រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ២០១៥ | ezpt2015

“

សូមឧទ្ទិសការងារន េះ ថ្វាយដួងព្រេះវិញ្ញាណក្ខ័ ធន

ព្រេះមហាវីរក្ាសព្រ ព្រេះវររាជបិតាឯក្រាជាយ បូរណភារទ្ឹក្ដី ឯក្ភារជារិខ្មែរ ព្រេះបរមររ

នកាដឋ

ិង

ិងដួងព្រេះវិញ្ញាណក្ខ័ ឌ វិញ្ញាណក្ខ័ ធ បុរប វ ុរសខ្មែរព្រប់ជំនា ់ ខ្ដលបា ន្វើរលីក្មែអាយុជីវិរ បូជាក្ម្ាំងកាយ ចិរត ក្នុងបុរវនេរុក្សាងជារិ មរុភូមិក្មពុជា

”

រដ្ឋធម្មនញ្ ុ ញ នន

ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា ុ

----------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្តចងក្រង៚ -----------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ ឆ្ន ាំ ២០១៥

(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ

ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ព្ាររធវាទ អត្ថបទគត្ិយុត្តចងក្រង បោយសាលាក្ាជូ គឺជាោរសារ បងចងក្រងអត្ថបទចាប់បោ ម្ួយ បោយ

ោរ់បញ្ចូ

ូវរា ់ោរវ ិវឌ្ឍ (ប ើបរ ើ វ ិបសាធ រម្ម ឬ ិរាររណ៍បោយផ្ននរ)ផ្ែ អត្ថបទគត្ិយុត្តម្យ ួ បនាោះ

ឆ្លង

ោត្់។ ោរបធវើែូចប ោះ ឹងនត ់ភាពងាយក្ ួ រនុងោរផ្ វងររបទបបញ្ញត្តិ បក្រោះថា ជាទូបៅចាប់វ ិបសាធ រម្មក្ត្ូវ ោត្់ទុរជាចាប់ថ្មើម្យ ួ (ក្បោ បោយក្ពោះរាជក្រម្ប ខបនេងោន

ពុាំបនាោះបសាត្ ចាប់វ ិបសាធ រម្ម ជា ច ិ ចជាោ

ោរផ្ វ ងររ ុ ខ ែុ ម្ ើ យ រម្មន ោរ

ម្ិ

ោរ់បញ្ចូ

ិ រាចាប់ គឺ ជា បប

ិងចុោះនាយបៅរាជរិចចប ខបនេងោន)។

អត្ថបទចាប់បែើម្ទាំងក្ ុងម្រវ ិញបនាោះបទ។ ររម្ម ម្ួយ រនុ ងចាំ បោម្បោ ត បប

ែ៏ ាំ ខា ់រប ់ សាលាក្ាជូ។ បយង ់ ោរអា អត្ថបទចាប់គឺជាបរឿង ាំខា ់ ប ើ ែឹងចា ថា ចាប់ផ្ែ ក្ត្ូវ

វ ិវឌ្ឍ ប៍ ៅាម្បរបទ ងគម្។ រនុងនាម្ជាអនរក្សាវក្ជាវ ោរទទួ ិ

រនុងោរចូ បៅោ ឯ ់ រសារបោង គឺ

យ ើ ចាប់ផ្ែ

ូវភាពងាយក្ ួ

ជាោរពិត្ រែឋធម្ម ុញ្ញចងក្រង គឺក្ត្ូវ

បរៀបចាំប

ររាទុរ

ង ើ រនុងទ េនាទ ម្ួយប ោះ។ បយង ើ ែឹងក្សាប់ប

អ ុម្ត្ ័ បោយ ភាធម្ម ុញ្ញោ ពើឆ្ន១ ាំ ៩៩៣ម្រ រែឋធម្ម ុញ្ញ

ង ិ ត្ ើ បិ នេងបទៀត្ ទាំងរនុងផ្ម្រធាងន បទោះជាោ៉ាងោរតើ

ត្ ោឋ នងផ្ែរ។ ើ ិសាធារណៈ ត្ ើ ឯ ិ រជ រ៏ែូចជា ទ ិ ធ ប រជាម្ូ ើ

ក្រុម្ោរងារចងក្រង

ពិត្ជាម្ិ អាចក្បផ្ររ

ប

យ ើ ថា សាននែប ោះោម ភាព

ិងទ េ ៈ។ បយង ើ ឹងខិត្ខាំប តផ្រ ម្អ

ាំបៅបធវើោ៉ាងោឱ្យរែឋប ៀវបៅរែឋធម្ម ុញ្ញប ោះោ ផ្់ ត្អាចនត ក្់ បបោជ ៍បក្ចើ

ើ ផ្ ថម្ ិងបបងកើត្គាំ ិត្ថ្មប

ក្មាប់អនរ ិរាចាប់

។ បយង ់ ត្ិបោប ់ ផ្រ ម្អ ើ ខ្ុាំសាវគម្ ៍ោ៉ាងររ់បតត ូវរា ម្

បែើម្បអ ៍ ើក្គប់អនរ រ ើ ភវិ ឌ្ឍ ព ិ ាផ្ែ

គិត្គូរ

យ ើ ោរចងក្រងប ោះគឺជាោរ ក្ម្ួ ម្ួយចាំបរោះោរ រ ិ ា ត្ ើ រិ ែឋធម្ម ុញ្ញ

ចបនាលោះក្បបោង ទាំងប ើទិែឋភាពបបចចរបទ វ ិទាសាស្រ ត ងគម្ទាំងឡាយ

យ ើ

ឆ្លងោត្់ ូវវ ិបសាធ រម្ម ៨

ែង រួម្ទាំងចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ម្ួយនង។ ោរបម្ើ រែឋធម្ម ុញ្ញ អាចបោទជាបញ្ហាខលោះ ក្ប ិ បបើម្ិ ែ ោ ់ បរបចឆ ិ ទន អត្ថបទបនាោះ។ ែូបចនោះប

គ អ ឺ

ជួយែ ់រិចោ ច រប ោះោ៉ាងបក្ចើ ។ ជារ់ផ្ តងោរចាំបណញបព បវលា

ង វ យ ព ់ ើទក្ម្ង់ ជាពបិ ោរវ ិវឌ្ឍ (ោរប បើ រ ើ ឬវ ិបសាធ រម្ម) ក្ត្ូវ ិ ភាពងាយក្ ួ រនុងោរផ្ ង ៏ រនុងឯរសារផ្ត្ម្ួយ ពត្ ួ ែមា ក្ប ទ ិ ជាជាំ យ ិ ធភាព ក្មាប់អនរក្សាវក្ជាវទាំងឡាយ។ ថា ា​ាំងពើក្ត្ូវ

ររម្ម

បក្បក្ើ

សា ់ ន នែប ោះ។

ង ់ ិ ោររោះគ ិ

ូម្អរគុ ណ! សុម

3

ង ិ

តារារី

មាជិរសាថប ិ រ សាលាព្តាជូ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ i

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

រំណត់រនយល់ អំរីបមព្ម្ើបព្ាស់ឯរសារ បែើម្បើអាចផ្ វងយ ព ់ ើ ោរបក្បើក្

ូម្អនរ ិ រាទាំងអ ប់ ម្ាតបក្បើក្

បោយក្ប ិ ទធភាពខព ៖ ់

់ ូវរែឋធម្ម ុញ្ញ ផ្ែ ជាសាននែ ផ្បបអត្ថបទចងក្រងគត្ិយុត្ត បោយ សាលាក្ាជូ ់ ូវឯរសារជាំ យ ួ សាមរត្ើខាងបក្ោម្ប ោះបែើម្បើបក្បើក្

ឯ ់ រសារប ោះក្បរប

ទព្ម្ង់ននការមរៀបចំអតថបទចងព្រង “រដ្ឋធម្មនញ្ ុ ញ ននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា " ុ រនុងបោ បាំណងន ោរ រ ិ ារនុង ងគត្ភាព

ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជាជាក្

ង ិ ក្ប ទ ិ ធភាព អនរចងក្រង ូម្ប នបើ ធវើោរផ្បងផ្ចររែឋធម្ម ុញ្ញ

ផ្ាំ ននរធាំៗ៖

*ក្ពោះរាជក្រម្ ក្បោ ឱ្យបក្បរើ ែឋធម្ម ុញ្ញ ចុោះនថ្ៃទើ ២៤ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣

I

ក្ពោះរាជក្រម្ គឺជាអត្ថបទនា​ាំម្ុខ ផ្ែ បែើរត្ួរជាែើោ ផ្ែ ជាបញ្ហារ់ថារែឋធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវ

ោរ់ឱ្យបក្បក្ើ

ជា ់

នលូវោរ មា អា ុភាពគត្យ តិ ុ ងអ ន តរបបញ្ញត្តិរប ខ ់ ួ ល ។ ផ្ត្ឆ្លងាម្ោរ រ ិ ុត្តែូចបញ្ញត្រ ិ ា ពុាំមា អាំណោះអាំោងគត្ិ យុត្តោម្ួយបងា​ាញថា ក្ពោះរាជក្រម្គជា ខ ន អា ់ ុភាពគត្យ ឺ ិ ត្ ិ ូបររណ៍ក្ត្ម្ ឹ ក្ត្ូវ ក្មាប់បក្បើរុ ងោរនត ិ ុត្តន រែឋធម្ម ុ ញ្ញ។ បបើបយង ើ បោងបៅាម្រិចចក្ពម្បក្ពៀង តើពើ

តិភាពន រម្ពុជា ចុោះ

ត្ថប ខាបៅទើក្រុង ៉ា រ ើ

ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ១៩៩១ គឺមា ផ្ត្បទបបញ្ញត្តិផ្ែ ផ្ចងអាំពើោរបបងកើត្រែឋធម្ម ុញ្ញ វាផ្ត្ប៉ាុបោណោះ ។ បោយផ្ 1

ិងអងគោរផ្ែ មា

ោ ពនើ ថ្ៃទើ ២៣ ម្ត្ថរិចចបបងកើត្

រ បបើបយង ើ ផ្ វងររធមាម ុរូបភាពន ោរក្បោ ឱ្យបក្បើរែឋធម្ម ុញ្ញបោយក្ពោះរាជក្រម្ បៅ

រនុងរែឋធម្ម ុញ្ញខួ ល ឯង បនាោះបយង ួ បត្ើបទបបញ្ញត្តិផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យក្បោ ឱ្យចូ ើ ក្ត្ូវបោទ ាំ រួ ពើរថា៖ ទើម្យ

ជាធរមា

ភាលម្បោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ រនុងមាក្ា ១៥៦ ថ្មើ(ពើរ) អាចជាម្ូ ោឋ រនុងោរបក្ជើ បរ ើ ក្ពោះរាជក្រម្ផ្ែរឬបទ? ទើពើរ 2

បត្ើរែឋធម្ម ុញ្ញមា អា ុភាពគត្ិយុត្តោប់ពើបព

ភាធម្ម ុញ្ញអ ុម្ត្ ័ ម្រ ប

ោរអ ុវត្តមាក្ា ១៥៦ ថ្មើ(ពរើ )ន រែឋធម្ម ុញ្ញប ោះផ្ែ ចូ ជាធរមា រួចប

យ ើ ោរក្បោ បោយក្ពោះរាជក្រម្ គឺជា យ បយង ើ ? ោ៉ាងោម្ុញ ិ ើ ង ឹ ម្ិ

ពភា ិ រាបទ អាំពើ បត្ើក្ពោះរាជក្រម្ក្បោ ឱ្យបក្បរើ ែឋធម្ម ុញ្ញ មា ភាពែូចោន ង ឹ ក្ពោះរាជក្រម្ផ្ែ ក្បោ ឱ្យបក្បច ើ ាប់ ែូចមា ផ្ចងរនុងមាក្ា ៩៣ ថ្មើ ផ្ែរឬអត្់។

1 2

បម្ើ

“រិចក្ច ពម្បក្ពៀង ើ ព ត ើ

មាក្ាប ោះក្ត្ូវ

បព បនាោះ

ត ពបៅរម្ពុជា” (រិចក្ច ពម្បក្ពៀងទក្ើ រុង ៉ា រ ើ ), ជាពិប ិ ភា

មាក្ា ១២ មាក្ា ២៣ ិងឧប ម្ព័ ៥ ធ

បធវើវ ិបសាធ រម្មោ ពឆ្ ាំ ៩៩៤ បោយផ្ក្បពើ “ក្ពោះក្បម្ុខរែឋ” ម្រជា “ក្ពោះម្ោរេក្ត្” វ ិញ បក្រោះរនុងសាថ ភាព ើ ន១

បម្តចក្ពោះ បរាត្តម្

ើ

ុ ពុាំទ ់ោលយជាក្ពោះម្ោរេក្ត្បៅប យ ញ ិ ទ ់ ើ បទ បក្រោះរែឋធម្ម ុញ្ម្

ោរ ែូបចនោះក្បបទ រម្ពុជាពុាំទ ក្់ បោ រ់ បបរាជា ិយម្បទ។

ក្បោ ឱ្យបក្បជា ើ នលូវ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ ii

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ចបម្លយ ើ ក្ត្ូវ

បញ្ហារ់រុ ងខល ន ម្ ឹ សារន ក្ពោះរាជក្រម្ខលួ ឯងផ្ទា ់ គឺក្ពោះរាជក្រម្

ុញ្បញ ោយ “បោងាម្មាក្ា ១៣៥ ិ ងមាក្ា ១៣៦ "3។ ែូបចនោះ គឺបយង ើ អាច

បធវើប

ង ើ បែើម្បអ ើ ុវត្តាម្រែឋធម្ម ុញ្ញផ្ត្ប៉ាុបោណោះ។ រខណៈពិប

ប

និ ឋ ោ

ក្បោ ឱ្យបក្បភា ើ ល ម្ ូវរែឋធម្ម ថា ក្ពោះរាជក្រម្ក្ត្ូវ

ន ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះម្ួយចាំ ួ បទៀត្មា ែូចជា៖ ក្ពោះរាជក្រម្ម្ិ មា ចុោះប ខ

ិោយ

ង ើ ពើរ) ន រែឋធម្ម ុញ្ញបោយម្ិ ក្ោ ់ផ្ត្បញ្ហារ់ថាមាក្ាប ោះ ឹងក្ត្ូវអ ុវត្តបនាោះបទ ប ើ វ ិញ ូវមាក្ា១៥៧ ថ្ម( 4

ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះរ៏ពុាំ

*

ភា​ាប់អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញបៅបក្ោម្ខលួ នងផ្ែរ។

បញ្ហារ់៖

ក្រុម្ោរងារសាលាក្ាជូ

ក្ពោះម្ោវ ើររេក្ត្ ក្ពោះវររាជបិា បក្បើរែឋធម្ម ុញ្ញ

បម្តចក្ពោះ បរាត្តម្

យរក្ពោះរាជក្រម្ម្រោរ់បៅខាងម្ុខ ើ

ុ ក្ពោះបរម្រត្ បោែឋ

ឡាយក្ពោះ

យ ើ

បែើម្បើរ ាំឮរពើនថ្ៃផ្ែ

បថ ខាក្បោ ឱ្យ

ក្មាប់រូ បៅ បៅទួត្ក្ពោះអងគ។ ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះបសាត្ ពុផ្ាំ ម្ ជាអត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្រ ញ ុង ន យ ័ ើ ត្ិ

សាស្រ បត ើយ។ បៅរនុងឯរសារ រែឋធម្ម ុញ្ញ បនេងៗជាទូបៅបគរផ្ម្ងប ើញ ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះបៅទាំពរ័ ខាងបក្ោយ។ ែូបចនោះ បយើងពុាំ មា បចត្នាបរក្សាយនាុយថា អត្ថបទក្ពោះរាជក្រម្ក្ត្ូវបៅពើខាងម្ុខរែឋធម្ម ុញ្ផ្ញ ែរ។

បុពរ វ ថា

II

ជាបោ ោរណ៍ បុពវរថា គឺជាក្

រពធវាទន រែឋធម្ម ុញ្ញ ផ្ែ មា ខលឹម្សារ បងខបថា ក្បជារាស្រ តផ្ខមរ ន ជាត្ិផ្ខមរ

បក្ោយពើឆ្លងោត្់ ូវបសារនាែរម្មជាបក្ចើ រនុងក្បវត្តិសាស្រ ត បោ​ោះ

តិ ព ភា

រួបរួម្ បងើបប

ាំបូរ រុងបរឿង ផ្ែ រែឋធម្ម ុញ្ញប ោះគឺជាភ ុ តាងន ោរបងើបប

ាម្ ត្ ើ សា ិ ស្រ ត

បុពវរថា ក្ត្ូវ

5

ង ើ វ ិញន រែឋ។

រប រជារថាខ័ណឌយរផ្ត្ម្តង បោយពុាំមា ផ្ចរជាជាំពូរ ឬមាក្ាប ផ្ចងពើ ិខិត្ូបររណ៍ ឬបោ ោរណ៍ន

នា​ាំឱ្យអត្ថបទទាំងបនាោះោលយបៅជាបលុរន ធម្ម ុញ្ញភាព ែូចររណើរែឋធម្ម ុញ្ញ

4

ឱ្យបៅជា

់ បុពវរថាមា ត្នម្លែូចបទបបញ្ញត្តិែន៏ ទបទៀត្ន អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញផ្ែរ។ ភាពខុ ោនគឺក្ត្ងថា

រែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ពុាំ

3

ង ់ ួល ើ វ ិញ រសាងជាត្ិរប ខ

រា ាំងប

យ ើ ។ ម្ា៉ាងបទៀត្ បុពវរថាន ើត្ិ ជារ់លារ់ោម្ួយផ្ែ

5 យ ើ ។

ឥ ូវោលយជា “មាក្ា ១៥៦ ថ្មើ (ពើរ)” ិង “មាក្ា ១៥៧ ថ្មើ (ពើរ)” ន រែឋធម្ម ុញ្ញ

ូម្បម្ើ ខាងប ើ .

បណិ ឌ ត្ សាយ បូរ,ើ “ ើ ត្ិរែឋ

ទូបៅ”, ប ោះពុម្បព ើរទើ៣ ឆ្ន២ ាំ ០០៦ (អត្ថបទទ១ ើ ៨ ទាំព័រទើ៤១)

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ iii

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញ

III

អត្ថបទន រែឋធម្ម ុញ្ញផ្ចរជាបើថានរ់ ាំខា ់ៗគឺ៖ ជាំពូរ មាក្ា ិងវារយខ័ណឌ។ ជាំពូរ

ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥ប ោះ មា ចាំ ួ ១៧។ ចាំណងបជើងន ជាំពូរ ម្ ួ ៗ ក្ត្ូវ ើ ទ១ ើ ឆ្ន២ ើ យ

រុប គត្ ិ ក្ត្ម្ ឹ នថ្ៃប

រាំណត្់បោយអត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញផ្ទា ។ ់

ជាំពូរ ម្ ួ ៗន រែឋធម្ម ុញ្ញ ិ យ

មា បោ បៅ ាំខា ់ ក្មាប់ក្បម្ូ

មាក្ាទាំងឡាយោផ្ែ បញ្ញត្តិប ម្ ើ ូ បទែូចោន។ ឧទ

រណ៍៖ ជាំពូរទ១ ើ អាំពើ អធិបបត្យយជាត្ិ ក្បម្ូ

រាជា ិយម្ ទឹរែើ

ក្ត្ូវ

វចនា ភាសាជាត្ិ រាជធា ើ ិង ញ្ហញជាត្ិជាបែើម្។

មាក្ា ិម្យ ួ ៗន រែឋធម្ម ុញ្ញ ពុាំមា ចាំណងបជើងបទ។ មាក្ាក្ត្ូវ

ោរ់ប ខបែើម្បើ មាគ ់។ មាក្ាោផ្ែ

បធវើវ ិបសាធ រម្ម ក្ត្ូវផ្ក្បប្មោះជាមាក្ា “ថ្មើ ” ឬ “ថ្មើ (ម្ួយ)” ឬ “ថ្មើ(ពើរ)”បៅាម្ចាំ ួ ន ោរទទួ

វ ិបសាធ រម្មប ោះ។ ម្ិ

នតុាំមាក្ា១ ែ ់មាក្ា៦ ផ្ែ បញ្ញត្តិពើបញ្ហាែូចជា របប

រខណៈពិប

ផ្រផ្ក្ប ូវខលឹម្សាររប ់ខួ ល ប

ន មាក្ាន រែឋធម្ម ុញ្ញម្យ ួ បទៀត្ គឺចាំបរោះមាក្ាផ្ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្ម ផ្ត្ យ ផ្ត្ក្ត្ូវផ្រផ្ក្បប ខមាក្ារប ខ ់ ួល ើ

បោយប

ត្ុមា បផ្ ថម្មាក្ា

ិង/ឬ

ជាំពូរបៅពើម្ុខខលួ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យប ខមាក្ារ ាំរិ បៅបក្ោម្ គឺ រនុងោរអ ុវត្ត បគបៅបញ្ហារ់ពើអត្ើត្ភាពរប ខ ់ ួ ល នង ផ្ែរ។ បគរ៏ប ឧទ

ញ ើ មា បៅរនុងអត្ថបទែនទបទៀត្ មា ជាអាទិ៍ ប ចរតើ បក្ម្ចក្រុម្ក្បរ ឹ ាធម្ម ុញ្ញ ផ្គផ្ត្ងប បត ៅែូច

រណ៍ខាងបក្ោម្៖

មាក្ាផ្ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្មម្តង៖ មព្តា ១១៨. - ថ្ែី (មព្តា ៩៩ ចាស់) មាក្ាផ្ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្ម ២ែង៖ មព្តា១៥៧ ថ្ែី (រីរ) (មព្តា ១៥៥ ថ្ែ,ី មព្តា ១៣៦ចាស់) វារយខ័ណឌ ម្ិ ក្ត្ូវ

រប របៅពើម្ុខវារយខ័ណឌ ម្ ួ ៗបទ។ ផ្ត្រនុងររណើខលោះ បទបបញ្ញត្តិន រែឋធម្ម ុញ្ញ ើ យ បោងបៅប ើបទបបញ្ញត្តិោម្ួយបនេងបទៀត្បៅរនុងអត្ថបទែផ្ែ ក្ត្ង់វារយខ័ណឌោម្ួយ។ វារយខ័ណឌ គជា ឺ រថាខ័ ណឌ ផ្ែ អាចមា ម្ួយឬបក្ចើ ចុោះប ខបរៀងនងផ្ែរ ។ 6

6

បៅរនុងមាក្ាម្ួយ។ ជាទូបៅ បគម្ិ ចុោះប ខប

យ ើ ។ ផ្ត្រនុងររណើខលោះ រ៏ប

ររណើមាក្ា ៨៨ ថ្មើ (ពរើ ) ង ន ន២ ាំ ០០៦ បោយ ិ មាក្ា ១១១ ថ្មើ (ពរើ ) បក្ោយពវើ ិបសាធ រម្មរុ ងឆ្

បោយោរ់អរេរបរៀង “រ”

ញ ើ មា

រាំណត្់ វារយខ័ណឌចាំ ួ ២

ង ិ “ខ” ផ្ត្ររាវារយខ័ណឌបនេង បោយឥត្ចុោះប ខបរៀងែផ្ែ ។ ផ្ត្ វារយខ័ណឌបនាោះោរ់ែូចជាចាំណុោះ

វារយខ័ណឌម្ួយបទៀត្ប៉ាុបោណោះ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ iv

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

IV

* ឧប ម្ព័ ធ ឧប ម្ព័ ធរម្ ួ មា អត្ថបទ ិង ាំបៅគាំរូទង់ជាត្ិ ិង ញ្ហញជាត្ិផ្ែ ភា​ាប់បៅ ឹងរែឋធម្ម ុញ្ញ។ ោរបញ្ហារ់ប ោះ

គបឺ ោយសារថាឧប ម្ព័ ធក្ត្ូវ ឧប ម្ព័ ធទើ៧ ក្ត្ូវ

បផ្ ថម្រនុងឱ្ោ វ ិបសាធ រម្មរុ ងឆ្ ន ន១ ាំ ៩៩៩។

ាម្ោរ បងកត្ ប

់ ត្ិ (មា ៖ ទងជា

( ោចក្បណិធា )

បោង បៅរនុងបទបបញ្ញត្តិន រែឋធម្ម ុញ្។ ញ ឧប ម្ព័ ធបចចុបប នមា ចាំ ួ ៧ ផ្ែ

ញ ាំ ឡាយន រែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា មា ើ ថា ឧប ម្ព័ ធទង

ញ្ហញជាត្ិ បភលងជាត្ិ) ផ្ែ មា អា ុភាពឱ្យបោរពាម្

រខណៈជាគាំរូ

ិង

រខណៈជាអត្ថបទពើធើោរ

យ ើ បក្តពើអត្ថបទ

ិង ាំបៅែូចមា បរៀបរាប

ក្មាប់ោរអ ុវត្តបទបបញ្ញត្តិផ្ែ រែឋធម្ម ុញ្ញត្ក្ម្ូវ។ បក្តពើប ោះ ោម អត្ថបទោ បទោះមា

បញ្ហារ់រុ ងរែឋ ន ធម្ម ុញ្ញ ឬោម

ោលយជាឧប ម្ព័ ធរប ់រែឋធម្ម ុញ្ញប

់​់ខាងប ។ ើ

* បោយផ្ រចាំបរោះបញ្ា ើ រាយនាម្ មា ភាព“គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ យ ត ប៍ រៀបបរៀងរែឋធម្ម ុញ្ញ អ ុម្ត្ ័ បោយ ភាធម្ម ុញ្នា ញ ម្័យក្បជុបាំ ពញអងគប ើ រទើ ១នថ្ៃទើ ៣០ ផ្ខ ម្ិថ្ុនា ឆ្ន ាំ ១៩៩៣ ”ពុាំផ្ម្ ជាឧប ម្ព័ នធ រែឋធម្ម ុញ្បញ ទ។ ែូចោន ផ្ែរ បៅទាំពរ័ ចុងបក្ោយន អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញ រ៏មា

័ រែឋធម្ម ុញ្ញ ិ បទា បញ្ហារ់ពើោរអ ុម្ត្

រ៏ែូចជា ោ បរបចឆ ល អ ុម្ត្ ័ ិ ង ត្ថប ខា ិ ទ ិ ងទើរផ្ ង

7

បម្តច សឺ

សា

ជាក្បធា

ភាធម្ម ុញ្ោ ញ

បម្តចក្បធា

ភាធម្ម ុញ្7ញ ។

ម្័យក្បជុនាំ ោរអ ុម្ត្ ័

ម្័យបនាោះ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ v

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ចាប់ធម្ម ុញ្ប ញ ផ្ ម្ ថ

V

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ ាំបៅធានាែាំបណើរោរជាក្បក្រត្ើន សាថប័ ជាត្ិ ក្ត្ូវ

ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

ិងក្បោ ឱ្យបក្បើបោយ

/ររម្/០៣០៦/០០៦។ ចាប់ប ោះមា បោ បាំណងរាំណត្់ ូវបទបបញ្ញត្តិទរ់ទង ង ឹ ោរបរៀប

ចាំរា មា៉ា ុើ ែឹរនា​ាំរែឋ ភា រាជរោឋភិ អ ុវត្ត

អ ុម្ត្ ័

។

រនុងោ ៈបទ ៈផ្ែ មាក្ា ៨២ ថ្មើ

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្មា ចរត្ ិ រខណៈជាចាប់បរៀបចាំអងគោរ។ ផ្ត្បោយប

8 ង ិ មាក្ា ១១៩ ថ្មើ ម្ិ អាច

ត្ុថា អងគោរផ្ែ ចាប់ប ោះ ចង់

ោត្់ាង ាំ គឺជាសាថប័ ផ្ែ ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ បទើបចាប់ប ោះោលយជាចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្បៅវ ិញបៅ។ មាក្ា ៦ ន រែឋធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវ

បធវើវ ិបសាធ រម្មនងផ្ែរ បោយប ថយោរប

ោះបឆ្នត្រញ្ច ប់ ពោ ័ បោយម្ត្ិភាគបក្ចើ ើ រអ ុម្ត្

ភាគបើ ម្រក្ត្ឹម្ោរអ ុម្ត្ ័ បោយម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្។ ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ម្ិ ផ្ម្ ជាវ ិបសាធ រម្ម

