Inleiding
Inleiding
Een leven zonder energie is onvoorstelbaar. Onze maatschappij is ondenkbaar zonder energie. Consumenten en bedrijven gebruiken energie op ontelbaar veel manieren. Energieproductie, energiehandel, energielevering en netbeheer zijn belangrijke sectoren geworden. De Nederlandse energievoorziening is zeer vergaand ontwikkeld In Nederland is toegang tot energie vanzelfsprekend. De energievoorziening behoort tot de betrouwbaarste ter wereld en ervaringen met energieschaarste zijn er nauwelijks. Van het totale energieverbruik (voor warmte-, elektriciteits- en vervoertoepassingen) gaat 64% naar het bedrijfsleven, wordt 20% ingezet voor transport en gaat 16% naar huishoudens. Het elektriciteitsverbruik van een huishouden lijkt na enkele jaren van stabilisatie te dalen (gemiddeld verbruik 2011: 3312 kWh). Het gemiddelde gasverbruik van een huishouden neemt al decennialang geleidelijk af (gemiddeld verbruik 2011: 1484 m3). Belasting domineert energieprijs De energierekening voor een huishouden bedraagt in 2012 gemiddeld 1755 euro, waarvan ongeveer een derde deel bestaat uit belastingen (energiebelasting en BTW). Internationaal beschouwd, betaalt de Nederlandse consument een hogere gasprijs dan het Europese gemiddelde, en voor elektriciteit ongeveer het Europese gemiddelde. Bedrijven met een klein verbruik betalen een hogere prijs voor elektriciteit en gas dan elders in Europa. De prijsverschillen worden vooral veroorzaakt door verschillen in belastingen in de diverse landen. Voor grote energieverbruikers zijn de Nederlandse energieprijzen juist lager dan in buurlanden. Het energiebeleid komt vooral uit Brussel Het Europese energiebeleid is steeds meer leidend geworden voor het Nederlandse energiebeleid. Nederland loopt voorop als het gaat om het liberaliseren van de markten voor gas en elektriciteit. De Nederlandse groothandelsmarkt van elektriciteit en gas is onderdeel van de NoordwestEuropese markt waarbinnen nauwelijks meer handelsbarrières zijn. Voor de energie-infrastructuur worden grote investeringen gedaan in kabels, gasleidingen, opslag en gasterminals. In de verduurzaming van de energievoorziening loopt Nederland echter achter bij de Europese ambities; investeringen in hernieuwbare energie verlopen trager dan in andere landen. De omvorming van de grotendeels op fossiele energie gebaseerde Nederlandse energiesector heeft nog een lange weg te gaan. Alle Europese scenario’s voorzien hierin een voortrekkersrol van de elektriciteitsproductie. Overheid staat voor belangrijke keuzes De Nederlandse overheid onderkent het dilemma: de energiesector moeten versterkt maar tegelijk ook verduurzaamd worden. Bovendien is de druk op het overheidsbudget groot en is het energiebeleid nu zodanig ingericht dat fossiele energie de overheid geld oplevert en hernieuwbare energie de overheid geld kost. Het kabinet Rutte I zette vooral in op innovatie gestuurd door de bedrijven zelf en heeft daarbij de energiesector als een van de topsectoren gekozen. De nieuwe regering staat voor de taak om ook de condities te scheppen voor de vereiste grote investeringen in een schone, betrouwbare en betaalbare energievoorziening om de duurzaamheids- en CO2doelstelling te halen. Elektriciteit krijgt meer toepassing Energie wordt steeds efficiÍnter gebruikt door consumenten en bedrijven onder invloed van regelgeving. Maar er komen ook steeds weer nieuwe toepassingen, vooral voor elektriciteit. Dat is zichtbaar bij communicatiemiddelen, maar ook bijvoorbeeld in onze keuken. Elektrisch vervoer komt eraan. Ook daarom is het bemoedigend dat de elektriciteitsproductie relatief voorop loopt met toepassing van hernieuwbare energiebronnen, met name wind, zon en biomassa.
2
Inleiding