Ψυχολογια ψυχιατρικη

Ερευνητική Εργασία Α’ Τετραμήνου Α’ Λυκείου Βάσια Σαρμά , Κων/να Τσαρδάκα , Βαγγέλης Σενεγάλιας

Υποθέματα: Ψυχολογία –Ψυχιατρική

2016-2017

Πίνακας περιεχομένων ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ..................................................................... 2 Περίληψη................................................................................................................................... 4 Πρόλογος (Προβληματική) 4ης ομάδας ..................................................................................... 4 Ερευνητικά Ερωτήματα ............................................................................................................. 5 ΥΠΟΘΕΜΑ 1. Πως αντιμετωπίζει η κοινωνία σήμερα έναν σοβαρά ψυχικά ασθενή άνθρωπο;................................................................................................................................... 5 ΥΠΟΘΕΜΑ 2 . Υπάρχουν νέοι τρόποι εναλλακτικής θεραπείας για ψυχικά νοσήματα;......... 7 ΥΠΟΘΕΜΑ 3 Είναι ένας ψυχικά άρρωστος επικίνδυνος για την κοινωνία; ......................... 11 ΥΠΟΘΕΜΑ 4. Ο σωστός θεραπευτής μπορεί να γίνει ο κατάλληλος γιατρός της ψυχής του ασθενή; ................................................................................................................................... 13 Συμπεράσματα ........................................................................................................................ 16 ΥΠΟΘΕΜΑ 1. Πως αντιμετωπίζει η κοινωνία σήμερα έναν σοβαρά ψυχικά ασθενή άνθρωπο;................................................................................................................................. 16 ΥΠΟΘΕΜΑ 2 . Υπάρχουν νέοι τρόποι εναλλακτικής θεραπείας για ψυχικά νοσήματα; ....... 16 ΥΠΟΘΕΜΑ 3 Είναι ένας ψυχικά άρρωστος επικίνδυνος για την κοινωνία;.......................... 16 ΥΠΟΘΕΜΑ 4. Ο σωστός θεραπευτής μπορεί να γίνει ο κατάλληλος γιατρός της ψυχής του ασθενή;.................................................................................................................................... 17 Βιβλιογραφία .......................................................................................................................... 18 Παράρτημα:............................................................................................................................. 20 Στατιστικά Αποτελέσματα ...................................................................................................... 20

1

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 2 τύποι ερευνητικών εργαλείων α) Οι γραπτές παραγωγές (ερωτηματολόγια, τεστ) Πλεονεκτήματα : άμεση αποδελτίωση, δυνατότητα συλλογής πολλών δεδομένων, συνθήκες παραγωγής λόγου που ευνοούν την αντικειμενικότητα της έρευνας αφού είναι οι ίδιες για όλους τους συμμετέχοντες και είναι γνωστές εκ των προτέρων. Μειονεκτήματα : άγνωστοι μεσολαβητές, άγνωστες συνθήκες συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων τις οποίες και δεν μπορούμε να ελέγξουμε και να καθορίσουμε εκτός και αν οργανώσουμε εμείς οι ίδιοι την περίσταση κατά την οποία θα συμπληρωθούν, μη κατανόηση των ερωτημάτων. β) Οι προφορικές παραγωγές (συνεντεύξεις, παρατηρήσεις μαθημάτων – τάξεων ή ομάδων εργασίας - συλλογικές εργασίες, ηχογραφήσεις) Πλεονεκτήματα : δυνατότητα εξέτασης/διερεύνησης και άλλων ερωτημάτων τα οποία προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή της συνέντευξης, μεγάλος αριθμός πληροφοριών που μπορούν να ελεγχθούν, έλεγχος των συνθηκών παραγωγής του λόγου. Μειονεκτήματα : Χρονοβόρα διαδικασία τόσο για τη συλλογή των δεδομένων όσο και για την απομαγνητοφώνηση και την αποδελτίωσή τους.

2

1. Το ερωτηματολόγιο - Αφορά ένα μεγάλο σύνολο ατόμων, το οποίο πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό του ερευνούμενου πληθυσμού.

- Αποτελείται από μία σειρά ερωτημάτων που αρθρώνονται σύμφωνα με πολλές μεταβλητές: τη μεταβλητή που αφορά τα στοιχεία ταυτότητας του ερωτηθέντος (ηλικία, φύλο, κοινωνικό επίπεδο) και αυτές που σχετίζονται με τις πληροφορίες που θέλουμε να εξασφαλίσουμε μέσω των διαφόρων ερωτημάτων.

- Επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων που αφορούν συμπεριφορές, γνώμες, προσμονές, ανάγκες, κίνητρα.

- Στοχεύει στην εκτίμηση κάποιων απόλυτων και σχετικών μεγεθών, στην περιγραφή ενός πληθυσμού και στην επαλήθευση των υποθέσεων. Η δημιουργία ενός ερωτηματολογίου - Καθορισμός του αντικειμένου μελέτης - Καθορισμός του πληθυσμού και των χαρακτηριστικών του - Ορισμός των ομάδων ερωτήσεων - Δημιουργία ενός πρώτου ερωτηματολογίου - Καθορισμός του δείγματος - Διεξαγωγή μίας προ-έρευνας σε μικρό ποσοστό ερωτηθέντων με σκοπό τον έλεγχο της εγκυρότητας και της αντιπροσωπευτικότητας του ερωτηματολογίου.

- Δημιουργία του τελικού ερωτηματολογίου σύμφωνα με τα αποτελέσματα του prétest και έχοντας υπόψη ότι ο χρόνος συμπλήρωσής του από τον ερωτηθέντα δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 30 λεπτά.

3

Περίληψη Στις μέρες μας οι ψυχικά ασθενείς βρίσκονται ανάμεσα μας και αντιμετωπίζονται σαν κανονικοί άνθρωποι, αφού έχουν και κάποια δικαιώματα (εργασίας, να έχει άποψη και γνώμη). Παρ’ όλα αυτά , η ρατσιστική συμπεριφορά προς αυτούς συνεχίζει να υπάρχει και συνήθως λόγω προκατάληψης. Κάποιοι μύθοι και αντιλήψεις γίνονται αποδεκτές από τον περίγυρο και έτσι το άτομο περιθωριοποιείται . Σημαντικός επίσης παράγοντας για την ένταξη του ψυχικά ασθενούς στην κοινωνία είναι η οικογένεια. Συνεπώς να νιώθουν αρνητικά συναισθήματα όπως απογοήτευση , ντροπή και άγχος , αλλά δεν εκφράζουν τις ανησυχίες τους στον ψυχικά ασθενή καθώς ήδη έχει την πίεση από τον εαυτό του. Από τις αυθαίρετες εκτιμήσεις της πραγματικότητας οι άνθρωποι έχουν την τάση να στιγματίζουν τα άτομα που δεν «ταιριάζουν» με τις αντιλήψεις τους . Έτσι το άτομο που πάσχει από ψυχική ασθένεια στιγματίζεται και οδηγείται προς την εσωστρέφεια. Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχουν πλέον καινούριοι μέθοδοι ψυχοθεραπείας όπως η παιγνιοθεραπεία , η μουσικοθεραπεία και άλλες μέθοδοι που επιτρέπουν το άτομο να περνάει ξέγνοιαστα και να θεραπεύεται συγχρόνως. Άλλα τι κάνει ακριβώς έναν ψυχικά ασθενή επικίνδυνο ; Συνήθως με την στρεβλή παρουσίαση των ΜΜΕ το άτομο που πάσχει είναι συσχετισμένο με τη βία και την εγκληματικότητα, με αποτέλεσμα ο κόσμος να φοβάται και να τον αποφεύγει .Όπως όλες οι επιστήμες, η ψυχιατρική και η ψυχολογία έχουν αναπτυχθεί και με θετικό και με αρνητικό τρόπο. Οι μέθοδοι θεραπείας έχουν εξελιχθεί και ο ψυχολόγος έχει βρει νέους τρόπους για να επικοινωνεί με τον ασθενή. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε ακριβώς πόσο αξιόπιστος ή πόσο καλός θεραπευτής είναι . Έτσι διεξάχθηκε ένα πείραμα το οποίο υλοποίησε ο Ντέιβιντ Ρόζενχαν για να αποδείξει το γεγονός ότι οι ειδικευόμενοι δεν μπορούν να κάνουν σωστές διαγνώσεις. Μέχρι σήμερα , κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ένα οι ψυχολόγοι είναι σωστοί θεραπευτές .

