AFGIFTEKANTOOR GENT X ·ERKENNINGSNUMMER P602487 – B30032
RETOUR: HOOGSTRAAT 42, 1000 BRUSSEL
Linxuit
DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VOOR VRIJWILLIGERS VAN LINX+
Linxuit
2021 jaargang 1 · nummer 1 P602487
v.u.: Caroline Copers, Hoogstraat 42, 1000 Brussel
Retour: Linx+ vzw, Hoogstraat 42, 1000 Brussel
DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN LINX+
SEPTEMBER 2025
Interview:
Voetgangersbeweging
Linx+ op tournee met Anuna De Wever
KRUISWOORD
1. Nieuwe Blik Historik brochure (stad)
2. Discriminatie op basis van leeftijd
3. ABVV-spreker in De Roma (voornaam)
4. Hier vind je Buurthuis ‘t Lampeke (stad)
5. Netwerk van makerspaces
6. Auteur van Wil (voornaam)
7. Actie van de Voetgangersbeweging
8. Antwerpse wijk waar de Klappei ligt
9. Spreker op Dag van de Sociale Fotografie (voornaam)
LINXUIT LEZEN LOONT! Alle antwoorden vind je in deze Linxuit. Stuur het woord dat we zoeken voor 1 december 2025 naar info@linxplus.be of Linx+, Hoogstraat 42, 1000 Brussel. Vermeld duidelijk je naam en adres. Onder alle juiste inzendingen verloten we een exemplaar van het boek ‘Met de Duivel tegen armoede’ van Lucas Catherine (zie p. 23). Succes!
COLOFON
Driemaandelijks magazine van Linx+ vzw. 2025 • jaargang 5 • nummer 3
Linxuit is gratis voor vrijwilligers van Linx+. Andere geïnteresseerden kunnen zich abonneren voor 10 euro per jaar op BE79 8777 9643 0233.
Medewerkers en contact Linx+, Hoogstraat 42, 1000 Brussel tel. 02 289 01 80 info@linxplus.be, www.linxplus.be beryl.vervloet@linxplus.be dries.vandevelde@linxplus.be els.rits@linxplus.be marc.spruyt@linxplus.be sandra.temmerman@linxplus.be
Verantwoordelijke uitgever Miranda Ulens, Hoogstraat 42, 1000 Brussel
Omslag
foto: © Julie de Bellaing, winnaar Grote Prijs Sociale Fotografie 2025
Linx+ in jouw regio
WINNAAR VORIG KRUISWOORD “Mechelen” was het woord dat we zochten. Juliette Michaud uit Brussel is de gelukkige winnaar van het boek ‘Klassenjustitie’ van Yasmien Naciri. Veel leesplezier!
Antwerpen / Mechelen+Kempen stien.verbelen@linxplus.be Limburg carla.verdingh@linxplus.be Oost-Vlaanderen
hendrik.braet@linxplus.be, sabrina.meijs@linxplus.be Vlaams-Brabant wim.lahou@linxplus.be West-Vlaanderen fabienne.girolami@linxplus.be
Coördinatie en eindredactie: Marc Spruyt Opmaak: Rudi De Rechter
www.linxplus.be
www.linxplus.be/nieuwsbrief
www.facebook.com/linxplus
www.instagram.com/linxplus
Abonnementen en adreswijzigingen info@linxplus.be of Linx+ tav Els Rits, Hoogstraat 42, 1000 Brussel.
Druk Graphius / gedrukt op Circle offset (milieuvriendelijk en 100% gerecycleerd) papier
SANDRA ZEGT
100% maatschappelijk rendement!
Terwijl mijn jongste van drie kinderen zich klaarmaakt om voor het eerst op kot te gaan, voelen we ook bij Linx+ de spanning van een bewogen najaar. Want naast de gewone drukte maken we ons klaar om vanaf januari een nieuwe beleidsperiode in te duiken met een nieuw beleidsplan dat de komende vijf jaar richting geeft aan onze werking. En tegelijk zitten we midden in een spannend moment voor de hele sociaal-culturele sector: tegen 30 september 2025 beslist de Vlaamse regering hoe de subsidies verdeeld worden.
“Na vijftien jaar besparingen en stilstand is er dringend nood aan een inhaalbeweging”
Sandra
Wij weten intussen heel goed wat er op het spel staat. Na vijftien jaar besparingen en stilstand is er dringend nood aan een inhaalbeweging. Onze sector werkt elke dag met volle goesting aan meer participatie, meer ontmoeting, meer solidariteit. Alleen: met steeds stijgende kosten en subsidies die al sinds 2012 niet meer mee evolueren, wordt dat werk jaar na jaar moeilijker. Reken maar mee: wat in 2012 nog 100 euro waard was, is vandaag amper 90 euro waard, terwijl het eigenlijk 125 euro zou moeten zijn. Toch blijven we met veel creativiteit en inzet verder doen. Maar eerlijk is eerlijk: wie 100% maatschappelijk rendement wil, moet er ook 100% in investeren. En net zoals leerlingen en leerkrachten bij de start van een nieuw schooljaar hun lessen voorbereiden, zetten wij onze lijnen uit voor de toekomst. We denken na over hoe we vrijwilligers sterker kunnen ondersteunen, hoe we meer mensen kunnen bereiken en hoe we onze werking nog zichtbaarder maken. Dat vraagt plannen, middelen, maar vooral ook samenhorigheid. Want Linx+ bouw je nooit alleen, dat doen we met een stevig netwerk van vrijwilligers, medewerkers en partners die elke dag mee hun schouders zetten onder onze missie.
In dit nummer van Linxuit lees je meer over de uitdagingen en kansen die voor ons liggen. Je ontdekt hoe we – ondanks de krappe middelen – blijven inzetten op ontmoeting en samenwerking, en hoe we ons beleidsplan vormgeven. Want de toekomst van onze sector mag dan onzeker zijn, één ding staat vast: Linx+ gaat door, met goesting, creativiteit en een rotsvast geloof in solidariteit.
coördinator Linx+
Ontdek de nieuwe website van Linx+ Linx+ heeft een nieuwe website. En die is meer dan een bezoekje waard. Want je vindt er alles voortaan nog mooier, overzichtelijker en gebruiksvriendelijker dan nu het geval was.
Superhandig is dat je meteen online kan betalen als je bv. een gegidste wandeling of een andere activiteit boekt. Ook als je iets bestelt in onze webshop, kan je dat direct afrekenen. Zoek je als afdeling een gegidste
groepswandeling, dan krijg je een mooi overzicht waaruit je vlot kan kiezen. Ook activiteiten van onze lokale groepen zijn nu makkelijker terug te vinden. En speciaal voor onze vrijwilligers kreeg ook onze Inspiratiegids een opknapbeurt. Daar vind je tips, inspiratie en tools om je engagement bij Linx+ nog straffer te maken.
Duik er meteen in en ontdek alles op www.linxplus.be!
1 Op zaterdag 15 maart 2025 trok Linx+ E. Anseele - Misyna uit Antwerpen naar het Stadsmuseum van Lier, waar een enthousiaste gids hen rondleidde door de rijke geschiedenis van de stad. Ze stonden versteld van de replica van de Mamoet van Lier. Verder ontdekten ze een muur met foto’s van bekende Lierenaars zoals Felix Timmermans en Jan Ceulemans. De dag sloten ze af met een drankje en een gezellige babbel op de Grote Markt.
2 Zaterdag 7 juni 2025 stond Brugge B Onderweg in het teken van hun jaarlijkse verrassingsreis. De bus bracht hen langs verrassende plekjes: een bezoek aan de VRT, gevolgd door een gegidste wandeling langs het Banksymuseum en de rozentuin. De sfeer zat er meteen goed in, met veel gelach, interessante verhalen en smakelijke hapjes en drankjes onderweg.
3 Nog op 7 juni 2025 luisterden twintig enthousiaste deelnemers van Linx+ Mikpunt naar gids Stien tijdens ‘Tour den Bougie’, onze wandeling over de strijd voor het algemeen stemrecht in Antwerpen. Vijf arbeiders lieten het leven tijdens de staking van 1893. Het algemeen meervoudig stemrecht voor mannen volgde de dag erna, vrouwen moesten wachten tot 1948.
4 In het oorlogsmuseum van Overloon stapte Linx+ LKc Diepenbeek op zondag 8 juni 2025 letterlijk een stukje geschiedenis binnen. Tussen tanks, vliegtuigen en persoonlijke verhalen uit de Tweede Wereldoorlog voelden ze de kracht en het drama van die tijd. Een indrukwekkende, soms confronterende ervaring.
5 Op zaterdag 21 juni organiseerde Linx+ Tongeren een gezellige BBQ ten voordele van het BKKS Kinderkankerfonds. Dankzij een massale opkomst, inzet en gulheid konden ze een prachtig bedrag van €2500 schenken aan dit goede doel. Ze hopen dat deze bijdrage een glimlach kan toveren op het gezicht van heel wat kinderen, en hen een fijne vakantie kan bezorgen. Samen sterk voor een warmere wereld!
6 Donderdag 26 juni 2025 trok Linx+ Brugge S met 30 enthousiaste deelnemers de stad in. Gids Marc D’Haene liet hen een andere kant van Brugge zien, vol verborgen hoekjes en bijzondere verhalen. De groep genoot volop van de frisse blik op de stad, een mooie aanvulling op de uitstap van vorig jaar. Voor deze wandeling maakten ze gebruik van ons gratis aanbod voor afdelingen.
7 Op zondag 29 juni 2025 voelden de deelnemers van Linx+ ’t Virveld uit Dilsen-Stokkem zich even echte mijnwerkers in de Steenkolenmijn Valkenburg (Nederland). De nagebouwde mijn, diep in de mergelgroeve met originele machines en materialen, bracht de geschiedenis tot leven. Een korte film zette de toon, en daarna nam de gids hen mee door de gangen, waarbij hij verhalen vertelde die je het verleden echt deed beleven.
8 Dinsdag 15 juli 2025 glipten 46 deelnemers van Linx+ Egelantier uit Heist aan boord van het ‘treintje’ door het rustige polderlandschap van Eede in Nederland. Hoogtepunt was de wijngaard ’t Biezenhof: een rondleiding, een wijnproeverij en
volop gelegenheid om bij te praten. De dag eindigde gezellig met koffie en gebak, een perfecte combinatie van ontspanning en samenzijn.
9 Op donderdag 28 augustus 2025 begon Linx+ Fotogroep Mikpunt uit Antwerpen aan een avontuurlijke tweedaagse in Nederland. Na koffie in Oosterhout stond Kasteel De Haar op het programma, gevolgd door een ontdekking van de Flevolandse polders. De volgende dag brachten tanks, vliegtuigen en defensiegeschiedenis in het Nationaal Militair Museum de groep in vervoering, met een ontspannende rondvaart door de grachten als perfecte afsluiter.
