mücadelenin adı;
SENDİKA!..
DİSK/TEKSTİL EĞİTİM YAYINLARI
DİSK/TEKSTİL TEKSTİL İŞÇİLERİ SENDİKASI
DİSK / TEKSTİL İŞÇİLERİ SENDİKASI GENEL MERKEZİ Şirinevler, Mehmet Akif Cad. Mehmet Çıbıkçı İş Merkezi No: 2 Kat: 6 Daire: 18 Bahçelievler-İstanbul/Türkiye
Tel : (0212) 637 29 00 pbx Faks : (0212) 637 29 09 www.disktekstil.org Email: esgudum@disktekstil.org basinyayin@disktekstil.org DİSK / TEKSTİL İŞÇİLERİ SENDİKASI YAYINLARI Mayıs - 2011 Baskı: Zirve Ofset İSTANBUL
ÖRGÜTLENME MATERYALİ - 1
mücadelenin adı;
SENDİKA!.. TEKSTİL İŞÇİLERİ SENDİKASI EĞİTİM YAYINLARI* Mayıs 2011 - İstanbul *
Bu yayın, DGB Eğitim Merkezi’nin katkılarıyla hazırlanmıştır.
SORU 1:
Niçin çalışıyoruz? En temelde, l Yaşamlarını devam ettirebilmek, l Karınlarını doyurabilmek, l Sağlık masraflarını karşılayabilmek, l Çocuklarının eğitimini sağlamak, için çalışırlar. Kısaca, İnsanlar hayatlarını devam ettirebilmek için çalışmak zorundadır.
DİSK/TEKSTİL
3
EĞİTİM YAYINLARI
SORU 2:
Çalışmanın karşılığını alıyor muyuz? Yani, aSağlıklı bir şekilde beslenebiliyor muyuz? aHasta olduğumuzda rahatça tedavi edilebiliyor muyuz? aÇocuklarımıza istediğimiz eğitim olanaklarını sağlayabiliyor muyuz? aYani çalışmamızın karşılığını istediğimiz gibi alıyor muyuz? Cevabı HAYIR mı?
DİSK/TEKSTİL
4
EĞİTİM YAYINLARI
Oysa; l İşçilerin çalışması karşılığında, en azından kendisi ve ailesinin yaşantısını sürdürebilecek temel ihtiyaçlarını; yani beslenme, giyim ve barınma giderlerini rahatlıkla karşılayabilmesi gerekir.
l İşçilerin ürettikleri metayı (malı) ya da hizmeti alabilmek için yeterli miktarda para kazanabilmesi gerekir. Eğer kazanamaz ise, hem kendisinin hem de ailesinin ihtiyacı olan mal ve hizmetleri alamaz. DİSK/TEKSTİL
5
EĞİTİM YAYINLARI
l İşverenler (patronlar) daha çok kazanabilmek, karlarını arttırabilmek için işçisine, elinden geldiğince az ücret vermeye çalışır. l Bu durumda, işçi emeğinin karşılığını alamaz. l Hak ettiği parayı patronundan alamayan işçi, geçim sorununu çözmek amacıyla patronundan zam istemek zorunda kalacaktır.
DİSK/TEKSTİL
6
EĞİTİM YAYINLARI
l Patronun esas amacı ise, daha az ücretle işçi çalıştırıp, daha çok kar elde etmek olduğu için, işçisine “ya bu ücrete çalış ya da beğenmiyorsan çek git, başka bir iş bul” diyecektir... l Kısaca, patronlar işçilerin hak ettikleri gerçek ücreti, emeklerinin karşılığını vermezler, vermek de istemezler. l İşçilerin hak etmiş oldukları, emeklerinin karşılığı olan ücretin işçiye tam olarak ödenmemesine SÖMÜRÜ diyoruz. Yani patronlar bizim emeğimizi sömürüyorlar.
SÖMÜRÜLÜYORUZ!
DİSK/TEKSTİL
7
EĞİTİM YAYINLARI
SORU 3:
Ne yapmalıyız? l Hak edilen ücreti alabilmek, daha sağlıklı çalışma koşullarını talep etmek, patronlara karşı tek başına verilen bireysel bir mücadele ile kazanılamaz. Eğer tek başımıza hakkımız olanları alamıyorsak, o zaman çözüm: Birlikte mücadele etmek; Birlik olmaktır!...