អ ុម្ត្ ័ បោយរែឋ ភាអាណត្តទ ិ ើ៣

ក្បធា

ិងក្បធា

ឬជាោរបផ្ ថម្បទបបញ្ញត្តិន រែឋធម្ម ុញ្ញប

រនុងរាំ ុងបព ផ្ែ រែឋ ភាខលួ ឯងពុាំទ ់

អ ុក្បធា គណៈរម្មោរបនេងៗនង។

ោរអ ុម្ត្ ័ បនាោះក្ត្ូវបធវើប

មាជិរមានរ់ន រែឋ ភា ។ រខណៈពបិ

9

ប ោះចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ប ោះ គមា ឺ ក្ា ១

បាំណងក្ត្ួ ក្ាយនលូវបែើម្បឱ្ ើ យមាក្ាបក្ោយៗអាចអ ុវត្ត

យ ើ ។

ពើរ

ចាប់ប ោះក្ត្ូវ

បក្ជើ ា​ាំងក្បធា

អ ុ

ង ើ បក្ោម្អធិបត្ើភាពក្ពឹទធ

ង ិ មាក្ា ២ ន ចាប់ប ោះោរ់ែូចជាមា បោ

ែូចជាោរធានាប

៏ ា ប់ខួ ា ន ង ើ វ ិញ ូវោរបោរពែខា

ទធិ

ក្បជាធិបបត្យយ ប រ ើ ព ុបរេ បៅបព មា វត្តមា ន ត្ាំរូវោរោាំ ច់។ មាក្ា ២ បទៀត្បសាត្ គឺជាអ តរបបញ្ញត្តិ ផ្ែ បញ្ហារ់ ូវអវផ្ើ ែ ក្ត្ូវបធវើ ភាពផ្ែ ចាប់ប ោះក្ត្ូវ

ិងបុគគ ោផ្ែ ក្ត្ូវបធវើ។ ជាពិប

បទបបញ្ញត្តិប ោះ គឺ ាំបៅចាំផ្ត្ម្តងចាំបរោះសាថ

អ ុម្ត្ ័ ិងោរអ ុវត្តចាប់ប ោះជាប ើរែាំបូង។

ជារួម្ រនុងោរ ិរារែឋធម្ម ុញ្ញ ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ប ោះមា សារៈ ាំខា ន ់ ងផ្ែរ បក្រោះថាបទបបញ្ញត្តិន ចាប់

មា ធម្មជាត្ិជាចាប់រែឋធម្ម ុញ្ញ ប

8

9

យ ើ វារ៏ជា រខណៈពិប

ប ោះរែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជានងផ្ែរ។

មាក្ា ៨២ ថ្មើ ផ្ចងអាំពើ ោរោប់បនតើម្ោរងារន រែឋ ភា មាក្ា ១១៩ ថ្មើ ផ្ចងអាំពើ ោរបបងកើត្គណៈរែឋម្ស្រ តើ

ទិោឋោរន ចាប់ធម្ម ុញ្ប ញ ផ្ ម្ ថ “បោងាម្ បាំ ណើចុោះនថ្ៃទើ ១២ ផ្ខររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ រប ក្់ ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ើ ត្ិោ ទើ៣”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ vi

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

និមទេសន៍សខា ំ ន់ ម្ួយចំនួនដដ្លដតងជួបព្បទះរនងអតថ បទគតិយត ុ ច ត ងព្រង៖ ុ

ប្មោះជាំពូរ

(ាម្រែឋធម្ម ុញ្ញ) មាក្ាោ ់

(ាម្រែឋធម្ម ុញ្ញ)

វ ិបសាធ រម្ម

(ប ខក្ពោះរាជក្រម្)

រាំណត្់ ោ ាំ ប់ ជើងទាំពរ័ រាំផ្ណប ោះពុម្ព

មាក្ា (ត្ទាំពរ័ )

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ vii

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មសចរតព្ី បកាសននអនរចងព្រង I

អត្ថបទគត្យ ត ងក្រង “រែឋធម្ម ុញ្ញ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា" គជា ិ ុត្ច ឺ ោរចងក្រង ូវអត្ថបទ ់ ូចអត្ថបទផ្ែ រែឋធម្ម ុញ្ទ ញ ង ាំ ក្ ង ុ ាម្ខលម្ អ ុម្័ត្បោយ ភាធម្ម ុញ្ញ ឹ សារ ង ិ ទក្ម្ងែ ផ្ែ ក្ត្ូវ

II

ផ្រផ្ក្បបោយវ ិបសាធ រម្ម ។

អត្ថបទន បទបបញ្ញត្ផ្តិ ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្ម គជា ួ ប យ ឺ អត្ថបទបក្ោយបធវវើ ិបសាធ រម្មរច ើ រួម្ទាំង ប ខមាក្ា។

III

អត្ថបទបធវវើ ិបសាធ រម្មក្ត្ូវ

IV

ខលម្ ឹ សារ បងខបន វ ិបសាធ រម្ម ក្ត្ូវ

V

ចាំណងបជើងន ចាប់វ ិបសាធ រម្មក្ត្ូវក្ត្ូវរាយបៅទាំព័រ “បញ្ា ើវ ិបសាធ រម្ម ”។

VI

ោររចនា ទក្ម្ង់ ទាំ

VII

រា ក្់ ពោះ

VIII ទង់ជាត្ិ

បថ ខា

បញ្ហារ់ាម្រយៈប ខ ង ិ ោ បរបចឆ ិ ទន ក្ពោះរាជក្រម្។ បញ្ហារ់បៅបជើងទាំព័រ ន ទាំព័រ ម្ ួ ៗ។ ិ យ

ាំ ង ាំ ពើ រខខ័ណឌត្ក្ម្ូវបោយរែឋធម្ម ុញ្បញ យ ិ ពណ៌អរេរ ម្ិ ឆ្លុោះបញ្ហាង ើ ។ ត្ថប ខា ក្ពោះរាជ ញ្ា ររ ឬក្ា ទាំងឡាយក្ត្ូវ

ញ្ហញជាត្ិ មា ក្បភពម្រពខា ើ ងបក្ត ផ្ត្

បាំ ៅរែឋធម្ម ុញ្បញ ែើម្។

IX

ែរបចញ។

បនាៀត្ផ្ទាត្់បញ្ហារ់ពភា ើ ពក្ត្ម្ ឹ ក្ត្ូវជាម្ួយ

អត្ថបទរាំណត្់ព យ ់ ពុផ្ាំ ម្ ជាោរបរក្សាយ ឬោរវ ិភាគផ្បប ត្ ើ សា ិ ស្រ ត ប ក្ើ បធា បទ “ ត្ ើ រិ ែឋធម្ម ុញ្"ញ ប យ ើ ។

X

ចាំបរោះោរប ោះពុម្បព រ ើ ទ១ ើ ក្ត្ូវ

អ ុញ្ហញត្ឱ្យអនរ រ ិ ា ក្សាវក្ជាវទាំងអ ់ បក្បក្ើ

ប់ ោយ

ប ររន ើ ុ ងបោ បៅម្ិ ផ្ម្ រណិជារម្ម ។ XI

់បអ ច រ ់ ុងទក្ម្ង ន ិ ក្ត្ូ រ ិ ផ្ត្ប៉ាុបោណោះ ោម្ឃាត្់រា ោ ់ រប ោះពុម្បព ែើម្បផ្ើ ចរោយប ត ជាទក្ម្ងរ់ ូបយ ុ បោយ ិ បទោះបោយផ្ននរ ឬទាំងក្ ង ឯរសារប ោះ

ក្មាប់បក្បក្ើ

ោម ោរអ ុញ្ហញត្ពអ ន ចងក្រង។ ើ រ

3

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ viii

រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ឯរសាររិមព្រះមោបល់ ឯរសារទាំងបនាោះ ក្ត្ូវ

បក្បក្ើ

់ បែើម្បបើ នាៀត្ផ្ទាត្់ភាពក្ត្ម្ ឹ ក្ត្ូវ

ឡាយន រែឋធម្ម ុញ្ញ ក្ពម្ទាំងវ ិបសាធ រម្ម។ បោយផ្ ផ្ខមរ រប ់ បម្តច

ងឃរាជ ជួ

ររយបពច ៍ោម្ួយ បទោះជា ទិ

I

រ ក្រុម្អនរចងក្រងរ៏

បនាៀត្ផ្ទាត្់ជាម្ួយវចនា ុក្រម្ភាសា

ោត្ រនុងបោ បាំណងពិ ិត្យអរខរាវ ិរុទផ្ធ ត្ប៉ាុបោណោះផ្ត្ម្ិ យ ័ រ៏បោយ។

ផ្ទល ប ់ ូ រត ឬជាំ ួ

ឯរសាររែឋធម្ម ុញ្បញ ោះពុម្ព -

ប ៀវបៅ រែឋធម្ម ុញ្ញ ប

-

ប ៀវបៅ រែឋធម្ម ុញ្ញ ប ម្ូ

-

ោះពុម្ពបោយ អគគប ខាធិោរោឋ រែឋ ភា,ផ្ខ រុម្ភៈ ឆ្ន ាំ ២០១០

ោះពុម្ពបោយ អគគប ខាធិោរោឋ ក្ពឹទធ ភា បក្ោម្ជាំ យ ួ បបចចរបទ

ិធិ ខុ រា៉ា រ អាបែបៅផ្អ៊ែរ (KAS), ផ្ខ បម្សា ឆ្ន ាំ ២០០៨

រែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា នាយបោយបគ ទាំពរ័ ោរោ ័យឧត្តម្ នងោរ ិ តើពើ ិទធិម្ ុ េក្បោាំបៅរម្ពុជា, (ម្ិ សាគ ់ឆ្នបាំ

II

ង ម្ក្ បន ខលម្ តិ ង ាំ ិ ឹ សារន បទបបញ្ញត្ទ

ោះពុម្ព)

រប ់

ក្បជាជាត្ិ

បគ ទាំព័រ -

រែឋ ភាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

-

ក្ពឹទធ ភាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

-

ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ

-

ោផ្ ត្ Cambodia Daily10

10

បនាៀត្ផ្ទាត្់ោ បរបចឋ ិ ទន ោរអ ុម្័ត្វ ិបសាធ រម្ម

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ ix

(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ

ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)

ព្រះរាជព្រម្ មយើង ព្រះាទសមម្តច ព្រះ នមរាតតម្ សីហនុ វរន ម័ រាជហរ ិវងស ឧភមោសុជាត វិសទ ុ ឋរងស អគគម្ហាបុរសរតន៍ និរមរាតតម្ ធម្មិរម្ហារាជាធិរាជ បរម្នាថ បរម្បរិព្ត ព្រះមៅព្រុងរម្ពជាធិ បតី ុ 11 បោងាម្មាក្ា ១៣៥ ង ិ ១៣៦ ន ជាំពូរទើ១៤

តើពអ ើ តរបបញ្ញត្នតិ រែឋធម្ម ុញ្ញ

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា អ ុម្័ត្បោយ ភាធម្ម ុញ្ញ បៅនថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ គ.

១៩៩៣ ។

ព្ោស់បង្គគប់ ាព្ោ ១ : ក្បោ ឱ្យបក្បជា ើ នលូវោរភាលម្ ូវរែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ផ្ែ

ាព្ោ ២ :

ភាធម្ម ុញ្ញ

ភាធម្ម ុញ្ញ

អ ុម្័ត្ បៅនថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន១ ាំ ៩៩៣ ។

ក្ត្ ប់បៅជារែឋ ភាន រម្ពុជា ោប់ពើបព ប ោះត្បៅ ។ បធវើបៅរាជធា ើភនាំបពញ, នថ្ៃទើ ២៤ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣ នមរាតតម្ សីហនុ

ាំ ូរទើ ១៧ ថ្មើ (ពើរ) បចចុបប ន ោលយជាជព

11

(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ

ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

បុរវរថា មយើង ព្បជារាស្តសតដមមរ

ផ្ែ ធាលប់មា អារយធម្៌ឧត្តុងគឧត្តម្ ក្បបទ ជាត្ិ ុ រ ត ម្ ត ភធាំទូលាយថ្កុបាំ ថ្កើងរុងបរឿង ់ ព ់ ភលឺផ្ចងោាំង ែូចបពក្ជពណណរាយ រិត្ា ុភាពខពងខ ធាលរ់ខួ ល ែផ្៏

រ ធត្់

រនុងអាំ ុ ងពើរទ វត្េចុងបក្ោយប ោះ បសារវ ិនា អ រា ត យក្ទុឌ្បក្ទម្ ឱ្ ថ្យម្ោបសារសាតយ

ឆ្លងោត្់ទុរខ

ភា្រ់រ ឹ រ បក្ោរឈរប ើង ចង ច់ឆ្ ាៈ បមាោះម្ុត្ បតូរផ្ទតច់ រួបរួម្ោនពក្ងឹង ៏ វរ រសាង ឯរភាពជាត្ិ ររាោរររ ទឹរែើរម្ពុជា អធិបបត្យយនថ្លថាល ិ ងអារយធម្៌អងគរែប

ក្បបទ ជាត្ិឱ្យបៅជា “មកាះសនតិភារ” ប ើងវ ិញ ផ្នអរប ើ ក្បព័ ធក្បជាធិបបត្យយ

ប រព ធ ុ េ បោរពចាប់ ទទួ ខុ ក្ត្ូវខព ់ ចាំបរោះវា នាអនាគត្ ើ ុបរេ ធានា ិ ទិ ម្ ជាត្ិ ឱ្យ

្ ប ើង ររចាំ ើ បរ ើ

រនុងឆ្ ាៈបមាោះម្ុត្ប ោះ រម្ពុជា ែូចត្បៅ ៖

ូត្លា ់

ម្បូររុងបរឿង ជា ិ ចច ិ រ តរ ៍ ។

បយើង រប រោរររន ឹ ុ ងរែឋធម្ម ុញ្ញ ន ក្ពោះរាជាោចក្រ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ

1

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី១ អំរី អធិបមតយយ ាព្ោ ១.ក្បបទ រម្ពុជា ជាក្ពោះរាជាោចក្រ ផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ក្បត្ប ិ ត្តា ិ ម្រែឋធម្ម ុញ្ញ

ិងាម្ ទធិក្បជាធិបបត្យយ ប រព ើ ុបរេ ។ ចូ

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ជារែឋឯររាជយ អធិបបត្យយ

បរេ ម្ព័ ធ ។

តិភាព អពាក្រឹត្យ អចិនស្រ តយ៍ ម្ិ

ាព្ោ ២.បូរណភាពទឹរែើរប ់ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ អាចរ ាំបលាភ

ោច់ខាត្រនុងក្ពាំផ្ែ

រប ់ខួ ល ផ្ែ មា រាំណត្់រុ ងផ្ន ន ទើខានត្ ១/១០០.០០០ បធវើបៅចបនាលោះឆ្ន ាំ ១៩៣៣-១៩៥៣ ប យ ើ ផ្ែ ក្ត្ូវ

ទទួ

សាគ ់ជាអ តរជាត្ិបៅចបនាលោះ ឆ្ន ាំ ១៩៦៣-១៩៦៩ ។

ាព្ោ ៣.ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ជារែឋផ្ែ ម្ិ អាចបាំផ្បរ

។

ាព្ោ ៤.វចនាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា គឺ ៖ ជាត្ិ សា នា ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ាព្ោ ៥.ភាសា ិងអរេរ ផ្ែ បក្បើជានលូវោរ គឺភាសា ិងអរេរផ្ខមរ ។

ាព្ោ ៦.ភនាំបពញជារាជធា ើ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។ ទង់ជាត្ិ បភលងជាត្ិ ង ញ្ហញជាត្ិ មា រាំណត្់បៅរនុងឧប ម្ព័ ធ ១, ២ ង ិ ិ ៣។ ------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២ ាំ ០១៥)

l|ទំព័រ

2

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី២ អំរី ព្រះម្ហារសព្ត ាព្ោ ៧.ក្ពោះម្ោរេក្ត្រម្ពុជាក្ទង់ក្គងរាជ ម្បត្តិ ប៉ាុផ្ តក្ទង់ម្ិ ោ ់អាំោចប

យ ើ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ជាក្ពោះក្បម្ុខរែឋម្ួយជើវ ិត្ ។ អងគក្ពោះម្ោរេក្ត្ ម្ិ អាច រោរ ាំបលាភបាំរ

ប

យ ើ ។

ាព្ោ ៨.ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះអងគក្ទង់ជា ិម្ិត្តរូប ន ឯរភាពជាត្ិ ិង ិរ តរភាពជាត្ិ ។ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ជាអនរធានាឯររាជយជាត្ិ អធប ិ បត្យយ

រាជាោចក្ររម្ពុជា បោរព

ក្ទង់ជាអនរធានាោរបោរព ិទធិ

ធិ ញ្ហញអ តរជាត្ិ ។

ង ិ បូរណភាពទរ ឹ ែើន ក្ពោះ

់ក្បជាព រែឋ ិងប រភាពរប ើ

ិងោរ

ាព្ោ ៩.ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់មា ត្ួនាទើខពង់ខព ់ជាអាជា្រោ ត

អាំោចសាធារណៈឱ្យមា ភាពបទៀងទត្់ ។

បែើម្បធា ើ នាោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន

ាព្ោ ១០.របបរាជា ិយម្រម្ពុជា ជារបបបក្ជើ ា​ាំង ។ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ឥត្មា ក្ពោះរាជអាំោចោត្់ាង ាំ ក្ពោះរជាទោទ ម្បត្តបិ

ក្មាប់ក្គងរាជ

យ ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

3

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១១.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)12

រនុងររណើផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ពុាំអាចបាំបពញក្ពោះរាជភារៈ ជាក្ពោះក្បម្ុខរែឋ ែូចធម្មា បោយក្ពោះអងគក្ទង់ក្បឈួ ជាទម្ៃ ់មា ោរបញ្ហារ់បោយក្រុម្ក្គូបពទយជាំនាញ បក្ជើ បរ ើ បោយ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ក្បធា រែឋ ភា

ិង នាយររែឋម្ស្រ តើ បនាោះក្បធា ក្ពឹទធ ភាបាំបពញភាររិចច

ក្បម្ុខរែឋជាំ ួ ក្ពោះអងគរុ ងឋា ន ៈជាក្ពោះរាជា ុ រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា

ម្ោរេក្ត្ រនុងឋា ៈជាក្ពោះរាជា ុ

ទ ិ ធិ ។

ពុាំមា

ទធភាពបាំបពញភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋជាំ ួ ក្ពោះ

ិទធិ បព ក្ពោះអងគក្ទង់ក្បឈួ ជាទម្ៃ ់ ែូចមា ផ្ចងរនុងវារយ

ខ័ណឌខាងប ើ ក្បធា រែឋ ភាជាអនរបាំបពញភាររច ិ ចប ោះ ។

ត្ាំផ្ណងជាក្បម្ុខរែឋជាំ ួ ក្ពោះម្ោរេក្ត្រនុងឋា ៈជាក្ពោះរាជា ុ

ឥ េរជ បនេងបទៀត្ ត្បៅ ៖

រនុងររណើែូចផ្ែ

ផ្ចងរនុងវារយខ័ណឌខាងប ើ

ិទធិប ោះ

អាច ឹងែូរ

ាម្ឋានា ុក្រម្ែូ ច

រ-អ ុក្បធា ទើ ១ ក្ពឹទធ ភា ខ-អ ុក្បធា ទើ ១ រែឋ ភា គ-អ ុក្បធា ទើ ២ ក្ពឹទធ ភា -អ ុក្បធា ទើ ២ រែឋ ភា

12

បផ្ ថម្ត្ួនាទើក្បម្ុខរែឋ តទ ់ក្បធា ក្ពទ ើ ែ ើ ឹ ធ ភា បៅវារយខ័ណឌទ១ ើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

4

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១២.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)13

បៅបព ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ចូ ទើវងគត្ ក្បធា ក្ពឹទធ ភាទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ

រនុងឋា ៈជាក្ពោះរាជា ុ ិទធិន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។ រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ពុាំមា

ទធភាពបាំបពញភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើជាំ ួ

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ រនុងបព ក្ពោះអងគចូ ទើវងគត្ ោរទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើរុ ងឋា ន ៈជាក្ពោះរា ជា ុ

ិទធិ ក្ត្ូវអ ុវត្តាម្វារយខ័ណឌទើ ២ ិងទើ ៣ ន មាក្ា ១១ ថ្មើ។

ាព្ោ ១៣.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្នា ាំ ៩៩៩)14 ើ ឆ្ន១

រនុងរយៈបវលា ៧នថ្ៃោ៉ាងយូ រ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ថ្មើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ក្ត្ូវ

បក្ជើ

បរ ើ បោយក្រុម្ក្បឹរារាជ ម្បត្តិ ។

មា ភាពន ក្រុម្ក្បឹរារាជ ម្បត្តិមា ៖ - ក្បធា ក្ពទ ឹ ធ ភា - ក្បធា រែឋ ភា - នាយររែឋម្ស្រ តើ

-

បម្តចក្ពោះ ងឃរាជគណៈម្ោ ោ តិ ោ ិ យ ង ិ គណៈធម្មយុត្រ ិ យ

- អ ុក្បធា ទើ ១ ិងអ ុក្បធា ទើ ២ ក្ពឹទធ ភា - អ ុក្បធា ទើ ១ ង ិ អ ុក្បធា ទើ ២ រែឋ ភា ោរបរៀបចាំ

13 14

ន ម្ួយ ។ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ក្រុម្ក្បឹរារាជ ម្បត្តិ ឹងមា រាំណត្់រុ ងចាប់

បផ្ ម្ ថ ត្ួនាទើក្បម្ុខរែឋ តទ ់ក្បធា ក្ពទ ើ ែ ើ ឹ ធ ភា បៅវារយខ័ណឌទ១ ើ នត ត្ ់ នា ួ ទើក្បធា ក្រុម្ក្បរ ឹ ារាជ ម្បត្តបិ ៅក្បធា ក្ពទ ឹ ធ ភាវ ិញ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

5

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១៤.ក្ត្ូវ

បក្ជើ បរ ើ ជាក្ពោះម្ោរេក្ត្ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

មាជិរន ក្ពោះរាជវងា

ុវងេផ្ខមរ ផ្ែ មា ក្ពោះជនាមយុ ោ៉ាងត្ិច ៣០ ក្ពោះវ ា ប យ ើ ផ្ែ ជាក្ពោះរាជបោឆញាត្ិន ក្ពោះ

ម្ោរេក្ត្ អងគឌ្ួង ឬក្ពោះម្ោរេក្ត្ បរាត្តម្ ឬ រ៏ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ម្ុ ចូ

ក្គងរាជ ម្បត្តិ

ឧប ម្ព័ ធទើ ៤ ។

ុើ ុ វត្ថិ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ផ្ថ្លង ោចក្បណិធា

ែូចមា ផ្ចងរនុង

ាព្ោ ១៥.ក្ពោះជាោន ក្ពោះម្ោរេក្ត្មា ក្ពោះរាជឋា ៈជាក្ពោះម្ប

ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ាព្ោ ១៦.ក្ពោះម្ប

ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ពុាំមា ក្ពោះរាជ ទ ិ បធិ ធវើ បោ

ជាអនរែឹរនា​ាំរែឋ ឬជាអនរែឹរនា​ាំរាជរោឋភិ ក្ពោះម្ប

ឬទទួ ត្ួនាទើរែឋ

ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ក្បបោជ ៍ ងគម្ ម្ ុ

េធម្៌ សា នា

ោរ ិងោរទូត្ ។

ទុរក្ពោះរាជោយព

ឬ បោ

យ ទទួ ត្ួនាទើ យប

យ ើ ។

បាំបពញក្ពោះរាជភារៈបាំបរ ើ

ង ិ ជួយក្ពោះម្ោរេក្ត្ រនុងក្ពោះរាជោត្ពវរច ិ ច ផ្ននរពិធើ

ាព្ោ ១៧.ក្បោរផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ក្គងរាជ ម្បត្តិ ប៉ាុផ្ តក្ទង់ម្ិ ោ ់អាំោចប

មា ផ្ចងរនុងវារយខ័ណឌទម្ ើ ួយន មាក្ា ៧ ន រែឋធម្ម ុ ញ្ញ ោះម្ិ អាច ុាំផ្រផ្ក្ប

យ ើ ប

យ ើ ផ្ែ

ជាោច់ខាត្ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

6

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១៨.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)15

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះអងគក្ទង់ទរ់ទងជាម្ួយក្ពឹទធ ភា ិងរែឋ ភា បោយក្ពោះរាជសារ ។ ក្ពោះរាជសារប ោះ ក្ពទ ឹ ធ ភា ង ិ រែឋ ភាម្ិ អាចយរបៅជផ្ជរពិភារាប

យ ើ ។

ាព្ោ ១៩.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៧០១/១១ នថ្ៃទើ ២៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០១)16

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ផ្ត្ងា​ាំងនាយររែឋម្ស្រ តើ

បទផ្ែ មា ផ្ចងរនុងមាក្ា ១១៩ ថ្មើ ។

ិង ក្ទង់ផ្ត្ងា​ាំងគណៈរែឋម្ស្រ តើ ាម្ផ្បប

ាព្ោ ២០.ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ទទួ

វនាោរជានលូវោរពើរែងរនុងម្ួយផ្ខ ឱ្យនាយររែឋម្ស្រ តើ ិងគ ណៈរែឋម្ស្រ ច តើ ូ ោ ់ រាយោរណ៍ទូ ថាវយក្ទង់ក្ជាប អាំពើ ភាពោរណ៍ ន ក្បបទ ជាត្ិ ។

ាព្ោ ២១.ាម្ប ចរតើប រនើ ប ់គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ឡាយក្ពោះ

ក្រឹត្យផ្ត្ងា​ាំង ផ្ទល ប ់ ូ តរ ឬ បញ្ច ប់ភាររិចចម្ស្រ តើជា ់ខព ់ ុើវ ិ

តប ខាប ក្ើ ពោះរាជ

ិងបោធា ឯរអគគរាជទូត្

ិង

ាម្ប ចរតើប រនើ ប ់ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ ឹ ាន អងគបៅក្រម្ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ឡាយក្ពោះ ត

បក្ប ត្ ិ វ ិសាម្ញ្ញ ង ិ បពញ ម្ត្ថភាព ។

ប ខាប ើក្ពោះរាជក្រឹត្យផ្ត្ងា​ាំង ផ្ទល ប ់ ូ រត ឬែរបៅក្រម្ផ្ននរយុាតធិោរ ។

15 16

បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ”

បតូរ “មាក្ា ១០០ ោ ”់ បៅជា “មាក្ា ១១៩ ថ្មើ”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

7

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ២២.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)17

បៅបព ក្បជាជាត្ិក្បឈម្ម្ុខ ឹងបក្ោ​ោះថានរ់ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ក្បោ ក្បទ ែាំណឹង

ជាសាធារណៈ ោរ់ក្បបទ ជាត្ិ ត្ ថិ បៅរនុងភាពអា ម្ស្រ តើ ក្បធា រែឋ ភា ិងក្បធា ក្ពឹទធ ភា ។

ន បក្ោយពើ

ម្ត្ឯ ិ រភាពពើ នាយររែឋ

ាព្ោ ២៣.ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ជាបម្បញ្ហាោររាំពូ ន រងបោធព បខម្រភូម្ិ ា ។ អគគបម្បញ្ហាោរ

រងបោធព បខម្រភូម្ិ ា ក្ត្ូវ

ផ្ត្ងា​ាំងប

ង ើ បែើម្បប ើ ញ្ហារងបោធព បខម្រភូម្ិ ាប ោះ ។

ាព្ោ ២៤.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្នា ាំ ៩៩៩)18 ើ ឆ្ន១

ក្ពោះម្ោរេក្ត្

ក្ទង់គង់ជាក្ពោះអធប ិ ត្ើ ន ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ ឹ ាោរររជាត្ិ

ផ្ែ

បបងកើត្ប ង ើ បោយចាប់ម្ួយ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ក្បោ

ង ឹ ក្ត្ូវ

ស្រងាគម្ បក្ោយោរអ ុម្័ត្រប ់រែឋ ភា ិងក្ពឹទធ ភា ។

ាព្ោ ២៥.ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ទទួ សារា​ាំងឯរអគគរែឋទូត្ ឬបក្ប ិត្វ ិសាម្ញ្ញ

ភាពន ក្បបទ បក្តម្រក្បោាំក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

17 18

ិងបពញ ម្ត្ថ

បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា” បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

8

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ២៦.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)19

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ឡាយក្ពោះ

ក្ទង់ក្បទ

ោចប័ ប ើ

ធិ

ញ្ហញ

តប ខាប ើ

ង ិ អ ុ

ក្ពម្ពើរែឋ ភា ិងក្ពឹទធ ភា ។

ធិ

ញ្ហញ

ិងអ ុ

ញ្ហញទាំងប ោះ បក្ោយ

ញ្ហញអ តរជាត្ិ ប យ ើ

ទទួ ោរអ ុម្័ត្យ ់

ាព្ោ ២៧.ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់មា ក្ពោះរាជ ិទធិប ូ រប ធ ថយបទ

ិងប ើរផ្ ងបទ

។

ាព្ោ ២៨.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ (ោម ប ខ) ចុោះនថ្ៃទើ ១៤ ផ្ខររកោ ឆ្ន១ ាំ ៩៩៤) 20 (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)21

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ឡាយក្ពោះ ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា ក្ពោះ

អ ុម្័ត្

តប ខា

ង ិ ក្ពទ ឹ ធ ភា

បនាោះក្ពោះម្ោរេក្ត្មា

ង ិ ក្ទង់ឡាយ

ពវក្គប់រច ួ ប យ ើ

យ ើ ក្ត្ូវពា

ក្ពោះបរាគបៅបរបទ

តប ខាបៅប ើក្ពោះរាជក្រម្

រនុងបព

ឬក្ពោះរាជ

ត្ថប ខាជាំ ួ បោយក្ពោះរាជសារក្បគ ់ ិទធិ ។

បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា”

