AANDAGT reclame & marketing is een full service reclamebureau. Op dit moment bestaat ons team uit 12 mensen. AANDAGT maakt regelmatig gebruik van een uitgebreid netwerk van professionele freelancers op het gebied creatie, internet en marketing. Alle mensen die werken voor AANDAGT hebben een grote persoonlijke betrokkenheid bij het werk voor onze klanten. Uitgangspunt: Het werk dat we maken moet werken!
Waar we in geloven?
Tuinkussen
12,50
Tuinkussen
34,95
onze klanten
christelijke basisschool
duurzaam vuur
L i n k i n g En ergy M a r ket s
exclusieve lak- en interieurveredeling voor automobielen
TA PIJ T
GORDIJN
VRIEZENVEEN
Auto Bleekstein
Auto Bakkenes business intelligence
Nefkens
bloem goud- en edelsmederij
®
DAK- EN GEVELSYSTEMEN
STEWHEDGE H E AV Y
D U T Y
F O O T W E A R
Da’s genieten op z’n twents
Werk dat werkt
Ik bak elke dag het lekkerste brood van Nederland
Bakker Van Eekeren Utrecht
Het lekkerste brood van Nederland
zijhoudtvanme...
ikookvanjou!
verrasjevalentijn!
Wiljemetme...
goudsmid bloem
0546 816 823
goudsmid bloem
0546 816 823
goudsmid bloem
0546 816 823
Doelenstraat 2
info@goudsmid-almelo.nl
Doelenstraat 2
info@goudsmid-almelo.nl
Doelenstraat 2
info@goudsmid-almelo.nl
7607 AJ Almelo
www.goudsmid-almelo.nl
7607 AJ Almelo
www.goudsmid-almelo.nl
7607 AJ Almelo
www.goudsmid-almelo.nl
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER
Vo o r m e e r i n fo r m a t i e o ve r K u p e r u s k i j k t u o p w w w. k u p e r u s b e d d e n . n l
U S L A A P T A L I N E E N 2 - P E R S O O N S K U P E R U S B E D VA N A F € 3 . 9 5 0 , KUPERUS DEALERS: APELDOORN, Van Beek Bedden • BEUNINGEN, Maassen van den Brink • BEVERWIJK, Portegies Slaapcomfort BODEGRAVEN, Kalkman Wonen en Slapen • BUSSUM, Nestor Bussum • CRUQUIUS, Goodnight Slaapkamers • DEN HAAG, Engering Slaapcomfort • DRUNEN, Lommers Slaapcomfort EINDHOVEN, Droomland • ENSCHEDE, Henk ter Horst Slaapcomfort • ETTEN-LEUR, Slaapcomfort Jack Suykerbuyk • LEEUWARDEN, Wielinga Slapen NIJKERK, Frans Poorter Slaapcomfort • OSS, Slaapcomfort Oss B.V. • PUTTEN, Kok Bedden • REUVER, Keiren Woon- en Slaapcomfort • VELP, Maassen van den Brink VLAARDINGEN, Het Waaigat Wonen • WEERT, Pleunis Slaapcomfort • WINTERSWIJK, Hochrath Wonen & Slapen • WOERDEN, Lammerts van Bueren • ZWOLLE, Nestor Zwolle BELGIË: KUURNE, Nachtsfeer • OOSTENDE, Nachtsfeer • SINT-MARTENS-LATEM, Nachtsfeer CHINA: HONG KONG, Luxury Living
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER
DRIE KILO PA A R D E N H A A R P E R TO P M AT R A S
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER
BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER
Don’t worry happy!
h
ee
k
s al
fot
o/ko
pieshop
H
ey
Gaming
Hone
y M u
Honey Music
Honey Gaming • Leden kunnen spelen met lenerspas • Differentiatie van leeftijdscategorieën • Toegangs- en tijdslimitatie • Automatische update van games maken gaming leuker • De beste games in de bibliotheek!
• Onbeperkt muziek luisteren • Altijd een actueel aanbod van muziek • Klanten kunnen zonder tussenkomst van personeel zelf de muziek downloaden. • Alle tracks zijn op cd kwaliteit • Toegang op basis van lenerspas
si
c
n
ey
en
WiF
i/draadl
oo
s
de
on
Ho
bi
bl
io
t
Een bloemlezing over BeeSmart®...
de bibliotheek als foto/kopieshop Honey en WiFi/draadloos • Met eigen laptop werken in de bibliotheek • Met bibliotheektegoed kan gebruik gemaakt worden van alle faciliteiten binnen de bibliotheek (zoals internet, printen enz.) • Een veilige omgeving • Leden krijgen identieke mogelijkheden alsof men achter een publiekspc zou plaats nemen • Al u specifieke databank authorisaties ook via laptop beschikbaar • Regulering wordt vanuit de bibliotheek bepaalt
• De kopieën worden betaald met bibliotheektegoed (muntautomaat verdwijnt) • Printen van bestanden • Uploaden van gescande documenten home directory klant • Bewerken van gescande documenten • Volledige zelfbediening, zonder tussenkomst van personeel • Besparing aantal printers
Postbus 422, 7600 AK Almelo
Hugo Wonink
Van den Broekeweg 13
Postbus 422
tel: 0546-454141
mail: info@maasreclame.nl
K.v.Knr. 08106534
7602 PG Almelo
7600 AK Almelo
fax: 0546-454142
web: www.maasreclame.nl
BTWnr. NL127815120B01
ING: 65.42.12.864
Van den Broekeweg 13 7602 PG Almelo
tel: 0546-454141 fax: 0546-454142
Postbus 422 7600 AK Almelo
mail: info@maasreclame.nl web: www.maasreclame.nl
van
een van
van
vers
verschil
morgen feest
van
Pluk de dag!
Combineren
Dit is madison, ten voeten uit
Veel van de dessins en kleuren van Madison® laten zich mooi combineren. Zo kunt u verschillende dessins in tal van uitvoeringen gebruiken om uw tuin aan te kleden. Op bladzijde 23 van deze brochure ziet u de vele mogelijkheden van Madison. Overzicht pag. 23
Rose mignone red - F022 in combinatie met Stripe red - C102
D
Rose mignone turquoise - F024 in combinatie met Stripe turquoise C104
A
klasse
19,95
Madison Cotton
® Elden purple - A153 Madison® Cotton Klasse A
Linge purple - A152 Madison® Cotton Klasse A
• optimaal zitcomfort • natuurlijke vezel • prettig ademend Madison® kussens laten zich makkelijk reinigen. Was echter altijd met de hand. Grote vlekken op kussens moet u direct met Double Dessin
een spons of zachte borstel verwijderen.
Rose mignone grey - F021 in combinatie met Stripe light grey - C103
Rose mignone black - F023 in combinatie met Stripe black - C101
River ecru - G270 Madison® Dralon Klasse G
River taupe - G273 Madison® Dralon Klasse G
River grey - G271 Madison® Dralon Klasse G
Elvera grey - C026 Madison® Cotton Klasse C
Elden taupe - A154 Madison® Cotton Klasse A
Floor sand - A159 Madison® Cotton Klasse A - Double Dessin
Linge red - A151 Madison® Cotton Klasse A
Linge moss - A150 Madison® Cotton Klasse A
Prijzen
Madison® voor alle maten kussens
Double Dessin
Double Dessin
Rose mignone purple - F020 Toscane Klasse F - €9,95
Rose mignone purple - F020 Florance Klasse F - €14,95
Freddy red - A157 Madison® Cotton Klasse A
Madison® fotografeert voor haar brochures de kussens ‘hoge rug’. Madison® levert echter alle gangbare kussens in de afgebeelde dessins. Overzicht pag. 23 Double Dessin
D Double Dessin
Double Dessin
Rose mignone purple - F020 Madison® hoge rug Cotton/Polyester Klasse F - €39,95
Rose mignone purple - F020 Pillow 45x45 en 50x50 Klasse F - 45x45 €8,95, 50x50 €9,95
River purple - G272 Madison® Dralon Klasse G
Elden moss - A155 Madison® Cotton Klasse A
River red - G275 Madison® Dralon Klasse G
20
Floor lime - A158 Madison® Cotton Klasse A - Double Dessin
21
F
Prijs 419,-
Madison® Acryl-stoffen
nie
klasse
39,95
De Acrylstoffen van Madison® geven u een optimaal comfort. Daarnaast
uw !
is Acryl een stof met een goede kleurechtheid. • goede kleurechtheid • luxe uitstraling • zeer duurzaam • onderhoudsvriendelijk • lucht- en vochtdoorlatend
Double Dessin
• weerbestendig
Freddy yellow - A156 Madison® Cotton Klasse A
17
Verkrijgbaar in Metal line, zie pagina 22
MALLORCA PARASOL VIERKANT 320 x 320. Aluminium frame met kruisvoet. Kleuren: taupe, ecru, blue, green en black.