DİSK/TEKSTİL
8
EĞİTİM YAYINLARI
SORU 4:
Kimlerle birlikte olmalıyız? “İşçinin derdinden işçi anlar” l Çünkü çıkarları ortaktır. l İşçiler yaşamlarını devam ettirebilmek için çalışmak zorundadırlar. l Bu ortak özelliklerinden ötürü sıkıntıları da benzerdir. l İşçilerin dertleri aynı, çözüm yolları ortak ve kurtuluşları beraberdir.
Bunun için, Çalışma ve yaşam koşulları ortak olan işçiler bir araya gelerek, sorunların çözümüne beraber kafa yormalı, omuz omuza mücadele vermelidir. DİSK/TEKSTİL
9
EĞİTİM YAYINLARI
SORU 5:
Nasıl yapmalıyız? l Birlikte mücadele etmenin en kolay ve etkili yolu sendikalı olmaktır! l İşçi hakkını sendika ile arar. l Sendika işçiye güç katar.
Eğer amacımız, l İşçinin hak ettiği değeri iş yaşamında görmesi, l İşten atılma korkusu olmadan, geleceğe güvenle bakması, DİSK/TEKSTİL
10
EĞİTİM YAYINLARI
l İşçilerin belini büken zamlara dur diyebilmesi, l Çalışma koşullarını insancıl bir hale getirilmesi, l İş güvenliği ve iş sağlığının sağlanması, l Özlük haklarının tahribe uğramaması, l İşçi haklarının yasalar aracılığıyla güvence altına alınması l Var olan yasaların işçilerin lehine değiştirilmesi ise;
Sendikaya katılmalı, SENDİKALI OLMALIYIZ!...
DİSK/TEKSTİL
11
EĞİTİM YAYINLARI
SORU 6:
Sendika niçin vardır? l Sendika en temelde işçilerin haklarını savunmak için vardır. l İşçiler haklarını ve çıkarlarını korumak için bir araya gelirler. l Birlikten güç doğar, mücadelelerini kazanımlar ile sonuçlandırırlar.
Bir başka deyiş ile sendikalar bizzat işçilerin kurduğu örgütlerdir. l İşçiler haklarını sendikal mücadele yoluyla alır. l İşverenle toplu sözleşmeyi sendika aracılığıyla yaparlar. DİSK/TEKSTİL
12
EĞİTİM YAYINLARI
Bunların dışında her türlü hak, talep ve ihtiyaçlarını sendika yoluyla ararlar. l Çalışanların işverenler ile kendi başlarına çözemeyecekleri sorunları, l Ya da dile getiremeyecekleri konuları sendikalar aracılığıyla iletirler. Sendika hak kayıplarının takipçisidir; üyeleri adına resmi makamlara şikâyette bulunur, mahkemeye başvurur, dava açar, hukuki destek verir, avukat sağlar. Sendika güncel hayatı takip eder, işçilerin çalışma ve yaşam koşullarını esas alan araştırmalar yapar, raporlar hazırlar, bunları hem kamuoyu ile hem de hükümet yetkilileri ile paylaşır.
DİSK/TEKSTİL
13
EĞİTİM YAYINLARI
Sendika işçilerin sorunlarına duyarlılık yaratmak amacıyla, yayın yapar, dergi çıkarır, broşürler, kitaplar hazırlar. Sendika tartışılmaya ihtiyaç duyduğu konularda seminerler, sempozyumlar, konferanslar düzenler, doğru stratejiler üretmeye çalışır. Sendika, ulusal olduğu kadar uluslararası alanda da faaliyet yürütür, başka ülkelerdeki işçi birlikleriyle iletişim halindedir ve deneyimlerin paylaşılması ile dayanışma içerisinde olmaya gayret gösterir.
BİRİMİZ HEPİMİZ İÇİN HEPİMİZ BİRİMİZ İÇİN BİRLİKTE OLMALIYIZ!... DİSK/TEKSTİL
14
EĞİTİM YAYINLARI
Sendika faaliyetlerini bilinçli, bilgili yürütmeleri için üyelerine eğitimler düzenler. Sendika işçilerin bir arada ortak ve haklı bir mücadele geliştirmesini sağlar.
DİSK/TEKSTİL
15
EĞİTİM YAYINLARI
SORU 7:
Sendikalı olmasak ne olur? l Sendikasız iş yerlerinde muhalefet yoktur. l Bu nedenle işveren istediği gibi, istediği kadar işçiyi sömürmekte özgürdür. l Sendikasız iş yerlerinde İş Yasası uygulanmaz. l Sendikasız işyerlerinde işçilerin birlik ve beraberliği olmayacağından toplu sözleşme ve bu sözleşmeyle kazanılacak haklar hiçbir zaman olmayacaktır.