ចាប់ប ោះបផ្ ថម្វារយខ័ណឌទើ២ បោយបោងាម្មាក្ា១១ ផ្ែ អ ុញ្ហញត្ឱ្យក្បម្ុខរែឋ តើទើ បធវជា ើ

រាជា ុ ិទធិ បព ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្បឈួ បនារ ទ ធិ យក្ពោះ ិ ឡា 21

ប

ទ ិ បធិ នារអាំោចឡាយក្ពោះ

ក្រឹត្យខាងប ើប ោះ បៅក្បម្ុខរែឋ តើទើចុោះ

20

ពិ ត្ ិ យចប់

តប ខាប ើក្ពោះរាជក្រឹត្យាម្ប ចរតើប នើ ុាំពើគណៈរែឋម្ស្រ តើ ។ រនុងបព ផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្បឈួ

19

ប ើក្ពោះរាជក្រម្ក្បោ ឱ្យបក្បើរែឋធម្ម ុញ្ញ

ប

យ ើ ក្ត្ូវពា

ក្ពោះបរាគបៅក្បបទ

ផ្ែ វារយខ័ណឌប ោះបញ្ហារ់អាំពើោរ

ថប ខាប ើក្ពោះរាជក្រម្ ង ិ ក្ពោះរាជក្រត្ ឹ យ រនុងររណើប ោះ បោយក្ពោះរាជសារ។

បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

9

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ២៩.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៧០១/១១ នថ្ៃទើ ២៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០១)22

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់បបងកើត្ ិងក្បទ បក្គឿងឥ េរយយ ជាត្ិ ។ ិ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ ាំបរចក្បទ ឋា

តរ រតិ ឋា ៈ បោធា ង ុវើ ិ ាម្ចាប់រាំណត្់ ។ ិ

ាព្ោ ៣០.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)23

រនុងរយៈបព ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់អវត្តមា ក្បធា ក្ពឹទធ ភាទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ។ រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពទ ទធភាពបាំបពញភាររច ឹ ធ ភាពុាំមា ិ ចជាក្បម្ុខរែឋ តទ ើ ជ ើ ាំ ួ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ បព ក្ពោះអងគក្ទង់អវត្តមា ោរទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ក្ត្ូវអ ុវត្តាម្វារយ ខ័ណឌទើ ២ ិងទើ ៣ន មាក្ា ១១ថ្មើ។

22

គណៈរែឋម្ស្រ តើប 23

ង ិ ទ៣ ើ ។

វារយខ័ណឌទើ១ យ ើ ។

នត ក្់ ពោះរាជ ិទធិទង ាំ ក្ ុងែ ក្់ ពោះម្ោរេក្ត្

បផ្ ថម្ "ក្បធា ក្ពឹទធ ភា”,

បោយម្ិ ោាំ ច់ទទួ ោរប នើ ុាំពើ

ាំោប់នាទនើ ក្បម្ុខរែឋ តទ ើ ើ ក្ត្ូវអ ុបលាម្ាម្មាក្ា១១ថ្មើ វារយខ័ណឌទ២ ើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

10

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ៣ អំរី សិទធិ និងររណីយរិចចរបស់ព្បជារលរដ្ឋដមមរ ាព្ោ ៣១.អងគោរ អ ុ

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជាទទួ សាគ ់ ក្បជាជាត្ិ ប ចរតើក្បោ

ង ធិ ុ ិ បោរព ទ ិ ម្

ជា

រ

ញ្ហញទាំងឡាយទរ់ទងបៅ ង ទ ធិ ុ ឹ ិ ម្

េ

តើពើ

ិទធិម្ ុ

បោ

េ

ិងរត្ិោ

ញ្ហញក្ពម្ទាំង

ទ ធិ រ ើ ង ទ ធិ ុមារ ។ ិ នា ិ ិ រ

ក្បជាព រែឋផ្ខមរ មា ភាពប មើោនចាំបរោះម្ុខចាប់ មា

ោនទាំងអ ់ បោយឥត្ក្បោ ់ ពូជសា

េែូចមា ផ្ចងរនុងធម្ម ុញ្ញ ន

ទ ិ ធិប រភាព ើ

ង ិ ររណើយរច ិ ចែូច

ឬសាថ ភាពឯបទៀត្ប

យ ។ ោរបក្បើ ទ ើ ិ ធិ

៍ ពណ៌ ម្បុរ បភទ ភាសា ជាំប ឿ សា នា

យ បែើម្រាំបណើត្ជាត្ិ ឋា ៈ ងគម្ ធ ធា

ិនានោរ

ប រភាពផ្ទ ា ខ ់ ួ ល រប ់បុគគ មានរ់ៗ ម្ិ ក្ត្ូវឱ្យប៉ាោះរ ់ែ ់ ិទធិប រភាពអន រែនទប យ ើ ើ ើ ។ ោរបក្បើ ទ ោះ ក្ត្ូវក្បក្ពត្ ន ។ ិ បធិ រភាពប ើ ឹ តាម្ រខខណឌរាំណត្់រុ ងចាប់

ាព្ោ ៣២.ជ ក្គប់រូប មា

ទ ង ិ រធិ ់រា មា ជើវ ិត្ មា ប រភាព ើ ិ មា

តិ ុខផ្ទា ខ ់ ួល

។

បទ ក្បោរជើវ ិត្ម្ិ ក្ត្ូវឱ្យមា ប យ ើ ។

ាព្ោ ៣៣.ក្បជាព រែឋផ្ខមរម្ិ អាចក្ត្ូវ

ែរ ញ្ហាត្ិ

ិរបទ

ឬោប់បញ្ាូ ខលួ បៅឱ្យក្បបទ

បក្តោម្ួយប យ ើ ប រ ើ ផ្ ងផ្ត្មា រច ិ ចក្ពម្បក្ពៀងជាម្ួយោនបៅវ ិញបៅម្រ ។ ក្បជាព រែឋផ្ខមរផ្ែ រាំពុងរ ់បៅឯបរបទ ក្ត្ូវ ោរទទួ

រែឋោរ ាំ រ ។

ញ្ហាត្ិផ្ខមរក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់ ន ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

11

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៣៤.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)24

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា

ិទធិប ោះបឆ្នត្ ិងអាចឈរប្មោះឱ្យបគប

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ផ្ែ មា អាយុោ៉ាងត្ច ិ ១៨ ឆ្ន ាំ មា

ទ ិ បធិ

ោះបឆ្នត្ ។ ោះបឆ្នត្ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ផ្ែ មា អាយុោ៉ាងត្ច ិ ២៥ ឆ្ន ាំ អាចឈរប្មោះឱ្យបគ

ប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំងជាត្ាំោងរាស្រ ត ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ផ្ែ មា អាយុោ៉ាងត្ិច ៤០ ឆ្ន ាំ អាចឈរប្មោះឱ្យបគ

ប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំងជា មាជិរក្ពឹទធ ភា ។ បទបបញ្ញត្តិប ថយ ិទធិប

ោះបឆ្នត្

ប ោះបឆ្នត្ ។

ិង ិទធិឈរប្មោះឱ្យបគប ោះបឆ្នត្ ក្ត្ូវផ្ចងរនុងចាប់

ាព្ោ ៣៥.រិចច

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ

មា

ទ ធិ ូ រួម្ោ៉ាង រម្មរុងជើ ន វភាព បោ យ ិ ច

ងគម្រិចច ិងវបបធម្៌ រប ់ក្បបទ ជាត្ិ ។

ប ចរតើប នើទង ាំ ឡាយរប ់ក្បជាព រែឋ ក្ត្ូវ

ត្ ម ់ចត្់ ពអ ើ ងគោររែឋ ។

24

ប ែឋ

បផ្ ថម្បទបបញ្ញត្តិ តើពើ

ទទួ ោរពិ ិត្យ

ិងបោ​ោះក្សាយោ៉ាង

ទ ិ ធិឈរប្មោះជា “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

12

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៣៦.ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ មា

ទ ិ បធិ ក្ជើ បរ ើ ម្ុខរបរ

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា

ិទធិទទួ ក្

ខលួ ាម្ប ចរតើក្ត្ូវោររប ់ ងគម្ ។

ោរងារបម្នាោះមា ត្នម្លប មើោន ង ឹ រាំនរផ្ែ ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ មា

ោរបរៀបចាំ

រ់បាំោច់ប មើោនចាំបរោះោរងារែូចោន។ ម្រពោ ើ រងារបធវើបៅបក្តនាោះ ។

ទ ធិ ទួ ោរធានារា៉ា ប់រង ងគម្ ិ ទ

ខាង ងគម្រិចច ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងចាប់ ។ ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទមា

ម្ក្ បាម្ ម្ត្ថភាពរប ់

ិទធិបបងកើត្

ង ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន

ជើព ិងចូ ជា មាជិរ

ង ិ អត្ថក្បបោជ ៍ ជើពប ោះ ។

ជើព ង ន ។ ឹ មា រាំណត្់រុ ងចាប់

ាព្ោ ៣៧.ទ ិ បធិ ធវរ ើ ូែរម្ម ង ិ បធវើ ត្ុរម្មបោយ

វតិ ិធើ ក្ត្ូវយរម្រអ ុវត្តបៅរនុងក្របខ័ណឌន ចាប់ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

13

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៣៨.ចាប់រា៉ាប់រង ម្ិ ឱ្យមា ោររ ាំបលាភបាំរ ប ើរូបរាងោយបុគគ ចាប់ោរររជើវ ិត្ រិត្តិយ

ោម្ួយប

យ ើ ។

ន ់ក្បជាព រែឋ ។ ិងប ចរតើនថ្លថ្ូ ររប

ោរបោទក្បោ ់ ោរោប់ខួ ល

ោរឃាត្់ខួ ល

ុោះក្ាផ្ត្អ ុ វត្តក្ត្ម្ ឹ ក្ត្ូវាម្បញ្ញត្តិចាប់ ។

ឬោរ ុខ ាំ ួ ល ជ ោម្ួយ ឹងអាចបធវើបៅបរើត្

ោរបងខិត្បងខាំ ោរបធវើ បប ើរូបរាងោយ ឬក្បក្ពត្ តិ ម្មោម្ួយផ្ែ បផ្ ថម្ទម្ៃ ់ទណឌរម្ម ឹ រ

អ ុវត្តចាំបរោះជ ជាប់ ុឃា ាំ ង ាំ ឬជាប់ព ធនាោរក្ត្ូវោម្ឃាត្់ម្ិ បធវើប ក្បក្ពត្ ឹ ត ង ិ អនរ ម្គាំ ត្ ិ ក្ត្ូវទទួ បទ ាម្ចាប់ ។ ោរទទួ សារភាពផ្ែ បរត្ ើ ប

ទុរជាភ ុ ាងន ត ពិរុទធភាពបទ ។ វ ិម្ត្ិ ងេ ័យ ក្ត្ូវ

ង ើ ពោ ើ របងខិត្បងខាំ ាម្នលូវោយរតើ ាម្នលូវចត្ ិ តរតើ ម្ិ ក្ត្ូវ

ជាក្បបោជ ៍ែ ់ជ ជាប់បោទ ។

ជ ជាប់បោទោរ៏បោយ ក្ត្ូវទុរជាម្ ុ

េឥត្បទ

បទ ជាសាថពរ ។ ជ ក្គប់រូបមា

យ ។ អនរនែ​ែ ់ អនររួម្ ើ

ែរាបោត្ុលាោរម្ិ ទ ់ោត្់

ិទធិោរររខលួ ាម្នលូវត្ុ លាោរ ។

ាព្ោ ៣៩.ក្បជាព រែឋផ្ខមរមា

ិទធិបតឹងបរោរ ិ

បតឹងត្វា៉ា

ឬបតឹងទរ ាំណងជួ ជុ

ផ្ែ បោ ត ម្រពើអាំបពើខុ ចាប់រប ់អងគោររែឋ រប ់អងគោរ ងគម្ ោរទាំងបនាោះ ។ ោរបោ​ោះក្សាយបណឹត ងត្វា៉ា ត្ុលាោរ ។

ិង ាំណងជួ ជុ

ោរខូចខាត្

ិងរប ់បុគគ ិរន អងគ

ោរខូចខាត្ជា ម្ត្ថរិចចរប ់

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

14

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៤០.ប រភាពរន ើ ុ ងោរបែើរឆ្ៃយជិត្

ព រែឋក្ត្ូវ

ង ិ ា​ាំងទើ ាំបៅរនុងសាថ ភាពក្ បចាប់

បោរព ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរអាចបចញបៅា​ាំងទើ ាំបៅ បៅក្បបទ បក្ត ឬវ ិ ក្ត្ ោរររា ទ ធិ ិ ឱ្យរ ាំបលាភប ើ ាំបៅឋា ិ ម្

សារទូ រប ខ ទូរពុម្ពទូរគម្ ៍

ោរផ្ឆ្របឆ្រ ាំបៅឋា

ិងាម្ទូរ ័ពាក្ត្ូវ

ង ិ អាថ្៌រាំ

ធានា ។

រប ់ក្បជា

ប់ម្រវ ិញ

។

ង ាំ ន ោរបឆ្លើយឆ្លងាម្ ខ ិ ត្ ិ ាម្

មាភរៈវត្ថុ ិងប ើរូបបុគគ ក្ត្ូវបធវើឱ្យក្ ប ឹងបញ្ញត្តិចាប់ ។

ាព្ោ ៤១.ក្បជាព រែឋផ្ខមរ មា ប រភាពខាងោរបបញ្ហ ច ញម្ត្ិរប ់ខួ ល ើ

ប រភាពខាងោរប ើ

ប រភាពខាងសារព័ ត្៌មា ើ

ាំ។ ជ ោរ៏បោយម្ិ អាចបឆ្លៀត្បក្បើ ិទធិ ោះពុម្ពនាយ ប រភាពខាងោរក្បជុ ើ

ប ោះ បោយរ ាំបលាភ នា​ាំឱ្យប៉ាោះរ ់ែ ់រិត្តិយ រប ់អនរែនទ ែ ់ទាំប ៀម្ទាំលាប់ រអ ប ់ ងគម្ ែ ់ ោ ត ប់ធានប់សាធារណៈ ង ិ ែ ់ របបសារព័ត្៌មា

ក្ត្ូវបរៀបចាំប

តិ ុខជាត្ិ

ប

យ ើ ។

ង ើ បោយចាប់ ។

ាព្ោ ៤២.ក្បជាព រែឋផ្ខមរមា រនុងចាប់ ។

ិទធិបបងកើត្ មាគម្ ិងគណបរេ បោ យ ។

ិទធិប ោះក្ត្ូវរាំណត្់

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងឡាយ អាចចូ រួម្រនុងអងគោរម្ោជ ជួយោនបៅវ ិញបៅម្រ ោរររ

ម្ិទធន ជាត្ិ ិង ោ ត ប់ធានប់ ងគម្ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

15

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៤៣.ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា ាំប ឿ ប រភាពខាងជ ើ

ទ ិ បធិ ពញទើខាងជាំប ឿ ។

ិងោរក្បត្ិបត្តិខាងនលូវសា នាក្ត្ូវ

រែឋធានា រនុង រខខណឌផ្ែ

ម្ិ ប៉ាោះរ ់ែ ់ជាំប ឿ ឬសា នាែនទបទៀត្ ែ ់ ោ ត ប់ធានប់ ិង

តិ ុខសាធារណៈ ។

ក្ពោះពុទធសា នាជាសា នារប ់រែឋ ។

ាព្ោ ៤៤.ជ ោរ៏បោយ បទោះជាបុគគ រូបវ តបុគគ

ឬ ើត្ិបុគគ ផ្ែ មា

រតើ ជា ម្ូ

ភាពរតើ មា

ញ្ហាត្ិជាផ្ខមរបទ បទើបមា

ទ ិ ធិជាមាច ់រម្ម ទ ិ ធិ ។ មា ផ្ត្

ិទធិជាមាច ់រម្ម ិទធិប ើែើធលើ ។

រម្ម ិទធិឯរជ ក្ បចាប់ ឋិត្បៅបក្ោម្ោរោាំររន ចាប់ ។ ផ្ែ

ង ធិ ាំពជ ឹ ែរ ូត្រម្ម ទ ិ អ ើ ោម្ួយ

ត្ក្ម្ូវឱ្យបធវើ រនុងររណើផ្ែ ចាប់ យុត្តិធម្៌ ។

បនាោះ

ុោះក្ាផ្ត្ក្បបោជ ៍សាធារណៈ

បញ្ញត្តិទុរ ប យ ើ ក្ត្ូវនត ់ ាំណងជាម្ុ បោយ ម្រម្យ

ិង

ាព្ោ ៤៥.ោរបរ ើ បអង ើ ក្គប់ក្បបភទក្បឆ្ាំង ង ឹ ស្រ បតើ ភទ ក្ត្ូវបាំ

ត្់បោ

។

ោរបធវើអាជើវរម្មប ោ ើ រងាររប ់ស្រ ក្តើ ត្ូវោម្ឃាត្់ ។ បុរ ក្គួសារ ។

ិងស្រ តើ មា

ិទធិប មើោនរនុងក្គប់វ ិ ័យទាំងអ ់ ជាពិប

អារ ៍ពិរ ៍ ក្ត្ូវបធវា ើ ម្ រខខណឌ ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងចាប់

ម័ក្គចិត្ត បតើម្ួយក្បព ធម្ួយ ។

រនុងអារ ៍ពិរ ៍

ង ិ ាម្បោ ោរណ៍

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

ិង

l|ទំព័រ

16

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៤៦.អាំបពើ រ់ែូរម្ ុ

េ អាំបពបើ ធវើអាជើវរម្មផ្ននរបព ារម្ម

រ ់ែ ់ប ចរតើនថ្លថ្ូ នររប ់នារក្ត្ូ ើ វោម្ឃាត្់ ។

ង ិ អាំបពើអា អាភា

ក្ត្ូវោម្ឃាត្់ម្ិ ឱ្យមា ោរបញ្ឈបប់នារព ើ ើោរងារ បោយម្ូ

ទ ធិ ប់ ិ ឈ

ាំរារបៅបព

ក្មា រូ

បោយទទួ ក្ រ់បបៀវត្េ

ិទធិអត្ើត្ភាពរនុងោរងារ ិងអត្ថក្បបោជ ៍ ងគម្បនេងៗបទៀត្ ។ រែឋ ពឹង

ិង ងគម្យរចិត្តទុរោរ់បងក រខណៈឱ្យនារ ើ ជាពិប

ទទួ ោរឧបត្ថម្ភបែើម្បមា ម្ុខរបរ មា ើ

ទធភាពពា

ជើវភាពរ ់បៅ ម្រម្យ ។

ប

ផ្ែ ប៉ាោះ

ត្ុមា គភ៌ ។ នារមា ើ

ង ិ បោយមា ោរធានាររា នារបៅជ បទផ្ែ ោម ទើ ើ

ជាំងឺ ឱ្យរូ បៅបរៀ

ិងមា

ាព្ោ ៤៧.មា​ាបា ិ មា ោត្ពវរច ិ ចចញ្ ិ ច ឹម្ផ្ថ្ររា ង ិ អប់រ ាំរូ ឱ្យបៅជាព រែឋ រូ មា ររណើ យរិ ចចចិ ញ្ចឹម្

ទមាលប់ផ្ខមរ ។

ិ ង បើ

ច់ ផ្ថ្ររាមា​ាបិ ា ផ្ែ

ោ

អ។ ់ ជ រា​ាម្ទាំ ប ៀម្

ាព្ោ ៤៨.រែឋធានាររាោរររ ិទធិរប ់រុមារ ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងអ ុ

ទ ធិ ជើវ ិត្រ ់បៅ ិ មា

ិទធិទទួ ោរអប់រ ាំបរៀ

ូក្ត្

ិទធិក្ត្ូវ

ញ្ហញ តើពើរុមារ ជាពិប

ទទួ ោរោាំរររនុងសាថ ោរណ៍មា

ស្រងាគម្

ិងោរោរររក្បឆ្ាំង ឹងអាជើវរម្មប ែឋរិចច ឬោម្គុណប ើរុមារ ។ រែឋោរ ាំ រក្បឆ្ាំង ង ឹ ោរងារទាំងឡាយ

ផ្ែ អាចបធវឱ្ ើ យខូចែ ់ោរអប់រ ាំ

ូក្ត្រប ់រុមារ ឬផ្ែ នា​ាំឱ្យអ តរាយែ ់ ុខភាព ឬ ុខុមា ភាពរប ់រុមារ ។

ង ិ ោរបរៀ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

17

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៤៩.ក្បជាព រែឋផ្ខមរក្គប់រូបក្ត្ូវបោរពរែឋធម្ម ុញ្ញ

ង ិ បោរពចាប់ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរក្គប់រូប មា ោត្ពវរិចចរម្ ួ ចាំផ្ណររសាងក្បបទ ជាត្ិ ិងោរររមាត្ុភូម្ិ ។ ោត្ពវរិចចោរររមាត្ុភូម្ិក្ត្ូវអ ុវត្តាម្បញ្ញត្ិចាប់ ។

ាព្ោ ៥០.ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ក្ត្ូវបោរពបោ ោរណ៍អធិបបត្យយជាត្ិ

បត្យយ ប រព ើ ុបរេ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ក្ត្ូវបោរពក្ទពយ ម្បត្តិសាធារណៈ

រប ់ឯរជ ។

ិង ទធិក្បជាធិប

ិងរម្ម ិទធក្ បចាប់

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

18

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី៤ អំរី របបនមោាយ ាព្ោ ៥១.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)25

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា អ ុវត្ត បោ

យក្បជាធិបបត្យយ ប រព ើ ុបរេ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរជាមាច ់វា នាន ក្បបទ ជាត្រិ ប ខ ់ ួល

។

អាំោចទាំងអ ់ជារប ់ក្បជាព រែឋ ។ ក្បជាព រែឋបក្បើអាំោចរប ខ ់ ួល សាលាជាំរោះរតើ ។

ាម្រយៈរែឋ ភា ក្ពឹទធ ភា រាជរោឋភិ

អាំោចផ្បងផ្ចរោច់ពោ ើ ន រវាងអាំោច ត្ ើ ប ិ ញ្ញត្តិ អាំោច ត្ ើ ក្ិ បត្ប ិ ត្តិ

ត្ុលាោរ ។

ិង ង ិ អាំោច

ាព្ោ ៥២.រាជរោឋភិ

ោចក្ររម្ពុជា ទាំប ៀម្ទាំលាប់

រម្ពុជាបបតជា្ររាោរររឯររាជយ អធិបបត្យយ បូរណភាពទឹរែើន ក្ពោះរាជា

អ ុវត្ត បោ

យបក្ងួបបក្ងួម្ជាត្ិ

ិងក្បនពណើ រអ ប ់ជាត្ិ ។ រាជរោឋភិ

ធានា ោ ត ប់ធានប់

ង ិ

បែើម្បោ ើ រររឯរភាពជាត្ិ

ររាោរររ

រម្ពុជា ក្ត្ូវោរររ ើត្ា ុរូ ភាព

តិ ុខសាធារណៈ ។ រែឋយរចត្ ិ តទុរោរ់ជាអាទភា ិ ពចាំបរោះជើវភាពរ ់

បៅ ិង ុខុមា ភាពរប ់ក្បជាព រែឋ ។

25

បផ្ ថម្ "ក្ពឹទធ ភា”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

19

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៥៣.ចូ

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ក្បោ ់ខា​ាប់ជា ិចច

ូវ បោ យអពាក្រឹត្អចិនស្រ តយ៍

បរេ ម្ព័ ធ ។ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា រួម្រ ់បោយ

តិ

ខាង ិងក្បបទ ែនទបទៀត្ទាំងអ ់ បៅប ើ រ បលារ ។

ិងម្ិ

វ ិជាមា ជាម្ួយក្បបទ ជិត្

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ ្ល រ ក្បបទ ោ​ោច់ខាត្ ម្ិ បក្ជៀត្ផ្ក្ជររិចចោរននា

រនុងន ក្បបទ ែនទបោយផ្ទា ់ ឬបោយក្បបោ រា ់បញ្ហាបោយ

តិវ ិធើ

បទោះបបើ ក្ោម្រូបភាពោរ៏បោយ បោ​ោះក្សាយ

ិងបោរពន ក្បបោជ ៍នងោនបៅវ ិញបៅម្រ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ ចង ម្ព័ ធបោធា ឬចូ

ផ្ែ ម្ិ ក្ ប ឹងអពាក្រឹត្យភាពរប ខ ់ ួល ប ប ន

យ ើ ។

រនុងរច ិ ចក្ពម្បក្ពៀងបោធាោម្ួយ

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ អ ុញ្ហញត្ឱ្យមា ម្ូ ោឋ បោធាបរបទ បៅប ទ ់ ួល ើ រ ឹ ែើរប ខ

យ ់ ួ ល បៅបរបទ ផ្ែរ ើ រ៏ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ម្ូ ោឋ បោធារប ខ ាំណូម្ពររប ់អងគោរ

ក្បជាជាត្ិ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ក្ោប់រ ាំប វ ោរ រ ឹវ ធានា ោ ត ប់ធានប់

វឺ

ង ិ

ប ើរផ្ ងផ្ត្រនុងក្របខ័ណឌ

ររា ទ ធិ ទួ យរជាំ ួយបរបទ ជា មាភរៈបោធា ិ ទ

រងរមាលង ាំ ក្បោប់អាវុធ

ិងជាំ ួយបនេងៗបទៀត្ បែើម្បោ ើ រររខលួ

តិ ុខសាធារណៈបៅននារុ ងក្បបទ ន

អាវុធ

។

ិង

ាព្ោ ៥៤.ោរន

ិ ត្ ោរបក្បើ ក្

ោម្ឃាត្់ោច់ខាត្ ។

់ ោរររាទុ រ អាវុ ធ បរមាណូ អាវុ ធ គើម្ើ ឬអាវុ ធ បវក្ាណូ ក្ត្ូ វ

ាព្ោ ៥៥.ធិ ញ្ហញ

ិង រិចចក្ពម្បក្ពៀងទាំងឡាយោ ផ្ែ ម្ិ

ម្ក្ ប ឹងឯររាជយ អធិបបត្យយ

បូរណភាពទឹរែើ អពាក្រឹត្ភាព ិងឯរភាពជាត្ិរប ់ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជាក្ត្ូវ ុបបោ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

20

។

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី៥ អំរី មសដ្ឋរិចច ាព្ោ ៥៦.ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា អ ុវត្តក្បព័ ធប ែឋរច ិ ចទន ើ ារ ។ ោរបរៀបចាំ

ន ។ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ក្បព័ ធប ែឋរិចចប ោះ ឹងមា រាំណត្់រុ ងចាប់

ាព្ោ ៥៧.ោរយរព ធោរ ឹងអាចបធវើបៅ

ុោះក្ាផ្ត្មា ចាប់អ ុ ញ្ហញត្ ។ ថ្វ ិោជាត្ិក្ត្ូវ

រាំណត្់ឱ្យអ ុ វត្តាម្ចាប់ ។

របបក្គប់ក្គងរូបយ ិ វត្ថុ ង ិ ក្បព័ ធ

រិ ញ្ញវត្ថុ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់ ន ។

ាព្ោ ៥៨.ក្ទពយ ម្បត្តិរប ់រែឋមា ជាអាទិ៍ ែើធលើ បក្ោម្ែើ ភនាំ

បឆ្នរ ម្ុទា អាោ

បោ​ោះ ទប ល ផ្ក្ពរ

ោរក្គប់ក្គង ោរបក្បើក្

ត្ ម្ុទា បក្ោម្

ត្ ម្ុទា

ាឹង បឹង នក្ពបឈើ ធ ធា ធម្មជាត្ិ ម្ជឈបម្ណឌ ប ែឋរិចច

ាំណង់បនេងៗបទៀត្ផ្ែ

វបបធម្៌ ម្ូ ោឋ ោរររក្បបទ

ម្ុទា

រាំណត្់ថា ជារប ់រែឋ ។

់ ិងោរោត្់ផ្ចងប ើក្ទពយ ម្បត្តិរែឋ ឹងក្ត្ូវរាំណត្់រុ នងចាប់ ។

ាព្ោ ៥៩.រែឋក្ត្ូវររាោរររបរសា ិ ថ

ិងត្ុ

យភាពន បភាគក្ទពយធម្មជាត្ិ ប យ ើ ក្ត្ូវោត្់ផ្ចងឱ្យ

មា ផ្ន ោរចា ់លា រ ់ ុ ងោរក្គប់ ន ក្គង មា ជាអាទិ៍ ែើធលើ ទរ ឹ អាោ ក្បព័ ធបអរូ ូ ុើ ផ្រ ៉ា ថាម្ព

