ИНТЕГРИРАНО СПРЕЧУВАЊЕ И КОНТРОЛА НА ЗАГАДУВАЊЕТО ОБРАЗЕЦ ЗА БАРАЊЕ ЗА Б-ИНТЕГРИРАНА ЕКОЛОШКА ДОЗВОЛА
Инсталација: Живинарска фарма с.Паликура - Кавадарци Локалитети:с.Паликура - Кавадарци Инвеститор: ЛАРИ ПР ДООЕЛ, увоз - извоз Кавадарци
март, 2016 година.
1
СОДРЖИНА I.
ОПШТИ ИНФОРМАЦИИ ..............................................................................
2
II.
ОПИС НА ТЕХНИЧКИТЕ АКТИВНОСТИ .........................................................
3
III.
УПРАВУВАЊЕ И КОНТРОЛА ........................................................................
3
IV.
СУРОВИНИ И ПОМОШНИ МАТЕРИЈАЛИ И ЕНЕРГИИ УПОТРЕБЕНИ ИЛИ
4
ПРОИЗВЕДЕНИ ВО ИНСТАЛАЦИЈАТА .......................................................... V.
ЦВРСТ И ТЕЧЕН ОТПАД ...............................................................................
5
VI.
ЕМИСИИ ВО АТМОСФЕРАТА .......................................................................
5
VII.
ЕМИСИИ ВО ПОВРШИНСКИ ВОДИ И КАНАЛИЗАЦИЈА ...............................
6
VIII. ЕМИСИИ ВО ПОЧВА ....................................................................................
10
IX.
ЗЕМЈОДЕЛСКИ И ФАРМЕРСКИ АКТИВНОСТИ .............................................
10
X.
БУЧАВА, ВИБРАЦИИ И НЕЈОНИЗИРАЧКО ЗРАЧЕЊЕ ...................................
11
XI.
ТОЧКИ НА МОНИТОРИНГ НА ЕМИСИИ И ЗЕМАЊЕ ПРИМЕРОЦИ……..........
12
XII.
ПРОГРАМА ЗА ПОДОБРУВАЊЕ....................................................................
13
XII.
СПРЕЧУВАЊЕ ХАВАРИИ И РЕАГИРАЊЕ ВО ИТНИ СЛУЧАИ .........................
13
XIV. РЕМЕДИЈАЦИЈА, ПРЕСТАНОК СО РАБОТА, ПОВТОРНО ЗАПОЧНУВАЊЕ СО
13
РАБОТА И ГРИЖА ПО ПРЕСТАНОК НА АКТИВНОСТИТЕ .............................. XV.
РЕЗИМЕ БЕЗ ТЕХНИЧКИ ДЕТАЛИ.................................................................
13
ИЗЈАВА.........................................................................................................
14
2
I. Општи информации Ime na kompanijata1
Praven status Sopstvenost na kompanijata Adresa na sedi{teto Adresa na lokacijata (i po{tenska adresa, dokolku e razli~na od pogore spomenatata) Broj na vraboteni
ul. 7 mi Septemvri br. 44, Kavadarci s.Palikura
3
Ovlasten pretstavnik Ime
Lazo Petkovski
Edinstven mati~en broj
1809970483001
Funkcija vo kompanijata
Upravitel
Telefon Faks e-mail Kategorija na industriski aktivnosti koi se predmet na baraweto 2
070/322111 / frosinapetkovska@yahoo.com Прилог 2 од уредбата, точка 6. Останати активности подточка6.6 Инсталации за интензивно живинарство или свињарство со капацитет од: (а) 5000 до 40.000 места за живина Do 12.000 mesta za `ivina / koko{ki nosilki
Proektiran kapacitet
1
Dru{tvo za proizvodstvo, trgovija, uslugi i transport „ЛАРИ ПР“ ДООЕЛ, увоз - извоз Кавадарци Dru{tvo so ograni~ena odgovornost Privatna
Како што е регисгрирана во Централен регисгар на РМ. важечка на денот на апликацијата Да се внесат шифрите на активностите на инсталацијата согласко Прилог I од Уредбата за опредслување на активностите на инсгалациите за кои се издава интегрирана еколошка дозвола односно дозвола за усогласување co оператитен план и временски распоред за поднесување на барање за дозвола за усогласување co оперативен план (Службен весник на РМ. бр. 89/05). Доколку инсталацијата вклучува повеќе активности кои се предмет на ИСКЗ. треба да се означи шифрата за секоја активност. Шифрите треба да бидат јасно одделени една од друга 2
3
I.1.Вид на Барањето Nova instalacija Postoe~ka instalacija Zna~itelna izmena na postoe~ka instalacija Prestanok so rabota
W
I.2. Organ nadle`en za izdavawe na B-Integrirana ekolo{ka dozvola
Ime na edinicata na lokalna
Општина Кавадарци
samouprava Adresa
Плоштад Маршал Тито б.б. 1430, Кавадарци
Telefon
043/416130
II. OPIS NA TEHNI^KITE AKTIVNOSTI Opi{ete ja postrojkata, metodite, procesite, pomo{nite procesi, sistemite za namaluvaweto i tretman na zagaduavweto i iskoristuvawe na otpadot, postapkite za rabota na postrojkata, vklu~uvaj}i i kopii od planovi, crte`i ili mapi, (terenski planovi i mapi na lokacijata, dijagrami na postapkite za rabota).
Pove}e detali se dadeni vo Prilog II
III. UPRAVUVAWE I KONTROLA Prilo`ete organizacioni {emi i drugi relevantni podatoci. Osobeno da se navede liceto odgovorno za pra{awata od `ivotnata sredina. Pove}e detali se dadeni vo Prilog III
4 IV. SUROVINI I POMO[NI MATERIJALI I ENERGII UPOTREBENI ILI PROIZVEDENI VO INSTALACIJATA Prilo`ete lista na surovinite i gorivata koi se koristat, kako proizvodite i me|uproizvodite. Pove}e detali se dadeni vo Prilog IV Popolnete ja slednata tabela (dodadete dopolnitelni redovi po potreba)
Ref. Br ili
Materijal/ Supstancija(1)
CAS Broj
Kategorija na
Momentalno
Godi{na
R
opasnost
skladirana
upotreba (toni)
frazi
koli~ina (toni)
1.
Virkon S
-
ne e opasno
2.
Dezintal
-
otroven
3.
Ekotal
-
{teten
4. 5. 6.
Izosan
68334-30-5
{teten {teten Zapaliv
400
7.
Parafinski blok
[teten
-
NeopetroidDizel gorivo
Vakcinacijata i dezinfekcija ta ja vr{i veterinarna bolnica
(3)
0.012 15
25
S frazi (3)
2-2646
50
-
-
0.015 3
-
-
21/2248
1/21336/3746-61
vo interventini slu~ai 0.01
Listata(-tite) koja e dadena treba da bide sosema razbirliva i treba da se vklu~at, site upotrebeni materijali, gorivata, me|uproizvodi, laboratoriski hemikalii i proizvod(i). Posebno vnimanie treba da se posveti na materijalite i proizvodite koi se sostaveni ili sodr`at opasni supstancii. Spisokot mora da gi sodr`i spomenatite materijali i proizvodi so jasna oznaka soglasno Aneks II od Dodatokot na Upatstvoto. Tabeli IV.1.1 i IV.1.2 moraat da se popolnat. Dopolnitelni informacii treba da se dadat vo Prilogot IV. Odgovor: Informacii vo vrska so surovini i pomo{ni materijali, supstancii, preparati i energii se dadeni vo Prilog IV.
5 V. CVRST I TE^EN OTPAD Vo dolnata tabela vklu~ete go celiot otpad {to se sozdava, prifa}a za povtorno iskoristuvawe ili tretira vo ramkite na instalacijata (dodadete dopolnitelni redovi po potreba). Pove}e detali se dadeni vo Prilog V Ref.
Vid na
Broj od
br
otpad/materijal
Evropskiot
Koli~ina
Prerabotka/
Metod i
odlo`uvawe
katalog na
lokacija na odlo`uvawe
otpad Koli~ina
Godi{na
po mesec
koli~ina
(toni)
(toni)
1.
@ivotinski izmet, urina i |ubrivo
02 01 06
200
2.
Hartija
200101
0.01
Aplikacija na zamjodelski povr{ini Se sogoruva vo ~uvarnicata
VI. EMISII VO ATMOSFERATA Prilo`ete lista na site to~kasti izvori na emisii vo atmosferata, vklu~uvaj}i i detali na kotelot i negovite emisii. Opi{ete gi site izvori na fugitivna emisija, kako na pr. skladirawe na otvoreno. Operatorot e potrebno da posveti osobeno vnimanie na onie izvori na emisija koi sodr`at supstancii navedeni vo Aneks 2 od dodatokot na Upatstvoto. Pove}e detali se dadeni vo Prilog VI Za drugi golemi izvori na emisii vo proizvodstvoto: Капацитет на котелот Производство на пареа Термален влез Гориво на котелот Тип:јаглен/нафта/LPO/гас/биомаса итн. Максимален коефициент на согорување Содржина на сулфур NOx
Kg/час MW
Kg/час % Mg/Nm3
6
Максимален волумен на емисија Температура
При(0o 3% О2 (Течност или гас) 6% О2 (Цврсто гориво) m3/час оC(min) oC(max)
Периоди на работа
Час/ден
Денови/годишно
Za drugi golemi izvori na emisii vo proizvodstvoto: Izvor na emisija Referenca/br. na oxak
Detali za emisijata
Namaluvawe na zagaduvaweto
Visina na oxak [m]
Supstancija /materijal
Koncen tracija [mg/m3]
Protok na vozduh [ Nm3/~as ]
Tip na filter/ciklon/skruber
Normalnite uslovi za temperatura i pritisok se: 0oC, 101.3 kPa
VII.. EMISII VO POVR[INSKI VODI I KANALIZACIJA
Baratelot treba da navede za sekoj izvor na emisija posebno dali se emituvaat supstancii navedeni vo Aneks II od Dodatokot na Upatstvoto. Potrebno e da se dadat detali za site supstanciii prisutni vo site emisii, soglasno Tabelite III do VIII od Uredbata za klasifickacija vodite. Treba da se vklu~at site istekuvawa na povr{inski vodi, zedno so vodite od do`dovi koi se ispu{taat vo povr{inskite vodi. Pove}e detali se dadeni vo Prilog VII
7 Popolnete ja slednata tabela: Parame
Pred tretirawe
Posle tretirawe
tar Ime na
Maks.
Maks.
supstan
Prosek
cija
na ~as [mg/l]
kg/den
kg/god.
Maks.
Maks.
Dneven
prosek
Dneve
prosek
na ~as
n
[mg/l]
prosek
[mg/l]
Vkupno
Vkupno
kg/den
kg/god.
Identitet na recipientot [6N;6E]2
[mg/l]
Sledenite tabeli treba da se popolnat vo slu~aj na direktno spu{tawe vo reki i ezera. To~ka na monitoring/ Referenci od Nacionalniot koordinaten sistem: Parametar
Rezultati (mg/l)
Datum
Datum
Datum
pH
Temperatura Elektri~na provodlivost ÂľS
2
Soglasno Nacionalniot koordinaten sistem
Normalen analiti~ki opseg
Datum
Metoda/tehnik a na analiza
8 Amoniumski azot NH4-N
Hemiska potro{uva~ka na kislorod Biohemiska potro{uva~ka na kislorod Rastvoren kislorod O2(r-r) Kalcium Ca
Kadmium Cd
Hrom Cr
Hlor Cl
Bakar Cu
@elezo Fe
Olovo Pb
Magnezium Mg
Mangan Mn
@iva Hg
9 To~ka na monitoring/ Referenci od Nacionalniot koordinaten sistem: Parametar
Rezultati (mg/l)
Normalen
Metoda/tehnika
analiti~ki
na analiza
opseg Datum
Nikel Ni Kalium K Natrium Na Sulfat SO4 Cink Zn Vkupna bazi~nost (kako CaCO3) Vkupen organski jaglerod TOC Vkupen oksidiran azot TON Nitriti NO2 Nitrati NO3 Fekalni koliformni bakterii vo rastvor ( /100ml) Vkupno bakterii vo rastvor ( /100ml) Fosfati PO4
Datum
Datum
Datum
10 VIII. EMISII VO PO^VA Opi{ete gi postapkite za spre~uvawe ili namaluvawe na vlezot na zagaduva~ki materii vo podzemnite vodi i na povr{inata na po~vata.. Potrebno e da se prilo`at podatoci za poznato zagaduvawe na po~vata i podzemnite vodi, za istorisko ili momentalno zagaduvawe na samata lokacija ili podzemno zagaduvawe. Pove}e detali se dadeni vo Prilog VIII
IX. ZEMJODELSKI I FARMERSKI AKTIVNOSTI Vo slu~aj na otpad od zemjodelski aktivnosti ili za zemjodelski nameni, vo slednata tabela treba da se opi{at prirodata i kvalitetot na supstancijata (zemjodelski i nezemjodelski otpad) {to treba da se rasfrla na zemji{te (efluent, mil, pepel), kako i predlo`enite koli~estva, periodi i na~ini na primena (pr. cevno ispu{tawe, rezervoari). Pove}e detali se dadeni vo Prilog IX Identitet na povr{inata Vkupna povr{ina (ha) Korisna povr{ina (ha) Kultura Pobaruva~ka na Fosfor (kg P/ha) Koli~estvo na mil rasfrlena na samata farma (m3/ha) Proceneto koli~esto Fosfor vo milta rasfrlena na farmata (kg P/ha) Volumen {to treba da se aplicira (m3/ha) Apliciran fosfor (kg P/ha) Vk. koli~estvo vnesena mil (m3)
11 X .BU^AVA, VIBRACII I NEJONIZIRA^KO ZRA^EWE Lista
na
izvori
(ventilacija,
kompresori,
pumpi,
oprema)
nivna
mestopolo`ba na lokacijata (vo soglasnostso lokaciskata mapa), periodi na rabota (cel den i no} / samo preku den / povremeno). Izvor na emisija
Izvor/ured
Referenca/br
Oprema
Intenzitet na
Referenca/br.
bu~ava dB na ozna~ena
Periodi na emisija [broj na ~asovi predpladne./ popladne.]
odale~enost
Obele`ete gi referentnite to~ki na lokaciskata mapa i na opkru`uvaweto. Za ambientalni nivoa na bu~ava: Referentni to~ki:
Nacionalen
Nivoa na zvu~en pritisok
koordinaten
(dB)
sistem (5N, 5E) Granici na lokacijata Lokacija 1 Lokacija 2 Lokacija 3 OSETLIVI LOKACII Lokacija 5: Lokacija 6: Lokacija 7: Lokacija 8:
L(A)eq
L(A)10
L(A)90
12 Navedete gi izvorite na vibracii i na nejonizira~ko zra~ewe (toplina ili svetlina) Pove}e detali se dadeni vo Prilog X
XI. TO^KI NA MONITORING NA EMISII I ZEMAWE PRIMEROCI Opi{ete go monitoringot i procesot na zemawe na primeroci i predlo`ete na~ini na monitoring na emisii za voda, vozduh i bu~ava. Popolnete ja slednata tabela: Parametar
Emisii vo vozduh
Frekfencija na
Metod na zemawe na
Metod na
monitoring
primeroci
analiza/tehnika
еднаш godi{no
JUS Z. BO 001/714
Respirabilna
Gravimetric method
HundTm-Data
pra{ina
(Apex iltle personal
digitalen aparat
PM 10
sampling pump)
gravimetriski
ICE 651; ICE 840
Emisii na bu~ava
еднаш godi{no и по
4 in 1 Multi –
Intenzitet na
потреба
function Environment Meter
bu~ava Vibracii
Po potreba
Pove}e detali se dadeni vo Prilog XI
ISO 2631
ISO 2631
13 XII. ПРОГРАМА ЗА ПОДОБРУВАЊЕ Operatorite koi podnesuvaat barawe za dozvola za usoglasuvawe so operativen plan prilo`uvaat predlog-operativen plan spored ~l. 134 od zakonot za `ivotna sredina (Сл.весник на RM 53/05,81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15 i 192/15). Pove}e detali se dadeni vo Prilog XII XIII SPRE^UVAWE HAVARII I REAGIRAWE VO ITNI SLU^AI Opi{i gi postoe~kite ili predlo`enite merki, vklu~uvaj}i gi procedurite za itni slu~ai, so cel namaluvawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina od emisiite nastanati pri nesre}i ili istekuvawe. Isto taka navedete gi prevzemenite merki za odgovor vo itni slu~ai nadvor od normalnoto rabotno vreme, t.e. no}no vreme, vikendi i praznici. Opi{ete gi postapkite vo slu~aj na uslovi razli~ni od voobi~aenite vklu~uvaj}i pu{tawe na opremata vo rabota, istekuvawa, defekti ili kratkotrajni prekini. Pove}e detali se dadeni vo Prilog XIII XIV. REMEDIJACIJA, PRESTANOK SO RABOTA, POVTORNO ZAPO^NUVAWE SO RABOTA I GRI@A PO PRESTANOK NA AKTIVNOSTITE Opi{ete gi postoe~kite ili predlo`enite merki za namaluvawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina po delumen ili celosen prestanok na aktivnosta, vklu~uvaj}i otstranuvawe na site {tetni supstancii. Pove}e detali se dadeni vo Prilog XIV XV. REZIME BEZ TEHNI^KI DETALI Na ova mesto treba da se vmetne pregled na celokupnoto barawe bez tehni~kite detali. Pregledot treba da gi identifikuva site pozna~ajni vlijanija vrz `ivotnata sredina povrzani so izveduvaweto na aktivnosta/aktivnostite , da gi opi{e postoe~kite ili predlo`eni merki za namaluvawe na vlijanijata. Ovoj opis isto taka treba da gi poso~i i normalnite operativni ~asovi i denovi vo nedelata na poso~enata aktivnost. Pove}e detali se dadeni vo Prilog XV
14
XVI. IZJAVA So ovaa izjava podnesuvam barawe za dozvola/revidirana dozvola, vo soglasnost so odredbite na Zakonot za `ivotna sredina (Сл.весник на Р.М. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15 I 192/15) i regulativite napraveni za taa cel.