OPROEP Wil jij jouw activiteit in de volgende Linxuit zien verschijnen? Bezorg dan een kort verslag én foto van je evenement aan je regionale afdelingsondersteuner. Vermeld zeker wat, waar en wanneer. Vertel ook iets over hoe het verliep en of de deelnemers tevreden waren. Op die manier inspireer je andere afdelingen en zet je je eigen afdeling in de kijker!
¢ Zoek je tips om activiteiten te organiseren, of wil je weten hoe je geld in het bakje van jouw afdelingskas kan krijgen? Bezoek dan onze inspiratiegids op www.linxplus.be/inspiratiegids
WIST JE DAT… je als Linx+ afdeling voortaan zelf je activiteiten kan aankondigen op onze website? Zo maak je extra reclame! Surf naar www.linxplus.be/ aankondigen en vul alle gegevens in. Hulp nodig hierbij? Contacteer dan je regionale afdelingsondersteuner. Enkel activiteiten die openstaan voor een breed publiek en herkenbaar zijn als Linx+ activiteit worden opgenomen.
SAMEN TEGEN ARMOEDE
“Armoede verdwijnt niet met één dag actie, maar elke ontmoeting kan wel een vonk zijn. En veel vonken maken vuur.”
ervaringsdeskundige
Werelddag van het Verzet tegen Armoede
Elk jaar op 17 oktober klinkt wereldwijd dezelfde oproep: armoede is geen persoonlijk falen maar een maatschappelijk onrecht. Die dag – de Werelddag van het Verzet tegen Armoede – ontstond eind jaren ’80 in Parijs en groeide uit tot een internationale beweging. Het is een dag om te luisteren naar mensen in armoede, hun kracht te erkennen en samen te zoeken naar structurele oplossingen. Met Linx+ zetten we mee onze schouders onder initiatieven die verbinden, confronteren en hoop geven.
Lezing in Brussel
In de aanloop naar 17 oktober organiseert Linx+ samen met het Vlaams ABVV de lezing ‘Een armoedig beleid’. Samen onderzoeken we welke beleidskeuzes mensen in armoede extra treffen, maar ook welke alternatieven écht het verschil kunnen maken.
Aan het woord komen:
× Heidi Degerickx, coördinator Netwerk Tegen Armoede
× Prof. dr. Rudi Roose, Universiteit Gent
× Ayoubi Benali, studiedienst Vlaams ABVV
× Raf De Weerdt, federaal secretaris ABVV
Na de lezing is er ruimte voor vragen en uitwisseling.
¢ Zaterdag 11 oktober 2025, van 10 tot 12u in De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel. Inschrijven: www.linxplus.be
Hoe het begon
De eerste Werelddag van het Verzet tegen Armoede vond plaats op 17 oktober 1987 in Parijs. Op het Trocadéro, dezelfde plek waar de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd ondertekend, verzamelden duizenden mensen om slachtoffers van armoede, geweld en uitsluiting te herdenken. Hun boodschap was duidelijk: armoede is een schending van de mensenrechten.
In 1992 riepen de Verenigde Naties 17 oktober officieel uit tot internationale dag. Sindsdien klinkt de oproep elk jaar wereldwijd: luister naar mensen in armoede en werk samen aan structurele verandering.
Waarom erbij zijn?
Omdat armoede ons allemaal aanbelangt. Deze momenten bieden niet alleen inzichten, maar vooral ontmoeting en verbondenheid. Ze tonen dat verandering begint bij luisteren, samen nadenken én samen handelen.
Inspiratiedag in Antwerpen
In Antwerpen zijn we dan weer present op de inspiratiedag van SAAMO om samen met mensen in armoede naar de wereld te kijken. Verwacht persoonlijke verhalen die tonen hoe armoede écht voelt: soms hard, maar altijd doordrongen van kracht en hoop.
Tijdens workshops en gesprekken koppel je die verhalen aan maatschappelijke inzichten. Je ontdekt hoe vooroordelen sneuvelen en hoe nieuwe perspectieven zichtbaar worden. Na afloop stap je naar buiten met een frisse blik: wie anders kijkt, ziet ook andere oplossingen. Met Linx+ organiseren we een sofagesprek over sociale bescherming. Centraal staan vijf foto’s uit ons inclusietraject met mensen in armoede. Aan tafel schuiven onder meer Patrick Vanderlooven (begeleider) en een van de deelnemers aan, die hun persoonlijke ervaringen en inzichten delen. De foto’s fungeren als kapstokken: elk beeld opent een nieuw gespreksonderwerp en nodigt uit om samen te ontdekken wat sociale bescherming écht betekent.
¢ Vrijdag 17 oktober 2025 omstreeks 12u in de foyer van zaal Arenberg. Info: www.saamo.be.
Isja Puissant
Isja Puissant is één van onze jongste vrijwilligers. Sinds 2022 is hij actief als Linx+gids in Gent. Hij is naast gids ook een activist rond sociale strijd en mensenrechten. Gaza, arbeidsrechten en postkolonialisme vragen volgens hem dezelfde strijd. De maatschappij kan enkel vooruit door het kwade te bestrijden.
Dag Isja, kan jij je even voorstellen aan onze lezers?
Isja: “Ik ben Isja. Al drie jaar ben ik gids en vrijwilliger bij Linx+. Ik geef rondleidingen over Ons Huis en de sociale geschiedenis van Gent. Daarbij gaat het vaak over de coöperatie ‘Vooruit’, die hier is ontstaan en zich verder ontwikkeld heeft. Geschiedenis boeit me al mijn hele leven als basis voor sociale strijd. Mijn papa werkt bij de vakbond en mijn mama is sociaal werker.
Ik heb samen met mijn vader onze familiegeschiedenis doorgespit om te weten wat er tijdens de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. We ontdekten een Joodse familietak waarvan slechts één iemand overleefde. De laatste tijd ben ik ook veel met Palestina bezig en met de hulpvloot naar Gaza.”
Hoe zie jij vrijwilligerswerk en activisme samenkomen?
Isja: “Ik ben hier eigenlijk begonnen met de standaard rondleiding te geven. Zo zijn er acht pagina’s vol met boeiende feiten over het verleden. Ik denk aan Ferdinand Dierkens, de architect van Ons Huis. Interessant, maar ook wat droog en met weinig linken naar het heden.
Ik ben er dan zelf ingedoken. Ik stelde me de vraag wat er nu, in onze huidige maatschappij, gelinkt is aan deze historische feiten. Zo kwam er veel naar boven, zoals de vijfdagenwerkweek, vakantiedagen en pensioenen. Ze worden als normaal en vanzelfsprekend ervaren. Maar er is een hele strijd aan voorafgegaan en dat wordt vergeten. De link met de geschiedenis moet worden gemaakt om mensen duidelijk te maken dat als je iets beter wilt, als je iets wil veranderen in de wereld, je moet vechten. Met andere woorden: activisme. Want dat komt niet vanzelf.
Ik herken zo een aantal heel specifieke hedendaagse parallellen rond de strijd voor het algemeen stemrecht in België. Maar ook internationale solidariteit, die gelinkt kan worden aan de Spaanse Burgeroorlog waarbij mensen van hier mee vochten tegen Franco.”
Het verleden, heden en toekomst zijn voor jou sterk verstrengeld, hoe zie jij dat?
Isja: “Ik vind het heel belangrijk om mensen duidelijk te maken dat de maatschappij waarin we nu leven is gemaakt door strijd in het verleden. Het algemeen stemrecht bijvoor-
beeld is er niet vanzelf gekomen. Dat gebeurde niet door het lief te vragen. Er zijn hiervoor mensen gestorven. Druk uitoefenen is belangrijk. De maatschappij is er daardoor beter op geworden.
We evolueren naar een betere toekomst, maar er blijft weinig tijd en narratief om te vechten voor wat we willen. Dat narratief moet veranderen. Onderdrukking moet tegenstand krijgen. Niemand mag macht opeisen ten koste van anderen. Rode draad: strijd tegen het kwade. Het verleden leert dat samenkomen nodig is om vooruit te gaan. Nu veel crisissen zichtbaar worden, kunnen mensen niet meer wegkijken. Ik had dit eerder willen zien.”
Hoe ben jij bij Linx+ begonnen?
Isja: “Ik heb gestudeerd voor leerkracht geschiedenis en dat lag me ook. Ik wilde gidsen in Gent, maar wist niet hoe. Ik zocht iets laagdrempelig waar ik inhoudelijk kon bijdragen. Mijn vader raadde me Ons Huis aan. Ik nam deel aan een vergadering van de ‘Vrienden van Ons Huis’ en twee maanden later sprak ik Sabrina, de Linx+ medewerkster in Gent. Ik werd een aantal keren meegenomen op gidstoeren om te observeren. Nog eens twee maanden later mocht ik zelf aan het werk gaan. Mijn eerste keer was op Open Monumentendag.”
Hoe is het om als jongere aan vrijwilligerswerk te doen?
Isja: “Sinds mijn 18de ben ik actief bezig met vrijwilligerswerk. Tijdens mijn studie deed ik misschien net iets te veel (lacht). Ik raakte snel betrokken bij Hart Boven Hard, daarnaast ook bij Linx+ en de strijd voor Palestina. Het is veel, maar ik haal er veel voldoening uit. Een gevoel dat sterker is dan bij een job.”
Wat zou je als boodschap willen geven aan onze lezers?
Isja: “Door ons te verenigen kunnen we veel verschil maken!”
→ Douaa Alsebahy
Cinema als tweede thuis: verbinding bij Filmhuis Klappei
Vrijwilligerswerk draait om verbinding, zowel binnen een groep als met andere organisaties en gemeenschappen. In deze Linxuit-reeks laten we je kennismaken met verschillende praktijkvoorbeelden.
In de Seefhoek van Antwerpen ligt een cinema die meer doet dan films draaien. Filmhuis Klappei is een tweede thuis voor de buurt: een ontmoetingsplek waar cultuur, vrijwilligerswerk en verbinding samenkomen. Van debatten en kinderfilms tot conversatietafels en festivals – hier opent film deuren naar nieuwe kansen, vriendschappen en initiatieven. Linx+ werkte mee aan projecten die dat nog tastbaarder maken, zoals de Cinemawandeling. Zo wordt de cinema een springplank voor mensen én gemeenschappen. Een gesprek met coördinatrice Ewa en vaste vrijwilliger Patrick van Filmhuis Klappei.
Kan je kort even schetsen wat Filmhuis Klappei is?
Ewa Prądzyńska-Kostecka: “Filmhuis Klappei is een buurtcinema in de Seefhoek, een wijk in Antwerpen. Eigenlijk zijn we iets meer dan enkel een cinema, we streven ernaar een tweede huis te zijn voor de buurtbewoners. Het is een ontmoetingsplek, een cultuurhuis, een veilige plek waar iedereen binnen kan wandelen om met andere mensen te babbelen en samen te zijn en ideeën uit te wisselen.”
