin Foto Peter Valckx
T
oen de Iraanse filosoof en theoloog Mehrdad Alipour in 2012 terugkwam in Iran nadat hij twee jaar in Canada had gewerkt, was het met de academische vrijheid slechter gesteld dan hij had gehoopt. “Studenten en professoren werden ‘gezuiverd’ en ontslagen wanneer ze niet achter de anti-westerse houding stonden, boeken werden gecensureerd en gender- en vrouwenstudies werden verbannen. “Sociale wetenschappen werden duivels genoemd”, aldus Alipour. “Sinds een jaar of zes is in Iran opnieuw een Culturele Revolutie tegen verwestersing gaande”, vertelt Alipour, die sinds 2013 als vluchteling aan de VU verblijft. De Iraanse machthebber Ayotollah Ali Khamenei wil kennis, wetenschap en onderwijs islamiseren. Beschamend Alipour, die zich specialiseert in gender en seksualiteit in relatie tot de islam, ging de strijd aan door kritische artikelen te schrijven. “Als wetenschapper voelde ik me verplicht verantwoordelijkheid te nemen.” Al snel kreeg hij de Iraanse geheime dienst achter zich aan. Via de rector oefende deze druk uit om Alipour te laten stoppen met publiceren. “Maar ik schreef een open brief aan Khamenei, waarin ik hem eraan herinnerde dat academische vrijheid een fundamentele noodzakelijkheid is voor de verwerving en verspreiding van kennis.” Na deze brief kreeg Alipour een bezoekje van de geheime dienst. “Ik wil niet praten over wat er is gebeurd, maar uiteindelijk boden ze me een uitweg: ik moest een stuk publiceren waarin ik me verontschuldigde voor wat ik had geschreven. Dat was beschamend. Daarna bleef
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
‘Ik moest een stuk publiceren waarin ik me verontschuldigde voor wat ik had geschreven’
Geld nodig voor gevluchte wetenschappers Vanaf 2009 heeft de VU onderdak geboden aan negen wetenschappers uit Irak, Iran en Oost-Afrika met een gastverblijf bij de faculteiten Sociale Wetenschappen, Geesteswetenschappen, Aard- en Levenswetenschappen, Exacte Wetenschappen en Wijsbegeerte. Om dit te betalen is geld nodig. Stichting Het Vrije Universiteitsfonds zamelt giften in van particulieren en instanties op rekeningnummer NL47INGB 00001336 16, onder vermelding van Fonds Academische Vrijheid VU.
de inlichtingendienst me scherp in de gaten houden. Mijn huis werd dag en nacht bewaakt en al mijn correspondentie werd doorgelicht.” Bovendien dwong de overheid Alipours universiteit om hem te ontslaan. “Ze dwong mijn studenten een andere scriptiebegeleider te zoeken, andere universiteiten mochten me niet meer uitnodigen als gastdocent en ik mocht geen college meer geven. Ze hebben mijn academische carrière verwoest en ik was volledig geïsoleerd.” Voor de rechter Alipours vrienden adviseerden hem het land te verlaten. “De overheid was bezig met een nieuwe zaak tegen me en wilde me voor de rechter slepen.” In mei 2013 werd Alipour uitgenodigd voor een conferentie in Athene. “Dit was een goed excuus om Iran te ontvluchten. Direct hierna kwam ik naar Nederland. Ik besloot: ik ga hier niet depressief zitten zijn. Ik ga hier een nieuwe academische carrière opbouwen. Ik meldde me aan bij verschillende universiteiten en wetenschappers.” Zo ontmoette Alipour VU-hoogleraar praktische theologie Ruard Ganzevoort. “Dankzij hem kon ik vorig jaar aan de VU beginnen als gastonderzoeker.” Terug naar Iran “Samen ontwikkelen we een onderzoeksvoorstel over homoseksualiteit in de islam. We hopen het dit jaar naar onderzoeksfinancier NWO te sturen. Via Scholars at Risk, die zich inzet voor bedreigde wetenschappers, heb ik een plek bij NIAS, het Netherlands Institute for Advanced Study in the humanities and social sciences.” Alipour zou graag terug willen naar Iran. “Ze hebben me daar harder nodig dan hier. Maar helaas kan dat nu niet. Ik ben niet verdrietig, ja ik ben verdrietig dat er geen academische vrijheid is in Iran, maar niet om wat er is gebeurd. Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen en ik ben blij en tevreden met wat ik nu heb.”
Kiki de Bruin is masterstudent journalistiek.
17
VIPs
Ernst Klip
Chemicus Tatu Kumpulainen wint de Dick Stufkens Prijs 2015 voor zijn promotieonderzoek naar lichtgeactiveerde zuren. Deze wordt op donderdag 5 november uitgereikt door de Holland Research School of Molecular Chemistry. Universitair docent Cristiano Giuffrida kreeg de Dennis M. Ritchie Award voor het beste proefschrift ter wereld op het gebied van computersystemen. Hij werkte een systeem uit waarbij computers niet opnieuw opgestart hoeven te worden na een periodieke update. Psycholoog Nienke van Atteveldt is genomineerd voor de Viva-400-award 2015, een lijst van vrouwen die opvallen in hun vakgebied. Deze prijs wordt op 17 november uitgereikt door het tijdschrift Viva. Zij is genomineerd in de categorie Knappe Koppen.