Potvrduvam deka informaciite dadeni vo ova barawe se vistiniti, to~ni i kompletni.
Nemam nikakva zabele{ka na odredbite od Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe ili na lokalnite vlasti za kopirawe na baraweto ili na negovi delovi za potrebite na drugo lice.
Potpi{ano od : ЛАРИ ПР ДООЕЛ, КАВАДАРЦИ (vo imeto na organizacijata)
Ime na potpisnikot: Лазо Петковси
Pozicija vo organizacijata : Upravitel/Sopstvenik
Datum : 18.03.2016
15 СОДРЖИНА
I.
ОПШТИ ИНФОРМАЦИИ .............................................................................
20
I.1.
Копија од судска регистрација.................................................................
21
I.2.
Копија од катастарската мапа на локацијата.....................................
24
I.3.
Имотен лист.............................................................................................
25
I.4.
Комуникациона мапа на локацијата.......................................................
27
I.5.
Сателитска снимка на локацијата.........................................................
28
II.
ОПИС НА ТЕХНИЧКИТЕ АКТИВНОСТИ.........................................................
29
II.1.
Опис на локацијата на објектот.............................................................
30
II.1.1.
Објекти за одгледување на живина.........................................................
30
II.1.2.
Сортирница со магацински простор.......................................................
34
II.1.3.
Дезобариера ..............................................................................................
34
II.1.4.
Бунар за вода.............................................................................................
35
II.1.5.
Агрегатна станица...................................................................................
35
II.1.6.
Силоси за чување на храна........................................................……..........
35
II.2.
Процеси во живинарската фарма...........................................................
36
II.2.1.
Хранење.....................................................................................................
36
II.2.2.
Транспорт на јајца....................................................................................
36
II.2.3.
Изѓубрување.............................................................................................
36
II.2.4.
Заштита на јато (вакцинација)..............................................................
37
16 II.2.5.
Сортирање на јајца...................................................................................
37
III.
Управување и контрола............................................................................
38
III.1.
Вовед...........................................................................................................
39
III.2.
Одговорнот во управувањето со животната средина........................
39
III.2.1. Управител на организацијата.................................................................
39
III.2.2. Координатор за заштита на животната средина...............................
39
III.3.
Систем за управување со животната средина......................................
40
III.4.
Организациона шема................................................................................
40
III.5
Политика за управување со животната средина..................................
41
IV.
СУРОВИНИ И ПОМОШНИ МАТЕРИЈАЛИ И ЕНЕРГИИ УПОТРЕБЕНИ ИЛИ
42
ПРОИЗВЕДЕНИ ВО ИНСТАЛАЦИЈАТА.......................................................... IV.1.
Опис на суровините...................................................................................
43
IV.2.
Енергенси....................................................................................................
44
IV.3.
Производ.....................................................................................................
44
V.
ЦВРСТ И ТЕЧЕН ОТПАД...............................................................................
46
V.1.
Ракување со материјалите......................................................................
48
V.1.1.
Ракување со суровини,меѓупроизводи и производи.................................
48
V.1.2.
Дистрибуција на вода за напојување и за други потреби.....................
48
V.1.3.
Складирање на средства за дезин.дезинсек.и дер..................................
48
V.1.4.
Складирање и транспорт на гориво за агрегатната станица............
48
V.2.
Опис на управување со цврст и течен отпад во инст...........................
49
17 V.2.1.
Управување со отпад од живина.............................................................
49
V.2.2.
Употреба на вода.....................................................................................
49
VI.
ЕМИСИИ ВО АТМОСФЕРА...........................................................................
50
VI.1.
Емисии во површински води......................................................................
53
VI.2.
Емисии во канализација...........................................................................
54
VI.3.
Емисии во почва/подземни води...............................................................
54
VI.4.
Емисии на бучава.......................................................................................
55
VI.5.
Приказ на климатско-метеоролошки услови.........................................
56
VII.
ЕМИСИИ ВО ПОВРШИНСКИ ВОДИ..............................................................
66
VII.1
Емисии во површински води......................................................................
67
VII.2.
Емисии во канализација............................................................................
67
VIII.
ЕМИСИИ ВО ПОЧВА....................................................................................
68
VIII.1.
Емисии во почва/подземни води..............................................................
69
IX.
ЗЕМЈОДЕЛСКИ И ФАРМЕРСКИ АКТИВНОСТИ.............................................
70
X.
БУЧАВА, ВИБРАЦИИ И НЕЈОНИЗИРАЧКО ЗРАЧЕЊЕ...................................
72
XI.
ТОЧКИ НА МОНИТОРИНГ НА ЕМИСИИ И ЗЕМАЊЕ НА ПРИМЕРОЦИ……….
74
XI.1.
Вовед...........................................................................................................
75
XI.2.
Идентификуање на аспекти на мониторинг.........................................
76
XI.2.1. Причини на мониторинг...........................................................................
76
XI.2.2. Одговорност за мониторинг...................................................................
76
XI.2.3. Принцип на практичен мониторинг........................................................
77
18 XI.2.4. Аспекти на мониторинг при поставување на граници.........................
77
XI.2.5. Период на мониторинг.............................................................................
77
XI.2.6. Оценка на усогласувањето.......................................................................
78
XI.2.7. Известување..............................................................................................
78
XI.3.
Програма на мониторинг.........................................................................
78
XI.3.1. Точки на параметрите на мониторинг..................................................
79
XI.3.2. Фрекфенција на мониторинг...................................................................
79
XI.3.3. Методи на земање на примероци и анализи..........................................
79
XI.4.
Предлог на мониторинг емисии...............................................................
79
XII.
ПРОГРАМА ЗА ПОДОБРУВАЊЕ...................................................................
81
XII.1
Обем...........................................................................................................
82
XII.2.
Вовед..........................................................................................................
82
XII.3.
Мониторинг на емисии на ПМ 10 прашина.............................................
84
XII.4.
Мониторинг и начин на известување.....................................................
85
XII.5.
Вредностите на емисиите за време на реализација на фазите..........
85
XIII.
СПРЕЧУВАЊЕ ХАВАРИИ И РЕАГИРАЊЕ ВО ИТНИ СИТУАЦИИ....................
86
XIV.
РЕМЕДИЈАЦИЈА, ПРЕСТАНОК СО РАБОТА, ПОВТОРНО ЗАПОЧНУВАЊЕ
94
СО РАБОТА.................................................................................................. XIV.1.
Вовед...........................................................................................................
95
XIV.2.
Историја....................................................................................................
95
XIV.3.
Целосен престанок со работа.................................................................
95
19 ПЛАН ЗА УПРАВУВАЊЕ СО РЕЗИДУИ..........................................................
96
XV.
РЕЗИМЕ БЕЗ ТЕХНИЧКИ ДЕТАЛИ...............................................................
100
XVI.
ИЗЈАВА........................................................................................................
103
XVII.
ПРИЛОЗИ....................................................................................................
104
20
Prilog I OP[TI INFORMACII
21
I.1 Kopija od sudska registracija
22
23
24
I.2 Kopija od katastarska mapa na lokacijata
25
I.3. Имотен лист
26
27
I.4.Đšomunikaciona mapa na lokacijata
28
I.5 Satelitska snimka na lokacijata
29
Prilog II OPIS NA TEHNI^KI AKTIVNOSTI _
30
OPIS NA TEHNI^KI AKTIVNOSTI
II.1 Opis na lokacijata na objektot @ivinarskata farma LARI PR DOOEL, e locirana vo kavadare~kata kotlina, vo s.Palikura Farmata e oddale~ena od naseleno mesto s.Palikura 1500m so {to se zadovoluvaat uslovite za lokacija na `ivinarska farma spored Pravilnikot za klasifikacija na objektite {to so ispu{tawe na {tetni materii mo`at da go zagadat vozduhot vo naseleni mesta i formirawe na zoni na sanitarna za{tita (Sl.vesnik na SRM br.13/76). Spored Pravilnikot `ivinarskite farmi se objekti od III kategorija kade e potrebno rastojanie od naseleno mesto od 601-1000m. Na lokacijata na instalacijata se nao|aat: Administrativna zgrada; 1 hala so tri linii od po ~etri reda na kok{ki noslki ; Sortirnica za jajca so magacin; Bunar za voda so rezervoar od 2000-2500 litra Agregatna stanica koja koristi dizel gorivo pri interventi slu~aevi; Silos za ~uvawe na hrana; Magacin Vkupna povr{ina na `ivinarskata farma iznesuva 6288 od koi pod objekt e 1026m2.
II.1.1 Objekti za odgleduvawe na `ivina Proektiran kapacitet na `ivinarskata farma e 12 000 koko{ki, vo funkcija se 1 objekt so tri lenti so vkupno 12 000 koko{ki. Na lokacijata na instalacijata se nao|a 1 objekt so tri linii vo koi e smestena i se odgleduva `ivina. Objektite se so povr{ina od 1026 m2 pod objekt. Objektite za odgleduvawe `ivina se opremeni so: kafezi (~etvorospratni) linija za hranewe na `ivinata i nipl sistem za napojuvawe so voda; mesta za smestuvawe na jajca; linija za odveduvawe na jajcata; transportni traki; Objekt za priprema na hranata
31

kafezi (~etvorospratni)

linija za hranewe na `ivinata i nipl sistem za napojuvawe so voda;
32 
mesta za smestuvawe na jajca;

Objekt za priprema na hranata
33

transportni traki;
Magacin za ~uvawe na hranata
Objektite se ventiliraat so ventilatori koi ja zadovoluvaat klimatskata sostojba vo halata i uslovite koi treba da se zadovoluvaat za nega na koko{kite. Objektite ne se zagrevaat.
34 Ventilacijata ima va`na uloga vo odr`uvawe na klimatskite uslovi vo objektite za odgleduvawe. So ventilacijata se eliminira vi{okot na toplina i isparuvaweto na vodata, se odr`uva normalno nivo na kislorod i se eliminiraat CO2 i NH3. Na objektot se nao|aat 5 ventilatora. Ventilatorite se postaveni strani~no na objektite. Od ednata strana na objektite se vnesuva sve` vozduh preku otvori koi se za{titeni so mre`a so cel da se spre~i kontakt so divi ptici. So pomo{ na ventilatorite se iznesuva ne~istiot vozduh nadvor od objektite za odgleduvawe.
II.1.2 Sortirnica so magacinski prostor Na lokacijata na instalacijata e smestena sortirnica na jajca so magacinski prostor. Jajcata od objektite za odgleduvawe na `ivina preku sistem na lenti se transpotriraat do sortirnicata. Procesot na transport na jajca od objektite za odgleduvawe na `ivina do sortirnicata e avtomatiziran so komanda od sortirnicata. Vo sortirnicata se smesteni ma{ini za sortirawe na jajca i magacinski prostor na skladirawe na selektiranite, spakuvani jajca podgotveni za proda`ba.
II.1.3 Dezobariera Lokacijata na instalacijata e ogradena so `i~ana ograda. Pri vlez na lokacijata na farmata, licata i vozilata koi vleguvaat pominuvaat niz dezobariera koja slu`i za
35 dezinfekcija. Kako dezinfekcionen rastvor se koristi rastvor od dezinfekciono sredstvo (Izosan).
II.1.4 Bunar za voda Na lokacijata na instalacijata se nao|a eden bunar koi se koristat za vodosnabduvawe so voda za `ivinata i vodewe na tehnolo{kiot proces. Vodata so pomo{ na potopni pumpi koi se vgradeni vo bunarite preku cevkovod se ispumpuva vo rezervoar so 2000 - 2500litarski rezervar. Predvideno e da se koristi vodata od bunarot skoro za site potrebi na `ivinarskata farma. Preku sistem na cevkovodi, vodata se distribuira do objektite za odgleduvawe na `ivina i do drugite objekti na farmata. Bunarot se nao|a blizina na lokacijata, taka {to hraneweto so voda na istite e od ova podra~je.
II.1.5. Agregatna stanica Agregatnata stanica koja koristi dizel gorivo, se vklu~uva interventno pri prekin na elektri~na energija. Vo Agregatnata stanica e smesten eden rezervoar za dizel gorivo od 100 l. Voobi~aeno skladirana koli~ina na dizel gorivo e okolu 100 l. Agregatnata stanica se vklu~uva samo pri interventni slu~ai i od dosega{nite iskustva raboti okolu 120 ~asa/godi{no.
II.1.6. Silos za ~uvawe na hrana Silosi za ~uvawe na hranata za koko{kite so kapacitet od 7 tona koi periodi~no (na sekoi dva meseca i vo zavisnost od potrebata) se dezinficiraat pred dopolnuvawe na hrana vo niv i istite se za{titeni od nadvore{ni vlijanija.
36
II.2 Procesi vo `ivinarskata farma II.2.1 Hranewe Hranata preku spiralen transporter, preku cevka se vnesuva vo halata so `ivina. Hraneweto na koko{kite se izveduva so liniski sistem (lanec) koj e montiran na kafezite i hranata se doveduva vo hranilkite pred koko{kite. Sistemot e avtomatiziran, koko{kite se hranat pet pati dnevno, so avtomatsko vklu~uvawe preku vremensko rele ili tajmer. Za zadovoluvawe na normativite na ishranata se koristi: - koncentrat sostaven po receptura; - vitaminski dodatok; - drugi aditivi; Za napojuvawe na koko{kite so voda se upotrebuva voda od bunar koi se nao|aat na lokacijata na instalacijata. Vodata so pomo{ na potopni pumpi koi se vgradeni vo bunarite preku cevkovod se ispumpuva vo rezervoar so 2000-2500 litri. Preku cevkovod vodata doa|a do objektite, preku sistem na cevki preku t.n sifoni ili regulatori na pritisok, vodata doa|a do sekoj kafez a koko{kite ja pijat preku nipl sistemi. Vo sekoj kafez za 4 koko{ki ima po dve poilki za voda. Sistemot e zatvoren. Preku sistem na cevkovodi, vodata se distribuira do objektite za odgleduvawe na `ivina i do drugite objekti na farmata. Bunarot se nao|a blizina na lokacijata, taka {to hraneweto so voda na istite e od ova podra~je.
II.2.2 Transport na jajca Po cela dol`ina na kafezite so koko{ki se montirani juteni transportni lenti koi gi prevzemaat snesenite jajca od koko{kite. Jajcata na lentata se trkalaat sami poradi kosinata na podot od kafezot. Na krajot od sekoj objekt ima spustovi za jajca koi od site tri nivoa na kafezi gi spu{taat jajcata na popre~na lenta za jajca i od tamu preku sistem na lenti se transportiraat do sortirnicata. Procesot e avtomatiziran so komanda od sortirnica.
II.2.3 Iz|ubruvawe Vo objekt pod kafezite ima me|uspratni transportni traki na koi pa|a izmetot od koko{kite. So pomo{ na trakite sutomatski izmetot se iznesuva nadvor od objektot preku transportni traki direkno vo prikolici na traktor i se distribuira do zemjodelskite povr{ini. Vo sekoj objekt imatransportnio traki pod sekoj red na kafezi. Opremata za iz|ubruvawe koja e instalirana vo objektite za odgleduvawe na `ivina na lokacijata na `ivinarskata farma, e oprema za suvo iz|ubruvawe,
37
II.2.4 Za{tita na jato (vakcinacija) Jatata, podmladokot se vakcinirat spored programa izgotvena od Veterinarniot institut vo Skopje. Vakcinacijata se vr{i so : aerosol so rasprskuva~i; rastvarawe na vakcinata vo voda za piewe; intramuskulna vakcinacija so avtomatski {pricevi za pove}ekratna upotreba.