€419,-
Madison® parasolvoet van natuursteen.
€139,-
Prijs 179,-
PALMA PARASOL VIERKANT 320 x 320. Aluminium frame met dubbel katrol systeem. Kleuren: taupe, ecru, blue, green en black.
€179,-
1. Voorzien van doekspanners 3. Stop&lock voor de ideale stand 2. Zeer stabiel ophaalmechanisme 4. Zeer makkelijk te bedienen! 5. 360 graden draaibaar
Het garen Het garen dat Madison® gebruikt is van het allersterkste soort en wordt
320 x 320 vierkant
speciaal voor Madison® geproduceerd. Dankzij dit garen gaat een Madison® kussen veel langer mee en behoudt het haar
320 x 320 vierkant
oorspronkelijke vorm.
Rose mignone red - F022 Madison® Cotton/Polyester Klasse F - Double Dessin Combinatietips zie pagina 20
1. Voorzien van doekspanners 2. Zeer stabiel ophaalmechanisme
Prijs 399,Double Dessin
Double Dessin
MALLORCA HANGPARASOL ROND
Prijs 159,-
3,5 meter ø. Aluminium frame met volant en kruisvoet. Kleuren: taupe, ecru, blue, green en black.
€399,-
Madison® parasolvoet van natuursteen.
€139,-
PALMA PARASOL ROND 3,5 meter ø. Aluminium frame. Met dubbel katrol systeem. Kleuren: taupe, ecru, blue, green en black.
€159,-
3,5 m rond Rib ecru - F119 Madison® Acryl Klasse F
Rib liver - F116 Madison® Acryl Klasse F
Chris taupe - F031 Madison® Acryl Klasse F
Rose mignone black - F023 Madison® Cotton/Polyester Klasse F - Double Dessin
Rib black - F115 Madison® Acryl Klasse F
Rib grey - F122 Madison® Acryl Klasse F
Maris grey - F027 Madison® Acryl Klasse F
Rose mignone grey - F021 Madison® Cotton/Polyester Klasse F - Double Dessin
3,5 m rond 1. 2. 3. 4. 5.
Duo rib black/liver - F120 Madison® Acryl Klasse F
8
Hugo black - F035 Madison® Acryl Klasse F
Verkrijgbaar in Metal line, zie pagina 22
Erik grey - F038 Madison® Acryl Klasse F
Casper grey - F039 Madison® Acryl Klasse F
Chris red - F030 Madison® Acryl Klasse F
Hugo red - F033 Madison® Acryl Klasse F
Maris fuchsia - F041 Madison® Acryl Klasse F
Rib red - F118 Madison® Acryl Klasse F Verkrijgbaar in Metal line, zie pagina 22
9
1
Voorzien van doekspanners Zeer stabiel ophaalmechanisme Stop&lock voor de ideale stand Zeer makkelijk te bedienen! 360 graden draaibaar
Tip Bescherm uw parasol met de parasolhoes van Madison! Kijk op pagina 7 voor meer info.
1. Voorzien van doekspanners 2. Zeer stabiel ophaalmechanisme
2
Prijselasticiteit
Segmentenanalyse
Gebruiksanalyse
Diagnose dienstuitvoering
Productontwikkeling
Bezettingsgraad
Effectanalyse nieuwe producten
(Aansluit-)punctualiteit
Hoe wij het varkentje wassen. Zight heeft iets met OV, maar ook met spaarvarkens. Want waar deze vroeger besparingen zichtbaar maakten, doet Zight dat nu voor OV-aanbieders. Bij besparingen is deze tastbaarheid nodig. Het leidt immers tot een effectieve en efficiënte aanpak. Wij zijn gespecialiseerd in het onttrekken van inzicht uit OV-chipkaart en exploitatiebeheersystemen (EBS). Inzicht in besparingen start met het stellen van de juiste vragen: Waar zit ruimte voor besparing?
Opbrengstengroei.
Kwaliteitsgroei.
Om hoeveel besparing gaat het? Waarmee kan het best gestart worden? Wat hebben besparingen tot nu toe opgeleverd? Zight helpt u hierbij. U kent ons al van onze succesvolle monitoring zoals de interactieve MIPOV-
Monitoring & Factbased Consultancy
rapporten. Hiermee zetten we dagelijks meer dan 25% van alle transacties in stad en streek om tot managementinformatie. Daarmee zijn we de grootste leverancier van Nederland. Nu stellen we ook onze Factbased Consultancy voor. Hiermee helpen wij u bij kostenreductie, opbrengstengroei en kwaliteitsgroei. Wanneer u ons de data uit OV-chipkaart en/ of EBS ter beschikking stelt, maken wij uw besparingen zightbaar.
Meer weten? Neem dan contact op met Zight. Of bel naar Luc van Wijngaarden: 06 - 515 73 168
Concessiemonitor
Onrendabele lijnen / lijndelen
MIPOV
Straktrekken dienstregeling
Operationele dashboards
Kostendekkingsgraad
Neutraliteitsmonitor
Effectiviteit overheidsbijdrage
Monitoring.
Kostenreductie.
”Als symbool voor onze diensten en onze passie voor OV, geven wij u op Valentijnsdag een spaarvarken We hopen dat deze regelmatig uw aandacht trekt en u inspireert tot zightbare besparingen.”
4
5
our ser vices reporting
1
We develop solutions that convert e-ticketing and fleet management data into interactive web-based reports.
analysis
2
We offer our customers an easy to use toolbox for data exploration, analysis and report development.
training
3
consultancy
We train users to analyse their data, to create their own insights and to further develop their reports independently.
4
We help our customers to understand and utilize the information within their data to their benefit.
2
3
profile Zight is an international service provider focused on: • Public transport • E-ticketing and fleet management • Business intelligence We deliver complete reporting solutions for all public transport systems covering all relevant topics. Furthermore we help PTOs and PTAs to better understanding the nuances of their business and to optimize performance, usage and profit.
14
15
customers “ With Zight we are able to analyze our performance and to accelerate our product development. ”
“ Because management uses the same figures as production they understand each other easily. ”
“ We now analyze operations, usage and sales trends. All focused on driving profitability. ”
“ Zight thinks from the same angle as we do. It helps us to collect even more insight. ”
Fantasie wordt werkelijkheid
Imagins® en vuur Bij brand kunnen stoffen makkelijk ontvlambaar zijn. De Imagins® stoffen kunnen niet alleen aan de buitenkant, maar ook aan de binnenzijde worden voorzien van een vlamvertragende coating. Praktisch betekent dit, dat de stof niet snel zal gaan branden. Bovendien biedt het extra beveiliging tegen het ontvlammen van de vulling. De Imagins® vlamvertragende eigenschappen zijn getest volgens de normen DIN 4102 B1, BS 5852 Crib-5. Strenge normen, die de bijzondere eigenschappen van Imagins® nog eens onderstrepen.
Furious by Imagins® Imagins® maakt bont dat er zo natuurlijk uitziet dat het ‘echt’ lijkt. Niet alleen het uiterlijk, maar ook het gevoel is echt. Dit is alleen mogelijk dankzij de technisch hoogwaardige productie met ultra micro vezels. Deze vezels benaderen de fijnheid van natuurlijke wol en kasjmier. Furious van Imagins® is topkwaliteit kunstbont met een natuurlijke uitstraling. Dit maakt Furious van Imagins® geschikt voor exclusieve toepassingen. Imagins® Furious heeft het temperament en de beleving van echt bont. Milieu en natuur staan ook bij Imagins® Furious hoog in het vaandel.