18
N
ederlanders zullen raar aankijken tegen sommige politieke keuzes in Estland, zoals de onthulling van een monument van een soldaat in SS-uniform. Antropoloog Inge Melchior, die twee jaar in Estland heeft gewoond, meent dat derge-
lijke keuzes zijn te verklaren doordat in Estland de nationale en de familiegeschiedenis innig vervlochten zijn. Vaders en opa’s hadden oog in oog gestaan op het slagveld van de Tweede Wereldoorlog, de ene in het Sovjetleger, de ander in het Duitse leger. ‘Dan zijn een pluralistische nationale geschiedschrijving en gedistanti-
Hersenen kijken mee
O
ns blikveld wordt bepaald door onbewuste keuzes die onze frontale hersengebieden voor ons maken. Dat blijkt uit een publicatie in Nature Neuroscience waaraan VU-onderzoeker Tomas Knapen van cognitieve psychologie meewerkte. “Als je de keuze maakt waar je op vakantie wilt, denk je daar lang over na. Maar over datgene wat je ziet,
eerde politieke beslissingen zeer onwaarschijnlijk’, aldus Melchior. ‘De politieke elite zal dan eerder kiezen voor respect voor hun voorouders, in plaats voor wat in het licht van het heden het meest democratische besluit is.’ (PB)
Herdenking Sovjet-deportaties, 14 juni in Tartu, Estland
Tegen droogte
hoef je vrijwel nooit lang na te denken. Dat gaat razendsnel”, zegt Knapen. “Uit ons onderzoek blijkt dat dit komt doordat je hersenen visuele keuzes automatisch maken. Zo automatisch zelfs dat je het zelf niet in de gaten hebt. Het is alsof een team robots in je hoofd al heeft geïnterpreteerd wat je ziet voordat je je ervan bewust wordt. Misschien staan we in ons bewustzijn wel veel minder aan het roer dan we geneigd zijn te denken.” (FB)
Mesina/Iconsmind
Hester van Herk, hoogleraar marketing, ontvangt een grant (323.000 euro) van The Australian Research Council. Zij onderzoekt in hoeverre waarden van mensen veranderen gedurende de diverse levensfasen. Van Herk wil beter begrijpen hoe deze waarden beslissingen en consumptiegedrag beïnvloeden.
Esten worstelen met verleden
D
e negatieve effecten van klimaatverandering, bijvoorbeeld droogte, kunnen in ontwikkelingslanden verminderd worden met kleinschalige maatregelen zoals het creëren van ondergrondse reservoirs. Dat blijkt uit promotieonderzoek van milieuwetenschapper Ralph Lasage. Wanneer huishoudens dergelijke voorzieningen treffen, stijgt het watergebruik, waardoor mensen meer economische activiteiten ontwikkelen en meerdere soorten gewassen verbouwen. Hierdoor stijgt hun inkomen. De kosten variëren tussen de 40 dollarcent en 8,73 dollar per kubieke meter beschikbaar water, maar de oogst stijgt gemiddeld met 78 procent. (PB)
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
onderzoeksnieuws
C
hirale moleculen zijn moleculen die voorkomen in twee vormen. Qua samenstelling zijn ze precies hetzelfde, maar qua opbouw vormen ze elkaars spiegelbeeld. Chirale moleculen spelen bij veel biochemische processen een rol. En ze zijn belangrijk bij het ontwikkelen van geneesmiddelen. Vaak is de ene variant gewenst, terwijl de spiegelbeeldversie schadelijk is. Maar ze zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Mohammad Rafiee Fanood promoveerde op een nieuwe techniek om ze uit elkaar te houden: de mass-selective photo-electron circular dichroism, die gebruikmaakt van lasertechnologie. (WV)
Minder bang en somber
Kinderkanker bestrijden
D H ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
Humphreys/Iceberg
ersenstamtumoren zijn betrekkelijk zeldzaam, maar toch worden in Europa elk jaar zo’n 250 tot 400 kinderen getroffen door deze ziekte. Er is nog geen behandeling voor deze vorm van kanker, waardoor de meeste kinderen binnen negen maanden overlijden. Twee onderzoekers van VUmc willen met het onderzoeksgeld, dat ze hebben binnengehaald in de VS, een Europees registratiesysteem opzetten en een behandeling ontwikkelen. (WV)
Volgens jurist Geeske Ruitenberg worden kinderen vooral door hun moeders ontvoerd. “Elk jaar worden er enkele schoolklassen aan kinderen ontvoerd. In meer dan veertig gevallen komen er kinderen naar Nederland, in dubbel zoveel zaken gaan ze naar het buitenland. Gemiddeld gaat het om anderhalf kind per keer, dus dan kom je aan een flink getal.
Zie proefschrift via tinyrul.com/spiegelmoleculen.
VUmc heeft 1 miljoen dollar gekregen voor onderzoek naar hersenstamtumoren bij kinderen.
Moeders ontvoeren kinderen
epressieve klachten en angststoornissen zijn ook bij kinderen de meest voorkomende psychische klachten. Mia Kösters onderzocht voor haar promotie aan de faculteit Gedrags- en Bewegingswetenschappen de effectiviteit van het preventieprogramma Vrienden voor het leven, dat gebaseerd is op cognitieve gedragstherapie. Basisscholen in Amsterdam werken al een aantal jaren met dit programma, maar de effectiviteit was nooit onderzocht. Kinderen die last hebben van angsten of somberheid krijgen een serie van tien gesprekken, begeleid door een medewerker van de GGZ. Uit het onderzoek van Kösters blijkt dat het programma zeer effectief is: kinderen die deelnamen aan het programma hadden minder angst- en depressieklachten dan kinderen met vergelijkbare klachten die het programma niet volgden. (WV)
Rene van Ophem
Spiegelmoleculen
Het is een bekende misvatting dat de vader de dader is. In tweederde van de zaken is het de moeder die het kind ontvoert. Door films als Not without my daughter denken mensen dat kinderen naar moslimlanden meegenomen worden. Maar vaak gaat het om buurlanden: vooral België, Duitsland en Engeland. De ontvoering is niet altijd tegen de zin van het kind. Het gaat erom dat het zonder de toestemming van één ouder is meegenomen. Sommige oudere kinderen ontvoeren, bij wijze van spreken, zelfs zichzelf. Die weigeren na een vakantie bij één ouder terug naar huis te keren. En soms beseffen mensen niet eens dat ze de wet overtreden. Stel dat een Nederlands paar een tijd in het buitenland gewoond heeft en de moeder gaat na een breuk met de kinderen terug naar huis. Dan hebben ze het pas door als er een juridische brief op de mat ligt. Dat zijn dus niet de zaken die het nieuws halen.” (FB)
Ruitenberg promoveerde 16 oktober bij Rechten.