II.2.5 Sortirawe na jajca Za sortirawe na jajcata se koristi sortirnicata koja se nao|a na lokacijata na instalacijata. Vo sotrirnicata jajcata se sortiraat ma{inski. Sortiraweto se vr{i po te`ina i po kvalitet. Pred ma{inata za sortirawe se izdvojuvaat ra~no od lentata site napuknati i valkani jajca. Drug vid na nevidlivi so golo oko puknatini se vr{i so t.n lambirawe. Site zdravi i ~isti jajca preku sistem na makari se doveduvaat do ma{inata za sortirawe koja e so kapacitet od 1000 jajca/~as. Jajcata po princip na te`ina se dvojat na sedum klasi kako {to nalaga pazarniot kriterium. Sekoja klasa ima soodvetno ime i toa : -
Super Sofija (SS); Sofija (S); Ana (A); Berta (B); Cezar ©; Dora (D); Ema (E);
Kako sporedba za toa kolku e te`inata na jajcata se zema kako najgolema Super Sofija (SS) koja e nad 70 grama, a najmalata Ema (E) e so te`ina pod 45 grama. Drugite naslovi na gotov proizvod se razlikuvaat vo sekoja od klasite po 5 grama. Ma{inata avtomatski gi spu{ta jajcata vo kartonski vlo{ki od po 10, 12 i 30 jajca zavisno od potrebite na pazarot. Tablite so jajca preku lenta doa|aat do mestoto kade rabotnik gi pakuva vo kutii od po 12 katronski vlo{ki odnosno 360 jajca vo kutija. Spakuvanite jajca vo kutii se prenesuvaat vo magacin za ~uvawe do edna nedela. Vo magacinot ima ventilacija, pri {to temperaturata se odr`uva od 18-20oC. Jajcata do pazarot (kupuva~ite) se transpotriraat so sopstveni vozila. Napuknatite jajca koi ne se za proda`ba, se kr{at, se stavaat vo kesi i se smrznuvaat kako melan{ koj ponatamu se prodava za potrebite za proizvodstvo na testenini.
38
Prilog III UPRAVUVAWE I KONTROLA
39 III.1 UPRAVUVAWE I KONTROLA III.1 Voved @ivinarskata farma LARI PR DOOEL, Kavadarci e locirana vo kavadare~kata kotlina vo blizina na s.Palikura na KP.br.1007 i 1008. Proektiran kapacitet na `ivinarskata farma e 12 000 koko{ki, vo funkcija se eden objekt so tri Baterii so vkupno 12 000 mesta za koko{ki. Na lokacijata na instalacijata se nao|aat 1 objekt,vo niv se odgleduva `ivina. Objektite se so povr{ina od 1040 m2 po objekt. @ivinarskata farma LARI PR DOOEL, Kavadarci raboti 24 ~asa kontinuirano, 365 dena vo godinata. Vo `ivinarskata farma LARI PR DOOEL, Kvadarci se vraboteni 3 lica.Organizacionata {ema e prika`ana vo Prilog III.
III.2 Odgovornost vo upravuvaweto so `ivotnata sredina III.2.1 Upravitel na organizacijata Upravitelot ja sproveduva politikata za upravuvawe so `ivotna sredina od sistemot za upravuvawe so `ivotna sredina i planira da vovede standard ISO 14001:2004 i odgovara pred dr`avata vo ime na LARI PR DOOEL, Kavadarci. Osven odgovornostite definirani vo Zakonskite propisi i normativnite akti, Upravitelot gi ima i slednite odgovornosti vo vrska so za{tita na `ivotnata sredina: -Obezbeduva uslovi za sproveduvawe na propisite od Zakonot za `ivotna sredina; -Ovozmo`uva primena na merki za za{tita na zdravjeto na rabotnicite, pri izvr{uvawe na rabotata; - Obezbeduva resursi za primena na merki i oprema za za{tita na `ivotnata sredina; III.2.2 Koordinator za za{tita na `ivotna sredina Koordinatorot na Timot za `ivotna sredina gi ima slednite odgovornosti: - Gi razgleduva planovite za za{tita na `ivotnata sredina koi gi izrabotuva Timot za za{tita na `ivotnata sredina i gi predlo`uva na odobruvawe za realizacija do Upravitelot/(pretstavnikot za `ivotna sredina); - Go sledi izvr{uvaweto na planovite za za{tita na `ivotnata sredina i za toa go informira pretstavnikot. - Gi informira vrabotenite za barawata za za{tita na `ivotnata sredina; -Ima odgovornost za odr`uvawe na sistemite za namaluvawe/tretman na zagaduvaweto na `ivotnata sredina.
40
III.3 Sistem za upravuvawe so `ivotna sredina Vo faza e implementirawe na sistem za upravuvawe so `ivotnata sredina ISO 14001:2004. Organizacionata {ema i Politikata za upravuvawe so `ivotna sredina se dadeni vo Prilog III .
III.4 Organizaciona {ema
41 III.5. POLITIKA ZA UPRAVUVAWE SO @IVOTNATA SREDINA
Rakovodstvoto na LARI PR DOOEL, Kavadarci strategija se obvrzuva za:
so svojata delovna
za{tita na `ivotnata sredina preku prevzemawe na aktivnosti i merki so koi se obezbeduva spre~uvawe i kontrola na zagaduvaweto, vklu~uvawe obvrski za postojano podobruvawe i spre~uvawe od zagaduvawe, re{avawe na problemite koi se nastanati kako rezultat na deluvaweto na proizvodniot proces vrz `ivotnata sredina, postojan razvoj na tehnolo{kite procesi vo nasoka na bezbedno koristewe, minimizirawe na otpadocite, bezbednost i profesionalna za{tita na zdravjeto na vrabotenite, podr`uvawe na aktivnosti i manifestacii na organizacii za za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina i so mo`nost i samata aktivno da deluva na toa pole.
Celite na na{ata politika se:
odr`uvawe na vovedeniot sistem za upravuvawe so `ivotnata sredina i negova soodvetnost so prirodata, goleminata i ekolo{kite vlijanija od aktivnostite, proizvodite i uslugite, postojano usovr{uvawe na sistemot za upravuvawe so `ivotnata sredina, celosno pridr`uvawe i ispolnuvawe na obvrskite za soobraznost so zakonskite barawa, normativnite akti i drugite barawa koi gi propi{uva organizacijata i koi se odnesuvaat na `ivotnata sredina, politika dostapna za javnosta.
Site vraboteni na farmata se odgovorni za kvalitetot na svoeto rabotewe i postojano negovo unapreduvawe. Kavadarci 18.03.2016 , Upravitel Lazo Petkovski
42
Prilog IV SUROVINI I POMO[NI MATERIJALI I ENERGII UPOTREBENI ILI PROIZVEDENI VO INSTALACIJATA
43 SUROVINI I POMO[NI MATERJALI I ENERGII UPOTREBENI ILI PROIZVEDENI VO INSTALACIJATA IV.1 Opis na surovinite Komponenti od koi e sostavena hranata so koja se hrani `ivinata se: 1. P~enka 2. Soino }uspe 3. Son~ogledovo }uspe 4. Sto~no bra{no 5. Surov zejtin 6. Di kalcium fosfat Ca3(PO4)3 7. CaCO3 sto~na hrana 8. Premiks za koko{ki Hranata se podgotvuva po odredena receptura vo mlin za sto~na hrana, koj se nao|a vo blizina na `ivinarskata farma. ďƒ˜ Upotreba na voda Vodata koja se koristi za napojuvawe na `ivinata i za ~istewe na objektite se dobiva od bunari koi se nao|aat na samata lokacija. Otpadna voda koja proizleguva od procesite na odgleduvawe na `ivina e vodata koja se rasfrla i istekuva od kapalkite za napojuvawe na `ivinata, kako i od vodata koja se upotrebuva za ~istewe na samite objekti. Ovaa voda se me{a so izmetot i se otstranuva od objektite zaedno so izmetot. Objektite za odgleduvawe na `ivina se ~istat so sredstvo za dezinfekcija i voda pod pritisok edna{ godi{no pri zamena na jato. ďƒ˜ Sredstva za dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija Dezinfekcijata, dezinsekcijata i deratizacijata imaat golema uloga vo proizvodstvoto, odgleduvaweto i eksplotiraweto na zdravo i ekonomski isplatlivo jato na `ivina i vo proizvodstvoto na ekolo{ki zdravi konsumni jajca, proizvodstvoto na sto~na hrana. Najgolemiot del od zaraznite bolesti kaj koko{kite i lu|eto se tokmu ovie faktori protiv koi treba da se posveti golemo vnimanie istite da bidat blagovremeno otstraneti. Vo zavisnost od periodot i samite potrebi se prevzemaat dejstvija za dezinfekcija, dezinsekcija i deratizacija. Za redovna dezinfekcija na objektite za odgleduvawe na `ivina se koristat slednite sredstva: 1. Dezintal 2. Ekotal 3. Izosan 4. Virkon S Za dezinsekcija se koristi sredstvoto Neopetroid, a za deratizacija se koristat parafinski mamci protiv glodari. Spremaweto na mamcite se pravi vo zavisnost od potrebite i samite uslovi za dejstvuvawe protiv istite. Mamcite se postavuvaat na mestata kade prethodno se skicirani vo
44 halite, mesta kade se dvi`at glodarite. Na mestata kade se postavuvaat mamcite se stava predupreduvawe istite da ne se podmestuvaat i da se koristat za drugi celi. Samata kontrola se vr{i kontinuirano a vo isto vreme se sobiraat i usmrtenite glodari, istite se otstranuvaat od samite objekti. Dezinfekcijata, dezinsekcijata i deratizacijata ja vr{i ovlastena firma za taa namena Stovet - Negotino. IV.2 Energensi Upotreba na energija Na `ivinarskata farma se odvivaat procesi i aktivnosti za koi se potrebna elektri~na energija. Aktivnosti pri koi se tro{i elektri~na energija se:
distribucija na hrana; distribucija na voda za napojuvawe i drugi potrebi; ventilacija na objekti; osvetluvawe na objekti; sobirawe i transport na jajca; sortirawe na jajca i pakuvawe; dvi`ewe na skreperot za iz|ubruvawe.
Potro{uva~kata na elektri~na energija varira vo tekot na godinata i zavisi od klimatskite uslovi. Za `ivinarska farma kade vo zimskiot period ne se upotrebuva zagrevawe na objektite, potro{uva~kata na elektri~na energija e povisoka vo letniot period. So zgolemuvawe na temperaturite na ambientalniot vozduh, potrebno e zgolemena rabota na ventilatorite so {to se zgolemuva potro{uva~kata na elektri~na energija. Upotreba na dizel gorivo Agregatnata stanica koja koristi dizel gorivo, se vklu~uva interventno pri prekin na elektri~na energija. Vo Agregatnata stanica e smesten eden rezervoar za dizel gorivo od po 100l. Voobi~aeno skladirana koli~ina na dizel gorivo e okolu 100 l. Agregatnata stanica se vklu~uva samo pri interventni slu~ai i od dosega{nite iskustva raboti okolu 120 ~asa/godi{no. IV.3 Proizvod Kako proizvodi od aktivnosta na `ivinarskata farma se: 1. Konzumni jajca 2. Melan{-kr{eni jajca vo kese i zamrznati 3. Iznoseni koko{ki vo klanica za koko{ki. Glaven proizvod se konzumni jajca. Jajcata po princip na te`ina se dvojat na sedum klasi kako {to nalaga pazarniot kriterium. Sekoja klasa ima soodvetno ime i toa :
45 -
Super Sofija (SS); Sofija (S); Ana (A); Berta (B); Cezar ©; Dora (D); Ema (E);
Kako sporedba za toa kolku e te`inata na jajcata se zema kako najgolema Super Sofija(SS( koja e nad 70 grama, a najmalata Ema (E) e so te`ina pod 45 grama. Drugite naslovi na gotov proizvod se razlikuvaat vo sekoja od klasite po 5 grama. Za sortirawe na jajcata se koristi sortirnicata koja se nao|a na lokacijata na instalacijata. Vo sotrirnicata jajcata se sortiraat ma{inski. Napuknatite jajca koi ne se za proda`ba, se kr{at, se stavaat vo kesi i se smrznuvaat kako melan{ koj ponatamu se prodava za potrebite za proizvodstvo na testenini. Iznosenite koko{ki se nosat vo klanica za `ivina.
Процесна шема на активности на живинарска фарма
Транспорт и достава до купувачи
Сортирање и пакување на јајца
Утовар/истовар на живина
Живинарска фарма
Депонирање на отпад
Третман на остатоци од живина
Предавање на ѓубривото на приватни земјопоседници Складирање Апликација на почва Набавка на храна Производство на градинарски култури
46
Prilog V CVRST I TE^EN OTPAD
47 V.CVRST I TE^EN OTPAD
Општата поделба на отпадот е отпад од комунален карактер кој што најчесто доаѓа од административниот дел на инсталацијата како и од процесот на пакување на јајцата, и отпад од изумрените животни. Досегашната пракса од управувањето со цврст комунален отпад покажува дека основните извори на ваквиот тип на отпад потекнуваат од секојдневните активности при работата на живинарската фарма. Најголемиот процент отпаѓа на отпадот од амбалажата, а соодветно процент чинат и количините од секојдневните активности на луѓето кои се ангажирани во административната зграда (хартија, пластика), потоа отпад од скршените јајца, како и од одржувањето на инсталацијата. Целокупниот комунален отпад се одлага во јамата за изумрени животни, која е без заштита. Праксата е или ваквиот тип на отпад да се изгори или пак да се препокрие со земја. Свесни за проблемите кои можат да настанат од ваквиот начин на управување, за во иднина планирано е да се постигне подобро управување со комуналниот и со животинскиот отпад. Најпрво обезбедување на соодветно место со поставување на контејнер наменет за овој тип на отпад. Потоа со склучување на договор со Јавното комунално претпријатие или пак приватен сектор за превземање на комуналниот отпад кои ќе бидат одговорни за понатамошното управување. Отпадот кој што е течен и доаѓа од септичката јама се изнесува преку цистерни, т.е се испумпува од јамaта по потреба. Отпадот од лентата се одстранува дирекно на трактор на заинтересиран купувач Сите потребни анализи на квалитет на ѓубривото се направени од страна на горе споменатиот купувач. Количината на годишно ниво е околу 200 тони живински отпад или пак ѓубриво или пак околу 0,547 тона на ден. Самиот отпад при настанувањето во халата за несилки со производство на јајца, со помош на воздух кој се вдувува, се суши на самите ленти. Живинското ѓубре е со стандарден квалитет кој настанува по сушењето, а тоа е 4% азот и околу 65 -70% влага. Досегашната пракса која ќе продолжи и во иднина е откуп на овој тип на отпад. фирмата има склучено договор со приватна компанија која врши откуп и го користи за свои цели. Со оглед на фактот дека целото ѓубриво се продава, истото не претставува штетно влијание врз животната средина. Не доаѓа до задржување на истото на подолг временски период, туку на секои два дена се врши откуп и чистење на просторот. Локацијата кадешто се врши одложување на изумрената живина се наоѓа во близина на самата фарма. Тоа е јама со со зафатнина од 9м3 м и во неа на одреден временски период се фрла животинскиот отпад, а потоа се пропокрива со земја. Јамата е без заштита и се планира понатаму таа да се заштити со поставување на геотекстил, со што би се спречиле истекувања во подземните води.
48
V.1 Rakuvawe so materjalite V.1.1 Rakuvawe so surovini, me|uproizvodi i proizvodi Жivinarskata farmа koristi prehrambeni proizvodi za `ivinata od razni obavuva~i i pritoa hranata sami si ja prigotvuvaat spored soodvetni normative vo zavisnost od starosta na `ivinata Gotoviot proizvod-jajcata, po postapkata na sortirawe vo sortirnicata, se pakuvaat i se transportiraat do korisnicite so vozila koi se sopstvenost na `ivinarskata farma. V.1.2 Distribucija na voda za napojuvawe i za drugi potrebi na `ivinarskata farma Na lokacijata na instalacijata se nao|aat ~etiri bunari na voda, od koi dva se aktivni i se vo upotreba. Od bunarot za snabduvawe so voda za `ivina i vodewe na tehnolo{kiot proces se napraveni analizi na vodata od strana na JZU „Zavod za zdravstvena za{tita” -Veles so {to se potvrduva ispravnosta na vodata za koristewe. Vodata za napojuvawe na `ivinata i za drugite potrebi na `ivinarskata farama se dobiva od bunari so dlabo~ina od 45 m, vo koi ima vgradeno potopni pumpi so koi {to preku cevkovod se ispumpuva vo rezervoar so 300m3. Rezervoarot e smesten na visina od 33m nad objektite, na bliskiot rid, od kade preku istiot cevkovod se distribuira do objektite so `ivina i drugite objekti koi se nao|aat na lokacijata na instalacijata. Preku sistem na cevki t.n sifoni ili regulatori na pritisok, vodata se doveduva do sekoj kafez, a koko{kite ja pijat preku kapalki ili nipl sistem. V.1.3 Skladirawe na sredstva za dezinfekcija, deratizacija, sredstva za za{tita na jato
dezinsekcija
i
Za za{tita na jato se koristat vakcini i vakcinacijata vo zavisnost od potrebata se vr{i so : aerosol so rasprskuva~i; rastvarawe na vakcinata vo voda za piewe; intramuskulna vakcinacija so avtomatski {pricevi za pove}ekratna upotreba. V.1.4 Skladirawe i transport na gorivo za agregatnata stanica Na lokacijata na `ivinarskata farma e smestena agregatna stanica koja koristi dizel gorivo. Stanicata se vklu~uva interventno, pri prekin na elektri~na energija. Dizel gorivoto se skladira vo eden metaln rezervoar od po 200l koi e postaven na visina, smesten vo agregatnata stanica. Dostavata na gorivoto se vr{i so 200 l zatvoreni metalni buriwa. Vo slu~aj na istekuvawe na gorivo pri polnewe na rezervoarite za gorivo, vo agregatnata stanica }e se instalira betoniran kanal koj bi go prifatil istekuvaweto. So ova se isklu~uva opasnosta za incident od istekuvawe na gorivo i zagaduvawe na `ivotnata sredina.
