Πυθαγόρεια εγκλήματα

Η ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ 1ου ΓΕΛ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ παρουσιάζει τα

“ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ” του Τεύκρου Μιχαηλίδη

ΣΧΟΛΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ! ! ! Ε Μ Υ Ο Τ Σ Ι Ρ Α Χ Υ Ε

Ίππασος ο Μεταποντινός

Ο Ίππασος, αρχαίος Έλληνας Πυθαγόρειος φιλόσοφος, μαθηματικός και φυσικός, λέγεται ότι κατάφερε να αποδείξει πως η διαγώνιος του τετραγώνου με πλευρά τη μονάδα είναι ασύμμετρο μέγεθος. Δεν μπορεί, δηλαδή, να μετρηθεί ακριβώς, επειδή το μήκος της είναι η τετραγωνική ρίζα του 2, αριθμός άρρητος, που σημαίνει πως δε μπορεί να γραφεί ως κλάσμα φυσικών αριθμών. Οι άρρητοι αριθμοί ήταν άγνωστοι στην αρχαιότητα. Εξαιτίας του η αρμονία των αριθμών κλονίζεται επικίνδυνα. Ολόκληρη η διδασκαλία των Πυθαγορείων δέχεται βάρβαρη επίθεση και μάλιστα τεκμηριωμένη. Και όχι μόνο. Ο Ίππασος ο Μεταποντινός, τολμάει να παραβεί τη βασική αρχή της Σχολής: διαδίδει τα δυσάρεστα νέα και κοινοποιεί μυστικά της Πυθαγόρειας φιλοσοφίας έξω από τις τάξεις των Πυθαγορείων!

Βέβαια πλήρωσε ακριβά για την ενέργειά του αυτή! "Πνίγηκε" στη θάλασσα σε ένα ναυάγιο. Ήταν η τιμωρία του για ασέβεια και ανίερη προδοσία προς τη σχολή και τους θεούς! Αυτή τουλάχιστον ήταν η επίσημη εκδοχή του θανάτου του, που με μεγάλη ευχαρίστηση διέδιδαν οι Πυθαγόρειοι. Αλλά υπάρχει κι άλλη μια εκδοχή που κυκλοφορούσε ανεπίσημα από στόμα σε στόμα: Ο Ίππασος δολοφονήθηκε από τους Πυθαγόρειους για να μη φανερώσει στον κόσμο ότι η αρμονία των αριθμών, βασική αρχή της φιλοσοφίας του δασκάλου, του μεγάλου Πυθαγόρα, δεν ήταν σωστή. Ήταν δηλαδή ζήτημα ζωής και θανάτου για τους Πυθαγόρειους να κλείσουν το στόμα του Ίππασου!

O Τεύκρος Μιχαηλίδης είναι διδάκτωρ των μαθηματικών του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie Στις εργασίες του περιλαμβάνονται εκπαιδευτικά βιβλία μαθηματικών και πληροφορικής, άρθρα σχετικά με την διδακτική των μαθηματικών, την εισαγωγή των υπολογιστών στην εκπαίδευση, την ιστορία των θετικών επιστημών καθώς και εκλαϊκευμένα κείμενα σχετικά με τα μαθηματικά. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας και της ομάδας Θαλής+Φίλοι που δραστηριοποιείται για τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στα μαθηματικά και τον πολιτισμό.

Αθήνα, 1929. Ο μαθηματικός Στέφανος Κανταρτζής βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιό του. Ο επιστήθιος φίλος του, επίσης μαθηματικός, Μιχαήλ Ιγερινός, καλείται για να αναγνωρίσει το πτώμα. Όρθιος μπροστά στο νεκρό φίλο του, ο Ιγερινός αναπολεί τα κάπου τριάντα χρόνια της γνωριμίας τους. Την πρώτη τους συνάντηση, σ ένα μαθηματικό συνέδριο του 1900, τις παρέες τους με την αβάν γκαρντ της παρισινής διανόησης, τις περιπλανήσεις τους στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, τους Βαλκανικούς Πολέμους. Θυμάται τις θυελλώδεις μαθηματικές τους διαφωνίες, τους έρωτές τους. Το ερώτημα που γεννιέται είναι επιτακτικό: Ποιος σκότωσε τον Στέφανο Κανταρτζή, και κυρίως γιατί τον σκότωσε;

Η υπόθεση του μυθιστορήματος εξελίσσεται κυρίως ανάμεσα στην Αθήνα των αρχών του 20ου αιώνα και το Παρίσι της Μπελ Επόκ. Μας επιτρέπεται ακόμα να ρίξουμε μια κλεφτή ματιά στη Θεσσαλονίκη των Βαλκανικών Πολέμων και στο ειδυλλιακό περιβάλλον του Πανεπιστημίου του Γκέτινγκεν, όταν μεσουρανούσε εκεί ο μεγάλος μαθηματικός Ντάβιντ Χίλμπερτ. Βλέπουμε και μια σύντομη εικόνα της Σχολής των Πυθαγορείων στη Μεγάλη Ελλάδα στα χρόνια του Ίππασου του Μεταποντινού. Από όλους αυτούς τους τόπους αυτός που κυριολεκτικά ξεμυαλίζει τον αναγνώστη είναι το Παρίσι του 1900.

Παρίσι 1900 e u poq

Ava

nt G ard e Δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες ς ή ν Δε ύ τ θ ε ι Δ ερο Δ η Συνέ σ ε θ ιεθ νέ δριο κ Έ ς Μ αθη μα τ ικ ών E e l B el

Μονμάρτη

Τουλούζ Λωτρέκ

Πάμπλο Πικάσσο

Γόνος αριστοκρατικής

Λαϊκής καταγωγής, φίλος

οικογένειας , σπούδασε στη

του Ιγερινού, σπούδασε στο

μαθηματική σχολή του

Παρίσι χάρη σε μια

Γκέτινγκεν

υποτροφία

Λίγο καιρό μετά τη δολοφονία του Στέφανου Κανταρτζή, ένας νεαρός μαθηματικός από την Αυστρία, ο Κουρτ Γκέντελ, απέδειξε ότι καμία αξιωματική θεωρία αρκετά πλούσια ώστε να περιλαμβάνει την κλασική αριθμητική δεν μπορεί να είναι πλήρης. Πάντοτε θα υπάρχουν προτάσεις που ενώ θα διατυπώνονται στο πλαίσιο αυτής της θεωρίας, δεν θα είναι δυνατόν ούτε να καταρριφθούν ούτε να αποδειχθούν μέσα σε αυτή. Με άλλα λόγια, ο μηχανισμός -ο αλγόριθμος που είχε κοστίσει στον Στέφανο τη ζωή του- δεν ήταν δυνατό να υπάρχει. Κάπου σε κάποιο σημείο της απόδειξης του, ο άτυχος φίλος του Μιχαήλ είχε κάνει λάθος… Όταν ο Μιχαήλ συνειδητοποιεί ότι θυσίασε το φίλο του για το τίποτα, τότε πια, ενώ έχει ξεφύγει από την ανθρώπινη δικαιοσύνη, ομολογεί το έγκλημά του και επιβάλλει στον εαυτό του την τιμωρία που του αξίζει, την εσχάτη των ποινών.

ΤΕΛΟΣ