បក្បងោត្

ិងឧ ម័

បឈើ ពពួរ ត្វនក្ព ម្ោឆជាត្ិ ធ ធា ជ ន

។

ថ្ម

ខយ ់ បភាបោត្តសាស្រ ត

ិងខាច់ ត្បូងថ្ម នក្ពបឈើ

ិងអ ុន នក្ព

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

21

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៦០.ព រែឋមា ឬោរយរបភាគន

ទ ់ ួ ល បោយប រ។ើ ោរត្ាំរូវឱ្យ រ់ន ត្ ិ ធិ រ់ែូរន ត្ ិ ន រប ខ ិ ន ជូ រែឋ

ឬក្ទពយ ម្បត្តិឯរជ បៅបក្បើក្

ឃាត្់ បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុងររណើពបិ

់ បទោះបើម្ួយរយៈបព រ៏បោយ ក្ត្ូវោម្

ផ្ែ មា ចាប់អ ុញ្ហញត្ ។

ាព្ោ ៦១.រែឋជាំរុញោរអភវិ ឌ្ឍ ៍ប ែឋរច ិ ចក្គប់វ ិ ័យ ជាពបិ

ោប់ាង ាំ ពើត្ាំប ់ោច់ក្ ោ ម្បធា

យែឹរជញ្ាូ

វ ិ ័យរ រ ិ ម្ម

ប ិ បរម្ម ឧ ា រម្ម

បោយយរចិត្តទុរោរ់បៅប ើ បោ យទឹរ បភលើង នលូវ

បបចចរបទ ទាំប ប ង ើ ិ ក្បព័ ធឥណទ ។

ិង

ាព្ោ ៦២.រែឋយរចិត្តទុរោរ់ ជួយបោ​ោះក្សាយម្បធា

ិបបររ ិងជួយររទើនារ រ់ន់ ិត្ន

។

យន ិត្ ោរររនថ្លន ិត្ន

ជូ រ ិររ

ាព្ោ ៦៣.រែឋយរចិត្តទុរោរ់ ក្គប់ក្គងទើនារ ជួយឱ្យជើវភាពរ ់បៅរប ់ក្បជាព រែឋ មា រក្ម្ិត្

ម្រម្យ ។

ាព្ោ ៦៤.រែឋោម្ឃាត្់

ិងនតនា​ាបទ ជាទម្ៃ ់ែ ់ជ ោផ្ែ នា​ាំចូ ន ិត្ន

រ់ែូរ បក្គឿង

បញៀ ទាំ ញ ិ ផ្រលងោលយ ួ រយៈបព បក្បើ ផ្ែ ប៉ាោះរ ់ែ ់ ុ ខភាព អាយុជវើ ិត្រប ់អនរបក្បើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

22

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី៦ អំរី អប់រ ំ វបបធម្៌ និងសងគម្រិចច ាព្ោ ៦៥.រែឋក្ត្ូវោរររ

ង ា ន ោរអប់រ ាំ ក្បរប បោយ ិ ប រ ើ ិទរធិ ប ់ក្បជាព រែឋរុ ងោរទទួ ួយ ាំ គុណភាពបៅក្គប់រាំរត្ ៗ បែើម្បឱ្ ិ ិង ក្ត្ូវោត្់វ ិធា ោរក្គប់ផ្បបោ៉ាងជាជោ ើ យោរអប់រ ាំប ោះ បៅែ ់ក្បជាព រែឋក្គប់រូប ។

រែឋយរចត្ ិ តទុរោរ់ ែ ់វ ិ ័យអប់រ ាំោយ

ព រែឋផ្ខមរក្គប់រូប ។

ង ផ្ែ ជា ុខុមា ភាពរប ់ក្បជា ិ រឡា ើ

ាព្ោ ៦៦.រែឋរសាងក្បព័ ធអប់រ ាំម្ួយបពញប ញ ូ វ បោ

ោរណ៍ ប

រ ភាពខាង ើ

ិ រាធិ ោ រ

ាំ ក្បបទ ិងឯរភាពបៅទូទង ិ ង បោ

ោរណ៍

ផ្ែ ធានាឱ្យ

ម្ភាពរនុ ងោរអប់ រ ាំ

បអាយក្បជាព រែឋក្គប់រូប មា ភ័ពវ ាំោងក្គប់ក្ោ ់ ប មើោនរនុងោររសាងជើវ ិត្ ។

បែើ ម្បើ

ាព្ោ ៦៧.រែឋអ ុវត្តរម្មវ ិធើ រ ិ ា

ិងភាសាបរបទ ។

រែឋក្គប់ក្គងក្គឹោះសាថ

ង ិ បោ ោរណ៍គរុបោ

យទាំប ប ើ រាប់បញ្ចូ

ទាំងបបចចរវ ិទា

ិរា ិងថានរ់ ិរាសាធារណៈ ិងឯរជ បៅក្គប់ភូម្ិ ិរា ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

23

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៦៨.រែឋនត រ ់ ច ិ ចោរអប់រ ាំផ្ននរបឋម្

ព រែឋក្គប់រូប បោយឥត្បង់នថ្ល ។

ង ិ ម្ធយម្ រ ិ ាបៅសាលាបរៀ សាធារណៈ ាំរាប់ក្បជា

ក្បជាព រែឋក្ត្ូវ

ទទួ ោរអប់រ ាំោ៉ាងត្ិចក្ ប ាំ ួ ឆ្ន ាំ ។

រែឋជួយនេពវនាយ

ង ិ ប រ ើ ត្ាំបរើងសាលា ើ

ង ធិ រ ិ ពុទរ ិ ា។

ាព្ោ ៦៩.រែឋមា ោត្ពវរច ិ ចផ្ថ្ររា ង ិ ពក្ងើរវបបធម្៌ជាត្ិ ។ រែឋមា ោត្ពវរិចចោរររ ិងពក្ងើរភាសាផ្ខមរឱ្យ ម្ក្ ប ឹងប ចរតើក្ត្ូវោរ ។ រែឋមា ោត្ពវរិចចផ្ថ្ររា

រម្ណើយោឋ ក្បវត្តិសាស្រ តប

ិងោរររក្

សាទបុរាណ

ង ើ វ ិញ ។

វត្ថុ ិ បៈបុរាណ

ិងផ្រ ាំអ

ាព្ោ ៧០.បទប ើ ម ទាំងឡាយផ្ែ ប៉ាោះរ ់ ឬ ទរ់ទង ង ឹ បបត្រ ិ ភ័ណឌវបបធម្៌

ិ បៈ ក្ត្ូវនតនា​ាបទ ជាទម្ៃ ់ ។

ង ិ បបត្រ ិ ភ័ណឌ

ាព្ោ ៧១.បរបវណបបត្ ិ ិរភ័ណឌជាត្ិ រ៏ែូចជាបបត្ិរភ័ណឌផ្ែ

ក្ត្ូវទុរជាត្ាំប ់អពាក្រត្ ឹ ផ្ែ ម្ិ ឱ្យមា

រម្មភាពបោធា ។

បញ្ចូ

ជាបបត្ិរភ័ណឌពិភពបលារ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

24

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៧២.ុខភាពរប ់ក្បជារាស្រ តក្ត្ូវ ពា

ធានា ។ រែឋយរចត្ ិ តទុរោរ់ែ ់ោរោរររជម្ៃឺ

ទទួ ោរពិ ិត្យបរាគ បោយឥត្បង់នថ្លបៅាម្ ម្ ាើរ

ជម្ៃឺ ។ ក្បជារាស្រ តក្រើក្រក្ត្ូវ

បពទយ គលា ោឋ ិ

ង ិ

ង ិ ម្ ារើ ម្ភពសាធារណៈ ។

រែឋបរៀបចាំឱ្យមា គលា ោឋ ិ

ង ិ ម្ ារើ ម្ភពែ ់ជ បទ ។

ាព្ោ ៧៣.រែឋយរចិត្តទុរោរ់ចាំបរោះរុមារ

នារផ្ែ មា រូ បក្ចើ រនុងប ុ រប ា ើ

ិងមា​ា ។ រែឋបរៀបចាំឱ្យមា ទររោឋ

យ ើ ឥត្ទើពឹង ។

ិងជួយឧបត្ថម្ភ

ាព្ោ ៧៤.រែឋជួយឧបត្ថម្ភជ ពោ ិ រ ង ិ ែ ់ក្គួសារយុទធជ ផ្ែ

បូ ជាជើវ ិត្បែើម្បក្ើ បបទ ជាត្ិ ។

ាព្ោ ៧៥.រែឋោត្់ផ្ចងឱ្យមា របប

តិ ុខ ងគម្ ែ ់រម្មររ ង ិ បិ ោជិត្ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

25

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ៧ អំរី រដ្ឋសភា ាព្ោ ៧៦.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

26

/ររម្/១០១៤/០២២ នថ្ៃទើ ២៣ ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ២០១៤)

រែឋ ភាមា

មាជិរជាត្ាំោងរាស្រ តោ៉ាងត្ច ិ ១២០រូប ។

ត្ាំោងរាស្រ តក្ត្ូវបក្ជើ ា​ាំងបោយោរប ោះបឆ្នត្ជា រ

បោយប រ ើ បោយប មើភាព

បោយចាំបរោះ ិងាម្វ ិធើបក្ជើ បរ ើ បឆ្នត្ជា មាៃត្់ ។ ត្ាំោងរាស្រ តអាចឈរប្មោះប អនរផ្ែ មា ផ្ែ មា

ោះបឆ្នត្សាជាថ្មើ

។

ទ ធិ រប្មោះជាបបរខជ ត្ាំោងរាស្រ ត ិ ឈ

ិទធិប ោះបឆ្នត្ មា អាយុោ៉ាងត្ិច ២៥ឆ្ន ាំ មា

គក្ឺ បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ

ញ្ហាត្ិជាផ្ខមរា​ាំងពើរាំបណើត្ ។

ផ្បបបទ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ោរប ោះបឆ្នត្ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់ ន ប

ោះបឆ្នត្ ។

ាព្ោ ៧៧.ត្ាំោងរាស្រ រ ត ុ ងរែឋ ន ភា

ជាត្ាំោងក្បជាជាត្ផ្ិ ខមរទាំងម្ូ

ពុាំផ្ម្ ក្ោ ់ផ្ត្ជាត្ាំោង

ក្បជាព រែឋ រនុងម្ណឌ រប ខ ់ ួ ល បនាោះបទ ។

អាណត្តិអាជា្បញ្ហាទាំងឡាយ ក្ត្ូវទុរជាបមា

26

ៈ។

ុបររយ “អងគោរបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្” បោយសារសាថប័ ប ោះក្ត្ូវ

បញ្ចូ

បៅរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញវ ិញ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

26

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៧៨.ចូ

ត្ រប ់រែឋ ភាមា រាំណត្់ ៥ ឆ្ន ាំ ប ើ ោ ិ

ោ ់ត្ាំផ្ណង ។ រែឋ ភាម្ិ អាចក្ត្ូវ

ររណើផ្ែ រាជរោឋភិ

ក្ត្ូវ

យ ើ ក្ត្ូវនុត្រាំណត្់បៅបព ផ្ែ រែឋ ភាថ្មើ

រ ាំលាយម្ុ នុត្អាណត្តិ

ទមាលរ់ពរើ ែងរនុងរយៈបព

១២ ផ្ខ ។

ប

យ បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុង ើ

(មាក្ា ៧៨ ត្)

រនុងររណើប ោះ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ត្ូវរ ាំលាយរែឋ ភា បក្ោយពើក្ពោះអងគក្ទង់ ពនា ោរយ ់ក្ពម្ពើក្បធា រែឋ ភា ។ ើ យររែឋម្ស្រ តើ ង ិ បនា​ាប់ពក្ើ ទង់ ោរប

ោះបឆ្នត្បែើម្បបើ ក្ជើ បរ ើ រែឋ ភាថ្មើ ង ឹ ក្បក្ពត្ ឹ តបៅរនុងរយៈបព

ទទួ ោរប នើ ៦០នថ្ៃោ៉ាងយូ រ

ោប់ាង ាំ ពើនថ្ៃរ ាំលាយរែឋ ភាម្រ ។

រនុងរយៈោ ប ោះ រាជរោឋភិ រនុងបព មា

មា ផ្ត្ភាររិចចែឹរនា​ាំោរងារក្បោាំនថ្ៃផ្ត្ប៉ាុបោណោះ ។

ស្រងាគម្ ឬរនុងោ ៈបទ ៈពិប

បឆ្នត្បរើត្ រែឋ ភាអាចក្បោ ប ត ើត្ិោ រប ខ ់ ួល

ែនទបទៀត្ ផ្ែ ម្ិ អាចបធវើោរប

ម្ួយែង

ម្ោរេក្ត្ ។ ន ចាំ ួ

ោះ

ម្ួយឆ្ន ាំ ាម្ ាំបណើរប ់ក្ពោះ

ោរក្បោ ប ត ត្ រប ់រែឋ ភា ក្ត្ូវ ាំបរចបោយម្ត្យ ់ក្ពម្ ពរើ ភាគបើោ៉ាងត្ច ើ ោ ិ ិ ិ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

ាព្ោ ៧៩.រម្ម

អាណត្តិន

មាជិររែឋ ភា មា វ ិ ម្ត្ិភាពជាម្ួយោរបាំបពញម្ុខងារសាធារណៈជា

ង ិ ជាម្ួយម្ុខងារជា មាជិរន សាថប័ ែនទបទៀត្ ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ បវៀរ

ផ្ ងផ្ត្បៅបាំបពញម្ុខងាររនុងគណៈរែឋម្ស្រ តើន រាជរោឋភិ រនុងររណើប ោះ

មាជិររែឋ

។

ភារូបបនាោះ មា ឋា ៈជា មាជិររែឋ ភាធម្មា ប៉ាុផ្ តម្ិ

ក្ត្ូវមា ម្ុខត្ាំផ្ណងអវទ ាំ អ ់ រនុងគណៈរមាមធោ ើ ង ិ រអចនិ ស្រ តយ៍ រែឋ ភា ។

ង ិ រនុងគណៈរម្មោរបនេងៗន

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

27

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៨០.ត្ាំោងរាស្រ តមា អភ័យឯរ ទ ិ ធិ ភា ។ ត្ាំោងរាស្រ តរូបោរ៏បោយ ម្ិ អាចក្ត្ូវ

បោយប ត្ុពើ

ឃាត្់ខួ ល

ាំផ្ែងបោប ់ ឬបបញ្ហចញម្ត្ិ រនុងោរបាំបពញម្ុខងាររប ់ខួ ល បសាោះប

ោរបោទក្បោ ់ ោរោប់ខួ ល

អាចបធវើបៅបរើត្

បោទក្បោ ់ ោប់ខួ ល

ោរឃាត្់ខួ ល

ឬោរ ុខ ាំ ួ ល

ឬ ុខ ាំ ួ ល យ ើ ។

មាជិរោម្ួយន រែឋ ភា ង ឹ

ុោះក្ាផ្ត្មា ោរយ ់ក្ពម្ពើរែឋ ភា ឬពើគណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ

ភា រនុងចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំន រែឋ ភា បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុងររណើបទប ើ ម ក្ព

រនុងររណើខាងបក្ោយប ោះ ក្រ ួងមា

ទ ម ័ណឌជារ់ផ្ តង ។

ម្ត្ថរិចច ក្ត្ូវបធវើប ចរតើរាយោរណ៍ជូ រែឋ ភា ឬជូ គ

ណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភាជាបនា​ា ់បែើម្បើ ាំបរច ។

ប ចរតើ ាំបរចរប ់គណៈរមាមធិោរអចនិ ស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភា

ភាខាងម្ុខ បែើម្បអ ើ ុម្័ត្ាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ

ពើរភាគបើ ន

រនុងររណើទាំងអ ់ខាងប ើប ោះ ោរ ុខ ាំ ួ ល

ផ្ទអរ ក្ប ិ បបរើ ែឋ ភា មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

ម្័យក្បជុាំរែឋ

ក្ត្ូវោរ់ជូ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

ោរបោទក្បោ ់ត្ាំោងរាស្រ តោម្ួយក្ត្ូវ

បបញ្ហចញម្ត្ិបអាយផ្ទអរ ាម្ម្ត្ភា ិ គបក្ចើ

បភា ើ គបួ

ន ចាំ ួ

ាព្ោ ៨១.រែឋ ភាមា ថ្វ ិោ វយត្ ័

ាំរាប់ែាំបណើរោរ ។

ត្ាំោងរាស្រ តក្ត្ូវទទួ ក្ រ់បាំោច់ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

28

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៨២.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)27

រែឋ ភាបបើរ ម្័យក្បជុាំែាំបូង ុ រ ិបនថ្ៃោ៉ាងយូរបក្ោយបព ប

ក្បជុាំរប ់ក្ពោះម្ោរេក្ត្។

ម្ុ ោប់បនតើម្ោរងាររប ខ ់ ួល

ន អាណត្តិ រប ់ មាជិរ ិម្ួយៗ អ ុក្បធា រែឋ ភា បក្ចើ ពើរភាគបើ ន

ិង

រែឋ ភាក្ត្ូវអ ុម្័ត្បទបញ្ហាននារុ នង

ិងក្ត្ូវប

ោះបឆ្នត្ាម្ោរបោ​ោះ

ោះបឆ្នត្បក្ជើ បរ ើ ោច់បោយផ្

ាំបរចអាំពើ ុព ភាព រពើោន ូវ ក្បធា

មាជិរទាំងអ ់ន គណៈរម្មោរនានារប ់រែឋ ភា បោយម្ត្ិភាគ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

រែឋ ភាក្ត្ូវអ ុម្័ត្បទបញ្ហាននារុ ង ន បោយម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ ន ចាំ ួ

ភាទាំងម្ូ

មាជិររែឋ

។

ត្ាំោងរាស្រ តទង ាំ អ ់ក្ត្ូវបធវើ

រនុងឧប ម្ព័ ធ ៥ ។

ោចក្បណិធា

ម្ុ ចូ

ោ ់ត្ាំផ្ណង ែូចមា ខលឹម្សារផ្ចង

ាព្ោ ៨៣.រែឋ ភាក្បជុាំជាសាម្ញ្ញ ពរើ ែងរនុងម្ួយឆ្ន ាំ ។ ម្័យក្បជុាំ ិម្ួយៗ មា បថ្រៈបវលាោ៉ាងត្ិចបើផ្ខ ។ បបើមា

ាំណូម្ពរពើក្ពោះម្ោរេក្ត្

ឬប ចរតើប នើ ុាំពើ នាយររែឋម្ស្រ តើ ឬពើ មាជិររែឋ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបើោ៉ាងត្ិច គណៈរមាមធិ ោរអចិនស្រ តយរ៍ ែឋ ភាបោ​ោះក្បជុាំរែឋ ភាជាវ ិសាម្ញ្ញ ។ រនុងររណើប ោះ

របបៀបវារៈជារ់លារ់ន

ជាម្ួយ ឹងនថ្ៃរាំណត្់ក្បជុាំ ។

27

ម្័យក្បជុាំវ ិសាម្ញ្ញ

ក្ត្ូវនាយែ ់ក្បជារាស្រ ត

បន្ថែមវាក្យខ័ណ្ឌទី៣

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

29

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ាព្ោ ៨៤.-

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

បៅចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំរប ់រែឋ ភា គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភា ទទួ ភារ

រច ិ ចោត្់ផ្ចងោរងារ ។

គណៈរមាមធោ ិ រអចនិ ស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភារួម្មា ៖ ក្បធា រែឋ ភា អ ុក្បធា រែឋ ភា

ិងក្បធា គណៈរម្មោរទាំងអ ់រប ់រែឋ ភា ។

ាព្ោ ៨៥.ម្័យក្បជុាំរែឋ ភាក្ត្ូវបធវើបៅរាជធា ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា រនុងសា ក្បជុាំរប ់រែឋ ភា ប ើរផ្ ងផ្ត្មា ោរ ាំបរចបនេង ចុោះរនុង ិខិត្បោ​ោះក្បជុាំ បោយោ ៈបទ ៈត្ក្ម្ូវ ។ បក្តពើររណើខាងប ើ

ិងបក្តពើរផ្ លង

ិងពើោ បរបចឆ ិ ទ

ោរក្បជុាំោរ៏បោយរប ់រែឋ ភាក្ត្ូវទុរជាខុ

អបញ្ា ើញ

ចាប់

រខណៈ ។

ផ្ែ រាំណត្់រុ ងប ន ចរតើ

ប យ ើ ជាអសារ ូ យបពញ

ាព្ោ ៨៦.រនុងោ ៈបទ ៈផ្ែ ក្បបទ ជាត្ិ ថិត្រនុងភាពអា

រែឋ ភាមា បរបទ

ទ ិ ធិ ាំបរចបញ្ច ប់ោ ៈបទ ៈពបិ

បបរើ ែឋ ភាម្ិ អាចក្បជុាំ ចូ

បទ

ន រែឋ ភាក្បជុាំរា ់នថ្ៃជាប់ជាក្បោាំ ។

ខាងប ើប ោះ ោ បបើ ភាពោរណ៍អ ុ ញ្ហញត្ ។

បោយម្ូ

ម្រោ ់ោប់ទឹរែើ ោរក្បោ ភាពអា

បៅបព ផ្ែ ក្បបទ ជាត្ិឋត្ ិ រនុងភាពអា

ប

ត្ុោ ាំ ច់

ជាអាទិ៍បៅបព ផ្ែ រាំលាង ាំ

នក្ត្ូវប តបៅម្ុខជា វ័យក្បវត្តិ ។ ន រែឋ ភាម្ិ អាចក្ត្ូវរ ាំលាយ

ប

យ ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

30

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៨៧.ក្បធា រែឋ ភាែឹរនា​ាំអងគក្បជុាំរប ់ រែឋ ភាទទួ អាញ្ញត្ច ិ ាប់

ទាំងឡាយ

ផ្ែ រែឋ ភា

ង ិ ប ចរតើ ាំបរចចត្ ិ ត

អ ុម្័ត្រា៉ា ប់រងោរអ ុវត្ត ៍បទបញ្ហាននារុ ងរប ន ់រែឋ ភា

ិង

ោត្់ផ្ចងោរទរ់ទងអ តរជាត្ទ ាំ ឡាយរប ់រែឋ ភា ។ ិ ង

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា រែឋ ភាមា ធុរៈ ម្ិ អាចបាំបពញម្ុ ខងារ

បាំបពញម្ុខងារជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ឬជាក្ពោះរាជា ុ

ិទធិ ឬបាំបពញបប រម្មបៅបរបទ

ភាម្ួយរូបក្ត្ូវទទួ ភាររច ិ ច ោត្់ផ្ចងោរងារជាំ ួ រនុងររណើផ្ែ ក្បធា

បោយប ត្ុម្រពជ ើ ម្ៃឺ ឬ អ ុក្បធា រែឋ

។

ឬអ ុក្បធា រែឋ ភាលាផ្ ងពើម្ុខត្ាំផ្ណង ឬទទួ អ ិចចរម្ម

រែឋ ភាក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំង ក្បធា

ឬអ ុក្បធា ថ្មើ ។

ាព្ោ ៨៨.- ថមី(រីរ) (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៦០៥/០១៨ ចុោះនថ្ៃទើ ១៩ ផ្ខ ម្ិថ្ុនា ឆ្ន ាំ ២០០៥)28

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)29

ោរក្បជុាំរែឋ ភា ក្ត្ូវបធវើជាសាធារណៈ ។ រែឋ

ភាអាចក្បជុាំជា

មាៃត្់

ាម្ោរ ុាំពើក្បធា

ោ៉ាងត្ិច ពើក្ពោះម្ោរេក្ត្ ឬពើនាយររែឋម្ស្រ តើ ។ ោរក្បជុាំរែឋ ភា ឹងយរជាោរ រ- រូរុម្៉ា ប ើ ពើ ពរើ ភាគបើ ន ចាំ ួ

ោ ផ្ែ ម-

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

ន ចាំ ួ

29

ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំងឡាយ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

ឡាយោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ 28

មាជិរចាំ ួ ម្ួយភាគែប់

ុោះក្ាផ្ត្មា ៖

ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ

រូរុម្៉ា ប ើ ពើររ់រោ ត

ឬ ពើ

ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំង

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ពើ “៧ ប ើ ១០” ម្រ “៦ ប ើ ១០”

ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ជាពរើ ក្បបភទ បៅាម្ប ចរតើ បក្ម្ចផ្ែ ក្ត្ូវោរ បម្លងអ ុម្ត្ ័ ទាំងពរើ ក្បបភទ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

31

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៨៩.ាម្ោរ ុាំពើ មាជិរចាំ ួ ម្ួយភាគែប់ោ៉ាងត្ច ិ រែឋ ភាអាចអបញ្ា ើញឥ េរជ ែ៏ឧត្តម្

ោម្ួយ ម្របាំភលឺរែឋ ភាអាំពើបញ្ហាផ្ែ មា សារៈ ាំខា ់ពិប

។

ាព្ោ ៩០.- ថមី (រីរ)30 (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)31

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

32 /ររម្/០៣០៦ នថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្នា ើ ឆ្ន ាំ ២០០៦)

រែឋ ភាជាអងគោរ ផ្ែ មា អាំោច ើត្ិបបញ្ញត្តិ ប យ ់ ួ ល ែូច ើ បាំបពញភាររិចចរប ខ

រាំណត្់រុ ងរែឋ ន ធម្ម ុ ញ្ញ ិងចាប់ជាធរមា

។

រែឋ ភាអ ុម្័ត្ថ្វ ិោជាត្ិ ផ្ន ោររែឋ ោរឱ្យរែឋខក្ចើ

ានានា ផ្ននរ

រញ្ញ ិ វត្ថុ ិងោរបបងកើត្ ផ្រផ្ក្ប ឬ

ុបបោ ព ធោរ ។

រែឋ ភាឱ្យប ចរតើយ ់ក្ពម្ចាំបរោះគណ រើ ែឋ រែឋ ភាអ ុម្័ត្ចាប់

។

តើពើោរក្បោ

ធិ ញ្ហញ ឬអ ុ

ញ្ហញអ តរជាត្ិ ។

ស្រងាគម្ ។

ោរអ ុម្័ត្ខាងប ើប ោះក្បក្ពឹត្តបៅបោយម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ន រែឋ ភាប ោះបឆ្នត្ទុរចត្ ិ ត ែ ់រាជរោឋភិ

រែឋ ភាទាំងម្ូ

30 31

។

ចាប់វ ិបសាធ រម្ម

ុបបោ ឃាលថា

វារយខ័ណឌទើ៨ ក្ត្ូវ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

ាម្ម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ ន

ោរ់មាក្ាប ោះ ជាមាក្ា ៩០ ថ្មើ (ពើរ)

“រែឋ ភាជាអងគោរផ្ត្ម្ួយគត្់ផ្ែ មា អាំោច ើ ត្ិបញ្ញត្ិ ”ត

“អាំោចប ោះ រែឋ ភាម្ិ អាចក្បគ ឱ្ ់ យបៅអងគោរ ឬបុគគ ោម្ួយ 32

រ់បគខចើ ោរ

តើពើោរប ើរផ្ ងបទ ជាទូ បៅ ។

រែឋអ ុម្័ត្យ ់ក្ពម្ ឬ ុបបោ រែឋ ភាអ ុម្័ត្ចាប់

រ់ពបើ គ ោរឱ្យរែឋឱ្យក្

ប ើយ”

មាជិរ

ិង ុបបោ

បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

។

32

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៩១.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)33

មាជិរក្ពឹទធ ភា ត្ាំោងរាស្រ តមា

មាជិររែឋ ភា ិងនាយររែឋម្ស្រ តើមា

ត ើម្គាំ ិត្បធវើចាប់ ។ ិទធិនួ ចបនត

ទ ិ បធិ នើ បធវវើ ិបសាធ រម្មចាប់បុ៉ាផ្ ត ាំបណើប ោះម្ិ អាចទទួ យរ

បបើវ ិបសាធ រម្មបនាោះ ាំបៅ ប ថយក្ រ់ចាំ ូ

បទ

សាធារណៈ ឬបផ្ ថម្ប ុ ារប ើក្បជាព រែឋ ។

ាព្ោ ៩២.ោរអ ុម្័ត្ទាំងឡាយរប ់រែឋ ភា ផ្ែ នាុយ ឹងបោ ោរណ៍ ររាោរររ ឯររាជយ

អធប ិ បត្យយ បូរណភាពទរ ឹ ែើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ប យ ើ ផ្ែ នា​ាំឱ្យប៉ាោះរ ់ែ ់ឯរភាព បោ

យ ឬោរក្គប់ក្គងរែឋ

រប ់ក្បបទ ជាត្ិ ឹងក្ត្ូវោត្់ទុរជាអាសារ ូ យ ។ ក្រុម្

ក្បរ ឹ ាធម្ម ុញ្ញ ជាអងគោរផ្ត្ម្ួយគត្់ផ្ែ មា

ម្ត្ថរច ិ ច ាំបរចបមា ភាពប ោះ ។

ាព្ោ ៩៣.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)34

ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា ក្ត្ូ វ

អ ុម្័ត្

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ ឡាយក្ពោះ

ិងក្ពឹទធ ភា តប

ខាក្បោ

ពិ ិត្យចប់

បអាយបក្បើ

រាជធា ើភនាំបពញរនុងរយៈបព ែប់នថ្ៃគត្់ បក្ោយពើនថ្ៃក្បោ ឱ្យបក្បើ បព នម្ភនថ្ៃគត្់ បក្ោយពើនថ្ៃក្បោ ឱ្យបក្បើ ។ ប៉ាុផ្ តបបច ើ ាប់ប ោះ ប ោះក្ត្ូវចូ