49 V.2 Opis na upravuvaweto so cvrst i te~en otpad vo instalacijata Na lokacijata na `ivinarskata farma otpadot koj se sozdava pri sortirawe i pakuvawe na jajcata e naj~esto od hartija. Reziduite se sobiraat vo metalni korpi i se spaluvaat vo sistemot za greewe. Po potreba se prodava na firmi za reciklirawe na hartija. V.2.1 Upravuvawe so otpad od izmet od `ivina Vo objekt pod kafezite ima me|uspratni transportni traki na koi pa|a izmetot od koko{kite. So pomo{ na trakite sutomatski izmetot se iznesuva nadvor od objektot preku transportni traki direkno vo prikolici na traktor i se distribuira do zemjodelskite povr{ini. Vo sekoj objekt imatransportnio traki pod sekoj red na kafezi. Opremata za iz|ubruvawe koja e instalirana vo objektite za odgleduvawe na `ivina na lokacijata na `ivinarskata farma, e oprema za suvo iz|ubruvawe. \ubrivoto go prevzemaat individualni zemjoposednici. Se aplicira na po~va na koja se odgleduva zelka, kompir, kromid, p~enka. \ubrivoto se aplicira suvo, vo zavisnost od potrebata, naj~esto pred seidba. So cel da se vidi kako se odnesuva |ubreto kako proizvod na krajot od proizvodstvoto, a koe {to pretstavuva poseben segment i mo`en zagaduva~ na okolinata gledano od ekolo{ki aspekt, }e zememe za primer komparacija pome|u potro{uva~kata na hrana za `ivina i soodvetnata koli~ina na |ubre koja pritoa se proizveduva. Od komparacijata se doa|a do slednata konstatacija: Potro{uva~kata na hrana vo prosek po edinka iznesuva 100 grama, a bidej}i na farmata se odgleduvaat pribli`no 12.000 edinki, potro{uva~kata na hrana iznesuva okolu 1200 kg. na den. Spored op{to prifatenite normi vo `ivinarskata farma se produciraat slednite koli~ini na |ubre: - od 1 ton potro{ena hrana se dobiva 0,85 toni suvo |ubrivo; - od 1,2 toni se dobivaat 0,102 toni |ubrivo; 0,.102 toni h 365 dena = 37.23 toni suvo |ubrivo vo godinata. V.2.2 Upotreba na voda za ~istewe na objektite za odgleduvawe na `ivina Otpadna voda koja proizleguva od procesite na odgleduvawe na `ivina e vodata koja se rasfrla i istekuva od kapalkite za napojuvawe na `ivinata, kako i od vodata koja se upotrebuva za ~istewe na samite objekti Koli~inata na voda koja se tro{i za ~istewe na objektite zavisi od na~inot na koj vodata se rasprskuva, na kolku vreme se vr{i ~isteweto kako i upotrebata na topla i ladna voda. Za ~istewe na objektite (edna{ godi{no, pri zamena na jato) se koristi voda pod pritisok. Otpadnata voda od ~isteweto se prifa}a vo kanalite i zaedno so ka{estiot izmet se nosi do lagunite za obezvodnuvawe na izmetot.
50
Prilog VI EMISII VO ATMOSFERATA
51
VI. Emisii vo atmosferata Ocenka na emisii vo atmosferata Prirodata na dejnosta koja se vr{i na lokacijata na instalacijata `ivinarskata farma LARI PR DOOEL,Kavadarci, uka`uva na komponentite koi se emitiraat vo vozduhot kako proizvod na procesite koi se odvivaat vo objektite. @ivinarskata farma e locirana vo krugot na obrabotlivo zemjodelsko zemji{te na dovolna oddale~enost od urbana naselba, {to e vo soglasnost so „ Pravilnikot za klasifikacija na objektite {to so ispu{tawe na {tetni materii mo`at da go zagadat vozduhot vo naselenite mesta i formirawe na zoni na sanitarna za{tita� ( „Sl. vesnik na SR Makedonija br. 13/76). @ivinarskite farmi spored kapacitetot spa|aat vo objektite od treta klasa kade e potrebno rastojanieto do naseleno mesto da e od 601 do 1000 metri a vo slu~ajot taa distanca e pogolema od 1000 metri so {to e ispolnet uslovot soglasno so spomenatiot Pravilnik. Vo emisija vo atmosferata dominiraat materii koi se proizvod od raspa|awe na organskite materii i fiziolo{kite procesi na `ivinata i istite se karakteriziraat so neprijatna mirizba. Objektite se ventiliraat so ventilatori koi ja zadovoluvaat klimatskata sostojba vo halata i uslovite koi treba da se zadovoluvaat za nega na koko{kite. Vo slednata tabela se dadeni o~ekuvanite emisii na polutanti vo vozduhot koi mo`e da se pojavat pri izvr{uvawe na aktivnosti na `ivinarska farma: Emisija vo atmosfera Amonjak (NH3)
Metan (CH4)
Azotni oksidi (NOx) Azot oksid (N2O)
Jaglerod dioksid (CO2), Mirizba (na pr H2S) Prav
Smog/CO
Aktivnosti na `ivinarska farma Odgleduvawe na `ivina, skladirawe na |ubrivo i aplikacija na |ubrivoto na po~va Odgleduvawe na `ivina, skladirawe na |ubrivo i aplikacija na |ubrivoto na po~va, tretman na |ubrivo Zagrevawe na objekti i mali instalacii za sogoruvawe Odgleduvawe na `ivina, skladirawe na |ubrivo i aplikacija na |ubrivoto na po~va Odgleduvawe na `ivina, sogoruvawe na gorivo, spaluvawe na otpad Odgleduvawe na `ivina, tretman na |ubrivo, aplikacija na |ubrivoto na po~va Drobewe i podgotovka na sto~na hrana, odgleduvawe na `ivina, tretman na |ubrivo i aplikacija Spaluvawe na otpad
52
Amonjak (NH3) e gas koj se karakterizira so jak i ostar miris i vo povisoki koncentracii mo`e da predizvika iritacija na o~ite, grloto i sluznicata kaj lu|eto i `ivotnite. Sporo se odvojuva od izmetot i se {iri niz objektot i niz ventilacioniot sistem. Faktori kako {to se temperaturata, brzinata na ventilacija, vla`nosta na vozduhot, na~inot na iz|ubruvawe, vla`nosta na |ubrivoto, na~inot na skladirawe, sostavot na hranata mo`e da vlijaat na nivoto na amonjak. Faktorite koi vlijaat na brzinata na {irewe na emisiite na NH3 se prezentirani vo slednata tabela.
Degradacija
Komponenti na N i pojava Urea (70%) + nepreraboteni proteini NH3/amonjak vo |ubrivo
Isparlivost
NH3 vo vozduh
Ventilacija
NH3 vo objekti za odglduvawe NH3 vo `ivotna sredina
Proces Produkcija na fekalii/izmet
Emisii
Faktori na vlijanie `ivina i hrana procesni uslovi, t, pH, vla`nost procesni uslovi i klimatizacija lokalna klima (vozduh), t, vla`nost pro~istuvawe na vozduh
Sozdavaweto na gasoviti soedinenija vo objektite za odgleduvawe na `ivina vlijae isto taka na kvalitetot na vozduhot nadvor od objektite, no najmnogu na rabotnite uslovi vo samite objekti i isto taka i vrz `ivinata. Varijacijata na koli~estvata na kontaminantite na vozduhot, koi se rezultat od aktivnostite na `ivinarskata farma zavisi od klimatskite uslovi: temperaturata, relativnata vla`nost na vozduhot. ďƒ˜ Izvor na emisii vo atmosfera pri odlo`uvawe na |ubrivo Izvor na emisii vo atmosferata se smeta i otvorenoto odlo`uvawe na |ubrivoto. Odlo`uvaweto na |ubrivoto predizvikuva emisii na amonjak, metan i drugi komponenti koi predizvikuvaat mirizba. Emisiite od odlo`uvaweto na |ubrivo zavisat od pove}e faktori: -
Hemiski sostav Fizi~ki svojstva (%cvrsti materii, pH, temperatura) Povr{ina na emisija Klimatski uslovi
Najva`ni od faktorite se % na suva materija kako i sodr`inata na N vo istata koja zavisi od na~inot na ishrana. Me|utoa i tehnikite za odgleduvawe na `ivina, koi doprinesuvaat za redukcija na emisiite koi se sozdavaat od odlo`uvaweto na |ubrivoto, mo`e da vlijaat na sodr`inata na istoto a so toa i na namaluvawe na emisiite koi se sozdavaat.
53 Mirizba Mirizbata pretstavuva lokalen problem, no e isto mnogu va`en parametar koj treba da se zeme predvid, osobeno so {irewe na intenzivno `ivinarstvo i sviwarstvo, kako i so {irewe i dobli`uvawe na urbanata sredina vo blizina do farmite za odgleduvawe na stoka. Mirizbata na lokacijata na `ivinarskata farma se emitira od stacionarni izvori, poto~no od ventilacijata na objektite za odgleduvawe na `ivina. Emisiite na mirizba koi proizleguvaat od aktivnosti na `ivinarskata farma variraat vo zavisnost od temperaturata, relativnata vla`nost na vozduhot, pH na |ubrivoto, kako i od drugi faktori kako odr`uvawe na higienata vo prostoriite za odgleduvawe na `ivina, sostavot na izmetot i tehnikite za rakuvawe i skladirawe na |ubrivo. Pri kafeznoto odgleduvawe na `ivina, emisijata na mirizba e poniska, no mirizbata se namaluva i so sekojdnevnoto otstranuvawe na izmetot od objektite za odgleduvawe na `ivina. Vlijanieto na mirizbata se zgolemuva so zgolemuvaweto na kapacitetot na `ivinarskite farmi. Vo ovoj moment `ivinarskata farma ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци, raboti so poln instaliran kapacitet na lokacijata na `ivinarskata farma. Nadvor od granicite na lokacijata ne se ~uvstvuva mirizba. Zemaj}i go predvid faktot za oddale~enosta na `ivinarskata farma od naseleno mesto, kako i navedenite faktori koi vlijaat na {ireweto na mirizbata, aktivnostite koi se odvivaat na lokacijta na instalacijata ne predizvikuvaat miris nadvor od instalacijata. Na lokacijata na `ivinarskata farma, nema takva koncentracija na {tetni materii koi bi go nadminale maksimalnoto dozvoleno koli~estvo i {tetno bi vlijale vrz `ivotnata sredina i prirodata.
VI.1 Emisii vo povr{inski vodi Nema direkni emisii vo povr{inski vodi od aktivnosta koja se vr{i na lokacijata na instalacijata na `ivinarskata farma. Od aktivnosta na instalacijata, poto~no od ~isteweto na kafezite od |ubrivoto nema opasnost od zagaduvawe na Crna reka koja e oddale~ena okolu 500 m, od pri~ina {to otpadnoto |ubrivo direktno se tovari vo prikolici i se distribuira do zemjodelskite povr{ini.
54
VI.2 Emisii vo kanalizacija Nema emisii vo kanalizacija na lokacijata na instalacijata na `ivinarskata farma. Na lokacijata na `ivinarskata farma nema kanalizaciona mre`a, sanitarno-fekalnite vodi od krugot na instalacijata se voveduvaat vo jama, koja se nao|a na lokacijata na instalacijata. Jamata periodi~no se prazni i ~isti so cisterna za taa namena.
VI.3 Emisii vo po~va/podzemni vodi \ubrivoto koe se sozdava od aktivnostite na `ivinarskata farma, po pat na suvo iz|ubruvawe se prevzema od privatni zemjodelci i se Aplicira na zemjodelskite povr{ini se izveduva so cel zgolemuvawe na prinosot na zaseananite kulturi. Vo zavisnost od potrebata i zemjodelskata kultura za koja se primenuva |ubrivoto, negovata aplikacija se pravi vo razli~ni vremenski periodi. Naj~esto |ubrivoto se aplicira pred seidba na kulturata. Rasfrlaweto na |ubrivoto sozdadeno od aktivnosta na `ivinarskata farma se izveduva na zemjodelski povr{ini na lokalni zemjosopstvenici po nivno barawe. \ubrivoto od samata lokacija, lokalnite farmeri go koristat namesto sopstvenoto |ubrivo ili namesto ve{ta~ko |ubrivo koe vo drug slu~aj treba da se proizvede preku hemiski proces. So cel da se oceni kvalitetot na podzemnite vodi okolu lokacijata na instalacijata i na samata instalacija, identifikuvani se site vodni tela i bunari koi mo`e da bidat rizi~ni za zagaduvawe kako rezultat od aktivnosta na instalacijata. Napraveni se mikrobiolo{ki i fizi~ko-hemiski analizi na podzemna voda, na primerok zemen od bunarite (GW1), (GW2) i (GW3) koi se nao|aat na lokacijata na instalacijata i proba koja e zemena vo blizina na lagunite za odvodnuvawe na te~noto |ubrivo (GW4):  GW1- isto~no od sortirnica 10 m;  GW2- jugozapadno od sortirnica 30 m;  GW3- ju`no od sortirnica 30 m;  GW4- ju`no od sortirnica 300 m. Kako referentna to~ka e zemen objektot sortirnica. Od primerocite koi se zemeni od bunarite za voda (GW1), (GW2), (GW3) i (GW4), mikrobiolo{kite analizi, fizi~kite analizi i analizite na hemiskite pokazateli za mo`no zagaduvawe, se gleda deka vodite se od prva kategorija soglasno Uredbata za klasifikacija na vodite (Sl.vesnik na RM br.18/99) i soglasno Pravilnikot za bezbednost na vodata za piewe(Sl.vesnik na RM br.57/2004) , ispituvanite primeroci se Zdravstveno bezbedni. Zemaweto na primerocite i izrabotkata na anlizite ja izvr{i Zavod za zdravstvena za{tita- Kavadarci.
55
VI.4 Emisii na bu~ava Na lokacijata na `ivinarskata farma LARI PR DOOEL Kavadarci, nema takov izvor na bu~ava koj bi vlijael na `ivotnata sredina nadvor od granicite na instalacijata. Zemaj}i ja vo predvid lokacijata na `ivinarskata farma koja e vo ruralno podra~je i oddale~enosta od naseleno mesto, kako i konfiguracijata na terenot i zalenite pojasi so drvja okolu granicata na lokacijata i aktivnostite koi se odvivaat na `ivinarskata farma smetame deka nivoto na bu~ava ne gi nadminuva maksimalno dozvolenite granici. Voobi~aena aktivnost pri koja se sozdava bu~ava e dostavata na hrana za `ivinata. Dostavata na sto~na hrana na lokacijata na `ivinarskata farma se vr{i sekojdnevno, voobi~aeno vo pretpladnevnite ~asovi. Sepak i ovaa aktivnost ne predizvikuva visoko nivo na bu~ava, a i vremetraeweto na ovaa aktivnost e okolu 2 ~asa. Tipi~ni izvori na bu~ava za razli~ni aktivnosti koi se odvivaat na `ivinarska farma se dadeni vo Tabelata (podatocite vo tabelata se prevzemeni od: Reference Document on Best Available Techiques for Intensive rearing of Poultry and Pigs, Nov 2002). Vrednostite na nivoto na bu~ava za podatocite koi se dadeni vo tabelata se mereni vedna{ do izvorot na bu~ava, na kratko rastojanie od samiot izvor. Izvor na bu~ava
Vremetraewe
Frekvencija
Ventilacija na objekti Dostava na hrana Dostava na gorivo Vakcinacija
postojano
cela godina
Periodi na emisija Den/No} den i no}
1 ~as
sekojdnevno
den
2 ~asa
den
Perewe pod pritisok
1-3 dena
6-7 pati godi{no 6-7 pati godi{no godi{no
6-56 ~asa
Zvu~en pritisok db(A) 45 92 (na 5 metri)
57-60 88 (na 5 metri)
Soglasno so odlukata za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka e naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava ( “Sl. vesnik na R. Makedonija“ br. 64 / 93 ) lokacijata na `ivinarskata farma e vo podra~je na 6 grupa kade e dozvoleno nivo na bu~ava od 70 do 90 dB, odnosno smetame deka aktivnostite koi se odvivaat na lokacijata na `ivinarskata farma ne go nadminuvaat maksimalno dozvolenoto nivo na bu~ava propi{ano so Odlukata za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka e naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava (Sl. vesnik na R. Makedonija br. 64 / 93 ). Na lokacijata na `ivinarskata farma LARI PR DOOEL Kavadarci ne se identifikuvani izvori na vibracii i izvori na nejonizira~ko zra~ewe koi vlijaat na `ivotnata sredina nadvor od granicite na instalacijata.