Πρόλογος (Προβληματική) 4ης ομάδας Στο πρώτο τετράμηνο το θέμα της έρευνας μας είναι « Τέχνες-Επιστήμες- Ψυχολογία ». Ο λόγος που επιλέξαμε το θέμα της « ψυχολογίας-ψυχασθένειας » είναι γιατί τα τελευταία χρόνια η ψυχολογία έχει εξελιχθεί λόγω της προόδου της επιστήμης με την βοήθεια της τεχνολογίας. Υπάρχουν νέοι μέθοδοι ψυχανάλυσης αλλά και θεραπείας των ασθενών όπως και καλύτερη εκπαίδευση των ψυχολόγων ( ψυχιάτρων)– θεραπευτών. Έτσι αποφασίσαμε να ερευνήσουμε αυτό το θέμα εις βάθος και να αναζητήσουμε τις ήπιες μεθόδους θεραπείας οι οποίες αποφεύγουν την χρήση συνταγογραφημένων φαρμάκων. Επιπλέον, θα ερευνήσουμε τα συμπτώματα ψυχασθένειας ή οποιασδήποτε σοβαρής ψυχικής ασθένειας.

4

Ερευνητικά Ερωτήματα 1. Πως αντιμετωπίζει η κοινωνία σήμερα έναν σοβαρά ψυχικά ασθενή άνθρωπο; 2. Υπάρχουν νέοι τρόποι εναλλακτικής θεραπείας για ψυχικά νοσήματα; 3. Είναι ένας ψυχικά άρρωστος επικίνδυνος για την κοινωνία; 4. Ο σωστός θεραπευτής μπορεί να γίνει ο κατάλληλος γιατρός της ψυχής του ασθενή;

Κύριο Θέμα

ΥΠΟΘΕΜΑ 1. Πως αντιμετωπίζει η κοινωνία σήμερα έναν σοβαρά ψυχικά ασθενή άνθρωπο; Η εικόνα ενός ψυχιατρικά ασθενή Στην δεκαετία του 70 και ύστερα άρχισε να υπάρχει μια νέα αντίληψη για τους ψυχικά ασθενείς. Πολλοί είναι υπέρ της κατάργησης του ψυχιατρείου για να μπορεί ο ασθενής να κοινωνικοποιείται και να περιθάλπεται στην κοινότητα , για να ζήσει ανεξάρτητα και στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις. Ωστόσο σήμερα ο ψυχικά ασθενής αντιμετωπίζεται με ρατσιστικό τρόπο. Συνήθως πλέκονται σειρές μύθων οι οποίες δημιουργούν μια διαστρεβλωμένη εικόνα για την πραγματικότητα. Οι μύθοι και οι αντιλήψεις για έναν ψυχικά ασθενή Σήμερα υπάρχει μια διαδεδομένη αντίληψη ότι ο ψυχικός ασθενής είναι δαιμονισμένος και συνήθως αυτές οι απόψεις γίνονται λιγότερο αποδεκτές. Η πιο αποδεκτή άποψη είναι ότι ο ψυχικά ασθενής είναι επικίνδυνος , τόσο για τον εαυτό του , όσο και για τους γύρω του. Η εικόνα του ψυχοπαθή δολοφόνου που δεν ελέγχει τις σειρές με εγκλήματα που διαπράττει στηρίζεται από τα ΜΜΕ μέσω των θρίλερ. Επιπλέον , στηρίζεται η άποψη ότι ο ψυχιατρικά ασθενής δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως οι άλλοι άνθρωποι . Για παράδειγμα , να εργαστεί , να βγαίνει έξω , ούτε να ενταχθεί στην κοινωνία. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να κρίνουν τους ασθενείς με βάση την συμπεριφορά τους . Υπάρχει η προκατάληψη ότι ο ψυχικά ασθενής μπορεί να κολλήσει και άλλους και ο φόβος της μετάδοσης φοβίζει τον περίγυρο και το οικογενειακό περιβάλλον. Άλλη μία διαδεδομένη αντίληψη είναι ότι η επικοινωνία με έναν ψυχικά ασθενή είναι εξαιρετικά δύσκολη , όμως η ψυχική ασθένεια δεν ταυτίζεται με την νοητική καθυστέρηση καθώς η ψυχική ασθένεια εκδηλώνεται στην εφηβεία ή στην ενήλικη ζωή ενώ η νοητική καθυστέρηση εκδηλώνεται σε παιδική

5

ηλικία. Επίσης η ψυχική ασθένεια και τη η σχιζοφρένεια προσβάλλει όχι μόνο τους λιγότερο ή περισσότερο έξυπνους αλλά και τις ιδιοφυίες.

Η αντιμετώπισή τους από τον στενό κύκλο του ατόμου

Όταν οι γονείς και οι συγγενείς έρχονται αντιμέτωποι με ένα μέλος της οικογένειάς τους που είναι ψυχικά ασθενής , νιώθουν ποικίλα συναισθήματα. Αρχικό στάδιο είναι η άρνηση , δηλαδή ότι δεν μπορούν να αποδεχτούν την αλήθεια και να συμφιλιωθούν με την ιδέα. Ύστερα , πενθούν που η ζωή του μέλους αλλάζει και νιώθουν ότι γκρεμίζονται τα όνειρα και οι προσδοκίες για το μέλλον του ατόμου που έχουν διαδραματιστεί . Και αργότερα έρχονται τα συναισθήματα απογοήτευσης , ματαίωσης ,ντροπής , φόβου , άγχους και ενοχής , θλίψης και απελπισίας. Συνήθως οι συγγενείς δεν μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους , και κυρίως στον άρρωστο , διότι ήδη σηκώνει το φορτίο της αρρώστιας του. Επίσης δεν μπορούν να τα εκφράσουν ούτε στον περίγυρο , διότι συνήθως είναι επηρεασμένοι από την αρνητική πλευρά της ψυχικής ασθένειας .

Η αντιμετώπισή τους από την κοινωνία και το ευρύτερο κοινωνικό σύστημα.

Ο άνθρωπος οδηγείται σε αυθαίρετες εκτιμήσεις της πραγματικότητας ιδιαίτερα όταν αισθάνεται φόβο και άγχος λόγω της προκατάληψης , των στερεοτύπων και της διάκρισης . Συνήθως επηρεάζονται από άλλους χωρίς να έχουν κάνει μελέτη του θέματος, οπότε η άποψη αυτή δεν έχει υπόσταση. Πολλοί υποτιμούν και περιθωριοποιούν τον ψυχικά ασθενή κάνοντάς τον να αισθάνεται υποτίμηση , ντροπή και δυσφορία . Έτσι το άτομο έχει την τάση της απόσυρσης και της απόκρυψης. Ο στιγματισμός και ο κοινωνικός αποκλεισμός οφείλονται στην έλλειψη γνώσεων για αυτές τις ασθένειες. Οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν την τάση να γελοιοποιούν και να περιθωριοποιούν το διαφορετικό , διότι πιστεύουν ότι αυτό απειλεί την συνοχή τους ως κοινωνία. Για αυτό το λόγο , οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποια ψυχολογικά προβλήματα , φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια από έναν ειδικό διότι πιστεύουν ότι είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να ντρέπονται. Επιπλέον, όσοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τέτοια προβλήματα αποφεύγουν να το γνωστοποιούν και να το συζητούν με τους συγγενείς , συνάδελφους η ακόμα και φίλους καθώς τρομοκρατούνται στην ιδέα της απόρριψης. «Το στίγμα ή αλλιώς το σημάδι συνοδεύει το άτομο και το υπονομεύει ριζικά την κοινωνική του θέση .» Το στίγμα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διακρίσεις που επιδεινώνουν άσκοπα τα προβλήματα των ατόμων με ψυχική ασθένεια. Τέτοιες διακρίσεις μειώνουν τον αριθμό των πόρων για την αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας, την διαθεσιμότητα χώρων στέγασης, τις ευκαιρίες για εργασία και κοινωνικές συναναστροφές, δημιουργώντας προβλήματα