19
Kenniseconomie
Amsterdam heeft studenten hard nodig
Amsterdam wil al jarenlang een kenniseconomie ontwikkelen, maar de samenwerking tussen stad en universiteiten beklijft niet echt. af. We moeten de samenwerking structureel maken”, betoogt VU-rector Vinod DOOR DIRK DE HOOG Subramaniam. De kennisinstellingen proberen dat in ieder geval te doen via de Amsterdam Academic Alliance, waarin et gaat goed met Amsterde VU, UvA en HvA samenwerken. dam dankzij de ictHvA-rector Huib de Jong benadrukt sector. Die zorgde voor dat het hoger onderwijs een belangrijke economische groei en impact heeft op de stad. Er zijn tenslotte werkgelegenheid en trok zo’n honderdduizend studenten in hoogopgeleiden waardoor Amsterdam en vele duizenden medehet gemiddelde inkomen werkers. Hij wees erop dat de fysieke steeg. Maar wil de stad blijven groeien, vernieuwing van de campussen een grote dan moet de gemeente fors investeren in impuls aan de stad geeft. studentenwoningen. “Science Park heeft een Dit is een van de concluenorme uitstraling op de sies op het symposium ‘Internet heeft buurten eromheen. Net als Kennis voor de Stad op Amsterdam gered’ de nieuwe Amstelcampus vrijdag 15 oktober. Welisaan de Wibautstraat.” waar niet verrassend, maar wel belangrijk. VU-wethouders “Steden en universiteiten Het belangrijkste product horen fundamenteel bij van universiteiten en elkaar”, aldus wethouder hogescholen is uiteraard Udo Kock. Mensen van kennis. “We kunnen het universiteiten, hogeschoons als stad niet veroorloven om uw len, gemeente en bedrijfsleven spreken kennis onbenut te laten”, aldus Kock. over wat ze van elkaar kunnen leren. Veel Collega-wethouder Arjan Vliegenthart dus. Daar is iedereen het over eens. Om benadrukt dat het niet alleen om econodie reden is het initiatief om van Amstermisch nut gaat. “Bestuurders moeten dam een kennisstad te maken een paar jaar geleden al gestart. Maar veel continu- de moed hebben door wetenschappers te laten toetsen of hun beleid wel echt ïteit lijkt er niet in te zitten. werkt.” Andersom vindt hij dat wetenHet idee was elk jaar zo’n kennissymposchappers zich om de stad moeten sium te houden. Toch vond het vorige bekommeren. “Laten we kijken aan welk congres al drie jaar geleden plaats. “Er onderzoek de stad de meeste behoefte zijn veel mooie samenwerkingsprojecten, heeft.” Aardig detail: beide wethouders maar die zijn meestal toevallig ontstaan zijn aan de VU gepromoveerd. en verdwijnen weer. Daar moeten we van
H
20
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
wetenschap
foto VU/Riechelle van der Valk
Er is makkelijk een heel lijstje te maken van projecten die al lopen: zoals sport en bewegen tegen obesitas, succesvol werkgelegenheidsbeleid voor langdurig werklozen en de makkelijkste routes voor voetgangers en fietsers.
De komst van het Science Park, inclusief studentenwoningen, heeft een grote impuls gegeven aan de omringende buurten
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
Duurste plek van Nederland opleiding. Een ontwikkeling die Groot Een mooi voorbeeld van kennis voor de zorgen baart. De groei in de ict-sector stad presenteert Henri Groot, VU-hoogvlakt namelijk af en verspreidt zich over leraar regionale economie. Hij werkt het hele land, waarmee de stad haar mee aan het jaarlijkse Rapport Econovoorsprong verliest en op zoek moet naar mische Verkenningen Metropoolregio nieuwe economische trekpaarden. “Groei Amsterdam, waarvan dit voorjaar editie uit het verleden is geen garantie voor de 2015 verscheen. Hij schetst een beeld toekomst”, aldus Groot. Gelukkig blijft van de diepte- en hoogtepunten van de Amsterdam een stad van kooplieden. stad. Ondanks de economische crisis is De sectoren groothandel en financiële Amsterdam nu een van de bloeiendste dienstverlening domineren nog volop. gebieden van Nederland. Trouwens, wereldwijd zijn grote steden booming Gebrek aan betaalbare woningen business. Een opmerkelijk gegeven uit de data die Dat is weleens anders geweest. De bevolGroot en zijn collega’s verzamelden, is dat king van Amsterdam bereikte haar hoogde Randstad veel minder een economitepunt in 1959 met een inwonersaantal sche eenheid is dan vaak wordt gedacht. van 872.000 inwoners. Daarna ging het We leven in een snelwegeneconomie. snel bergafwaarts. Per jaar verlieten zo’n De economische verbindingen lopen 20.000 mensen de stad tot in 1985 het vooral via de assen langs de A1, A2 en A4. dieptepunt van 675.570 was bereikt. Daar- Eén Randstadprovincie vormen, zoals na groeide de bevolking weer tot ruim weleens is gesuggereerd, lijkt hem dan 822.000 begin dit jaar. Hoogleraar Groot ook niet zinvol. De metropool Amsterliet zien dat deze opleving hand in hand dam staat min of meer op zichzelf. ging met de opkomst van de ict-industrie, Aan echte prognoses voor de toekomst die leidde tot flinke economische groei waagt Groot zich niet, behalve de vooren meer werkgelegenheid spelling dat de groei van in de stad. “Internet heeft het