Micro - organismen Buiten in de vrije natuur leveren micro-organismen een positieve bijdrage aan de omgeving, maar binnen vormen ze vaak een bron van ziekten en allergieën. Het meest bekend zijn allergische reacties op de uitwerpselen van de huisstofmijt. Onder ideale omstandigheden (bijvoorbeeld een warme vochtige atmosfeer) kunnen allerlei soorten microorganismen in korte tijd uitgroeien tot besmettingshaarden. Daarbij hebben ze de voorkeur om zich te nestelen in vloerbedekking, gordijn- en meubelstoffen. Door de toepassing van nano-silver in de Imagins® coating wordt de groei van micro- organismen, zoals MRSA bacterie gestopt. Nano silver is een efficiënte en milieuvriendelijke manier om de groei van bacteriën en huisstofmijt te stoppen. Deze Imagins® coating is onzichtbaar en geeft bovendien geen greep- of gevoelsverandering aan de stof. Ook deze Imagins® coating wordt op een zeer milieuvriendelijke manier zonder afvalwater aangebracht. Het milieu wordt door Imagins® ontzien.
Internationale Autoshow
De Russen komen
zondag open
Autohandelaren uit Rusland kopen nu massaal de nederlandse occasions op tegen bodemprijzen. Nefkens wil liever dat u profiteert van dit historische voordeel! Nu 324 occasions voor Oostblok-prijzen!
Doet u mij er maar twee!
zondag open
Een voor mij!
five please! Ik wil een wijnrode!
GrAtIs Cadeautje voor de kinderen
GrAtIs Schminken
shal meer dan In onze koopje 00,der de ₏10.0 100 auto’s on
GrAtIs Suikerspin
Occasions voor Oostblok- prijzen! s 324 occasion
Matiz
31x
Vectra
Astra
1o.p 5occ0as0ion,s*
GrAtIs Op het springkussen
GrAtIs Hapje en Drankje
extra koopavond
februari
februari
6
25x
e Overig n e merk
Epica
26x
koopavond
5
Corsa
18x
Antara
36x
le inruil Minima
Zafira
38x
87x
15x
GrAtIs Popcorn
7
februari
GrAtIs Hamburger
zondag open
8
Inruilw aarde t ot
3.000,
februari
*Vraag naar de voorwaarden. Deze aanbiedingen zijn uitsluitend bij Nefkens Opel/Chevrolet/Cadillac/Isuzu verkrijgbaar. Alle genoemde prijzen zijn exclusief afleverkosten, metallic lak, leges en verwijderingsbijdrage.
Nefkens
-
boven k oerslijs t*
Amsterdamseweg 151 - Amersfoort - tel. 033 422 44 44 - info@nefkens-opel.nl - www.nefkens-opel.nl
A u t o P a l a c e Ta r z a n A r r a n g e m e n t
Me Tarzan You Agila? Me Hot You Dog?
Nu met Auto Palace naar de musical Tarzan bij een nieuwe Opel Agila!*
Gratis Hot Dog
Maak nu kans op het Auto Palace Tarzan Arrangement*
Gratis
STUNTVERKOOP OCCASIONS
Popcorn
v.a. 10.995,-
Gratis
Matiz
11X
Hapje en Drankje
Dit doet geen bank ons na!
3 JAAR 0% RENTE * m.u.v. Opel Agila, GT en Antara
Opel Temptation Astra: Zafira:
VOORDEEL VOORDEEL VOORDEEL
zondag
open
11 12 13 april
Chevrolet
Opel Astra
Kalos Ace 1.2
2 jaar gratis
d& Onderhou garantie
Corsa
15X
Gratis
Kalos
12X
april
SHOWKLAPPER vanaf bouwjaar 2005
Uw pakketvoordeel:
1.725,1.860,1.810,-
ond
april
Bij aanschaf van een nieuwe Opel!*
Meriva:
ko o p a v
astra
24X
MP4 speler*
,-
vanaf 9.995
agila
of
EXTRA T! INGEKOCH
8X
Navigatie en Park pilot Op Astra en Zafira
2.400,-
VOORDEEL
Corsa
3.000 ,-
8X
Ex tra inruilwaarde oplopend tot:
Company cars
Super Deals
Minimale inruilwaarde op occasions
1.500,-
Vectra
10X
Gezichtsbehandeling*
Bij aankoop van een auto*
overige merken
23x
Openingstijden: vrijdag: 9.00 - 20.00 uur , zaterdag 9.30 - 17.00 uur , zondag 9.30 - 17.00 uur * Vraag naar de voorwaarden. Deze aanbiedingen zijn uitsluitend bij Auto Palace verkrijgbaar. Alle genoemde prijzen zijn exclusief afleverkosten, metallic lak, leges en verwijderingsbijdrage.
Auto Palace
Plakhorstweg 1-3 - Doetinchem - tel. 0314 341 600 - info@auto-palace.nl - www.auto-palace.nl
nde
ohrum.
Wir pressen zusammen...
...140 kilo!
Jaaaaaaaaa!
Pflaum: De bekendste panelen van Oostenrijk
Wir sind Europameister
Postbus 210 - 7600 AE Almelo - tel. 0546 486 400 - fax 0546 486 406 - info@pflaum.nl
Weil wir die beste Mauer haben?
Pflaum is de kampioen van Europa Hoe word je kampioen?
Bij uw volgende project met Pflaumpanelen ontvangt u gratis een fles Oostenrijkse Strohrum.
Als je de beste wil worden moet je daar heel veel voor trainen. De mensen van Pflaum weten dat als geen ander. En na jaren ontwikkeling durven we te stellen dat we echt het beste paneel van de markt maken. Het Pflaum brandwerend sandwichpaneel is een paneel van wereldformaat, speciaal ontworpen voor de moderne architectuur. Door de extreem hoge persing van minimaal 140 kg/m3 wordt een zeer sterk en stijf paneel verkregen waardoor grote overspanningen mogelijk zijn. Een ander gevolg hiervan is dat een prachtig vlak paneel geproduceerd wordt. Pflaum brandwerende panelen combineren economische bouw moeiteloos met interessante vormgeving. Ze zijn opgebouwd uit een metalen, geprofileerde of vlakke, gegalvaniseerde en in kleur gecoate binnen- en buitenhuid met daartussen een kern van brandwerende en gekantelde steenwolstroken. Ze voldoen aan de hoogste brandeisen, klasse A1, en behalen een brandwerendheid tot wel 120 minuten.
Nein
Pflaum: De bekendste panelen van Oostenrijk Bij uw volgende project met Pflaumpanelen ontvangt u gratis een fles Oostenrijkse Strohrum.
Gratis
Wir sind kein Europameister
Gratis
Postbus 210 - 7600 AE Almelo - tel. 0546 486 400 - fax 0546 486 406 - info@pflaum.nl
Weil wirOder die beste Mauer haben? doch?
Pflaum: Kampioen in panelen!
Doch!
Hoe word je kampioen? Als je de beste wilt worden, moet je daar heel veel voor trainen. De mensen van Pflaum weten dat als geen ander. En na jaren ontwikkeling durven we te stellen dat we echt het beste paneel van de markt maken. Het Pflaum brandwerend sandwichpaneel is een paneel van wereldformaat, speciaal ontworpen voor de moderne architectuur. Door de extreem hoge persing van minimaal 140 kg/m3 wordt een zeer sterk en stijf paneel verkregen waardoor grote overspanningen mogelijk zijn. Een ander gevolg hiervan is dat een prachtig vlak paneel geproduceerd wordt. Pflaum brandwerende panelen combineren economische bouw
moeiteloos met interessante vormgeving. Ze zijn opgebouwd uit een metalen, geprofileerde of vlakke, gegalvaniseerde en in kleur gecoate binnen- en buitenhuid met daartussen een kern van brandwerende en gekantelde steenwolstroken. Ze voldoen aan de hoogste brandeisen, klasse A1, en behalen een brandwerendheid tot wel 120 minuten.
gewoon bijzonder
Mission statement Cogas maakt gewone dingen bijzonder en bijzondere dingen gewoon.