DİSK/TEKSTİL
16
EĞİTİM YAYINLARI
l Kazanılan hak olmadığı gibi, var olan haklar da işveren tarafından alınabilecek, çünkü karşısında hesap soracak bir irade bulunmayacaktır. l Sendikasız iş yerlerindeki tek mutlu insan patrondur.
DİSK/TEKSTİL
17
EĞİTİM YAYINLARI
ÖZETLE,
Sendika işçiye güç katar, Sendika her zaman işçinin yanındadır, Sendika iyi bir yaşam için onurlu bir mücadelenin yolunu açar, O zaman,
HAYDİ DİSK/TEKSTİL İŞÇİLERİ SENDİKASI ÇATISI ALTINDA BİRLEŞELİM!..
DİSK/TEKSTİL
18
EĞİTİM YAYINLARI
Anayasamız ne diyor? C. Sendika Kurma Hakkı Madde 51: Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz. Sendika kurma hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir. Sendika kurma hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir. İşçi niteliği taşımayan kamu görevlilerinin bu alandaki haklarının kapsam, istisna ve sınırları gördükleri hizmetin niteliğine uygun olarak kanunla düzenlenir. Sendika ve üst kuruluşlarının tüzükleri, yönetim ve işleyişleri, Cumhuriyetin temel niteliklerine ve demokrasi esaslarına aykırı olamaz. DİSK/TEKSTİL
19
EĞİTİM YAYINLARI
DİSK/TEKSTİL
20
EĞİTİM YAYINLARI
Sendikalar Kanunu* ne diyor? Sendikaya üye olup olmama hürriyetinin teminatı: Madde 31: İşçilerin işe alınmaları, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği muhafaza veya üyelikten istifa etmeleri veya sendikaya girmeleri veya girmemeleri şartına bağlanmaz. Toplu iş sözleşmelerine ve hizmet akitlerine bu hükme aykırı kayıtlar konulamaz. İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırılmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamaz. Ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklıdır. DİSK/TEKSTİL
21
EĞİTİM YAYINLARI
İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri içinde, işçi sendika veya konfederasyonlarının faaliyetlerine katılmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya herhangi bir nedenle farklı muameleye tabi tutulamazlar. İşverenin, hizmet akdinin feshi dışında, üçüncü ve beşinci fıkra hükümlerine aykırı hareket etmesi halinde, işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilir. Sendika üyeliği veya sendikal faaliyetlerden dolayı hizmet akdinin feshi halinde ise, İş Kanununun 18, 19, 20, ve 21 inci madde hükümleri uygulanır. Ancak, İş Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ödenecek tazminat işçinin bir yıllık ücret tutarından az olamaz. ... İşçinin iş kanunları ve diğer kanunlara göre haiz olduğu bütün hakları saklıdır.
07.05.1983 tarih ve 18040 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu. (*)
DİSK/TEKSTİL
22
EĞİTİM YAYINLARI
Türk Ceza Kanunu* ne diyor? İş ve çalışma hürriyetinin ihlâli Madde 117 - (1) Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla, iş ve çalışma hürriyetini ihlal eden kişiye, mağdurun şikayeti halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir. (2) Çaresizliğini, kimsesizliğini ve bağlılığını sömürmek suretiyle kişi veya kişileri ücretsiz olarak veya sağladığı hizmet ile açık bir şekilde orantısız düşük bir ücretle çalıştıran veya bu durumda bulunan kişiyi, insan onuru ile bağdaşmayacak çalışma ve konaklama koşullarına tabi kılan kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis veya yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası verilir. (3) Yukarıdaki fıkrada belirtilen durumlara düşürmek üzere bir kimseyi tedarik veya sevk veya bir yerden diğer bir yere nakleden kişiye de aynı ceza verilir. (4) Cebir veya tehdit kullanarak, işçiyi veya işverenlerini ücretleri azaltıp çoğaltmaya veya evvelce kabul edilenlerden başka koşullar altında anlaşmalar kabulüne zorlayan ya da bir işin durmasına, sona ermesine veya durmanın devamına neden olan kişiye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir. DİSK/TEKSTİL
23
EĞİTİM YAYINLARI
Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi Madde 118 - (1) Bir kimseye karşı bir sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, sendikadan veya sendika yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir sendikanın faaliyetlerinin engellenmesi hâlinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(*) 12.10.2004 tarih ve 25611 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu.