ជាធរមា ភាលម្បៅទូ ទង ាំ ក្បបទ

ចាប់ផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់

ពវក្គប់រច ួ ប យ ប យ ើ ើ ក្ត្ូ វ ចូ

ជាធរមា បៅ

ាំ ក្បបទ រនុងរយៈ ិងបៅទូទង

ផ្ចងថាជាោរក្បញាប់ ចាប់

បក្ោយនថ្ៃក្បោ បអាយបក្បើ ។

ឡាយក្ពោះ

តប ខា ក្បោ បអាយបក្បើ ក្ត្ូវចុោះរនុង

រាជរច ាំ ក្បបទ ឱ្យទ ់ាម្បព រាំណត្់ខាងប ើ ។ ិ ច ង ិ នេពវនាយបៅទូទង

33 34

បផ្ ថម្ “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”

បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា

ពិ ិ ត្យចប់ ពវក្គប់រច ួ ប ើយ”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

33

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ៩៤.រែឋ ភាបបងកើត្ គណៈរម្មោរបនេងៗផ្ែ ោាំ ច់ ។ ោរបរៀបចាំ

ភា ឹងមា រាំ ត្់រុ ងបទបញ្ហ ន ា ននារុ ងន ន រែឋ ភា ។

ង ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន រែឋ

ាព្ោ ៩៥.រនុងររណើមា

មាជិររែឋ ភាទទួ

អ ិចចរម្ម លាផ្ ង ឬក្

ផ្ែ បរត្ ើ មា ប ង ើ ៦ផ្ខ ោ៉ាងត្ច ិ ម្ុ ចប់ ត្ ើ ោ ិ ាម្ រខខណឌរាំណត្់ រនុងបទបញ្ហាននារុ ងរែឋ ន ភា

ោរ មាជិរភាព

ក្ត្ូវោត្់ោរបក្ជើ ា​ាំងជាំ ួ

មាជិរបនាោះ

ិងរនុងចាប់ប ោះបឆ្នត្ ។

ាព្ោ ៩៦.ត្ាំោងរាស្រ ត មា

ិទធិោរ់

ាំណួរែ ់រាជរោឋភិ

។

ាំណួរប ោះ ក្ត្ូវ រប រជាលា

យ ័រខអរេរ ក្បគ ់ជូ ាម្រយៈក្បធា រែឋ ភា ។

ចបម្លើយអាចបធវើប ង ើ បោយរែឋម្ស្រ តើម្ួយរូប ឬបក្ចើ រូប អាក្ ័យបោយបញ្ហាផ្ែ

ប ង ើ ររ់ព័ ធ ឹងោរទទួ ខុ បោ

យទូ បៅរប ់រាជរោឋភិ

បោទ

ក្ត្ូវរប ់រែឋម្ស្រ តើម្ួយរូប ឬបក្ចើ រូប ។ បបើបញ្ហាររ់ព័ ធែ ់ នាយររែឋម្ស្រ តើក្ត្ូវបឆ្លើយផ្ទា ខ ់ ួល ។

ចបម្លើយរប ់រែឋម្ស្រ តើ ឬរប ់នាយររែឋម្ស្រ តើ អាចបធវើបោយផ្ទា ់មាត្់ ឬ រប រជាលាយ

័រខអរេរ ។

ចបម្លយ ើ ខាងប បើ ោះ ក្ត្ូវបធវបើ

ង ើ រនុងបព ក្

ព ាំ រើ នថ្ៃ បនា​ាប់ពើ

ទទួ

ចាំបរោះចបម្លើយផ្ទា ់មាត្់ ក្បធា រែឋ ភាអាច ាំបរច បបើរឱ្យមា

បែញបោ

ាំណួរ ។

ឬម្ិ ឱ្យមា ោរជផ្ជរ

។ បបើោម ោរបបើរឱ្យជផ្ជរបែញបោ បទ បនាោះចបម្លើយរប ់រែឋម្ស្រ តើ ឬរប ់នាយរ

រែឋម្ស្រ តើ ង ឹ បញ្ច ប់ ាំណួរផ្ត្ម្តង ។

បបើមា ោរបបើរឱ្យជផ្ជរបែញបោ

មាច ់ ាំណួរ វាគមិ ឯបទៀត្

ិងរែឋម្ស្រ តើររ់ព័ ធ ឬ

នាយររែឋម្ស្រ តើអាចជផ្ជរបតូរបោប ់ រនុងរយៈបព ផ្ែ ម្ិ អាចប ើ ពើម្ួយបព ក្បជុាំប

យ ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

34

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

(មាក្ា ៩៦.- ត្)

រែឋ ភារាំណត្់ទុរបព ម្ួយនថ្ៃ រនុងម្ួយ ម្័យក្បជុាំ

បទោះបជា ើ ោ៉ាងោរ៏បោយ

ទធភាពឱ្យមា ោរប ោះបឆ្នត្ក្បបភទោម្ួយ

៍ ត

ប

ក្មាប់ោរបឆ្លើយ ាំណួរ ។

ាំរាប់បឆ្លយ ាំណួរខាងប បើ ោះ ម្ិ អាចបបរ ើ ើ យ ើ ។

ាព្ោ ៩៧.គណៈរម្មោរទាំងឡាយរប ់រែឋ ភា អាចអបញ្ា ើ ញរែឋម្ស្រ តើម្របាំភលឺ អាំពើបញ្ហាអវើម្ួយផ្ែ

ររ់ព័ ធ ង ឹ វ ិ ័យទទួ ខុ

ក្ត្ូវរប ខ ់ ួល ។

ាព្ោ ៩៨.(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣០៦ នថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)35

រែឋ ភា អាចទមាលរ់

មាជិរគណៈរែឋម្ស្រ តើ ឬទមាលរ់រាជរោឋភិ

ម្័ត្ញត្តិបបនា​ា ាម្ បម្លងបឆ្នត្ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ ញត្តិបបនា​ា រាជរោឋភិ

ក្ត្ូវ

ប ើរប

សាម្ ប ិ នារ់ បទប ើ រែឋ ភាអាចប រ ើ ម្រពភា ិ រា

35

វារយខ័ណឌទើ១ ក្ត្ូវ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ង ើ ជូ រែឋ ភា

ពើត្ាំផ្ណង បោយអ ុ ។

បោយត្ាំោងរាស្រ តចាំ ួ

។

បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

35

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ៨ អំរី ព្រឹទធសភា (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)36

ាព្ោ ៩៩.- ថមី ក្ពទ ់ ួល ឹ ធ ភាជាអងគោរផ្ែ មា អាំនាច ត្ ើ ប ិ បញ្ញត្តិ ប យ ើ បាំបពញភាររច ិ ចរប ខ

រាំណត្់រុ ងរែឋ ន ធម្ម ុ ញ្ញ ិងចាប់ជាធរមា ទាំងម្ូ

ក្ពឹទធ ភាមា ចាំ ួ ។

។

មាជិរោ៉ាងបក្ចើ

ប មើ ិងររ់រោ ត

ន ចាំ ួ

មាជិរក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវោត្់ាង ាំ ខលោះ ិងក្ត្ូវបក្ជើ ា​ាំងបោយោរប មាជិរក្ពឹទធ ភា អាចក្ត្ូវ

ោត្់ាង ាំ

ិងបក្ជើ ា​ាំងសាជាថ្មើ

មាជិររែឋ ភា

ោះបឆ្នត្អ រ ខលោះ ។ ។ អនរផ្ែ មា

ទ ធិ រប្មោះជាបបរខជ ក្ពទ ិ ឈ ឹ ធ ភា គជា ឺ ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ ផ្ែ មា

មា អាយុ ោ៉ាងត្ិច ៤០ ឆ្ន ាំ មា

ែូច

ទ ិ បធិ

ញ្ហាត្ិផ្ខមរា​ាំងពើរាំបណើត្ ។

ោះបឆ្នត្

ាព្ោ ១០០.- ថមី មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ២ រូប ក្ត្ូវ បក្បៀប ។

មាជិ រ ក្ពឹ ទធ

ភាចាំ ួ

២ រូ ប ក្ត្ូ វ

រឯ ើ មាជិរក្ពឹទធ ភាឯបទៀត្ ក្ត្ូវ

36

ោត្់ាង ាំ បោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។ រែឋ

ភាបក្ជើ

ា​ាំងាម្ម្ត្ិភា គបក្ចើ បោយ

បក្ជើ ា​ាំងបោយោរប

ោះបឆ្នត្អ រ

។

ជាំពូរទើ៨ “អាំពើក្ពឹទធ ភា” ង ាំ ក្ ុង។ ិ ជាំពូរទ៩ ើ “អាំពើ មាជរែឋ ភា ិ ងក្ពឹទធ ភា” ជាជាំពូរបផ្ ថម្ថ្មើទង

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

36

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១០១.- ថមី ោរបរៀបចាំផ្បបបទ

ង ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅ

ន ោរោត្់ាង ាំ

មាជិរក្ពឹទធ ភា ក្ពម្ទាំងោររាំណត្់អាំពើអនរប ោះបឆ្នត្ អងគប

ង ិ ោរប

ោះបឆ្នត្

ក្ត្ូវផ្ចងរនុងចាប់ម្ួយ ។

ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំង ិងម្ណឌ ប ោះបឆ្នត្

ាព្ោ ១០២.- ថមី ត្ រប ់ក្ពទ ើ ោ ិ ឹ ធ ភាមា រាំណត្់

៦

ឆ្ន ាំ

ក្ពឹទធ ភាថ្មើចូ ោ ់ត្ាំផ្ណង។ រនុងបព មា

ស្រងាគម្

ឬរនុងោ ៈបទ ៈពិប

ប យ ើ ក្ត្ូវនុត្រាំណត្់ ែនទបទៀត្

បឆ្នត្បរត្ ក្ពទ រប ខ ់ ួ ល ម្ួយែង ើ ឹ ធ ភាអាចក្បោ ប ត ត្ ើ ោ ិ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។ ន ចាំ ួ

បៅបព ផ្ែ

ផ្ែ ម្ិ អាចបធវើោរប

ោះ

ម្ួយឆ្ន ាំ ាម្ ាំបណើរប ់

ោរក្បោ ប ត ើត្ិោ រប ់ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវ ាំបរចបោយម្ត្ិយ ់ក្ពម្ពើរភាគបើោ៉ាងត្ិច មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

រនុងោ ៈបទ ៈែូច

ក្ពទ ឹ ធ ភាមា អ ុញ្ហញត្ ។

បរៀបរាប់ខាងប ើ

ទ ិ ធិ ាំបរចបញ្ច ប់ោ ៈបទ ៈពបិ

បបើក្ពឹទធ ភាម្ិ អាចក្បជុាំ

បរបទ ចូ

។

បទ បោយម្ូ

ម្រោ ់ោប់ទរ ឹ ែើ ោរក្បោ ភាពអា

ក្ពឹទធ ភាក្បជុាំរា ់នថ្ៃជាប់ជាក្បោាំ

ខាងប ើប ោះ

។

ោ បបើ ភាពោរណ៍

ប ត្ុ ោ ាំ ច់ ជាអាទិ៍បៅបព ផ្ែ រមាលង ាំ នក្ត្ូវប តបៅម្ុខជា វ័យក្បវត្តិ ។

ាព្ោ ១០៣.- ថមី អាណត្តិន

មាជិរក្ពទ ឹ ធ ភាមា

ជា រម្មជាម្ួយម្ុខងារជាត្ាំោងរាស្រ ត មា ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ ។

វ ិ ម្ត្ ិ ភាពជាម្ួយោរបាំបពញម្ុខងារសាធារណៈ

ិងជាម្ួយម្ុខងារជា មាជិរសាថប័ ែនទបទៀត្ ផ្ែ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

37

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១០៤.- ថមី មាជិរក្ពទ ឹ ធ ភាមា អភ័យឯរ ទ ិ ធិ ភា ។ ុខ ាំ ួ ល

មាជិរក្ពឹទធ ភារូបោរ៏បោយ ម្ិ អាចក្ត្ូវ

បោយប ត្ុពើ

ឃាត្់ខួ ល

ឬ

ាំផ្ែងបោប ់ ឬបបញ្ហចញម្ត្ិរុ ងោរបាំ ន បពញម្ុខងាររប ់ខួ ល បសាោះ

ប យ ើ ។ ោរបោទក្បោ ់ ោរោប់ខួ ល ឹងអាចបធវើបៅបរើត្

បោទក្បោ ់ ោប់ខួ ល

ោរឃាត្់ខួ ល

ឬោរ ុខ ាំ ួ ល

មាជិរោម្ួយន ក្ពទ ឹ ធ ភា

ុោះក្ាផ្ត្មា ោរយ ់ក្ពម្ពើក្ពឹទធ ភា ឬពើគណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់

ក្ពទ ម ណឌជារ់ផ្ តង។ ឹ ធ ភា រនុងចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំន ក្ពទ ឹ ធ ភា បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុងររណើបទប ើ ម ក្ព ទ រនុងររណើចុងបក្ោយប ោះ ក្រ ួងមា

ម្ត្ថរិចច ក្ត្ូវបធវើប ចរតើរាយោរណ៍ជូ ក្ពឹទធ ភា

ឬជូ គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពឹទធ ភាជាបនា​ា ់បែើម្បើ ាំបរច ។ ប ចរតើ ាំបរចរប ់គណៈរមាមធិោរអចនិ ស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពទ ឹ ធ ភា

ក្ពឹទធ ភាខាងម្ុខ បែើម្បអ ើ ុម្័ត្ាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើន រនុងររណើទាំងអ ់ខាងប ើប ោះ ោរ ុខ ាំ ួ ល

ក្ត្ូវផ្ទអរ ក្ប ិ បបើ ក្ពទ ឹ ធ ភា ក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

។

ក្ត្ូវោរ់ជូ

ម្័យក្បជុាំ

មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

ោរបោទក្បោ ់

។

មាជិរក្ពឹទធ ភាោម្ួយ

បបញ្ហចញម្ត្ឱ្ ិ យផ្ទអរាម្ម្ត្ភា ិ គបក្ចើ បភា ើ គបួ ន

មាជិរ

ាព្ោ ១០៥.- ថមី ក្ពឹទធ ភាមា ថ្វ ិោ វយត្ ័ ាំរាប់ែាំបណើរោរ ។ មាជិរក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវទទួ ក្

រ់បាំោច់ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

38

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១០៦.- ថមី (ម្ួយ) (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣០៦ នថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)37

ក្ពឹទធ ភាបបើរ ម្័យក្បជុាំែាំបូង ុរ ិបនថ្ៃោ៉ាងយូ រ បក្ោយបព ប

ក្បជុាំរប ់ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ម្ុ ោប់បនតើម្ោរងាររប ខ ់ ួល

ើម្ួយៗ

ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវក្បោ

ោះបឆ្នត្ាម្ោរបោ​ោះ

ុ ព ភាពន អាណត្តិរប ់ មាជិរ

ិងក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ បរ ើ ោច់បោយផ្ រពើោន ូវក្បធា

អ ុក្បធា ក្ពឹទធ ភា

មាជិរទាំងអ ់ ន គណៈរម្មោរនានារប ់ក្ពទ ឹ ធ ភា បោយម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន

ក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

ិង

មាជិរ

។

មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងអ ់ក្ត្ូវបធវើ ោចក្បណិធា

ម្ុ ចូ

សារផ្ចងរនុងឧប ម្ព័ ធទើ ៧ ន រែឋធម្ម ុញ្ញ ។

ោ ់ត្ាំផ្ណងែូចមា ខលឹម្

ាព្ោ ១០៧.- ថមី ក្ពទ ឹ ធ ភាក្បជុាំជាសាម្ញ្ញពើរែងរនុងម្ួយឆ្ន ាំ ។ ម្័យក្បជុាំ ម្ ើ ួយៗមា ថ្ិរៈបវលាោ៉ាងត្ច ិ បផ្ើ ខ ។ បបមា ើ

ប ចរតើប នើ ុាំពើនាយររែឋម្ស្រ តើ ក្បជុាំជាវ ិសាម្ញ្ញ ។

ាំណូម្ពរពើក្ពោះម្ោរេក្ត្ ឬ

ឬពើ មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបើោ៉ាងត្ិចក្ពឹទធ ភាបោ​ោះ

ាព្ោ ១០៨.- ថមី បៅចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំរប ់ក្ពឹទធ ភា

ភាររច ិ ចោត្់ផ្ចងោរងារ ។

គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពឹទធ ភាទទួ

គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពឹទធ ភារួម្មា ៖

ក្ពឹទធ ភា 37

ិងក្បធា គណៈរម្មោរ ទាំងអ ់រប ់ក្ពឹទធ ភា ។

វារយខ័ណឌទ២ ើ ក្ត្ូវ

ក្បធា ក្ពឹទធ ភា

អ ុក្បធា

បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

39

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១០៩.- ថមី ម្័យក្បជុាំក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវបធវើបៅរាជធា ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា រនុងសា ក្បជុាំរប ់ ក្ពឹទធ ភា ប ើរផ្ ងផ្ត្មា ោរ ាំបរចបនេងចុោះរនុង ិខិត្បោ​ោះក្បជុាំបោយោ ៈបទ ៈត្ក្ម្ូវ ។ បក្តពើររណើខាងប ើ

ិងបក្តពើរផ្ លង

ោរក្បជុាំោរ៏បោយរប ់ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវទុរជាខុ

ន ចរតើអបញ្ា ើ ញ ិងោ បរបចឆ ិ ទ ផ្ែ រាំណត្់រុ ងប ចាប់ ប យ ើ អាសារ ូ យបពញ រខណៈ ។

ាព្ោ ១១០.- ថមី ក្បធា ក្ពឹទធ ភាែឹរនា​ាំអងគក្បជុាំរប ់ក្ពឹទធ ភា ទទួ អាញត្តិចាប់

ចត្ ាំ ឡាយ ិ តទង

ផ្ែ ក្ពទ ឹ ធ ភា

អ ុម្័ត្

ិងប ចរតើ ាំបរច

រា៉ា ប់រងោរអ ុវត្ត ៍បទបញ្ហាននារុ ងរប ន ់ក្ពទ ឹ ធ ភា

ាំ ឡាយរប ់ក្ពឹទធ ភា ។ ិងោត្់ផ្ចងោទរ់ទងអ តរជាត្ិទង

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពទ ឹ ធ ភាមា ធុរៈ ម្ិ អាចបាំបពញម្ុខងារ

មា ជម្ៃឺ ឬបាំបពញម្ុខងារជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ឬជាក្ពោះរាជា ុ

ិទធិ ឬបាំបពញបប រម្មបៅបរបទ

អ ុក្បធា ក្ពឹទធ ភាម្ួយរូប ក្ត្ូវទទួ ភាររិចចោត្់ផ្ចងោរងារជាំ ួ រនុងររណើផ្ែ ក្បធា

បោយប ត្ុម្រពើ

។

ឬអ ុក្បធា ក្ពទ ឹ ធ ភាលាផ្ ងពម្ ើ ុខត្ាំផ្ណង ឬទទួ អ ច ិ ចរម្ម

ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំងក្បធា ឬអ ុក្បធា ថ្មើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

40

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១១១.- ថមី (រីរ) (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)

/ររម្/០៦០៥/០១៨ ចុោះនថ្ៃទើ ១៩ ផ្ខ ម្ិថ្ុនា ឆ្ន ាំ ២០០៥)38 /ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)39

ោរក្បជុាំក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវបធវើជាសាធារណៈ ។ ក្ពទ ឹ ធ ភាអាចក្បជុាំជា មាៃត្់

ាម្ោរ ុាំពក្ើ បធា

ឬពើ មាជិរចាំ ួ ម្ួយភាគែប់

ោ៉ាងត្ិច ពើក្ពោះម្ោរេក្ត្ ពើនាយររែឋម្ស្រ តើ ឬពើក្បធា រែឋ ភា ។ ោរក្បជុាំក្ពឹទធ ភា ឹងយរជាោរ រ-

រូរុម្៉ា ប ើ ពើ

ពើរភាគបើ

ន ចាំ ួ

ឡាយោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ិភាគបក្ចើ ម- រូរុម្៉ា ប ើ ពើ ររ់រោ ត

ន ចាំ ួ

ុោះក្ាផ្ត្មា ៖ មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំង

មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំង

ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ

ឡាយោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ ចាំ ួ

បម្ល ង ផ្ែ

ត្ក្ម្ូ វ

ាំ រា ប់ រ ែឋ

ភាអ ុ ម្័ ត្ យ

រែឋធម្ម ុញ្ញ ក្ត្ូវយរម្របក្បើ ាំរាប់ក្ពឹទធ ភានងផ្ែរ ។

មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

។

មាជិរក្ពទ ឹ ធ ភាទាំងម្ូ ។

់ ក្ពម្ ប

ើ យ ផ្ែ

រាំ ណ ត្់ រុ ន ង

ាព្ោ ១១២.- ថមី ក្ពទ ឹ ធ ភាមា ភាររច ិ ច ក្ម្ប ក្ម្ួ ោរងាររវាងរែឋ ភា ង ិ រោឋភិ

38 39

។

ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ពើ “៧ ប ើ ១០” ម្រ “៦ ប ើ ១០”

ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ជាពរើ ក្បបភទ បៅាម្ប ចរតើ បក្ម្ចផ្ែ ក្ត្ូវោរ បម្លងអ ុម្ត្ ័ ទាំងពរើ ក្បបភទ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

41

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១១៣.- ថមី

ក្ពឹទធ ភាពិ ិត្យប

យ ន ម្ួយផ្ខោ៉ាងយូ រ ប ើប ចរតើក្រងចាប់ ើ បអាយបោប ់រុ ងរយៈបព ាំ ូងរួចប យ ឬប ចរតើប ច នើ ាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្យ ់ក្ពម្ប ើរែប ក្ពម្ទាំងប ើរបញ្ហា ើ ទាំងពួងផ្ែ រែឋ ភា ក្ត្ឹម្ផ្ត្ក្

នាំ ថ្ៃ ។

បបើក្ពឹទធ ភា

ោរ់ឱ្យពិ ិត្យិ

។

បបើជាោរក្បញាប់រយៈបព បនាោះក្ត្ូវប ថយម្របៅ

ឱ្យបោប ់យ ់ក្ពម្ ឬពុាំ

មា រាំណត្់ទុរ ប យ ើ បនាោះបទ ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា យរបៅក្បោ ឱ្យបក្បើ ។

ឱ្យបោប ់បសាោះ

រនុងរយៈបព ផ្ែ អ ុម្័ត្យ ក្់ ពម្ប យ ើ បនាោះ ង ឹ ក្ត្ូវ

បបក្ើ ពទ ឹ ធ ភា

ុាំបអាយផ្រ ាំរួ ប ចរតក្ើ រងចាប់ ឬប ចរតបើ នើចាប់បនាោះ រែឋ ភាក្ត្ូវ យរម្រពិោរោភាលម្ជាប ើរទើពើរ ។ រែឋ ភាក្ត្ូវពិ ិត្យ ិង ាំបរចផ្ត្ក្ត្ង់បទបបញ្ញត្តិ ឬចាំ ុច ោផ្ែ ក្ពឹទធ ភា ុាំឱ្យផ្រ ាំរួ

បោយបែិប ធបោ ទាំងម្ូ

ោរបងវិ បៅបងវិ ម្ររវាងក្ពឹទធ ភា

ឬទុរជា

ោរខលោះ ។

ិងរែឋ ភា ក្ត្ូវបធវើផ្ត្រនុងរយៈបព ម្ួយផ្ខ ។ រយៈ

បព ប ោះ ក្ត្ូវប ថយម្រក្ត្ឹម្ែប់នថ្ៃ បបើក្ត្ូវពិ ត្ ិ យ ាំបរចពើថ្វ ិោជាត្ិ ផ្ត្ពើរនថ្ៃបបើជាោរក្បញាប់ ។ បបើរែឋ ភាទុរឱ្យ ួ រយៈបព រាំណត្់ ឬព ារបព

រយៈបព ជាបោ ោរណ៍ ាំរាប់រែឋ ភា

ិង

រិ ញ្ញវត្ថុ ប យ ើ ម្រក្ត្ឹម្

ផ្ែ រាំណត្់ទុរ ាំរាប់ពិ ិត្យបនាោះ

ង ិ ក្ពទ ឹ ធ ភា ក្ត្ូវបផ្ ថម្បអាយប មោ ើ ន ផ្ែរ ។ បបក្ើ ពទ នើ ាប់បនាោះជាអសារបង់ រែឋ ភាម្ិ ឹ ធ ភាបែិប ធប ចរតើក្រងចាប់ ឬប ចរតបើ ច

អាច ង ឹ យរម្រពោ ិ រោជាប ើរទព ើ រើ ម្រក្ត្ម្ ឹ ែប់ក្

ម្ុ រយៈបព ម្ួយផ្ខបទ ។ រយៈបព ប ោះក្ត្ូវប ថយ

នាំ ថ្ៃ បបព រិ ញ្ញវត្ថុ ប យ ើ ិ ត្ ិ យពថ្ ើ វ ិោជាត្ិ ង ិ ើ ម្រក្ត្ម្ ឹ ផ្ត្បួ នថ្ៃបបើជាោរក្បញាប់ ។

រនុងោរពិ ិត្យបិ ចរតើក្រងចាប់ ឬប ចរតើប នើចាប់ជាប ើរទើ២ប ោះ រែឋ ភាក្ត្ូវអ ុម្័ត្ បោយវ ិធើប ោះបឆ្នត្ចាំ ង ិ យរាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ ។ ឹងក្ត្ូវ

ប ចរតើក្រងចាប់

ឬប ចរតើប នើចាប់ោផ្ែ

យរបៅក្បោ ឱ្យបក្បើ ។

ាំបរចែូចខាងប ើប ោះប

យ ើ បនាោះ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

42

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១១៤.- ថមី (ម្ួយ) (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្នា ាំ ៩៩៩) ើ ឆ្ន១

/ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)40

ក្ពទ ើ គណៈរម្មោរបនេងៗផ្ែ ោាំ ច់ ។ ោរបរៀបចាំ ឹ ធ ភាបបងកត្

ក្ពឹទធ ភា

ង ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន

ន ា ននារុ ងរប ន ់ក្ពឹទធ ភា ។ បទបញ្ហាននារុ ងប ន ោះ ក្ត្ូវអ ុម្័ត្ ឹងមា រាំណត្់រុ ងបទបញ្ហ

យ ់ក្ពម្បោយ បម្លងភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ

មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ

។

ាព្ោ ១១៥.- ថមី រនុងររណើមា

ផ្ែ បរើត្មា ប ង ើ

មាជិរក្ពទ ឹ ធ ភាទទួ អ ច ិ ចរម្ម លាផ្ ង ឬក្

ក្ ម្ ាំ ួយផ្ខោ៉ាងត្ិច

ម្ុ ចប់ ើត្ិោ ក្ត្ូវោត្់ាង ាំ

មាជិរបនាោះ ាម្ រខខណឌរាំណត្់រុ ងបទបញ្ហ ន ា ននារុ ងន ន ក្ពឹទធ ភា

ា​ាំង ិងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំង មាជិរក្ពឹទធ ភា ។

40

ោរ មាជិរភាព

ឬបក្ជើ ា​ាំងជាំ ួ

ិងរនុងចាប់ តើពើោរោត្់

បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រជា “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

43

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ៩ ថមី អំរី សាជរដ្ឋសភា និងព្រឹទធសភា ាព្ោ ១១៦.- ថមី រនុងររណើោាំ ច់ រែឋ ភា

បញ្ហា ាំខា ់ៗរប ់ក្បបទ ជាត្ិ ។

ង ួ ោនជា មាជ បែើម្បបើ ោ​ោះក្សាយ ិ ក្ពទ ឹ ធ ភា អាចក្បជុាំរម្

ាព្ោ ១១៧.- ថមី បរៀបចាំ

បញ្ហា ាំខា ់ៗរប ់ក្បបទ ជាត្ិែូចមា ផ្ចងរនុងមាក្ា ១១៦ថ្មើ ខាងប ើ ក្ពម្ទាំងោរ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន

មាជ ឹងក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់ ន ម្ួយ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

44

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១០ អំរី រាជរដ្ឋឋភិាល (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)41

ាព្ោ ១១៨.- ថមី (ាព្ោ ៩៩ ចាស់) គណៈរែឋម្ស្រ តើ ជារាជរោឋភិ គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ត្ូវ

ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ែឹរនា​ាំបោយនាយររែឋម្ស្រ តើម្ួយរូប អម្បោយឧបនាយររែឋម្ស្រ តើ

ក្ពម្ទាំងមា បទ រែឋម្ស្រ តើ រែឋម្ស្រ តើ ិងរែឋប ខាធិោរជា មាជិរ ។

ាព្ោ ១១៩.- ថមី (ាព្ោ ១០០ ចាស់) ាម្ប ចរតើប នព ើ ក្ើ បធា

បោយមា ម្ត្ឯ ិ រភាពពអ ើ ុក្បធា ទាំងពរើ ន រែឋ ភា

ម្ោរេក្ត្ក្ទង់ោត្់ាង ាំ វរៈជ ម្ួយរូបរនុងចាំបោម្ត្ាំោងរាស្រ តន គណបរេ បអាយបបងកើត្រាជរោឋភិ

