"Насими Исфара", №44 от 7 декабря 2022 года

Хештанро хайр хо[b, хайрхо[и халr бош!

НАСИМИ

Оғози нашр 24 / 04 / 1932 *** № 44 (9459) *** Чоршанбе, 7. 12. 2022

ИСФАРА

НАШРИЯИ МАRОМОТИ ИXРОИЯИ {ОКИМИЯТИ ДАВЛАТИИ ША{РИ ИСФАРА

МАВҚЕИ ТОҶИКИСТОН, ё чаро Ҷумҳурии Тоҷикистон кишвари таҷовузгар нест?

(Шарҳи коршиносӣ бар моҳият ва асосҳои ҳуқуқии мавқеи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баҳси марзӣ бо Ҷумҳурии Қирғизистон)

ҚИСМИ 1

Чӣ миқдор замини қонунии Тоҷикистон ҳоло дар ихтиёри Қирғизистон қарор дорад? 145 000, 211 000 га ё 420 000 га? Тоҷикистон дар баҳси марзӣ бо Қирғизистон ба кадом асос ва ҳуҷҷатҳо такя мекунад? Маънои «ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1932» чист ва чаро онҳо асоси ягонаанд? Маънои «ҳуҷҷатҳои солҳои 19581959» ва моҳияти «ҳуҷҷатҳои соли 1989» чист? Ҳуҷҷатҳои ҷониби Қирғизистон дар ин баҳс кадоманд ва қурби ҳуқуқии онҳо чист? Конститутсияи СССР сарҳадҳои байн ин ду ҷумҳуриро чӣ тавр тақсим карда буд? Заминҳои Тоҷикистон дар асоси кадом ҳуҷҷатҳо дар ихтиёри Қирғизистон қарор гирифтаанд? Кадом раиси вилоят ва раиси шаҳри Тоҷикистон заминҳоро ба кишвари ҳамсоя дода буд? «Минтақаҳои баҳсӣ» дақиқан кадом қитъаҳоро дар бар мегирад? Талоши посух ба ин саволҳо ё шарҳе мустанад бар моҳият ва асосҳои ҳуқуқии мавқеи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баҳси марзӣ бо Қирғизистон. *** Низои марзии байни Тоҷикистон ва Қирғизистон, ки инак наздики сад сол идома дорад, дар солҳои охир моҳияти боз ҳам мураккабу муташанниҷ гирифтааст. Баррасии мавқеъ ва изҳороти намояндагони ҷонибҳо ва арзёбии равандҳои сиёсию иттилоотии атрофи масъала нишон медиҳанд, ки ин буҳрон на танҳо дар ҳоли ҳалшавӣ, балки дар ҳоли амиқшавию васеъшавӣ қарор дорад. Хусусан, ба ин баҳс пайвастани Россия ва созмони СПАД ва даъвати роҳбарияти Қирғизистон аз СММ, САҲА ва ташкилотҳои дигари байналмилалӣ барои «миёнаравӣ» дар ҳалли ин буҳрон, ИМКОНИ АЗ ЯК МАСЪАЛАИ МАҲАЛЛИЮ БАЙНИДАВЛАТӢ БА ЯК БАҲСИ КАЛОНИ МИНТАҚАВӢ ВА БАЙНАЛМИЛАЛӢ ТАБДИЛ ЁФТАНИ ОНРО БОЗ ҲАМ БЕШТАР НАМУДААСТ. Зеро таҷрибаи низоъҳои марзию қавмӣ дар фазои пасошӯравӣ нишон додааст, ки дар аксари мавридҳо пайдошавии «миёнаравон»-и шарқию ғарбӣ боиси васеътару тӯлонитар шудани чунин буҳронҳо гаштааст. Ин аст, ки гарчи Тоҷикистон дар ҳамаи сатҳу марҳилаҳо ҷонибдории худро аз ҳалли мусолиматомези масъала эълон доштааст, аммо дурнамои раванд нишон медиҳад, ки ҳоло давлат ва ҷомеаи мо бояд барои вазъияту буҳронҳои печидатаре омода бошад. Бо чунин пешбиниву пешомад, дар канори омодагии ҷиддии сиёсию низомию иттилоотӣ, яке аз муҳимтарин заруратҳо огоҳ будани қишрҳои гуногуни ҷомеа аз моҳияти низоъ ва воқеияти мавқеъ ва манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар он аст. Аммо арзёбии пайвастаи фазои иттилоотӣ ва тамоси ҳамешагӣ бо қишрҳои гуногуни ҷомеа нишон медиҳад, ки гарчӣ аксари мардум

дорои эҳсоси баланди ватандӯстӣ ва омодаи ҳимоят аз марзи кишвар ҳастанд, аммо дар бораи худи моҳияти низоъ, сабаби пеш омадани чунин ҳолат дар ин қисмати марзҳои байнидавлатӣ ва моҳияти мавқеи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ин масъала маълумоти чандон дақиқе дар ихтиёр надоранд. Ин ҳолат, яъне камбуди тасаввуру маълумоти дақиқ дар бораи асосу таъриху миқёсу моҳияти ин низоъ, на танҳо дар байни мардум, балки миёни аҳли зиё, хизматчиёни давлатӣ ва ҳатто кормандони қатории ниҳодҳои қудратӣ низ мушоҳида мешавад. Бо таваҷҷуҳ ба ин, бо мақсади саҳмгузорӣ дар тақвияти огоҳӣ ва зарфияти ҷомеа дар ин самт, пажӯҳиши мухтасаре дар боби асосҳои таърихӣ ва ҳуқуқии ин ихтилоф ва моҳияти далелу ҳуҷҷатҳои ҷониби Тоҷикистон барои асосноккунии мавқеи худ дар ин баҳс пешкаш мегардад. (Ҷанбаи сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, тамаддунӣ ва ҷуғрофии ин баҳс дар навиштаҳои дигар оварда шудаанд.) Албатта, то ин лаҳза ба шарҳи ҳуқуқии мавқеи Тоҷикистон низ аз сӯи баъзе муҳаққиқони ватанӣ, аз ҷумла ҳуқуқшинос Маҳмуд Абдуллоев таваҷҷуҳ гашта, дар навиштаҳои эшон маълумот ва андешаҳои арзишманд дар ин самт ироа шудаанд. Аммо мақсади асосии ин навиштаи мушаххас дар асоси санадҳои дақиқи таърихӣ дар дохили кишвар ба вуҷуд овардани фаҳми бештар дар бораи моҳияти мавқеи ҷониби Тоҷикистон дар ин масъала мебошад. Яъне он амалан ШАРҲИ «ҲАҚИҚАТИ ТОҶИКИСТОН» ДАР ИН НИЗОСТ. Ҳақиқате, ки ҳар як сокини кишвар, хосса аҳли идораву мафкура бояд онро дақиқ бидонад ва дар ташаккули мавқеи худ дар ин мавзӯъ асос қарор диҳад. ***

1.БАЁНИ СОДАИ МОҲИЯТ ВА МАНТИҚИ НИЗОИ МАРЗӢ БАЙНИ ТОҶИКИСТОН ВА ҚИРҒИЗИСТОН

Моҳияти содаи низои печидаи марзӣ байни ду давлати ҳамсоя аз ин иборат аст, ки мувофиқи ҳуҷҷатҳои расмии муайянкунандаи сарҳади байни ин ду кишвар, имрӯз ҳудуди 211 000 гектар замини қаламрави қонунии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ихтиёр ё истифодабарии Ҷумҳурии Қирғизистон қарор дорад. (Маҳз ҳамин рақам 23.09.2022 дар суханронии Вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Маҷмаи умумии СММ садо дод.) Тибқи ҳамин санадҳои расмӣ ин заминҳо, ки ҳамчун «қитъаҳои баҳсӣ» ёдоварӣ мешаванд, ҳоло 84 000 га замин дар мавзеи ноҳияи Бобоҷон Ғафуров (асосан аз ҳисоби ҷамоати Хистеварз ё Қистакӯзи собиқ), 56 000 гектар замин дар ноҳияи Кӯҳистони Мастчоҳ (асосан минтақаи ҷангалзори Андарак), 61 000 гектар замин дар ҳудуди шаҳри Исфара (асосан аз ҷамоатҳои Сурх, Чоркӯҳ ва Ворух), баъзе қитъаҳои нисбатан хурди дигар дар ноҳияҳои Ҷаббор Расулов, Спитамен ва ғайраро дар бар мегиранд.

(Барои тасаввури дақиқ дар бораи миқёс ё паҳнои ҷуғрофии баҳс, 211 000 гектар ва ё 2110 километри мураббаъ замин тахминан ба ҳудуди якҷояи шаҳрҳои Исфара, Конибодом, Хуҷанд (бо назардошти тамоми ҳудуди маъмурии деҳоти онҳо) ё тахминан беш аз ДАҲ ҲУДУДИ ШАҲРИ ДУШАНБЕ бо афзудаҳои нави атрофаш баробар аст! Яъне дар ин баҳс сухан дар бораи чунин минтақаи азим меравад. Агар дар мисоли берунӣ бингарем, ин заминҳои ғасбшуда қариб баробари ҳудуди кишвари Люксембург дар Аврупо, ё тақрибан ду баробари ҳудуди кишварҳои Сингапур ва Баҳрайн дар Осиё мебошанд.) Ин заминҳо, ки қаламравии қонунии Тоҷикистон ҳастанд, дар тӯли ҳудуди 90 соли охир бо роҳу воситаҳои гуногун, ки шарҳаш меояд, ба ихтиёри Қирғизистон гузашта, ҳоло амалан аз тарафи ин кишвар идора ва истифода мешаванд. Ҷузъи ҳудуди Тоҷикистон будани ин заминҳо дар замони Шӯравӣ низ маълум буд ва дар ин замина ҳар гоҳе баҳсҳои маъмурӣ ва маҳаллӣ ба вуҷуд меомаданд. Аммо чун то соли 1991 ҳар ду ҷумҳурӣ ба таркиби давлати ягонаи Иттиҳоди Шӯравӣ дохил буданд, марзҳои ду ҷумҳурӣ марзҳои байнидавлатӣ ҳисоб нашуда, баҳси ҳуқуқию сиёсии тақсими марзҳо дар ин сатҳ намеистод. Бо касби истиқлоли сиёсӣ ва давлатӣ вазъияти ҳуқуқию сиёсии сарҳадҳо комилан тағйир ёфта, зарурати ба таври расмию ниҳоӣ муайян кардани сарҳади байни ду давлати мустақил пеш омад. Бинобар ин, Тоҷикистон сарҳадҳои давлатии худро дар асоси ҳуҷҷатҳои расмии муайянкунандаи сарҳади ду давлат мушаххас карда, АЗ ҚИРҒИЗИСТОН ТАЛАБ ДОРАД, КИ ЗАМИНҲОИ АЗ ҲИСОБИ ҲУДУДИ ТОҶИКИСТОН ДАР ИХТИЁРИ ХУД ДОШТАРО БАРГАРДОНАД. То имрӯз дар ин масъала байни ду кишвар беш аз 100 мулоқоту гуфтугӯи сатҳҳои гуногун сурат гирифта, аз наздики 990 км хатти сарҳадӣ дар бораи беш аз 602 километр ё ҳудуди 61% аз он тасвири лоиҳавӣ таҳия ва аз ду тараф мувофиқа гаштааст. Аммо тибқи изҳори Вазири корҳои хориҷии ҶТ аз 23.09.2022, ҷониби Қирғизистон аз имзо ва расмият бахшидани мувофиқаи ҳосилшуда дар бораи ин бахш аз сарҳадҳои давлатӣ (61%) низ худдорӣ менамояд. Омода будани созишнома дар бораи ин бахши марзҳо, гузаштани расмиёти дохилидавлатии он дар Тоҷикистон, омодагии Тоҷикистон барои имзои он ва «бо сабабҳои ба ҷониби Тоҷикистон вобастанабуда» то имрӯз ба имзо нарасидани ин ҳуҷҷат дар суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мулоқот бо сокинони ҷамоати Ворухи шаҳри Исфара аз 09.04.2021 низ садо дода буд… Аммо дар 39%-и боқимондаи хатти сарҳадӣ феълан вазъияти печидаву муайянношуда идома дорад. Дар ин қитъаҳо бо сабабҳои баҳсӣ боқӣ мондани масъалаҳое чун истифодаи оби нӯшиданиву полезӣ, замини истиқоматию кишоварзию чарогоҳ, роҳу пулу гузаргоҳ, хатти барқу захираҳои табиӣ ва ҳатто қабристон ҳар гоҳ байни сокинон ихтилофу низоъҳо сар зада, солҳои охир моҳияти хунин мегиранд. Дар чунин вазъият, риоя нашудани қарордодҳои ҷузъии дуҷониба дар бораи мақом ва истифодаи қитъа ва иншооти мушаххаси наздисарҳадӣ, ки дар солҳои охир ба имзо расидаанд, вазъиятро боз ҳам печидаву ноустувортар мегардонад. (Давомаш дар саҳ.2).