6

που στη συνέχεια αυξάνουν ακόμα περισσότερο το στίγμα που σχετίζεται με την ασθένεια. Το στίγμα που σχετίζεται με την σχιζοφρένεια, οδηγεί σε συχνές , στρεβλές αναπαραστάσεις από τα ΜΜΕ , που με την σειρά τους βοηθούν στην διαιώνιση των αρνητικών στερεοτύπων. Επίσης μπορεί να έχει και επιπτώσεις στην πορεία της νόσου. Υποστηρίζεται ότι οι ασθενείς που έχουν αποδεχτεί τη διάγνωση της ψυχικής ασθένειας αισθάνονται μια εσωτερική πίεση να πειθαρχήσουν στο στερεότυπο του ανήμπορου και άχρηστου , με επακόλουθο τη μεγαλύτερη κοινωνική απόσυρση και την υιοθέτηση του ρόλου του ανάπηρου. Αναπτύσσει έτσι, συναισθήματα ματαίωσης και απογοήτευσης, ντροπής και ενοχής, οδηγείται στην «εσωστρέφεια», στο ερμητικό κλείσιμο στον «εαυτό του» και σηκώνει μόνος το βαρύ φορτίο της αρρώστιας με το δικό του τρόπο. Ο δρόμος αυτός τον οδηγεί τελικά στην περιθωριοποίηση, την απομόνωση και τον αποκλεισμό. Επιπλέον, συχνά δυσκολεύεται ή δεν τολμά να αναζητήσει βοήθεια γιατί έχει να αντιμετωπίσει το τείχος της προκατάληψης που ορθώνεται μπροστά του.

Αντιμετώπιση του στίγματος και καταπολέμηση των προκαταλήψεων .

Σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση του στίγματος είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τα ζητήματα της ψυχικής υγείας . Σε αυτό μπορούν να συμβάλλουν ποίκιλες πρωτοβουλίες και εκστρατείες σε τοπικό ή και εθνικό επίπεδο. Πολύ μεγάλη σημασία έχουν εκστρατείες που βοηθούν στην επαφή του κοινού με τους ψυχικά ασθενείς . Αυτό μπορεί να γίνει σε επίπεδο γειτονιάς και ιδιαίτερα όπου υπάρχουν Μονάδες Ψυχικής Υγείας. Επιπλέον, τα ΜΜΕ μπορούν να βοηθήσουν στην ευαισθητοποίηση του κοινού και παρουσιάζουν θετικά τις ιδιαιτερότητες των ψυχικά ασθενών. Με διάφορες δράσεις όπως στη χώρα μας υπάρχει το πρόγραμμα των «Κυνηγών Στίγματος». Ο ρόλος τους είναι να παρακολουθούν και να ανιχνεύουν ρατσιστικές συμπεριφορές και να επεμβαίνουν με συστάσεις και όπου χρειάζεται με καταγγελίες των στιγματιστικών συμπεριφορών. Μεγάλο ρόλο έχει και η οικογένεια , η οποία πρέπει να ενθαρρύνει και να υπερασπιστεί τους συγγενείς τους για μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Στόχος του περιορισμού του στίγματος είναι η ανάδειξη των ικανοτήτων των ασθενών και η συζήτηση με τον ασθενή .

ΥΠΟΘΕΜΑ 2 . Υπάρχουν νέοι τρόποι εναλλακτικής θεραπείας για ψυχικά νοσήματα;

Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί νέοι εναλλακτικοί τρόποι ψυχοθεραπείας , οι οποίοι έχουν κύρια βάση τις τέχνες και αρμόζουν σε όλες τις ομάδες ηλικιών. Η

7

πλειοψηφία από αυτές δεν χορηγεί ψυχοφάρμακα και επίσης , είναι ψυχαγωγικές και κάνουν τον άνθρωπο να ξεχνάει τις έννοιες και τα προβλήματά του περνώντας λίγο χρόνο ξέγνοιαστος. Παιγνιοθεραπεία

Είναι μία μορφή ψυχοθεραπείας , η οποία απευθύνεται σε παιδιά (3-13 ετών) και αυτό γιατί τα παιδιά δε μπορούν πάντα να εκφράσουν τα άγχη τους, δε συνεργάζονται εύκολα και έτσι οι συνήθεις μέθοδοι ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιούνται για τους ενήλικες κρίνονται ακατάλληλες. Η παιγνιοθεραπεία χρησιμοποιεί το παιχνίδι και μέσω αυτού τα παιδιά εκφράζουν τις ανησυχίες, τις επιθυμίες, τους φόβους τους και κατανοούν μπερδεμένα συναισθήματα και δυσάρεστα γεγονότα ενώ διευκολύνεται η επικοινωνία των ενηλίκων με των εσωτερικό κόσμο των παιδιών .Στο χώρο της παιγνιοθεραπείας το παιδί έχει στη διάθεση του μια ποικιλία από παιχνίδια και υλικά, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει για να εκφραστεί συναισθηματικά, χωρίς να δώσει εξηγήσεις, όπως άμμο, πηλό, κούκλες, ζώα, μουσικά όργανα, κουκλοθέατρο, κ. α. Ο παιγνιοθεραπευτής ενθαρρύνει το παιδί να χρησιμοποιήσει αυτά τα υλικά ώστε να αναγνωρίσει και να εξερευνήσει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του. Απώτεροι στόχοι της παιγνιοθεραπείας είναι: η κοινωνικοποίηση του παιδιού, η ανάπτυξη της δημιουργικότητας του, η κατανόηση και η έκφραση συναισθημάτων, δυσκολιών και συγκρούσεων, η οργάνωση του «εγώ» και η κατανόηση του «είμαι» και του «θέλω».

Μουσικοθεραπεία

Η μουσικοθεραπεία βασίζεται στην κατάλληλη χρήση της μουσικής και των μουσικών στοιχείων με στόχο την υποστήριξη, βελτίωση ή αποκατάσταση της διανοητική, φυσικής και συναισθηματικής υγείας και ενδείκνυται για άτομα όλων των ηλικιών, παιδιά, εφήβους, ενήλικες, ηλικιωμένους. Ο στόχος της είναι καθαρά θεραπευτικός και όχι καλλιτεχνικός και γι’ αυτό οι θεραπευόμενοι δεν απαιτείται να έχουν καμία προηγούμενη γνώση ή επαφή με τη μουσική για να επωφεληθούν. Η μουσικοθεραπεία αν και έχει τις ρίζες της στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ωστόσο δεν είναι τόσο διαδεδομένη στην Ελλάδα όσο στην Αμερική, τη Μεγάλη Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μουσική στη μουσικοθεραπεία χρησιμοποιείται ως μέσο επικοινωνίας, έκφρασης και δημιουργικότητας, προσφέροντας στα άτομα που έχουν περιορισμένες δυνατότητες λεκτικής επικοινωνίας έναν εναλλακτικό τρόπο έκφρασης. Παράλληλα, όμως, απευθύνεται και σε άτομα που ενώ μπορεί να έχουν μια άρτια ικανότητα επικοινωνίας μέσα από το λόγο, ωστόσο μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολία έκφρασης μέσα από αυτόν και η συγκεκριμένη θεραπεία μπορεί να τους προσφέρει εναλλακτικές διεξόδους έκφρασης. Η μουσικοθεραπεία συμβάλλει στη θεραπεία ή/ και στη βελτίωση σωματικών, ψυχικών,

8

συναισθηματικών και πνευματικών ασθενειών ή δυσκολιών, όπως είναι ο χειρισμός του καθημερινού συσσωρευμένου άγχους, αναπτυξιακά και μαθησιακά προβλήματα, νόσος Alzheimer, βελτίωση μνήμης, απελευθέρωση και ενίσχυση συναισθηματικής έκφρασης, διευκόλυνση διαπροσωπικής επικοινωνίας κ.α.