56 VI.5. Prikaz na klimatsko-meteorolo{ki uslovi i karakteristiki na prostorot Karakteristiki na prostorot Teritorijata na op{tina Kavadarci se prostira na podra~jeto na sredno Povardarie i delot na Crnore~ieto, od branata Tikve{, do slivot na rekata Vardar, pa se do visoramninata Vita~evo i zafa}a zna~itelen del od Tikve{kata Kotlina.
Mestopolo`ba na op{tina Kavadarci vo Republika Makedonija Soobra}ajna povrzanost
Karta na pova`nite me|unarodni vrski niz Republika Makedonija Od op{tina Kavadarci i Tikve{kiot region }e Ve odnesat nekolku pati{ta. Od sever do Tikve{kiot region Ve nosi magistralniot pat E-75 Skopje-Gevgelija. Od jug do Kavadarci }e Ve donese istiot magistralen pat Skopje-Negotino. Od zapad preku regionalniot pat Ohrid-Bitola-Prilep, a od
57 istok dvi`ej}i se po regionalniot pat Strumica-Demir Kapija-Negotino }e pristignete do kavadare~kata op{tina.
Najbliski aerodromi se Aleksandar Veliki na 90 km i Solun, R. Grcija na 150 km od Kavadarci. Reqefni uslovi, naklon i ekspozicija na terenot Teritorijata na op{tina Kavadarci kako del od Tikve{kata Kotlina ja karakteriziraat mnogubrojni plo~esti i branoviti zaravnini, a se prostira i na povisoki mesta i planinski tereni koi se del od planinskite masivi koi go ograduvaat ova podra~je skoro od site strani.
Visoramninata Vita~evo kon dolinata na Crna Reka Na sever, severoistok i istok se Grade~ka planina, Kone~ka planina i Slan Dol koi pretstavuvaat delovi od kompleksnata Serta od jug i jugozapad od ograncite na Ko`uf planina i na zapad od prostornata ezerska zaramnina Vita~evo. Najgolemite vrvovi na Serta dostignuvaat viso~ina od 1003 m i 1152 m, na Ko`uv 1727 m, na visoravninata Vita~evo 900 m.
58 Geolo{ki karakteristiki Op{tina Kavadarci le`i vo ramni~arskiot del na Tikve{kata kotlina i pripa|a na Vardarskata zona. Tektonskite dvi`ewa vo minatoto predizvikale prisustvo na stenski masi od razli~na starost. Prisustvoto na Crna Reka i nejzinoto izlevawe i plavewe na okolinata uslovilo formirawe na aluvijalni po~vi vo najgorniot sloj koi se od prva bonitetna klasa pogodni za gradinarski kulturi. Hidrolo{ki karakteristiki Crna reka minuvaj}i niz op{tina Kavadarci sozdava mo`nost pokraj izgradenata HEC Tikve{ vo najskoro vreme da se izgradi i HEC Gali{te. Planskite masivi Ko`uf i Kozjak stvaraat odli~ni preduslovi za izgradba na hidroenergetski objekti. Pozna~ajni reki na teritorijata na kotlinata se Crna reka, Bo{avica, Do{nica i Luda Mara koja te~e niz gradot Kavadarci. Site ovie reki pripa|aat na slivnoto podra~je na rekata Vardar. Vo ramkite na op{tinata postojat i dve ezera, Tikve{koto ezero kako najgolema ve{ta~ka akumulacija vo Makedonija i Mokli{koto malo ezero smesteno vo mesnosta Mokli{te.
Tikve{ko Ezero Planskiot opfat na stopanskiot kompleks za lesna industrija vo KO Raec, op{tina Kavadarci, pripa|a na vodostopanskoto podra~je (VP) Sredna i Dolna Crna koe go opfa}a slivot na Crna Reka od vodomerniot profil Sko~ivir do vlivot vo rekata Vardar. Vo ova VP pozna~ajni desni pritoki na Crna Reka se rekite: Kowarka, Bela Reka, Vitoli{ka, Bla{ica, Dabni{ka i Kamenica i levite pritoki Lisi~ka Reka i Raec. Stopanstvo Prostorot na op{tina Kavadarci spored mikroreqefot diferenciran e na slednite kompleksi: ramni~arski, padinski, ridski i planinski. Klimatskite karakteristiki kako i po~venite, se pogodni za razvoj na zemjodelieto. Klimatskite karakteristiki na regionot se karakteriziraat so modificirana kontinentalna klima koja {to pogoduva za razvoj na stopanstvoto, poljodelstvoto i ovo{tarstvoto.
59 Konceptot na planiran stopanski razvoj se realizira so izrabotka na prostorni i urbanisti~ki planovi od regionalno i lokalno nivo koi se temelat na osnovnite uslovi i pretpostavki za ostvaruvawe na celite i opredelbite postaveni vo oblasta na rzvojot na stopanskite dejnosti. Povr{inite za site sodr`ini treba da bidat isklu~ivo na povr{ini od poslabi bonitetni klasi. Prioritet e za{tita za zemjodelskoto zemji{te i ograni~uvawe na transformacijata na zemji{teto vo nezemjodelsko zemji{te. Povolnite prirodno-geografski karakteristiki uslovile lozarstvoto da go ima primatot vo dejnosta zemjodelie, a ovoj lozarsko-vinarski region da stane vode~ki vo zemjata. Klimatski i mikroklimatski karakterisitki Ovoj predel se karakterizira so svoevidna modifikacija na Mediteranska, planinska i kontinentalna klima koja dozvoluva na ovie prostori prose~nata godi{na temperatura da e 13 stepeni. Od Demirkapiskata klisura navleguva vlijanieto na Mediteranskata klima, a od Vele{kata klisura se ~uvstvuva vlijanieto na Kontinentalnata postudena klima.
Klimatski tipovi Prose~nata godi{na temperatura iznesuva 13,3 oS, a prose~en godi{en maksimum iznesuva 18,8oS, a prose~en godi{en minimum iznesuva 7,4 oS i godi{na amplituda od 23oS. Vo tekot na godinata najtopol mesec e juli so prose~na vrednost na temperaturata od 24,3oS, a najstuden mesec e januari so prose~na vrednost od 1,3oS.
60
Ru`a na vetrovi Prose~nata godi{na koli~ina na vrne`i iznesuva 458 mm, najvrne`liv e mesec maj so 52,2 mm, i noemvri so 51,1 mm, a najsu{en mesec e avgust so 23,9 mm i septemvri so 26,9 mm. Prose~en broj na sne`ni denovi e 25, a mrazniot period iznesuva 129 dena. Prose~no godi{no ima 18 dena so magla. Severniot vetar e so ~estina od 145‰ i severozapadniot so ~estina od 225‰. Najretko duva zapadniot vetar so ~estina od 13‰ i jugozapadniot vetar so 33‰. Prose~nata godi{na brzina na vozdu{nite struewa iznesuva 0,8 m/sek. Severniot i ju`niot veter se so mala za~estenost od 27‰, odnosno 23‰, so prose~na godi{na brzina od 2,7 m/sek, odnosno 5,4 m/sek. Isto~niot e so za~estenost od 24‰, a zapadniot so za~estenost od 18‰. Prose~niot broj na vedri denovi e 118 dena, obla~ni 153 i tmurni 94 dena. Prose~nata godi{na vla`nost na vozduhot e 71%. Koristewe i za{tita na zemjodelskoto zemji{te Za~uvuvaweto, za{titata i racionalnoto koristewe na zemjodelskoto zemji{te e osnovna planska opredelba i glaven preduslov za efikasno ostvaruvawe na proizvodnite i drugite funkcii na zemjodelstvoto, a konfliktnite situacii, koi }e proizleguvaat od razvojot na drugite stopanski i op{testveni aktivnosti, }e se re{avaat vrz osnova na kriteriumi za globalna op{testveno ekonomska racionalnost i opravdanost. Za optimalno iskoristuvawe na ekolo{kite i drugi uslovi so Prostorniot plan na R. Makedonija do 2020 godina, se predlaga da se koristi reonizacija, spored koja Republika Makedonija e podelena vo 6 zemjodelskostopanski reoni i 54 mikroreoni. Energetski izvori i energetska struktura Op{tina Kavadarci ima odli~ni klimatski preduslovi da go prati trendot za supstitucija na skapa so poeftina energija. Proizvodstvoto na toplinska energija od solarni kolektori za privatni i industriski kapaciteti pretstavuva za{teda na energija {to e ramna na izgradba na novi proizvodni energetski kapaciteti.
61 Naselenie Vkupno naselenie vo op{tina Kavadarci i spored Popisot odr`an vo 1994 godina i administrativnata podelba od 1996 godina iznesuva okolu 37.189 `iteli. So novata teritorijalna podelba podra~jeto na op{tina Kavadarci gi opfa}a naselenite mesta: gradot Kavadarci, so prigradskite naselbi Vata{a i Gli{i} i 21 selska naselba. So novata podelba od 1996 godna od op{tina Kavadarci proizlegoa tri op{tini: op{tina Prirodno nasledstvo Od oblasta na za{tita na prirodata (prirodno nasledstvo i biolo{kata i predelskata raznovidnost), urbanisti~kite planovi i proekti treba da se usoglasat so Prostorniot plan na Republikata na toj na~in {to, vrz osnova na re`imot za za{tita, }e se organizira raspored na aktivnosti i izgradba na objekti koi }e se usoglasat so barawata koi gi postavuva odr`livoto koristewe na prirodata i sovremeniot tretman na za{tita. Posebno vnimanie pri za{titata na prirodata, treba da se obrne na na~inot, vidot i obemot na izgradbata {to se predviduva vo za{titenite prostori za da se odbegnat ili da se nadminat sudirite i koliziite so inkompatibilnite funkcii. Za taa cel e neophodno po~ituvawe na slednite principi: optimalna za{tita na prostorite so isklu~itelna vrednost; optimalna za{tita na proizvodnite prirodni potencijali i unapreduvawe na priodnite bogatstva; za~uvuvawe na dominantnite karakteristiki na postojanata sostojba; racionalna izgradba na infrastrukturata; koncentracija i ograni~uvawe na izgradbata; optimalna izgradba na rekreativnata infrastruktura; pravilen izbor na soodvetna lokacija. Vo spomenicite na prirodata i vo nivnata neposredna blizina ne se dozvoleni aktivnosti koi gi zagrozuvaat nivnite obele`ja i vrednostite, zaradi koi se proglaseni za spomenici na prirodata. Subjektot koj soglasno so aktot za proglasuvawe e zadol`en za upravuvaweto so spomenikot na prirodata, donesuva plan za upravuvawe so spomenikot na prirodata vo koj se utvrdeni posebnite merki i aktivnosti za za{tita. So spomenikot na prirodata se upravuva na na~in so koj se obezbeduva:  trajno za~uvuvawe i za{tita na prirodnite karakteristiki i specifi~nite, zagrozenite ili retkite obele`ja, svojstva ili formi;  uslovi za sproveduvawe na nau~ni istra`uvawa i vospitno-obrazovni aktivnosti povrzani so nivnite prirodni karakteristiki i  spre~uvawe na aktivnosti koi negativno vlijaat vrz negovite prirodni karakteristiki. Kulturno - istorisko nasledstvo Vo svoeto mileniumsko postoewe, ~ovekovata civilizacija od praistorijata do denes, na teritorijata na Republika Makedonija, ostavila zna~ajni tragi od vonredni kulturi, istoriski i umetni~ki vrednosti, koi go potvrduvaat postoeweto, kontinuitetot i indentitetot na makedonskiot narod na ovie prostori.
62 Prostorniot aspekt na nedvi`noto kulturno nasledstvo e predmet na analiza vo korelacija so dolgoro~nata strategija za ekonomski, op{testven i prostoren razvoj, odnosno strategija za za~uvuvawe i za{tita na toa nasledstvo vo uslovi na pazarno stopanstvo. Republi~kiot zavod za za{tita na spomenicite na kulturata, za potrebite na Prostorniot plan na Republikata, izgotvi Eksperten elaborat za za{tita na nedvi`noto kulturno nasledstvo od posebno zna~ewe.
Inventarot sodr`i spisok na registrirani i evidentirani nedvi`ni kulturni dobra, {to podrazbira spisok na nedvi`nite parametri so utvrdeno svojstvo spomenik na kultura, odnosno na nedvi`nite predmeti za koi osnovano se pretpostavuva deka imaat spomeni~no svojstvo. Toa se: arheolo{ki lokaliteti, crkvi, manastiri, xamii, bawi, bezisteni, kuli, saat kuli, turbiwa, mavzolei, konaci, mostovi, zgradi, ku}i, stari ~ar{ii, stari gradski jadra i drugi spomenici so nivnite imiwa, lokacii, bliskite naseleni mesta, period na nastanuvawe i op{tinite vo koi se nao|aat spomenicite. Zna~aen del od nedvi`noto kulturno nasledstvo (okolu 45%), se nao|a vo ruralnite naselbi i ridsko-planinskite podra~ja, koi se celosno ili delumno napu{teni, {to zna~itelno ja uslo`nuva nivnata za{tita i koristewe. Industrija Razvojot i prostornata razmestenost na industrijata pretstavuva klu~en faktor i dvi`e~ka sila za pottiknuvawe na razvojot na vkupnoto stopanstvo i modernizacija na drugite oblasti od stopanskiot i op{testveniot `ivot. Efikasnoto i uspe{noto sproveduvawe na nasokite i opredelbite za pottiknuvawe na razvojot na proizvodnite industriski dejnosti i nivno racionalno razmestuvawe vo prostorot gi determinira pozitivnite promeni i vo drugite segmenti na ekonomijata: porast na vrabotenosta, zgolemuvawe na bruto doma{niot proizvod, podobruvawe na `ivotniot standard i dr. Vo oblasta na industrijata, vo periodot po osamostojuvaweto na zemjata, nastanaa va`ni promeni vo pogled na sopstvenosta, organiziranosta na rabotite i prestruktuiraweto na proizvodstvoto {to se od osobeno zna~ewe za poefikasnoto stopanisuvawe i zgolemuvawe na proizvodstvoto. Vrz osnova na soznanijata i opredelbite na nacionalnata strategija za ekonomski razvoj na Republika Makedonija (MANU, 1997), kako i vrz osnova na
63 dosega{niot razvoj, a osobeno konceptot na odr`liv razvoj, osnovnite nasoki i strate{ki opredelbi na dolgoro~niot razvoj na industrijata se slednite: tehnolo{ko prekonstruktuirawe, izvozna orientacija na vode~kite faktori i granki; po{iroko voveduvawe i razvoj na ekolo{ki-prostorno prifatlivo industrisko proizvodstvo so razvoj na {tedlivi tehnologii (vo odnos na prirodnite resursi, energijata i gorivoto i rabotnata sila) i/ili malootpadni (bezotpadni) tehnologii; zgolemuvawe na efikasnosta na proizvodstvoto; po~ituvawe na investicionite kriteriumi vrz baza na kontinuirano planirawe i prifa}awe na pazarnite kriteriumi na stopanisuvawe; strategija na razmestenost na industriskite kapaciteti koja ja respektira prostornata struktura na faktorite na razmestenosta, racionalniot raspored na materijalnite proizvodstveni fondovi, od aspekt na vkupniot prostor na Republikata i potrebite od kompleksen razvoj na odelni teritorijalni edinici; razvoj na malite pretprijatija, zaradi ostvaruvawe na konceptot na decentaraliziraniot razvoj i razmestenost na industrijata. Razvojot na industrijata po oddelnite op{tini, osobeno pomalite, se o~ekuva da se ostvaruva so gradba na mali, fleksibilni kapaciteti i pogolema zastapenost me|u drugoto i na agroindustriskiot sektor. Vrz ovie osnovi, vo naredniot period, industriskoto proizvodstvo se o~ekuva da bide zastapeno vo site op{tini i da ostvaruva raste` koj }e pridonese za zgolemuvawe na vrabotuvaweto, podobruvawe na uslovite za `iveewe na gra|anite na po{irokiot prostor na zemjata. Soglasno opredelbite na Prostorniot Đ&#x;lan na Republika Makedonija izgradbata i funkcioniraweto na prerabotuva~kite kapaciteti treba da bidat postaveni vrz principite za za{tita na `ivotnata sredina i istovremeno racionalno koristewe na zemji{teto. Industrijata koja e vode~ka stopanska dejnost i dvigatel na razvojot na vkupnoto stopanstvo ima zna~ajno vlijanie vrz kvalitetot na `ivotnata sredina. Vo uslovi na usvoenata razvojna paradigma na odr`liv razvoj, naporite treba da se naso~at kon su{testveni promeni vo strategijata i politikata za razvoj i prostorna lokacija na industriski granki zasnovani na principite na ekolo{kata za{tita. Vozduh Soglasno Direktivite na Evropskata Unija, zagaduvaweto e neposredno ili posredno vnesuvawe, kako rezultat na ~ovekovite dejstvija, na materii, vibracii, toplina ili bu~ava vo vozduhot, vodata ili vo po~vata, koi {to mo`at da bidat {tetni po ~ovekovoto zdravje ili po kvalitetot na `ivotnata sredina, od koi {to mo`e da proizleze {teta po materijalniot imot ili koi {to gi naru{uvaat ili vlijaat vrz prirodnite ubavini i drugite legitimni na~ini na koristewe na `ivotnata sredina. Kvalitetot na vozduhot e eden od pova`nite ~initeli na koi treba da se vnimava pri planirawe na prostorot zaradi spre~uvawe na degradacija na istiot so implementacija na planskiot dokument.