Футболбозони "Исфара" ба Лигаи якум баромаданд Дар варзишгоҳи марказии Ҳисор қисми ниҳоии мусобиқоти қаҳрамонии Тоҷикистон байни дастаҳои лигаи дуюм, ки дар он дастаҳо барои се роҳхати лигаи якум мубориза мебурданд, ба анҷом расид.

зинаи дуюмро касб карданд, барои медалҳои биринҷӣ мубориза бурданд. Дар вохӯрӣ барои ҷойи сеюм дастаи «Шодмон»-и Ҳисор бар «Локомотив»-и Душанбе пирӯз шуд – 4:1. Дар қувваозмоии ниҳоӣ «Исфара» бар «Парвоз» бо ҳисоби 2:0 ғалаба карда, ғолиби мусобиқа гардид. Ҳамин тариқ, аз рӯйи натиҷагирии қисмати ниҳоии лигаи дуюми Тоҷикистон дастаҳои «Исфара» (Исфара), «Парвоз» (Фурудгоҳи ар марҳилаи ниҳоии байналмилалии Хуҷанд) ва «Шодмон» қаҳрамонии Тоҷикистон миёни (Ҳисор) роҳхатҳои лигаи якуми дастаҳои лигаи дуюм 6 даста – футболи Тоҷикистонро дар мавсими ғолибон ва беҳтарин дастаҳои 2023 ба даст оварданд. Лозим ба ёдоварист, ки марҳилаи минтақавӣ аз шаҳрҳои Душанбе, вилоятҳои Суғд ва Хатлон нимҳимоятгари дастаи «Исфара» ширкат карданд. Инҳо «Локомотив» Хоҷӣ Абдуманон беҳтарин бозигари (Душанбе), «Шодмон» (Ҳисор), мусобиқа дониста шуд. Футболбозони дастаи Исфараро бо «Парвоз» (Фурудгоҳи байналмилалии Хуҷанд), "Исфара" (Исфара), «Шоҳин» ғалабаи муҳим ва ишғоли ҷойи аввал (Муъминобод) ва «Нури-Деҳот» (Панҷ) дар Лигаи дуюм муборакбод намуда, мебошанд. Дар натиҷаи қуръакашӣ барои онҳо муваффақиятҳои нав ба дастаҳо ба ду гурӯҳ тақсим шуданд. нав дар Лигаи якуми футболи кишвар Ғолибони гурӯҳ дар даври ниҳоӣ бо таманно дорем. ҳам рақобат карданд. Дастаҳое, ки

Д

16 рӯзи мубориза бо хушунат

Ҳамасола аз санаи 25 ноябр то 10 декабр маъракаи иттилоотии «16 рӯзи мубориза алайҳи хушунат» гузаронида мешавад, ки он ба пешгирӣ ва бартараф намудани ҳамагуна маҳдудкуниҳо нисбати занон равона карда шудааст.

М

уовини раиси шаҳри Исфара Мадина Бобоиён зимни ифтитоҳи маъракаи иттилоотӣ аз ҷумла афзуд, ки дар ҷаҳони муосир зўроварӣ дар оила зуҳуроти паҳнгашта буда, бартараф намудани он масъалаи муҳимми иҷтимоӣ арзёбӣ мегардад. Мушкилоти зўроварӣ дар оила яке аз мушкилоти мубрами ҷаҳони имрўза мебошад. Зўроварӣ дар оила кирдори паҳншуда ва хавфноке дар муҳити оилавӣ ба шумор меравад, ки ҳуқуқу озодиҳои аъзои дигари оиларо дағалона вайрон намуда, дар баъзе мавридҳо ба барҳамхӯрии оилаҳо ва худкушии ҷабрдидагон оварда мерасонад. Ҳеҷ кас аз ин кирдор истисно набуда, ҷабрдидаи зўроварӣ дар оила метавонад зан, мард, кўдак

ё аъзои дигари оила бошад. Зўроварӣ дар оила масъалаи шахсии байни аъзои оила набуда, вайронкунии ҳуқуқи инсон ва табъиз нисбати дигар аъзои оила, натиҷаи бевоситаи нобаробарии байни марду зан мебошад. Бино ба иттилои мудири шуъбаи кор бо занон ва оилаи Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Исфара Фараҳноз Асламӣ, шуруъ аз санаи 25 ноябр то санаи 10 декабр дар доираи маъракаи «16 рӯзи мубориза алайҳи хушунат нисбати занон» тибқи нақшаи шуъба ҷиҳати татбиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи пешгирии зӯроварӣ дар оила», «Барномаи давлатии пешгирии зӯроварӣ дар оила дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2014-2023» ва бахшида ба рӯзи умумиҷаҳонии 16 рӯзи алайҳи хушунат нисбати занон чорабиниҳои мухталиф доир мегарданд. Аз ҷумла, чорабиниҳои илмиву фарҳангӣ ва варзишӣ, аз қабили суҳбату вохӯрӣ, семинару тренингҳои омӯзишӣ, мизи мудаввар, конфронси илмӣ ва бозиҳои варзишӣ дар назар дошта шудааст. Ин тадбирҳо ҷиҳати коҳиш додани зӯроварӣ дар оила ва пешгирии ҷудошавии оилаҳо амалӣ карда мешаванд.

2

"Насими ИСФАРА"

(Аввалаш дар саҳ.1).

(Намунаи ахири он соли 2021 аз созишномаи соли 2006 дар бораи иҷораи замин баромадани Қирғизистон аст, ки эътимоди байнисарҳадиро амалан аз байн мебарад.) Илова бар ин, ҷониби Қирғизистон соли 1999 бо фарогирии аксари қитъаҳои баҳсӣ вилояти нави Боткандро (Баткент) таъсис намуда, бо қабули қонуни махсуси миллӣ «Дар бораи мақоми вилояти Ботканд» (№113 аз 10-уми сентябри соли 2021) ин вилоятро амалан ба ҳавзаи махсуси ҳарбиву мудофиавӣ табдил карда, ҳатто ба низоъҳои маишиву иҷтимоии аҳолии минтақаҳои сарҳадӣ моҳияти ҳарбиву сиёсӣ мебахшад. Банди 14-уми ин қонун мушаххасан пешбинӣ мекунад, ки дар ин вилоят (дар заминҳои қонунии Тоҷикистон) бо додани имтиёзҳои бисёр зиёди иқтисодиву иҷтимоӣ, шумораи аҳолӣ ва нуктаҳои аҳолинишини қирғизӣ ба таври мақсаднок зиёд карда шавад. Қонуни нави ин кишвар, ки 20-уми октябри соли 2022 қабул гашт, ҳатто мусаллаҳкунии саросарии сокинони ин деҳаҳои амалан ғайриқонуниро пешбинӣ мекунад. Чунин ҳолатҳо дар маҷмуъ, ба ҷойи осонтар кардани ҳалли масъала, имкони ба низои мусаллаҳи васеъ ва байнидавлатӣ табдил ёфтани баҳсро рӯз аз рӯз зиёдтар мекунад… Моҳияти асосӣ ва содаи баҳси марзии байни ду давлати ҳамсоя чунин аст:

2.БАҲСИ ҲУҶҶАТҲО ДАР МАСЪАЛАИ МАРЗ: Ё «ҲУҶҶАТИ РАСМИИ МУАЙЯНКУНАНДАИ САРҲАДИ БАЙНИДАВЛАТӢ» ЧИСТ? Яке аз печидатарин гиреҳҳое, ки дар мушкилаи марзии байни Тоҷикистон ва Қирғизистон ба миён омадааст, баҳси ҳуҷҷатҳост. Моҳият ва аҳаммияти ин масъала дар он аст, ки маҳз ҳуҷҷатҳо имкон медиҳанд, то МАВЗУИ ГУФТУГӮҲО МУШАХХАС ГАШТА, ҷонибҳо мавқеи худро ба таври мушаххас, асоснок ва устувор шакл бидиҳанд. Ё маҳз ҳуҷҷатҳо имкон медиҳанд, ки ҳақиқати таърихӣ маълум шуда, дар музокирот рӯи санад ва хулосаи мушаххасе тавофуқ ҳосил гашта, роҳи ҳалли мушаххасе ба даст ояд. Яъне, бо доштани «ҳуҷҷати такягоҳӣ» баргузорӣ ва идомаи музокироти мушаххас ва барқарории адолат номумкин аст. Аммо раванди гуфтугӯҳо нишон медиҳад, ки ду ҷониб дар масъалаи ҳуҷҷатҳо ихтилофи усулӣ доранд. Муҳимтарин баҳси ҳуҷҷатии ин раванд мушаххас кардани «ҳуҷҷати такягоҳӣ» ё ҳуҷҷатҳои бунёдии расмию қонунии муайянкунандаи сарҳади давлатии байни ду кишвар аст. Мувофиқи назари Тоҷикистон, ки асоси қавии таърихӣ, ҳуқуқӣ ва мантиқӣ дорад, «ҲУҶҶАТИ МУАЙЯНКУНАНДАИ САРҲАДИ ДАВЛАТИИ БАЙНИ ДУ КИШВАР» ТАНҲО ОН ҲУҶҶАТЕ МЕБОШАД, КИ ТАМОМИ РАВАНД ВА РАСМИЁТИ (ПРОТСЕДУРАИ) ТАСДИҚИ РАСМИИ САТҲИ ДАВЛАТӢ ВА БАЙНИДАВЛАТӢ ДАР МАСЪАЛАИ САРҲАДМУАЙЯНКУНИРО ГУЗАШТА, ҲАМЧУН САНАДИ РАСМИИ МУАЙЯНКУНАНДАИ САРҲАДИ ДАВЛАТИИ БАЙНИ ДУ КИШВАР ЭЪТИРОФ ШУДА БОШАНД. Яъне, санадҳое, ки дар солҳои гуногун байни шахсони алоҳида, ҷамоатҳо, хоҷагиҳо, шаҳру ноҳияҳо, комиссияҳо ва ғайра дар бораи истифодабарии муваққатӣ ё ҳатто, доимии заминҳо ҳосил шудаанд ва расмиёти тасдиқи давлатӣ ва байнидавлатиро нагузаштаанд, наметавонанд ҳамчун «ҲУҶҶАТИ МУАЙЯНКУНАНДАИ САРҲАДИ ДАВЛАТӢ» эътироф шаванд. Ҳатто санадҳои расмие, ки яке аз ҷонибҳо БА ТАВРИ ЯКҶОНИБА дар сатҳи давлатии худ қабул намуда, аз тарафи ду давлат расмиёти заруриро нагузаштаанд, низ наметавонанд асоси муайянкунии сарҳадҳои давлатӣ қарор гиранд. Ин мавқеи қатъии ҷониби Тоҷикистон аст. Зарурати амалии истодагии Тоҷикистон бар ин асл дар он аст, ки аксари заминҳои мавриди баҳс, ки ҳоло дар ихтиёри Қирғизистон қарор доранд (ҳамон 211 000 га), дар тӯли ҳудуди 90 соли охир маҳз дар асоси

"Аз соли 1932 то имрӯз ягон ҳуҷҷати дигари муайянкунандаи сарҳади давлатии байни ин ду давлат ба тариқи расмиёти муқарраршуда дар сатҳи байниҷумҳуриявӣ ва сатҳи давлатии ИҶШС қабул нашудааст. " Тоҷикистон ҳамчун ҷумҳурии мухтор дар ҳайати ин ҷумҳурӣ буд, сарҳади давлатии байни ҶШС Ӯзбекистон ва ҶШС Федеративии Россияро, ки дар он давра Қирғизистони имрӯза ҳамчун «Вилояти мухтори Қароқирғиз» ба ҳайати он шомил мешуд, тасдиқ намуд. расмии муайянкунандаи сарҳад дар музокироти марзӣ маҳз ба Дар айни замон, 9-уми ноябри соли Президиуми КИМ Умумироссиягӣ байни ҷумҳуриҳоро гирад. Ин талабот «ҲУҶҶАТҲОИ СОЛҲОИ 1924-1927 ВА 1925 сарҳади ҶШС Федеративии дар бораи чӣ гуна тағйир додани СОЛИ 1932» такя мекунад. Асос ва Россия вабайни ҶШС Ӯзбекистонро дар марзи байни ҷумҳуриҳо дар тамоми зарурати такя ба ин ҳуҷҷатҳо чунин ҳамон ҳудудҳои муайяннамудаи Конститутсияҳои ИҶШС, ки дар солҳои аст: комитаи зикршуда эътироф ва тасдиқ гуногун, аз ҷумла солҳои 1924, 1936 1.«Ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1927 кард. Ҳамин тавр, тақсимоти соли 1924 ва 1977 қабул шуда буданд, такрор ва 1932» ягона бастаи ҳуҷҷатҳое тамоми расмиёти муқарраршудаи шудааст, ки нишонгари аҳаммият ва мебошанд, ки дар онҳо сарҳадҳои давраи шӯравиро гузашта, расмияту қатъияти он аст. давлатии байни Тоҷикистон ва зарурӣ пайдо намуд. Ба таври мушаххас, мувофиқи Қирғизистон дар давраи таъсиси ин қонунияти Яъне, сарҳади Тоҷикистон ва банди «б»-и боби 1-уми Конститутсияи давлатҳо ба таври дақиқ ва расмӣ Қирғизистон ҳанӯз дар давраи ҳамчун ИҶШС аз 31 январи 1924 танзими муайян ва тасдиқ карда шудааст. воҳидҳои худмухтор дар таркиби масъалаҳои тағйир додани сарҳад 2.Ин ҳуҷҷатҳо ягона ҳуҷҷатҳоест, ки Ӯзбекистон ва Россия буданашон ба байни ҷумҳуриҳои Шӯравӣ танҳо ба тамоми расмиёти байниҷумҳуриявӣ расмият дароварда шудааст. Қисмати салоҳияти ИҶШС мансуб буд. ва давлатиеро, ки Конститутсияи Банди «д»-и моддаи 14-уми Иттиҳоди Шӯравӣ барои муайян сарҳад дар минтақаи Хуҷанд бошад, ҳанӯз дар соли 1929 дар давраи аз Конститутсияи ИҶШС аз 5 декабри кардани сарҳади байни ҷумҳуриҳои таркиби Ӯзбекистон ба Тоҷикистон соли 1936 низ масъалаи тағйир узви ИҶШС муқаррар намуда буд, ба гузаронида шудани он расмият ва тасдиқи сарҳадҳои ҷумҳуриҳои пуррагӣ гузашта ва расмияти давлатӣ ёфтааст ва дар раванди интиқол шӯравиро ба салоҳияти ИҶШС гузошта ёфтаанд. сарҳади он бо Қирғизистон (Россия) буд. Дар моддаи 18-уми он ба таври 3.Дар тамоми давраи Иттиҳоди ба сарҳади муайяншудаи қатъӣ омадааст, ки «БЕ РОЗИГИИ Шӯравӣ ва пас аз истиқлоли давлатии нисбат Россия ХУДИ ҶУМҲУРИҲОИ УЗВИ ИТТИҲОД кишварҳои Тоҷикистон ва Қирғизистон, наёфтааст.ва Ӯзбекистон тағйир ТАҒЙИР ДОДАНИ САРҲАДҲОИ ОНҲО яъне аз соли 1932 то имрӯз ягон Бахши сарҳади байнидавлатӣ дар МУМКИН НЕСТ.» ҳуҷҷати дигари муайянкунандаи минтақаи Мурғоб низ дар раванди Тибқи банди 2-юми моддаи 73-уми сарҳади давлатии байни ин ду давлат ҷумҳуриҳои Осиёи Марказӣ Конститутсияи ИҶШС аз 7-уми октябри ба тариқи расмиёти муқарраршуда таъсиси ба таври тасдиқ шудааст ва соли 1977 низ масъалаи тағйиру дар сатҳи байниҷумҳуриявӣ ва сатҳи ин минтақаниҳоӣ аз 2-юми январи соли тасдиқи сарҳадҳои ҷумҳуриҳои узви давлатии ИҶШС қабул нашудааст.