7/7/08
1
Gewoon bijzonder Gewoon bijzonder
• Voor Cogas ligt er constant een uitdaging om van schijnbaar normale dingen iets bijzonders te maken. Want niemand staat stil bij de zaken waar de mensen van Cogas zich iedere dag klanten vinden hetom vanzelfsprekend • druk Voor voor Cogasmaken. ligt er Onze constant een uitdaging van schijnbaar dat de kabel en energieinfrastructuur werken. van onze normale dingen iets bijzonders te maken. WantEen niemand staat doelstellingen is waar dat dat zovan blijft. Cogas gaat dezedag stil bij de zaken de vooral mensen Cogas zich iedere dienstverlening in de toekomst eenhet nog hoger niveau druk voor maken. Onze klantennaar vinden vanzelfsprekend en energieinfrastructuur werken. Een van onze trekken. dat de kabel doelstellingen is dat dat vooral zo blijft. Cogas gaat deze dienstverlening in de toekomst naar een nog hoger niveau trekken. 7/7/08
2
Bijzonder gewoon 7/7/08
2
Bijzonder gewoon
• Naast de ‘vanzelfsprekende’ zaken heeft Cogas een doelstelling om nu nog bijzondere dingen, zoals nieuwe vormen van duurzame energie, gewoon te maken. Het is voor de medewerkers van Cogas een creatieve uitdaging om voorop te • Naast de ‘vanzelfsprekende’ zaken heeft Cogas een doelstelling lopen bij de inzet van nieuwe technieken op het gebied van om nu nog bijzondere dingen, zoals nieuwe vormen van energie en communicatie. Zodra deze nieuwe bijzondere duurzame energie, gewoon te maken. Het is voor de technologie betrouwbaar en klantgericht ingezet kan worden, medewerkers van Cogas een creatieve uitdaging om voorop te wil Cogas hier een belangrijke rol in spelen. lopen bij de inzet van nieuwe technieken op het gebied van energie en communicatie. Zodra deze nieuwe bijzondere technologie betrouwbaar en klantgericht ingezet kan worden, wil Cogas hier een belangrijke rol in spelen. 7/7/08
3
7/7/08
3
Na jarenlang trouw de kantjes er vanaf gelopen te hebben, ben ik van het ene op het andere moment aan de kant gezet. Reden: Berkelgroen! Berkelgroen schoffelt de tuinkabouter er onderuit. Bovendien maaien ze al het gras voor onze voeten weg! Daarom zeg ik: Weg met Berkelgroen!
Berkelgroen BV - Goorseweg 22 - 7241 PB Lochem - Tel. 0573 25 50 17 - info@berkelgroen.nl
www.berkelgroen.nl
duurzaam vuur
Duurzame warmte uit snoeihout.
Elk jaar verzamelen we een enorme berg snoeiafval. Dit afval is afkomstig van plantsoenendiensten, bedrijven en particulieren. Tot voor kort werd dit tuinafval versnipperd en/of gecomposteerd. Door de stijgende energiebehoefte en het groeiende bewustzijn dat fossiele brandstoffen eindig zijn, zijn we op een andere manier gaan kijken naar het tuinafval. Als we het snoeihout kunnen gebruiken om warmte te produceren dan is dat CO2 neutraal.
duurzaam vuur
duurzaam vuur
Energie is pas duurzaam als het ook werkelijk duurzaam geproduceerd wordt. Vuurzaam maakt duurzame energie op een kleinschalige wijze. Dat biedt direct voordelen. Vuurzaam maakt gebruik van een logistiek netwerk dat al bestaat. De auto’s die het groenafval ophalen bij de afvalbrengpunten, rijden net als voorheen naar de afvalverwerker.
duurzaam vuur
Deze hakt het snoeihout net als voorheen in snippers. Alleen de snippers worden nu brandstof in plaats van compost. De auto’s die het afval brengen, rijden nu vol naar de lokale verbrandingsinstallaties. Daar haalt Vuurzaam een energie-rendement van 90%. Als dat niet duurzaam is, dan weten wij het niet meer.
duurzaam vuur
Jeroen de Swart, voorzitter Netbeheer Nederland
Toekomstbestendig investeren in de energienetten De energievoorziening zal de komende veertig jaar ingrijpend veranderen. Energietransitie is daarbij het sleutelwoord. Dit betekent dat ook het beheer van de energienetten een nieuwe betekenis zal krijgen. Als gevolg van de verduurzaming zullen andere eisen worden gesteld en andere uitgangspunten gelden dan in het verleden. Zoveel is zeker. Maar hoe de energietransitie precies vorm gaat krijgen, staat nog allerminst vast. Terwijl een net dat wordt vervangen of nieuw aangelegd wel voor tientallen jaren de grond in gaat. Tegen deze achtergrond zoeken netbeheerders meer houvast bij het nemen van investeringsbeslissingen. De studie ‘Net voor de Toekomst’ geeft inzage in de komende veranderingen. Welke veranderingen staan vast? Welke onzekerheden zijn er? En welke vragen verdienen de aandacht in verband met efficiënt investeren in de netten de komende periode? Stof voor discussie met de overheid, de toezichthouder, de politiek en niet in de laatste plaats de klant. Heeft elke nieuwe woning in 2025 een warmtepomp? Of neemt warmtedistributie een grote vlucht? Hoeveel biogas wordt er in 2040 decentraal geproduceerd? Met welke penetratiegraad van elektrische auto’s moet worden rekening gehouden in 2030? Lastig te beantwoorden vragen anno 2011. Wellicht is op een enkel punt een beleidsdoel geformuleerd, of zijn de potentiële mogelijkheden in kaart gebracht. Maar dat alleen is onvoldoende basis voor een investeringsbeslissing over de aanleg of vervanging van een gas- of elektriciteitsnet dat voor decennia de grond in gaat. Het net moet niet de beperkende factor van de energietransitie worden. Ongebreideld investeren om alle denkbare toekomstscenario’s te faciliteren is uit kostenoverwegingen eveneens maatschappelijk ongewenst. Dilemma Zie hier het dilemma waar netbeheerders zich voor geplaatst zien. Neemt bijvoorbeeld elektrisch rijden een veel grotere vlucht dan voorzien, dan kan dat
ertoe leiden dat een net veel eerder dan beoogd zou moeten worden vervangen. Of vervelender nog: dat de groei van elektrisch vervoer tijdelijk door de energieinfrastructuur wordt afgeremd. Andersom kan natuurlijk ook. De groei van elektrisch vervoer blijft achter bij de doelstelling en de aangelegde infrastructuur blijft daardoor onvoldoende benut. Hoe wordt omgegaan met de verliesgevende kosten die dit tot gevolg heeft? Netbeheerders willen het liefst dit soort situaties voorkomen. Om uit te vinden welke ontwikkelingen onmiskenbaar zijn, welke onzekerheden er zijn en welke vragen op korte termijn om een antwoord vragen, heeft brancheorganisatie Netbeheer Nederland de studie ‘Net voor de Toekomst’ samen met CE Delft gemaakt. Wat staat vast? Om te komen tot 90 procent CO2-emissiereductie in 2050, zullen CO2-neutrale energiedragers de komende decennia het beeld in de energievoorziening gaan bepalen. En doordat decentrale
energieopwekking een dominante rol gaat spelen in de nationale duurzame energievoorziening, moeten lokale elektriciteitsnetten in nieuw- en oudbouw worden aangepast en tot slimme netten worden omgevormd. De centrale stroomproductie (energiecentrales) zal de komende decennia worden verplaatst naar kustlocaties. Offshore windenergie neemt in volume toe. Dit maakt het noodzakelijk om het transportnet naar die locaties robuuster te maken. Het landelijke gastransportnet dient eveneens een verzwaring te ondergaan, omdat gas een essentiële rol blijft spelen als transitiebrandstof. Ook kan met de inzet van aardgas piekcapaciteit worden geleverd in aanvulling op de basiswarmtebehoefte door bijvoorbeeld een warmtepomp. Lokaal zal het gasnet vooral fungeren als distributiekanaal van groen gas. En dat vergt om aanpassingen van het gasnet om tot een efficiënte invoeding daarvan te komen.
‘Urgentie is hoog’ De urgentie is hoog om tot actie over te gaan, zegt Jeroen de Swart, voorzitter van Netbeheer Nederland en directeur van netbeheerder Stedin. “Willen we als netbeheerders de energietransitie de komende veertig jaar goed kunnen faciliteren, dan moeten we nu al investeren in de energie-infrastructuur. Doen we dat niet, dan kunnen we de duurzame ontwikkelingen op energiegebied niet voorblijven en zijn we te laat.”
Jeroen de Swart
“We moeten de energieinfrastructuur nu al gereed gaan maken voor de komende veertig jaar.” “Nu aan de slag gaan om de ingrijpende veranderingen in de energievoorziening op de voet te kunnen volgen, heeft wat ons betreft de eerste prioriteit”, zegt De Swart. “De energievoorziening zal in betrekkelijk korte tijd worden omgevormd tot een steeds sterker verduurzaamde en in toenemende mate decentrale voorziening. In 2050 moet 90 procent minder CO2 worden uitgestoten ten opzichte van 1990. Aan die Europese doelstelling heeft ook Nederland zich gecommitteerd en dat vraagt van iedereen offers en inspanningen.”
