Forumi i Ekspertëve
T
regu shqiptar i produkteve dhe pagesave elektronike (karta, ATM, etj.) filloi të funksionojë rreth viteve 2002-2003 nga disa banka, nëpërmjet kartave proprietare, të përdorura brenda një rrjeti të vogël bankomatesh. Rritja e këtij tregu pësoi një zhvillim rrënjësor gjatë dhjetëvjecarit të fundit, sidomos gjatë viteve 2005 – 2006. Institucionet shtetërore, përfshirë dhe Bankën e Shqipërisë, kanë vlerësuar gjithnjë kontributin e teknologjisë dhe novacioneve në shërbimet financiare si mbështetje për arritjen e objektivave strategjike të tyre, për përfshirjen financiare të publikut dhe reduktimin e përdorimit të parasë fizike në ekonomi. Këto objektiva i shërbejnë në mënyrë të qenësishme, si transmetimit të politikës monetare, ashtu dhe ruajtjes së stabilitetit financiar. Eksperienca ndërkombëtare ka treguar se përdorimi i risive në sektorin bankar dhe sistemin financiar kontribuon në reduktimin e kostove sociale në ekonomi, përafërsisht nga 1- 2% të PPB-se. Kjo shifër, në rastin e Shqipërisë, mund të jetë edhe më e lartë, pasi përdorimi i parasë fizike në ekonomi mbetet ende në nivele relativisht të larta. Krahasuar me vendet e rajonit rritja e përdorimit të kartave shënon një prirje të pranueshme, duke marrë parasysh popullsinë aktive në Shqipëri, që raportohet të jetë rreth 1.1 milionë banorë, në një treg të brendshëm me rreth 900,000 karta, të lëshuara nëpërmjet sistemit bankar, duke zënë një peshë specifike prej 82% karta të lëshuara për popullsi aktive. Nisur nga kjo, mund të thuhet që ekzistojnë një sërë segmentesh dhe mundësish, për t’i dhënë një shtysë pozitive këtij biznesi. Hapësirat për përmirësim dhe ngushtim të hendekut midis tregut shqiptar dhe tregjeve të vendeve të zhvilluara, por deri diku dhe atyre të vendeve të rajonit, janë ende të mëdha dhe përbëjnë sfidën tonë të përbashkët për të ardhmen. Për më tepër,
26
Bankieri
www.aab.al
Zj. Irida HUTA
Z. Dritan MOLLANJI
Drejtore për Zhvillimin e Biznesit dhe Shitjeve, PAY LINK
Drejtor i Teknologjisë PAY LINK
Sistemet e pagesave elektronike në Shqipëri Projekte dhe risi për rritjen e efikasitetit Operatorët e skemave lokale të pagesave elektronike kane si qëllim dhe fokus mbeshtetjen e sistemit bankar dhe financiar, lidhur me ofrimin e shërbimeve bashkëkohore dhe novatore, me kosto të ulët dhe efikasitet të lartë. mbetet ende sfidë për sistemin bankar dhe qeverinë minimizimi i qarkullimit të parasë fizike në ekonomi, nëpërmjet projekteve të veçanta të drejtuara si nga qeveria, apo pushteti vendor. PayLink dhe projektet për pagesat elektronike Shoqëria PayLink, e angazhuar prej disa vitesh në sistemin shqiptar të pagesave elektronike, synon të ofrojë disa zgjidhje
dhe lehtësi pagesash në Shqipëri, nisur nga fakti që një pjesë e mirë e tyre kryhen jashtë sistemit bankar. Ajo çka synohet nëpërmjet këtyre zgjidhjeve është që edhe Shqipëria t’i përqaset vendeve të rajonit dhe më gjerë, të cilët kanë një zhvillim më pozitiv në këtë drejtim, duke i kanalizuar këto projekte drejt sistemit bankar/financiar dhe synuar në grup klientësh potencial, prej me shumë se 600,000 kartëmbajtësish. Konkretisht,