aantal hoogopgeleiden de stad gered”, stelt Groot. in de stad nog wel even zal ‘Het stadsbestuur De groei van de ict-sector doorzetten. moet nog meer zorgde voor meer hoogMaar daar zit de achilstudentenopgeleiden, waardoor leshiel van de stad: het woningen laten het gemiddelde inkomen gebrek aan goede en bouwen’ steeg. Ook de huizenprijs betaalbare woningen. En is fors gestegen. Een dat begint al bij studenten. belangrijke indicator daarDe wachttijden en huren voor is de grondprijs, die zijn voor hen nog steeds in Amsterdam inmiddels de langste en hoogste van 200 keer hoger is dan in bijvoorbeeld het land. “Het stadsbestuur moet van het oost-Groningen. Daarmee is Amsterdam uitbreiden van het aantal studentenkainmiddels een van de duurste plekken mers echt een prioriteit maken. Want we van het land geworden. merken al langer dat steeds meer studenten in spe Amsterdam mijden omdat ze Grotere kloof arm en rijk hier geen geschikte huisvesting kunnen Maar die groei heeft ook de tweedeling vinden. En zij zijn wel onze toekomst”, vergroot: de kloof tussen arm en rijk aldus de secretaris van het VU-bestuur groeit in Amsterdam harder dan in de Carolien Metselaar. rest van het land. En de werkloosheid onder laagopgeleiden is er hoog, zeker Het Rapport Economische verkenningen onder jongeren. Begin dit jaar zat 15 Metropoolregio Amsterdam 2015 staat op procent van de jongeren zonder werk of amsterdam.nl>kennis voor de stad 2015.
21
HAAL JIJ ALTIJD HET MAXIMALE UIT JEZELF? DAN PAS JIJ BIJ LIDL
MANAGEMENT TRAINEE BIJ LIDL WORD JE NIET, DAT BEN JE Als jij iets doet, dan doe je het goed. Dan ga je ervoor. Voor de volle 100%. Want je weet precies wat je wilt en geeft altijd het beste van jezelf. Herken je jezelf hierin? Dan pas jij bij Lidl. Het retail management traineeship bij Lidl is straks voor jou als ambitieuze doorzetter de ideale start van je carrière. Een intensief 2-jarig programma, waar jouw professionele én persoonlijke ontwikkeling centraal staat, stoomt je klaar voor een brede managementrol als rayonmanager. Voordat je het weet geef je leiding aan meer dan 150 mensen en bouw je mee aan de toekomst van Lidl en die van jezelf.
MEER INFO? KIJK OP
WERKENBIJLIDL.NL
HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.
Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL
Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.
Voorbeeldgedrag In juni publiceerde de Onderwijsinspectie haar rapporten over de vertrekregelingen van rector Lex Bouter en bestuursvoorzitter René Smit. Met name het rapport over Smit riep bij mij vragen op. Het vermoeden rees dat Smit door een aantal besluiten van de raad van toezicht meer had meegekregen dan bij zijn benoeming in 2005 overeengekomen. Ik heb hierover twee keer gesproken met de secretaris en een lid van de raad van toezicht. De meeste vragen zijn bevredigend beantwoord. Dat Smit bij zijn vertrek één jaar salaris mee zou krijgen stond al bij zijn aanstelling vast. Het besluit van augustus 2013 dat de arbeidsovereenkomst met Smit niet zal worden beëindigd vóór 1 juni 2014 en het besluit hem opnieuw te herbenoemen zijn genomen omdat men elk risico dat de VU in die dagen een tijd zonder voorzitter zou komen te zitten, wilde uitsluiten. Onbevredigend blijft waarom de OR niet over de herbenoeming is gehoord. Over het besluit Smit een sabbatical te geven, later omgezet in een opzegtermijn van een halfjaar, hadden ze geen goed verhaal. Ze haalden er de vrijwillige verlaging van zijn salaris bij, maar het sabbatical was bedoeld om zich te kunnen voorbereiden op een nieuwe functie na zijn vertrek bij de VU. Maar was daar nu juist niet dat jaar salaris voor? De raad van toezicht kan de besluiten uit 2013 en daarvoor verantwoorden, maar vindt dit
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
‘oprakelen’ niet in het belang van de VU. Ik zie het als een kans de gevoelens die hier nog over leven weg te nemen en te laten zien waar de VU voor staat. Het gaat om practice what you preach, om het voorleven van het gedrag dat we onze studenten willen leren. Ik hoop dat we deze zaak nu achter ons kunnen laten en dat de arbeidsvoorwaarden van bestuurders vanaf nu gewoon voorwerp van gesprek met de medezeggenschap zijn. Jan Siersma, oud-VUmedewerker bureau Bestuurszaken
Naschrift De raad van toezicht heeft de vragen en opmerkingen van de heer Siersma serieus willen behandelen en in twee persoonlijke gesprekken toelichting gegeven, niet in de minste plaats omdat hij als oud-secretaris van de raad van toezicht tot 2005, nog steeds een enorme betrokkenheid toont bij de VU. Voor de raad is van belang geweest bestaande arbeidsrechtelijke afspraken te handhaven, zoals ook bij de VU gebruikelijk is. Voor de raad van toezicht is daarbij van belang dat de Inspectie voor het Onderwijs alle aangelegenheden en omstandigheden betreffende het vertrek van de heer Smit in 2013 heeft onderzocht op rechtmatigheid, ook ten opzichte van de Wet normering topinkomens.