Complex Het is lastig om nu al te voorspellen hoe die verduurzaming zich concreet in Nederland laat vertalen, zegt De Swart. “Windenergie, elektrisch vervoer, warmtepompen, microwarmtekrachtkoppeling, zonne-energie en groen gas uit biomassa, al deze zaken zullen de komende decennia in belangrijkheid toenemen. En dat betekent dat wat er in de bodem ligt om die energiestromen te distribueren, belangrijke aanpassingen, uitbreidingen en een nieuw netmanagement vereisen.” Investeren Investeren dus, zegt De Swart. “Investeren in de toekomst, zonder precies te weten hoe die toekomst er straks concreet zal uitzien. En dat stelt alle netbeheerders in ons land voor een moeilijke uitdaging, die we toch zullen moeten oppakken. Ondanks die onzekerheid moet de schop letterlijk in de grond. Kortom, nu moeten we beginnen om de energie-infrastructuur gereed te maken voor de komende veertig jaar. Dat vraagt van netbeheerders toch een vooruitziende blik.” Vooruitzien Regeren is vooruitzien, en investeren is dat ook, aldus De Swart. Netbeheer Nederland heeft om die reden de studie ‘Net voor de Toekomst’ samengesteld. Daarin worden diverse scenario’s in kaart
lees door op pagina 4
Net voor de toekomst Net voor de toekomst Net voor de toekomst
De klimaatproblematiek houdt wereldwijd de politieke en maatschappelijke gemoederen bezig. Klimaatverandering staat al jarenlang bij regeringen, wetenschappers, bedrijven en internationale organisaties hoog op de agenda. Langzaam maar zeker komen er steeds meer dwingende internationale afspraken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. De Europese Unie heeft als doel gesteld om in 2050 te komen tot een ingrijpende
CO2-emissiereductie van 90 procent ten opzichte van 1990. Tegen deze achtergrond zal de energietransitie zich de komende eeuw moeten gaan voltrekken. Om die omslag tot een succes te maken, zijn inzicht, voortvarendheid en een maatgevend overheidskader nodig. Partijen, waaronder netbeheerders, werken intensief samen om die transitie naar een duurzame energievoorziening te faciliteren.
gebracht en wordt aangegeven welke infrastructuur daarbij nodig is. De Swart: “De studie geeft geen pasklare oplossingen, want die hebben we niet. Wél biedt het een handvat om de discussie aan te gaan met alle stakeholders om daarna zo optimaal mogelijk toekomstige keuzes te kunnen maken en beslissingen te kunnen nemen.” Tijdrovend Investeren kost tijd en geld. Het verzwaren en slimmer maken van de netten, en de ontwikkeling van nieuwe ICT kan niet plaatsvinden van vandaag op morgen. De Swart: “Dit zijn tijdrovende operaties, die bovendien een langetermijnperspectief hebben. Buizen, leidingen en kabels leg je aan voor een lange duur. Besluiten daarover moeten daarom weloverwogen en doelmatig zijn, gericht op het voorblijven van de duurzame ontwikkeling die we nu niet precies kennen. Het is juist dit spanningsveld waarin netbeheerders moeten opereren.”
“Anticiperen. Maar wel anticiperen in onzekerheid. Voor die opgave zien netbeheerders zich nu en de komende decennia gesteld.“ Dialoog Een duidelijk maatschappelijk kader is nodig om alle noodzakelijke investeringen te kunnen doen, zegt De Swart. “Samen met de overheid, klanten, maatschappelijke organisaties en energieleveranciers zullen netbeheerders tot afspraken moeten komen. Het is die dialoog die verder in gang moet worden gezet en die ons in staat stelt om tijdig aan de slag te kunnen gaan om de energietransitie met alle beschikbare middelen daadwerkelijk en adequaat te faciliteren.”
2
3
Verkenning van de impact van de verduurzaming op de energie-infrastructuur
Bart van der Cammen, directeur Netbeheer Nederland
‘Plug-and-play blijft de norm’
vervolg van pagina 2
Energie-infrastructuren moeten worden ingericht op het gebruik van duurzame energiebronnen als wind, zon en biomassa (groen gas). De netten zullen daarvoor worden verzwaard, maar ook intelligenter worden gemaakt. Smart Grids gaan het beeld in de energie-infrastructuur van de komende decennia bepalen. Om aan de veranderende vraag en aanbod van energie te kunnen voldoen, zullen Smart Grids en verzwaring van de gas- en elektriciteitsnetten hand in hand gaan. De afvang en opslag van CO2 (CCS) vindt plaats in de bodem of op zee. Om dat grootschalig te kunnen doen, moet het leidingnet worden aangepast en fors uitgebreid. Een andere onmiskenbare ontwikkeling heeft betrekking op het kleinschalige gebruik van aardgas voor koken en verwarming. Om milieudoelstellingen te halen, zullen woningen over enkele tientallen jaren emissieloos zijn en zal in de warmtevraag op een andere manier worden voorzien dan door het huidige aardgas, bijvoorbeeld door groen gas of met elektriciteit. Wat is onzeker? Al met al staan de netten de komende periode ingrijpende veranderingen te wachten, die al op korte termijn in gang moeten worden gezet om in 2050 een CO2-neutrale energievoorziening adequaat te kunnen faciliteren. Echter: het tempo van de ontwikkelingen is nog hoogst onzeker. Hoe snel ontwikkelen technische
2 Toekomstbestendig investeren in energienetten De energievoorziening verandert
3 Jeroen de Swart,
voorzitter Netbeheer Nederland, pleit voor actie ‘Urgentie is hoog’
5 Bart van der Cammen,
directeur Netbeheer Nederland ‘Plug-and-play blijft de norm’
innovaties zich op energiegebied? Zoals de ontwikkeling van zonneenergie, elektrische warmtepompen, de elektrische auto, microwarmtekracht en opslagsystemen van elektriciteit. In welk tempo wordt beoogde energiebesparing ook feitelijk gerealiseerd? Van een geheel andere orde is de onzekerheid rond de maatschappelijke acceptatie van CCS. Blijkt CCS bijvoorbeeld maatschappelijk niet haalbaar, dan zullen andere methoden van CO2-reductie daarvoor in de plaats komen, met mogelijk grote impact op netten. Dringende vragen Nu al de netten geschikt maken voor grootschalige toepassing van warmtepompen? Concepten ontwikkelen voor het transport en de distributie van biogas? Hoe krijgen we rond 2020 meer zicht op de opkomst van elektrische auto’s, warmtepompen en het realiseren van energiebesparing? Vragen die al op korte termijn om antwoord vragen, in het belang van toekomstige, doelmatige investeringen in de netten. Ook is het zeker dat de elektriciteitsvraag de komende decennia op lokaal niveau sterk zal toenemen en dat decentrale stroomproductie de volumevraag naar centrale productie verkleint. Hoe voortvarend kunnen netbeheerders nu al te werk gaan in het verzwaren van de lokale netten? Ook zal het gebruik van aardgas in de gebouwde omgeving een ander karakter krijgen en neemt groen gas de rol van aardgas in ons land gedeeltelijk over. Welke invloed heeft dat op de aanleg van distributienetten in nieuwbouwgebieden? Het zijn deze en andere elementen die leidend zijn in de transitie van de energie-infrastructuur in ons land. Het vervolg Netbeheer Nederland zoekt de dialoog met overheid, politiek en samenleving om over de bevindingen en de openstaande vragen in de studie ‘Net voor de Toekomst’ van gedachten te wisselen en gezamenlijk tot goede oplossingen te komen. De dialoog wil Netbeheer Nederland snel starten, zodat netbeheerders op basis van maatschappelijk breed geaccepteerd beleid toekomstbestendige investeringsbeslissingen kunnen nemen.
7 Groen gas
Groen gas naast aardgas; de toekomst van de gasinfrastructuur 4
Wat vaststaat …
• CO2-neutrale dragers bepalen de energievoorziening
• Elektriciteitscentrales staan vooral
“Onze studie ‘Net voor de Toekomst’ heeft als belangrijkste doel de energieverbruikende klant nu en in de toekomst optimaal te blijven bedienen. Plug-and-play is door de energiebranche al honderd jaar geleden uitgevonden. En dat willen we graag zo houden”, zegt Bart van der Cammen, directeur van Netbeheer Nederland.
aan de kust
• Gas is transitiebrandstof • Duurzame bronnen vereisen een ‘Smart Grid’
• CO2-opslag vraagt om uitbreiding infrastructuur
• Woningen worden emissieloos Onzekerheden…
• Realisatie doelstellingen • Het tempo waarin duurzame innovaties plaatsvinden
• Het tempo waarin energiebesparing wordt gerealiseerd
• Maatschappelijke acceptatie van CCS • Beschikbaarheid van alternatieven en de impact daarvan op de netten
Dringende vragen…
• Met welke technologische
ontwikkelingen moeten netbeheerders bij het aanleggen van en vervangen van netten nu al rekening gaan houden?