Kan je een voorbeeld geven van wat je doet buiten de filmvoorstellingen?
Ewa: “Bij de filmvertoningen proberen we zo vaak mogelijk debatten te organiseren, voor- of nagesprekken of lezingen over de films. Het gaat dus niet alleen om de filmvoorstelling. Daarnaast hebben we regelmatig muziekoptredens en comedyavonden. We werken ook filmfestivals uit, zoals de Dagen van de Sociale Film. En met Taaloor organiseren we Nederlandse conversatietafels voor anderstaligen. Daarvoor stuurt Atlas (het stedelijk agentschap voor integratie en inburgering in Antwerpen) nieuwe deelnemers naar ons. Wij krijgen van Atlas ook tools en
nieuwe methodieken om mee aan de slag te gaan.”
De Seefhoek, de wijk waarin de Klappei ligt, is niet de meest gemakkelijke buurt. Werken jullie er met de Klappei ook aan het imago van deze buurt?
Ewa: “Ja, we willen laten zien dat 2060 – de postcode van deze wijk –een fantastische buurt is. Het is een diverse buurt en er gebeuren soms dingen, maar er zijn ook echt heel boeiende activiteiten. Er wonen hier fantastische mensen. Lokale organisaties zoeken hier verbinding met elkaar en met de buurt, want het is altijd makkelijker om positieve zaken in beeld te brengen met een grote groep mensen en organisaties samen.”
Bij Filmhuis Klappei werken jullie met veel vrijwilligers. Hoe pakken jullie dat aan? Wat zijn de taken van de vrijwilligers?
Ewa: “Op een jaar tijd is het aantal verdubbeld tot een groep van meer dan vijftig vrijwilligers. Ons Filmhuis wordt gedragen door deze mensen: achter de toog staan, ticketverkoop, de film opzetten, productie rond de evenementen... In kleine werkgroepen krijgt elke nieuwe vrijwilliger de kans om eigen ideeën te ontplooien. De betrokkenheid is dus groot. Veel deelnemers van Taaloor geven zich ook op als vrijwilliger. Door bijvoorbeeld achter de toog te staan en een babbeltje te slaan, kunnen ze hun Nederlands oefenen en leren ze hun buren kennen. Maar ook dat willen we breder trekken, door hen te betrekken bij de werking van de Klappei, zoals in de programmatie. Onlangs werd een nieuwe anderstalige vrijwilliger onze fotograaf tijdens de evenementen. We willen dat ons Filmhuis via film een opstapje is naar zoveel meer andere zaken.”
Hebben mensen het gevoel dat ze hier welkom zijn? Kunnen ze hier gewoon binnenwandelen?
Ewa: “Iemand zei dat we de living van de wijk zijn. Dat is heel fijn om te horen, want dat is inderdaad onze bedoeling. Tegenwoordig zijn we elke dag open, al is het maar de bar. We willen het signaal geven dat iedereen hier altijd welkom is en de kans krijgt om eigen activiteiten te organiseren. We staan open voor ideeën van buitenaf: voor filmvoorstellingen, maar ook tentoonstellingen en zelfs feestjes. Dat verschilt met een commerciële cinema.”
Het is opvallend hoe breed jullie doelgroep is.
Ewa: “Klopt. Deze zomer hadden we elke woensdag gratis kinderfilms. Niet elk kind kan op vakantie, vooral in onze wijk. We beseffen dat voor sommige ouders een filmticket moeilijk te betalen is, ook al zijn onze tickets erg laag in prijs. Het gratis programma was ongelooflijk succesvol. We zagen vooral families en gepensioneerden opdagen, maar ook groepen, zoals een groep van het asielcentrum.
Tijdens de zomervakantie organiseerden we op zondagen Cremerie Nora (naar een buurtbewoonster van de straat), een soort ijssalon. Ook dat werkte heel verbindend. Filmhuis Klappei heeft de troef over een leuke binnenkoer te beschikken, een oase van rust middenin de stad. Mensen keken er echt naar uit om langs te komen voor een ijsje of een drankje, of voor de vele gezelschapsspelletjes die we in huis hebben, maar vooral voor een babbeltje.”
Hoe probeert Filmhuis Klappei gemeenschappen of groepen te verbinden via film en cultuur?
Ewa: “We werken vaak samen met andere partners. We proberen hen actief uit te nodigen hier iets te organiseren. Tot nu toe hadden we voornamelijk eenmalige samenwerkingen. We zijn al een tijdje aan het evolueren
naar meer structurele samenwerkingen, bijvoorbeeld met Madame Fortuna (een participatieve kunstenorganisatie uit Antwerpen) of Antwerp For Palestine. Met hen willen we om de twee of drie maanden samen iets doen. Zo organiseerden we bijvoorbeeld een keer een vertoning van No Other Land, met nadien een volkskeuken en een nagesprek. Dat viel in de smaak.”
Hoe Filmhuis Klappei verbindt
× Een tweede thuis voor de buurt: Open bar, gezelschapsspelletjes en ontmoetingsmomenten brengen buurtbewoners dichter bij elkaar.
× Vrijwilligers verbinden mensen: Lokale bewoners en Taaloor-deelnemers doen mee als vrijwilliger, leren elkaar kennen en dragen actief bij aan de programmatie.
× Cultuur en debat als lijm: Films, nagesprekken, muziek- en comedyavonden stimuleren sociale interactie en kennisdeling binnen de gemeenschap.
× Samenwerking met partners: Projecten met Madame Fortuna, Antwerp For Palestine en Het Roze Huis verbinden Klappei met nieuwe groepen en doelgroepen.
× Linx+ als springplank: Via de Cinemawandeling en Dagen van de Sociale Film brengt Linx+ nieuwe bezoekers en gemeenschappen naar het filmhuis.
In het verleden werkten jullie samen met Linx+, onder andere voor de Cinemawandeling tijdens Open Monumentendag. Hoe kijken jullie terug op die samenwerking?
Ewa: “Dat was mijn eerste samenwerking met Linx+, ik was toen nog maar pas aan de slag als coördinatrice. Het was heel boeiend om een ander perspectief op onze rijke cinemageschiedenis te krijgen. Met deze wandelingen kregen we ook nieuwe bezoekers, mensen die voordien nog nooit naar de Klappei waren gekomen.”
Patrick: “Ik kijk hier op een zeer warme en positieve manier op terug, zowel qua voorbereiding als qua uitvoering. Voor mij was het zeer geslaagd, vanaf het begin was er een goede communicatie. Dat wij als kleine buurtcinema ook een plekje krijgen in de rijke filmgeschiedenis van Antwerpen voelt erg fijn. De wandelingen waren trouwens in een mum van tijd uitverkocht. Linx+ en de Klappei werken al geruime tijd succesvol samen, bijvoorbeeld tijdens de Dagen van de Sociale Film, het jaar-
lijkse filmfestival in het najaar. Het toont hoe twee organisaties elkaar kunnen versterken door hun gemeenschappelijke interesses te bundelen en het sociaal-culturele aspect van cinema samen naar voren te brengen.”
Zien jullie in de toekomst nog verdere mogelijkheden tot samenwerking met Linx+? En welke thema’s of formats willen jullie dan verkennen?
Ewa: “We hebben alvast een herhaling van de cinemawandeling tijdens Open Monumentendag en de deelname van Linx+ aan Dagen van de Sociale Film. Maar we zijn ook geïnteresseerd in jullie fotografieprojecten. Daarnaast willen we bekijken of er een samenwerking mogelijk is met Linx+, de Klappei en Het Roze Huis. Jullie werkten dit jaar al de Queer wandelingen uit, maar in het najaar vindt steevast het Holebi Filmfestival plaats en het leek ons relevant om dan de koppen bij elkaar te steken. Bovendien openen we dit najaar een nieuwe zaal op de eerste verdieping die we willen inrichten als polyvalente ruimte. Ook dat biedt mogelijkheden.”
→ Stien Verbelen
Omgaan met ageïsme tegenover jongeren in je vrijwilligersgroep
Onze Linx+ vrijwilligers zetten zich met volle overtuiging in om mensen samen te brengen en initiatieven op poten te zetten. Toch merken sommigen op dat hun groep minder divers is dan ze zouden willen. Hoe komt dat? En hoe kunnen we hier verandering in brengen? Samen zoeken we naar manieren om écht open en inclusief te zijn.
Wat is ageïsme?
Discriminatie op basis van leeftijd –of ageïsme – gebeurt wanneer een individu of groep vooroordelen heeft tegenover een andere leeftijdsgroep. Vaak zijn dit generatie-gerelateerde stereotypen. Denk aan opmerkingen zoals: “De jeugd van tegenwoordig heeft geen respect” of “Ouderen zijn grijs.” Voor sommigen lijken zulke uitspraken onschuldig, maar ze voeden discriminatie en kunnen het zelfbeeld van de betrokken personen ondermijnen. Iedereen probeert immers een waardevolle plek in de wereld te vinden en betekenisvol bezig te zijn.
Strijd en motivatie per generatie
Elke generatie kent zijn eigen strijd, vaak voortbouwend op eerdere generaties. Vrijwilligerswerk, activisme en leergierigheid zijn manieren om die strijd vorm te geven. Omdat strijd veel energie vraagt, kan het gebeuren dat mensen afhaken. Daarom is steun tussen generaties zo belangrijk. Helaas ontstaat er soms een ‘wij-zij’-verhaal, waarbij groepen denken dat de ander zich niet wil aanpassen. Om jongeren beter te betrekken geven we enkele handvaten voor vrijwilligersgroepen. (Belangrijk: Naar ouderen bestaan ook stereotypen. Dit is een dubbele dynamiek die elke generatiekloof meemaakt.)
Specifieke vooroordelen tegenover jongeren
Gebrek aan ervaring - Jongeren krijgen vaak te horen dat ze te weinig ervaring hebben. Daardoor worden ze niet altijd serieus genomen of krijgen ze minder verantwoordelijkheid. Juist door kansen te geven kunnen ze ervaring opbouwen en groeien in hun rol.
Onbetrouwbaar of niet loyaalSoms denkt men dat jongeren niet lang blijven of zich minder inzetten. Dat maakt dat hun inzet minder wordt gewaardeerd, terwijl veel jongeren juist met veel passie deelnemen, zij het op hun manier.
Ander werk- of communicatiepatroon - Jongeren werken en communiceren vaak anders: directer, sneller of digitaal. Dit kan botsen met traditionele stijlen en soms als oppervlakkig of respectloos worden gezien, terwijl het vaak om generatieverschillen gaat.