De conclusies waren helder: er is geen onrechtmatigheid aan de orde. Een kleine terugbetaling heeft tijdig plaatsgevonden. Over het niet officieel, schriftelijk, vragen van advies over de herbenoeming van de heer Smit voor een korte periode in 2013 heeft de voorzitter van de raad
van toezicht in de gemeenschappelijke vergadering zijn excuses aangeboden, zoals aan de heer Siersma ook toegelicht. Voor de raad is daarmee dit dossier gesloten, laten we de blik vooruit richten. Raad van toezicht VU/VUmc advertentie
Ontdek jouw master aan de Universiteit Leiden
Masterdag 6 november unileidenmasters.nl
Bij ons leer je de wereld kennen 23
Rob Doeve directeur Taalcentrum-VU
opinie
‘Over andermans Engels is het gemakkelijk oordelen’ Het Taalcentrum-VU bevordert het gebruik van Dunglish op de campus, suggereert Advalvas-columnist Nathanael Korfker. ‘Absolute onzin’, reageert directeur Rob Doeve.
n zijn blog over de Engelstalige campus haalt Korfker een folder van de universitaire studentenraad aan, waarin staat: ‘The VU is looking further, we watch close by.’ Komen dergelijke Engelse frasen niet van het Taalcentrum-VU? “Nee, dat lijkt Korfker te beweren, maar dat heeft hij van horen zeggen. Wat we soms doen, is Nederlands letterlijk naar Engels vertalen. ‘Hand in hand’ wordt dan ‘hand in hand’ en het kind met het badwater weggooien wordt ‘throwing the baby out with the bathwater’. Dat vinden mensen slecht Engels, maar het is gewoon goed. ‘De puntjes op de i zetten’ vertalen wij met ‘dotting your i’s and crossing your t’s’. Niets mis mee.” Als er in Advalvas een Engelstalig stukje staat, stromen steevast reacties binnen van Nederlandstaligen die ons op vermeende fouten wijzen, ook al hebben we er twee native speakers naar laten kijken. “Die ervaring hebben wij ook en het woord ‘vermeende’ is hier erg belangrijk. Iedereen met een neef die eens twee weken in Amerika is geweest, acht zichzelf bevoegd
24
Grootste talencentrum Het Taalcentrum-VU vertaalt, verzorgt trainingen en schrijft en redigeert Nederlandse teksten. Het TaalcentrumVU neemt de eerstejaars taaltoets Nederlands af en de mastertoets Engels. Het verzorgt cursussen Writing a Scientific Article en vertaalt voor diensten en faculteiten. Het Taalcentrum-VU is het grootste universitaire talencentrum van Nederland. Het werkt voor grote partijen buiten de VU: verzekeringsmaatschappijen, ministeries, andere onderwijsinstellingen.
Wat vindt u van de VU-slogan Looking further? “Het is goed Engels, maar de vraag is hoe tevreden je over het Nederlandse origineel kunt zijn. ‘Verder kijken’ biedt veel mogelijkheden, maar heeft ook zijn nadelen. Naar de Engelse vertaling wordt hier gekeken met een zekere meewarigheid. Het is niet heel mooi. Ik denk dat de slogan in het Engelse taalgebied associaties oproept die verder afstaan van wat er met het Nederlandse origineel wordt bedoeld.”
En het voornemen van het college van bestuur om de VU Engelstalig te maken? “Verstandig en noodzakelijk. Dáár tegen te zijn, is hetzelfde als bezwaar maken tegen het feit dat zaterdag op vrijdag volgt. Maar je moet wel ook de nodige maatregelen nemen door docenten en studenten hun Engels bij te laten spijkeren.” Hoe goed je Engels ook is, je zult je nooit zo genuanceerd kunnen uitdrukken als in je moedertaal. “Dat kan misschien bij sommige geesteswetenschappen lastig zijn, al denk ik dat het probleem nooit zo groot is als tegenstanders zeggen.”
Rob Doeve
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
FOTO Suzanne Blanchard
I
DOOR Peter Breedveld
over andermans Engels te oordelen. Ze houden zich ook niet in. Alles is volgens hen steenkolen-Engels. Met onze Arabische vertalingen hebben we dat niet, terwijl het zo kan zijn dat daar meer fouten in staan dan in ons Engels, al is dat commercieel natuurlijk niet slim om te zeggen.”