• Hoe voortvarend kunnen
•
netbeheerders nu al te werk gaan in het verzwaren van de lokale netten als gevolg van decentralisatie van de stroomproductie? Hoe moeten netbeheerders omgaan met de aanleg van distributienetten in nieuwbouwgebieden?
Bart van der Cammen
“Met de komst van de elektrische auto krijgt plug-and-play een nieuwe dimensie.”
“Wat de klant verlangt van de netbeheerder is eenvoudig samen te vatten in twee woorden: geen gedoe. Het net moet het altijd doen, voor een redelijke prijs. De uitdaging waarvoor we ons gesteld zien is om dat ook in de toekomst waar te blijven maken. En dat is gegeven de energietransitie geen eenvoudige opgave. We moeten de wensen van de klant in feite nu al in kaart hebben, terwijl de klant zelf nauwelijks weet welke keuzes hij kan maken. Belangrijk is daarom bij onze zoektocht naar antwoorden juist ook de klant te betrekken.” Slimme meter Bart van der Cammen wijst op de ervaringen rond privacy en beveiliging van de slimme meter. “In de wetgeving die de introductie van de slimme meter regelt is daarover het nodige geregeld. We hebben daarnaast ook in rondetafelsessies de klant hierbij betrokken. Dit heeft geleid tot een
richtlijn die de netbeheerders in hun bedrijfsvoering zullen gaan gebruiken. We timmeren met deze ervaringen ook in Europa aardig aan de weg.” Elektrische auto Met de introductie van de elektrische auto heeft plug-and-play er ook weer een geheel nieuwe dimensie bij gekregen. Van der Cammen: “Op de eerste plaats de standaardisatie van de oplaadstekker. Dit zijn dingen die Europees geregeld gaan worden en waaraan Nederland zijn bijdrage kan leveren. Ook de standaardisatie van de communicatieoverdracht is in dit verband heel essentieel, zegt hij. “Hoe herkent een oplaadpunt van een elektrische auto de gebruiker van die auto en hoe vindt de financiële afrekening plaats? Dat proces moet overal in Europa hetzelfde zijn. Het zijn juist dit soort standaardisaties die van groot belang zijn om het systeem plug-and-play te houden.”
Energiebesparing blijft eerste noodzaak Alle doelstellingen voor verduurzaming en CO2-reductie ten spijt, blijft energiebesparing het belangrijkste middel om te komen tot de gewenste schone energievoorziening van de toekomst. Bij de transitie naar een duurzame energievoorziening komen veel technische innovaties aan bod. Echter, in alle scenario’s die de netbeheerders hebben onderzocht, is uitgegaan van een grote stap bij de verdergaande verhoging van de efficiency van het energiegebruik.
5
Roelofshoeveweg 31 6921 RH Duiven T +31 (0) 263 11 82 23 Locatie Gelderse Reststoffen Recycling
opening locatie Duiven
opening locatie Duiven 24 jun
antwoordkaart Na(a)m(en):
i 2010
maken graag van de uitnodiging gebruik; en wij komen met
personen
Organisatie:
zijn 24 juni helaas verhinderd.
Adres:
Graag uw reactie uiterlijk voor 18 juni a.s.
Postcode + Plaats: Telefoon: E-mail:
Vo o r ja a r 2 0 10
Circulair
Kennis delen en resultaten aantoonbaar maken Kennis delen en resultaten aantoonbaar maken. Natuurlijk is Bruins
nodig hebben die met deze biobrandstof wordt geproduceerd. Een
& Kwast een commerciële onderneming. Maar we ervaren ook heel
rendement dus van minimaal 90%, inclusief transport en complete
duidelijk onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. We beschikken
verwerking. Een ander hardnekkig misverstand is dat het leeuwendeel
over technieken en verwerkingscapaciteit die we graag inzetten voor
van het groenafval biobrandstof wordt. Wij kunnen aantonen dat slechts
de verwerking van alle mogelijke stromen biomassa van onze klanten.
ca. 25% van de intergraal aangeleverde groenstromen tot biobrandstof
Maar daarnaast hebben we in de loop van vele jaren ook een enorme
verwerkt kan worden. De andere 75% kunnen we uitstekend verwerken tot
hoeveelheid toegepaste praktische kennis opgebouwd die we graag met
compostproducten. Als een van de weinige Nederlandse ondernemingen
Ci rc u l a i r i s d e n i e u w s b ri e f va n B ru i n s & Kwa s t • Bruins & Kwast groeit sterk in de markt voor
andere partijen delen. Alleen gezamenlijk kunnen we de uitdagingen, die
maken we voor grote opdrachtgevers
• Van sloophout tot MDF: C2C in optima forma
zich op milieugebied aandienen duurzaam het hoofd bieden.
ook
• Bruins & Kwast biomass management:
Een niet onbelangrijk gedeelte van de biomassa die Bruins & Kwast
Met name ook overheden kunnen we helpen niet alleen duurzaam te
inzichtelijk
wat
hun
bijdrage
aan CO2-emissiereductie is per ton
niet kon voldoen. In opdracht van de waterbouwaannemer Martens
verwerkt, zamelen we zelf in. Via grote of gecompliceerde bomenrooi-
en Van Oord realiseerden we onlangs een vergelijkbaar project langs
werken, maar dat ook inzichtelijk te maken. Praten over duurzaamheid
u uit om uw vragen op dit gebied aan
de Maas. Daar wordt de komende jaren een groot deel van de oevers
gebeurt overal, maar aantonen wat je doet en wat daarvan het resultaat
ons voor te leggen. Dan helpen we u
Dikwijls zijn zij daarin zelfs goedkoper. Maar gaat het om moeilijke
natuurvriendelijk ingericht en mag de rivier over grote trajecten weer vrij
is, dat zorgt voor het draagvlak dat we in de Nederlandse samenleving
om aan uw achterban te verantwoorden
situaties, grote volumes of een gegarandeerd duurzame verwerking,
meanderen. Daarvoor moeten echter wel eerst veel oevers van stortsteen
nodig hebben om duurzaamheid echt te verankeren. Zo helpen we graag
wat we met uw reststromen doen, hoe
dan komt de kracht van Bruins & Kwast als groep tot zijn recht. Dan
worden verwijderd. Tussen die grote en zware oeverstenen hebben zich
het fabeltje de wereld uit dat een duurzame verwerking van biomassa,
we dat doen en waar het toe leidt.
profiteren opdrachtgevers optimaal van de combinatie slagvaardige
in de loop van vele jaren talloze stevige bomen en struiken ontwikkeld.
energie slurpt. We kunnen aantonen dat we voor de bewerking van
groenaannemer en gegarandeerd duurzaam recyclingbedrijf. Grote,
Het rooien van die bomen en het verwijderen van de stobben tussen de
houtproducten tot biobrandstof maximaal 10% van de energie inhoud
gecompliceerde projecten, hoge duurzaamheidseisen, daarin betaalt de
stenen vandaan is alles behalve een alledaagse klus. De hoofdaannemer
meerwaarde van Bruins & Kwast zich uit.
Martens en Van Oord opereert in een glazen huis. Zij worden terecht
voor omwonenden, om veilig werken en duurzaam verwerken van vrijkomende reststoffen.
populieren van tussen de 70 en 80 jaar oud langs de IJssel bij Doesburg
Het plan van aanpak dat Bruins & Kwast presenteerde, met het
te verwijderen. Op het eerste gezicht een routineklus, maar toen bleek
gedeeltelijk werken vanaf het water en afvoeren van hout ook over water,
Bruins & Kwast groeit sterk in de markt voor hout- en groenstromen Bruins & Kwast groeit sterk in de markt voor hout- en groenstromen. Dat geldt voor zowel de vestiging in Goor als ook voor de Betuwe waar we tot voor kort participeerden in RRT. Dat participeren behoort nu tot het verleden want per 1 januari 2010 hebben we beide ondernemingen volledig in elkaar geschoven. De
dat de afvoer van het hout over water moest gebeuren, werd het anders.
was dermate overtuigend dat ook deze uitdagende klus werd gegund.
