5 minute read
DE STELLING
from Vakbeweging 977
by ACVCSC
CAO 104 IS (G)EEN LEGE DOOS
10 jaar geleden trad cao 104 over de uitvoering van een werkgelegenheidsplan voor oudere werknemers in de onderneming in werking. Is dit een reden tot vieren? De cao kwam er als compensatie voor het eenzijdig optrekken van de pensioenleeftijd. Jolien De Vuyst, ACV-Samenwerker, licht toe wat de waarde kan zijn van deze cao om een leeftijdsbewust personeelsbeleid te bekomen. Marleen Vindevogel, ACV-militante bij Familiehulp geeft de ervaringen van haar ACV-kern weer bij de opmaak van en onderhandelingen over hun werkgelegenheidsplan.
Advertisement
TEKST Jolien De Vuyst ILLUSTRATIE Jef Kerremans
Jolien De Vuyst, ACV-Samenwerker
“‘Cao 104 is een lege doos!’ Het is een van de meest gehoorde commentaren over werkgelegenheidsplannen die we als ACV-Samenwerkers te horen krijgen. Er zijn positieve uitzonderingen, maar in de praktijk is de ontgoocheling eerder groot. De wetgeving verplicht de werkgever wel tot een aantal zaken, vooral met betrekking tot de procedure en timing van de cao. Maar rond de minimuminhoud kunnen we weinig hard maken. Er komen weinig structurele en constructieve voorstellen uit. Meer zelfs, in veel bedrijven is het werkgelegenheidsplan gewoonweg niet operationeel en ligt het ergens in een kast stof te vergaren.”, evalueert ACV-Samenwerker Jolien De Vuyst.
Als je aan ons – de Samenwerkers – vraagt of 10 jaar cao 104 een reden is tot vieren, dan is ons antwoord zowel ja als nee. Heel wat van de werkgelegenheidsplannen die we onder ogen krijgen hebben inhoudelijk bitter weinig te bieden. Vaak is het een opsomming van wat reeds bestond in de onderneming of wat wettelijk verplicht is. De cao-tekst laat dit ook gewoon toe. De werkgever maakt het plan op en beslist wat er in komt. Als vakbond kunnen we enkel ons advies geven, dat de werkgever zonder probleem naast zich kan neerleggen mits een korte motivering.
Desalniettemin zijn we toch optimistisch. Omdat de geest van een werkgelegenheidsplan mee één van de doelen van het ACV onderschrijft, namelijk een leeftijdsbewust personeelsbeleid. Een beleid dat erop gericht is werknemers langer gezond, gemotiveerd, productief en duurzaam inzetbaar te houden. Een beleid dat rekening houdt met alle werknemers, ongeacht hun leeftijd. We kiezen met het ACV bewust voor maatregelen die de kwaliteit van het werk voor alle werknemers kunnen verbeteren, zowel binnen het kader van het werkgelegenheidsplan als daarbuiten. Net daarin ligt de relevantie van cao 104. Je kan het werkgelegenheidsplan aangrijpen om het thema ‘werkbaar werk’, dat brandend actueel is, hoog op de agenda te blijven zetten. Het is namelijk verplicht om de cao jaarlijks te evalueren. Bovendien zijn veel werkgevers laat met het opmaken van een plan of hebben ze geen inspiratie. Een gelegenheid om zelf ons werkgelegenheidsplan naar voor te schuiven. De werkgever dient dit plan niet zomaar over te nemen, maar op die manier breng je zelf een aantal maatregelen of knelpunten onder de aandacht en knoop je de discussie erover aan. Door steeds op dezelfde nagel te kloppen kan je verandering bekomen.”
EN JIJ
Maak jij ook net als Marleen en haar collega’s van Familiehulp werk van een leeftijdsbewust personeelsbeleid, laat het ons weten. Reageer op vakbeweging@acv-csc.be
Ook bij Familiehulp was het werkgelegenheidsplan een lege doos. “Op initiatief van onze secretaris en onder begeleiding van de ACV-Samenwerkers hebben we dit recent onder handen genomen.”, zegt Marleen Vindevoghel. “We doorliepen een heel proces, waarbij we botsten op de beperkingen in de wetgeving.”
