Kerndoelen
40. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een tijdvak te vormen of antwoorden te vinden op vragen, en hij leert daarbij ook de eigen cultuurhistorische omgeving te betrekken.
41.De leerling leert de atlas als informatiebron te gebruiken en kaarten te lezen en te analyseren om zich te oriënteren, zich een beeld van een gebied te vormen of antwoorden op vragen te vinden.
46.De leerling leert over de verdeling van welvaart en armoede over de wereld, hij leert de betekenis daarvan te zien voor de bevolking en het milieu, en relaties te leggen met het (eigen) leven in Nederland.
Hoofdvraag:
• Wat zijn de oorzaken en gevolgen van goudwinning in de 21e eeuw op Suriname?
Deelvragen?
• Waar wordt het goud gevonden?
• Welk economisch profijt heeft de bevolking aan de goudwinning?
• Wat zijn de negatieve maatschappelijke gevolgen van goudwinning?
• Waar gaat het goud naar toe?
Leerdoelen:
• Aan het einde van de les kan de student 2 redenen benoemen waarom goud waardevol is.
• Aan het einde van de les kan de student 2 voorbeelden benoemen wat er met het gewonnen goud gebeurd.
• Aan het einde van de les kan de student 2 negatieve effecten van goudwinning in Suriname benoemen.
• Aan het einde van de les kan de student 2 positieve effecten van goudwinning in Suriname benoemen.
Leertekst:
Jij leert tijdens deze les over goud. Goud is een grondstof die relatief gezien vergeleken met andere grondstoffen niet veel voorkomt op de aarde. Dit verklaart ook waarom goud zo waardevol is. Een andere reden waarom goud zo waardevol is, is omdat het buiten de aarde gevormd is voordat de aarde bestond. Goud kan niet worden nagemaakt en houdt daarom ook zijn waarde vast.
In de oude rijken (5000 jaar geleden) werden er al munten geslagen van goud en zilver. Dit werd gebruikt als betaalmiddel.
De eerste banken bewaarden goud voor de klanten, de klanten kregen in ruil een ondertekend biljet als bewijs voor het goud dat zij op de bank hadden staan. Zo is de bankbiljet en dus uiteindelijk geld ontstaan zoals we dat nu kennen.
Van goud worden meestal sieraden gemaakt of het wordt gebruikt om andere voorwerpen te vergulden. Goud wordt ook gebruikt in elektronische apparaten omdat het de elektriciteit goed geleid en niet warm wordt. Een bekende elektronische apparaat is de mobiele telefoon.
Goud wordt ook gebruikt binnen de ruimtevaart, in de tandheelkunde en het wordt gebruikt voor onderzoek naar kanker.
Goud is dus niet alleen een statussymbool of een betaalmiddel maar het heeft ook andere doeleinden. Omdat de wereld deze schaarse grondstof nodig heeft, wordt er nog steeds naar goud gezocht en uit de grond gehaald.
Er zijn meerdere landen waar nog steeds goud uit de grond wordt gehaald. Eén van deze landen is Suriname. Suriname is een voormalig kolonie geweest van Nederland. In 1664 hebben de Nederlanders het huidige Paramaribo veroverd van de Engelsen die daar toen aanwezig waren en het gebied hadden bezet. Na de Tweede Engelse oorlog (1665-1667) hadden Nederland en Engeland met elkaar afgesproken dat de Nederlanders Suriname mochten behouden in ruil voor Nieuw-Nederland het huidige New-York in de Verenigde Staten. Nederland was hier erg blij mee, dit kwam omdat Suriname een winstgevend gebied was. Het was rijk aan kostbare producten waaronder ook goud, maar ook olie en bauxiet.
Suriname was van 1667 tot 1954 een kolonie van Nederland. Van 1954 tot 1975 was Suriname een land binnen het Nederlandse Koninkrijksverband. Dit is een overeenkomst tussen de landen van het Koninkrijk der Nederlanden.
In 1975 is Suriname onafhankelijk verklaard van Nederland
Ongeveer 30% van de werkende mensen in Suriname werkt in de goudsector. Hieruit kun je concluderen dat goud nu nog steeds erg van belang is voor de bewoners van Suriname als inkomstenbron. De bedrijven die de mijnen bezitten zijn meestal bedrijven uit het buitenland waarvan de grootste uit Canada komt. Per jaar wordt er ongeveer 30.000 kilo goud gewonnen. De waarde hiervan is ongeveer $1200 miljoen Amerikaanse dollars.
Van alle goederen die Suriname exporteert heeft goud een totale waarde van 67%. Het is dus een belangrijk exportproduct en inkomstenbron voor Suriname.
Een van de grootste mijnen ligt in het Brokopondo, dit is een district in Suriname. Dit is de Rosebel-goudmijn. Het gewonnen goud wordt grotendeels geëxporteerd naar het buitenland voor verdere handel. Het goud wordt pas gezuiverd wanneer dit het land heeft verlaten, wanneer het gezuiverd is kan de waarde pas vastgesteld worden. Doordat dit in het buitenland gebeurd lopen Suriname en de goudhandelaren inkomsten mis. Daarom zijn bepaalde mijnbedrijven, Suriname en Surinaamse goudhandelaren met een project begonnen om het zuiveringsproces in Suriname plaats te laten vinden Doordat ze dit doen verhogen ze de exportwaarde en krijgen ze meer geld voor het geëxporteerde goud.