Qua inzet van materieel en organisatie van het project werden zware
Van de vier uitgenodigde collega’s bleek alleen Bruins & Kwast in staat
eisen gesteld waaraan het overgrote deel van de concurrentie daaraan
volgens de noodzakelijke voorwaarden en eisen te kunnen werken.
nieuwe onderneming draagt de naam Bruins & Kwast biomass management. Met de derde vestiging in Duiven erbij is er nu een fijnmazig innamenetwerk ontstaan Voorbeelden van producten afkomstig uit biomassa, pellets en olie.
Bruins & Kwast
CO2-emissiereductie
waarmee we de nieuwe naam ook helemaal waar kunnen maken.
Groen-Recycling Twente
T +31 (0) 547 28 66 00
Betuwse GroenRecycling
In een markt waarbij het accent verschuift van de aanbod- naar de vraagzijde
Gelderse Reststoffen Recycling
Mossendamsdwarsweg 1
F +31 (0) 547 28 66 10
Mossendamsdwarsweg 1a
2e Tieflaarsestraat 2
Roelofshoeveweg 31
vormen we een sterke speler met zoveel slagkracht dat we juist op die veranderende
Postbus 103
I www.bruinsenkwast.nl
7472 DB Goor
4182 PE Neerijnen
6921 RH Duiven
7470 AC Goor
E info@bruinsenkwast.nl
vraag naar allerlei nieuwe en duurzame grondstoffen kunnen inspelen. Door de schaalvergroting zijn we in staat nog meer service te bieden, handelsstromen beter te beheersen en de functie van manager van biomassa voor zowel aanbieders als vragers direct en praktisch in te vullen. Bovendien bieden we grote opdrachtgevers
Bruins & Kwast geeft bedrijven en instellingen CO2-certificaten
meer en meer de mogelijkheid onze en hun duurzaamheidscriteria aan te tonen.
voor aangeleverd groenafval en hout. De CO2-emissiereductie is door Bruins & Kwast bepaald op basis van de door KEMA aangereikte berekeningsmethode. Heeft u vragen over het CO2-certificaat, bel ons gerust, wij vertellen u er graag
Deze uitgave van Circulair is de eerste onder de nieuwe naam en in de nieuwe huisstijl van Bruins & Kwast biomass management, maar zeker niet de laatste
COLOFON
want we blijven u op de hoogte houden van ontwikkelingen waardoor we samen met onze opdrachtgevers steeds meer grip krijgen op stromen biomassa. In het
meer over. vlnr Hans Langkamp, manager reststromen Bruins & Kwast Recycling; Dhr. A. van Winden Algemeen directeur Twente Milieu
Redactie: Bruins & Kwast, Diane Boesveld
Productie: Aandagt Reclame & Marketing
Tekst: Jan Verhoek
Heeft u vragen of opmerkingen, richt deze
Fotografie: Ritse Gierveld
dan aan Bruins & Kwast, locatie Goor.
belang van het milieu en op een economisch rendabele manier.
Henk Kwast, Algemeen directeur
5
6
Van sloophout tot MDF: C2C in optima forma Sloop- en resthout transformeren tot een grondstof met meerwaarde
1
Locatie Duiven levert kwaliteitsproducten
opgebouwd uit een wat grovere fractie van sloophout, met daaromheen
Het is al ruim dertig jaar geleden dat Ad Lansink
voor specifieke klanten en producten. Voor die uitdaging ziet
dunnere lagen van zeer sterk verkleind vers hout dat behalve fijner
zijn Ladder van Lansink introduceerde in de Tweede
Bruins & Kwast zich steeds weer geplaatst.
van structuur ook lichter van kleur is.” Een geslaagd voorbeeld van
Kamer. Kern van zijn voorstel in 1979 was om waar
“Je kunt natuurlijk verbranden, maar dan is het ook over en uit. Mooier
cradle to cradle, deze manier van werken. Van bouwmaterialen nieuwe
mogelijk te kiezen voor de meest milieuvriendelijke
is van een bouwproduct een nieuw bouwproduct maken. Daarom kiezen
bouwmaterialen maken. Wennekink: “Er is zelfs geen sprake van een
verwerkingsmogelijkheid voor afval. Die meest
we ervoor om sloophout tot zulke fracties terug te brengen dat de
afname van kwaliteit. Doordat wij in staat zijn om het sloophout zo op te
milieuvriendelijke optie staat bovenaan de ladder.
spaanplaatindustrie er mee uit de voeten kan. Of we leveren grondstoffen
werken tot dat het aan strenge eisen voldoet, zijn onze afnemers in staat
Pas als die mogelijkheid niet haalbaar blijkt, dalen
voor MDF,” vertelt Jan Wennekink, manager reststromen. Het
daarvan een product te maken dat
we een stap af en kiezen voor de daaropvolgende
zogenaamde A-hout is daarvoor perfect geschikt. “Soms leveren we ook
aan hogere kwaliteitseisen voldoet
stap die minder milieuvriendelijk is.
vers hout in hele kleine fracties om nog mooier en sterker plaatmateriaal
dan het oorspronkelijke hout.”
Tree voor tree op de Ladder van Lansink
De nieuwe Bruins & Kwast locatie in Duiven is de eerste overdekte inrichting voor groencompostering in Nederland. Directe aanleiding voor deze keuze waren de strenge eisen die het Gelders Geurbeleid stelt. Maar een zeer welkom ‘bijeffect’ van het composteren onder dak is dat de
gestart en vanaf november 2010 gaat Topell proefdraaien. Bruins & Kwast realiseert een nieuwe lijn die de houtchips rechtstreeks naar de torreficeringsinstallatie leidt. Vanaf herfst 2010 is de inname van vers hout en verwerking tot biocoal op één locatie dan een feit.
omstandigheden van het proces beter kunnen worden geconditioneerd. Doordat er geen weersinvloeden meer optreden wordt er gecomposteerd
Zie voor meer info:
met een ideale temperatuur en vochtigheidsgraad. Dat versnelt het
www.topellenergy.com
proces en heeft een bijzonder positieve invloed op de kwaliteit van de groencompost. Een ander eindproduct van de locatie in Duiven wordt gevormd door houtchips die als grondstof dienen voor de pellets van
te kunnen maken. Dat resulteert in gelaagd plaatmateriaal, dat is
Het kleine deel van het sloop- en resthout dat niet aan de kwaliteitseisen
Vier treden
van de industrie voldoet wordt verwerkt tot biobrandstof voor installaties met een hoog energetisch rendement.
De Ladder van Lansink is opgebouwd uit vier treden:
Topell. De bouw van de productielijn voor de zogenoemde biocoal is
n s la a W e e n k e le r n gee de ove tr e
Van bermgras een mooi product maken
Preventie is het mooist; dan voorkomen we dat afval ontstaat
Bruins & Kwast biomass management: kansen pakken en mogelijkheden stapelen
Hergebruik (recycling) volgt daaronder
Niet minder dan 563.000 ton bermgras en 1.159.000 ton slootmaaisel
regelgeving. Het is een kwestie van bereidheid van alle partijen, dan
wordt jaarlijks ‘geoogst’ langs Nederlandse wegen en waterlopen. Waar
kunnen we met het probleem van bermgras het probleem van gebrek
dat voorheen werd ondergewerkt in de landbouw is dat tegenwoordig
aan organische stof in de bodem oplossen. Behalve in de landbouw
niet meer mogelijk. Tijd dus om de bakens ingrijpend te verzetten.
wordt bermgras ook toegepast in RHP-gecertificeerde keurcompost, een
Verbranding is de derde stap, waarbij afval gebruikt wordt voor energieopwekking
Bruins & Kwast spant zich in om ook deze stroom biomassa op een zowel
kwaliteitsproduct dat zich heeft ontpopt als een perfecte veenvervanger.
Storten van wat echt niet meer kan worden gebruikt is de vierde en laatste stap.
milieutechnisch als economisch verantwoorde manier te verwerken.
Het afgraven van onvervangbare veengebieden wordt hierdoor
Allereerst zorgen we voor de verwijdering van zwerfvuil. Tot voor kort
voorkomen.