“Ze snappen de waarden niet”Een hardnekkig beeld is dat jongeren de waarden van vrijwilligerswerk niet begrijpen of minder waardevol achten. Terwijl jongeren juist nieuwe perspectieven meebrengen die de groep toekomstbestendig maken.
Dynamiek in vrijwilligersorganisaties
Machtsverhoudingen en cultuurOudere vrijwilligers hebben vaak meer ervaring en invloed, waardoor hun manier van werken en waarden de norm worden. Voor jongeren kan dit aanvoelen als een gesloten cultuur met weinig ruimte voor nieuwe ideeën.
Weerstand tegen verjongingSommige groepen zijn bang dat jongeren bestaande tradities of routines doorbreken. Dat kan bewust of onbewust leiden tot afstand en samenwerking bemoeilijken.
Inclusie-uitdaging - Wanneer jongeren het gevoel hebben dat hun inbreng niet telt, haken ze sneller af. Ze voelen zich niet welkom en hun talenten blijven onbenut. Een inclusieve aanpak vraagt aandacht: jongeren actief betrekken en ruimte geven om mee te denken en beslissen.
Gevolgen van ageïsme tegen jongeren
Uitsluiting - Jongeren krijgen binnen vrijwilligerswerk soms minder kansen of geen taken van betekenis. Ze worden daardoor sneller naar de rand van de groep geduwd. Dat maakt dat ze zich niet echt deel van de organisatie voelen en hun talenten onbenut blijven.
Verlies van motivatie - Wanneer jongeren het gevoel hebben dat hun inzet niet erkend wordt, verliezen ze al gauw hun motivatie. Het resultaat is dat ze de organisatie sneller verlaten, terwijl ze net veel energie en nieuwe ideeën zouden kunnen brengen.
Beperkte diversiteit - Door jongeren onvoldoende te betrekken, mist de organisatie waardevolle vernieuwing. Hun frisse blik en andere invalshoeken maken een groep vaak toekomstbestendiger. Zonder die inbreng blijft de werking te veel op hetzelfde elan verdergaan, waardoor vernieuwing moeilijk wordt.
Hoe pak je dit aan als groep?
Bewustwording - Het begint allemaal bij bewustwording. Vrijwilligers kunnen getraind worden om hun eigen vooroordelen tegenover jongeren te herkennen. Vaak sluipen bepaalde ideeën of beelden er onbewust in, maar door ze bespreekbaar te maken kan er al veel veranderen. Generatiebruggen bouwen - Een sterke manier om samenwerking te bevorderen is het bouwen van generatiebruggen. Dit kan heel eenvoudig door duo’s of gemengde teams te vormen, waarin oudere en jongere vrijwilligers samen aan de slag gaan. Zo ontstaat er meer wederzijds begrip en groeit het vertrouwen.
Ruimte voor verschil - Jongeren hebben vaak andere stijlen en verwachtingen. Denk aan hun digitale vaardigheden of de voorkeur voor een flexibelere inzet. Het is belangrijk om die verschillen niet als probleem te zien, maar als een kans. Door ruimte te geven aan andere ma-
nieren van werken, kan de organisatie rijker en wendbaarder worden.
Waarde van jongeren benadrukken - Jongeren brengen veel waarde mee: energie, nieuwe perspectieven en frisse ideeën. Ze zorgen ervoor dat de organisatie zich kan vernieuwen en mee kan groeien met de tijd. Door die waarde te erkennen en te benoemen, voelen jongeren zich gezien en gemotiveerd om zich te blijven inzetten.
Taal en framing
Geen ‘wij-zij’-denken versterkenHet is belangrijk om niet te vervallen in een tegenstelling tussen jong en oud. Vrijwilligerswerk draait juist om samenleven en samenwerken. Door de nadruk te leggen op wat verschillende generaties elkaar te bieden hebben, ontstaat er een inclusieve sfeer waarin iedereen zich thuis kan voelen.
Ageïsme als tweerichtingsverkeer - Ageïsme wordt vaak gezien als iets dat vooral ouderen treft, maar het werkt in beide richtingen. Ook jongeren kunnen uitgesloten worden of botsen op vooroordelen. Door dit te benoemen, maken we duidelijk dat jongeren net zo kwetsbaar zijn voor
uitsluiting en dat het nodig is om ook hun positie te versterken.
Concrete voorbeelden - Vaak uit ageïsme zich in kleine opmerkingen die misschien onschuldig lijken, maar wel kwetsend zijn. Denk aan zinnen zoals: “Je bent nog te jong om dat te begrijpen.” Zulke uitspraken bevestigen het idee dat jongeren minder waard zijn of minder te zeggen hebben. Het zijn precies die subtiele vormen van discriminatie die bewust gemaakt en doorbroken moeten worden.
Praktische tips om jongeren te betrekken
Het klinkt allemaal mooi in theorie, maar hoe begin je daar nu concreet mee als organisatie? Er zijn een paar eenvoudige stappen die echt het verschil kunnen maken.
Gebruik kanalen die jongeren aanspreken, zoals sociale media of samenwerkingen met scholen en hogescholen. Zorg daarnaast dat vrijwilligerswerk niet altijd een langdurig, uitgebreid engagement hoeft te zijn: jongeren stappen vaak liever in projectmatig of flexibel vrijwilligerswerk. En misschien wel het belangrijkste: geef jongeren meteen verantwoordelijkheid. Door hen een taak
van betekenis te geven, voelen ze zich serieus genomen en zijn ze sneller geneigd zich in te zetten en te blijven.
Samengevat
Ageïsme treft ook jongeren, zeker in vrijwilligersorganisaties. Wanneer ze geen ruimte krijgen om hun talenten te tonen, verliezen we niet alleen hun motivatie, maar ook kansen voor vernieuwing en toekomstbestendigheid. Door bewustwording, samenwerking tussen generaties en actieve betrokkenheid kunnen vrijwilligersgroepen sterker en inclusiever worden. Het gaat niet om oud tegen jong, maar om samen bouwen aan een cultuur van respect en solidariteit, waarin iedereen zich gezien en gewaardeerd voelt.
Call-to-action
De boodschap is eigenlijk simpel: durf jongeren actief uit te nodigen, laat hen meedenken en geef hen de ruimte om verantwoordelijkheid op te nemen. Organisaties die jongeren een stem geven, ontdekken vaak hoeveel frisse ideeën en energie dit oplevert. Zo bouw je niet alleen aan een sterkere vrijwilligersgroep, maar ook aan een cultuur van respect, solidariteit en samenwerking tussen generaties.
→ Kevin De Block
Eerder verschenen in de reeks
Kruispuntdenken:
× Omgaan met neurodivergente mensen
× Omgaan met mensen in armoede
× Omgaan met racisme en huidskleur
× Omgaan met gender en seksualiteit
× Omgaan met anderstalige vrijwilligers
× Omgaan met eenzaamheid
Lezen kan op www.linxplus.be/ inspiratiegids
Twee wandelingen vol geschiedenis
Nieuwe audiotour: Een stem langs de Antwerpse straten van 1942
Met de herdenkingswandeling door de Antwerpse wijk Zurenborg wordt al acht jaar stilgestaan bij de anti-Joodse razzia’s van de zomer van 1942. Duizenden Joodse stadsgenoten werden toen, met medewerking van de Antwerpse politie, opgepakt en gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau.
Vanaf nu kan deze wandeling ook op een nieuwe manier worden beleefd: via een audiotour die het verhaal toegankelijk maakt voor iedereen die op eigen tempo wil herdenken en leren. De tour brengt je langs betekenisvolle plaatsen en combineert historische duiding met fragmenten uit de boeken Wil en 1942 – Het jaar van de stilte, muziek en heldere uitleg. Zo ontstaat een intense luisterervaring die zowel ruimte laat voor persoonlijke beleving als educatie.
De audiotour is het resultaat van een samenwerking tussen Linx+, Curieus, Curieus Zurenborg en Kazerne Dossin, met bijdragen van
o.a. Herman Van Goethem, Jeroen Olyslaegers en geëngageerde buurtbewoners. Het project wil de herinnering levend houden én een appel doen naar vandaag: oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen moeten altijd en overal veroordeeld worden.
¢ Beluister de audiotour via www.linxplus.be/audiotours Bij de audiotour hoort een boekje met praktische informatie en beelden. Downloaden of bestellen kan via www.linxplus.be
Nieuwe wandelbrochure: Blik Historik Herstal
Herstal, ooit een industriële draaischijf van wereldformaat, draagt vandaag nog altijd de sporen van zijn verleden. In de nieuwe wandelbrochure Blik Historik Herstal nemen we je mee langs de plekken waar steenkool, smederijen, wapenfabrieken en motorenbouw de stad groot maakten. En waar sociale strijd en migratie het dagelijks leven kleurden.
Tijdens een verrassend groene tocht van 9 kilometer wandel je van de beboste terrils naar het verlaten moderne station, van arbeiderswijken naar het bruisende FN-complex. Je ontdekt hoe een mijnsite een exclusief golfterrein werd, hoe
de vrouwenstaking van 1966 de stad beroerde, en hoe coöperatie
La Ruche plaats moest ruimen voor een spectaculair nieuw stadhuis. De wandeling start en eindigt aan het station van Herstal, makkelijk bereikbaar vanuit Luik-Guillemins. Halverwege kan je pauzeren in mijnwerkerscafé La Petite Bacnure, een plek waar de tijd lijkt stil te staan.
Of je nu een halve dag trekt of er een volledige daguitstap van maakt: deze route laat je het industriële en sociale verleden van Herstal op een intense manier beleven.
¢ Downloaden of bestellen kan via www.linxplus.be
Alternatieven van onderop
The Cost of Growth
Voor wie groeit de economie en wie betaalt de prijs? In de documentaire The Cost of Growth leggen Anuna De Wever en Lena Hartog de pijnlijke verbanden bloot tussen klimaat, ongelijkheid en macht.
Voor wie blijft de economie groeien en ten koste van wie? Wat is de werkelijke prijs die mensheid en planeet betalen voor eindeloze groei?
Wat als de klimaatcrisis in de kern gaat over uitbuiting, ongelijkheid en macht? En hoe ziet een economie eruit die niet draait om winst, maar om democratie, rechtvaardigheid en welzijn?
In de documentaire The Cost of Growth gaat Anuna De Wever samen met Lena Hartog, op zoek naar antwoorden op deze vragen bij grassroots-bewegingen in Italië, Servië en Sápmi, en bij toonaangevende experts zoals Greta Thunberg, Vijay Prashad en Jason Hickel.
Door te luisteren naar grassroots-bewegingen, economen en beleidsmakers laat de film zien hoe het mondiale kapitalisme mensen en natuur beïnvloedt. Terwijl ecologische verwoesting hand in hand gaat met toenemende ongelijkheid en polarisatie, onthult de documentaire de verborgen kosten van een economie die altijd maar moet groeien. Ze legt zowel de mechanismen bloot die dit systeem in stand houden, als de verhalen die de problemen verbergen.