1925, яъне баробари таъсиси ВМКБ Иттиҳоди Шӯравӣ танҳо ба салоҳияти 4.Агар ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1927, ба таркиби Тоҷикистон шомил буда, ИҶШС мансуб буд. Моддаи 78-уми он ки ҳуҷҷатҳои таъсисии ҷумҳуриҳои ба он ҳеҷ баҳсе вуҷуд надорад. низ талаб мекард, ки сарҳади байни Осиёи Миёна ҳастанд, эътироф нисбат Изҳороти баъзе намояндагони ҷониби ҷумҳуриҳои Шӯравӣ танҳо бо розигии нагарданд ва сарфи назар шаванд, Қирғизистон дар бораи ин, ки «агар худи ин ҷумҳуриҳо тағйир дода шуда, ВАЗЪИЯТИ САРҲАДҲО БА ҲОЛАТИ ба ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1927 барои расмият ёфтан ҳатман аз ҷониби ТАЪРИХИИ ТО БАРҚАРОРИ такя кунем, он вақт Мурғоб ҷузъи ИҶШС тасдиқ карда мешаванд. Матни ИТТИҲОДИ ШӮРАВӢ БАРМЕГАРДАД. қаламрави Қирғизистон буд», комилан асл ё русии он чунин аст: "Территория Яъне он гоҳ сухан аз марзҳои Аморати беасос буда, баръакси ин, маҳз тибқи союзной республики не может быть Бухоро ва Россияи подшоҳӣ ва ҳатто ҳамин ҳуҷҷатҳо Мурғоб ҷузъи таркибии изменена без ее согласия. Границы хонигариҳои Хеваю Хуқанд меравад. Тоҷикистон гашта, ин бахши между союзными республиками могут Дар чунин сурат ду тараф ҷонибият ё Ҷумҳурии сарҳад ҳам расмияти сатҳи ҷумҳурӣ изменяться по взаимному соглашению субъективияти худро дар музокироти ҳам расмияти сатҳи ниҳоди олии соответствующих республик, которое сарҳадӣ умуман аз даст дода, ҳам ва қонунгузори ИҶШС-ро гузаштааст. подлежит подтверждению Союзом мавуъ, ҳам миқёс ва ҳам қоидаҳои Яъне, масъалаи «ҳуҷҷатҳои солҳои СССР." музокирот комилан дигар мешаванд. ҳаргиз баҳси Мурғобро ба Ҳамин талаботи катъӣ дар бораи Аз ин рӯ, ҳуҷҷатҳои мазкур, ГАРЧӢ 1924-1927» вуҷуд оварда наметавонад. розигии ҳатмии ҷумҳуриҳо барои АЗ НАЗАРИ САРНАВИШТ ВА ҲАҚҚИ Нуктаи муҳимме, ки оғоз ва собиқаи тағйир додани сарҳадҳояшон, дар ТАЪРИХИИ ТОҶИКОН ДАР МИНТАҚА баҳси марзӣ байни Тоҷикистон ва Конститутсия ҶШС Тоҷикистон низ ҷой ҲАРГИЗ ОДИЛОНА НЕСТАНД, дода шуда буд. Аз ҷумла, дар моддаи феълан ягона ҳуҷҷати такягоҳӣ барои Қирғизистонро нишон медиҳад, ин аст, ки баробари тасдиқи марзҳои 2-юми Конститутсияи ҶШС Тоҷикистон мавзӯият, чорчӯб ва мазмун пайдо ҷумҳуриҳо дар соли 1925, ҷониби аз соли 1929 муқаррар шудааст, ки кардани музокироти марзӣ байни ин Қирғизистон (ҳанӯз дар ҳайати Россия) ҳудуди ҶШС Тоҷикистон наметавонад ду кишвари мушаххас мебошанд. нисбат ба марзҳои муайяншуда дар бе розигии он тағйир дода шавад. Ба ин тариқ, «ҳуҷҷатҳои солҳои минтақаҳои Сулюкта ва Исфара Конститутсияҳои минбаъдаи ҶШС 1924-1927 ва 1932», ки Тоҷикистон намуда буд. Маҳз дар натиҷаи Тоҷикистон аз соли 1931 (моддаи дар музокироти марзӣ ба онҳо таъкид эътироз баррасии ин масъала, бо қарори 29) ва солҳои 1937 ва 1978 (моддаи мекунад, танҳо ҳуҷҷатҳое ҳастанд, ки мақоми олии қонунгузории ИҶШС 15) низ муайян мекарданд, ки тағйир метавон дар масъалаи муайянсозии Сулюкта ба ҳайати ҶШС Федеративии додани сарҳади давлатӣ бе розигии сарҳади давлатӣ байни ин ду давлати Россия (Қирғизистон) гузаронида худи Тоҷикистон мумкин нест. Ҳамин ҳамсоя ба он такя намуд. шуда, Исфара ба ҳайати ҶШС талабот дар бораи тарзи тағйири Ӯзбекистон, ки Тоҷикистон дар ҳайати сарҳади ҷумҳуриҳо дар Конститутсия МОҲИЯТИ ИН ҲУҶҶАТҲО он буд, монда шуд. Яъне, дар ин баҳс ҶШС Қирғизистон низ омада буданд. низ Исфара (бо фарогирии заминҳояш ЧИСТ? Хулоса, дар давраи Шӯравӣ барои то Ворух) ҷузъи Тоҷикистон боқӣ монд. тағйир додан ё муайян кардани Зери ибораи «ҳуҷҷатҳои солҳои Ин қарори муштарак, ки бо розигии сарҳади байни ҷумҳуриҳо талаботи 1924-1927 ва 1932» маҷмуаи тарафҳо ба даст омада буд, 4 майи зерин вуҷуд дошт: ҳуҷҷатҳои тақсимоти миллию ҳудудии соли 1927 аз тарафи президиуми КИМ 1.Қабул шудани қарори дахлдор солҳои 1924–1927 дар Осиёи Миёна ИҶШС ба таври ниҳоӣ тасдиқ гашт. аз ҷониби мақоми олии ҳокимияти дар назар дошта шудааст, ки пас аз Дар пайи он Президиуми КИМ ҶШС давлатии худи ҷумҳуриҳо (ҳар як анҷоми тамоми расмиёт дар тамоми Ӯзбекистон аз 23-юми майи соли 1927 ҷониб ба таври ҷудогона); зинаҳо, 1-уми январи соли 1932 бо қарори КИМ ИҶШС аз 4-уми майи соли 2.Қабул шудани қарор бо розигии Қарори Кумитаи иҷроияи марказии 1927-ро расман эътироф намуд. Дар тарафҳо; Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравии қадами баъдӣ, Президиуми аллакай 3.Тасдиқ шудани қарорҳои Сотсиалистӣ ва Қарори Кумитаи ҶМШС Қирғизистон (ҳамчун узви ҷумҳуриҳо аз ҷониби мақоми олии Марказии (КИМ) Ҷумҳурии Федератсияи Россия) аз 7-уми июни ҳокимияти давлатии ИҶШС, яъне иҷроияи Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон соли 1927 қарорҳои президиумҳои қарори мақоми олии қонунгузори қабул ва тасдиқ гаштаанд. КИМ Умумироссиягӣ аз 3-юми май ва Иттиҳоди Шӯравӣ. Ҷумҳурии Қирғизистон то 15-уми КИМ ИҶШС аз 4-уми майи соли 1927Бо таваҷҷуҳ ба ин, дар тамоми апрели соли 1927 ҳамчун вилояти ро расман эътироф намуд. давраи мавҷудияти Тоҷикистон ва то 5-уми декабри соли 1936 Ин қарори Президиуми ҶМШС ва Қирғизистон, танҳо ҳуҷҷатҳои мухтор ҳамчун ҷумҳурии мухтор ба таркиби Қирғизистон, аз ҷумла ҳамчун бахши тақсимоти миллӣ-ҳудудии солҳои Федератсияи Россия дохил мешуд. таркибӣ ва пайвастаи Исфара 1924-1927 ва соли 1932 тамоми Бинобар ин, ҳангоми гирифтани ба Ҷумҳурии Тоҷикистон тааллуқ расмиёти талабкардаи Конститутсияи ИҶШС аз соли 1924-ро гузаштаанд мақоми ҷумҳурии иттиҳодӣ (соли доштани минтақаи Ворухро бо 3,5 ин ҷумҳурӣ дар ҳамон сарҳадҳои ҳазор аҳолӣ низ дар бар мегирифт, ва танҳо ҳамин ҳуҷҷатҳо ҳамчун 1936) тасдиқгаштаи солҳои 1924-1927 ва ки он муҳимтарин ва асоситарин ҳуҷҷатҳои муайянкунандаи сарҳади соли 1932 ташкил шудааст. ҳуҷҷат барои эсклав ё ҷазира набудан давлатӣ байни ин ду ҷумҳурӣ ба ҳисоб Ба таври дақиқтар, 24-уми ноябри ва пурра ба Тоҷикистон пайваст мераванд. соли 1924 аз тарафи Иттиҳоди Шӯравӣ будан ва тааллуқ доштани Ворух бо мақсади амалӣ сохтани нақшаи мебошад. Маҳз дар муқоиса бо ин 4.«ҲАҚИҚАТИ ТОҶИКИСТОН» тақсимоти миллию маъмурӣ дар ҳуҷҷати расмӣ ва харитаи замимавии Ё ҲУҶҶАТҲОИ ТАКЯГОҲИИ Осиёи Марказӣ ва таъсиси ҷумҳуриҳои он метавон муайян кард, ки кадом нав «КУМИТАИ БАРҲАМДИҲИИ минтақаҳо баъдан ғасб шуда, боиси ТОҶИКИСТОН КАДОМАНД ОСИЁИ МИЁНА» (Среднеазиатский амалан аз сарзамини асосии кишвар ВА ҚУРБИ ҲУҚУҚИИ ОНҲО ликвидационный комитет) таъсис ҷудо мондани ҷамоати Ворух гаштааст. ЧИСТ? гашт, ки то 17-уми марти 1925 корҳои Санади дигаре, ки метавонад ҳамчун фаннӣ ва ҳуҷҷатгузории тақсими далели тақвиятдиҳандаи дурустии Тавре зикр шуд, дар гуфтугӯҳои ҷумҳуриҳои навтаъсисро анҷом дод. ин масъала пеш оварда шавад, марзӣ бо Ҷумҳурии Қирғизистон (Истифодаи мустақими истилоҳи Қарори Шӯрои комиссарҳои халқии ҷониби Тоҷикистон танҳо ҳуҷҷатҳоеро «ликвидатсия» ё азбайнбариву (совнарком) Иттиҳоди Шӯравӣ аз соли асос қарор медиҳад, ки тамоми барҳамдиҳӣ дар мавриди минтақа ва 1947 дар бораи тасдиқи сарҳадҳо марҳилаҳои расмиёти давлатӣ ва кишварҳои онвақтаи он низ маънои байни Ҷумҳуриҳои Ӯзбекистон ва байнидавлатиро гузашта, ҳамчун хеле рамзӣ ва ҷолиб дорад.) Дар Ҷумҳурии Қирғизистон аст, ки дар ҳуҷҷати муайянкунандаи сарҳади асоси хулосаҳои ин кумита, 29-уми байни ду давлат эътироф шуда сентябри соли 1925 Президиуми КИМ (Давомаш дар саҳ.3). бошанд. Ин аст, ки Тоҷикистон ҶШС Ӯзбекистон, ки дар он давра

7 декабри соли 2022

№ 44 (9459)

МАВҚЕИ ТОҶИКИСТОН, ё чаро Ҷумҳурии Тоҷикистон кишвари таҷовузгар нест?

амалу санадҳое чун муомилаи байниҳамдигарии шаҳрвандони оддӣ ё мансабдори маҳаллӣ(1), табодули замин байни колхозу совхозҳо(2), тавофуқи роҳбарони ҷамоату шаҳру ноҳияву вилоятҳо(3), қарори вазорату идораҳои соҳавӣ(4), ҳолатҳои фурӯхта шудани замин дар сатҳҳои гуногун(5), протоколҳои комиссияҳои муштарак(6), иҷорадиҳии расмии байниидоравӣ ё байнидавлатӣ(7) ва ғайра ба ихтиёри кишвари ҳамсоя даромадаанд. Яъне, аксари ин заминҳо амалан давра ба давра дар сатҳҳои гуногун ва дар доираи манфиатҳо ва рӯҳияҳои гуногун ба қирғизҳо вогузор шудаанд… Як «нуктаи қувват»-и ҷониби Қирғизистон низ маҳз ҳамин аст, ки барои ба истифодабарии он вогузор шудани бахше аз ин заминҳо дар ихтиёри кишвари ҳамсоя санадҳои маъмурию маҳаллии гуногунсатҳ вуҷуд доранд. Аммо «нуктаи қувват»-и Тоҷикистон ин аст, ки ҳеҷ яке аз ин санадҳо, ки байни шахсону хоҷагиҳою минтақаҳою идораҳо дар бораи истифодаи заминҳо ба имзо расидаанд, расмиёти зарурии давлатиро нагузашта, ҲАМЧУН ҲУҶҶАТИ РАСМИИ МУАЙЯНКУНАНДАИ САРҲАДИ ДАВЛАТӢ БАЙНИ ТОҶИКИСТОН ВА ҚИРҒИЗИСТОН ЭЪТИРОФ НАШУДААНД. Аз ин рӯ, ин ҳуҷҷатҳо ҳамчун санадҳои истифодаи замин дар марҳилаҳои гуногун барои истифодаи муваққатии заминҳои мушаххас асос шудаанд, аммо ҳеҷ яки онҳо эътибори ҳуқуқии ҳуҷҷати расмии байнидавлатиро надошта, наметавонад барои тағйир додан ва муайян кардани марзҳои байнидавлатӣ асос қарор дода шавад. Ин аст моҳияти мавқеи Тоҷикистон дар масъалаи «ҳуҷҷатҳои такягоҳӣ». Аммо ҷониби Қирғизистон аз чунин гузоштани масъала ё эътирофи ин воқеият манфиатдор нест, зеро маҳз ҳамин навъи гузориши масъала аз назари қонунӣ пурра ба Тоҷикистон тааллуқ доштани ин заминҳоро исбот мекунад. Аз ин рӯ, ҷониби Қирғизистон дар музокироти марзӣ санадҳои гуногунқурби давраҳои гуногунро, ки асосан ба додугирифти байни хоҷагиҳо(1), истифодабарии муваққатии заминҳо(2) ё ба таъсиси ташкилотҳои байналмилалӣ(3) дахл доранд, ҳамчун асос пешниҳод мекунад. Бо ин кор Қирғизистон талош мекунад, ки заминҳои аз ҳисоби Тоҷикистон амалан дар ихтиёр доштаи худро расмияти ҳуқуқӣ бахшад. Аммо мушкил дар он аст, ки: Якум, ҳеҷ яке аз ин санадҳо қурби ҳуҷҷати расмии муайянкунандаи сарҳади давлатии байни ду кишварро надоранд. Дуввум, дар сурати ба ин «асос» ё тарзи гузориши масъала розӣ шудани Тоҷикистон, аксари заминҳои мавриди баҳс ба таври «қонунӣ» ба Қирғизистон тааллуқ мегиранд. Ин ҳолат на ба ҳақиқати таърихӣ, на ба асосҳои ҳуқуқӣ ва на ба манфиатҳои миллии Тоҷикистон ҷавобгӯй нест. Ин аст моҳияти баҳси ҳуҷҷатҳо байни ду кишвар.