។ វរៈជ ផ្ែ ក្ត្ូវ

ោត្់ាង ាំ ប ោះ នា​ាំ

ក្ពោះ

ផ្ែ ឈនោះបឆ្នត្

ោរផ្ែ ជាត្ាំោងរា ើ

ស្រ ត ឬជា មាជិរគណបរេត្ាំោងបៅរនុងរែឋ ភា ផ្ែ នគូរនគងបអាយោ ់ត្ាំផ្ណងបនេងៗ រនុង រាជរោឋភិ

បៅ ុាំប ចរតើទុរចិត្តពើរែឋ ភា ។ ោ បបើរែឋ ភា

បនាោះ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់បចញក្ពោះរាជក្រត្ ាំ ម្ូ ឹ ផ្ត្ងា​ាំងគណៈរែឋម្ស្រ តើទង ម្ុ ចូ ឧប ម្ព័ ធ ៦ ។

ោ ់ត្ាំផ្ណង គណៈរែឋម្ស្រ តើក្ត្ូវបធវើ

ោចក្បណិធា

ប ោះបឆ្នត្ទុរចិត្តប ។

យ ើ

ែូចមា ខលឹម្សារផ្ចងរនុង

ាព្ោ ១២០.- ថមី (ាព្ោ ១០១ ចាស់) ម្ុខងារន

មាជិររាជរោឋភិ

រណិជារម្ម ឬឧ ា

41

រម្មប

មា វ ិ ម្ិត្ភាព

ិង រម្មភាពខាងវ ិជា​ាជើវៈផ្ននរ

យ ើ ិងោរោ ់ត្ាំផ្ណងោម្ួយរនុងម្ុខងារសាធារណៈ ។

ជាំពូរទើ៨ោ ់

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

45

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១២១.- ថមី (ាព្ោ ១០២ ចាស់) មាជិរទាំងឡាយន រាជរោឋភិ

ទទួ ខុ

ក្ត្ូវរួម្ោនចាំបរោះរែឋ ភា អាំពើ បោ

យ

មាជិរម្ួយរូបៗ

ទទួ ខុ

ក្ត្ូវបរៀងខលួ ចាំបរោះនាយររែឋម្ស្រ តើ

ិង

ទូបៅរប ់រាជរោឋភិ

។

ចាំបរោះរែឋ ភាអាំពោ ើ រផ្ែ ខលួ

ន រាជរោឋភិ

ក្បក្ពត្ ឹ ត។

ាព្ោ ១២២.- ថមី (ាព្ោ ១០៣ ចាស់) លាយ រប ់ខួ ល

មាជិ រ ទាំង ឡាយន រាជរោឋ ភិ

ម្ិ អាចយរ

ាំ អា ងន ប

ចរតើ ប ងាគ ប់

បោយ

រខណ៍អរេរ ឬបោយវាោអាំពើ រោម្ួយ បែើម្បបើ ោ​ោះសារឱ្យរួចខលួ ពើោរទទួ ខុ

ក្ត្ូវ

ប យ ើ ។

ាព្ោ ១២៣.- ថមី (ាព្ោ ១០៤ ចាស់) គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ត្ូវក្បជុាំរា ់ ត

៍ ជាក្បជុាំធាំ ឬជាក្បជុាំពិ ិត្យក្ិ សាវក្ជាវ ។

អងគក្បជុាំធាំក្ត្ូវែឹរនា​ាំបោយនាយររែឋម្ស្រ តើ។

ឧបនាយររែឋម្ស្រ តែ ើ ឹរនា​ាំអងគក្បជុាំពិ ត្ ិ យក្សាវក្ជាវ

។

នាយររែឋម្ស្រ តើអាចក្បគ ់ភាររិចចជូ

រាំណត្់ប ត្ុ ន អងគក្បជុាំទង ាំ អ ់រប ់គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ត្ូវបន្ើថាវយក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ក្ជាប ។

ាព្ោ ១២៤.- ថមី (ាព្ោ ១០៥ ចាស់) នាយររែឋម្ស្រ តើ អាចរ ាំផ្ រអាំោចរប ខ ់ ួ ល បអាយបៅឧបនាយររែឋម្ស្រ តើ ឬ មាជិរោ

ម្ួយន រាជរោឋភិ

។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

46

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១២៥.- ថមី (ាព្ោ ១០៦ ចាស់) បបត្ តើ ួយជាថ្មើ រនុង ើ ាំផ្ណងនាយររែឋម្ស្រ តបើ ៅទាំប រជាសាថពរបនាោះ ក្ត្ូវផ្ត្ងា​ាំងគណៈរែឋម្ស្រ ម្

័រខខ័ណឌផ្ែ មា ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ។ បបើោរទាំប រប ោះជាោរទាំប រម្ួយោ ម្ួយក្ោបទ ក្ត្ូវ

ោត្់ាង ាំ នាយររែឋម្ស្រ តើ តទ ត ោះអា ើ ជា ើ បបោ

ន។

ាព្ោ ១២៦.- ថមី (ាព្ោ ១០៧ ចាស់) ខលួ

មាជិរម្ួយរូបៗន រាជរោឋភិ

ក្ត្ូវទទួ ទណឌរម្មពប ើ ទឧក្រែ ិ ឋ ឬបទម្ជឈបម្ ឹ ផ្ែ

ក្បក្ពឹត្តរុ ងោរបាំ ន បពញោរងាររប ់ខួ ល ។ រនុងររណើប ោះ

ិងរនុងររណើបធវើខុ ជាទម្ៃ ់ រនុងោរបាំបពញោរងាររប ់ខួ ល

អាច ាំបរចបតឹងបៅត្ុ លាោរមា

ម្ត្ថរិចច ។

រែឋ ភា ាំបរចរនុងបរឿងប ោះ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

រែឋ ភា

បោយវ ិធើប

ោះបឆ្នត្ជា ាំងាត្់ាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ន

ាព្ោ ១២៧.- ថមី (ាព្ោ ១០៨ ចាស់) ោរបរៀបចាំ

ង ន ម្ួយ ។ ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន គណៈរែឋម្ស្រ តើ ង ឹ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

47

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១១ថមី អំរី អំណាចតុលាការ (ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ

/ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)42

ាព្ោ ១២៨.- ថមី (ាព្ោ ១០៩ ចាស់)

អាំោចត្ុលាោរជាអាំោចឯររាជយ ។

អាំោចត្ុលាោរធានាររាអនាគត្ិ ង ់ក្បជាព រែឋ ។ ិ ោរររ ទ ិ ធិប រភាពរប ើ

អាំោត្ត្ុលាោរក្គបែណតប់បៅប ើបរឿងរតើទង ាំ អ ់ រួម្ទាំងបរឿងរតើរែឋ នង ។ អាំោចប ោះក្ត្ូវក្បគ ់បអាយត្ុ លាោររាំពូ ិងសាលាជរាំ ោះរតើក្គប់ផ្ននរ ិងក្គប់ជា ់ថានរ់។

ាព្ោ ១២៩.- ថមី (ាព្ោ ១១០ ចាស់)

ោរជាំរោះរតើនត ់យុត្តិធម្៌ ក្ត្ូវបធវើរុ ងនាម្ក្បជារាស្រ ន តផ្ខមរ ាម្ ើត្ិវ ិធើ ិងចាប់ជាធរមា ។ មា ផ្ត្បៅក្រម្បទផ្ែ មា

ចាប់ោ៉ាងម្ុង ឺ មា៉ាត្់

ិទធិជាំរោះរតើ។

បៅក្រម្ក្ត្ូវបាំបពញភាររិចចប ោះបោយបោរព

ង ់ ែ ម្បជញ្ញៈរប ់ខួ ល ។ ិ បអាយអ ព ើ ួងចត្ ិ ត ង ិ

ាព្ោ ១៣០.- ថមី (ាព្ោ ១១១ ចាស់) ប

ោម អងគោរោម្ួយ ន អាំោច ត្ ើ ប ិ បញ្ញត្តិ ឬ ត្ ើ ក្ិ បត្ប ិ ត្តអា ិ ចទទួ អាំោចត្ុលាោរអវើ យ ើ ។

ាព្ោ ១៣១.- ថមី (ាព្ោ ១១២ ចាស់) មា ផ្ត្អងគោរអយយោរបទ ផ្ែ មា

ទ ិ បធិ ធវប ើ ណតឹងអាជា្ ។

ាព្ោ ១៣២.- ថមី (ាព្ោ ១១៣ ចាស់)

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ជាអនរធានាឯររាជយន អាំោចត្ុ លាោរ។ ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគ

បៅក្រម្ ជួយក្ពោះម្ោរេក្ត្រនុងរច ិ ចោរប ោះ ។

42

ជាំពូរទើ៩ ោ ់

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

48

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១៣៣.- ថមី (ាព្ោ ១១៤ ចាស់)

បៅក្រម្ម្ិ អាចក្ត្ូវបគែរពើម្ុខងារ

ចោរ់វ ិ ័យប ើបៅក្រម្ផ្ែ

ក្បក្ពឹត្តខុ

។

បទ ។ ប៉ាុផ្ តឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្

ាព្ោ ១៣៤.- ថមី (ាព្ោ ១១៥ចាស់)

ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្ ឹងក្ត្ូវបបងកើត្បោយចាប់បរៀបចាំអងគោរម្ួយ

រាំណត្់ មា ភាព

ិងម្ុខងារ ។

ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ ឹ ាន អងគក្រម្

ផ្ែ

ាំបរ

ឹង

ថិ បក្ោម្ក្ពោះរាជាធប ត្ ិ ត្នើ ក្ពោះម្ោរេក្ត្។ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ពោះ

អងគក្ទង់អាចោត្់ាង ាំ ក្ពោះរាជត្ាំោងមានរ់រប ់ក្ពោះអងគបអាយបធវើជាអធិបត្ើន ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្ប ោះ ។

ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ នើ វ យក្ពោះម្ោរេក្ត្ អាំពោ ឹ ាន អងគបៅក្រម្ ប រ ើ ប ចរតបើ ថា ើ រផ្ត្ងា​ាំង បៅក្រម្ ង ាំ អ ់ ។ ិ ក្ពោះរាជអាជា្អម្សាលាជរាំ ោះរតទ ើ ង

ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្ រនុងម្ុខោរោរ់វ ិ ័យចាំបរោះបៅក្រម្ ិងក្ពោះរាជអាជា្ ក្ត្ូវក្បជុាំបក្ោម្អធប ិ ត្ភា ើ ពន ក្បធា ត្ុលាោររាំពូ ឬអគគក្ពោះរាជអាជា្អម្ត្ុលាោររាំពូ អាក្ ័យ បោយររណើទរ់ទង ឹងបៅក្រម្ ឬក្ពោះរាជអាជា្ ។

ាព្ោ ១៣៥.- ថមី (ាព្ោ ១១៦ ចាស់) រខ តិរៈន បៅក្រម្

ចាប់បោយផ្ រពើោន ។

ិងក្ពោះរាជអាជា្

ន ិងោរបរៀបចាំអងគោរត្ុ លាោរ ឹងក្ត្ូវរាំណត្់រុ ង

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

49

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១២ ថមី អំរី ព្រុម្ព្បឹរាធម្មនញ្ ុ ញ (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

ាព្ោ ១៣៦.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)43

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)44

ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញមា

ញ្ញ ិងចាប់ផ្ែ រែឋ ភា

ក្រុម្ក្បរ ឹ ាធម្ម ុញ្ញមា

ម្ត្ថរិចចធានាោរររ ោរបោរពរែឋធម្ម ុញ្ញ បរក្សាយរែឋធម្ម ុ

អ ុម្័ត្ ិងក្ពឹទធ ភា ទ ធិ ិ ិត្យ ិ ព

បឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំងត្ាំោងរាស្រ ត ិងោរប

ពិ ិត្យច ិ ប់ ពវក្គប់ប

យ ើ ។

ង ាំបរចអាំពរ ិ ើ រណើវ ិវាទរម្មទរ់ទង ង ឹ ោរប ោះ

ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំង មាជិរក្ពឹទធ ភា ។

ាព្ោ ១៣៧.- ថមី (ាព្ោ ១១៨ ចាស់) ក្រុម្ក្បរ ឹ ាធម្ម ុញ្ញ មា

មាជិរក្ ប ាំ ួ រូប ផ្ែ ទទួ អាណត្តក្ិ ប ាំ ួ ឆ្ន។ ាំ

ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ ចាំ ួ ម្ួយភាគបើ ក្ត្ូវផ្ទល ់ថ្មើរុ ងរយៈបព ន បើឆ្នម្ ាំ តង បើឆ្នម្ ាំ តង។ ក្ត្ូវផ្ត្ងា​ាំងបោយក្ពោះម្ោរេក្ត្

បើរូបក្ត្ូវបក្ជើ ា​ាំងបោយរែឋ ភា

ផ្ត្ងា​ាំងបោយឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ ឹ ាន អងគបៅក្រម្ ។ ក្បធា ក្ត្ូវ

បក្ជើ ា​ាំងបោយ មាជិរក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ។

មា ុភាព រនុងររណើផ្បរ បម្លងជាពើរប មើោន ។

មាជិរ

មាជិរបើរូប

ប យ ើ បើរូបបទៀត្ ក្បធា មា

ក្ត្ូវ

បម្លងឧត្ត

ាព្ោ ១៣៨.- ថមី (ាព្ោ ១១៩ ចាស់)

មាជិរក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវបក្ជើ បរ ើ រនុងចាំបោម្ឥ េរជ ផ្ែ មា ញ្ហញប័ក្ត្ ោប់ពើឧត្តម្ ិរាបៅ ខាងចាប់ ខាងរែឋ ខាងោរទូត្ ឬខាងប ែឋរិចច ប យ ើ មា ពិបសាធ ៍ បក្ចើ រនុងោរងារ ។

43 44

ជាំពូរទើ១០ ោ ់

បផ្ ថម្ “ ិ ងក្ពឹទធ ភាពិ ិ ត្យចប់ ពវក្គប់””

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

50

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១៣៩.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)45

ម្ុខងារ មាជិរក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុ ញ្ញមា

មាជិររែឋ ភា

មាជិររាជរោឋភិ

វ ិ ម្ិត្ភាព

ិងម្ុខងារ មាជិរក្ពឹទធ ភា

បៅក្រម្រនុងត្ាំផ្ណង ោរោ ់ត្ាំផ្ណងោម្ួយរនុងម្ុ ខ

ងារសាធារណៈ ក្បធា ឬអ ុ ក្បធា គណបរេ បោ យ ក្បធា ឬអ ុក្បធា

ជើព ។

ាព្ោ ១៤០.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)46

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ នាយររែឋម្ស្រ តើ ក្បធា រែឋ ភា ត្ាំោងរាស្រ តចាំ ួ ម្ួយភាគែប់ ក្បធា

ក្ពឹទធ ភា ឬ មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបួ ឱ្យក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញពិ ិត្យម្ុ

អាចបញ្ាូ ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា

ឹងចាប់បនាោះក្ត្ូវក្បោ ឱ្យបក្បើ ។

បទបញ្ហាននារុ ងរែឋ ន ភា បទបញ្ហាននារុ ងក្ព ន ទ ឹ ធ ភា

ផ្ត្បញ្ាូ បៅក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុ ញ្ញពិ ិត្យ ម្ុ

ង ិ ចាប់បរៀបចាំអងគោរទាំងឡាយ ក្ត្ូវ

ឹងក្បោ បអាយបក្បើ ។ ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវ ាំបរច

រនុងរយៈបព សាម្ ប ន ភា ិ (៣០)នថ្ៃ ោ៉ាងយូរថាបត្ច ើ ាប់ បទបញ្ហាននារុ ងរែឋ រនុងក្ពឹទធ ភាខាងប ើក្ ប ឬម្ិ ក្ ប ឹងរែឋធម្ម ុញ្ញ ។

45 46

អ ុម្័ត្បៅ

ង ិ បទបញ្ហាននា

បផ្ ថម្ “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”

ែូចខាងប ើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

51

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១៤១.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)47

បក្ោយពើចាប់ោម្ួយ ក្ត្ូវ

ក្បធា រែឋ ភា នាយររែឋម្ស្រ តើ

ក្បោ បអាយបក្បើ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា

មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបួ

ត្ាំោងរាស្រ តចាំ ួ ម្ួយ

ភាគែប់ ឬត្ុលាោរអាច ុាំបអាយក្រុម្ក្បរ ឹ ាធម្ម ុញ្ញពិ ត្ ិ យអាំពើធម្ម ុញ្ញភាពន ចាប់បនាោះ ។ ក្បជារាស្រ តមា

ិទធិបតឹងអាំពើធម្ម ុ ញ្ញភាពន ចាប់

ាម្រយៈត្ាំោងរាស្រ ត ឬក្បធា

រែឋ ភា ឬ មាជិរក្ពឹទធ ភា ឬក្បធា ក្ពទ ឹ ធ ភា ែូចមា ផ្ចងរនុងវារយខ័ណឌខាងប ើ ។

ាព្ោ ១៤២.- ថមី (ាព្ោ ១២៣ ចាស់) បទបបញ្ញត្រ តិ ុ ងមាក្ាោ ន ផ្ែ ក្រុម្ក្បរ ឹ ាធម្ម ុញ្ញក្បោ ថា ម្ិ ក្ ប ង ឹ រែឋធម្ម ុញ្ញ

ម្ិ អាចយរបៅក្បោ បអាយបក្បើ ឬយរបៅអ ុវត្ត

ប

យ ើ ។

ប ចរតើ ាំបរចរប ់ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ ជាប ចរតើ ាំបរចបិទនលូវត្វា៉ា ។

ាព្ោ ១៤៣.- ថមី (ាព្ោ ១២៤ ចាស់) ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ពបិ ក្ោ​ោះម្ត្ក្ិ រុម្ក្បរ នើ ង ាំ ឡាយ ផ្ែ ឹ ាធម្ម ុញ្ញ ចាំបរោះប ចរតើប ទ

បធវើវ ិបសាធ រម្មប ើរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ។

ាព្ោ ១៤៤.- ថមី (ាព្ោ ១២៥ ចាស់) ចាប់បរៀបចាំអងគោរម្ួយ ឹងរាំណត្់ោរបរៀបចាំ

47

ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ ។

បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា” ង ិ “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

52

ុាំ

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១៣ ថមី អំរី ការព្គប់ព្គងរដ្ឋាល (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ (ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)

តើពើវ ិបសាធ រម្មមាក្ា ១៤៥ ថ្មើ ិងមាក្ា ១៤៦ថ្មើ នថ្ៃទើ១៥ ផ្ខម្ររា ឆ្ន២ ាំ ០០៨)48

ាព្ោ ១៤៥.- ថមី (ម្ួយ) ទរ ឹ ែើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ផ្ចរជា រាជធា ើ បខត្ត ក្រុង ក្ ុរ ខណឌ

ុ ាំ ង ងាកត្់ ។ ិ

ាព្ោ ១៤៦.- ថមី (ម្ួយ) រាជធា ើ បខត្ត ក្រុង ក្ ុរ ខណឌ

ផ្ចងរនុងចាប់បរៀបចាំអងគោរម្ួយ ។

48

ុ ាំ

ង ងាកត្់ ក្ត្ូវក្គប់ក្គងាម្ ័រខខ័ណឌ ផ្ែ មា ិ

វ ិបសាធ រម្មមាក្ាទាំងពរើ ន ជាំពូរទ១ ើ ៣ ថ្មើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

53

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១៤ ថមី អំរី សាជជាតិ ាព្ោ ១៤៧.- ថមី (ាព្ោ ១២៨ ចាស់) មាជជាត្បិ បរ ើ បអាយក្បជារាស្រ តក្ជាបបោយផ្ទា ់ អាំពរ ើ ច ិ ចោរបនេងៗ ផ្ែ ជាក្បបោជ ៍

ជាត្ិ ិងប ើរបញ្ហា ិង ាំណូម្ពរជូ រែឋអាំោចបោ​ោះក្សាយ ។ ក្បជារាស្រ តផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា

ិទធិបៅចូ

រួម្រនុង មាជជាត្ិ ។

ាព្ោ ១៤៨.- ថមី (ាព្ោ ១២៩ ចាស់) មាជជាត្ិក្បជុាំម្ួយែងរនុងម្ួយឆ្ន ាំ បៅបែើម្ផ្ខធនូ ាម្ោរបោ​ោះអបញ្ា ើញរប ់នាយររែឋម្ស្រ តើ ។ មាជជាត្ិ ក្បក្ពត្ ឹ តបៅបក្ោម្ក្ពោះរាជាធប ិ ត្ភា ើ ពន ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ាព្ោ ១៤៩.- ថមី (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទ០ ាំ ៩៩៩)49 ើ ៨ ផ្ខម្នា ើ ឆ្ន១

មាជជាត្ិ អ ុម្័ត្ ាំណូម្ពរជូ ក្ពទ ឹ ធ ភា ជូ រែឋ ភា ង ិ ជូ រែឋអាំោចពិោរោ ។ ោរបរៀបចាំ

49

ង ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន

មាជជាត្ិ

ង ន ម្ួយ ។ ឹ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់

បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា ”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

54

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី១៥ ថមី (រីរ) អំរីអងគការមរៀបចំការមាះមននត (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្/១០១៤/០២២ នថ្ៃទើ ២៣ ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ២០១៤)50

ី រីរ) ាព្ោ ១៥០.- ថម( គណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ គឺជាអងគោរផ្ែ មា

ិងក្គប់ក្គងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំង មាជិរក្ពឹទធ ភា

ម្ត្ថរច ិ ចបរៀបចាំ ោត្់ផ្ចង

ិងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំងត្ាំោង

រាស្រ ត ក្ពម្ទាំងោរប ោះបឆ្នត្បនេងបទៀត្ ាម្ោររាំណត្់ន ចាប់។

គណៈរមាមធោ ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ ក្ត្ូវអ ុវត្ត ម្ត្ថរច ិ ចរប ់ខួ ល ក្បរបបោយ ឯររាជយ

ិងអពាក្រឹត្ បែើម្បធា ើ នាឱ្យោរប ោះបឆ្នត្ក្បក្ពឹត្តបៅបោយប រ ើ ក្ត្ឹម្ក្ត្ូវ

បោ ោរណ៍ន

ទធិក្បជាធប ិ បត្យយ ប រព ើ ុបរេ។

ិងយុត្តិធម្៌ ក្ បាម្

ម្ុខងារជា មាជិរគណៈរមាមធិោរជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ មា វ ិ ម្ត្ ិ ភាពជាម្ួយោរ

បាំបពញម្ុខត្ាំផ្ណងរនុងម្ុខងារសាធារណៈ ផ្ែ មា បចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញប ោះ។ បធវើជា មាជិរន គណបរេ បោ

មាជិរគណៈរមាមធោ ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ ម្ិ អាច

យ ឬបធវើជាអនរែឹរនា​ាំន អងគោរម្ិ ផ្ម្ រោឋភិ

ជើព ឬក្រុម្ ៊ែុ រណិជារម្មោម្ួយ គណៈរមាមធោ ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប

50

ិងជាម្ួយម្ុខងារជា មាជិរន សាថប័ ែនទបទៀត្ មាគម្

ប យ ើ ។

ោះបឆ្នត្ មា ថ្វ ិោ វ័យត្ ក្មាប់ែាំបណើរោរ។

ជាំពូរទើ១៥ ថ្មើ (ពរើ ) ជាជាំពូរបផ្ ថម្ថ្មើទង ាំ ក្ ុង

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

55

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ាព្ោ ១៥១.-ថមី(រីរ) ក្

ឆ្ ាំ ន ។ ាំ

គណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប

ោះបឆ្នត្ មា

មា ភាពក្

ប ាំ ួ រូបផ្ែ ទទួ អាណត្តិ

មា ភាពបួ រូបក្ត្ូវបក្ជើ ា​ាំងបោយគណបរេែឹរនា​ាំរាជរោឋភិ

បរ ើ បោយគណបរេមា អា

ៈរនុងរែឋ ភាផ្ែ ម្ិ ចូ រួម្រនុងរាជរោឋភិ

បក្ជើ បរ ើ បោយមា ោរក្ពម្បក្ពៀងោនរវាងគណបរេទាំងអ ផ្់ ែ មា អា

បួ រូបក្ត្ូវបក្ជើ

ង ិ ម្ួយរូបក្ត្ូវ

ៈរនុងរែឋ ភា។

គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ែឋ ភា ក្ត្ូវែាំបណើរោរបរៀបចាំឱ្យមា ោរបក្ជើ បរ ើ បោយបបើរ

ចាំ

ង ិ ត្មាលភាព

ូវ មា ភាពគណៈរមាមធោ ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្។ គណៈរមាមធោ ិ រ

អចិនស្រ តយ៍ បរៀបចាំបញ្ា ើ មា ភាពគណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ោរ់ជូ រែឋ ភា បែើម្បើ ប ោះបឆ្នត្ទុរចត្ ិ តាម្ម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

មា ភាពគណៈរមាមធោ ិ រជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ក្ត្ូវផ្ត្ងា​ាំងបោយក្ពោះរាជក្រត្ ឹ យ។ រនុ ងររណើ

មាជិរភាពរប ់ខួ ល

ភាពថ្មើជាំ ួ

គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយន៍ រែឋ ភាក្ត្ូវោត្់ ើត្ិវ ិធើបក្ជើ បរ ើ

រនុងរយៈបព ោ៉ាងយូរ ១៥នថ្ៃ គត្ ិ ពនើ ថ្ៃ ត្់បង់ មាជិរភាព។ មា ភាពថ្មើជាំ ួ ក្ត្ូវរាំណត្់បោយផ្ ររនុងចាប់។

បក្ជើ បរ ើ បឆ្នត្

មាជិ រ ោម្ួ យ ន គណៈរមាម ធិ ោ រជាត្ិ បរៀបចាំ ោ រប ោះបឆ្ន ត្

រនុងររណើផ្ែ ខរខា ម្ិ មា

មា

ត្ ើ វិ ិធិ ម្អត្ ិ ន ោរ

បរៀបចាំ មា ភាពគណៈរមាមធិោរជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះ

ភាពគណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ផ្ែ មា ក្សាប់ ក្ត្ូវអ ុវត្តោរងារ

រប ់ខួ ល ប តបទៀត្ ិងមា ោរបរៀបចាំ ចាប់ម្ួយ។

ត្់ ប ង់

ម្ត្ថរិចបច ែើម្បោ ើ ត្់ផ្ចងបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ាម្ចាប់។

ង ិ ោរក្បក្ពត្ ឹ តបៅន គណៈរមាមធោ ិ របរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្

ង ន ឹ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ង

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

56

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១៦ ថមី (រីរ) អំរី អានុភារ ការមសើមរ ើ និងវិមសាធនរម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្/១០១៤/០២២ នថ្ៃទើ ២៣ ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ២០១៥)51

ាព្ោ ១៥២.- ថមី(រីរ) (ាព្ោ១៥០ថមី ាព្ោ ១៣១ ចាស់) រែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ជាចាប់រាំពូ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។ ចាប់ ោច់ ខា ត្ ។

ិ ង ប ចរតើ

ាំ បរចទាំង ឡាយន សាថ ប័ នានារប

់ រ ែឋ ក្ត្ូ វ ក្

ប ឹង រែឋធ ម្ម ុ ញ្ញ ជា

ី រីរ) (ាព្ោ ១៥១ ថមី ាព្ោ ១៣២ ចាស់) ាព្ោ ១៥៣.- ថម( ោរបនតើម្គាំ ិត្ប ើបរ ើ ឬោរបនតើម្គាំ ិត្បធវើវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុ ញ្ញ

រេក្ត្ រប ់នាយររែឋម្ស្រ តើ បួ ន ចាំ ួ

ជា ិទធិរប ់ក្ពោះម្ោ

ិងរប ់ក្បធា រែឋ ភា ាម្ប ចរតើប នើរប ់ត្ាំោងរាស្រ តម្ួយភាគ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

ោរប ើបរ ើ ឬវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុញ្ញ ក្ត្ូវបធវើប ង ើ បោយចាប់ធម្ម ុញ្ញម្ួយ ផ្ែ អ ុម្័ត្

បោយរែឋ ភា ាម្ម្ត្ភា ិ គបក្ចើ ពរើ ភាគបនើ ចាំ ួ

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ

។

ាព្ោ ១៥៤.- ថមី(រីរ) (មាក្ា១៥២ថ្មើ មាក្ា ១៣៣ ោ ) ់

ោរប ើបរ ើ ឬវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ក្ត្ូវោម្ឃាត្់ម្ិ បអាយបធវើបៅបព ក្បបទ ជាត្ិឋត្ ិ