64 Voda Kolku vodite vo odreden prostor mo`e da se smetaat za voden resurs zavisi od mo`nosta za nivno iskoristuvawe, odnosno od mo`nosta za realizirawe na vodostopanski re{enija so koi vodite }e se iskoristat za pokrivawe na potrebite od voda za naselenieto, zemjodelstvoto, industrijata i za{titata na `iviot svet. Vodata kako resurs ja ima mnogu pomalku od prisutnite vodi {to treba da se ima sekoga{ vo predvid pri planiraweto za nejzino iskoristuvawe. Za podmiruvawe na potrebite na voda najzna~ajni se povr{inskite vodi, bidej}i tie se najrasprostraneti, najbliski se do mestata na ~ovekovata aktivnost, obezbeduvaat `ivot i razvoj na ekosistemot. Izda{nosta na podzemnite vodi zavisi od klimatskite, morfolo{kite i hidrogeolo{kite karakteristiki na prostorot. Ovie vodi poradi posebniot kvalitet se zna~ajni i mo`e da bidat korisni za pokrivawe na potrebite od voda. Otpad Komunalen otpad pretstavuva sekakov vid na otpad {to se producira od doma}instvata, javnite i ekonomskite ustanovi, pretprijatija i instituciite na edna urbana sredina. Otpadot {to se producira od industrijata, zemjodelieto i rudarstvoto, kako i patogenite ostatoci od izumreni `ivotni ne spa|aat vo ovoj vid na otpad. Vo minatoto, otpadot {to go sozdaval ~ovekot od zadovoluvaweto na svoite `ivotni potrebi bil vo koli~ini i oblik {to prirodata bila sposobna sama da go razgradi do oblik na izvorna materija, so {to se vospostavila ramnote`a pome|u ~ovekot i negovata okolina. Me|utoa, vo ponovo vreme na intenziven industrisko tehnolo{ki razvoj od edna strana i demografskata eksplozija i pregolema gustina vo naselenost od druga, svedoci sme na superprodukcija na cvrst otpad vo koli~ini i oblik koj prirodata nemo`e samostojno da go razgradi so {to se naru{uva ramnote`ata pome|u ~ovekot i negovata `ivotna okolina. Cvrstiot otpad se pove}e gi osvojuva zemjenite povr{ini, ja zagaduva po~vata, vozduhot i povr{inskite i podzemnite vodi. Rastitelen i `ivotinski svet (flora i fauna) Najzastapeni vidovi na na riba vo podra~jeto na Tikve{kiot region se: Krap, Kara{, Som, Crvenoperka, Klen, Skobal, Belvica, Liwak, Mrena i dr. Prirodnite i ekolo{kite uslovi vo regionot ovozmo`uvaat pogodnosti za razvoj na lovot vo prirodno ~isti ekolo{ki podra~ja. Vo op{tinata postojat sedum lovi{ta: Kamenodolsko, Sopotsko, [e{kovsko, Stragovsko, Gornikovsko, Ro`densko i Bohulsko so vkupna povr{ina od 11.900 ha. Skoro vo site lovi{ta obavuvaweto na lovniot turizam se vr{i pod nadzor na lovo~uvar i so izvr{ena evidencija na otstrel. Vo lovi{tata od ovoj kraj zastapeni se site vidovi na vlaknest i perjast dive~, siten dive~ i divata sviwa. Vo okolinata na Tikve{koto Ezero na povr{ina od 10600 ha postoi rezervat imenuvan kako strogo za{titena zona na prirodata. Na ovoj prostor evidentirani se 131 razli~ni vidovi ptici. Za Evropskata javnost primamlivi se krupnite grablivi ptici koi spa|aat vo svetski i evropski retkosti. Svetski retkosti, stalni `itelki na ovoj prostor se: crn mr{ojadec, carski orel, a dodeka svetskata retkost koja ovde se gnezdi e
65 belonoktna vetru{ka, a naskoro se pretpostavuva deka }e bide i kawata. Vo evropski retkosti se vbrojuvaat bradestiot mr{ojadec, beloglaviot mr{, rgasti gluv~ar i obi~na vetru{ka. Bidej}i op{tina Kavadarci e na patot na preselbata na pticite, tuka se zadr`uvaat i prekrasnite lebedi.
Carski orel
Bu~ava Na nivo na Republika Makedonija mereweto na nivoto na bu~ava se meri od strana na Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe i Republi~kiot Zavod za zdravstvena za{tita so svojata mre`a na regionalni zavodi. Bu~avata proizleguva od urbanite aktivnosti i toa: - Soobra}aj; - Proizvodni i delovni procesi; - Bu~ava od enterierno poteklo (stambeni zgradi, trgovsko delovni centri i sl).
66
Prilog VII EMISII VO POVR[INSKI VODI I KANALIZACIJA
67
VII.1 Emisii vo povr{inski vodi Nema direkni emisii vo povr{inski vodi od aktivnosta koja se vr{i na lokacijata na instalacijata na `ivinarskata farma. Od aktivnosta na instalacijata, poto~no od odvodnuvaweto na |ubrivo direktno vo transportnite sredstva na privatnite zemjoposednici se izbegnuva zagaduvawe na Crna reka koja e oddale~ena od instalacijata okolu 500 m,
VII.2 Emisii vo kanalizacija Nema emisii vo kanalizacija na lokacijata na instalacijata na `ivinarskata farma. Na lokacijata na `ivinarskata farma nema kanalizaciona mre`a, sanitarno-fekalnite vodi od krugot na instalacijata se voveduvaat vo jama, koja se nao|a na lokacijata na instalacijata. Jamata periodi~no se prazni i ~isti so cisterna za taa namena.
68
Prilog VIII EMISII VO PO^VA
69
VIII.1 Emisii vo po~va/podzemni vodi \ubrivoto koe se sozdava od aktivnostite na `ivinarskata farma, po pat na transportni lenti se iz|ubruva i se predava na privatnite zemjoposednici koi potoa go apliciraat na zemjodelski povr{ini. Aplikacijata na |ubrivoto na zemjodelskite povr{ini se izveduva so cel zgolemuvawe na prinosot na zaseananite kulturi. Vo zavisnost od potrebata i zemjodelskata kultura za koja se primenuva |ubrivoto, negovata aplikacija se pravi vo razli~ni vremenski periodi. Naj~esto |ubrivoto se aplicira pred seidba na kulturata. Rasfrlaweto na |ubrivoto sozdadeno od aktivnosta na `ivinarskata farma se izveduva na zemjodelski povr{ini na lokalni zemjosopstvenici po nivno barawe. \ubrivoto od samata lokacija, lokalnite farmeri go koristat namesto sopstvenoto |ubrivo ili namesto ve{ta~ko |ubrivo koe vo drug slu~aj treba da se proizvede preku hemiski proces. Aplikacijata na suvoto fermentirano |ubrivo na povr{inata se izveduva vo zavisnost od ma{inerijata koja ja poseduvaat zemjodelcite. So cel da se oceni kvalitetot na podzemnite vodi okolu lokacijata na instalacijata i na samata instalacija, identifikuvani se site vodni tela i bunari koi mo`e da bidat rizi~ni za zagaduvawe kako rezultat od aktivnosta na instalacijata. Napraveni se mikrobiolo{ki i fizi~ko-hemiski analizi na podzemna voda, na primerok zemen od bunarite (GW1), (GW2) i (GW3) koi se nao|aat na lokacijata na instalacijata i proba koja e zemena vo blizina na lagunite za odvodnuvawe na te~noto |ubrivo (GW4):  GW1- isto~no od sortirnica 10 m;  GW2- jugozapadno od sortirnica 30 m;  GW3- ju`no od sortirnica 30 m;  GW4- ju`no od sortirnica 300 m. Kako referentna to~ka e zemen objektot sortirnica. Od primerocite koi se zemeni od bunarite za voda (GW1), (GW2), (GW3) i (GW4), mikrobiolo{kite analizi, fizi~kite analizi i analizite na hemiskite pokazateli za mo`no zagaduvawe, se gleda deka vodite se od prva kategorija soglasno Uredbata za klasifikacija na vodite (Sl.vesnik na RM br.18/99) i soglasno Pravilnikot za bezbednost na vodata za piewe(Sl.vesnik na RM br.57/2004), ispituvanite primeroci se Zdravstveno bezbedni. Zemaweto na primerocite i izrabotkata na anlizite ja izvr{i Zavod za zdravstvena za{tita- Kavadarci.
70
Prilog IX ZEMJODELSKI I FARMERSKI AKTIVNOSTI
71
IX. Zemjodelski i farmerski aktivnosti Na lokacijata ne se izveduvaat nikakvi zemjodelski ili farmerski aktivnosti.
72
Prilog X BU^AVA, VIBRACII I NEJONIZIRA^KO ZRA^EWE
73
Vlijanie na bu~avata, vibraciite i nejonizira~koto zra~ewe Izvorite na bu~ava od edinicite za odgleduvawe na intenzivno `ivinarstvo se povrzani so slednite aktivnosti:
odgleduvawe na `ivina; hranewe na `ivinata i rakuvawe so surovini i hrana; procesi na iz|ubruvawe.
Potencijalen izvor na bu~ava od aktivnostite na `ivinarskata farma e dostavata na hrana i polneweto na silosot za hrana. Dostavata na hrana se vr{i dewe, vo vremetraewe od 1 ~as. Bidej}i na `ivinarskata farma se vr{i ma{insko iz|ubruvawe, emisijata na bu~ava koja se javuva pri iz|ubruvaweto na objektite se isklu~uva. Nezna~itelna bu~ava se javuva pri utovar na |ubrivoto za aplikacija na po~va, no zemaj}i ja predvid oddale~enosta na lokacijata na instalacijata od naseleno mesto i kratkotrajnosta na aktivnosta na utovar na |ubrivoto, ovaa emisija na bu~ava ne vlijae negativno na `ivotnata sredina. Soglasno so odlukata za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka e naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava ( “ Sl. vesnik na R. Makedonija “ br. 64 / 93 ) lokacijata na `ivinarskata farma e vo podra~je na 6 grupa kade e dozvoleno nivo na bu~ava od 70 do 90 dB. Spored prirodata na dejnosta nivoto na {tetna bu~ava {to se emitira od objektot `ivinarska farma e daleku pod maksimalnoto dozvoleno nivo i nema potreba od sproveduvawe na posebni merki za spre~uvawe na {tetnata bu~ava. @ivinarskata farma e locirana na oddale~enost pove}e od 1000 metri od naseleno mesto {to e vo soglasnost so najdobrite dostapni tehniki za izbor na lokacija za `ivinarska farma. Vo okolinata na `ivinarskata farma ne izvor koj }e producira vibracii vo `ivotnata sredina {to zna~i deka nema potreba od sproveduvawe na nekoi merki koi }e vlijaat na namaluvaweto na vibraciite vo objektot {to pak povlekuva deka nema potreba od izrabotka na poseben program merka za anulirawe na negativnoto vlijanie na vibraciite. Vo okolinata na `ivinarskata farma ne postoi izvor koj }e vr{i jonizira~ko ili nejonizira~ko zra~ewe {to zna~i deka nema potreba od sproveduvawe na nekoi merki koi }e vlijaat na namaluvaweto na zra~eweto vo objektot {to pak povlekuva deka nema potreba od izrabotka na poseben program merka za anulirawe na negativnoto vlijanie na zra~eweto.
74
Prilog XI TO^KI NA MONITORING NA EMISII I ZEMAWE NA PRIMEROCI
75 XI.1 Voved Vo baraweto za dobivawe na integrirana ekolo{ka dovola do nadle`niot organ, razgledani se site aspekti koi {to imaat vlijanie vrz `ivotnata sredina, napravena e ocenka na istite i vrz osnova na toa odreden e monitoring vrz istite. "Monitoring" se odnesuva na procesnite uslovi, emisii vo `ivotnata sredina kako i merewa na nivoata na zagaduva~i vo `ivotnata sredina i izvestuvawe za rezultatite od tie merewa so cel da se poka`e po~ituvawe na granicite koi se specificirani vo dozvolata ili vo drugi relevantni dokumenti. "Monitoringot" se sproveduva za da se obezbedat korisni informacii, a se bazira na merewa i nabquduvawa {to se povtoruvaat so opredelena za~estenost vo soglasnost so dokumentirani i dogovoreni proceduri. Terminite "monitoring" i "merewe" vo sekojdnevniot jazik ~esto se poistovetuvaat. Vo ova upatstvo ovie dva termini se razlikuvaat po opsegot: -
Mereweto vklu~uva niza na operacii za da se odredi vrednosta na kvalitetot, i poka`uva deka individualniot kvantitativen rezultat e postignat.
-
Monitoringot
vklu~uva
aktivnosti
na
planirawe,
merewe
na
vrednosta na odreden parametar i opredeluvawe na nesigurnosta na mereweto. Ponekoga{ mereweto mo`e da se odnesuva na ednostavno nabquduvawe na daden parametar i opredeluvawe na nesigurnosta na mereweto. Ponekoga{ monitoringot mo`e da se odnesuva i na ednostavno nabquduvawe na daden parametar bez broj~ani vrednosti t.e bez merewe (na pr. inspekcija na povr{inski istekuvawa).
76 XI.2 Identifikuvawe na aspekti na monitoring Pri postavuvawe na optimalnite uslovi na monitoring slednite sedum aspekti treba da bidat zemeni vo predvid: 1 Pri~ina na monitoringot 2 Odgovornost za monitoringot 3 Princip na prakti~en monitoring 4 Aspekti na monitoringot pri postavuvawe na granici .5 Period na monitoring 6 Ocenka na usoglasuvaweto 7 Izvestuvawe
XI.2.1 Pri~ina na monitoringot Spored Zakonot za `ivotna sredina, site MDK vo B integriranite dozvoli treba da bidat bazirani na primenata na Najdobrite dostapni Tehniki (NDT). Osnovni pri~ini za neophodnosta na monitoringot se: -
Se proveruva dali emisiite se vo granicite na MDK.
-
Odreduvawe na pridonesot na odredena instalacija vo zagaduvaweto na `ivotnata sredina.
XI.2.2 Odgovornost za monitoringot Soglasno Zakonot za `ivotna sredina, organizacijata e odgovorna za monitoringot. Op{tinata mo`e da da sprovede sopstven monitoring za inspekciski celi. Operatorot i Op{tinata mo`at da anga`iraat treta strana da go sprovede monitoringot za niv. No, krajnata odgovornost za monitoringot i negoviot kvalitet e na Operatorot i Op{tinata, a ne na onoj koj go vr{el monitoringot za niv.
77 XI.2.3 Princip na prakti~en monitoring
Pri izborot na prakti~en monitoring treba da se identifikuvaat slednite aspekti: -
Izbor na parametrite
-
Frekvencija na monitoring
-
Metod na monitoring
-
Intenzitet na monitoringot
XI.2.4 Aspekti na monitoringot pri postavuvawe na granici
Za da se postavat granicite mora da se zeme vo predvid na~inot na postavuvawe na granicite, koi se vidovi na granici i aspekti }e se zemat vo predvid kako del od postavuvaweto na granicite. Identifikuvaweto na aspektite na monitoringot pri postavuvawe na granicite se vr{i po slednite parametri: -
Uslovi na procesot
-
Oprema na procesot
-
Emisii na procesot
-
Vlijanie vrz `ivotnata sredina
-
Upotreba na resursi
-
Procent na sobrani podatoci od monitoringot
XI.2.5 Period na monitoring Koga se postavuvaat uslovite na monitoringot vo vrska so vremeto treba da se zemat vo predvid:
78 -
Vremeto na zemawe na primeroci ili vr{ewe na merewe
-
Prose~no vreme
-
Frekfencija
Vremeto na zemawe primeroci ili vr{ewe na merewe se odnesuva na datumot, ~asot od denot i sedmicata, mesecot itn. Prose~no vreme e ona vreme, vo koe rezultatot od monitoringot e prika`an kako reprezent od prose~ni optovaruvawa ili koncentracii na emisijata. Mo`e da bide ~asovno, dnevno, sedmi~no, mese~no, godi{no itn. Frekfencijata se odnesuva na vremeto pome|u zemaweto na individualnite primeroci i generalno i e podeleno pome|u kontinuiran i nekontinuiran monitoring. XI.2.6 Ocenka na usoglasuvaweto Rezultatite od monitoringot se koristat za ocenuvawe na usoglasuvaweto na instalacijata
so
granicite
postaveni
vo
dozvolata.