3.ТАЛАБОТИ КОНСТИТУТСИЯИ СССР ДАР БОРАИ ҚОНУНӢ ШУДАНИ САРҲАДИ БАЙНИ ҶУМҲУРИҲОИ УЗВИ ИТТИҲОДИ ШӮРАВӢ ЧӢ БУД? Асоси ҳуқуқӣ барои эътибори расмӣ ва давлатии ҳуҷҷатҳои муайянкунандаи марзҳо дар он аст, ки онҳо бояд дар доираи муқаррароти Конститутсияи ИҶШС дар ин масъала қабул ва тасдиқ гашта бошанд. Зеро, Конститутсияи ИҶШС барои тағйир додани сарҳади давлатии ҷумҳуриҳои узви ИҶШС аввал розигии худи ин ҷумҳуриҳо (дар шакли санади давлатӣ) ва сипас, қабули қарори дахлдор аз ҷониби мақомоти олии ҳокимияти давлатии ИҶШС-ро талаб мекард. Танҳо дар ин ҳолат, як ҳуҷҷат метавонист қурби ҳуҷҷати

3

"Насими ИСФАРА"

(Аввалаш дар саҳ.1.2).

7 декабри соли 2022

Бо мақсади таъмини бехатарии ҳаракат дар роҳ ва пешгирии садамаҳои роҳу нақлиётӣ бо иштироки пиёдагардон дар қаламрави ҳудуди хизматӣ аз 28 ноябр то 7 декабри соли 2022 амалиёти «Пиёдагард» гузаронида шуд. Амалиёти мазкур бо мақсади коҳиш додани сатҳи садаманокӣ бо иштироки пиёдагардон амалӣ гардид. Инчунин дар доираи амалиёти «Пиёдагард» дар баробари гузаронидани чорабиниҳои мақсаднок ҳамчунин дар муассисаҳои таълимӣ аз ҷониби кормандони БДА суҳбату вохӯриҳо баргузор карда шуданд. Ш. БОБОҶОНЗОДА, нозири калони тарғибу ташвиқи ХРД ШБДА ШКВД-1 ҶТ дар шаҳри Исфара. Коллектив Русскоязычного культурного Центра города Исфары выражает искреннее и глубокое соболезнование председателю данного Центра и председателю Координационного Совета российских соотечественников РТ Темировой Людмиле Григорьевне по поводу безвременной кончины её МУЖА .

"Аз бойгониҳои таърихии Федератсияи Россия ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон ба даст овардани ҳуҷҷатҳои... тақсимоти марзӣ яке аз вазифаҳои муҳимми раванди музокирот ва мушаххассозии марзҳо ба ҳисоб меравад."

МАВҚЕИ ТОҶИКИСТОН, ё чаро Ҷумҳурии Тоҷикистон кишвари таҷовузгар нест?

харита ва таснифоти он низ Ворух дар муҳосираи ҳудуди Қирғизистон набуда, ҳамчун замини пайваста ҷузъи ҳудуди Тоҷикистон нишон дода шудааст. Ҳамин тавр, Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Федеративии Россия минтақаҳои баҳсии шаҳри Исфара ва ҶШС Ӯзбекистон мутобиқи бо масоҳати умумии 61 ҳазор га ягон қонунгузории ҳамон давраи ҳуҷҷати расмии қонунӣ вуҷуд надошта, ИҶШС сарҳадҳои давлатиро тибқи тақсимоти миллию ҳудудии (байниҷумҳуриявиро) пурра муқаррар солҳои 1924-1927 ин қитъаҳои калон намуданд ва бо ҳамин баҳси сарҳадҳои маҳз ба Ҷумҳурии Тоҷикистон тааллуқ байни ин ҷумҳуриҳо ба поён расид. доранд. Ин аст, ки ҳамин бастаи ҳуҷҷатҳо дар раванди музокирот ҳамчун «ҳуҷҷатҳои 5.БАЪЗЕ ДАЛЕЛҲОИ солҳои 1924-1927» номида мешаванд. ИЛОВАГӢ БАРОИ Албатта, ҳуҷҷату бойгониҳо нишон АСОС ҚАРОР ДОДАНИ медиҳанд, ки пас аз тасдиқи сарҳадҳои расмию қонунӣ байни Тоҷикистон ва ҲУҶҶАТҲОИ СОЛҲОИ Қирғизистон (Ӯзбекистон ва Россия) 1924-1927 дар соли 1925, дар натиҷаи дархости қирғизҳо боз чанд мавриди аз ҳисоби Баъзе аз коршиносони ҳамсоя ва заминҳои қонунии Тоҷикистон (!) ба хориҷӣ нисбат ба бастаи «ҳуҷҷатҳои ҳудуди Қирғизистон дода шудани соли 1224-1927» эрод пеш овардаанд, минтақаҳои алоҳида пеш омаданд. Аз ки онҳо ҳанӯз дар давраи дар таркиби ҷумла, дар ин раванд: Россия ва Ӯзбекистон будани ин 1.Бо Қарори Президиуми Кумитаи давлатҳо ва пеш аз таъсиси онҳо Иҷроияи Марказии ИҶШС аз 10- ҳамчун ҷумҳурии узви ИҶШС қабул уми сентябри соли 1926 ноҳияҳои гаштаанд. Хусусан, танҳо дар охири Баска-Исфана ва Чапкулук бо соли 1936 таъсис шудани Қирғизистон масоҳати умумии 180 ҳазор гектар ба ин мавзуъро ба миён меорад. Қирғизистон дода шуданд. Аммо дар ин бора бояд гуфт, ки 2. Бо Қарори Президиуми Кумитаи тибқи қонунгузории ИҶШС, пас аз Иҷроияи Марказии ИҶШС аз 8-уми хориҷ шудани Тоҷикистон аз ҳайати июни соли 1927 ҳавзаи ангишти Ӯзбекистон ва табдил шудани он ба Сулюкта бо масоҳати 14 ҳазор гектар ҷумҳурии иттифоқӣ дар соли 1929, ба Қирғизистон дода шуд. тамоми ҳуҷҷатҳои тасдиқшудаи 3.Бо Қарори Президиуми Кумитаи тақсимоти марзии солҳои 1924-1927 аз Иҷроияи ҶШС Тоҷикистон аз 1-уми тарафи Тоҷикистон ба мерос гирифта январи соли 1932 ҳудудҳои ҷамоати шудааст. Ин марзҳо, аз ҷумла бо Замбуруч, аз ҷумла деҳаҳои Замборуч, қарори КИМ ҶШС Тоҷикистон аз 1-уми Ҷар, Ҷизгон ва Чӯянчӣ бо масоҳати январи соли 1932 эътироф ва тасдиқ умумии 15 ҳазор гектар ба Қирғизистон гаштаанд. Маънои ибораи «ҳуҷҷатҳои дода шудаанд. соли 1932», ки дар музокироти марзӣ Албатта, чун дар бораи ба аз ҷониби Тоҷикистон истифода Қирғизистон гузаштани ин се қитъаи мешавад, маҳз ҳамин санади мушаххас ҳуҷҷатҳои расмии сатҳи эътирофи расмии марзҳо аз ҷониби Иттиҳоди Шӯравӣ мавҷуданд, дар ҶШС Тоҷикистон аст. сурати асос қарор додани ҳуҷҷатҳои Ҷумҳурии Қирғизистон низ пас аз ин давра, ҷониби Тоҷикистон нисбат хориҷ шудан аз таркиби Россия дар ба онҳо даъво ба миён намегузорад. охири соли 1936 сарҳадҳои худ дар Дар ин давра (соли 1932) ҳамчунин таркиби Россия, яъне тақсимоти то минтақаи нисбатан хурд, яъне деҳаи соли 1927-ро ба мерос бурда, ба таври Самарқандаки шаҳри Исфара аз расмӣ эътироф кардааст. Ин санадҳо Тоҷикистон ба Қирғизистон дода шуда, имкон медиҳанд, ки ҳуҷҷатҳои дар ивази он деҳаи Санҷидзори шаҳри солҳои 1924-1927, ки пеш аз таъсиси Конибодом аз ҳудуди Қирғизистон ба ҷумҳуриҳои Шӯравии Тоҷикистон ва Тоҷикистон гузаронида шудааст, ки он Қирғизистон қабул шуда буданд, пас низ дар асоси тавофуқи дуҷонибаи аз таъсиси онҳо низ эътибор пайдо сатҳи давлатӣ сурат гирифтааст. (Ба кунад. даст овардани ҳуҷҷати ин табодул низ Илова бар ин, агар ҷониби ҷолиби диққат мебуд.) Қирғизистон ҳуҷҷатҳои такягоҳии Аммо дар бораи минтақаҳои солҳои 1924-1932-ро дар муайянкунии баҳсӣ ё амалан ғасбшудаи дигар, аз сарҳадҳо инкор намояд, дар натиҷа ҷумла ҷангалзори Андараки ноҳияи се қарори зикршуда дар бораи аз Кӯҳистони Мастчоҳ бо масоҳати Тоҷикистон ба Қирғизистон дода 56 ҳазор га, бахше аз минтақаи шудани минтақаҳои Баска-Исфана Хистеварзи ноҳияи ҳозираи Бобоҷон ва Чапкулук (1926), ҳавзаи ангишти Ғафуров бо масоҳати 84 ҳазор га ва Сулюкта (1927) ва ҷамоати Замборуч

Амалиёти "Пиёдагард"

№ 44 (9459)

Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи А №092214, ки МТМУ №18 солҳои таҳсили 1990-1991 ба Файзиева Фирӯза Шамсиевна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи АБ №289112, ки МТМУ №14 солҳои таҳсили 20002001 ба Саторов Ифтихор додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи А №737593, ки МТМУ №6 солҳои таҳсили 19791980 ба Нарзиев Рафӣ Самиевич додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи А №070131, ки МТМУ №29 солҳои таҳсили 1986-1987 ба Азизова Бирозия Ҳабибуллоевна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи Б №520401, ки МТМУ №29 солҳои таҳсили 1983-1984 ба Махсутов Сайфулло Акрамович додааст. *** Аттестати хатми маълумоти асосии силсилаи Б №178350, ки МТМУ №32 солҳои таҳсили 19791980 ба Насридинов Абдуҷаббор Абдумухторович додааст. *** Аттестати хатми маълумоти асосии силсилаи Б №252686, ки МТМУ №28 солҳои таҳсили 1981-1982 ба Ҳамроева Мубина Бобохоновна додааст. ***

