Annius Hoornstra is hoofd beleid bij HaagWonen in Den Haag.
Annius Hoornstra
Schoon, heel en veilig is niet genoeg
Voorbij de leefbaarheid De discussies over de instroom van kansarmen, de achterstandswijken en de overlast van Marokkaanse jongeren: het zijn signalen van een maatschappij in transitie. Veranderingen gaan gepaard met conflicten; het is zoeken naar oplossingen en naar de juiste toon. Alles draait tegenwoordig om ‘leefbaarheid’. Wanneer je het woord langzaam uitspreekt, valt pas op welke middelmatige ambitie erin besloten ligt. Leefbaar staat voor een minimum: schoon, heel en veilig. Is er niet meer mogelijk?
De onvrede van stadsbewoners is niets anders dan een oproep om te zoeken naar een leven voorbij leefbaarheid. Het is meer dan een nostalgisch verlangen naar een blanke wijk met tante Bep en ome Cor. Het is een terecht verlangen naar een wijk waar je als bewoner trots op kan zijn. Waar je je thuis voelt. Waar schoon, heel en veilig slechts de basis is. Maar de stap maken van ‘leefbaar’ naar ‘leefbaar plus’ is een hele opgave. In de stadsvernieuwingswijken van de jaren zeventig en tachtig zijn sociale achterstanden in het beton vastgeklonken. Nieuwe initiatieven en culturele veranderingen verhouden zich slecht tot de gezellige, truttige architectuur en stedenbouw. Een vergelijkbare ontwikkeling doet zich nu voor in de naoorlogse wijken. Door het vertrek van middengroepen, de instroom van lage inkomens uit andere culturen en de vergrijzing ontstaan ook hier conflicten. Helaas onderscheiden de voorgestelde oplossingen zich alleen door hun soberheid en door hun gebrek aan inspiratie. Ze lopen stuk op een ijzeren driehoek van conserverende stedenbouwkundige randvoorwaarden, rentabiliteitseisen en beperkte beheerbudgetten.
72
De Stad vernieuwt 06.2004
Cohesie of explosie