Χοροθεραπεία

Η χοροθεραπεία είναι η ψυχοθεραπευτική τεχνική η οποία χρησιμοποιεί την κίνηση σα μια διαδικασία προώθησης της συναισθηματικής, νοητικής και φυσικής ολοκλήρωσης του ατόμου. Η σωματική κίνηση αντικατοπτρίζει τις ψυχικές καταστάσεις και διεργασίες ενώ συγχρόνως οι αλλαγές στην κίνηση του σώματος μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγές και βελτίωση στην πνευματική και ψυχική κατάσταση του ατόμου και να συμβάλλουν στην ολοκλήρωση και ανάπτυξη του εαυτού. Η χοροθεραπεία απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και πληθυσμιακές ομάδες, σε άτομα που βιώνουν συναισθηματικά προβλήματα, πίεση άγχος, σε άτομα που θέλουν ν’ αναπτύξουν τις προσωπικές τους ικανότητες επικοινωνίας, σε άτομα που δυσκολεύονται να εκφραστούν λεκτικά ή αποφεύγουν το συναίσθημα και σε άτομα που τα προβλήματα τους επιδρούν στο σώμα τους, όπως διαταραχή της εικόνας του σώματος, δυσκολίες κίνησης κ.α. Η χοροθεραπεία συμβάλλει στη βελτίωση της αυτογνωσίας και αυτοεκτίμησης, στη βελτίωση της προσαρμοστικότητας, στην έκφραση και διαχείριση επίπονων σκέψεων και συναισθημάτων, στην ανάπτυξη ικανοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνιακών δεξιοτήτων και στην κατανόηση του εαυτού μας με τους άλλους.

Αρωματοθεραπεία

Η αρωματοθεραπεία χρησιμοποιεί αιθέρια έλαια, για την αντιμετώπιση παθήσεων. Τα έλαια προέρχονται από διάφορα μέρη φυτών. Αναμειγνύονται με άλλη ουσία (λάδι, λοσιόν ή αλκοόλ) και στη συνέχεια τοποθετούνται στο δέρμα, εισπνέονται ή ψεκάζονται στον αέρα. Η αρωματοθεραπεία μπορεί ενδεχομένως να προάγει τη χαλάρωση και βοηθά στην ανακούφιση του στρες. Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως εγκαύματα, μολύνσεις, κατάθλιψη, αυπνία και υπέρταση. Ωστόσο μέχρι τώρα υπάρχουν περιορισμένες επιστημονικές ενδείξεις που να στηρίζουν ισχυρισμούς ότι η αρωματοθεραπεία προλαμβάνει αποτελεσματικά ή θεραπεύει νόσους.

Υπνοθεραπεία

9

Η υπνοθεραπεία είναι μια ψυχοθεραπευτική θεραπεία με την οποία ο θεραπευτής χρησιμοποιεί την ύπνωση για να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να αυτοϋπνωτιστεί για να αλλάξει συναισθήματα, αντιλήψεις, σκέψεις και συμπεριφορά. Η ύπνωση δεν είναι μια μορφή ύπνου. Είναι μια νοητική κατάσταση στην οποία το άτομο είναι σε θέση να εφαρμόζει τις συστάσεις και παροτρύνσεις που του γίνονται καταστέλλοντας τις δυνάμεις της συνειδητής κριτικής .Οι περισσότεροι άνθρωποι αναφέρουν ότι η ύπνωση είναι μια ευχάριστη εμπειρία ηρεμίας και χαλάρωσης. Η ύπνωση επιτρέπει στον θεραπευόμενο να βιώσει σκέψεις και εικόνες σαν να είναι πραγματικές. Τα άτομα που κάνουν υπνοθεραπεία δεν χάνουν τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους κατά την διάρκεια της ύπνωσης. Έχουν πλήρη επίγνωση της ταυτότητάς των και του χώρου που βρίσκονται και θυμούνται τα πάντα, εκτός από την περίπτωση που η αμνησία είναι στόχος της θεραπείας.

Δραματοθεραπεία

Η Δραματοθεραπεία είναι ένα είδος θεραπείας ,η οποία χρησιμοποιώντας τις τεχνικές του θεάτρου έχει ως στόχο τη βελτίωση της ψυχικής υγείας του ασθενούς. Η Δραματοθεραπεία μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε κατά μόνος είτε σε ομάδες ανθρώπων. Η Δραματοθεραπεία ως θεραπευτική μέθοδος έχει τη βάση της στο Ψυχόδραμα. Οι συμμετέχοντες εκτίθενται με συγκεκριμένη μέθοδο(παιχνίδι ρόλων ,μουσική ,χορός, ζωγραφική ,κουκλοθέατρο)στο ερέθισμα που τους αγχώνει ώστε με το πέρασμα του χρόνου να αποκτήσουν τις ικανότητες που θα τους κάνουν να ελαχιστοποιήσουν την ενόχληση .

Χιούμορ / Γελωτοθεραπεία

Το χιούμορ είναι ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό το οποίο χαρίζει στο άτομο ευεξία, ανακούφιση, χαρά, και ενέργεια, ώστε να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες και τα προβλήµατα που προκύπτουν στην καθημερινή του ζωή. Γι’ αυτό το λόγο αλλά και γιατί έχει αποδειχθεί πως το γέλιο ως αποτέλεσμα του χιούμορ βοηθά την άμυνα του οργανισμού , όχι µόνο την ψυχική αλλά και την σωματική, το χιούμορ αποτελεί ένα παρά πολύ σημαντικό στοιχείο για τον άνθρωπο. Το γέλιο έχει χρησιμοποιηθεί ως θεραπευτικό εργαλείο ανά τους αιώνες ως ένα φυσικό φάρμακο στη διάθεση όλων που παρέχει οφέλη στη σωματική, τη συναισθηματική και την κοινωνική ευεξία του ατόμου. Μερικά από τα οφέλη της θεραπείας γέλιου, βάσει ορισμένων μελετών, είναι ότι μπορεί να ανακουφίσει το άγχος και να χαλαρώσει ολόκληρο το σώμα.

10

ΥΠΟΘΕΜΑ 3 Είναι ένας ψυχικά άρρωστος επικίνδυνος για την κοινωνία; Η εικόνα των ψυχικά ασθενών από τα ΜΜΕ Η παραπομπή στη βία και την εγκληματικότητα είναι το πιο χαρακτηριστικό πλαίσιο στο οποίο εντοπίζεται η παρουσίαση της ψυχικής ασθένειας στα ΜΜΕ. Υπάρχει η διαδεδομένη αντίληψη ότι ο ψυχιατρικός ασθενής είναι δαιμονισμένος ή άτομο το οποίο υφίσταται τα αποτελέσματα της Θείας Δίκης , πληρώνοντας για τα αμαρτήματά του, αλλά δεν είναι ευρύτατα αποδεκτή από μεγάλο αριθμό ανθρώπων παρά μόνο ελάχιστους. Είναι όμως ευρύτατα αποδεκτή η αντίληψη ότι ο ψυχικά ασθενής είναι επικίνδυνος για την εαυτό του και το περιβάλλον του. Η εικόνα ενός παράφρονα ανθρώπου είναι το αγαπημένο θέμα ενός σεναριογράφου για θρίλερ. Από την άλλη πλευρά , τα δελτία ειδήσεων και οι εφημερίδες δίνουν μεγάλη έμφαση στα εγκλήματα που γίνονται από άτομα με ψυχικές διαταραχές. Έτσι , οι εικόνες της ψυχικής ασθένειας συχνά αναφέρονται στην ευαλωτότητα των ψυχικά ασθενών, τη θυματοποίησή τους, τις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, στην εξαθλίωση και τον υποβιβασμό της ποιότητας της ζωής τους ή στις συχνά άθλιες συνθήκες εγκλεισμού τους. Επιπλέον, η παρουσίαση της ψυχικής ασθένειας, όταν δεν πραγματοποιείται σε πλαίσιο τρομολαγνείας, γίνεται μελόδραμα, η εικόνα του «τρελού» δίνεται με τρόπο που, όταν δεν προκαλεί το φόβο και την απέχθεια, προκαλεί τον οίκτο και τη λύπη. Αυτές οι μελοδραματικές προσεγγίσεις της ψυχικής ασθένειας, καθιστώντας τους ψυχικά ασθενείς αντικείμενα του οίκτου της κοινής γνώμης.