Veel van het gewonnen goud gebeurd in de illegaliteit. Deze illegale kleinschalige goudwinning heeft een negatief effect op het milieu. Tijdens het proces om goud te winnen wordt er kwik gebruikt. Kwik is een vloeibare metaal dat erg giftig is. De kwik die vrijkomt tijdens het proces om goud te maken heeft een negatief effect op de mensen en de dieren.
Tijdens de goudwinning komt het kwik ook in de grond en in het water terecht. De kwikdampen die vrijkomen tijdens het proces worden ingeademd door de mijnwerkers. Voor elke kilo goud wordt een kilo aan kwik gebruikt. Er gaat dus erg veel kwik de grond in en met het water mee. Dit heeft weer gevolgen voor de vissen in het water en het water dat de lokale bevolking gebruikt. De negatieve effecten van kwik zijn pas op lange termijn merkbaar. Omdat de negatieve gevolgen van kwik niet meteen merkbaar zijn doet de bevolking en Suriname hier niet veel aan om de vervuiling tegen te gaan.
De velen mijnen die aanwezig zijn in Suriname worden alleen maar groter. Dit heeft een nadelig gevolg voor de bossen, deze verdwijnen om plaats te maken voor de mijnen. Doordat de bossen afnemen verzwakt de grond en heeft dit ook gevolgen voor de dieren die in de bossen leven.
Vragen over goud:
1. Waarom is Goud zo waardevol?
Benoem twee redenen
Reden 1:
Reden 2:
2. Beschrijf in eigen woorden wat goud is.
3. Waar wordt goud zoals voor gebruikt? Geef 4 voorbeelden.
• Voorbeeld 1:
• Voorbeeld 2:
• Voorbeeld 3:
• Voorbeeld 4:
Vragen over Suriname en de goudwinning in Suriname:
1. Wanneer werd Suriname een kolonie van Nederland?
2. Hoe lang was Suriname een kolonie van Nederland?
3. Vanaf welk jaar tot welk jaar was Suriname onderdeel van Nederlands koninkrijksverband?
4. Vanaf welk jaar is Suriname onafhankelijk verklaard van Nederland?
5. Hoeveel mensen werken er in Suriname in de goudsector?
6. Hoeveel goud wordt er paar jaar gedolven in Suriname en hoeveel geld is dit waard?
In en om Suriname:
Maak een groep van drie studenten. Jullie gebruiken de atlas en het internet om de volgende vragen te beantwoorden en hier een korte PowerPoint presentatie te geven van maximaal 5 minuten.
1. Welke( inheemse) culturen zijn er in Suriname?
2. Benoem drie buurlanden van Suriname en hun hoofdsteden.
3. Welke van de buurlanden is het grootst qua oppervlakte?
4. Jullie presenteren jullie bevindingen voor de klas aan je medeleerlingen.
Giftig metaal:
1. Wat is kwik en waarom is het schadelijk?
2. Welke van onderstaande afbeeldingen is kwik?
Eindopdracht: Debatteren!
• Verdeel de klas in voor en tegenstanders. Neem een standpunt in.
o Standpunt 1: Goudwinning is goed voor Suriname
o Standpunt 2: Goudwinning is slecht voor Suriname
Voorstanders:
• Samen met je groep bedenk je minimaal drie redenen waarom goudwinning goed is voor Suriname. Maak gebruik van de leertekst. Denk hierbij aan de volgende dingen: Welk profijt het land Suriname heeft aan de goudwinning. Wat hebben de mensen in Suriname aan de goudwinning? Waarom hebben wij in Nederland het goud uit Suriname nodig?
Jullie mogen ook zelf een reden bedenken die niet staat vermeld in de leertekst.
Tegenstanders:
• Samen met je groep bedenk je minimaal drie redenen waarom goudwinning slecht is voor Suriname.
Maak gebruik van de leertekst. Denk hierbij aan de volgende dingen? Welke nadelen heeft goudwinning voor de mensen in Suriname? Wat is de impact op het milieu? Hoe wordt de verworven rijkdom door goudwinning in Suriname verdeeld?
Jullie mogen ook zelf een reden bedenken die niet staat vermeld in de leertekst.
Kies een woordvoerder uit, die namens je groep het debat gaat voeren met de tegenpartij.
Bibliografie:
Uba, D. P. C. (2014). Digital Academic Repository - University of Amsterdam. Universiteit van Amsterdam. Geraadpleegd op 21 december 2021, van https://dare.uva.nl/search?identifier=1e27b854-e126-44c4-abcb-bc3faf07dd84
Janssen, P. (2010, augustus). Is goud nog steeds van belang voor de hedendaagse belegger? Erasmus universiteit Rotterdam.
Goudwinning in Suriname. (z.d.). Wikiwand. Geraadpleegd op 3 januari 2022, van https://www.wikiwand.com/nl/Goudwinning_in_Suriname
Geschiedenis van goud. (z.d.). GoldRepublic.nl. Geraadpleegd op 8 januari 2022, van https://www.goldrepublic.nl/geschiedenis-vangoud?gclid=Cj0KCQiA8vSOBhCkARIsAGdp6RT2vQAidxatzgE68FdNK0MQSOqupe3oktVm9K1j1 h7Dsh3GFKVX4lUaAo8dEALw_wcB
Wikipedia-bijdragers. (2021, 25 november). Surinaamse onafhankelijkheid. Wikipedia. Geraadpleegd op 8 januari 2022, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Surinaamse_onafhankelijkheid#Dekolonisatie