រនុងភាពអា

ន ែូចមា ផ្ចងរនុងមាក្ា ៨៦ ។

ាព្ោ ១៥៥.- ថមី(រីរ) (មាក្ា ១៥៣ ថ្មើ មាក្ា ១៣៤ ោ ) ់

51

ជាំពូរទើ១៥ ថ្មើ (ម្ួយ)

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

57

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ោរប ើបរ ើ ឬវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ម្ិ អាចបធវើ

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ប

យ ោ បបើប៉ាោះរ ់ែ ់ក្បព័ ធ ើ

ក្បជាធិបបត្យយ ប រព ើ ុបរេ ិងរបបរាជា ិយម្អាក្ ័យបោយរែឋធម្ម ុញ្ញ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

58

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ជំរូរទី ១៧ ថមី (រីរ) អំរី អនតរបញ្ញ តតិ ាព្ោ ១៥៦.- ថមី(រីរ)(ាព្ោ ១៥៤ ថមី) (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)52

រែឋធម្ម ុញ្ញប ោះ

បក្ោយពើ

ទទួ ោរអ ុម្័ត្

ក្ត្ូវ

ក្បោ បអាយចូ

ជាធរមា

ភាលម្ បោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ាព្ោ ១៥៧.- ថមី(រីរ) (ាព្ោ ១៥៥ ថមី ាព្ោ ១៣៦ ចាស់) បក្ោយបព រែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ចូ

ជាធរមា

ភាធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវោលយបៅជារែឋ ភា ។

បទបញ្ហាននារុ ងរប ន ់រែឋ ភាក្ត្ូវចូ ជាធរមា បក្ោយទទួ រនុងររណើផ្ែ រែឋ ភា ម្ិ ទ ់ោប់ែាំបណើរោរ

ក្បធា ទព ើ រើ ន

ភាធម្ម ុ ញ្ញ

ោរណ៍រនុងក្បបទ ទម្ទរ ។

ង ឹ ចូ

ក្បធា

ោរអ ុម្័ត្ពើរែឋ ភា ។ អ ុក្បធា ទើម្ួយ

ិងអ ុ

រួម្បាំបពញភាររច ន ម្ក្បរ ិ ចរុ ងក្រុ ឹ ារាជ ម្បត្តិ បបើ ភាព

ាព្ោ ១៥៨.- ថមី(រីរ) បក្ោយរែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ចូ

ជាធរមា

ក្ពោះម្ោរេក្ត្បក្ជើ ា​ាំងាម្ រខខណឌផ្ែ មា

ផ្ចងរនុងមាក្ា ១៣ថ្មើ ិង ១៤ ។

52

បតូរ “ក្ពោះក្បម្ុខរែឋ" ម្រជា “ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

59

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ី រីរ) ាព្ោ ១៥៩.- ថម( (ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

/ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១ ាំ ៩៩៩)53

ើត្ិោ ទើ១ ន ក្ពឹទធ ភាមា រាំណត្់ ៥ ឆ្ន ាំ ប យ ើ ក្ត្ូវនុត្រាំណត្់បៅបព ក្ពឹទធ ភាថ្មើ

ចូ

ោ ់ត្ាំផ្ណង ។

ាំរាប់ ើត្ិោ ទើ១ ន ក្ពឹទធ ភា ៖ - មាជិរក្ពឹទធ ភា មា ចាំ ួ

រុប

ុរ ិបម្ួយរូប ។

-ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ផ្ត្ងា​ាំង មាជិរក្ពឹទធ ភាពើររូប ក្ពម្ទាំងក្បធា

អ ុក្បធា ទើ២ ន ក្ពឹទធ ភា ។

- មាជិរែនទបទៀត្ន ក្ពឹទធ ភា

រប ់ក្បធា ក្ពឹទធ ភា បៅរនុងរែឋ ភា ។

ក្ត្ូវ

អ ុក្បធា ទើ១

ផ្ត្ងា​ាំងបោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ាម្ ាំបណើ

ិងក្បធា រែឋ ភា រនុងចាំបោម្ មាជិរន គណបរេផ្ែ មា អា

-រិចចក្បជុាំជា មាជរែឋ ភា ិងក្ពឹទធ ភា ក្ត្ូវែឹរនា​ាំបោយ

ៈ

ក្បធា ។

ាព្ោ ១៦០.- ថមី(រីរ)(ាព្ោ ១៥៨ ថមី ាព្ោ ១៣៩ ចាស់) ចាប់ ទ ិ ធិ ប រភាព ើ

ិង ិខិត្បទោឋ ទាំងអ ់បៅរម្ពុជា ផ្ែ ធានាោរររ

ិងក្ទពយ ម្បត្តក្ិ ត្ម្ ឹ ក្ត្ូវាម្ចាប់រប ់បុគគ

ង ិ ផ្ែ

ូវក្ទពយ ម្បត្តិរែឋ

ម្ក្ ប ង ឹ ក្បបោជ ៍

ជាត្ិ ក្ត្ូវមា អា ុភាពអ ុ វត្ត ៍ប តបៅម្ុខបទៀត្រ ូត្ែ ់មា អត្ថបទថ្មើម្រផ្រផ្ក្ប ឬ ុបបោ ប រ តិ ផ្ែ នាុយ ង ើ ផ្ ងផ្ត្បទបបញ្ញត្ោ ឹ សាមរត្ើ ន រែឋធម្ម ុ ញ្ញ ោះ ។

53

បផ្ ម្ ថ ថ្មើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

60

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

រែឋធម្ម ុញ្ញ ោះក្ត្ូវ

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ភាធម្ម ុ ញ្ញអ ុម្័ត្

បៅភនាំបពញនថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣ នា ម្័យក្បជុាំ បពញអងគប រ ើ ទើ ២

ភនាំបពញ, នថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣ ក្បធា ត្ថប ខា

សឺន សាន

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

61

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ១ ទង់ជាតិ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

62

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ២ មភេងជាតិ នគររាជ ១ ូម្ពួរបទរត ររា ម្ោរេក្ត្បយង ើ រុងបរឿង បោយជ័យម្ងគ

ឱ្យ

ិរ ើ ួ តើ

បយង ើ ខ្ុាំក្ពោះអងគ ូម្ក្ជរបក្ោម្ម្លប់ក្ពោះ

ន ក្ពោះ របត្ើ វងេ រេក្ា ផ្ែ សាងក្

រម្ើ

សាទថ្ម

ក្គប់ក្គងផ្ែ ផ្ខមរ បុរាណបថ្កើងថាក ។

២ ក្

សាទ ើលា រាំ

ង ាំ រោ ត នក្ព

គួរបអាយក្ នម្ ឹរែ ់យ

ជាត្ិផ្ខមរែូចថ្ម គង់វងេបៅ

រតិ ម្ោ គរ

អ រង ឹ ឹបុឹងជាំ

រ

បយង ងឃម្ ើ ឹ ពរ ភ័ពវបក្ពង ាំោងរប ់រម្ពុជា ម្ោរែឋបរើត្មា យូរអផ្ងវងប

យ ើ ។

៣ ក្គប់វត្តអារាម្ ឮផ្ត្

ូរ ័ពាធម្៌

ូក្ត្បោយអាំណរ រ ាំឮរគុណពុទធសា នា ចូរបយង ើ ជាអនរ បជឿជារ់បសាមោះ ម័ក្គ ាម្ផ្បបែូ ា

គង់ផ្ត្បទវា ឹង ជួយបក្ជាម្ផ្ក្ជងនគត្់នគង់ក្បបោជ ៍ឱ្យ ែ ់ក្បបទ ផ្ខមរ ជាម្ោ គរ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

63

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ៣ សញ្ញ ញ ជាតិ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

64

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ៤ សចាចព្បណិធាន នន ព្រះម្ហារសព្ត ននព្រះជាណាចព្ររម្ពជា ុ

“ ម្ុំតាំងសចាចថ្ ា ឹងព្បព្រឹរតតាមរដឋ្មែ ុញ្ញ

ិងចា​ាប់ទង ំ ឡាយ

ន ព្រេះរាជាណាចព្ក្ នេើយ ង ឹ តាំងចិរតន្វើផលព្បនោជ ដ ៍ ល់រដឋ ិងព្បជារាស្តសត ។ ”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

65

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ៥ សចាចព្បណិធាន ព្បធាន អនុព្បធាន និងសាជិររដ្ឋសភា ទូ ក្ពោះបងគបាំ យើងខ្ុាំ ក្បធា អ ុក្បធា

ិ ង មាជិររែឋ ភាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ូម្បធវើ ោចក្បណិធា

បៅចាំបរោះក្ពោះភ័ស្ររក្ត ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះភ័ស្ររនត

បម្តចក្ពោះ ងឃរាជ ិ ងបទវាររាប ត្ វ ចឆក្ត្

ែូចត្បៅ ៖ - រនុងបព ក្បត្ិបត្តិោរ ាម្ម្ុខត្ាំផ្ណងខលួ ង ិ រនុងោរបាំបពញបប រម្ម ផ្ែ ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា ក្បគ ់ជូ ចាំបរោះទូ ក្ពោះបងគាំបយង ូម្បបតជា្បោរពរែឋធម្ម ុ ញ្ញ បាំបរជា ើ ខ្ុាំក្គប់ៗរូប ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ើ ាំ រនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ិចចទង

។ ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ក្គួសារ ឬ ាំរាប់បរេពួរ ឬ - ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ អនាគត្ ូវ ៖

័ ូ វន ក្បបោជ ៍ជាត្ិ ូម្ ោចថា ម្ិ បរងក្បវញ្ច ាំរាប់ភាគបើ រៀងៗខលួ ប

យ ើ ។

ិងមាត្ុភូម្ិរម្ពុជា

ាំរាប់ផ្ទា ់ខួ ល

ឬ ាំរាប់

ូម្បបតជា្បតូរផ្ទតច់ោ៊ែ បូជាជើវ ិត្ បែើម្បោ ើ រររជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុង

 ឯររាជយភាពទាំងក្ ុង ន មាត្ុភូម្រ ិ ម្ពុជា  អធប ិ បត្យយភាពជាត្ប ិ របូិ រណ៌  បូរណភាពទឹរែើែ៏ក្ត្ឹម្ក្ត្ូវាម្ចាប់ បៅរនុងក្ពាំផ្ែ ែើបោរ មា រនុងជាំនា ់ ឆ្ន ាំ ១៩៦៣ ែ ់ ១៩៦៩

ិងក្ពាំផ្ែ

ម្ុទាផ្ែ រម្ពុជាធាលប់

 ឯរភាពជាត្ិ ប យ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ោរផ្បងផ្ចរ ឬោរបធវអ ើ បគម្ ៍ោម្ួយប

យ ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

66

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

- ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ូម្បបតជា្ររាទុរជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

ូវអពាក្រឹត្យភាព

ិងភាពម្ិ ចូ បរេ ម្ព័ ធ ាំរាប់រម្ពុជា ប យ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ជាោច់ខាត្បអាយជ ោរ៏បោយ ផ្ែ ចង់

បក្ជៀត្ផ្ក្ជរចូ រម្ពុជា

ប

រនុងននារុ ងន ន រម្ពុជា ឬម្របងាគប់បញ្ហាចាំបរោះបោ បោ យជាត្ិ ង ិ អ រត ជាត្ិ រប ់ យ ខាត្ ូវន ក្បបោជ ៍បរបទ ប យ ើ ។ ទូ ក្ពោះបងគាំ បយង ើ ខ្ុាំម្ិ បាំបរជាោច់ ើ ើ បធវើបអាយ

ខូត្ខាត្ែ ់ន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង ិ មាត្ុភូម្រ ិ ម្ពុជាប - រនុងោរបោ​ោះក្សាយបញ្ហាទាំងឡាយ ប ើននារាបជាត្ិ ទាំងក្ ុង ូ វអាំបពើ

ង ឹ ាក្គប់ផ្បបោ៉ាង ។

- ប៉ាុផ្ ត ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ិងអ តរជាត្ិ ទូ

យ ើ ។

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ឹងបាំ

ត្់បោ

ូម្ររាទុរ ូវ ទ ិ ធិោ ់អាវុធ ត្ ូក្៊ែ បឆ្ាំង ង ឹ ោររ ាំបលាភ្ល រ ម្រ

ពើបក្ត បែើម្បោ ើ រររជាត្ិមាត្ុភូម្ិខួ ល ។ - ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូម្បបតជា្បោរពជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

ប រ ើ ិយម្ ផ្ែ មា របប ភា

ង ិ ព ុបរេ ក្ពម្ទាំងមា ោរបោរពោ៉ាងម្ុង ឺ មា៉ាត្់ចាំបរោះ ទ ិ ធិម្ ុ

ែូចមា ផ្ចងរនុងប ចរតើក្បោ ជា រ - ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូវ ទធិក្បជាធិបបត្យយ

តើអាំពើ ិទធិម្ ុ

េ

េ។

ូម្បបតជា្ត្ ូ៊ែក្បឆ្ាំង អាំបពើពុររ ួយក្គប់ផ្បបោ៉ាង ក្បឆ្ាំងអយុត្តិធម្៌ ងគម្

ប យ ត្ ូ៊ែ បែើម្បន ើ ើ េោះនាជាត្ិ បែើម្បឯ ើ រភាពជាត្ិ បែើម្បើ

តិភាព ងគម្

ម្បូរ បាយ ន ក្បជា រាស្រ រ ត ម្ពុជា ង ិ បែើម្បភា ើ ពរុងបរឿងបថ្កើ ថាក ង ិ ជាទបើ នោន ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ក្គប់រូប ។

ង ិ

តិ ពជាត្ិ បែើម្បភា ភា ើ ព

ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជាជាទើបោរព ោករៈ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

67

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ៦ សចាចព្បណិធាន នាយររដ្ឋម្ស្តនតី និងសាជិររាជរដ្ឋឋភិាល ទូ ក្ពោះបងគាំ បយើងខ្ុាំ នាយររែឋម្ស្រ ើ ត ិ ង មាជិររាជរោឋភិ ូម្បធវើ ោចក្បណិធា

បៅចាំបរោះក្ពោះភ័ស្ររក្ត ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះភ័ស្ររនត

បម្តចក្ពោះ ងឃរាជ ិ ងបទវាររាប ត្ វ ចឆក្ត្

ែូចត្បៅ ៖ - រនុងបព ក្បត្ិបត្តិោរ ាម្ម្ុខត្ាំផ្ណងខលួ ង ិ រនុងោរបាំបពញបប រម្ម ផ្ែ ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា ក្បគ ់ជូ ចាំបរោះទូ ក្ពោះបងគបាំ យង ើ ខ្ុាំក្គប់ៗរូប ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពរែឋធម្ម ុ ញ្ញ បាំបរជា ើ ាំ រនុងអនាគត្ ូវន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ិចច ទាំងរនុងបចចុបប នទង ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

។ ទូ

័ ូម្ ោចថា ម្ិ បរងក្បវញ្ច

ូវន ក្បបោជ ៍ជាត្ិ

ក្គួសារ ឬ ាំរាប់បរេពួរ ឬ ាំរាប់ភាគើ បរៀងៗខលួ ប យ ើ ។

ិង មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា

ាំរាប់ផ្ទា ខ ់ ួល

ឬ ាំរាប់

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ បតូរផ្ទតច់ោ៊ែ បូជាជើវ ិត្ បែើម្បោ ើ រររជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុង អនាគត្ ូវ ៖ 

ឯររាជយភាពទាំងក្ ុង ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា



អធិបបត្យយភាពជាត្ិបពញបរបូិ ណ៌



បូរណភាពទឹរែើែ៏ក្ត្ឹម្ក្ត្ូវាម្ចាប់ បៅរនុងផ្ែ ក្ពាំផ្ែ ែើបោរ ជាធាលប់មា រនុងជាំនា ់ឆ្ន ាំ ១៩៦៣ ែ ់ ១៩៦៩



ឯរភាពជាត្ិ ប យ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ោរផ្បងផ្ចរ ឬោរបធវើអបគម្ ៍ោម្ួយប

ិងក្ពាំផ្ែ

ម្ុទាផ្ែ រម្ពុ យ ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

68

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

- ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូម្បបតជា្ររាទុរជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

បក្ជៀត្ផ្ក្ជរ ចូ ប

ូវអពាក្រឹត្យភាព

ាំរាប់រម្ពុជា ប យ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ជាោច់ខាត្ឱ្យជ ោរ៏បោយ ផ្ែ ចង់

ិងភាពម្ិ ចូ បរេ ម្ព័ ធ

រម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

រនុងននារុ ងន ន រម្ពុជា ឬម្របងាគប់បញ្ហាចាំបរោះបោ បោ យជាត្ិ ង ិ អ រត ជាត្ិ រប ់ យ ខាត្ ូវន ក្បបោជ ៍បរបទ ប យ ើ ។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ម្ិ បាំបរជាោច់ ើ ើ បធវើឱ្យខូច

ខាត្ែ ់ ន ក្បបោជ ៍ រប ់ ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង ិ មាត្ុភូម្រ ិ ម្ពុជាប - រនុងោរបោ​ោះក្សាយបញ្ហាទាំងឡាយ ប ើននារាបជាត្ិ ទាំងក្ ុង ូ វអាំបពើ

ង ឹ ាក្គប់ផ្បបោ៉ាង ។

- ប៉ាុផ្ ត ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ិងអ តរជាត្ិ ទូ

យ ើ ។

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ឹងបាំ

ត្់បោ

ូម្ររាទុរ ូវ ទ ិ ធិោ ់អាវុធ ត្ ូក្៊ែ បឆ្ាំង ង ឹ ោររ ាំបលាភ្ល រ ម្រ

ពើបក្តបែើម្បោ ើ រររជាត្ិមាត្ុភូម្ិខួ ល ។ - ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូម្បបតជា្បោរពជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

ប រ ើ ិយម្ ផ្ែ មា របប ភា

ង ិ ព ុបរេ ក្ពម្ទាំងមា ោរបោរពោ៉ាងម្ុង ឺ មា៉ាត្់ចាំបរោះ ទ ិ ធិម្ ុ

ែូចមា ផ្ចងរនុងប ចរតើក្បោ ជា រ - ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូវ ទធិក្បជាធិបបត្យយ

តើអាំពើ ិទធិម្ ុ

េ

េ។

ូម្បបតជា្ត្ ូ៊ែក្បឆ្ាំង អាំបពើពុររ ួយក្គប់ផ្បបោ៉ាង ក្បឆ្ាំងអយុត្តិធម្៌ ងគម្

ប យ ើ ត្ ូ៊ែ បែើម្បន ើ េោះនាជាត្ិ បែើម្បឯ ើ រភាពជាត្ិ បែើម្បើ

តិ ព ងគម្ ភា

ម្បូរ បាយ ន ក្ប ជារាស្រ តរម្ពុជា ិងបែើម្បភា ើ ពរុងបរឿង បថ្កើងថាក ង ិ ជាទបើ នោន ទូ ក្ពោះ បងគបាំ យង ើ ខ្ុាំក្គប់រូប ។

ង ិ

តិ ពជាត្ិ បែើម្បភា ភា ើ ព

ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា ជាទើបោរព ោករៈ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

69

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ឧបសម្ព័នធទី ៧ សចាចព្បណិធាន ព្បធាន អនុព្បធាន និងសាជិរព្រឹទស ធ ភា ទូ ក្ពោះបងគបាំ យើងខ្ុាំ ក្បធា អ ុក្បធា

ិ ង មាជិរក្ពឹទធ ភា ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ូម្បធវើ ោចក្បណិធា

បៅចាំបរោះក្ពោះភ័ស្ររក្ត ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះភ័ស្ររនត

បម្តចក្ពោះ ងឃរាជ ិ ងបទវាររាប ត្ វ ចឆក្ត្

ែូចត្បៅ ៖

-

រនុងបព ក្បត្ិបត្តិោរ ាម្ម្ុ ខត្ាំផ្ណងខលួ

ក្បគ ់ជូ ចាំបរោះទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំក្គប់ៗរូប ទូ

ច ិ ច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

ជា ។ ទូ

ិងរនុងោរបាំបពញបប រម្ម ផ្ែ ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពរែឋធម្ម ុ ញ្ញ បាំបរជា ើ

ូវន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ

័ ូម្ ោចថាម្ិ បរង ក្បវញ្ច

ក្គួសារ ឬ ាំរាប់បរេពួរ ឬ ាំរាប់ភាគើ បរៀងៗខលួ ប យ ើ ។

ូវន ក្បបោជ ៍ជាត្ិ

ង ិ មាត្ុភូម្រ ិ ម្ពុ

ាំរាប់ផ្ទា ខ ់ ួល

ឬ ាំរាប់

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ បតូរផ្ទតច់ោ៊ែ បូជាជើវ ិត្ បែើម្បោ ើ រររជា ច ិ ច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុង អនាគត្ ូវ ៖ 

ឯររាជយភាពទាំងក្ ុង ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា



អធប ិ បត្យយភាពជាត្បិ ពញបរបូិ ណ៌

បូរណភាពទរ ឹ ែើែ៏ក្ត្ម្ ឹ ក្ត្ូវាម្ចាប់ បៅរនុងក្ពាំផ្ែ ែើបោរ មា រនុងជាំនា ់ឆ្ន១ ាំ ៩៦៣ ែ ់ ១៩៦៩ 



ង ិ ក្ពាំផ្ែ

ម្ុទាផ្ែ រម្ពុជាធាលប់

ឯរភាពជាត្ិ ប យ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ោរផ្បងផ្ចរ ឬោរបធវើអបគម្ ៍ោម្ួយប

យ ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

70

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

- ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូម្បបតជា្ររាទុរជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

បក្ជៀត្ផ្ក្ជរ ចូ ប

ូវអពាក្រឹត្យភាព

ាំរាប់រម្ពុជា ប យ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ជាោច់ខាត្ឱ្យជ ោរ៏បោយ ផ្ែ ចង់

ិងភាពម្ិ ចូ បរេ ម្ព័ ធ

រម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

រនុងននារុ ងន ន រម្ពុជា ឬម្របងាគប់បញ្ហាចាំបរោះបោ បោ យជាត្ិ ង ិ អ រត ជាត្ិ រប ់ យ ើ ។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ម្ិ បាំបរជា ើ ោច់ខាត្ ូវន ក្បបោជ ៍បរបទ ប យ ើ បធវើឱ្យខូច

ខាត្ែ ់ ន ក្បបោជ ៍ រប ់ ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង ិ មាត្ុភូម្រ ិ ម្ពុជាប - រនុងោរបោ​ោះក្សាយបញ្ហាទាំងឡាយ ប ើននារាបជាត្ិ ទាំងក្ ុង ូ វអាំបពើ

ង ឹ ាក្គប់ផ្បបោ៉ាង ។

- ប៉ាុផ្ ត ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ិងអ តរជាត្ិ ទូ

យ ើ ។

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ ឹងបាំ

ត្់បោ

ូម្ររាទុរ ូវ ទ ិ ធិោ ់អាវុធ ត្ ូក្៊ែ បឆ្ាំង ង ឹ ោររ ាំបលាភ្ល រ ម្រ

ពើបក្តបែើម្បោ ើ រររជាត្ិមាត្ុភូម្ិខួ ល ។ - ទូ

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

ូម្បបតជា្បោរពជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្

ប រ ើ ិយម្ផ្ែ មា របប ភា

ង ធិ ុ ិ ព ុបរេ ក្ពម្ទាំងមា ោរបោរពោ៉ាងម្ុង ឺ មា៉ាត្់ចាំបរោះ ទ ិ ម្

ែូចមា ផ្ចងរនុងប ចរតើក្បោ ជា រ - ទូ ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំ

តើអាំពើ ិទធិម្ ុ

េ

េ។

ូម្បបតជា្ត្ ូ៊ែក្បឆ្ាំង អាំបពើពុររ ួយក្គប់ផ្បបោ៉ាង ក្បឆ្ាំងអយុត្តិធម្៌ ងគម្

ប យ ើ ត្ ូប៊ែ ែើម្បន ើ េោះនាជាត្ិ បែើម្បឯ ើ រភាពជាត្ិ បែើម្បើ បាយ ន ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា

ទបើ នោន ទូ

ូវ ទធិក្បជាធិបបត្យយ

តិ ព ងគម្ ភា

ិងបែើម្បភា ើ ពរុងបរឿងបថ្កើងថាក

ក្ពោះបងគាំបយង ើ ខ្ុាំក្គប់រូប ។

ង ិ

តិ ពជាត្ិ បែើម្បភា ភា ើ ព ម្បូរ

ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជាជាទើបោរព ោករៈ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

ិងជា

71

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

បញ្ជ មី ្មះ គណៈរាមធិការអចិនស្តនតយម៍ រៀបមរៀងរដ្ឋធម្មនញ្ ុ ញ

ានអនុម្ត ័ មដ្ឋយសភាធម្មនញ្ ុ ញ នាសម្័យព្បជុំមរញអងគមលើរទី ១ នថៃទី ៣០ ដម ម្ិថុនា ១៩៩៣ ១- ឯរឧត្តម្ បម្តចក្បធា

ភាធម្ម ុញ្ញ ឬឯរឧត្តម្អ ុក្បធា

ភាធម្ម ុញ្ញ

“ររណើ បម្តចក្បធា អវត្តមា ” ជាក្បធា ២- ឯរឧត្តម្ ផ្ចម្

ួ ៃ ជាអ ុក្បធា

៣- ឯរឧត្តម្បណឌិត្ ាវ ប ង

ួរ ជាអនររាយោរណ៍

៤- ឯរឧត្តម្ ោ ់ ម្៉ា ជា មាជិរ

១៦- ឯរឧត្តម្ ពូរ

៥- ឯរឧត្តម្ ោត្ ឈ ់ ជា មាជិរ

១៧- ឯរឧត្តម្

៦- ឯរឧត្តម្ ឈួរ លាង

១៨- ឯរឧត្តម្ អុឹង បគៀត្ ជា មាជិរបាំរុង

ួត្ ជា មាជិរ

៧- ឯរឧត្តម្ បថា បប៉ាងលាត្ ជា មាជិរ ៨- ឯរឧត្តម្ ៩-អនរអងគមាច ់

ម្ រងេើ ជា មាជិរ

១០- ឯរឧត្តម្

ុើ ុវត្ថិ

ិររត្ន ើ ជា មាជិរ

១១- ឯរឧត្តម្ បសាម្ ោ ់បុក្ត្ ជា មាជិរ ១២- ឯរឧត្តម្ អ៊ែុ ១៣- ឯរឧត្តម្

ូយ

ង ឹ ជា មាជិរ

ុឹម្​្ង ជា មាជិរ

១៤- ឯរឧត្តម្ ជាម្ បយៀប ជា មាជិរបាំរុង ១៥- ឯរឧត្តម្ ប៉ាុ

ាំអាត្ ជា មាជិរបាំរុង

១៩- ឯរឧត្តម្ អ៊ែុរ រា៉ា ប៊ែុ ជា មាជិរបាំរុង ២០- ឯរឧត្តម្ អ៊ែុង ន ជា មាជិរបាំរុង

ូផ្៊ែ ប៊ែរ ត ិ៍ ជា មាជិរ

ឺ

រ

ុធើរៈ ជា មាជិរបាំរុង

២១- ឯរឧត្តម្ ឯរ

ាំអុ

ជា មាជិរបាំរុង

២២- ឯរឧត្តម្ សាយ បូរ ើ ជាអនរជាំនាញោរ ២៣- ឯរឧត្តម្ ោ ់

ុខ ជាអនរជាំនាញោរ

២៤- ឯរឧត្តម្ ឈ បអៀម្ ជាអនរជាំនាញោរ

២៥- ឯរឧត្តម្ ប ង វងេប៊ែុ ឆ្ត្ ជាអនរជាំនាញោរ ២៦- ឯរឧត្តម្ បខៀវ រា៉ា ោ ជាអនរជាំនាញោរ

ម្ ាំ ជា មាជិរបាំរុង

រាំណត្់ ោ ាំ ់៖ បោងជាំពូរ ៧ ក្បោរ១៨

តើពើគណៈរម្មោរ ិងក្បធា គណៈរម្មោរ ភាធម្ម ុញ្ញ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

72

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

វិមសាធនរម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ* *(ម្ិ រាប់បញ្ចូ

ចាប់ធម្ម ុញ្ប ញ ផ្ ម្ ថ )

នលើក្ទ្ី១ ចាប់

ព តើ ោ ើ រផ្រផ្ក្បមាក្ា ២៨ន រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ព តើ វើ ិបសាធ រម្ម មាក្ា ១១ ១២ ១៣ ១៨ ២២ ២៤ ២៦ ២៨

កាលបរិនចេទ្អ ុម័រ

កាលបរិនចេទ្ព្បកាស

១៤-ររកោ-១៩៩៤

១៤-ររកោ-១៩៩៤ (ោម ព័ត្មា ៌ )

នលើក្ទ្ី២ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

៣០ ៣៤ ៥១ ៩០ ៩១ ៩៣ ង ិ មាក្ា ទាំងឡាយន ជាំពូរទើ៨ ែ ជ ់ ាំពូរទ១ ើ ៤ ន រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