Ocenkata
na
usoglasuvaweto vklu~uva sporedba pome|u: -
merewata ili statisti~koto rezime presmetano od merewata
-
relevantnite MDK ili ekvivalenten parametar
-
otstapuvawe od merewata
XI.2.7 Izvestuvawe Izvestuvawe za rezultatite od monitoringot vklu~uva sumirawe i prezentirawe na rezultatite od monitoringot, povrzanite informacii i zaklu~oci od usoglasuvaweto na efikasen na~in. XI.3. Programa na monitoring Opredeluvaweto na Programata za monitoring gi vklu~uva slednite parametri: -
To~kite i parametrite na monitoring
79 -
Frekvencija na monitoring
-
Metodi na zemawe na primeroci i analizi
-
Sistem za izvestuvawe
XI.3.1 To~kite i parametrite na monitoring Pri izborot na to~kite na monitoring vo predvid se zemeni zna~ajnite to~kasti izvori, soodvetnite to~ki za monitoring na ambietalnata `ivotna sredina i monitoring na kriti~nite procesni parametri. Monitoring se vr{i na onie izvori na emisii za koi se smeta deka imaat zna~ajno vlijanie vrz `ivotnata sredina kako i na onie za koi se potrebni merki za namaluvawe za da se postignat prifatlivi nivoa na emisii. XI.3.2 Frekfencijata na monitoringot Frekvencijata na monitoringot e odredena vo zavisnost od zna~eweto i brzinata na vlijanieto, faktorite na rizik i potrebata od monitoring i od analiza na resursite. Frekfencijata mo`e da bide kontinuiran monitoring, periodi~en, ~asoven, dneven, sedmi~en, mese~en, godi{en ili monitoring vo dadena prilika za daden nastan. XI.3.3 Metodi na zemawe na primeroci i analizi Metodite za zemawe na primeroci i analizi treba da bidat standardni ili validirani ekvivalentni dogovoreni so nadle`en organ. Personalot treba da bide soodvetno kvalifikuvan i celosniot opseg na zemaweto na primeroci i praveweto na analizi treba da bidat predmet na kontrolata na kvalitet. XI.4 Predlog za monitoring na emisii Predlo`en e monitoring na emisija na respirabilna pra{ina i bu~ava od aktivnostite i vozniot park na postrojkite za proizvodstvo na beton.
80 Monitoringot se predlaga da se izveduva edna{ godi{no na slednite mesta za monitoring i za slednite parametri: Merno mesto 1 Vlez na lokacijata 1
Respirabilna pra{ina
PM10
Bu~ava
Merno mesto 2 Паркинг за возила 2
Respirabilna pra{ina
Bu~ava
Merno mesto 3 (западна страна)
3
Respirabilna pra{ina
Bu~ava
Merno mesto 4 Северна страна
4
Respirabilna
PM10
Bu~ava
pra{ina
Monitoring na emisiite na site merni mesta }e se izveduva na mestata definirani vo Planot na merni mesta vo Tabela 1 Tabela 1: Plan na merni mesta za monitoring i zemawe na primeroci Referentna
Opis
to~ka
Merno mesto 1
Vlez na lokacijata, regionalen pat
Merno mesto 2
Паркинг за возила
Merno mesto 3
Западна страна
Merno mesto 4
Северна страна
Monitoringot }e go izveduva ovlastena kompanija za merewe na emisiite vo vozduhot izbrana na tender a }e se odnesuva na merewe emisiite na otpadni gasovi od procesot na proizvodstvo, merewe na bu~avata na granicite na lokacijata i merewe na emisiite na respirabilna i PM10 pra{ina i bu~ava.
81
Prilog XII PROGRAMA ZA PODOBRUVAWE
82
XII.1 Obem
Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ,Кавадарци, podnesuva barawe za
B - INTEGRIRANA EKOLO[KA DOZVOLA do Lokalnata samouprava -
Op{tina Kavadarci i spored sodr`inata na formularot na baraweto treba da dostavi Programa za podobruvawe na ekolo{kite performansi na instalacijata i pribli`uvawe kon performansite na najdobrite dostapni tehniki vo vrska so emisiite vo vozduh, voda i po~va. Programata za podobruvawe e napravena spored barawata na Zakonot za `ivotna sredina i pravilnikot za postapkata za dobivawe B - integrirana ekolo{ka dozvola. XII.2 Voved
Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци, gi ima reducirano site emisii vo vozduh, voda i po~va i so toa doprinesuva za za~uvuvawe i unapreduvawe na `ivotnata sredina. Vo razvojniot plan na firmata se planira voveduvawe na koncept za po~isto proizvodstvo kade {to pristapot na re{avaweto na problemite e poinakov i }e se deluva na izvorot na zagaduvawe so primena na novi tehniki, minimizacija i upotreba na otpadot. Energetskata
efikasnost e re{ena so ogled deka instaliranite
ma{ini se од ponovo proizvodstvo i e modernizirana i potro{uva~ka od strana na elektromotorite koi gi dvi`at trakite za hrana i odveduvawe na otpadot koja voedno e i glavna i najgolema stavka vo proizvodnite tro{oci. So namaluvawe na potro{uva~kata na elektri~na energija }e se dade pridones vo globalnoto namaluvawe na zagaduvawe na vozduhot preku za{tedi pri proizvodstvo na elektri~na energija od fosilni goriva. Site aktivnosti po fazi se taka planirani da ne predizvikaat zgolemeni vlijanija vrz `ivotnata sredina, zgolemeni tro{oci na surovini i energija. Pripremite i adaptaciite }e bidat taka isplanirani da ne predizvikaat zastoj na procesot. Edinstveno }e se zapira koga toa e neophodno i vo isto vrme }e se izvedat nekoi popravki koi se predvideni so planot za redovno odr`uvawe.
83
Потребата за задоволување на законските обврски и проектната програма ги дефинира сите функции на објектот, а во голем дел од нив ја наметнаа функционалната шема, конструктивниот систем, токовите на комуникација околу објектот во динамичниот и стационарниот сообраќај, како бројот на учесници во производниот процес, се со цел за задоволувањена безбедносните и технолошко техничките потреби на објектот во неговата идна функционална искористеност. Со градбата на објектот кој се наметнаа условите за заштита на објектот, вработените и животната околина. За таа цел ќе се изработат и проекти за противпожарна заштита и заштита при работа,. За посебна заштита на животната средина со самата изградба на објектот превземени се следните мерки: Бетонирање на дел од локацијата на инсталацијата, каде е поставана инсталацијата Се предвидува да се засадат дрвја околу објектот. Обезбедување на договори со овластени фирми за сервисирање на возилата и комуналниот отпад. Бетонрање на платото Во текот на работата како посебни мерки за подобрување на работата и заштитата на животната средина ќе се преземаат и следните активности: - Бетонирање на сите патеки за манипулација на возила, како не би се кревала прашина и би можело почесто да се врши миење и чистење на бетонското плато - рок на извршување: 2 години, - Користење на еколошки нафтени деривати за возилата. - Сервисирање на возилата надвор од кругот на Инсалацијата во фирма специјализирана за таа дејност. - Во иднина при работа на Инсталацијата, посебно внимание ќе се обрни на придржување на пропишаните мерки за заштита од пожар и заштита на
84
животната средина. Со сите тие мерки ќе биде запознаен и обучен раководителот на базата, кој ќе биде и задолжен за спроведување на истите. Посебно внимание ќе има зачувувањето на чистотата и хигиената во кругот на инсталацијата. Навремено чистење на патеките, собирање на отпадоците во посебен контејнер и негово навремено празнење на депонија. Раководителот ќе биде посебно задолжен за навремено чистење на отпадот од работата и престојот на вработените, како истиот не би се расфрлал по објектот. На сите вработени ќе им биде нагласено да внимаваат на било каква хаварија на опремата и возилата, и истекување на масла или гориво од истите. При такви случаи, тие истечените отпадоци ќе ги собираат со крпа, а потоа истите ќе ги фрлат во посебен контејнер, да не се мешаат со другиот комунален отпад. После собирањето со крпа, ќе се врши и миење на местото. На тој начин ќе се врши обезбедување на животната средина од било какви штетни влијанија. Може да се заклучи дека оваа Инсталација нема да има емисии на штетни материи, во цврста, течна или гасовита состојба, кои се над максимално дозволените
концентрации
(МДК)
ниту
над
максимално
дозволените
количества (МДКО) што смеат да се испуштаат, па затоа и специјални предлогпрограми за подобрување и заштита на животната средина во моментот на започнување со работа не се изработуваат. Ќе се извршат потребите предвидени мерења на испуштените материи во воздухот и водата, добиените резултати ќе ја покажат потребата од изработка на програми и проекти за подобрување и заштита на животната средина. XII.3 Monitoring na emisii na PM10 pra{ina Zaradi ispolnuvawe na barawata za monitoring na emisiite na pra{ina, od aktivnostite na instalacijata, predviden e monitoring na PM10 pra{ina, na mestata opredeleni vo Predlo`eniot monitoring i mestata za zemawe na primeroci.
85 XII.4 Monitoring i na~in na izvestuvawe; 1. Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци }e go kontrolira realiziraweto na sekoja merka za unapreduvawe na `ivotnata sredina i preku liceto nadle`no za `ivotnata sredina }e ja izvestuva lokalnata samouprava. 2. Izvestuvaweto }e se vr{i so pi{an izve{taj i telefonsko javuvawe do nadle`niot organ vo lokalnata samouprava. 3. Monitoringot na vlijanijata za `ivotnata sredina }e se vr{i spored programata i planot za monitoring i merewa na Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци, Merewata na merlivite parametri (emisija vo vozduh i sl.) }e se vr{i na lice mesto i vo laboratorija na specijalizirana firma, a nemerlivite }e se kontroliraat vizuelno ili }e se vr{i procenka spored priznati metodi. 4. Dokumentite so rezultatite od izvr{enite merewa }e gi ~uva rakovoditelot
na
proizvodstvoto.
Istite
}e
bidat
dostapni
za
inspekciskite slu`bi. XII.5 Vrednostite na emisiite za vreme na realizacija na oddelnite fazi na planot; Pri zamena na starata oprema so nova se planira postrojkata da ne raboti i ne se o~ekuva nadminuvawe na dozvolenite na vrednosti na emisii vo vozduh, zgolemuvawe na potro{uva~kata na surovini i energija. Zaradi sledewe na emisiite na pra{ina koi se klasificirani kako fugitivni a so ogled na faktot deka vo zakonskata regulativa ne se dadeni grani~ni vrednosti za fugitivni emisii, operatorot se obvrzuva deka }e go sledi kvalitetot na ambientalniot vozduh (PM 10 i respirabilna pra{ina na godi{no nivo) i }e prezema merki za namaluvawe na emisiite
86 Prilog XIII SPRE^UVAWE HAVARII I REAGIRAWE VO ITNI SITUACII
Пред се раководителот на Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци ќе биде одговорен за правилното работење и функционирање на истата. Постојано ќе се врши надгледување на работата на опремата за да се забележат и најмали недостатоци кои би можеле да доведат до хаварија. Исто така ќе се врши и навремено сервисирање на опремата пропишано од производителот. Во случај на евентуални мали хаварии на возилата кои поминуваат низ инсталацијата и истекување на масла или гориво од истите, исто така веднаш се реагира како истите отпадни деривати не би дошле во отпадната вода. Имено се врши собирање и бришење со крпи, а потоа крпите се ставаат во посебни затворени канти кои не смеат да се транспортираат и мешаат со другиот комунален отпад. Дури откако добро ќе се собере и исчисти истеченото гориво или масло, после тоа се врши миење на местото со вода. Во објектот постојано ќе дежура чувар. Бидејќи инсталацијата ќе работи 24 часа од тој аспект мали се шансите за хаварии ноќно време. Доколку сепак нешто се случи чуварот веднаш ќе го извести раководителот на објектот. Додека за сето време кога истата работи, на објектот ќе бидат присутни постојано раководителот и другите вработени, така да навремено ќе се реагира при било каква хаварија. Постапката е иста како и при вообичаеното пуштање и запирање на опремата во работа, само што тогаш веднаш се врши моментално принудно исклучување од работа. Kako preventivna merka e opfateno postavuvaweto na lesno voo~livi prigodni tabli ili drugi znaci za zabrani i predupreduvawa, so natpisi ili crte`i koi informiraat za opasnostite i zabranetite postapki.
Заклучок Природата на процесите кои се одвиваат на оваа Инсталација е таква да нема опасност од големо влијание врз животната средина при евентуална хаварија или итен случај.
87
Upatstvo za podgotvenost pri vonredni sostojbi
Sodr`ina
1. Namena i cel 2. Podra~je na primena 3. Poimi i definicii 4. Opis na tekot na aktivnostite 5. Referentni dokumenti 6. Zapisi 7. Prilozi Namenata i celta na Upatstvoto za podgotvenost pri vonredni sostojbi e odreduvawe na mo`ni vonredni sostojbi, planirawe na aktivnostite za odziv i spre~uvawe i ubla`uvawe na mo`nite vlijanija vrz bezbednosta i kvalitetot na proizvodot i vrz `ivotnata sredina. Se primenuva vo site rabotni delovi vo Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци Poimi i definicii Podgovenost za reagirawe/odziv pri vonredni sostojbi - kreirawe na odgovor, pri situacii za koi postoi mala verojatnost deka }e se slu~at. Havarija- vo odnos na spre~uvawe i kontrola na havarii, e pojava na golema emisija, po`ar ili eksplozija nastanata kako rezultat na nekontrolirani nastani vo tekot na raboteweto na bilo koj sistem, so u~estvo na edna ili pove}e opasni supstancii, a {to doveduva do seriozna opasnost za `ivotot i zdravjeto na ~ovekot i za `ivotnata sredina, vedna{ ili podocna, vo ili nadvor od sistemot {to vklu~uva edna ili pove}e opasni supstancii. Incident - neplanirano slu~uvawe koe mo`e da dovede do pomali nezgodi.
88 Havarija - neplanirano slu~uvawe koe mo`e da bide pri~ina za smrt, te{ki povredi, profesionalni zaboluvawa, o{tetuvawa, {teta ili drug vid na zaguba. Opasnost - izvor ili situacija so mo`nosti na predizvikuvawe na {teta vo oblasta na povreda na rabotno mesto, profesionalnii zaboluvawa, {teta za imotot, {teta na rabotnata sredina ili kombinacija na istite. Identifikacija na opasnostite - postapka za utvrduvawe na postoeweto na opasnost i odreduvawe na nejzinite svojstva Opis na tekot na aktivnostite Identifikacija na potencijalni incidenti i vonredni situacii Se identifikuvaat potencijalnite incidenti i vonredni situacii i toa: -
incidenti pri voobi~aenite rabotni aktivnosti
-
incidenti pri odr`uvawe na opremata i objektite
-
industriski havarii
-
elementarni nepogodi (poplava, zemjotres i sl.)
Izrabotka na spisok na potencijalni incidenti i vonredni situacii Zapoznavawe na vrabotenite so potencijalnite incidenti i vonredni situacii i planot za reagirawe pri incidentite i vonrednite situacii Nadle`nosti AKTIVNOST Identifikacija na potencijalnite incidenti i vonredni situacii Izrabotka na spisok na potencijalni incidenti i vonredni situacii Izrabotka na plan za reagirawe pri incidentite i vonrednite situacii Odobrenie na planot Zapoznavawe na vrabotenite so potencijalnite incidenti i vonredni situacii i planot za reagirawe pri incidentite i vonrednite situacii
NADLE@NOST Tim Koordinator za `ivotna sredina Koordinator za `ivotna sredina (Upravitel) Upravitel Upravitel
Referentni dokumenti - Đ—akon za `ivotnata sredina i drugi srodni zakoni koi ja pokrivaat ova problematika.
89
Zapisi Vo zapisi se vneseni dokumentite koi se objektiven dokaz za sprovedena aktivnost ili postignati rezultati.
Red. br. 1.
2.