Οι θετικές παράμετροι της ψυχικής ασθένειας

Τα ΜΜΕ και γενικά η κοινωνία , θα μπορούσαν να αναδείξουν ελπιδοφόρες διαστάσεις του θέματος, όπως η βελτίωση των συνθηκών ζωής των χρόνιων ασθενών και οι πιθανότητες ένταξής τους με τη δημιουργία ψυχιατρικών υπηρεσιών στην κοινότητα, η πρόοδος στον τομέα της φαρμακοθεραπευτικής αντιμετώπισης ή το νομικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται οι ψυχικά ασθενείς και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, βλέπουν το φως της δημοσιότητας με απογοητευτικά μικρή συχνότητα. Σπάνια, σχεδόν ποτέ δε δίνεται ο λόγος στους ίδιους τους ψυχικά ασθενείς και στις οικογένειές τους, που θα μπορούσαν να δώσουν στη δημοσιότητα το προσωπικό τους βίωμα για τη νόσο, την καθημερινότητά της, τον αγώνα για μια φυσιολογική ζωή, τις προσπάθειες, τις επιτυχίες ή τις ματαιώσεις τους. Ακόμα και στις περιπτώσεις όπου η ίδια η πραγματικότητα εφοδιάζει τη δημοσιογραφική ατζέντα με θέματα που θα μπορούσαν να προάγουν μια θετική αντιμετώπιση της

11

ψυχικής ασθένειας από την κοινή γνώμη, κατά κανόνα ο χειρισμός τους είναι τέτοιος, ώστε οι θετικές πτυχές υποβαθμίζονται από τον τρόπο παρουσίασης της είδησης και προβάλλονται οι συνηθισμένες δυσμενείς, στερεοτυπικές όψεις της ψυχικής ασθένειας, ιδίως αυτές της βίας και της επικινδυνότητας.

Ψυχική Ασθένεια και Βία

Μια ανασκόπηση των δελτίων ειδήσεων στη Μ. Βρετανία κατέγραψε ότι τα άτομα με ψυχική ασθένεια σχεδόν πάντα παρουσιάζονταν με αρνητικό τρόπο, ως βίαιοι, φονιάδες ή βιαστές, ή, στην καλύτερη περίπτωση, ως αντικείμενα χλευασμού, ενώ, ως προς το πλαίσιο στο οποίο εντοπίστηκε η κάλυψη του θέματος της ψυχικής ασθένειας, οι αναφορές στη βία υπερτερούσαν έναντι των θετικών προσεγγίσεων σε αναλογία τέσσερα προς ένα. Η τρομολαγνεία και ο διασυρμός όσων, με τον ένα ή άλλο τρόπο, συνδέονται με την ψυχική ασθένεια φάνηκε να αποτελεί σύνηθες φαινόμενο στα λαϊκά έντυπα. Η πριμοδότηση της παραμέτρου της βίας και της επικινδυνότητας στην ειδησεογραφική κάλυψη του θέματος της ψυχικής ασθένειας επιβεβαιώνεται και από τα ευρήματα έρευνας στη Ιταλία, αλλά και στην Ελλάδα. Για την ελληνική πραγματικότητα, ο «ψυχοπαθής δολοφόνος», ο «σχιζοφρενής με το πριόνι», είναι μερικοί μόνο από τους πιο στομφώδεις χαρακτηρισμούς που έχουν χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς για την περιγραφή στυγερών εγκλημάτων και αποσκοπούν στη συγκινησιακή διέγερση που προκαλεί η υποτιθέμενη επικινδυνότητα του ψυχικά ασθενή. Οι χαρακτηρισμοί αυτοί, ακόμα και όταν δεν αναφέρονται ρητά στην αιτιατής σύνδεση της διαταραγμένης ψυχικής υγείας με την εγκληματικότητα, το λιγότερο, την υπονοούν, αναπαράγοντας έτσι τα σχετικά στερεότυπα.

Η ανάγκη εμπορικότητας της είδησης είναι άλλωστε μία από τις βασικές δημοσιογραφικές αρχές που καθιστούν μια είδηση «άξια δημοσίευσης» ορίζει ότι, για να έχει απήχηση, πρέπει να ανάγεται εύκολα σε οικείες, προϋπάρχουσες παραστάσεις, που συνήθως είναι στερεοτυπικές, έτσι ώστε να είναι εύληπτη από το δέκτη. Ο σκοπός του εύληπτου της είδησης εξυπηρετείται από τον κατακερματισμό των ειδήσεων σε μεμονωμένα, αυτόνομα συμβάντα, χωρίς την εξέταση των αιτιακών σχέσεων που τις διέπουν, επιτρέποντας έτσι την εύκολη αναγωγή σε στερεότυπα. Ο δράστης ενός στυγερού και αποτρόπαιου εγκλήματος, που η κοινή λογική αδυνατεί να συλλάβει, ή το υποκείμενο οποιουδήποτε άλλου είδους ακραίας πράξης ή στάσης, εύκολα και αβασάνιστα παρουσιάζεται στα ΜΜΕ ως «σχιζοφρενής», ως «μανιακός», «ψυχοπαθής», το λιγότερο «ανισόρροπος». Δημιουργείται έτσι στην κοινή γνώμη η εντύπωση ότι οποιοσδήποτε αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα, κάποια στιγμή

12

θα προβεί σε ποινικά κολάσιμες ενέργειες και συνεπώς θα δεχτεί τον στιγματισμό και την κοινωνική κατακραυγή.

ΥΠΟΘΕΜΑ 4. Ο σωστός θεραπευτής μπορεί να γίνει ο κατάλληλος γιατρός της ψυχής του ασθενή; Ο ιατρός της και τα απαραίτητα εφόδια που χρειάζεται.

Πολλοί εκφράζουν μια ρεαλιστική ανησυχία σε μία εποχή που κάποιοι θα διαλέξουν το γρήγορο κέρδος με μη επαγγελματικό τρόπο και κάποιοι άλλοι τον επαγγελματικό δρόμο σε συνδυασμό με το ανθρώπινο κομμάτι σε μια περίοδο προβλημάτων, κρίσεων, αυτοκτονιών και ευκαιριών για κάποιους. Το να είναι κάποιος ψυχολόγος ή ψυχίατρος , είναι μεγάλη ευθύνη καθώς πρέπει να έχει ακαδημαϊκή κατάρτιση , ψυχοθεραπευτική προσέγγιση και να είναι άνθρωπος . Ο θεραπευτής είναι καλό να εξηγήσει στον ασθενή με ποιον τρόπο δουλεύει με απλά και κατανοητά λόγια ώστε ο ασθενής να νιώσει ασφάλεια και οικεία καθώς ο ειδικός θα ενδιαφέρεται να εξηγήσει τον τρόπο που ακολουθεί ο ίδιος ως θεραπευτής. Ο σωστός επιστήμονας δεν χρειάζεται την δημοσιότητα της τηλεόρασης . Ο άνθρωπος που θα απευθυνθεί ο ασθενής πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη , ασφάλεια όπως και να υπάρχει ειλικρίνεια κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Ο συμβουλευτικός ψυχολόγος είναι ειδικά εκπαιδευμένος ψυχολόγος ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία στο να βοηθάει ανθρώπους να διαπραγματεύονται αποτελεσματικά τα συναισθηματικά και άλλα προσωπικά τους προβλήματα. Αξιολογεί και αντιμετωπίζει συναισθηματικές διαταραχές, προβλήματα συμπεριφοράς, καθώς και δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις. Ο συμβουλευτικός ψυχολόγος ενδιαφέρεται κυρίως για τις κρυμμένες δυνάμεις & δυνατότητες, και το υποστηρικτικό περιβάλλον του ενδιαφερόμενου - και του συστήματος στο οποίο ανήκει αυτός (π.χ. οικογένεια καταγωγής)-, για τους τρόπους επικοινωνίας και συνδιαλλαγής του ατόμου με αυτά τα περιβάλλοντα (συστήματα), τους ρόλους, τους κανόνες, και τους στόχους που υιοθετεί, καθώς και για το στάδιο της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης στο οποίο βρίσκεται. Η διαδικασία της ψυχολογικής θεραπείας περιλαμβάνει κυρίως διάλογο και σκέψη. Ο ενδιαφερόμενος μιλάει για τον εαυτό του και το πρόβλημα που τον απασχολεί, ενώ ο συμβουλευτικός ψυχολόγος τον ενθαρρύνει να σκεφτεί πάνω σε θέματα που -κατά την άποψή του- σχετίζονται με το/τα πρόβλημα/ τα, και να επεξεργαστεί νέες λύσεις στο πρόβλημα/τα αυτό/ά. Αυτό το πετυχαίνει συνήθως κάνοντας ερωτήσεις και σχολιάζοντας τις απαντήσεις του ενδιαφερόμενου.