COLUMN
Een eeuw hijskranen
M
ijn laatste oma is gestorven. Als je drieënnegentig bent mag dat natuurlijk, maar ze deed het met tegenzin – ik moest vaak denken aan mensen die vol bravoure zeggen dat ze écht geen honderd hoeven te worden. Mijn oma, die langzaam al haar vrienden en buren was verloren omdat ze het leven niet zo lang volhielden, had vermoedelijk ondanks alles de tweehonderd willen halen, minstens. Spraken we over zaken die zich in de verre toekomst afspeelden – huwelijken, verjaardagen, kerst – zei ze met spijt in haar stem: ik hoop dat ik dat nog haal. Haalde ze het, zat ze tevreden in een hoekje een voor haar geringe omvang onwerkelijke hoeveelheid taart te verorberen. “Ik houd al die kinderen niet uit elkaar”, zei ze een keer tegen me terwijl ze de slagroom van haar lippen likte, en ik wist niet zeker of ze dacht dat ik mijzelf of haar schoondochter was, “maar ik vind het zo fijn dat ze er allemaal zijn.” Natuurlijk zou ze kerst halen, haar volgende verjaardag, die van haar achter-
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
Roos van Rijswijk kleinkinderen. Als je drieënnegentig bent, ben je Alles wat boven een constante geworden, kwam drijven na iets als een oude wilg of bijna een eeuw een monument of de lucht leven, waren die soms blauw, soms wit haar vrienden en is. Naar die lucht keken we familie iedere keer als ik haar opzocht in haar flat, of eigenlijk bestudeerden we de hijskranen die er altijd uit haar raam te zien waren – we hadden niet veel gemeen wél de liefde voor hijskranen. De rechte lijnen tegen de lucht en de kleur van de balken. Ooit kende ik een vrouw wier echtgenoot kraanmachinist was. Ik vond dat bijzonder en zei dat ook tegen haar en die vrouw dacht het een laatdunkend geintje was, maar ik legde haar uit dat ik hijskranen geweldig vind, vooral rode en gele, en toen dacht ze dat ik niet helemaal in orde was. Haar man wilde ander werk. Na jaren op soms wel honderd meter hoogte in zo’n cabine had hij hoogtevrees gekregen. Iedere keer wanneer hij schommelde door de wind, besefte hij wat een smak hij zou maken als de kraan het zou begeven. Ik vroeg aan de vrouw of ze wist hoe dat kwam, die plotselinge angst en
ze wist het niet. Ouderdom, misschien. Dit verhaal heb ik nooit aan mijn oma verteld omdat we altijd erg lang nodig hadden om de schoonheid van staal tegen blauw, of staal tegen wolken, te bespreken. Daarna vertelde zij over alle mensen die ze gekend had. Ze zei niets over de oorlog, de eerste televisie-uitzending, de crisis, de eerste diepvriesproducten, de vetkuiven en de hippies, zelfs niet over de jeugd van tegenwoordig. Alles wat boven kwam drijven na bijna een eeuw leven, waren haar vrienden en familie. De dagen nadat ze stierf las ik over oorlog, handelsverdragen, landbouwgif, smeltende poolkappen, hoorde een minister over vluchtelingen praten alsof het opblaaspoppen zijn en zag de verontwaardiging en instemming, mensen die met spandoeken en brandbommen in de hand over elkaar heen vielen– de wereld stond, zoals al eeuwenlang, in brand. Hoog boven de vlammen torenden kranen uit, de lucht die er altijd is was wit, wegens de herfst.
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
25
Financiën
De VU gaat de komende jaren ‘financieel bijsturen’ omdat ze minder geld van het Rijk krijgt. Maar het bestuur wil niet alleen bezuinigen. Er moet juist geld worden vrijgemaakt voor vernieuwing, vindt VU-voorzitter Jaap Winter.
‘We kunnen niet én vernieuwen én alles in stand houden’
“
DOOR DIRK DE HOOG
opleiding politics, philosophy & economics.’’
28 miljoen minder Winter legt uit waarom de VU meer We moeten niet de indruk moeten bezuinigen dan vorig jaar werd wekken dat de VU er finanvoorzien: “We hadden zo’n 14 miljoen aan cieel belabberd bij staat en ombuigingen verwacht en het komt nu in enorm gaat bezuinigen. de buurt van 28 miljoen. Dat komt onder Natuurlijk is de financiële meer doordat de nieuwe cao ons zo’n 7 ruimte beperkter dan we miljoen euro gaat kosten, wat vooralsnog vorig jaar hebben voorniet door de minister wordt vergoed. zien. Maar het gaat vooral En dat de VU, wat studentenaantallen om keuzes maken met het oog op de betreft, marktaandeel heeft verloren toekomst”, zegt collegevoorzitter Jaap en het Rijk nog steeds Winter. “We kunnen om jaarlijks minder geld financiële redenen niet per student geeft, kost alle plannen uitvoeren ‘De nieuwe cao ons ook geld. Als we het zoals we het oorspronkeonderwijs en onderzoek lijk hadden bedacht. Dat is gaat ons 7 miljoen kosten’ willen blijven vernieuiets anders dan dat overal wen, moeten we keuzes geld van af moet.’’ maken. We kunnen niet al Financieel directeur het bestaande op de oude Hanco Gerritse noemt manier blijven doen. Hoe enkele cijfers: “Het klopt we die keuzes invullen, is dat de VU in 2016 zo’n 8 aan de faculteiten. Voor miljoen euro minder van mij gaat het daarbij om het Rijk krijgt dan in 2015. de vraag hoe we zoveel Maar we hebben in de mogelijk academische meerwaarde creëkadernota voor volgend jaar 14 miljoen ren met de middelen die wij daarvoor euro gereserveerd voor vernieuwing op hebben.” het gebied van onderwijs en onderzoek. Winter begrijpt het motief van de medeDat is bijvoorbeeld geld voor uitvoering zeggenschap om onderwijs en onderzoek van de onderwijsagenda en de Amsterzoveel mogelijk te ontzien. ”Natuurlijk dam Academic Alliance, zeg maar de staat de kwaliteit van onderwijs en ondersamenwerking met de UvA. Een van de zoek hoog in ons vaandel. Maar je hoort plannen is het starten van de nieuwe
26
Cvb-voorzitter Jaap Winter nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
campus
onderwijs
So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Rutger Westerhof probeert het uit. Deze keer: het college van Mieke Donk: inleiding psychologie.