នលើក្ទ្ី៣ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

ព តើ ើ វ ិបសាធ រម្ម មាក្ា ១៩ ង ិ មាក្ា២៩ ន

០៦-ម្នា ើ -១៩៩៩

០២-ររកោ-២០០១

រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

នលើក្ទ្ី៤ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

ព តើ ើ វ ិបសាធ រម្ម មាក្ា ៨៨ ង ិ មាក្ា ១១១ ថ្មើ ន

រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

នលើក្ទ្ី៥ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

ព តើ ើ វ ិបសាធ រម្មមាក្ា ៨២ មាក្ា ៨៨ ថ្មើ មាក្ា ៩០ ថ្មើ

០៨-ម្ើនា-១៩៩៩ (

(

(

មាក្ា ១០៦ ថ្មើ មាក្ា ១១១ ថ្មើ (ម្ួយ)

២៨-ររកោ-២០០១

/ររម្/០៧០១/១១)

១៩-ម្ិថ្ុនា-២០០៥

១៧-ឧ ភា-២០០៥

០២-ម្ើនា-២០០៦

/ររម្/០៣៩៩/០១)

(

/ររម្/០៦០៥/០១៨) ០៩-ម្ើនា-២០០៦

/ររម្/០៣០៦/០០៦)

មាក្ា ១១៤ ថ្មើ ន រែឋធម្ម ុញ្នញ

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ិងមាក្ា ៦ន ចាប់ធម្ម ុញ្ប ញ ផ្ ម្ ថ ាំបៅធានា ូវែាំបណើរ ោរជាក្បក្រត្នើ សាថប័ ជាត្ិ នលើក្ទ្ី៦ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

ព តើ វើ ិបសាធ រម្ម មាក្ា ១៤៥ ថ្មើ ង ិ មាក្ា ១៤៦ ថ្មនើ

រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

នលើក្ទ្ី៧ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ

ព តើ វើ ិបសាធ រម្មមាក្ា ៧៦ ង ិ មាក្ាទាំងឡាយន

ាំ ូរទ១ ជាំពូរទ១ ់ ព ើ ៥ថ្មើ ែ ជ ើ ៧ ថ្មើ

១៥-រុម្ភៈ-២០០៨

១៥-ម្ររា-២០០៨

(

/ររម្/០២០៨/០០៨) ២៣-ត្ុលា-២០១៤

១០-ត្ុលា-២០១៤

(

/ររម្/១០១៤/០២២)

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

73

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ចាប់ធម្មនុញ្ញបដនថម្ ព្រះរាជព្រម្ មយើង ព្រះាទសមម្តចព្រះ នមរាតតម្ សីហនុ រាជហរ ិវងស ឧភមោសុជាត វិសទ ុ ធរងស អគគម្ហាបុរសរតន៍ និរមរាតតម្ ធម្មិរម្ហារាជាធិរាជ បរម្នាថ បរម្បរិព្ត ព្រះមៅព្រុងរម្ពជាធិ បតី ុ -

ក្ទង់យ ់រែឋធម្ម ុញ្ញ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

-

ក្ទង់យ ់ ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ ទើ ៣ ន រែឋ ភា ើ ទើ ១ ត្ ើ ោ ិ

នានថ្ៃទើ ៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤

ក្ទង់យ ់ ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ ទើ ១ ន ក្ពទ ើ ទើ ៩ ត្ ើ ោ ិ ឹ ធ ភា

-

នានថ្ៃទើ ១២ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ -

បោងាម្ ាំបណើ ចុោះនថ្ៃទើ ១២ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ រប ់ក្ពទ ឹ ធ ភា

មាជិររែឋ ភា

ើត្ិោ ទើ ៣

ព្បកាសឱ្យមព្បើ ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្

ាំបៅធានា ូវែាំបណើរោរជាក្បក្រត្ើន សាថប័ ជាត្ិ ផ្ែ រែឋ ភា

ម្័ត្ោ ពនើ ថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ នា ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ ទើ ៣ ប ើ ទើ ១ ត្ ើ ោ ិ ក្ពឹទធ ភា

អ ុ យ ើ ផ្ែ

ឱ្យបោប ់យ ់ក្ពម្ោ ពើនថ្ៃទើ ១២ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ នា ម្័យក្បជុាំបពញអងគប ើរទើ

៩ ត្ ទើ ១ ប យ ាំ ក្ ុងែូចត្បៅ ៖ ើ ោ ិ ើ ផ្ែ មា ប ចរតទ ើ ង

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

74

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ចាប់ធម្មនុញ្ញបដនថម្ សំមៅ ធានានូវដ្ំមណើរការជាព្បព្រតីននសាថប័នជាតិ មព្តា ១.ចាប់ធម្ម ុ ញ្ញប ោះ

មា បោ បៅធានារនុងក្គប់ោ ៈបទ ៈ ូ វែាំបណើរោរ ក្អ បប ើរន

សាថប័ ជាត្ិ បោយបោរពបៅាម្បោ ោរណ៍ជាម្ូ

ោឋ

ម្ក្ បាម្ត្ាំរូវោរន ភាពោាំ ច់ ។

ន

ទធិក្បជាធិបបត្យយប រព ើ ុបរេ

មព្តា ២.បៅបែើម្ ើត្ិោ ថ្មើ ើម្ួយៗ រែឋ ភា បក្ោម្អធិបត្ើភាពក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ម្ុ

ម្ោរងាររប ់ខួ ល

ិងបក្ោយបព

ឹងបនតើ

ាំបរចអាំពើ ុព ភាពន អាណត្តិរប ់ មាជិរមានរ់ៗ អាច

ោប់បនតើម្អ ុម្័ត្ អត្ថបទផ្ែ មា ោររ ិ ជារែឋធម្ម ុ ញ្ញ ឬចាប់បែើម្បអ ើ ុវត្ត

ូវបោ បៅែូ ច

មា ផ្ចងរនុងមាក្ា ១ ។ អត្ថបទទាំងប ោះ ក្ត្ូវផ្ត្ វ ិធើរាំណត្់

បក្ោយពើ

ក្ត្ូវទទួ ោរប

ោះបឆ្នត្អ ុម្័ត្បោយរែឋ ភារួចប

យ ើ

ទទួ ជាបនា​ា ់ ូវចាំោត្់ោរបោយរួ រា ់ពើ ាំោរ់ក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ាម្ ើត្ិ ាំរាប់ អត្ថបទទាំងបនាោះ រ ូត្ែ ់បព ផ្ែ ក្ត្ូវ

ក្បោ បអាយចូ

ជាធរមា

។

មព្តា ៣.រនុងររណើផ្ែ ប

ញ ើ ថា

ើត្ិវ ិធើន មាក្ា ៨២

ិង១១៩ ថ្មើ ន រែឋធម្ម ុញ្ញ ម្ិ អាច ាំបរច

រែឋ ភា ាម្ ាំបណើរប ់គណបរេផ្ែ មា អា

ែាំបណើរោរោរប ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់ បែើម្បើ បក្ជើ ា​ាំងក្បធា ិង

អ ុ ក្បធា គណៈរម្ម ោ រ

រាជរោឋភិ

។

រនុ ងបព

ជាម្ួ យ ោន

ៈបក្ចើ ជាងបគបៅរនុងរែឋ ភា អាច

អ ុក្បធា រែឋ ភា រ៏ែូចជា ក្បធា ិ ង ោរនត

់ប

ចរតើ ទុ រ ចិ ត្ត ចាំ បរោះ

មព្តា ៤.------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

75

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

ោរបរៀបចាំបញ្ច ើរាយនាម្បបរខជ

អ ុវត្តែូចត្បៅ ៖

- បញ្ា ើរាយនាម្បបរខជ ក្បធា

បែើម្បបើ

ោះបឆ្នត្បក្ជើ ា​ាំង

អ ុក្បធា ន រែឋ ភា រ៏ែូចជា ក្បធា

គណៈរម្មោរ ជាំនាញទាំងអ ់ ន រែឋ ភា ក្ត្ូវបរៀបចាំ ក្ពម្បក្ពៀងោន បែើម្បប ើ រាជរោឋភិ ើ បងកត្

ិងនត ់ប ចរតើទុរចិត្តក្ត្ូវ

ចាំរុោះប

- ាម្ប ចរតើប នព ើ គ ើ ណបរេ បោ

ង ិ អ ុក្បធា

ិងប នើបោយគណបរេ បោ

យផ្ែ

យ ើ ូ ក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ។ ើ ក្ត្ូវបន្ជ យ ផ្ែ មា ចាំ ួ អា

ៈបក្ចើ ជាងបគបៅរនុង

រែឋ ភា ាម្រយៈក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ោត្់ាង ាំ វរជ ម្ួយរូបរនុងចាំបោម្ ត្ាំោងរាស្រ ត ន គណបរេ បោ ក្ត្ូវ

ោត្់ាង ាំ ប ោះ

យផ្ែ ឈនោះបឆ្នត្ បអាយបបងកត្ ើ រាជរោឋភិ

ក្ត្ូវបរៀបចាំនូ រនគ គ ងត្ាំផ្ណងបនេងៗរនុងរាជរោឋភិ

មាជិរទាំអ ់ន រាជរោឋភិ

ជូ ក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ។

។ វរជ ផ្ែ

រួចបន្ើបញ្ា ើ

រាយនាម្

- ក្ពទ ឹ ធ មាជិររែឋ ភា ក្ត្ូវបរៀបចាំ បញ្ា ើរាយនាម្ជារញ្ច ប់ម្ួយ ូវ បបរខជ

អ ុក្បធា

ន រែឋ ភា រ៏ែូចជាក្បធា

ក្ពម្ទាំងបបរខជ ប ោះបឆ្នត្ ។

នាយររែឋម្ស្រ តើ

ក្បធា

ិងអ ុក្បធា គណៈរម្មោរ ជាំនាញទាំងអ ់ន រែឋ ភា

ង មាជិរទាំងអ ់ន រាជរោឋភិ ិ

បែើម្បោ ើ រ់ជូ រែឋ ភា

មព្តា ៥.បៅរនុងែាំបណើរោរន ោរប

ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់ ម្ិ អាចជផ្ជរពិភារាអវើប យ ើ ប យ ើ រ៏ម្ិ

អាចមា ោរព យ ់អាំពើោរប ោះបឆ្នត្ប ោះ បក្ោយោរក្បោ

ទធន

ន ោរប

ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់

ប ោះផ្ែរ ។

មាជិររែឋ ភា ក្ត្ូវបធវើោរប

នាម្ជារញ្ច ប់ម្ួយ ផ្ែ ក្ពទ ឹ ធ

ោះបឆ្នត្បោយបញ្ហារ់ថាក្ពម្ ឬម្ិ ក្ពម្ចាំបរោះបញ្ា ើរាយ

មាជិររែឋ ភា

បោយវ ិធើប ើរនែ ។

ោរ់ជូ

។ ោរប ោះបឆ្នត្ប ោះក្ត្ូវបធវបើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

76

ង ើ

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

(ចុ ចទីននះនដ្ម្ មាតកា) ើ បនៅកាន់ ិ ី

មព្តា ៦.(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ

ទាំងម្ូ

/ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)54

ោរប ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់ខាងប ើប ោះ ក្ត្ូវយរម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ ន ។

រនុងររណើ ោរប ោះបឆ្នត្ជុាំទើម្ួយម្ិ ោះបឆ្នត្ជុាំបក្ោយៗបទៀត្ ។

ោរប

មាជិររែឋ ភា

ាំបរច

ើត្ិវ ិធើែផ្ែ ប ោះ

ឹងក្ត្ូវអ ុវត្តចាំបរោះ

មព្តា ៧.ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ប ោះ ក្ត្ូវ បែើម្ ត្ ើ ោ ិ

ក្បោ ជាោរក្បញាប់

បចចុបប នប ោះបៅ ។

ាំ ពើ ិងយរម្រអ ុវត្តោប់ាង

រាជធា ភ ើ នាំបពញ, នថ្ៃទើ ១៣ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ រនងព្រះបរម្នាម្ និងោម្ព្រះរាជព្ោស់បង្គគប់ ុ ព្បម្ុមរដ្ឋសទ ីត ី

ហតថមលខា និងព្រះរាជលញ្ឆ ររ

យរប ចរតក្ើ ោបបងគាំទូ ថាវយ

ូម្ឡាយក្ពោះ

ញឹរ បុននៃ

តប ខាក្ពោះម្ោរេក្ត្

ព្រឹទធសាជិរ និងជាព្បធានអងគព្បជុំរដ្ឋសភា ហតថមលខា ជា សុទធ 54

បតូរោរប

ោះបឆ្នត្ ពើ បម្លងអ ុម្ត្ ័ បោយ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ ------------------------------------ប ោះពុម្ពប រ ាំ ០១៥) ើ ទ១ ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

l|ទំព័រ

77

(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ

ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ាតិកា ព្បាររធវាទ្ ក្ំណរ់រ ាយល់ អំរីបនព្មើបព្មស់ឯក្សារ

i i i

ទក្ម្ងន់ ោរបរៀបចាំអត្ថបទចងក្រង “រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា " .................................................................. ii បិ ទា ៍ ខា ាំ ់ ម្ួយចាំ ួ ផ្ែ ផ្ត្ងជួបក្បទោះរនុងអត្ថបទគត្យ ត ងក្រង៖ ...............................................................vii ិ ុត្ច ប ចរតក្ើ បោ ន អនរចងក្រង .................................................................................................................................... viii ឯរសារពិបក្ោ​ោះបោប ់ ............................................................................................................................................. ix

បុរវក្ថ្

1

ជំរូក្ទ្ី១ អំរី អ្ិបនរយាយ

2

មាក្ា ១.-....................................................................................................................................................................2 មាក្ា ២.- ...................................................................................................................................................................2 មាក្ា ៣.-...................................................................................................................................................................2 មាក្ា ៤.-....................................................................................................................................................................2 មាក្ា ៥.-....................................................................................................................................................................2 មាក្ា ៦.-....................................................................................................................................................................2

ជំរូក្ទ្ី២ អំរី ព្រេះមហាក្ាសព្រ

3

មាក្ា ៧.- ...................................................................................................................................................................3 មាក្ា ៨.-....................................................................................................................................................................3 មាក្ា ៩.-....................................................................................................................................................................3 មាក្ា ១០.-.................................................................................................................................................................3

មាក្ា ១១.- ថ្មើ.............................................................................................................................................................4

មាក្ា ១២.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................5 មាក្ា ១៣.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................5 មាក្ា ១៤.-.................................................................................................................................................................6 មាក្ា ១៥.-.................................................................................................................................................................6 មាក្ា ១៦.-.................................................................................................................................................................6 មាក្ា ១៧.- ................................................................................................................................................................6

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ១៨.- ថ្មើ.............................................................................................................................................................7 មាក្ា ១៩.- ថ្មើ.............................................................................................................................................................7 មាក្ា ២០.- ................................................................................................................................................................7 មាក្ា ២១.- ................................................................................................................................................................7

មាក្ា ២២.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................8 មាក្ា ២៣.-................................................................................................................................................................8 មាក្ា ២៤.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................8 មាក្ា ២៥.- ................................................................................................................................................................8

មាក្ា ២៦.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................9 មាក្ា ២៧.-................................................................................................................................................................9 មាក្ា ២៨.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................9

មាក្ា ២៩.- ថ្មើ .........................................................................................................................................................10 មាក្ា ៣០.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................10 ជំរូក្ទ្ី ៣ អំរី សិទ្ធិ

ិងក្រណីយក្ិចចរបស់ព្បជារលរដឋខ្មែរ

11

មាក្ា ៣១.-.............................................................................................................................................................. 11 មាក្ា ៣២.- ............................................................................................................................................................. 11 មាក្ា ៣៣.- ............................................................................................................................................................. 11 មាក្ា ៣៤.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................12 មាក្ា ៣៥.- ..............................................................................................................................................................12

មាក្ា ៣៦.-..............................................................................................................................................................13 មាក្ា ៣៧.-..............................................................................................................................................................13

មាក្ា ៣៨.-.............................................................................................................................................................. 14 មាក្ា ៣៩.-.............................................................................................................................................................. 14

មាក្ា ៤០.-...............................................................................................................................................................15 មាក្ា ៤១.-...............................................................................................................................................................15 មាក្ា ៤២.- ..............................................................................................................................................................15 មាក្ា ៤៣.-.............................................................................................................................................................. 16 មាក្ា ៤៤.-............................................................................................................................................................... 16 មាក្ា ៤៥.-............................................................................................................................................................... 16 មាក្ា ៤៦.-............................................................................................................................................................... 17

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ៤៧.- .............................................................................................................................................................. 17 មាក្ា ៤៨.-............................................................................................................................................................... 17

មាក្ា ៤៩.-............................................................................................................................................................... 18 មាក្ា ៥០.-............................................................................................................................................................... 18 ជំរូក្ទ្ី៤ អំរី របប នោបាយ

19

មាក្ា ៥១.- ថ្មើ........................................................................................................................................................... 19 មាក្ា ៥២.- .............................................................................................................................................................. 19

មាក្ា ៥៣.-............................................................................................................................................................. 20 មាក្ា ៥៤.- ............................................................................................................................................................. 20 មាក្ា ៥៥.-.............................................................................................................................................................. 20 ជំរូក្ទ្ី៥ អំរី នសដឋក្ិចច

21

មាក្ា ៥៦.-...............................................................................................................................................................21 មាក្ា ៥៧.- ..............................................................................................................................................................21 មាក្ា ៥៨.-...............................................................................................................................................................21 មាក្ា ៥៩.-...............................................................................................................................................................21

មាក្ា ៦០.-...............................................................................................................................................................22 មាក្ា ៦១.-...............................................................................................................................................................22 មាក្ា ៦២.- ..............................................................................................................................................................22 មាក្ា ៦៣.-..............................................................................................................................................................22 មាក្ា ៦៤.-...............................................................................................................................................................22 ជំរូក្ទ្ី៦ អំរី អប់រំ វបាប្ម៌

ិងសងគមក្ិចច

23

មាក្ា ៦៥.-.............................................................................................................................................................. 23 មាក្ា ៦៦.-.............................................................................................................................................................. 23 មាក្ា ៦៧.- ............................................................................................................................................................. 23

មាក្ា ៦៨.-...............................................................................................................................................................24 មាក្ា ៦៩.-...............................................................................................................................................................24 មាក្ា ៧០.- ..............................................................................................................................................................24 មាក្ា ៧១.- .............................................................................................................................................................24

មាក្ា ៧២.-............................................................................................................................................................. 25

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ៧៣.-............................................................................................................................................................. 25 មាក្ា ៧៤.- ............................................................................................................................................................. 25 មាក្ា ៧៥.- ............................................................................................................................................................. 25 ជំរូក្ទ្ី ៧ អំរី រដឋសភា

26

មាក្ា ៧៦.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................26 មាក្ា ៧៧.-..............................................................................................................................................................26 មាក្ា ៧៨.- ..............................................................................................................................................................27 មាក្ា ៧៩.- ..............................................................................................................................................................27

មាក្ា ៨០.-...............................................................................................................................................................28 មាក្ា ៨១.-...............................................................................................................................................................28

មាក្ា ៨២.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................29 មាក្ា ៨៣.-..............................................................................................................................................................29 មាក្ា ៨៤.-.............................................................................................................................................................. 30 មាក្ា ៨៥.-.............................................................................................................................................................. 30 មាក្ា ៨៦.-.............................................................................................................................................................. 30

មាក្ា ៨៧.- ..............................................................................................................................................................31 មាក្ា ៨៨.- ថ្មើ(ពើរ) ..................................................................................................................................................31 មាក្ា ៨៩.-.............................................................................................................................................................. 32 មាក្ា ៩០.- ថ្មើ (ពរើ ) ................................................................................................................................................ 32

មាក្ា ៩១.- ថ្មើ.......................................................................................................................................................... 33 មាក្ា ៩២.- ............................................................................................................................................................. 33 មាក្ា ៩៣.- ថ្មើ ......................................................................................................................................................... 33

មាក្ា ៩៤.-...............................................................................................................................................................34 មាក្ា ៩៥.-...............................................................................................................................................................34 មាក្ា ៩៦.-...............................................................................................................................................................34

មាក្ា ៩៧.- ............................................................................................................................................................. 35 មាក្ា ៩៨.-.............................................................................................................................................................. 35

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ជំរូក្ទ្ី ៨ អំរី ព្រឹទ្ធសភា

36

មាក្ា ៩៩.- ថ្មើ...........................................................................................................................................................36 មាក្ា ១០០.- ថ្មើ........................................................................................................................................................36 មាក្ា ១០១.- ថ្មើ ......................................................................................................................................................37 មាក្ា ១០២.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................37 មាក្ា ១០៣.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................37

មាក្ា ១០៤.- ថ្មើ........................................................................................................................................................38 មាក្ា ១០៥.- ថ្មើ........................................................................................................................................................38

មាក្ា ១០៦.- ថ្មើ (ម្ួយ) ...........................................................................................................................................39 មាក្ា ១០៧.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................39 មាក្ា ១០៨.- ថ្មើ........................................................................................................................................................39

មាក្ា ១០៩.- ថ្មើ........................................................................................................................................................40 មាក្ា ១១០.- ថ្មើ........................................................................................................................................................40

មាក្ា ១១១.- ថ្មើ (ពរើ ) .............................................................................................................................................. 41 មាក្ា ១១២.- ថ្មើ ....................................................................................................................................................... 41 មាក្ា ១១៣.- ថ្មើ ...........................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................42

មាក្ា ១១៤.- ថ្មើ (ម្ួយ) ...........................................................................................................................................43 មាក្ា ១១៥.- ថ្មើ........................................................................................................................................................43 ជំរូក្ទ្ី ៩ ថ្ែី អំរី សមជរដឋសភា

ិងព្រឹទ្ធសភា

44

មាក្ា ១១៦.- ថ្មើ........................................................................................................................................................44 មាក្ា ១១៧.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................44

ជំរូក្ទ្ី ១០ អំរី រាជរដ្ឋាភិបាល

45

មាក្ា ១១៨.- ថ្មើ (មាក្ា ៩៩ ោ ) ់ .........................................................................................................................45 មាក្ា ១១៩.- ថ្មើ (មាក្ា ១០០ ោ ) ់ ......................................................................................................................45 មាក្ា ១២០.- ថ្មើ (មាក្ា ១០១ ោ ) ់ .....................................................................................................................45 មាក្ា ១២១.- ថ្មើ (មាក្ា ១០២ ោ ) ់ .....................................................................................................................46 មាក្ា ១២២.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៣ ោ ) ់ .....................................................................................................................46 មាក្ា ១២៣.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៤ ោ ) ់ .....................................................................................................................46

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ១២៤.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៥ ោ ) ់ .....................................................................................................................46 មាក្ា ១២៥.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៦ ោ ) ់ .....................................................................................................................47 មាក្ា ១២៦.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៧ ោ ) ់ .....................................................................................................................47 មាក្ា ១២៧.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................47 ជំរូក្ទ្ី ១១ថ្ែី អំរី អំណាចរុលាការ

48

មាក្ា ១២៨.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៩ ោ ) ់ .....................................................................................................................48 មាក្ា ១២៩.- ថ្មើ (មាក្ា ១១០ ោ ) ់ .....................................................................................................................48 មាក្ា ១៣០.- ថ្មើ (មាក្ា ១១១ ោ ) ់ .....................................................................................................................48 មាក្ា ១៣១.- ថ្មើ (មាក្ា ១១២ ោ ) ់ .....................................................................................................................48 មាក្ា ១៣២.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៣ ោ ) ់ ....................................................................................................................48

មាក្ា ១៣៣.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៤ ោ ) ់ .....................................................................................................................49 មាក្ា ១៣៤.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៥ោ ) ់ ......................................................................................................................49 មាក្ា ១៣៥.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៦ ោ ) ់ .....................................................................................................................49 ជំរូក្ទ្ី ១២ ថ្ែី អំរី ព្ក្ុមព្បឹក្ា​ា្មែ ុញ្ញ

50

មាក្ា ១៣៦.- ថ្មើ ...........................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................ 50

មាក្ា ១៣៧.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៨ ោ ) ់ .................................................................................................................... 50 មាក្ា ១៣៨.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៩ ោ ) ់ .................................................................................................................... 50

មាក្ា ១៣៩.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................51 មាក្ា ១៤០.- ថ្មើ........................................................................................................................................................51 មាក្ា ១៤១.- ថ្មើ....................................................................................................................................................... 52 មាក្ា ១៤២.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៣ ោ ) ់ .................................................................................................................... 52 មាក្ា ១៤៣.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៤ ោ ) ់ .................................................................................................................... 52 មាក្ា ១៤៤.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៥ ោ ) ់ .................................................................................................................... 52 ជំរូក្ទ្ី ១៣ ថ្ែី អំរី ការព្រប់ព្រងរដឋបាល

53

មាក្ា ១៤៥.- ថ្មើ (ម្ួយ) .......................................................................................................................................... 53 មាក្ា ១៤៦.- ថ្មើ (ម្ួយ) .......................................................................................................................................... 53

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ជំរូក្ទ្ី ១៤ ថ្ែី អំរី សមជជារិ

54

មាក្ា ១៤៧.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៨ ោ ) ់ .....................................................................................................................54 មាក្ា ១៤៨.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៩ ោ ) ់ .....................................................................................................................54 មាក្ា ១៤៩.- ថ្មើ........................................................................................................................................................54

ជំរូក្ទ្ី១៥ ថ្ែី (រីរ) អំរអ ី ងគការនរៀបចំការនបាេះន្នារ

55

មាក្ា ១៥០.- ថ្ម( ើ ពើរ) .............................................................................................................................................. 55 មាក្ា ១៥១.-ថ្មើ(ពើរ) ................................................................................................................................................56

ជំរូក្ទ្ី ១៦ ថ្ែី (រីរ) អំរី អា ុភារ ការនសើនរើ

ិងវិនសា្ ក្មែរដឋ្មែ ុញ្ញ

57

មាក្ា ១៥២.- ថ្ម( ់ ......................................................................................57 ើ ពរើ ) (មាក្ា១៥០ថ្មើ មាក្ា ១៣១ ោ ) មាក្ា ១៥៣.- ថ្មើ(ពរើ ) (មាក្ា ១៥១ ថ្មើ មាក្ា ១៣២ ោ ) ់ ....................................................................................57 មាក្ា ១៥៤.- ថ្មើ(ពរើ ) ...............................................................................................................................................57 មាក្ា ១៥៥.- ថ្មើ(ពើរ) ...............................................................................................................................................57

ជំរូក្ទ្ី ១៧ ថ្ែី (រីរ) អំរី អ តរបញ្ញរតិ

59

មាក្ា ១៥៦.- ថ្មើ(ពើរ)(មាក្ា ១៥៤ ថ្មើ)....................................................................................................................59 មាក្ា ១៥៧.- ថ្មើ(ពើរ) (មាក្ា ១៥៥ ថ្មើ មាក្ា ១៣៦ ោ ) ់ ....................................................................................59 មាក្ា ១៥៨.- ថ្ម( ើ ពរើ ) ...............................................................................................................................................59

មាក្ា ១៥៩.- ថ្ម( ើ ពរើ ) ...............................................................................................................................................60 មាក្ា ១៦០.- ថ្មើ(ពរើ )(មាក្ា ១៥៨ ថ្មើ មាក្ា ១៣៩ ោ ) ់ ......................................................................................60 ឧបសមព័ ធទ្ី ១

62

ឧបសមព័ ធទ្ី ២

63

ឧបសមព័ ធទ្ី ៣

64

ឧបសមព័ ធទ្ី ៤

65

់ ត្ិ ....................................................................................................................................................................62 ទងជា បភលងជាត្ិ គររាជ ......................................................................................................................................................63 ញ្ហញជាត្ិ ................................................................................................................................................................64 ោចក្បណិធា ន ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ន ក្ពោះជាោចក្ររម្ពុជា......................................................................................65

រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ឧបសមព័ ធទ្ី ៥

ោចក្បណិធា ក្បធា អ ុក្បធា

66

ង ិ មាជិររែឋ ភា...........................................................................................66

ឧបសមព័ ធទ្ី ៦

ោចក្បណិធា នាយររែឋម្ស្រ តើ ង ិ មាជិររាជរោឋភិ

ឧបសមព័ ធទ្ី ៧

ោចក្បណិធា ក្បធា អ ុក្បធា

បញ្ជីន

្ាេះ

68

........................................................................................68 70

ង ិ មាជិរក្ពឹទធ ភា....................................................................................... 70

គណៈរមាមធោ ត ប៍ រៀបបរៀងរែឋធម្ម ុញ្ញ ិ រអចនិ ស្រ យ

អ ុម្ត្ ័ បោយ ភាធម្ម ុញ្នា ញ ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ ើ ទើ ១

72

នថ្ៃទើ ៣០ ផ្ខ ម្ថ្ ិ ុនា ១៩៩៣.....................................................................................................................................72 វិនសា្ ក្មែរដឋ្មែ ុញ្ញ*

73

ចា​ាប់្មែ ុញ្ញបខ្ ែម

74

ចាប់ធម្ម ុញ្ប ញ ផ្ ម្ ថ

បាំ ៅ ធានា ូវែាំបណើរោរជាក្បក្រត្នើ សាថប័ ជាត្ិ....................................................................75