13

Πείραμα του Ρόζενχαν.

Ο Ντέιβιντ Ρόζενχαν δίδασκε σε ένα πανεπιστήμιο «ηρωικό αλτρουισμό». Υλοποίησε ένα πείραμα για να ελέγξει κατά πόσο ψυχιατρικό διαγνωστικό σύστημα μπορούσε πράγματι να διακρίνει τους σώφρονες από τους παράφρονες. Έπεισε 8 άτομα -τα οποία ήταν ψυχολόγοι οι ψυχίατροι- να προσποιηθούν τους παράφρονες για ένα μήνα. Ένα βασικό κομμάτι της εκπαίδευσης τους ήταν να μάθουν να κρύβουν τα χάπια κάτω από τη γλώσσα τους και να τα φτύνουν μετά. Πέντε μέρες πριν παρουσιαστούν σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία σταμάτησαν να πλένουν τα δόντια τους , να ξυρίζονται και να κάνουν μπάνιο καθώς και φόρεσαν παλιά ρούχα. Παρουσιάστηκαν στα επείγοντα ψυχιατρικών περιστατικών και δήλωσαν μόνο : « Ακούω μια φωνή να λέει γκέτου». Πέρα από αυτή τη φράση δεν προσποιούνταν κανένα άλλο σύμπτωμα. Σε κάθε ερώτηση απαντούσαν με ειλικρίνεια (πέρα από το όνομα και το επάγγελμα τους).Και ο ίδιος ο Ρόζενχαν παρουσιάστηκε στα επείγοντα παραπονούμενος για εκείνο το καρτουνίστικο «γκντουπ». Όλοι οι «ασθενείς» εξετάστηκαν βιαστικά και διαγνώστηκαν με «παρανοειδή σχιζοφρένεια» (εκτός από έναν που έπασχε από «μανιοκαταθλιπτική ψύχωση»).Σε όλους έγινε εισαγωγή. Μόλις εκείνοι βρεθήκαν στο ψυχιατρείο, ανέφεραν στους γιατρούς ότι η φωνή είχε σταματήσει και αισθάνονταν πλέον μια χαρά. Όμως οι γιατροί δεν τους πίστευαν. Ο μέσος όρος παραμονής τους στο ψυχιατρείο ήταν 19 ημέρες -παρότι εκείνοι από την πρώτη μέρα διαβεβαίωναν ότι δεν άκουγαν πλέον τη φωνή. Η πιο μακρόχρονη παραμονή ήταν 52 μέρες. (52 μέρες έγκλειστος σε ψυχιατρείο δεν είναι η καλύτερη εμπειρία που μπορείς να έχεις στη ζωή σου). Οι ψυχίατροι μάλιστα είχαν αξιολογήσει κάποια χαρακτηριστικά από τη ζωή των «ασθενών» έτσι ώστε να ταιριάζουν με τη διάγνωση τους. Έγραφαν για κάποιον: «Άντρας, λευκός, ετών 39 [...] με μακρύ ιστορικό αξιοσημείωτης αμφιθυμίας [...] απουσία συναισθηματικής σταθερότητας.» κα. Κάτι πολύ παράξενο είναι ότι ενώ οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό αντιμετώπιζαν τους «ασθενείς» ως ασθενείς (βάναυσα πολλές φορές), οι υπόλοιποι ασθενείς, οι αληθινοί ασθενείς του ψυχιατρείου αντιλαμβάνονταν ότι οι 9 δεν ήταν «τρελοί»! Για παράδειγμα κάποιος νεαρός ασθενής πλησίασε το Ρόζενχαν και του είπε: «Εσύ δεν είσαι τρελός. Ή δημοσιογράφος είσαι ή καθηγητής.» Όσο καιρό ήταν έγκλειστος ο Ρόζενχαν συμπεριφερόταν απολύτως φυσιολογικά και κρατούσε διαρκώς σημειώσεις. Αυτό οι γιατροί το χαρακτήρισαν «συμπεριφορά γραφής», και το θεώρησαν μέρος της παρανοειδούς σχιζοφρένειας του. Όταν τελικά τον άφησαν να φύγει δημοσίευσε τα πορίσματα του στο περιοδικό Science, με τίτλο: «On being sane in insane places.» Σάλος ξέσπασε στην Αμερική. Οι ψυχίατροι έσπευσαν να υπερασπιστούν την επιστήμη τους .Από κάποιο νοσοκομείο έριξαν το γάντι στο Ρόζενχαν. Τον προκάλεσαν να τους στείλει όσους ψευδοασθενείς ήθελε -με ό,τι ψευδοσυμπτώματα προτιμούσε- και εκείνοι θα τους αποκάλυπταν. Εκείνος δέχτηκε. Θα τους έστελνε τους επόμενους τρεις μήνες ένα μυστικό αριθμό ψευδοασθενών και οι ψυχίατροι θα έπρεπε να καταλάβουν ποιοι ήταν ψυχικά υγιείς .Μετά τους τρεις

14

μήνες το προσωπικό του νοσοκομείου ανακοίνωσε -με βεβαιότητα- ότι είχε εντοπίσει 41 από τους ψευδοασθενείς του Ρόζενχαν. Όμως ο Ρόζενχαν δεν είχε στείλει κανέναν!

Αποτελέσματα του πειράματος του Ρόζενχαν.

Οι διαγνώσεις μέχρι τότε γίνονταν με το DSM, το «Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Νοητικών Διαταραχών». Μέχρι το πείραμα του Ρόζενχαν χρησιμοποιούσαν τη δεύτερη έκδοση του, το DSM II, του 1968.Μετά το πείραμα μια επιτροπή ψυχιάτρων πρόσθεσε διακόσιες σελίδες και δημιούργησαν το DSM III. Όλες οι αμφισημίες και οι ασάφειες εξοβελίστηκαν. Η διαγνωστική μέθοδος εξυγιάνθηκε. Η ψυχιατρική είχε ανανήψει. Το 2004 το πείραμα υλοποιήθηκε από την Lauren Slater , συγγραφέας του βιβλίου «Το κουτί της ψυχής».

Τα οφέλη της ψυχοθεραπείας.

Κάνοντας ψυχοθεραπεία, αρχικά κερδίζεις μία βαθύτερη επίγνωση του εαυτού σου και του προβλήματος που αντιμετωπίζεις. Δεν μένεις στην επιφάνεια προσπαθώντας να βρεις πρόσκαιρες λύσεις και να βάλεις την όποια δυσκολία «κάτω από τα χαλάκι», για να μην σε επιβαρύνει προς το παρόν. Η ατομική ή ομαδική ψυχοθεραπεία δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να αγγίξει βαθιές πτυχές του εαυτού του, να καταλάβει το παρόν με βάση την ιστορία του και τις προσωπικές του καταγράφες, να αποκωδικοποιήσει σκέψεις και συναισθήματα και να βρει πιο ευέλικτους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης του εαυτού και των σχέσεων που αναπτύσσει. Μέσω του ψυχοθεραπευτή, ο οποίος καθρεφτίζει, αντανακλά και ενισχύει την αλλαγή, ο θεραπευόμενος φτιάχνει την αυτοεικόνα του, βελτιώνει την επικοινωνία και την συναλλαγή με τους υπόλοιπους ανθρώπους, επιλύει παρελθοντικά τραύματα και χαράζει νέα πορεία προς τα εμπρός.

Η ψυχολογία και η ψυχιατρική στο σήμερα.