FOTO/VU Marieke Wijntjes
wel de vraag te stellen of alle opleidingen en vakken die we nu geven ook in de toekomst kunnen blijven bestaan. De bètafaculteiten trekken momenteel relatief meer studenten dan sociale en geesteswetenschappen. Dat heeft gevolgen voor de financiering. Onderwijs en onderzoek zijn dynamisch. Ze veranderen in de loop van de tijd. We kunnen het ons niet permitteren én te willen vernieuwen én al het oude in stand te houden.’’ Misverstand Winter wil ook nog een blik werpen op de jaren na 2016. “Ik moet even een misverstand uit de wereld helpen”, zegt hij. “In de kaderbrief staat inderdaad een prognose dat ook in 2017 en 2018 flink omgebogen zou moeten worden. Dat geldt voor de situatie als we nu niets zouden doen. En dat doen we dus wel. We zullen ook in de komende jaren nog wel wat moeten bijsturen, maar dan gaat het over enkele miljoenen, niet over tientallen.’’ Maar minister Bussemaker heeft toch beloofd dat alles beter zou worden nu de basisbeurs is afgeschaft? Gerritse: “Dat extra geld van Bussemaker komt pas mondjesmaat vrij na 2018. We hebben bewust besloten daar nu geen rekening mee te houden en ons niet rijk te rekenen.”
Zie uitgebreide versie van dit interview op advalvas. vu.nl>nieuws> Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
noemen), of zit ze op de voorste rij tafels 16-10-2015 | 13.30-15.15 | HG 10A-33 Bij en vraagt ze input van het publiek. Ze een studie als psychologie zijn de introzou indien noodzakelijk een stadion toe ducerende vakken over het algemeen kunnen spreken. voorbehouden aan de grote zalen met Het is een intense manier van doceren, ruim honderd eerstejaars die collectief waarbij de begrippen, definities en theodezelfde basisprincipes krijgen voorgerieën in denderende vaart voorbijkomen. schoteld. Op het moment dat er vijftien De tijd lijkt daardoor wel redelijk snel studentes klaar zitten voor een derdevoorbij te gaan. Voordeel is dat de strucjaarsvak met het woord inleiding in de tuur van het college nauwelijks iets te titel, is er wellicht iets vreemds aan de wensen overlaat. In het begin wordt de hand. opzet duidelijk uiteengezet en de PowerInleiding psychologie, onderdeel van de point fungeert als samenvatting of aanleiminor psychologie, is dan ook geen reguding van de voorbeelden. De veelvuldig liere introductie in de menselijke psyche. gebruikte laserpen is overigens ook van Voornamelijk bezocht door niet-psychotoegevoegde waarde. logiestudenten neemt het vak de vorm Donk doet bovendien haar aan van een snelcursus best om dit college explivoor een multidisciplinair ciet onderdeel te maken publiek dat zich in de laatvan de volledige collegeste fase van hun bachelor Structuur en reeks. Zo grijpt ze regelgraag nog even verdiept matig terug naar eerder in wat nou normaal en laserpen behandelde theorieën abnormaal gedrag is. en vraagt ze de studenDe kunst bij dergelijke College op ten waar een gegeven overzichtsvakken voor vrijdagmiddag? voorbeeld hen aan doet niet-gespecialiseerd herinneren. De studenten publiek is om zoveel doen hun uiterste best om mogelijk elementen aan te adequaat te reageren op: stippen en recht te doen wat valt je op-vragen die aan de volledige wetenop hen worden afgevuurd. schappelijke discipline, En als de pogingen tot zonder dat het ergens té interactie slagen, wil een complex wordt. De luiscollege al snel op rolletjes lopen. teraar, welwillend maar niet altijd even De gemiddelde psychologiestudent zal goed getraind in de terminologie, moet zich wellicht afvragen hoe het kan dat immers wel alles goed kunnen volgen. En een derdejaarsvak een dergelijk inleidocent Donk neemt de taak met verve op dend karakter kan hebben, maar voor de zich. aanwezige studenten is het een geslaagde Zij spreekt luid en duidelijk, loopt driftig manier om op de vrijdagmiddag wegwijs heen en weer en praat met haar armen. te raken in een studie die ze zelf niet Dan weer leunt ze tegen het bureau (dat we binnen de context een katheder zullen hebben gevolgd.
+ �
27
av-stopper 151023.indd 1
23-10-15 09:48
UNIVERSITAIRE STUDENTENRAAD E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDok, kamer OD-12
Elke vijf jaar legt de VU, in samenspraak met de medezeggenschap, haar kernwaarden en haar visie op het onderwijs en onderzoek vast in een instellingpslan. De ideeën over het onderwijs zoals verwoord in het nieuwe plan voor de periode 2015-2020 kunnen wij als universitaire studentenraad (usr) onderschrijven. Ook wij willen betrokken en inspirerende docenten, de mogelijkheid tot brede ontwikkeling voor studenten en vooral een goede band tussen studenten en docenten. Dat sluit immers perfect aan op de drie kernwaarden van de VU: persoonlijk, open en verantwoordelijk. Zo staat er in het instellingsplan dat docenten zichtbaar en benaderbaar moeten zijn, opdat studenten de persoonlijke begeleiding krijgen die ze nodig hebben. Tot spijt van de studentenraad is er echter een grote kloof tussen de idealen en de realiteit. Zo heeft de afgelopen jaren de flexwerktrend, genaamd smart@work, ook op de VU toegeslagen. Deze vorm van werken leidt ertoe dat docenten achter glazen wanden worden weggezet, wat de interactie tussen studenten en docenten aanzienlijk vermindert. De enige manier waarop een docent momenteel nog laagdrempelig benaderd kan worden, is tijdens een college. Dan moet er bij grootschalige opleidingen met massacolleges dus wel voldoende aandacht zijn voor kleine werkgroepen en persoonlijk contact. Er moet geïnvesteerd worden in het behouden van de kwaliteit van het onderwijs. De medezeggenschap kreeg het advies om over de uitwerking van de idealen uit het instellingsplan te gaan praten met faculteitsbesturen op decentraal niveau. Volgens de beleidsmedewerkers die hebben geholpen bij de totstandkoming van het instellingsplan wordt er namelijk vaak onterecht naar de bestuurders op centraal niveau gewezen. Het is echter de vraag of dat wezenlijke veranderingen tot stand zal brengen,
foto: peter gerritsen
Idealen, beloftes, …en de praktijk
USR: 'Systemen worden van bovenaf opgelegd, zonder steun vanuit studenten en medewerkers' aangezien het toch vaak het college van bestuur en de diensten zijn die ideeën als smart@work implementeren op faculteiten. Naar onze mening zouden de diensten volgend moeten zijn; maar in de huidige situatie lijkt het erop dat systemen van bovenaf worden opgelegd, zonder steun vanuit studenten en medewerkers. De usr is van mening dat wij als universitaire gemeenschap vaker stil zouden moeten staan bij de achterliggende redenen waarom wij de dingen doen zoals wij ze doen. Het opstellen van een onderwijsvisie is hiervoor natuurlijk een stap in de goede richting, mits de idealen die erin verwoord zijn ook tot uitvoering gebracht kunnen worden. Beloftes zijn één ding, de praktijk iets heel anders. Juliëtte Ronteltap, raadslid
Universitaire studentenraad De universitaire studentenraad (usr) is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.