Bruins & Kwast biomass management: kansen pakken en mogelijkheden
reststromen zelf verwerkte of liet verwerken. Op een goede dag kwam er
In het Landelijk afvalbeheerplan 2002 - 2012 (LAP)
We slaan geen trede over
glommen akkers soms van het plastic dat met het bermgras in het
stapelen. Het waren voornamelijk logische keuzes en praktische
een beginnend composteerbedrijf te koop in Neerijnen. Ook toen wisten
is deze indeling nog verfijnd:
De manier waarop we bij Bruins & Kwast te werk gaan, is al sinds jaar
winterseizoen werd ‘ondergewerkt’. Dat kan en mag niet meer en
overwegingen die hebben geleid tot Bruins & Kwast biomass management.
we al dat transport te veel geld kost en het milieu onnodig belast. Die
• kwantitatieve preventie: het ontstaan van afvalstoffen wordt voor-
en dag op deze ladder gebaseerd. Als wij stromen biomassa managen,
we roepen dan ook alle partijen op om de wet- en regelgeving op dit
“Kansen zien en niet bang zijn om samen met anderen snel te reageren. Al
extra locatie was dus een uitgelezen kans. We hadden geen drie weken
ruim 20 jaar geleden werden de eerste praktische stappen gezet”, vertelt
nodig om de bank te overtuigen en de zaak voor ons aan het draaien te
Gijp Vink. Hij was destijds vertegenwoordiger voor een machinefabriek en
krijgen. RRT groeide snel en we besloten het loonwerk uit te besteden
Bruins & Kwast was een goede klant. Op een beurs in Duitsland raakten
en ons op de verwerking van biomassa te concentreren. Bruins & Kwast
Henk Kwast en Gijp Vink aan de praat. En van het één kwam het ander.
maakte een vergelijkbare ontwikkeling door en we groeiden eigenlijk
“We hadden hetzelfde doel en zagen dezelfde mogelijkheden.
als vanzelf naar een fusie toe. Nu ook een composteerbedrijf in Duiven
Bruins & Kwast beschikte over
• Groenaannemerij werkt als het moet ook op het water • CO2 emissiereductie
• Tree voor tree op de Ladder van Lansink
kritisch gevolgd als het gaat om aantasting van Flora en Fauna, overlast Twee recente projecten vormen daarvan mooie voorbeelden Rijkswaterstaat gunde ons onlangs de opdracht om een groot aantal
• Van bermgras een mooi product maken
• Kennis delen en resultaten aantoonbaar maken
kansen pakken en mogelijkheden stapelen
aangeleverd materiaal. Graag dagen we
projecten. Veel collega’s kunnen uitstekend een paar bomen rooien.
• Locatie Duiven levert kwaliteitsproducten
hout- en groenstromen
Groenaannemerij werkt als het moet ook op het water
komen of beperkt
innemen, be- en verwerken, is storten eigenlijk geen optie. Sloophout
gebied daadwerkelijk in acht te nemen en te handhaven. Want het
• kwalitatieve preventie: bij het vervaardigen van stoffen, preparaten of
is bij ons niet in de eerste plaats een brandstof maar grondstof voor de
kan anders. In de laatste editie van Circulair vertelden we al over de
andere producten wordt gebruik gemaakt van stoffen en materialen
spaanplaatindustrie of liever nog voor duurzame decoratieproducten als
mogelijkheden van vergisting tot biogas. Maar na verwijdering van het
die na gebruik van het product geen of zo min mogelijk nadelige
Dekowood. Duizenden kinderen spelen dagelijks op houtsnippers van
zwerfvuil is composteren ook een uitstekende manier. We zijn inmiddels
gevolgen voor het milieu veroorzaken
Bruins & Kwast. Pas de restkwaliteit wordt biobrandstof, die we overigens
in staat om een bodemverbeteraar (groencompost) te produceren
uitsluitend leveren aan centrales met een hoog energetisch rendement.
waarin ziektekiemen en onkruidzaden zijn gedood. Dat bereiken we door
Wouter Maas van loonbedrijf Maas weet het zeker: “We brengen
Onze groencompost, die ontstaat uit groenafval, dient gedurende lange
• nuttige toepassing door producthergebruik: stoffen, preparaten, of
aan onze gezamenlijke activiteiten is toegevoegd zijn we uitgegroeid tot
andere producten worden na gebruik als zodanig opnieuw gebruikt
compostering onder relatief hoge temperaturen.
structuuraarde van Bruins & Kwast op de akkers van onze klanten.
aanvoer van biomassa en wij
één groenverwerkingsbedrijf met drie locaties die aaneengesloten een
• nuttige toepassing door materiaalhergebruik: stoffen en materialen
jaren als bodemverbeteraar of grondstof voor de potgrondindustrie en
wisten heel goed hoe we dat
werkgebied bestrijken in Midden en Oost Nederland.” Waar twintig jaar
waaruit een product bestaat, worden na gebruik van het product
wordt zo in de natuurlijke kringloop opgenomen. Hoewel we een belangrijke
Met name op de zandgronden is deze nieuwe humus een absolute
waardoor er veel minder wordt uitgespoeld. Zo zijn we in staat om
machinaal konden verwerken.”
geleden aanvullende kennis Gijp Vink en Henk Kwast tot elkaar bracht,
opnieuw gebruikt
leverancier zijn van biobrandstof aan duurzame elektriciteitscentrales
aanwinst. Wereldwijd is sprake van woestijnvorming. Dat speelt hier
ondanks het feit dat boeren steeds minder mest mogen uitrijden toch
• nuttige toepassing als brandstof: afvalstoffen worden toegepast met
De organische stof in dit product bindt de mineralen uit de drijfmest
Het resultaat van de Duitse beurs
was nu de behoefte aan een slagvaardige organisatie met een fijnmazig
beschouwen we verbranding nog steeds als een zo lang mogelijk uit te
in Nederland niet, maar illustreert wel duidelijk wat een gebrek aan
was RRT. Daarin participeerden
locatienetwerk de aanleiding tot een volledige fusie. Vink: “Als je dat
een hoofdgebruik als brandstof of voor een andere manier van
stellen stap. Want laten we eerlijk zijn. Verbranden kan altijd nog. We
organische stof in de bodem uiteindelijk teweeg brengt. Bij
begin jaren 90 zowel mijn zoon en
constateert dan moet je de voordelen stapelen en uitbuiten. Zo deden
energieopwekking
slaan geen trede over. En dan blijkt dat de Ladder van Lansink niet alleen
Bruins & Kwast hanteren we het uitgangspunt dat we producten creëren
ik als Bruins & Kwast. Voor onze
we dat twintig jaar geleden, zo doen we dat nu en als er zich morgen
milieurendement oplevert maar zich ook economisch uitbetaalt.
niet op basis van het aanbod van biomassa, maar op basis van vragen
contacten in Brabant fungeerden
nieuwe mogelijkheden voordoen, doen we het weer. Daar wordt iedereen
we als een loonbedrijf dat ook de
beter van.”
• verbranden als vorm van verwijdering: afvalstoffen worden verwijderd door ze te verbranden. • storten: afvalstoffen worden gestort
voldoende mineralen in de bodem vast te houden. De effectiviteit van de bemesting neemt belangrijk toe. Wat resulteert in een hogere opbrengst van o.a maïs.”
uit de markt. Structuuraarde en groencompost zijn zulke producten. Zij
Zie voor meer info:
zorgen voor organische stof in de bodem en voldoen aan alle wet- en
http://www.bvor.nl/content/download/Bermmaaisel.pdf
Gijp Vink
2
3
4
houtsnippers als speelbodem
personal wellness
personal wellness
Taste, feel and enjoy...
renew me
purify me
cover me
illuminate me
release me
wrap me
Scrub
Reinigingslotion
Gezichtsmasker
Gezichtscrème
Massageolie
Lichaamspakking
Onze beautyproducten hebben door toevoeging van witte thee extract een krachtige werking en zijn geschikt voor ieder huidtype.
refresh me
relax me
dazzle me
comfort me
energize me
spoil me
Verfrissende groene thee.
Rustgevende groene biologische thee
Verrassend zachte witte thee
Kruidige zwarte biologische thee.
Vitaliserende thee door een mix
Luxe witte champagne thee.
met jasmijn bloesem.
met een zilveren blad.
van bijzondere kruiden.
Hèt adres voor professionals en particulieren
keukens op maat klassiek en design *20 jaar garantie! op lades en scharnieren
(voorheen BouwCenter Van Den Bosch)
Hammerweg 11 7671 JE Vriezenveen Tel. 0546 559 559
keukens tegels deuren bouwmaterialen
www.witzand.nl * Vraag naar de voorwaarden