Οι άνθρωποι και κυρίως οι νέοι σήμερα έχουν αρχίσει να αναλύουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους σε τέτοιο βαθμό που γίνεται πρόβλημα τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την καθημερινότητά του. Υπάρχει μια «φυσική»-«αυθόρμητη» ψυχολογία την οποία ο καθένας ασκεί. Με τη γέννησή του ο καθένας από εμάς καταγράφει, παρατηρεί, ερμηνεύει, διαμορφώνει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τα

15

εξωτερικά ερεθίσματα και τις εσωτερικές του ανάγκες. Λειτουργεί δηλαδή όπως και ένας ψυχολόγος. Η ψυχολογία αυτή διαφέρει από την «επιστήμη» . Κι όμως, η συνεχής παρείσφρηση μιας «καθημερινής», μεστής αντιφάσεων, υπεραπλουστεύσεων, μη διαψεύσιμων στοιχείων, στον χώρο μιας ψυχολογίας που επιδιώκει να είναι επιστημονική – δηλαδή να στηρίζεται στην αναζήτηση της απόδειξης και τη διατύπωση καθολικών νόμων – γεννά αναπόφευκτα αμηχανία και σύγχυση.

Συμπεράσματα

ΥΠΟΘΕΜΑ 1. Πως αντιμετωπίζει η κοινωνία σήμερα έναν σοβαρά ψυχικά ασθενή άνθρωπο; Μπορούμε να κατανοήσουμε το γεγονός ότι η κοινωνία μας έχει προοδεύσει προς το καλύτερο και δέχεται του ψυχικά ασθενείς αντιμετωπίζοντάς τους με επιείκεια και δίνοντάς τους δικαιώματα όπως κάθε άνθρωπος. Όμως ακόμα παραμένει το στίγμα και η ρατσιστική συμπεριφορά που κάνουν τον άνθρωπο να νιώθει μειονεκτικά και να περιθωριοποιείται. Οπότε συμπαιραίνουμε ότι αν και η κοινωνία έχει αποδεχτεί τους ανθρώπους με ψυχικές ασθένειες , δεν τους έχει αποδεχτεί πλήρως ώστε να ζουν όπως κάθε άλλος άνθρωπος.

ΥΠΟΘΕΜΑ 2 . Υπάρχουν νέοι τρόποι εναλλακτικής θεραπείας για ψυχικά νοσήματα; Οι εναλλακτικοί τρόποι θεραπείας στη ψυχολογία βοηθούν το άτομο στο να θεραπευτεί με ευχάριστο τρόπο και να αποβάλλει το άγχος και τον φόβο που νιώθει. Επιπλέον ,τον βοηθούν να αποφύγει τα ψυχοφάρμακα και να μην μπει στην δυσάρεστη διαδικασία του στιγματισμού.

ΥΠΟΘΕΜΑ 3 Είναι ένας ψυχικά άρρωστος επικίνδυνος για την κοινωνία;

16

Τα ΜΜΕ έχουν την τάση να συσχετίζουν τον ψυχικά ασθενή με την βία και την εγκληματικότητα και άλλους μύθους και αντιλήψεις ώστε να έχουν περισσότεροι προσοχή και να ωθούν στον κόσμο να τους φοβάται και να τους χαρακτηρίζει , δίχως να γνωρίζει την αληθινή ασθένεια. Αλλά αποδεικνύεται το ακριβώς αντίθετο. Ο ψυχικός ασθενής δεν είναι επικίνδυνος όταν βρίσκεται στην θεραπεία του. Στην μόνη περίπτωση που αποτελεί επικίνδυνος είναι για τον ίδιο του τον εαυτό.

ΥΠΟΘΕΜΑ 4. Ο σωστός θεραπευτής μπορεί να γίνει ο κατάλληλος γιατρός της ψυχής του ασθενή; Ο σωστός θεραπευτής προσπαθεί το καλύτερο δυνατό για την θεραπεία του ασθενούς . Του προσφέρει οικειότητα και ασφάλεια ώστε να μπορέσει να τον βοηθήσει αλλά πιθανόν να μην μπορεί να τον γιατρέψει εντελώς. Γιατρεύει ένα μεγάλο μέρος του αλλά κανείς δεν μπορεί να τιθασεύσει το μυαλό του ανθρώπου. Οπότε δεν υπάρχει σαφής γνώμη , εάν ο ψυχολόγος ή ο ψυχίατρος διαγνώσκουν και θεραπεύουν στο έπακρο τον ασθενή .

17

Βιβλιογραφία 1. http://www.vima-asklipiou.gr/volumes/2012/VOLUME%2001_12/VA_SP_1_11_01_12.pdf 2. http://www.ekdd.gr/ekdda/files/ergasies_esdd/16/12/654.pdf 3. http://www.iatronet.gr/ygeia/psyxiki-ygeia/article/2984/pws-ypostirizetai-to-perivallontoy-psyxika-asthenoys.html 4. https://static.eudoxus.gr/books/78/chapter-11478.pdf 5. http://www.diaplasi.org/%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%B1%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1/ 6. http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/21014#page/58/mode/2up 7. http://www.iatronet.gr/ygeia/psyxiki-ygeia/article/5712/stigma-kai-psyxikiastheneia.html 8. http://antikleidi.com/2016/11/20/rosenhan-experiment/ 9. http://www.veresies.com/index.php?option=com_content&view=article&id=214&Itemid=1 38&lang=el 10. http://www.flowmagazine.gr/article/view/enallaktikes_morfes_psyxorepeias/category/quali ty_of_life 11. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%C E%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%AF%CE%B1 12. http://www.iatronet.gr/ygeia/enallaktikes-therapeies/article/26584/arwmatotherapeiati-einai-kai-poy-xrisimefei.html 13. http://www.dromostherapeia.gr/psihotherapeia/iatriki-ipnotherapeia-ipnosi.html 14. http://mandala.gr/%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%A F%CE%B1/ 15. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CE%BB%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B8%C E%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%AF%CE%B1 16. http://tvxs.gr/news/%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%B1/%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B5-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-

18

%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82%CE%B1%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82 17. http://psycho-logia.gr/2013/09/i-epilogi-tou-katallilou-therapefti/ 18. http://www.iatronet.gr/ygeia/psyxiki-ygeia/article/30147/osa-thelete-na-mathete-giaton-psyxologo.html 19. http://www.psixologikosfaros.gr/article_det.asp?artid=1748 20. http://www.iatronet.gr/ygeia/psyxiki-ygeia/article/150/ti-einai-o-psyxologospsyxotherapeftis-kai-ti-symvainei-stin-psyxologiki-therapeia.html 21. http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=480784

19

Παράρτημα:

Στατιστικά Αποτελέσματα Φύλο

14

24

ΑΝΔΡΕΣ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Γυναίκες: Ηλικία: 3 10 6

1 4

15-19

20-29

30-39

40-49

Ομάδα 1: Επιστήμη

20

50+

1.Πιστεύετε πως ο κλάδος της Ιατρικής την τελευταία δεκαετία προόδευσε ή παρέμεινε στάσιμος; 0 1

23

Προόδευσε Παρέμεινε στάσιμος Δεν γνωρίζω/ Δεν απαντώ

2α.Γνωρίζετε για τις τερατογενέσεις;

1

23

Ναι

Όχι

2β.Αν ναι, θεωρείτε πως στο μέλλον θα βρεθεί (ιατρικά) λύση για την αποφυγή αυτών; 7

16

Ναι

Όχι 21

3. Θεωρείτε ηθική την κλωνοποίηση; 3

3

18

Ναι

Όχι

Άλλο

4. Για ποιον λόγο γίνεται η κλωνοποίηση; Κλωνοποίηση Ανθρώπου ; 4 Δεν γνωρίζω/ Δεν απαντώ; 10

Κλωνοποίηση οργάνων (μεταμόσχευση) ; 9 Άλλο; 1 Κλωνοποίηση Ανθρώπου

Κλωνοποίηση οργάνων (μεταμόσχευση)

Άλλο

Δεν γνωρίζω/ Δεν απαντώ

22

5. Συμφωνείτε πως η τέχνη της ζωγραφικής, αποτελείται από πολλές υποκατηγορίες;