Blog Nieuwsgierig waar de universitaire studentenraad concreet aan werkt? Lees elke twee weken de blog van raadslid Juliëtte Ronteltap op advalvas.vu.nl>blogs&columns.
Restaurant
n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad
Film
Inclusief vaag toetje to go Raan Phad Thai CONCEPT Een Thais restaurant, verscholen achter een kleine deur, waar je à la carte kunt eten. SFEER Vrij knus, met maar acht tafels die dicht bij elkaar staan. Een leuk aangeklede ruimte. De open keuken bevindt zich achter een bar direct naast de tafels, waardoor je helemaal kunt meekijken met het koken en ook uitstekend een praatje kunt maken met de kok. ETEN De voorgerechten zijn goed: Keang Jued Woensen, een uitstekende kippensoep met glasnoedels, en verder hebben we een mix van loempia’s, kipsaté en vrij vette viskoekjes. Yam Neua als hoofdgerecht, een salade met rundvlees en heel pittige komkommer. Erg lekker. Het toetje mogen we niet meer hier eten, we krijgen het mee. Het ijs en een vaag soort rijstmengsel eten we uiteindelijk op een bank aan de gracht. Iets anders dan we hadden besteld. Beetje jammer zo’n afsluiting van een prima maaltijd. Wij werden overigens van tevoren vriendelijk verzocht om vóór 20 uur klaar te zijn vanwege een groepsreservering. BEDIENING Veelvuldig en vriendelijk glimlachend. Niet iedereen spreekt even goed Engels. TIP Vooraf reserveren, want er is weinig ruimte. AANRADER Ja, vooral als je graag met de kok meekijkt. PRIJS 50 euro met twee personen, inclusief een toetje to go. WAARDERING
Life Life Anton Corbijn Vanaf donderdag 19 november diverse aanvangstijden Studenten € 5,Medewerkers VU € 6,50 griffioen.vu.nl
Zelf werd hij beroemd door zijn foto’s van Herman Brood, U2, Miles Davis en andere grootheden. Nu heeft Anton Corbijn een film gemaakt over een fotograaf die een reportage maakt over de opkomende Hollywood-ster James Dean. De parallellen mogen duidelijk zijn. De jonge fotograaf Dennis Stock ontvangt de opdracht om James Dean te fotograferen voor LIFE Magazine. Wanneer ze voor de fotoshoot van Los Angeles naar Indiana reizen, raken ze bevriend. Een van de foto’s die tijdens de reis wordt genomen, is het iconische beeld van James Dean met sigaret en opgezette kraag lopend in de regen op Times Square in New York. James Dean stierf op 24-jarige leeftijd na een korte, maar indrukwekkende carrière. Het maakte hem een van de grootste Hollywood-legendes ooit. Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen
30
RAAN PHAD THAI Raamgracht 9 raanphadthai.nl Edwin Werkman, derde jaars politicologie
FOTO Govert de Roos
Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede
Ook GRATIS UIT ETEN voor Advalvas? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS
cultuur Op kamers
De eenkamerwoningen van Uilenstedebewoners zijn hetzelfde. Hun verhalen beslist niet.
Uilensteders 05
“O
m schrijfervaring op te doen, begon ik een blog. Daarop plaatste ik ook een filmpje. Dat werd 150 keer bekeken, mijn blog maar vier keer. Dus ben ik met filmen doorgegaan. It’s Only a Lifetime, mijn Youtube-kanaal heeft inmiddels 11.000 vaste abonnees. Ik hoor bij de middelmoot van bekende Nederlandse vloggers. Daar verdien ik ook wat mee, maar niet voldoende om de huur te betalen. Drie keer per week plaats ik een vlog, meestal een filmpje over mijn leven. Op zaterdag kook ik een recept of laat ik een product zien dat ik gekocht heb. Mijn meeste kijkers zijn meisjes tussen de twaalf en vijftien jaar. Toen ik laatst met mijn zusje naar de Tina-dag ging, werd ik zo’n tien keer herkend. Wilden die meisjes mijn handtekening of met me op de foto.
ADVALVAS
nr 5 — 28 oktober 2015
Eline Looman 21 Vijfdejaars media, informatie & communicatie, HvA Rode flat Door Floor Bal Foto Peter Valckx
Wil je ook in Uilensteders? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
31
Griff
32
door Merlijn Draisma
nr 5 — 28 oktober 2015
ADVALVAS