(1932) низ аз этибор соқит мешавад ва Тоҷикистон метавонад масъалаи бозгардондани онҳоро ба миён гузорад. Дар ин сурат, ҳудуди заминҳо баҳсӣ бо илова шудани 209 000 га замини ин се қитъа, аз 211000 га ба 420 000 га мерасад. Аз ин рӯ, радди ин ҳучҷатҳо ба нафъи худи ҷониби Қирғизистон низ намебошад. Ҳамин тавр, сарҳадҳои байни Тоҷикистон ва Қирғизистон бо «ҲУҶҶАТҲОИ СОЛҲОИ 1924-1927 ВА 1932», ЯЪНЕ бо санадҳои таърихӣ ва расмие чун Қарори Президиуми КИМ ИҶШС аз 10-уми сентябри соли 1926, Қарори Президиуми КИМ ИҶШС аз 21-уми декабри соли 1926, Қарори Президиуми КИМ ИҶШС аз 4-уми майи соли 1927, Қарори Президиуми КИМ ИҶШС аз 8-уми июни соли 1927 (дар шакли сарҳадҳои байни ҶШС Ӯзбекистон ва ҶШФС Россия) ва Қарори Президиуми КИМ ҶШС Тоҷикистон аз 1-уми январи соли 1932 муайян ва ба таври ниҳоӣ тасдиқ шудаанд. Харитаи сарҳадҳои байни ду ҷумҳурӣ низ дар замимаи ин қарорҳо ба таври дақиқ омадааст, ки Тоҷикистон онро асос қарор медиҳад. Ин аст, ки аз назари ҷониби Тоҷикистон «ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1927» ягона такягоҳи дурусти ҳуқуқӣ барои муайян кардани сарҳади давлатӣ байни Тоҷикистон ва Қирғизистон мебошад. Ва охирин далели устувор барои дар масъалаи сарҳадҳои ду кишвар санадҳои ягонаи қонунӣ будани ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1932 ин аст, ки пас аз ихтилофи марзии соли 1989, маҳз бо хоҳиши Шӯрои вазирони ҶШС Тоҷикистон ва Шӯрои вазирони ҶШС Қирғизистон соли 1990 комиссияи махсуси Шӯрои Олии ИҶШС барои баррасии ҳуҷҷатҳои муайянкунандаи сарҳади байни ин ҷумҳуриҳо таъсис гашта буд. Пас аз омӯзиши ин масъала комиссияи мазкур низ ба хулосаи ниҳоӣ расида буд, ки танҳо ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1932 метавонанд ҳамчун ҳуҷҷатҳои муайянкунандаи сарҳади байни Тоҷикистон ва Қирғизистон эътироф ва истифода гарданд. Бо вуҷуди ин, аз бойгониҳои таърихии Федератсияи Россия ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон ба даст овардани ҳуҷҷатҳои тақсимоти марзӣ дар лаҳзаи таъсиси ин ду ҷумҳурӣ ва ҳуҷҷатҳои комиссияи махсуси Шӯрои Олии ИҶШС дар соли 1990 яке аз вазифаҳои муҳимми раванди музокирот ва мушаххассозии марзҳо ба ҳисоб меравад. Зеро ин ҳуҷҷатҳо метавонанд нуктаҳои зиёдеро равшан

кунанд. Аммо чизе, ки муайян аст, ин санадҳо низ «ҳақиқати Тоҷикистон»-ро тақвият хоҳанд дод.

6.МАРЗИ МАЪМУРӢ Ё САРҲАДИ ДАВЛАТӢ? Шарҳи мақоми ҳуқуқии ҳуҷҷатҳои пас аз соли 1932, ки ҷониби Қирғизистон ба онҳо такя мекунад. Тавре зикр шуд, дар ин баҳсҳо ҷониби Қирғизистон ба «ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1927» такя накарда, ба ҷойи он як силсила ҳуҷҷатҳои ҳосилшуда дар фосилаи аз соли 1932 то 1991 ва дар давраи истиқлолияти давлатии ду кишварро ҳамчун асос ба миён гузоштанӣ мешавад. Бахше аз ин ҳуҷҷатҳо дар натиҷаи муомилаҳои маҳаллӣ ва маъмурӣ дар бораи табодулу истифодаи муваққатии заминҳо ва бахши дигарашон дар натиҷаи кори комиссияҳои гуногун барои ҳалли баҳсу низоъҳои сарҳадӣ ба вуҷуд омадаанд. Зеро баҳси марзии ду ҷумҳурӣ доманадор буда, аз ҷумла солҳои 1938–1939, 1949, 1958–1959, 1961, 1971, 1987–1988, 1989, 1990 ва ғ. барои ҳалли масъалаҳои пешомадаи заминистифодабарӣ байни ду кишвар комиссияҳои муштарак таъсис дода шудаанд, ки ҳар яке ба тавре баҳсҳои мавҷударо танзим кардааст. Мутаассифона, шояд бо назардошти дӯстии байни ду халқу ҷумҳурӣ ва ё бо назардошти дар доираи як давлат (ИҶШС) зистани ду халқ, дар рафти кори ин комиссияҳо баъзе заминҳои қонунии Тоҷикистон барои истифодаи қирғизҳо вогузор шудааст. Аммо нуктаи қатъӣ ин аст, ки пас аз соли 1932 то замони фурӯпошии ИҶШС ягон ҳуҷҷати муайянкунандаи марзи давлатӣ бо тартиби муқарраргардидаи қонунгузорӣ ва Конститутсияи ИҶШС (солҳои 1936 ва 1977) тасдиқ нагардидааст. Ин аст, ки дар ин масъала тамоми ҳуҷҷатҳои истифодашаванда аз ҷониби Қирғизистон ҳамчун санади муайянкунандаи сарҳади давлатӣ бо мушкили расмият ва эътибори ҳуқуқӣ рӯбарӯ мебошанд. Агар ба ин масъала ба таври мушаххас пардозем, ҷониби Қирғизистон дар гуфтугӯҳои марзӣ бо Тоҷикистон аз санадҳои даврони Шӯравӣ се даста ҳуҷҷатҳоро ҳамчун асос пешниҳод мекунад, ки моҳият ва эътибори ҳар яки онҳо чунин аст:

АЗ САБАБИ ГУМ ШУДАН ЭЪТИБОР НАДОРАНД Шиносномаи техникии № 0002174 ва талони техникии № 0004966и экскватор ЭО3322Д рақами давлатиаш 72-24 АТ 02 Р/Т, рақами муҳаррик №010783, соли барориш 1983, рақами давлатӣ 284, ки ба Идораи давлатии беҳдошти замин ва обёрии шаҳри Исфара додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БП №049625, ки МТМУ №5 солҳои таҳсили 1965-1966 ба Юлдошева Садия додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи А №167780, ки МТМУ №35 солҳои таҳсили 19921993 ба Турсуналиев Шукрилло Садуллоевич додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БП №744170, ки МТМУ №35 солҳои таҳсили 1980-1981 ба Ҳасанов Охон Абдураҳимович додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БП №711178, ки МТМУ №35 солҳои таҳсили 1978-1979 ба Ризоева Саломат Ғуломовна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи асосии силсилаи А №216531, ки МТМУ 35 солҳои таҳсили 19921993 ба Юлдошев Икромджон

Шокирович додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи асосии силсилаи БП № 177815, ки МТМУ №35 солҳои таҳсили 19791980 ба Намозбеков Субхонбек Аралбекович додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи асосии силсилаи Т-АТА №1303560, ки МТМУ №35 солҳои таҳсили 1994-1995 ба Каримқулова Озода Ҳасанбоевна додааст. *** Сертификати ҳуқуқи истифодаи замин таҳти №15373, дараҷаи А №0535326, ки дар китоби бақайдгирии КДФ БММҒ шаҳри Исфара ба номи Абдулҳатова Раъно Ботуровна барои сохтмони бинои бисёрошёнаи манзили истиқоматӣ бо маркази хизматрасонӣ ба қайд гирифта шудааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БТ №102111, ки МТМУ №25 солҳои таҳсили 1993-1994 ба Набиева Нигина Абдураҳмоновна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БТ № 711739, ки МТМУ №25 солҳои таҳсили 1978-1979 ба Мухторов Амир Ҳайдарович додааст. ***

1.БАСТАИ ҲУҶҶАТҲОИ СОЛИ 1949: Ин бастаи ҳуҷҷатҳо протокол ва харитаҳои тартибдодаи комиссияҳои дуҷониба то соли 1949-ро дар бар мегиранд ва мавзуи онҳо ҳамчун ҳудуди Қирғизистон расмият бахшидани заминҳоест, ки ҳанӯз аз солҳои 30-юм давра ба давра барои истифодаи муваққатан аз Тоҷикистон ба Қирғизистон вогузор шуда буданд. Санади асосии ин баста мактуби расмии Шӯрои вазирони Қирғизистон ба Шӯрои вазирони Тоҷикистон аз соли 1949 аст, ки дар он ҳукумати Қирғизистон ба таври расмӣ хостори ба ҳудуди худ ҳамроҳ кардани ин заминҳои Тоҷикистон мебошад. Албатта, ХУДИ ҲАМИН МАКТУБ ВА МУРОҶИАТИ РАСМИИ ҲУКУМАТИ ҚИРҒИЗИСТОН БА ҲУКУМАТИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ИН ЗАМИНҲО СОБИТ МЕКУНАД, КИ ИН ЗАМИНҲО МАҲЗ БА ТОҶИКИСТОН ТААЛЛУҚ ДОШТА, ҚИРҒИЗИСТОН НИЗ ИН ВОҚЕИЯТРО ЭЪТИРОФ МЕКУНАД. Аммо Шӯрои вазирони ҶШС Тоҷикистон дар ҷавоби расмии худ ин ҳолатро мухолифи банди «д»и моддаи 14-уми Конститутсияи ИҶШС (соли 1936) дониста, таъкид намудааст, ки тағйири марзҳои ҷумҳуриҳо салоҳиятҳои истисноии ниҳоди олии қонунгузории Иттиҳоди Шӯравӣ мебошад. Ба ибораи дигар, Тоҷикистон ин дархости Қирғизистон дар бораи додани заминҳо, яъне бастаи ҳуҷҷатҳои соли 1949-ро рад кардааст ва онҳо аз ҷониби Тоҷикистон эътироф нашуда, расмиёти давлатӣ барои муайян кардани сарҳади давлатиро нагузаштаанд. Далели дигари аз тарафи мақомоти давлатии ИҶШС эътироф нашудани ҳуҷҷатҳои соли 1949 ин аст, ки агар то солҳои 50-ум дар харитаҳои ду ҷумҳурӣ хатти сарҳадӣ дар асоси ҳуҷҷатҳои солҳои 1924-1927 ва 1932 ба таври дақиқ нишон дода мешуд, пас аз соли 1950 дар баъзе аз ин харитаҳо марзи ду ҷумҳурӣ ба таври шартӣ ишора шуда, эзоҳ дода шудааст, ки танҳо пас аз тасдиқи давлатии натиҷаҳои кори комиссияи муштарак он дар харитаҳо нишон дода мешавад. Аммо то замони мавҷудияти ИҶШС ҳуҷҷатҳои зикршудаи соли 1949 расмияти давлатӣ наёфтанд. Ин аст, ки ҷониби Тоҷикистон дар музокироти сарҳадӣ ҲАМЧУН ҲУҶҶАТИ МУАЙЯНКУНАНДАИ САРҲАДИ БАЙНИ ҶУМҲУРИҲО ИСТИФОДА ШУДАНИ ОНҲОРО ДУРУСТ ВА ҚОНУНӢ ҲИСОБ НАМЕКУНАД. (Давом дорад). Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи А №058145, ки МТМУ №25 солҳои таҳсили 1991-1992 ба Тӯйчиева Боғихон Абдувалиевна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БТ №039190, ки МТМУ №25 солҳои таҳсили 1980-1981 ба Комилова Робия Рустамовна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи Т-ШТУ №0466510, ки МТМУ №32 солҳои таҳсили 1993-1994 ба Ғаниев Абдурауф Саломович додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БР № 181992, ки МТМУ №25 солҳои таҳсили 1984-1985 ба Ҷалилова Таборак Ҳомитовна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи БР №161391, ки МТМУ №25 солҳои таҳсили 1982-1983 ба Саидов Зокирхон Додоевич додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи АВ №289258, ки МТМУ №21 солҳои таҳсили 2000-2001 ба Бобоева Аминахон Сабуевна додааст. *** Аттестати хатми маълумоти миёнаи умумии силсилаи А №181941, ки МТМУ № 15 солҳои хониши 19931994 ба Абдуқаюмов Фарҳодҷон Абдураҳмонович додааст.