Ime na zapisot Spisok na potencijaln i incidenti i vonredni situacii
Mesto na ~uvawe Arhiva
Vreme na ~uvawe 5 god
Plan za reagirawe pri incidenti i vonrednite situacii
Arhiva
5 god
Odgovorno lice Koordinator za `ivotna sredina (rakovoditel na proizvodstvo) Koordinator za `ivotna sredina (rakovoditel na proizvodstvo
Prilozi - Spisok na potencijalni incidenti i vonredni situacii - Plan za reagirawe pri incidenti i vonrednite situacii Spisok na potencijalni incidenti i vonredni situacii Elementi na procesot Incidenti Po`ar
Opis Po`ar na objektite, instalaciite, vozniot park
[to se rabotelo -Neispravnost na elektri~nata instalacija. - Neispravnost na transformatorskata stanica - Neispravnost na gromobranskata instalacija - El. instalacija na ma{inite i vozniot park
90 Eksplozija
Po`ar i mehani~ko uni{tuvawe na objektite, instalaciite, vozniot park
- Koristewe plamen i alat {to iskri vo magacinot za stopanski eksploziv - Ne pridr`uvawe kon postapkite za skladirawe, rakuvawe i transport na eksplozivni sredstva - Zaostanati neeksplodirani mini vo miniranata povr{ina - Neispravna ventilacija i uslovi na ~uvawe na stopanskiot eksploziv - Neispraven sigurnosen ventil na kompresorot za vozduh
Vonredni situacii Zemjotres Poplava Sabota`a
Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци,
Koordinator za `ivotna sredina upravitel ------------------------------
91 Plan za reagirawe pri incidentni slu~aevi Vid na incident/vonredna situacija Po`ar na objektite, instalaciite, vozniot park
Mo`ni vlijanija na @S
Merki
Zagaduvawe na vozduhot, po~vata i vodite
- Isklu~uvawe na dovodot na elektri~nata energija - Iten povik na Slu`bata za PP za{tita; itna pomo{; - Isklu~uvawe na instalacijata za dovod na elektri~na struja. - Izolirawe i dislokacija na zapalivite materii skladirani vo magacinot za stopanski eksploziv i mehani~arskata rabotilnica (platneni vre}i, boci, masla, ambala`a i sl.) - Obuka za koristewe na PP aparatite i hidranti. - Kontrola na preventivnoto odr`uvawe od strana na ovlasten subjekt. - Primena na Pravilnikot za za{tita pri rabota i Normativot za koristewe na li~ni za{titni sredstva. - Kontrola na ispravnosta na hidrantite
Eksplozija od tehnolo{kiot proces
Opasnost po `ivotot na vrabotenite i `ivotnite zagaduvawe na atmosferata
- Redovna kontrola i pridr`uvawe kon postapkite za skladirawe, rakuvawe i transport na eksplozivni sredstva - Kontrola na PP aparatite i hidranti. - Kontrola na preventivnoto odr`uvawe od strana na ovlasten subjekt. - Iten povik na Slu`bata za prva pomo{. - Isklu~uvawe na sistemot za dovod na elektri~na energija. - Edukacija na vrabotenite.
92
Zemjotres
Zagaduvawe na vozduhot, po~vata i vodite
Poplava
Zagaduvawe na vodite i po~vata pomor na `ivinata
- Primena na Pravilnikot za za{tita pri rabota i Normativot za koristewe na li~ni za{titni sredstva. - Zapirawe na procesot na proizvodstvo i dovod na elektri~na energija. - Iten povik na Slu`bite za PP-za{tita i Prva pomo{. - Redovno preventivno odr`uvawe na opremata i instalaciite. - Sanacija na o{tetuvawata od bilo koj vid vo sorabotka so soodvetni stru~ni ekipi. - Ispituvawa i soodvtni merewa pred pu{tawe vo povtorna rabota na tehnolo{kata linija , analiza na po~vata zafatena od elementarnata nepogoda). - Kontrola na PPaparatite na izvr{eni redovni preventivni pregledi i obuka za nivno koristewe. - Primena na Pravilnikot za za{tita pri rabota i Normativot za koristewe na li~ni za{titni sredstva. - Kontrola na sitemot za odvod na atmosferska voda; - Kontrola na {ahtite i nivno preventivno odr`uvawe vo ispravna sostojba. - Redovno pratewe na hidrometeorolo{kata prognoza i definirawe na na~inot na prifa}awe na atmosverskite vrne`i. - Postojan kontakt vo vakvi sostojbi so PP slu`bata i JKP Kavadarci. - Aktivno u~estvo pri sanacijata na posledicite od poplavata vo sorabotka so soodvetni stru~ni institucii.
93
Odgovorni lica Rakovoditel na proizvodstvo Upravitel Pova`ni telefoni Protivpo`arna brigada Policija Brza pomo{
Ime
Лазо Петковски
- Analiza na zagaduvaweto na mediumite na `ivotnata sredina. Vo slu~aj na neusoglasenosti, se prevzemaat merki za odstranuvawe - Analiza na po~vata na mestata na degradacija i prevzemawe na soodvetni korektivni merki od strana na soodvetni stru~ni institucii. - Primena na Pravilnikot za za{tita pri rabota i Normativot za koristewe na li~ni za{titni sredstva. Tel. slu`ben Tel. doma{en
070/322111
Broj 193 192 194
Живинарската фарма на ЛАРИ ПР ДООЕЛ, Кавадарци odgovoren za za `ivotna sredina
upravitel ------------------------------
94
Prilog XIV REMEDIJACIJA, PRESTANOK SO RABOTA, POVTORNO ZAPO^NUVAWE SO RABOTA
95 REMEDIJACIJA, PRESTANOK SO RABOTA, POVTORNO ZAPO^NUVAWE SO RABOTA XIV.1 Voved Opis na predlo`enite merki za minimizirawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina posle celosen ili delumen prestanok na aktivnosta na instalacijata, `ivinarskata farma e daden vo prodol`enie na Prilogot vo to~ka XIII.5 vo Planot za upravuvawe so rezidui. Vo kratki crti Planot za upravuvawe so rezidui gi opi{uva aktivnostite koi bi se prevzemale po zatvorawe/prestanok so rabota na instalacijata. Cel na izgotvuvawe na Planot e deka mestoto }e bide napu{teno bezbedno i slobodno od rezidui koi mo`e da rezultiraat so ekolo{ko zagaduvawe. Bidej}i farmata ne e pod Dogovor za koristewe, treba da se zeme predvid deka Planot za upravuvawe so rezidui se odnesuva samo celata instalacija a e sopstvenost na `ivinarskata farma, no i deka LARI PR se obvrzuva da gi otstrani site rezidui koi se nastanati od aktivnosta na instalacijata. XIII.2 Istorija
Administrativna zgrada; 1 objekt za odgleduvawe na `ivina; Sortirnica za jajca so magacin; Bunar za voda so rezervoar od 100m3; Silos za ~uvawe na hrana; Magacin
Vo slu~aj na delumen ili celosen prestanok na del ili na cela instalacija, predlo`eni se merki vo Planot za upravuvawe so rezidui so cel da se minimiziraat kratkoro~nite i dolgoro~nite efekti na aktivnosta vrz `ivotnata sredina. Oblasti opfateni so Planot za upravuvawe so rezudui se:
Surovini, pomo{ni materjali, goriva, cvrst i te~en otpad; Oprema vo sopstvenost na ЛАРИ ПР ДООЕЛ Кавадарци;
Vo Prilog IV se dadeni detali za surovinite, pomo{nite materjali, gorivata i krajnite proizvodi i pribli`nite koli~ini koi se skladirani na lokacijata. Detali za otpadot i koli~inata se dadeni vo Prilog V. XIV. 3 Celosen prestanok so rabota Vo slu~aj na celosen prestanok na rabota na `ivinarskata farma ЛАРИ ПР ДООЕЛ Кавадарци, izraboten e Plan za upravuvawe so rezidui.
96
PLAN ZA UPRAVUVAWE SO REZIDUI
97
PLAN ZA UPRAVUVAWE SO REZIDUI 1. Voved Instalacijata po zatvaraweto/prestanokot so rabota, }e ja ostavi lokacijata slobodna od rezidui, vo soglasnost so Zakonite, propisite i zakonskite regulativi }e ja premesti ili prodade `ivinata na drugi lica, }e gi dislocira site objekti, postrojki i oprema ili site otpadi, materijali ili supstancii koi bi mo`ele da imaat vlijanie vrz `ivotnata sredina a koi se vo sopstvenost na `ivinarskata farma ЛАРИ ПР ДООЕЛ Кавадарци. So cel da se odredi ~ineweto na razvojot na Planot za upravuvawe so rezidui, napraveni se brojni pretpostavki so ogled na na~inot i upravuvaweto so hipoteti~koto zatvarawe/prestanok so rabota na instalacijata. So planot za upravuvawe so rezidui se predviduva deka zatvaraweto/prestanokot so rabota na del ili na cela instalacija bi bil poznat odnapred i skladiranite koli~ini na surovini, pomo{ni materijali i gotovi proizvodi bi bile iscrpeni ili svedeni na minimum. 2. Delumen prestanok so rabota i povtorno aktivirawe Pri delumen prestanok so rabota, se zemaat predvid detali za organizacijata kako {to se koli~ina na skladirani surovini, pomo{ni materjali, proizvodi, oprema koja ne e vo funkcija so cel da se minimiziraat vlijanijata vrz `ivotnata sredina po nejzin prestanok. Se pretpostavuva deka odnapred }e se znae periodot na prestanokot so rabota, surovinite i pomo{nite materijali }e bidat iscrpeni. So ogled deka dostavata na hrana za potrebite na `ivinarskata farma se vr{i sekojdnevno, nema da ima rezerva na sto~na hrana. @ivinata bi bila prefrlena na druga `ivinarska farma ili vo klanica, vo zavisnost od vozrasta na `ivinata i od ekonomskata opravdanost. Opremata se proveruva i dokolku e zastarena i ne e vo upotreba se demontira i metalot od koj e napravena se prodava kako sekundarna surovina. Opremata koja e vo funkcija se proveruva, i dokolku ne e potrebna pri povtornoto aktivirawe na instalacijata se dislocira onamu kade taa e potrebna. Cvrstiot otpad od ru{ewe, kako i iskopanata zemja koi ne se upotreblivi se nosat na deponija za cvrst otpad. 3. Kontrola na ostatocite na materijali na lokacijata na instalacijata Del od materijalite koi ne se upotrebeni ako e mo`no }e bidat vrateni na dobavuva~ot. Ostanatite materijali }e bidat soodvetno rasporedeni. Bi se istra`uvala mo`nosta i na~inot na premestuvawe/vra}awe vo normalna sostojba/odlo`uvawe na otpad.
98 So cvrstiot otpad (opis vo Prilog V) }e se postapuva spored Zakonot za upravuvawe so otpad (Sl.vesnik 68/04). 4. Kriteriumi za organizacija za upravuvawe so rezidui pri napu{taweto na lokacijata na instalacijata So cel osiguruvawe na minimalnoto vlijanie vrz `ivotnata sredina i osloboduvawe od rezidui na lokacijata na instalacijata, predlo`eni se slednite postapki:
Planirano namaluvawe na kapacitetot na proizvodstvo Prestanok so rabota na celata procesna oprema Premestuvawe na site materijali i krajni proizvodi od mestoto koi ne se smetaat za otpad Dislokacija na procesna oprema Otstranuvawe na cvrstoto |ubrivo od sistemot laguni Remedijacija na povr{inite (lagunite) koi se koristeni za skaldirawe na otpad
5. Programa za postignuvawe na kriteriumite za organizacija za upravuvawe so rezidui So programata za postignuvawe na kriteriumite za organizacija za upravuvawe so rezidui, se predviduvaat fazite koi bi se odvivale pri remedijacija na lokacijata na instalacijata. Me|utoa treba da se zeme predvid deka vremenskite ramki za realizacija na poedine~nite fazi mo`e da bidat preminati. Poedine~nite etapi vklu~uvaat: Faza 1: Namaluvawe na kapacitet na proizvodstvo Prestanokot na aktivnosta na lokacijata bi se znael odnapred, so {to bi se predvidelo planirano namaluvawe na kapacitetot na proizvodstvo. Faza 2: Stopirawe na proizvodstvo Stopirawe na rabotata na instalacijata startuvaj}i od stopirawe na proizvodstvoto do krajnata faza - isporaka na gotovi proizvodi do potro{uva~ite/korisnicite. Faza 3: Dislokacija na vi{okot na rezidui od mestoto Dislokacija na skladiranite pomo{ni vklu~uvaj}i gi reziduite od |ubrivoto.
materijali,
gotovi
proizvodi,
Faza 4: Dislokacija na opremata Diskolacija na opremata koja e vo funkcija i koja ne e vo funkcija, a koja e sopstvenost na ЛАРИ ПР ДООЕЛ Кавадарци. Opremata i ma{inerijata koi se vo funkcija, }e bidat premesteni na soodvetna lokacija za taa namena. Dokolku se nadvor od funkcija, vo zavisnost od materjalot od koj se izraboteni }e bidat selektirani i prodadeni kako sekundarna surovina. So iskoristenata neupotrebliva elektri~na i elektronska oprema }e se postapuva vo soglasonost so ^len 71 od Zakonot za upravuvawe so otpad (Sl.vesnik 68/04).
99
6.Odr`livost i proverka na Planot za upravuvawe od rezidui Vo tekot na operativniot `ivot na instalacijata, Planot za upravuvawe so rezidui }e se preispituva vo zavisnost od potrebite i izmenite koi se napraveni na lokacijata i sopstvenosta na lokacijata na instalacijata. Planot }e se a`urira so sekoja izmena i so sekoe novo istra`uvawe za zagaduvawe, kako i istra`uvawa za rizicite koi proizleguvaat od aktivnosta od rabotniot vek na instalacijata. 7. Investicioni vlo`uvawa Tro{oci za premestuvawe na `ivina i oprema tro{oci za istra`uvawe na kvalitetot na po~vata i podzemnite vodi i stepenot na zagadenost izramnuvawe na zemji{teto od sistemot laguni do prvobitna sostojba Ureduvawe na zemji{teto Pretpostavka e deka so proda`ba na upotreblivata oprema na treti lica, proda`ba na `ivinata na soodveten kupuva~ (klanica ili `ivinarska farma), kako i so proda`ba na nefunkionalnata oprema kako sekundarna surovina bi se pokrile tro{ocite za realizacija na Planot za upravuvawe se rezidui.
Kavadarci 18.03.2016
Odobril Лазо Петковски
100
Prilog XV REZIME BEZ TEHNI^KI DETALI
101
Нетехничкиот преглед на барањето треба да се вклучи на ова место. Прегледот треба да ги идентификува сите позначајни влијанија врз животната средина поврзани со изведувањето на активноста/активностите , да ги опише сите постоечки или предложени мерки за намалување на влијанијата. Овој опис исто така треба да ги посочи и нормалните оперативни часови и денови во неделата на посочената активност. Следните информации мора да се вклучат во нетехничкиот преглед: Опис на : − инсталацијата и нејзините активности, − суровини и помошни материјали, други супстанции и енергија кои се употребуваат или создаваат од страна на инсталацијата, − изворите на емисии од инсталацијата, − условите на теренот на инсталацијата и познати случаи на историско загадување, − природата и квантитетот на предвидените емисии од инсталацијата во секој медиум пооделно како и идентификацијата на значајните ефекти на емисиите врз животната средина, − предложената технологија и другите техники за превенција или, каде не е можно, намалување на емисиите од инсталацијата, − проучени главни алтернативи во однос на изборот на локација и технологии; − каде што е потребно, мерки за превенција и искористување на отпадот создаден од инсталацијата, − понатамошни планирани мерки што соодвествуваат со општите принципи на обврските на операторот, т.е.
(а) Сите соодветни превентивни мерки се преземени против загадувањето, посебно преку примена на најдобрите достапни техники;
102
(б) не е предизвикано значајно загадување; (в) создавање на отпад е избегнато во согласност Законот за отпад; кога отпад се создава, се врши негово искористување, или кога тоа технички и економски е невозможно, се врши негово одлагање и во исто врме се избегнува или се намалува неговото влијание врз животната средина; (г) енергијата се употребува ефикасно; (д) преземени се потребните мерки за спречување на несреќи и намалување на нивните последици; (е) преземени се потребните мерки по конечен престанок на активностите со цел избегнување на сите ризици од загадување и враќање на локацијата во задоволителна состојба. − планираните мерки за мониторинг на емисиите во животната средина. Прилогот XIV треба да ги содржи сите други придружни информации
103 XVI. ИЗЈАВА Со оваа изјава поднесувам барање за дозвола, во согласност со одредбите на Законот за животна средина (Сл.весник бр. 53/05,81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15 и 192/15) и регулативите направени за таа цел. Потврдувам дека информациите дадени во ова барање се вистинити, точни и комплетни. Немам никаква забелешка на одредбите од Министерството за животна средина и просторно планирање или на локалните власти за копирање на барањето или на негови делови за потребите на друго лице. Потпишано од : ЛАРИ ПР ДООЕЛ Кавадарци, општина Кавадарци Датум :18.03.2016 (во името на организацијата) Име на потписникот : Лазо Петковски Позиција во организацијата : Управител
Печат на компанијата
104
XVII. ПРИЛОЗИ Во прилог на барањето за Б - Интегрирана еколошка дозвола, Ви ја доставуваме и следната техничка документација: -
Решение од централен регистар Копија од катастарски план на локацијата Одобрение за градба Делод основниот проект за градба Имотен лист за КП.бр.1007 и 1008 за КО Паликура општина Кавадарци Договор за закуп Слики од инсталацијата
Напомена: Сите доставени документи во Прилог на ова Барање се строго доверливи и не смеат да се стават на јавен увид без одобрена согласност од Инвеститорот
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120