Door in gesprek te gaan met activisten en gemeenschappen en innovatieve alternatieven te tonen, biedt de film concrete strategieën voor een wereld voorbij groei. Ze daagt dominante ideeën over technologische oplossingen en door angst gedreven politiek uit en pleit voor een echte, democratische transformatie van onderop.
Voorstellingen
Linx+ organiseert samen met de Green Offices van universiteiten en hogescholen een tournee door Vlaanderen. Bekijk de documentaire en ga in gesprek over de toekomst die we samen vormgeven.
× Woensdag 1 oktober 2025: Theater Tinnenpot, Gent (Première, nagesprek o.m. Miranda Ulens, Vlaams ABVV)
× Maandag 13 oktober 2025: UHasselt, Campus Hasselt (nagesprek o.m. Andres Vandereycken, ABVV)
× Woensdag 15 oktober 2025: KU Leuven, Pangaean
× Dinsdag 21 oktober 2025: UGent, Blandijn (nagesprek o.m. Sacha Dierckx, ABVV)
× Donderdag 30 oktober 2025: Antwerpen, De Roma (nagesprek o.m. Bruno Verlaeckt, ABVV) Andere data volgen.
¢ Tickets en info: www.linxplus.be
Iedereen voetganger:
maak kennis met de Voetgangersbeweging
Hoe breng je beweging in mobiliteit? Dat onderzoeken we dit jaar samen met middenveldorganisaties die daar al jaren werk van maken. Mobiliteit is namelijk ons jaarthema. In de vorige edities van Linxuit lieten we de Verenigde Supporters Openbaar Vervoer en de Fietsersbond aan het woord. Ditmaal lopen we langs bij de Voetgangersbeweging voor een gesprek met Tom Dhollander en Naomé Carmeliet.
Hoe en wanneer is de Voetgangersbeweging ontstaan? En vanuit welke noodzaak?
Tom: “De Voetgangersbeweging vzw is een Belgische organisatie die zich inzet voor leefbare, veilige en aangename openbare ruimte, met de nadruk op zachte weggebruikers zoals voetgangers. De beweging is ontstaan begin jaren 2000 uit de groeiende bekommernis rond verkeersveiligheid, mobiliteit en stadsleefbaarheid. Verschillende burgers, experten en lokale actiegroepen merkten dat bij mobiliteitsbeleid vooral aandacht ging naar auto’s en doorstroming, terwijl de voetganger, fietser en de kwaliteit van de publieke ruimte vaak vergeten werden.
In de beginfase hadden we amper middelen om structureel te wegen, maar langzaamaan is de organisatie gegroeid. We zijn vandaag een vast team van een tiental medewerkers en heel wat freelancers die samenwerken met een groot netwerk van scholen, lokale besturen, bedrijven en organisaties en bovenlokale overheden. Daar trachten we onze boodschap over te brengen en op het beleid te wegen.”
Zo maak jij je buurt bewandelbaar
1. Zet in op veilige schoolomgevingen Organiseer een actie rond zone 30 of test een schoolstraat uit. Gebruik symbolen of ludieke acties (zoals een zebrapadactie) om je boodschap zichtbaar te maken.
2. Maak de publieke ruimte bespreekbaar Breng obstakels in kaart die voetgangers hinderen (fout geparkeerde fietsen, vuilnisbakken, smalle voetpaden) en kaart dit aan bij het gemeentebestuur.
Wordt jullie expertise voldoende erkend door beleidsmakers?
Tom: “Als organisatie krijgen we zeker veel erkenning. Maar of er dan ook genoeg gebeurt voor de voetganger? Nee, het kan veel meer zijn.
Een goed voorbeeld zijn de Hoppinpunten: dat idee, waarbij de voetganger de schakel vormt tussen verschillende vervoersmiddelen, is mee door ons ontwikkeld en wordt nu uitgerold. Het is wel zo dat te voet gaan moeilijk te vergelijken is met fietsen. Fietsen krijgt vandaag een enorme boost, zeker als alternatief voor woon-werkverkeer, terwijl wandelen veel meer is dan enkel een verplaatsing. Alles versnelt ook bij het fietsen, zeker met de introductie van de speed pedelecs. Bij te voet gaan gaat het ook over tijd nemen, je omgeving ervaren en de publieke ruimte gebruiken. Dat is een waarde die onze samenleving goed kan gebruiken: niet altijd alles zo snel mogelijk willen doen. Iedereen heeft het democratisch basisrecht om zich te voet te verplaatsen.”
Naomé: “De winst die wandelen kan opleveren, wordt vaak onderschat. Internationaal is er een groeiend netwerk dat onderzoek doet naar
3. Doe mee met bestaande campagnes Sluit aan bij initiatieven zoals Strapdag of de Maand van de Voetganger. Deel foto’s, verhalen of acties met de hashtags #IedereenVoetganger en #Maandvandevoetganger.
4. Gebruik onderzoeksresultaten als hefboom Verwijs naar de Voetgangersbarometer of andere studies die de voordelen van voetgangersvriendelijke steden aantonen. Zo onderbouw je je vragen aan beleidsmakers met feiten.
de impact van voetgangersvriendelijke steden. Wat betekent het bijvoorbeeld als zones autoluw worden en voetgangers alle ruimte krijgen? Vaak zie je dat er nieuwe winkels en horeca ontstaan, dat de luchtkwaliteit verbetert, dat er vergroend en onthard wordt, dat er minder verkeerslawaai is en meer ruimte voor ontmoeting…. Al deze effecten leveren ook economische winst op: gezondere en gelukkigere inwoners zorgen voor minder druk op de gezondheidszorg, een duurzamere leefomgeving vermindert klimaatkosten en levendige buurten trekken nieuwe bezoekers en investeringen aan. Daarnaast is het ook belangrijk om te bekijken wat het effect is op de gezondheid – ook mentaal – als mensen meer en langer kunnen bewegen en dat liefst in een groene en toegankelijke omgeving. Zo is te voet gaan ook een hefboom als het gaat over inclusie en grotere toegankelijkheid van de publieke ruimte.”
Wat zijn volgens jullie de belangrijkste aandachtspunten inzake veilige infrastructuur vandaag?
Naomé: “In 2023 lanceerden we samen met Walk (Brussel) en Tous à Pied (Wallonië) de Voetgangersbarometer, een online bevraging waarvan we nadien de nationale en lokale resultaten hebben gepubliceerd. Op een kaart kan je zien hoe voetgangersvriendelijk een gemeente is. Wat daar
5. Creëer positieve beleving rond stappen Organiseer groepswandelingen of een stappen-challenge. Laat mensen de voordelen ervaren: meer ontmoeting, gezondere lucht, minder lawaai en plezier in de buurt.
Meer tips? Ontdek in 5 stappen hoe je in jouw gemeente rond mobiliteit kan werken. Van dialoog naar actie. Alle info op www.linxplus.be/ inspiratiegids
Naomé Carmeliet (participatiedeskundige, voetgangersbeleid) en Tom Dhollander (gedelegeerd bestuurder en woordvoerder)
heel duidelijk uit naar voren kwam, is dat obstakels op het voetpad een van de grootste ergernissen zijn. Denk bijvoorbeeld aan vuilnisbakken die wekelijks buitengezet worden of gestalde fietsen: die nemen ruimte in en moeten dus mee verrekend worden in de breedte van het voetpad, of elders geplaatst worden.
Ook de afstemming tussen verschillende actoren is cruciaal. In een ontwerpproces zijn verschillende mensen betrokken die vanuit hun eigen expertise een bepaald onderdeel uitwerken. Vaak ontwerpen architecten of stedenbouwkundigen elk hun eigen onderdeel, maar verliezen ze de samenhang uit het oog. Neem de aanleg van blindegeleidelijnen: als die tot tegen een gevel lopen waar een horecazaak terrasstoelen plaatst, dan functioneert die geleiding niet meer. De inrichting van de publieke ruimte is complex: er spelen veel belangen en noden mee. Maar net daarom zijn duidelijke richtlijnen zo belangrijk: ze helpen om prioriteiten te stellen en valkuilen te vermijden.”
Maand van de Voetganger: Zet oktober in beweging
Van 1 tot 31 oktober 2025 staat Vlaanderen in het teken van de Maand van de Voetganger. Deze campagne, georganiseerd door de Voetgangersbeweging, moedigt iedereen aan om meer te stappen en aandacht te vragen voor een voetgangersvriendelijke publieke ruimte. Ook als lokale vereniging kan je meedoen! Van het organiseren van een Team Trottoir-actie tot het uitdelen van #iedereenvoetganger-sokken, de mogelijkheden zijn eindeloos. Het doel? Bewandelbare buurten creëren waar iedereen zich welkom voelt. Doe mee, deel je acties met de hashtag #maandvandevoetganger en inspireer anderen om ook in beweging te komen.
¢ Voor meer informatie en inspiratie: maandvandevoetganger.be
Hoe beïnvloedt de Voetgangersbeweging de beleidsvorming op gemeentelijk of regionaal niveau?
Tom: “Door tegelijk een belangenbehartiger, kennispartner en adviseur te zijn. Via het Octopusplan werkt de organisatie met scholen en lokale besturen aan verkeersveilige schoolomgevingen. Symbolen zoals de paarse octopuspaal en acties als de Strapdag hebben intussen een brede ingang gevonden en zetten gemeenten ertoe aan om zones 30 en kindvriendelijke infrastructuur te realiseren.
Met het Infopunt Publieke Ruimte richt de Voetgangersbeweging zich op professionelen en beleidsmakers die hun leefomgeving kwaliteitsvoller willen inrichten. Naast inspirerende publicaties, een databank met goede voorbeelden en het jaarlijkse Congres Publieke Ruimte, geeft de organisatie ook advies en input voor beleidsdocumenten en vademecums, zodat richtlijnen en handboeken sterker afgestemd worden op de noden van voetgangers.
Door die rol als inhoudelijk expert worden we steeds vaker als volwaardige partner gezien. Bovendien onderhoudt de Voetgangersbeweging een uitgebreid netwerk van partners, provincies en de Vlaamse overheid waarmee structureel wordt samengewerkt. Dankzij deze mix van sensibilisering, praktijkervaring en strategische positionering slaagt de organisatie erin om de stem van de voetganger structureel op beleidsniveau te laten weerklinken.