4

"Насими ИСФАРА"

01 хабар медиҳад Худ ва атрофиёнро аз сӯхтор муҳофизат кунед! Ҳамасола бо фарорасии фасли сармо дар ҳудуди шаҳру деҳоти Исфара афзоиши теъдоди ҳодисаҳои сӯхтор ба мушоҳида мерасад. Аз ин лиҳоз дар ин давра Хадамоти давлатии оташнишонии шаҳри Исфара маҷмуи чорабиниҳои профилактикиро амалӣ менамояд, ки бевосита барои пешгирӣ ва роҳ надодан ба ҳодисаҳои нохуши сӯхтор дар маҳалҳои аҳолинишин ва муассисаҳои маорифу тандурустӣ равона гардидаанд. Таҳлилу мушоҳидаҳо нишон медиҳанд, ки дар ин мавсими зимистон сабабҳои асосии ба амал омадани ҳодисаҳои сӯхтор ин нодуруст ва бар хилофи қоидаҳои амалкунанда истифода бурдани қувваи барқ, сандалӣ, дудбароҳои печи бухорӣ, беназорат гузоштани таҷҳизоти газӣ ва ғайраҳо мебошад. Аксари сокинон ва масъулини ташкилоту муассисаҳо беаҳамиятӣ зоҳир намуда, барои бо гармӣ таъмин намудани ҳуҷраҳои истиқомативу хидматӣ аз асбобҳои гармидиҳандаи худсохти ғайристандартӣ истифода мебаранд, ки дар натиҷа шабакаҳои барқӣ ба сарбории иловагӣ тоб наоварда, оташ мегиранд. Ин ҳолат аз як тараф боиси аз меъёри муқарраргардида зиёд истифода бурдани қувваи барқ гардад, аз ҷониби дигар метавонад омили сарзании сӯхтор ва хисороти ҷониву молӣ гардад. Аз ин рӯ аз шаҳрвандон ва роҳбарону масъулон хоҳиш менамоем, ки дар мавсими гармидиҳӣ тамоми шабакаҳои барқии хонаҳои истиқоматӣ ва бинову утоқҳои хизматиро аз санҷиш гузаронида, ҷиҳати роҳ надодан ба ҳодисаҳои сӯхтор тадбирҳои судманд андешанд. Дар муддати мавсими гармидиҳӣ тоза кардани дудбароҳо ва печҳо, на кам аз як маротиба дар ду моҳ барои печҳои гармкунанда ва як маротиба дар як моҳ барои печҳо ва оташдонҳои бетанаффус коркунанда ҳатмӣ мебошад. Ҳангоми истифодаи печҳои гармидиҳӣ ҷойгир намудани сӯзишворӣ ва дигар ашёву масолеҳи даргиранда дар болои оҳантахтаи назди ҷойи аловмонӣ, барои оташгиронӣ истифода бурдани бензин, керосин, сӯзишвории дизелӣ ва дигар моеъҳои тездаргиранда ва маводи сӯзанда қатъиян манъ аст. Танҳо дар робита бо кормандони хадамоти давлатии оташнишонӣ ва шабакаҳои барқӣ бо анҷоми чорабиниҳои профилактикӣ метавонед манзили зисти худ ва корхонаву иншоотро аз сӯхтор эмин нигоҳ доред.

7 декабри соли 2022

16 рӯзи мубориза алайҳи хушунати гендерӣ

Маъракаи умумиҷаҳонӣ

хоҳарони Мирабел, ки соли 16 рӯзи мубориза алайҳи 1960 дар Ҷумҳурии Доминикан хушунати гендерӣ як маъракаи дар замони диктатураи Рафаэл ҳамасолаи байналмилалӣ аст, ки Трухилйо (1930-1960) кушта аз 25 ноябр - Рӯзи байналмилалии шудаанд, интихоб гардидааст. Ин барҳам додани хушунат алайҳи занон, оғоз шуда, то 10 декабр - фаъолон дар сатҳи маҳаллӣ ва рӯзи ёдбуди хоҳарон - Партиа, Рӯзи ҳуқуқи башар, идома мекунад. ҷаҳонӣ барои таҳкими мавқеъҳои Миневра ва Мария Тереза Ин маърака аз ҷониби фаъолон феминистӣ ва таъмини масъулият Мирабел ва инчунин рӯзи дар нахустин Донишкадаи пешвои барои ҳуқуқи занон ҳамкории эътирофи ҷаҳонии мавҷудияти ҷаҳонии занон дар соли 1991 зич вуҷуд дорад. Маърака хушунат дар асоси гендерӣ буд. Ҳар се хоҳарон бо таъсис ёфтаву ҳамасола аз ҷониби махсусан барои онҳое, ки шаъну Маркази роҳбарии ҷаҳонии занон шарафашон зери хатар мондааст, шавҳаронашон дар ҳаракати зидди режими Трухилйо иштирок ҳамоҳанг карда шуда, ҳамчун муҳим боқӣ мемонад. стратегияи ташкилӣ аз ҷониби 17 декабри соли 1999 Маҷмааи кардаанд. Хоҳарон фаъолони афрод ва созмонҳо дар саросари Умумии СММ дар ҷаласаи 83-уми сиёсӣ ва рамзи муқовимат ба ҷаҳон ҷиҳати даъват ба пешгирӣ пленарии худ қатъномаи 54/135-ро диктатураи Трухилйо буданд. Дар ва рафъи хушунат алайҳи занон дар бораи Рӯзи байналмилалии тӯли фаъолияти сиёсӣ ин хоҳарон ва духтарон истифода мешавад. барҳам додани хушунат алайҳи ва шавҳаронашон борҳо боздошт Ҳадафҳои маърака занон, ки ҳамасола 25 ноябр ҷашн шуда буданд.

25 ноябри соли 1960 се хоҳарон баландбардории сатҳи огоҳӣ гирифта мешавад, қабул кард. ба аёдати шавҳаронашон рафтанд, дар бораи зӯроварии гендерӣ ва То қабули қатъномаи Маҷмааи кафолати эътирофи зӯроварӣ Умумии СММ 25 ноябр дар ки бори навбатӣ аз ҷониби режими нисбат ба занон ҳамчун нақзи Амрикои Лотинӣ ва дигар кишварҳо Трухилйо боздошт шуда буданд. ҳуқуқи инсон. Агарчӣ аз оғози ҳамчун "Рӯзи байналмилалии Дар роҳи бозгашт пас аз мулоқот ташкили якуми ин маърака то хотима додан ба хушунат алайҳи бо шавҳаронашон, хоҳаронро имрӯз сатҳи огоҳии ҷомеаи ҷаҳонӣ занон" ҷашн гирифта мешуд. дом интизор буд. Полиси махфии дар ин масъала ба таври назаррас Ин сана қаблан номи мушаххас диктатор Трухилйо хоҳарони баланд рафта бошад ҳам, эҳсоси надошт ва онро "Рӯзи хотима Мирабалро бо калтак бераҳмона масъулият барои зӯроварии додани зӯроварӣ алайҳи занон" латукӯб карда, ҷасади онҳоро гендерӣ дар сатҳи паст боқӣ низ меномиданд ва бори аввал ба чуқурие партофт, ки баъдан мемонад. дар нишасти феминистҳои сокинони маҳаллӣ аз қаъри он Бо дарназардошти ин шароит Амрикои Лотинӣ ва ҳавзаи Кариб пайдо карданд. Куштори ваҳшиёнаи хоҳарон яке CWGL якҷоя бо шарикони асосӣ дар Богатаи Колумбия (18-21 июли ба ташкили тозаи маърака шуруъ 1981) ҷашн гирифта шудааст. Дар аз воқеаҳое буд, ки ба барҳамхӯрии намуда, диққати худро назар ин нишаст занон ба мавҷудияти режим ибтидо гузошт ва он дар ба таълим, бештар ба таъқиби хушунати гендерӣ ишора карданд, давоми як сол шикаст хурд. Хоҳарон - Шапаракҳои Мирабал, фаъолтари нақзкунандагони қонун ки ҳам дар хонаву ҳам дар корхона равона намуд. дар шакли таҳқиру таҷовуз ва ба рамзи мубориза бо хушунат Маъракаи глобалии 16 рӯзи ҳам дар сатҳи давлатӣ дар шакли алайҳи занон табдил ёфтаанд. мубориза алайҳи хушунати шиканҷа ва таҳқири занон дар З. ДӮСТМАТОВА, гендерӣ яке аз тӯлонитарин зиндонҳои сиёсӣ зуҳур мекунад. равоншиноси ТҶ “Умед” маъракаҳо дар ҷаҳон аст. Аз оғози Ин сана ба хотири ёдбуди таъсиси он, байни ташаббусҳои

Арзи сипос

Миннатдорем Боми бинои хобгоҳи Комбинати масолеҳи бинокорӣ воқеъ дар микроноҳияи 10-уми маркази шаҳр, кӯчаи Марказӣ №27 бинобар аз сабаби солҳои тӯлонӣ таъмир надидан бисёр фарсудаву таъмирталаб шуда, аз боми

Хоришак (Чесотка) Хоришак - бемории сироятии пӯст буда, сабаби пайдоишаш канаи хоришак мебошад. Дар ҳолати гирифторӣ ба ин беморӣ дар инсон хоҳиши аз меъёр зиёди хоридани бадан пайдо мешавад. Хориши пӯсти бадани инсон метавонад сироятӣ ё ин, ки ғайрисироятӣ бошад. Бемории хоришак асосан дар натиҷаи тамосгирӣ паҳн мегардад. Одам ҳангоми аз шахси бемор гузаштани кана, ҳангоми бевосита бо бемор робита доштан, сару либос ва чизу чораи ӯро истифода бурдан сироят меёбад. Канаи хоришак се намуд мешавад: хоришовар, болои пӯст ва пӯстхӯрак. Инсон ва ҳайвон бо канаи рӯйи пӯст ва пустхӯрак бемор мешаванд.