DİSK/TEKSTİL
24
EĞİTİM YAYINLARI
İŞVERENLER NEDEN SENDİKA İSTEMEZ HİÇ DÜŞÜNDÜN MÜ?
DİSK/TEKSTİL
25
EĞİTİM YAYINLARI
HEP BİRLİKTE HAYKIRMALIYIZ; İNADINA SENDİKA, İNADINA DİSK!...
DİSK/TEKSTİL
26
EĞİTİM YAYINLARI
1 MAYIS, 8 SAATLİK İŞGÜNÜ DEMEK! İNSANCA YAŞAMAK VE ÇALIŞMAK DEMEK!
DİSK/TEKSTİL
27
EĞİTİM YAYINLARI
DERTLERİMİZ AYNI, ÇÖZÜM YOLU ORTAK, KURTULUŞUMUZ BİRLİKTE!..
DİSK/TEKSTİL
28
EĞİTİM YAYINLARI
HAKLARIMIZI ÖĞRENMEK, BİLİNÇLİ MÜCADELE İÇİN EĞİTİM!..
DİSK/TEKSTİL
29
EĞİTİM YAYINLARI
HASTALIK: ÖRGÜTSÜZLÜK REÇETE: SENDİKALAŞMAK İLACI: DİSK/TEKSTİL
DİSK/TEKSTİL
30
EĞİTİM YAYINLARI
NOTLAR;
DİSK/TEKSTİL
31
EĞİTİM YAYINLARI
NOTLAR;
DİSK/TEKSTİL
32
EĞİTİM YAYINLARI
İyi bir sendika üyesi ve yöneticisi olmak için; l Dürüst olacaksın, l Emeğin en yüce değer olduğuna inanacaksın, l Bilgiyi öğreneceksin, l Cesaretli olacaksın, l Empati yapacaksın, l Sendikacı iken zengin olmayacaksın, l Çalışanın çok çok üstünde ücret almayacaksın, l Mütevazi olacaksın, l Farklılıklara saygılı olacaksın, l Hayatın her alanında mücadele edeceksin, l Kıskanç - dedikoducu - karalamacı kafakolcu olmayacaksın, l İnsan haklarına saygılı olacaksın.
TEKSTİL İŞÇİLERİ SENDİKASI BOSSA ŞUBESİ Reşatbey Mah. Özelsancak İşhanı K: 2 D: 86-87 Seyhan / ADANA Tel: (0322) 363 07 62 Faks: (0322) 363 21 91 Email: bossa@disktekstil.org
BURSA ŞUBESİ Kıbrıs Şehitleri Cad. No:121 Büro 2 Uluyol Osmangazi / BURSA Tel: (0224) 253 07 61 Faks: (0224) 253 07 62 Email: bursa@disktekstil.org
EDİRNE ŞUBESİ Talatpaşa Mah. Eski İstanbul Cd. Bönce Apt. Kat: 3 No: 78 EDİRNE Tel: (0284) 225 66 79 Faks: (0284) 225 66 79 Email: edirne@disktekstil.org
GAZİANTEP ŞUBESİ Çukur Mah. İsmail Say Sok. Ömer Yetkin İşhanı No:16 K:4 GAZİANTEP Tel: (0342) 220 42 84-85 Faks: (0342) 231 90 69 Email: antep@disktekstil.org
İSTANBUL ŞUBESİ M. Nezihi Özmen Mah. Akçay Sk. No. 22 Güngören / İSTANBUL Tel: (0212) 637 29 00 Faks: (0212) 637 29 09
SÖKE ŞUBESİ Kemalpaşa Mah. Dere Cd. Alp İş Merkezi No: 209 Söke / AYDIN Tel: (0256) 512 31 35 Faks: (0256) 512 31 35 Email: soke@disktekstil.org
ADANA BÖLGE TEMSİLCİLİĞİ Hurmalı Mah. Kurtuluş Cad. Büyük Nacar İşhanı No: 25 K: 4 Seyhan/ADANA Tel: (0322) 436 12 71 Faks: (0322) 436 14 55
ÇERKEZKÖY BÖLGE TEMSİLCİLİĞİ Gazi Mustafa Kemal Paşa Mah. Özcan Sok. No: 9 D: 5 Çerkezköy/TEKİRDAĞ Tel: (0282) 725 40 22 Faks: (0282) 725 25 50