De Vlaamse overheid heeft begin 2000 een Vademecum Voetgangersvoorziening gemaakt, uitgegeven door AWV (Agentschap Wegen en Verkeer, nvdr). We zijn mee aangesteld om een herziening van dit Vademecum te schrijven. Het voordeel van mee penhouder te zijn, is dat we mee kunnen agenderen wat de nieuwe richtlijnen zijn. Niet alles van wat we willen zal mee worden opgenomen, maar wat in het Vademecum staat, wordt wel door alle Vlaamse besturen gevolgd. We zijn maar een kleine organisatie en hebben geen lokale actieve afdelingen, zoals bij de Fietsersbond. Maar op onze eigen manier hebben we wel impact op het beleid.”
Naomé: “We ontwikkelden een Toolbox Voetgangersplan waar lokale besturen mee aan de slag kunnen om een beleidsplan met concrete acties op te stellen. Met de Voetgangersbarometer peilden we naar de ervaringen van voetgangers: Hoe (on)aangenaam vinden mensen te voet gaan in hun gemeente? Met deze inzichten kunnen lokale besturen gerichter werken aan het voetgangersbeleid in hun gemeente.”
Is er een evolutie merkbaar in hoe het beleid omgaat met voetgangersveiligheid vergeleken met 20 jaar geleden?
Tom: “Ja, absoluut. Vandaag kijkt men helemaal anders naar zone 30 of snelheidsverlaging. Er is meer aandacht voor het belang van die publieke ruimte, maar nog steeds te weinig. Er ligt een enorme waarde in wat de kwaliteit van de publieke ruimte aan de samenleving te bieden heeft.”
→ Stien Verbelen
“We willen technologie democratiseren”
Met het project ‘Stiel, wij zijn de makers’ gaat Linx+ op zoek naar de mens als maker. We onderzoeken of maken ons fierder, sterker en gelukkiger maakt. In een werkruimte vol gereedschap, machines en ideeën ontmoeten we Maria Cristina Ciocci, oprichter van Ingegno Makerspace en De Creatieve STEM in Drongen. Ze ademt technologie, onderwijs en inclusie. Haar verhaal draait om nieuwsgierigheid, idealisme en volharding.
Waar zijn we hier precies, en hoe is dit allemaal begonnen?
Maria Cristina: “We bevinden ons in de Ingegno Makerspace, een plek ontstaan uit een persoonlijke hobby en uit academische nieuwsgierigheid. Het Italiaanse woord Ingegno verwijst naar ‘vindingrijk intellect’. Het gaat om slim en inventief zijn. Wat begon als een experiment in 2008-2009, groeide langzaam uit tot een makerspace waar kinderen, jongeren en volwassenen kunnen leren, experimenteren en creëren.”
Experimenteren zonder drempels
Wat was de oorspronkelijke bedoeling?
Maria Cristina: “Het idee was om kinderen vrij te laten experimenteren met technologie en wetenschap. Ik wilde zien wat er gebeurt als je kinderen dezelfde tools geeft als volwassenen. Wat doen zij ermee? Dat leidde tot een maandelijkse club in mijn garage, met vriendjes van mijn kinderen. In 2014 richtten we de vzw op om breder te kunnen werken en projecten te financieren. De filosofie bleef echter dezelfde: kennis delen, infrastructuur openstellen en nieuwsgierigheid stimuleren.”
Wat is jullie missie vandaag?
Maria Cristina: “We willen technologie democratiseren. Iedereen moet toegang hebben tot kennis én tot de middelen om die kennis in de praktijk te brengen. In onze openlabs, die drie keer per week plaatsvinden, kan iedereen gewoon binnenstappen zoals in een bibliotheek. Alleen vind je hier geen boeken, maar tools en de kennis om ermee te werken. Alles is gratis, inclusief het gebruik van de machines. De enige drempel is je nieuwsgierigheid.”
Kruisbestuiving tussen techniek en kunst
Waarom is ‘maken’ volgens jullie zo belangrijk?
Maria Cristina: “Omdat maken mensen verandert. Je leert door te doen. Je faalt, probeert opnieuw, en ontwikkelt zo een kritische mindset. Falen is essentieel. In ons schoolsysteem is dat vaak nog een taboe, maar hier is het onderdeel van het leerproces. Bovendien brengt maken mensen samen. Er ontstaat kruisbestuiving tussen technici, kunstenaars, programmeurs en modelbouwers. Dat zorgt voor verbinding, creativiteit en wederzijds respect.”
Kun je een voorbeeld geven van zo’n kruisbestuiving?
Maria Cristina: “Een prachtig voorbeeld is een oudere modelbouwer die hier lantaarns maakte voor zijn miniatuurtreinstation. Dankzij de hulp van een jonge elektronicus kon hij SMD-ledjes en microcontrollers integreren – iets wat hij nooit alleen had gekund. Maar ook andersom werkt het: technische mensen worden geïn-
spireerd door de esthetiek van kunstenaars. Je ziet letterlijk hoe hun ontwerpen veranderen: kleurrijker, expressiever.”
Leren door te doen
Wat is De Creatieve STEM, en hoe verhoudt die zich tot Ingegno?
Maria Cristina: “De Creatieve STEM is onze educatieve poot. We ondersteunen bibliotheken, scholen en jeugdorganisaties bij het uitbouwen van de maak- en STEM-werking. We zien onszelf als ambassadeurs van de makersbeweging, zowel binnen als buiten het onderwijs. STEM-geletterdheid – STEM staat voor ‘Science, Technology, Engineering & Math’ –stimuleren we door te doen. We werken met een netwerk van 44 bibliotheken en meerdere jeugdpartners.”
Wat doen jullie precies voor die bibliotheken?
Maria Cristina: “We begeleiden hen één-op-één, zowel technisch als pedagogisch. Sommige bibliotheken bouwen een volwaardige makerspace uit, anderen bieden workshops of vakantiekampen aan. Wij zorgen voor de expertise, lenen machines uit en helpen bij de opstart. Belangrijk is dat we telkens vertrekken vanuit hun context. Wat werkt in Leuven, werkt misschien niet in Maaseik. Het is maatwerk.”
“Falen is essentieel”
Maria Cristina
Maken als motor voor welzijn en inclusie
Hoe financieren jullie al die activiteiten?
Maria Cristina: “We werken hoofdzakelijk projectmatig, met middelen van onder andere VLAIO (Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen). De werking is deels vrijwillig, deels betaald via projectsubsidies en samenwerkingen met partners. Bibliotheken betalen een kleine bijdrage als lid van het netwerk. Wat we verdienen via opleidingen en workshops investeren we terug in de openlabs. Tijdens die openlabs is alles gratis, dat
Maria Cristina Ciocci. Foto: Charlotte Lauwers
is voor ons essentieel. Mensen mogen niet uitgesloten worden door geld.” Wat zie je als het maatschappelijke belang van makerspaces?
Maria Cristina: “Makerspaces zijn plekken van ontmoeting, verwondering en inclusie. Hier ontmoeten kinderen die niet graag sporten, maar wel willen knutselen of programmeren, eindelijk gelijkgezinden. Mensen met een beperking of leerstoornis krijgen de kans om te schitteren in hun technische talenten. En volwassenen vinden hier een uitlaatklep – net zoals sport dat voor anderen is. Maken is een manier om gelukkig te worden, ondanks frustraties en mislukkingen.”
Meer dan een hobby Wordt dat belang voldoende erkend door de samenleving?
Maria Cristina: “Nog niet. Maken wordt nog te vaak als hobbyisme gezien. Maar het heeft een diepe maat-
schappelijke waarde. Kijk naar projecten zoals Team Scheire: gewone mensen lossen buitengewone problemen op met lokaal beschikbare kennis en tools. Dat bewijst dat makers impact kunnen hebben als ze tijd en ruimte krijgen.”
“Maken wordt nog te vaak als hobbyisme gezien”
Maria Cristina
Jullie zijn ook betrokken bij Makerfairs en het FabZero-netwerk. Wat is het doel daarvan?
Maria Cristina: “FabZero is een netwerk van makerspaces die samenwerken rond laagdrempelige opleidingen, kennisuitwisseling en community building. Onze online lessen helpen mensen om thuis of samen in het lab te leren. Makerfairs, zoals die
in Gent, zijn ontmoetingsplaatsen voor makers van allerlei pluimage. Daar voel je de bottom-up-spirit. Geen commerciële bedoelingen, gewoon mensen die maken omdat ze het leuk vinden.”
STEM is ook voor meisjes
Hoe kijk je naar het onderwijs en STEM in Vlaanderen?
Maria Cristina: “Onderwijs verandert traag. Te traag. Er wordt nog te veel gestuurd op punten, leerdoelen en standaardisatie. Creativiteit, nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen zijn de echte vaardigheden van de toekomst. Maar die laat je juist groeien door te maken, te experimenteren, te falen. Gelukkig zijn er leerkrachten die met hun leerlingen makersplekken opzoeken, maar het is nog niet de norm.”
En gendergelijkheid in STEM?
Maria Cristina: “Een gevoelig punt. Meisjes worden nog te vaak ontmoedigd om voor technische richtingen te kiezen. Zelfs vandaag hoor je nog opmerkingen als: ‘STEM, is dat niet voor jongens?’ Wij werken actief met vrouwen in onze werking en willen bewust rolmodellen tonen. Maar het vraagt tijd. De taal, de verwachtingen, het beeld dat we kinderen meegeven, dat moet allemaal veranderen. Alleen zo bereik je gelijkwaardigheid.”
Tot slot: wat is jouw droom voor de toekomst?
Maria Cristina: “Dat makerspaces even vanzelfsprekend worden als sportclubs of bibliotheken. Plekken waar je zomaar kan binnenwandelen, waar je iets mag proberen, iets leert en mensen ontmoet. Iedereen is een maker. Je moet geen diploma hebben, alleen een beetje moed om te proberen. En ja: maken maakt gelukkig.”
→ Wim Lahou
In Linxuit laten we telkens één gepassioneerde maker aan het woord. Zo geven we hen en hun stiel het warme eerbetoon dat ze verdienen.
Lees alle persoonlijke Stiel-verhalen op onze website www.linxplus.be/ stiel
Cosplay workshop voor volwassenen.
Foto: De Creatieve STEM
Het klikt tussen Linx+ en ’t Lampeke
In Buurthuis ’t Lampeke in Leuven liep de voorbije maanden een van onze inclusietrajecten. ’t Lampeke is een organisatie die werkt rond kansarmoede. Geen klassieke cursus, wel een traject waarin buurtbewoners met een fototoestel en hun eigen blik de wereld vastlegden. We spraken met coördinatrice Sofie, vrijwilliger Leo en deelnemer Steven.
Wat is Buurthuis ’t Lampeke eigenlijk?
Sofie: “We zijn een huis in de Leuvense Ridderbuurt waar iedereen welkom is. Mensen kunnen hier langskomen om te douchen, de was te doen, advies te krijgen of gewoon een koffie te drinken. Maar we organiseren ook vorming en activiteiten die mensen sterker maken. We willen vooral een plek zijn waar de stem van de buurt gehoord wordt.”