Барангезандаи ин беморӣ канаи модина мебошад, зеро канаи нарина ҳангоми ҷуфт шудан дар пӯсти ҳамин канаи модина мефавтад. Роҳҳои гузариш: - тамосӣ; - истифодаи либосу ашёҳои бемор. Канаи хоришак дар як шабонарӯз то 1,5 километрро тай менамояд. Давраи ниҳоии беморӣ аз 1 то 6 ҳафта мебошад. Аломатҳои беморӣ: - хориши сахти пӯст (асосан шабона); - пайдоиши пайи хориш; - пайдошавии гиреҳчаҳо, ҳубобчаҳо ва калахши хунин. Аломатҳои хоришак асосан дар пӯсти шикам, байни ангуштон ва соқи пойҳо мушоҳида карда мешавад. Хоришаки ғайри сироятӣ ин ҳангоми баланд шудани ҳассосияти бадан ба маводи ғизогӣ, бештар ба шири гов, моҳӣ, шоколад, меваҳои ситрусӣ ва ғайра пайдо мешаванд. А. ТӮЙЧИЕВ, сарвари МС Чоркӯҳ.

"Насими Исфара" Муассис: Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Исфара. Рӯзнома дар Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шудааст. Шаҳодатномаи бақайдгирӣ: №321/РЗ-97

ҳуҷраҳои ошёнаи чорум оби барфу борон мегузашт. Барои таъмири бом сокинон ва муассисаҳои дахлдор маблағи кофӣ надоштанду шароити зисти бошандагони ин бино рӯз ба рӯз мушкилтар мегардид. Фаро расидани фасли сармо нигарониҳоро дар ин маврид боз ҳам бештар месохт. Хушбахтона чанде пеш бо дастгирии соҳибкор Нарзулло Улмасов боми хобгоҳ бо сифати баланд пурра таъмир ва тунукапӯш

Брутселлёз (Буғумдард)

Д. САЙДУЛЛОЗОДА, муҳандиси ГНДБС ҚМ 35-уми ҲХДО оид ба муҳофизати шаҳри Исфара.

Аз кулвори "Шифо!

То бувад ҳоҷати ҳоҷатмандон, Нест хуш тоати дигар чандон.

№ 44 (9459)

Брутселлёз бемории сироятии зоонотикӣ мебошад, ки ба системаҳои мушакӣ, асаб ва репродуктивӣ таъсир мерасонад. Сарчашмаи асосӣ говҳо, бузҳо, гӯсфандон ва хукҳои мубталои сирояти брутселла мебошанд. Ҳодисаҳои нодири ин беморӣ дар аспҳо, қутосҳо ва шутурҳо ба мушоҳида мерасанд. Ин беморӣ аз ҳайвони мариз ба одам тавассути пӯсти осебдида, луобпарда тавассути ғизои олуда мегузарад. Нишонаҳое, ки брутеллёзро дар одамон падид меоранд: - дар ибтидо нишонаҳои беморӣ ба зуком монанд аст; - тамоми бадани одам дард мекунад; - эҳсос сустӣ ва хастагии доимӣ ба назар мерасад; - хоб ташвишовар мешавад, ки ин беморро асабонӣ мекунад; - иштиҳои бад; - аломати асосии авҷ гирифтани брутселлёз якбора баланд шудани ҳарорати бадан то 40 дараҷа (доимо дар як сатҳ қарор мегирад), дард дар бофтаҳои мушакҳо шиддат меёбад, табларза ва мушкилот дар ҳаракат оғоз меёбад, гиреҳҳои лимфа баъзан меафзоянд, ҷигар ва сипурз калон мешавад. Вобаста аз давомнокии ҷараёни

Суроға: 735920, шаҳри Исфара, кӯчаи генерал Бобо Маҳкамов 63. Телефон: (8 34 62) 2-49-73. Рӯзнома ба хотири гуногунандешӣ маводеро низ чоп мекунад, ки хилофи назараш мебошад. Масъулияти маводи чопшуда ба дӯши муаллифон аст.

карда шуду ҳама парешониҳо рафъ гардиданд. Сокинони хобгоҳи мазкур ба соҳибкори саховатпеша миннатдории самимии худро арз мекунанд. Бигузор ҳамеша хонаободу шодрӯзгор бошанду беҳтарин хушиҳо насибашон гардад. ЯК ГУРӮҲ СОКИНОНИ ХОБГОҲ.

беморӣ, шаклҳои зерини брутселлёз фарқ карда мешавад: 1. Зуҳуроти шадиди клиникии беморӣ дар давоми се моҳ мушоҳид карда мешавад.

2. Хунукӣ, арақкунӣ, ихтилоли системаҳои асаб, мушак ва дастгоҳи ҳозима аз 3 то 6 моҳ давом мекунад; 3 . Пас аз ним сол ба шакли музмин табдил меёбад; 4. Шакли оқибатҳои клиникӣ (мушкилот) ва падидаҳои боқимондаи брутселлёз. Инчунин брутселлёз аз рӯи ҷараёни беморӣ ба ин зайл тасниф карда мешавад: - осон; - миёна; - дараҷаи шадид. Ҷиҳати пешгирии беморӣ дар одамон, пеш аз ҳама, дар бораи чораҳои гигиенӣ ва эмгузаронии ҳайвоноти хоҷагӣ тадбирандешӣ кардан зарур мебошад. Барои ин ба шумо лозим аст, ки меъёрҳои санитарии нигоҳубин, сайругашт ва забҳи ҳайвонҳоро риоя кунед ва ташхисҳо зарурии байториро гузаронед. Барои муҳофизати худ аз ин беморӣ бояд шири хомро ҳатман ҷӯшонида баъд истеъмол намоед ё ин, ки шири пастеризатсия шударо харидорӣ кунед. Ҳангоми тайёр карани таом бо гӯшт бояд технологияи пухтупазро ҳатман риоя намуд. Ш. ИБРОҲИМОВ, сарвари МС Сурх.

Матолиби рӯзномаи "Насими Исфара"-ро бо нишон додани манбаъ истифода бурдан мумкин аст. Еmail: nasimiisfara@mail.ru Иҷозат ба чоп: 6. 12. 2022. Адади нашр 4300. САРМУҲАРРИР: Абдумуталиб ШАРИФОВ.

Иҷлосия ва Парчам

Таърих гувоҳ аст, ки 30 сол муқаддам дар Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки он дар ҳаёти сиёсиву иҷтимоии ҷомеаи навини Тоҷикистон ҳамчун иҷлосияи таърихӣ ва тақдирсоз сабт шудааст, дар баробари дигар масъалаҳои муҳимтарини он айёми ноором, масъалаи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи сиёсӣ ба баррасии вакилони иҷлосия пешниҳод гардид. Вакилони мардумӣ бо дарки аҳамият ва нақши Парчам дар пешбурди давлатдорӣ, инчунин, бо дарназардошти анъанаи парчамдории гузаштагони худ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тасдиқи Низомномаи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон»-ро қабул намуданд. Яъне Парчами давлатӣ самараи неки иҷлосияи зикршудаи Шӯрои Олӣ ва ҳамсоли он мебошад. Қабули Парчами давлатӣ ба раванди давлатдорӣ ва зиндагиву тафаккури халқи мо мазмуну мундариҷаи нав бахшид. Мардуми мо ба асолати таърихӣ ва таъсири маънавии Парчами давлатӣ, ки дар масири таърих бо номи «Дирафши Ковиён» ёд карда мешавад, ҳамчун як зуҳуроти бисёр муҳимму арзишманди миллӣ, эътиқод ва эътимод пайдо карданд. Тасдиқи Парчами давлатӣ ба давраи басо ҳассосу тақдирсоз ва мураккабу печидаи таърихи халқамон, ки истиқлолият ҳанӯз қадамҳои нахустини худро мегузошт, вале мавҷудияти давлату миллат таҳти хатари воқеӣ қарор дошт, рост омад. Дар чунин айёми сарнавиштсоз қабул гардидани Парчами давлатӣ иқдоми олии ватандӯстона ва кӯшиши нахустин барои рафъи хатари ба сари давлат ва миллати куҳанбунёд омада буд. Мардуми Тоҷикистон ва ҷавонмардони ғаюру далери он зери Парчам ҳамчун рамзи давлатдории навини тоҷикон таҳти роҳнамоиҳои эҳёгари миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҳам омаданд. Д.САТТОРОВ, М.СОДИҚОВ, котибони маҷлиси судӣ.

Дарси кушод

Аз санаи 25.11.2022 то 5.12.2022 дар муассисаҳои таълимӣ ва томактабӣ оид ба қоидаҳои ҳаракат дар роҳ дарси кушод гузаронида шуд, ки дар он хонандагон фаъолона иштирок намуданд. Бино ба гуфти Ш.Бобоҷонзода, нозири калони тарғибу ташвиқи ХРД ШБД ШВКД-1 ҶТ дар шаҳри Исфара гузаронидани чунин чорабиниҳо бешубҳа ба баланд бардоштани дониши хонандагон дар боби омӯзиши қоидаҳои ҳаракат дар роҳ, ҷоннок намудани корҳои тарғиботиву ташвиқотӣ дар байни ноболиғон ва беҳтар намудани машғулияти таълимӣ перомуни қоидаҳои ҳаракат дар роҳ дар муассисҳои таълимӣ мусоидат хоҳад кард. Ф.САЙИДОВ. Роҳбарият ва иттифоқи касабаи беморхонаи марказии шаҳри Исфара ба Сафаров Ҳоким Сафарович нисбати даргузашти ҲАМСАРАШ ҳамдардӣ баён намуда, дар ин рӯзҳои мусибатбор ба онҳову наздиконаш аз даргоҳи Худованд сабри ҷамил хоҳонанд.

ҲАЙАТИ ЭҶОДӢ: Владимир МАРТИНЕНКО, Набиҷон ХУДОЙБЕРДИЕВ, Фатҳулло САЙИДОВ. Рӯзнома дар ҶДММ "Набӣ Фахрӣ" чоп шудааст. Супориши № _________