Ook bij Familiehulp was het werkgelegenheidsplan een lege doos. “Op initiatief van onze secretaris en onder begeleiding van de ACV-Samenwerkers hebben we dit recent onder handen genomen.”, zegt Marleen Vindevoghel. “We doorliepen een heel proces, waarbij we botsten op de beperkingen in de wetgeving.”
“We brainstormden over en herwerkten het werkgelegenheidsplan dat er is bij Familiehulp. We organiseerden per provincie een studiedag waarop we de cao kritisch evalueerden en ons verdiepten in wat er beter kon, vertrekkend vanuit het bestaande werkgelegenheidsplan. Dit alles bundelden we in een sterk inhoudelijk document. In ons zelf opgemaakt werkgelegenheidsplan werkten we goede maatregelen uit. We brachten alle kritische vragen voor onze werkgever samen en ontwikkelden onze geheel eigen visie op de cao 104. We streven naar maatregelen die de kwaliteit van het werk echt verbeteren, dus geen lapmiddelen om het werk nog een paar jaar te kunnen volhouden. Ook wilden we graag losbreken van de focus op één leeftijdsgroep en ijveren we voor werkbaar werk voor al onze collega’s, ongeacht de leeftijdsfase waarin ze zitten. Met dit plan trokken we naar onze werkgever. Die was onder de indruk van onze voorbereiding. Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat we na een jaar nog steeds hierover onderhandelen. We blijven achter ons plan staan en laten ons niet met een kluitje in het riet sturen. We geloven echt dat er toekomstmuziek zit in cao 104, maar de wetgeving zoals ze vandaag bestaat laat ons wel wat in de steek. Het verplichtende karakter naar de werkgever toe is ondermaats, waardoor we als werknemersafgevaardigden niet altijd munitie in handen hebben om een vernieuwd en sterker plan af te dwingen. We laten de moed niet zakken en blijven met een positieve ingesteldheid verder timmeren aan werkbaar werk.”
VUL DE DOOS MET DE ACV-SAMENWERKERS
Met een ‘symbolische viering’ van 10 jaar cao 104 vragen de ACV-Samenwerkers meer aandacht voor het opmaken en opvolgen van een werkgelegenheidsplan in de onderneming. Werkbaar werk is een topprioriteit voor het ACV. Een goed werkgelegenheidsplan uitwerken en opvolgen is een werk van lange adem, maar we zijn ervan overtuigd dat het geen onbegonnen werk is! De Samenwerkers hebben de expertise in huis om militanten te begeleiden bij de uitvoering van cao 104 en een beleid rond werkbaar werk. We willen de zogenoemde lege dozen van 2013 en later vullen met een aangepast assortiment, met praktische ideeën aangepast aan jullie organisatie of bedrijf. Zodat het werk voor iedereen werkbaar blijft.
49,6%
Sinds 2004 voert de SERV een driejaarlijks onderzoek bij de Vlaamse werknemers naar de werkbaarheid van hun jobs. Uit de meest recente resultaten van 2019 blijkt dat slechts 49,6% van de bevraagde werknemers aangeeft dat ze een werkbare job hebben. Meer dan de helft ervaart minstens één werkbaarheidsknelpunt, zoals werkstress, motivatieproblemen, weinig leermogelijkheden of moeilijkheden met de werk-privébalans.
8/10
In diezelfde werkbaarheidsmonitor wordt ook bevraagd in hoeverre werknemers het haalbaar achten dat ze hun werk kunnen doen tot aan hun pensioenleeftijd. 8 op 10 van de 40-plussers geeft aan dat ze dit haalbaar achten mits een werkbare job. Als men meerdere werkbaarheidsknelpunten ervaart, neemt dit af tot nog geen 2 op 10.
45,6%
Uit een bevraging bij ACV-leden die de webinar eindeloopbaanmaatregelen volgden, blijkt dat bijna de helft niet weet of zijn/ haar onderneming specifieke maatregelen of initiatieven voorziet die rekening houden met de leeftijd van de werknemers. Dit is tekenend voor de onwetendheid over het bestaan van cao 104 en hoe weinig er gebruik van wordt gemaakt.