Hoe ontstond het idee om met fotografie te werken?
Sofie: “Het aanbod van Linx+ – een traject waarin mensen zichzelf en hun buurt op een nieuwe manier konden ontdekken – leek ons direct interessant. Geen zware cursus, maar iets speels en tegelijk verbindend. Toen Leo zich als vrijwilliger aanbood bij Linx+ en we konden starten, wisten we dat dit een kans was.”
Leo, jij gaf de begeleiding. Hoe heb je dat aangepakt?
Leo: “Ik had eerst een theoretische les voorbereid, met uitleg over sluitertijd en diafragma. Maar toen ik de
groep zag, voelde ik dat dat niet ging werken. Dus heb ik het omgegooid: we gingen vooral foto’s maken, tonen en bespreken. De techniek kwam wel, maar het sociale stond voorop. Voor mij waren de mensen belangrijk, de foto was eigenlijk een bijproduct.”
Steven, wat trok jou aan om mee te doen?
Steven: “Ik zag de affiche en dacht: dat wil ik proberen. Ik had totaal geen verwachtingen, maar ik leer graag bij. En ik ben blij dat ik het gedaan heb. Vooral de groepsmomenten waren bijzonder. We bekeken elkaars foto’s en vertelden erbij waarom we die hadden gemaakt. Dat leverde telkens heel mooie gesprekken op.”
Was het niet spannend om onbekenden aan te spreken voor een foto?
Steven: “Toch wel. Dat was mijn grootste drempel. Maar ik heb het toch gedaan. En telkens ik die stap zette, voelde ik me sterker. Het gaf echt zelfvertrouwen.”
Wat bracht het traject volgens jullie vooral teweeg?
Sofie: “Verhalen. Door een foto te tonen, kwamen er herinneringen en emoties boven. En verhalen wekken weer nieuwe verhalen. Dat is precies wat we in ’t Lampeke willen doen: mensen met elkaar in contact brengen via het alledaagse.”
Leo: “Ik zag deelnemers groeien. In hun fotografie, maar vooral in hun durf. Ook wie onzeker was, kreeg steun van de groep. Dat vertrouwen was heel mooi om te zien.”
Hoe verliep de selectie voor de tentoonstelling?
Steven: “Die mochten we zelf maken. Dat vond ik belangrijk. Ik koos niet de technisch beste foto’s, maar die waarop ik fier was. Dat maakt het persoonlijk. Het is echt ónze expo geworden.”
Op 5 oktober 2025 opent de expo. Wat mogen bezoekers verwachten?
Sofie: “Een reeks foto’s die de buurt tonen door de ogen van haar bewoners. Heel verschillend, van portretten tot straatbeelden. En misschien nog belangrijker: de verhalen erachter, die de deelnemers zelf zullen vertellen.”
Zouden jullie dit opnieuw doen?
Leo: “Onmiddellijk. Het is een traject dat mensen dichter bij elkaar brengt.”
Steven: “Zeker. Ik heb er zoveel uit geleerd. Voor mij is de les: kijk door de lens en trek je gevoel.”
→ Wim Lahou
Foto-expo
Opening: zondag 5 oktober 2025 van 14u tot 17u.
Inschrijven bij sofie@lampeke.be Nadien vrij te bezoeken van 7 tot 10 oktober en van 14 tot 17 oktober 2025, telkens van 11u tot 18u30.
Buurthuis ‘t Lampeke
Riddersstraat 57, 3000 Leuven
Kies mee: Bewogen Fotografen Publieksprijs 2025
Kon je tijdens de Gentse Feesten niet naar onze zomerexpo’s komen kijken? Niet getreurd! Dit najaar kan je nog op tal van plekken je stem uitbrengen voor de publieksprijs van onze Bewogen Fotografen-wedstrijd over het thema ‘Mobili-tijd of Mobili-strijd?’.
Mobili-tijd of Mobili-strijd ?
DOE MEE MET ONZE • BEWOGEN FOTOGRAFEN • WEDSTRIJD
Kom kijken en stem op je drie favoriete foto’s! Controleer zeker de openingsuren van de locaties!
× Antwerpen: 25 september-2 oktober 2025 –Sint-Lucas Antwerpen
× Gent: 6-29 oktober 2025 –HoGent, Campus Voskenslaan
× Antwerpen: 13-21 november 2025 –Filmhuis Klappei
¢ Lukt het je niet om onze expo fysiek te bezoeken, dan kan je tot 31 oktober 2025 nog online stemmen via www.linxplus.be. Stemmers maken kans op een gratis exemplaar van de nieuwe RAUW, ons jaarmagazine voor sociale fotografie.
Dag van de Sociale Fotografie
Op zaterdag 29 november 2025 zet Linx+ sociale fotografie in de spotlights in De Grote Post in Oostende tijdens onze vierde Dag van de Sociale Fotografie. Verwacht inspirerende beelden, scherpe gesprekken, verrassende workshops en een feestelijke prijsuitreiking.
Workshops vanaf 16u30
× Storytelling in beeld: Ontdek hoe je met fotografie verhalen vertelt die blijven plakken.
× Feedbacksessie: Breng je eigen foto’s mee en krijg eerlijke, opbouwende feedback van kenners en collega’s.
Avondprogramma vanaf 19u
× Moderatie door Lynn Formesyn
× Gesprekken met fotografen Gert Jochems en Trui Hanoulle
× Interviews met drie laureaten van de Grote Prijs Sociale Fotografie 2025
× Fotografie als hefboom voor inclusie – concrete projecten aan het woord
× Prijsuitreiking Bewogen Fotografen 2025 rond het thema ‘Mobili-tijd of Mobili-strijd?’
× Lancering van RAUW #4 – ons magazine voor sociale fotografie
× Afsluiten doen we met een gezellige receptie (inclusief hapjes en drankjes)
¢ Inschrijven en meer info: www.linxplus.be
© Hendrik Braet
© Julie de Bellaing
Grote Prijs Sociale Fotografie 2025
Een jaar lang aan de zijde van Housing First Brussel
De Grote Prijs Sociale Fotografie gaat dit jaar naar Julie de Bellaing. Haar bekroonde reeks ‘Omarmen, is dat een vak?’ dompelt ons onder in het werk van DoucheFlux, een Brusselse vereniging die in 2023 haar eigen Housing First-programma uitbouwde.
Housing First vertrekt vanuit een radicaal simpel idee: eerst een dak boven je hoofd, daarna pas alles wat volgt. Geen voorwaarden, geen testen om te bewijzen dat je ‘klaar’ bent voor huisvesting. Een woning wordt gezien als een basisrecht, het fundament waarop een nieuw leven kan rusten.
Sinds de start in België, meer dan tien jaar geleden, groeide Housing First uit tot een netwerk van 47 projecten die al meer dan 2000 mensen hebben geholpen. De cijfers zijn indrukwekkend, maar achter die cijfers zitten verhalen van twijfel, strijd en kleine overwinningen. Precies daar richt de Bellaing haar lens op.
Leven van dichtbij Haar fotoreeks brengt ons dichter bij Clémentine, Dounia, Laëtitia, Anthony en Jérôme. We zien hoe relaties ontstaan en weer botsen, hoe geweld en ontreddering nooit ver weg zijn, en hoe hoop telkens weer de kop opsteekt. De camera registreert niet vanop afstand maar van dichtbij: de handen die ondersteunen, de lichamen die zich vastklampen, het alledaagse dat, tegen de stroom in, wordt omarmd.
de Bellaing volgde het team van DoucheFlux een jaar lang. Elias Preszow stond in diezelfde periode niet achter de lens, maar in het veld. Als sociaal werker bij DoucheFlux stelde
De jury was unaniem onder de indruk: “De beelden raakten ons. Je voelt dat de fotograaf tijd heeft doorgebracht met deze mensen, dat ze niet zomaar registreert, maar echt aanwezig is — en tegelijk onzichtbaar zodat ze authentieke momenten heeft kunnen vangen met haar camera. Haar foto’s zijn rauw,
hij aan bewoners telkens dezelfde vraag: Wat doe je hier? Het antwoord ligt vervat in de beelden: aanwezigheid. Gewoon naast iemand staan, ook als het systeem tekortschiet, ook als oplossingen wankel blijken.
Spanningsveld tussen beleid en nabijheid
De jury prees dit werk omdat het een complexe realiteit tastbaar maakt: de spanning tussen beleid en intimiteit, tussen statistieken en menselijke nabijheid. Wat blijft hangen, is het verlangen om mensen niet los te laten – zelfs in een samenleving die hen vaak laat vallen.
Met haar werk geeft de Bellaing niet alleen gezicht aan Housing First, maar ook aan een bredere vraag: welke samenleving willen we zijn, dat een programma als dit nodig blijft?
soms confronterend, maar altijd eerlijk. De beelden geven ons een inkijk in het werk van hulpverleners, en in het leven van mensen aan de rafelrand van onze samenleving — mensen die vaak geen stem krijgen.” Op de foto: jurylid Mies Cosemans, winnares Julie de Bellaing en Caroline Copers (voorzitter Linx+).
© Jo Schelstraete
Kun je twee seconden je boeken loslaten!? Neem de hele persoon, met de context, met het systeem waarin hij of zij zit. En wat is er met hen gebeurd?
Deze meneer is vijfenzestig jaar oud en zegt tegen me: ‘Ik ben een neutron die geraakt is door een meteoriet. Dat is wat er met mij in het leven is gebeurd.’ Wat wil je dat ik doe? Housing First gaat geen meteorieten tegenhouden, weet je? Dus wat doen we?
Dit is hun huis, je gaat hun huis binnen, je hebt er hun spullen, hun inrichting, hun kleren, hun foto’s. En het is belangrijk voor ze als je bij hen langsgaat. Ik bedoel, je kunt het voelen. Ze willen je laten zien wat ze hebben gedaan, hun nest. En daar ben ik dol op.
E.: Voel je je een gastvrouw?
L.: Ja.
LINX+ TIPS
EXPO
Dag Walter, … – Schrijver als wereldverbeteraar
Anderhalf jaar na zijn dood staat Walter van den Broeck (1941-2024) centraal in een grote tentoonstelling in Turnhout, de stad waar hij 55 jaar woonde. Niet zijn indrukwekkende oeuvre als proza- en toneelauteur staat dit keer centraal, maar wel zijn sociaal en maatschappelijk engagement.
Zonen Stefan en Karl van den Broeck en weduwe Eliane de Winter doken in de archieven en belichten aan de hand van unieke documenten de wereldverbeteraar in hun vader en echtgenoot: ‘Groenten uit Balen’ is daarvan misschien het bekendste voorbeeld, maar Van den Broeck speelde ook een sleutelrol in de redding van De Morgen (1986) en de actie ‘De SP is nodig’ in 1995. Er wordt een schat aan audiovisueel materiaal getoond. Eliane de Winter leest ook voor het eerst sleutelpassages voor uit de dagboeken van haar overleden echtgenoot.