22

25 20 15 10 5 0

2

Ναι

Όχι

Ομάδα 2: Τέχνες (Καλλιτεχνικά)

6. Εάν επιλέγατε να κάνετε τατουάζ, θα το κάνατε επειδή σας αντιπροσωπεύει ή επειδή το επιτάσσει η μόδα;

16 14 12 10 8

15

6 6

4

3

2 0

Με αντιπροσωπεύει

Το επιτάσσει η μόδα

23

Και τα δύο

7. Θεωρείτε πως τα γκράφιτι μπορούν να

χαρακτηριστούν σαν τρόπος έκφρασης των νέων στις μέρες μας;

21

25 20 15 10

3

5 0

Ναι

Όχι

8α. Γνωρίζετε τα βιτρό και το ντεκουπάζ; 25 20 20 15 10 4

5 0 Ναι

Όχι

24

8β. Αν ναι, κατά την γνώμη σας μπορούν να θεωρηθούν σύγχρονη τέχνη;

18 16 14 12

18

10 8 6 4

2

2 0 Ναι

Όχι

Ομάδα 3: Τέχνες (Μουσική – Ταινίες) 9. Πόσο η μουσική επηρεάζει την ψυχολογία του ανθρώπου; Πάρα πολύ

12

Πολύ

11

Ούτε πολύ ούτε λίγο

1

Λίγο

0

Καθόλου

0

0

2

4

6

25

8

10

12

14

10. Ποια είδη ταινιών παρακολουθείτε πιο ευχάριστα; ( 2 επιλογές) άλλο; 2

Κωμωδία θρίλερ

Κωμωδία; 10

δράσης; 9

οικογενειακές κοινωνικές

θρίλερ; 2

μιούζικαλ; 3

μιούζικαλ δράσης άλλο

οικογενειακές; 2 κοινωνικές; 7

11. Που απολαμβάνετε περισσότερο να παρακολουθείτε μια ταινία; 16

15

14 12 10 8 6 6 4

3 2

2 0

0

Θερινό σινεμά

Άλλο

0 Τηλεόραση

Home cinema

Οθόνη υπολογιστή

Ομάδα 4: Ψυχολογία

26

Σινεμά

12. Θα χαρακτηρίζατε την ψυχοθεραπεία ως; Άλλο

2

Αδιάφορη

3

Βοηθητική

16

Απαραίτητη

3

0

2

4

6

8

10

12

14

16

13. Ποιες αγχολυτικές διαδικασίες , μπορούν να βοηθήσουν τον άνθρωπο σχετικά με την ψυχολογία του;

10

10

10

9

8 6

4

4

3

4 1

2 0 Μουσική

Χορός

θέατρο

Ζωγραφική Αθλητισμός

27

Γέλιο

Άλλο

18

14. Θεωρείτε πως η κοινωνία μας είναι σε θέση να αποδεχτεί έναν ψυχικά ασθενή; 5

19

Ναι

Όχι

15.«Ο σωστός θεραπευτής (ψυχολόγος) θα σε βοηθήσει να βρεις την άκρη του νήματος. Να ανακαλύψεις όλα εκείνα τα κρυμμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σου, που όταν βγαίνουν στην επιφάνεια, πετάς». Διαφωνώ απόλυτα

0

Διαφωνώ

4

Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ

8

Συμφωνώ

6

Συμφωνώ απόλυτα

6 0

1

2

Άνδρες:

28

3

4

5

6

7

8

9

Ηλικία

3 5

3 1 2

15-19

20-29

30-39

Ομάδα 1: Επιστήμη

29

40-49

50+

1. Πιστεύετε πως ο κλάδος της Ιατρικής την τελευταία δεκαετία προόδευσε ή παρέμεινε στάσιμος; 0 1

13

Προόδευσε Παρέμεινε στάσιμος Δεν γνωρίζω/ Δεν απαντώ

2α.Γνωρίζετε για τις τερατογενέσεις;

3

11

Ναι

30

Όχι

2β. Αν ναι, θεωρείτε πως στο μέλλον θα βρεθεί (ιατρικά) λύση για την αποφυγή αυτών; 3

8

Ναι

Όχι

31

3. Θεωρείτε ηθική την κλωνοποίηση; 0

5

9

Ναι

Όχι

Άλλο

4.Για ποιον λόγο γίνεται η κλωνοποίηση; Κλωνοποίηση Ανθρώπου ; 2

Δεν γνωρίζω/ Δεν απαντώ; 6

Κλωνοποίηση οργάνων (μεταμόσχευση) ; 4

Άλλο; 2

Κλωνοποίηση Ανθρώπου

Κλωνοποίηση οργάνων (μεταμόσχευση)

Ομάδα 2: Τέχνες (Καλλιτεχνικά

32

Άλλο

Δεν γνωρίζω/ Δεν απαντώ

5. Συμφωνείτε πως η τέχνη της ζωγραφικής, αποτελείται από πολλές υποκατηγορίες; 12 12 10 8 6 4

2

2 0 Ναι

Όχι

6.Εάν επιλέγατε να κάνετε τατουάζ, θα το κάνατε επειδή σας αντιπροσωπεύει ή επειδή το επιτάσσει η μόδα;

8 7 6 5 4

8

3 3

2

3

1 0

Με αντιπροσωπεύει

Το επιτάσσει η μόδα

33

Και τα δύο

7.θεωρείτε πως τα γκράφιτι μπορούν να

χαρακτηριστούν σαςν τρόπος έκφρασης των νέων στις μέρες μας; 12 12 10 8 6 2

4 2 0

Ναι

Όχι

8α. Γνωρίζετε τα βιτρό και το ντεκουπάζ; 10

9

9 8 7 6

5

5 4 3 2 1 0 Ναι

Όχι

34

8β. Αν ναι, κατά την γνώμη σας μπορούν να θεωρηθούν σύγχρονη τέχνη;

6 5 4

6

3 3

2 1 0 Ναι

Όχι

Ομάδα 3: Τέχνες (Μουσική – Ταινίες)

9. Πόσο η μουσική επηρεάζει την ψυχολογία του ανθρώπου; Πάρα πολύ

5

Πολύ

7

Ούτε πολύ ούτε λίγο

1

Λίγο

1

Καθόλου

0 0

1

2

3

35

4

5

6

7

8

10. Ποια είδη ταινιών παρακολουθείτε πιο ευχάριστα; ( 2 επιλογές) άλλο; 2

Κωμωδία θρίλερ

δράσης; 4

Κωμωδία; 7

οικογενειακές κοινωνικές

μιούζικαλ; 2

μιούζικαλ δράσης

θρίλερ; 1

άλλο

κοινωνικές; 3 οικογενειακές; 2

11. Που απολαμβάνετε περισσότερο να παρακολουθείτε μια ταινία; 7 6 6 5 4 3

3

3 2 1

1

1 0 0 Τηλεόραση

Home cinema

Οθόνη υπολογιστή

Ομάδα 4: Ψυχολογία

36

Σινεμά

Θερινό σινεμά

Άλλο

Θα χαρακτηρίζατε την ψυχοθεραπεία ως; Άλλο

1

Αδιάφορη

0

Βοηθητική

8

Απαραίτητη

5

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

13. Ποιες αγχολυτικές διαδικασίες , μπορούν να βοηθήσουν τον άνθρωπο σχετικά με την ψυχολογία του;

5 5 4

4 3

3

3 2

1

1

1

1 0 Μουσική

Χορός

θέατρο

Ζωγραφική

37

Αθλητισμός

Γέλιο

Άλλο

14. Θεωρείτε πως η κοινωνία μας είναι σε θέση να αποδεχτεί έναν ψυχικά ασθενή;

5

9

Ναι

Όχι

15.«Ο σωστός θεραπευτής (ψυχολόγος) θα σε βοηθήσει να βρεις την άκρη του νήματος. Να ανακαλύψεις όλα εκείνα τα κρυμμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σου, που όταν βγαίνουν στην επιφάνεια, πετάς». Διαφωνώ απόλυτα

1

Διαφωνώ 0 Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ

6

Συμφωνώ

4

Συμφωνώ απόλυτα

3 0

1

2

38

3

4

5

6

7