¢ Van 13 september tot 30 november 2025 in Cultuurhuis de Warande, Warandestraat 42, 2300 Turnhout. Open van maandag t.e.m. zondag van 10 tot 17 uur.
Toegang gratis. Info: www.warande.be
EXPO
Studio Stone – Fotografie tussen avant-garde en engagement
In de jaren 1920 en 1930 speelde het Belgisch-Russische echtpaar Cami en Sasha Stone een opvallende rol in de artistieke wereld. Hun werk verscheen in toonaangevende tijdschriften en was te zien op tentoonstellingen van Berlijn tot Brussel.
Hun studio – Studio Stone – specialiseerde zich in reclame-, architectuur-, kunst- en portretfotografie. Met hun baanbrekende stijl kregen ze veel lof van critici. Toch verdwenen ze na de Tweede Wereldoorlog grotendeels uit beeld.
In deze expo zie je een selectie van het beste werk van Cami en Sasha Stone uit de eigen collectie van Amsab-ISG. Je ontdekt onder meer industriële en architectuurfoto’s met een scherp oog voor vorm en compositie, artistieke momentopnames van het dagelijkse leven in het interbellum en politieke affiches die hun geëngageerde kant tonen.
¢ Nog tot 21 november 2025 in Amsab-ISG, Bagattenstraat 174, 9000 Gent. Open op weekdagen van 9 tot 17 uur. Gratis toegang –reserveren is niet nodig. Meer info: www.amsab.be
Wil je met jouw groep de expo bezoeken? Tussen 1 september en 21 november 2025 kan je gratis een rondleiding voor groepen tot max. 20 personen aanvragen – ook op zaterdagen. Stuur hiervoor een mailtje naar martine. vermandere@amsab.be.
EXPO
Eugeen Van Mieghem – Tekenaar van een stad in beweging Eugeen Van Mieghem tekent Antwerpen in voortdurende beweging. Begin 20ste eeuw transformeert de stad razendsnel. Elektrisch licht, auto’s en trams veranderen het straatbeeld, de haven groeit explosief. De stad leeft 24 uur op 24. Van Mieghem heeft oog voor hoge en lage cultuur, vertier en arbeid, liefde, passie en gruwel. Hij schetst onafgebroken, zijn oog is zijn camera, en zijn hand tekent met dezelfde snelheid als zijn blik de wereld waarneemt.
De focus van deze expo ligt op zijn pastels en tekeningen: twee technieken die perfect passen bij zijn nerveuze aard. Grillig, schetsmatig en direct vangt hij als onvermoeibare verslaggever de dynamiek van het dagelijks leven. Deze expo toont niet alleen zijn iconische beelden van dokwerkers, transmigranten, zwervers en prostituees, maar ook minder bekende, vaak nooit eerder getoonde werken.
¢ Van 2 oktober 2025 tot 11 januari 2026 in het KSMKA (prentenkabinet op de derde verdieping), Leopold de Waelplaats 1, 2000 Antwerpen. De expo is inbegrepen in het toegangsticket voor het museum.
Meer info: www.kmska.be
Tip: Lees meer over Eugeen Van Mieghem in onze reeks ‘Kunstenaars van de arbeidersklasse’ op www.linxplus.be.
EXPO
Art deco – Stijl en samenleving in verandering
Duik in de schitterende wereld van de art deco. Ontdek hoe deze ‘moderne’ en iconische stijl de veranderende wereld van na de Eerste Wereldoorlog weerspiegelt. Een bruisende periode waarin nieuwe verhoudingen ontstaan tussen de sociale klassen, technologische vooruitgang geboekt wordt en de hele kunstscene in beweging komt. Een periode waarin de vrouw stilletjes aan naar voren treedt en alledaagse gebruiksvoorwerpen tot kunst verheven worden.
Dompel je onder in de luxe en exclusiviteit, maar ook in de serieproductie voor de middenklasse, technologische vernieuwing, industrialisatie, exotisme, levendige kleuren, strakke lijnen en geometrische vormen van de art deco!
En wie weet ontdek je in deze tentoonstelling ook parallellen met de voortdurend veranderende samenleving van vandaag?
¢ Nog tot 4 januari 2026 in BELvue Museum, Paleizenplein 7, 1000 Brussel. Toegang gratis. Groepsbezoeken met gids mogelijk. Meer info: www.belvue.be.
KORTFILM
Afgestoft – Over erfgoed, identiteit en zelfonderzoek Wat betekent het om op te groeien in de schaduw van een verleden dat je zelf niet hebt meegemaakt, maar dat je leven diepgaand beïnvloedt? Dat is de centrale vraag in Afgestoft, een kortfilm van Andrea Abbracciante, Apostoli Tsanaktsidis en regisseur Ayby Cetin.
De mijnen zijn al jaren gesloten, maar hun invloed leeft voort in het DNA van Genk en de bredere regio. Toch is de link met dat verleden voor veel jongeren aan het vervagen. C-mine is voor velen simpelweg ‘de cinema’, niet langer het symbool van een migratieverhaal dat duizenden levens heeft getekend. Afgestoft wil die kloof dichten. Niet met nostalgie, maar met een eerlijke blik. De makers – zelf zonen en kleinzonen van mijnwerkers – willen de complexiteit van erfgoed tonen: niet als iets statisch, maar als iets dat blijft evolueren in hoe we erover denken, praten en mee omgaan. De boodschap is duidelijk: ook wie niet in de geschiedenisboeken voorkomt, heeft een verhaal dat het waard is om verteld te worden.
¢ Première: november 2025 in Pathé Genk/Cinema Victoria. Vertoningen: Festival ‘Het Zwarte Goud op het Witte Doek’, jeugdhuizen, scholen en culturele organisaties in Limburg. Online beschikbaar: vanaf 2026 op YouTube.
BOEK
Met de duivel tegen armoede –Werkvolk tussen Zenne en Vaart Maakte Lucas Catherine ooit naam met boeken over Palestina en Congo, dan focust hij de laatste jaren op Brussel. In Met de duivel tegen armoede vertelt hij het vergeten verhaal van de negentiende-eeuwse duivelsfeesten in de Brusselse Duivelshoek, de driehoek rond de Dansaertstraat. Die festiviteiten waren niet erg katholiek. Ze vielen altijd na halfoogst en duurden minstens een week. Vaste onderdelen waren de begrafenis, de doop en het huwelijk van “den duvel”, inclusief stoet met een corbillard, veel gezang en nog meer gezuip.
Lucas Catherine neemt het merkwaardig gebeuren als vertrekpunt voor een verhaal over de leefomstandigheden van het Brussels proletariaat van die tijd. “Ik speel hier voor detective, een beetje zoals Van Zwam uit de stripverhalen van Nero”, schrijft hij in de openingsregels. “Bijna niemand kent nog die verhalen en ook de duivel die ik zoek kennen nog maar weinig mensen. Veel bronnen zijn er niet meer. Wie schrijft er nu nog over werkvolk? Maar wie zoekt die vindt.”
¢ Uitgegeven bij Epo. Verkrijgbaar in de boekhandel en op www.epo.be
In het spoor van de MIVB
In 2025 is ons jaarthema ‘mobiliteit’. Met die bril trekken we dit keer naar de MIVB, de Brusselse vervoersmaatschappij die dagelijks het ritme van de hoofdstad bepaalt.
Nog maar net binnen in MobiSquare of de herinneringen schieten terug. Een bezoeker naast ons glimlacht: “Ik zie mezelf weer als kind, voor het eerst in de metro. Alles leek toen zo groot, zo spannend.”
En inderdaad, hier word je opnieuw ondergedompeld in dat gevoel: het gerinkel van trams, flitsende schermen, stemmen die de volgende halte aankondigen.
MobiSquare is geen klassiek museum. Het is een belevingscentrum waar verleden en toekomst samenkomen. Je ziet oude uniformen en tickets, maar ook de nieuwste technologie die de stad draaiende houdt. Het is alsof je door een levend archief wandelt dat tegelijk vooruitblikt.
Het onzichtbare netwerk
Wie de metro neemt, ziet enkel het zichtbare stukje van een gigantische machine. Een technicus legt uit: “Wat reizigers meemaken, is maar het topje van de ijsberg. Achter de schermen werken honderden mensen samen om dat mogelijk te maken.”
Die samenwerking maakt indruk.
Met meer dan 10.000 medewerkers is de MIVB een van de grootste werkgevers van Brussel. Van chauffeurs tot dispatchers, van veiligheidsploegen tot ingenieurs – elke schakel telt. Onze gids benadrukt: “Wat ons sterk maakt, is de diversiteit. Verschillende achtergronden, leeftijden en talen komen hier samen. Iedereen vindt hier kansen om door te groeien.”
Veiligheid boven alles
We krijgen een blik in de controlekamer. Rijen schermen tonen livebeelden van perrons, metrostellen en buslijnen. “Wij volgen het hele netwerk 24/7,” vertelt een medewerker trots. “Als er iets gebeurt, kunnen we meteen ingrijpen.”
Toch gaat veiligheid verder dan camera’s en snelle interventies. Reizigers die bij een ongeval betrokken raken, krijgen begeleiding. Personeel dat iets ingrijpends meemaakt, kan rekenen op nazorg. Een veiligheidsagent vat het kernachtig samen: “Veiligheid is niet alleen regels opvolgen, het is ook zorg dragen voor mensen.”
Met een ander oog
Aan het einde van ons bezoek verschuift de blik van vandaag naar morgen. In een loods zien we een glimmende elektrische bus opgeladen worden. Onze gids vertelt enthousiast: “Elektrische bussen, energiezuinige metrostellen, gebouwen met groendaken… het zijn geen plannen meer, het gebeurt al.”
We verlaten MobiSquare met meer respect voor wat vaak vanzelfsprekend lijkt. Een tram die stipt aankomt, een buschauffeur die vriendelijk groet, een metro die vlot de tunnel in duikt – achter die momenten schuilt een wereld van vakmanschap, samenwerking en visie. Of, zoals een technicus het ons toevertrouwde: “Ons werk zie je pas echt, als het er niét zou zijn.”
Zelf op stap naar MobiSquare? ¢ Zin om de wereld achter de Brusselse metro, tram en bus te ontdekken? MobiSquare vind je in de hoofdzetel van de MIVB, Koloniënstraat 62 in hartje Brussel. Een bezoek is gratis, maar je moet wel reserveren via astrid.guldentops@stib.brussels. Groepen tot 25 personen zijn welkom, met minstens twee begeleiders.
Tip: plan je uitstap tijdens de schoolvakanties, want tijdens het schooljaar krijgen schoolgroepen voorrang.
→ Kevin De Block