ฉบับทีหน้ ่ 32ำ 7ประจ�ำเดือนสิงหาคม 2555
จ�ำเดือนสิงหำคม หน้ 2555 า6
ญ
ยน
ทีฆายุกา โหตุ มหาราชินี อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้นา ี ทีด้วยเกล้ ฆายุาด้วกยกระหม่ า โหตุ มหาราชิ นายบุญเติม เรณุมาศญ ขอจงทรงพระเจริ นายอ�อามขอเดชะ เภอภูเรือ ข้าพระพุทธเจ้า ด้วยเกล้าด้วยกระหม่
พร้อมด้วยข้าราชการและลู ง ข้าราชการและครอบครั ว จังหวักดจ้าทหารบกเลย หน้ำ 6
ทีฆายุกา โหตุ ขอพระองค์ มหาราชิ นี ทรงพระเจริ ญ
ขอพระองค์ ทรงพระเจริ ่งยืานนาน ด้วยเกล้ทารงพระเจริ ด้วยกระหม่ญอมขอเดชะ ข้าพระพุญทยิธเจ้ ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า
นายวีรชัย เพชรรัตน์
นายชาญ ค�าใส
นายชัยณรงค์ ดูดดื่ม
หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง
วหน้ าเขตรั ภูหลวง พฒั นาทีด่ นิ เลย อ้ า� ่านวยการสถานี ผูบ้ ญ ั ชาการเรืหัอนจ� าจังหวั ดเลย กษาพันธุ์สัตว์ผูป พร้อมด้กวจ้ยข้าางราชการ และลูกจ้าง พร้อมด้วยข้าราชการ พร้ พนักอ งาน กจ้างาราชการและลู มด้ละลูวยข้
พระมิ่ง พระแม่ฟ้า เฉลิมพระชนม์สมัย ทรงเมตตาอาทร เสด็จถึงทุกที่ แหล่งใดไร้ท�ากิน โลกล้วนประจักษ์ตา ร้อยกรองกราบเบื้องบาท น้อมเกล้าน้อมดวงใจ
ของเหล่าข้าประชาไทย คู่บุญนฤบดี ราษฎรจึงสุขศรี ถิ่นแร้นแค้นแดนพนา ทรงชูศิลป์ภูมิปัญญา ศิลปาชีพวิไล อาศิรวาท ถวายชัย มิ่งแม่ไทย ทรงพระเจริญ
ฉบับที่ 32 ประจ�ำเดือนสิงหำคม
ทรงพระเจริญ
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า คณะครู อาจารย์ เจ้าหน้าที่ และนักเรียน นายบรรพต ยาฟอง นายอ�าเภอด่านซ้าย ฉบับที่ 32 ประจ�ำเดือนสิงหำคม 2555 โรงเรียนอนุบาลเลย
ทรงพระเจริญ ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า
ทรงพระเจริ ญ ทรงพระเจริ ญ นายวิวรรธน์ ก่อวิริยกมล ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า
นายแพทย์ ส าธารณสุ ข จั ง หวั ด เลย นายสรกฤช ชื่นจิตต์ นายสุพจน์ วงศ์พรหมท้าว นายอ�าเภอหนองหิน ท่องเที ่ยวและกี ฬาจังว หวัยข้ ดเลย าราชการและลู พร้ อ มด้ ก จ้ า ง พร้ อ มด้ ว ยข้ า ราชการ และลู กจ้าง พร้อมด้วยข้าราชการและลูกจ้าง
ชอบเปลี่ยนไปเป็นกระทรวงพัฒนา อย่างของกุลสตรีไทย อารีย์ อุดมสิทธิ์ สกุลเดิม วรบุตร แม่ทา่ นชือ่ นางกวย สังคมและความมั่นคงของมนุษย์ “...หาหุงต้มตักต�ำทุกเช้าค�่ำเจ้า เป็นพี่สาวของหลวงปู่หลุยจันทสาโร แห่งวัดถ�้ำผาบิ้ง จังหวัดเลยปัจจุบนั มีพลเมืองเป็น ไม่ขวบเขินและอายเพื่อน เวลาเช้า ท่านเป็น ส.ส.ระหว่างวันที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๐๐ – ๒๐ เพศหญิ ง ครึ่ ง หนึ่ ง ของประชากร เจ้าก็ท�ำ เวลาค�่ำเจ้าก็มิให้เตือน ทั้ง ตุลาคม ๒๕๐๑ ถึงแม้ในพ.ศ.นั้น จังหวัดเลยจะตั้งอยู่ห่าง โดย...ทนง สุวรรณสิงห์ ทั้งหมด หกแสนกว่าคน แสดงว่าการ การเรือน เจ้าก็มใิ ห้วา่ ทัง้ ฟืนเจ้าก็หกั ไกล ไป – มาล�ำบาก แต่สตรีก็ใช้สิทธิ เลือกสตรีเข้ามา พัฒนาจังหวัดเลยก็เป็นผลงานของ ทั้งผักเจ้าก็หา ...” เป็นผู้แทน สามีท่านก็เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สตรีถึงครึ่งหนึ่ง และเมืองเลยในอดีต จนกระทั่งบรรดาพราหมณ์หนุ่ม จังหวัดเลยเหมือนกัน ชือ่ พันต�ำรวจตรีสงกรานต์ อุดม ก็มีแนวปทัสถานทางสังคม หญิงจะ ในละแวกหมู ่ บ ้ า นอยากให้ บ รรดา สิทธิ์ บ้านพักของท่านตั้งอยู่ริมถนนเจริญรัฐ ที่แถบนั้น ท�ำงานในบ้าน หรืองานทีเ่ กีย่ วกับการ บัติเช่นนาง ประนมกรเหนื เป็นของท่านจนมาถึ วมจิตร สิบสองสิงภรรยาของตั หาคมศรี วเรืเองได้ องบุปรฏิเี รศ อเกล้างบัถนนร่ งคมกราบ เดือนสิงหาคม ปีนี้เป็นปีมหามงคล เป็นปีที่สมเด็จ ไม่ใช้ก�ำลังแรงงาน เท่าไหร่ เช่น เก็บ อมิตตดาบ้าง โดยมีค�ำนึงว่าสามีจะ หากรื้อธนาคารกรุงเทพออก จะมองเห็นบ้านไม้ ยก เศษประเสริฐ เทิดแม่หลวง ใต้เสูบืงอ้ ประมาณ งพระ ยุ๑คลบาทภาพ ข้าฯสรรเสริญ เอื้อจิต สุวรรณสิสยามประเทศวิ งห์ พระนางเจ้าฯ เจริญพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ในวันที่ ใบหม่อน ใบยาสูบ เก็บดอกฝ้าย แล้ว เป็นคนแก่ เมตร หลังคาทรงปั้นหยา ท่านสร้างโรง พระจริยาวัตรยล “...ทุ มิง่ มนต์ ประทั บไผทไทย านานเทอญ ๑๒ สิงหาคม ซึ่งทางราชการได้ประกาศให้มีพระราชพิธี ก็ ดู แ ลเลี้ ย งดู ลู ก ท� ำ อาหารการกิ น กวันในีจไทยทั ้มึงส�ำคัง้ญปวง กูนี่เป็นผัว ประทิ หนังนแห่ งแรกของเมื องเลยนายกว่ ชื่อโรงหนั งศรีเมืองเลย ต่อมา ด้ ว ยเกล้ า ด้ ว ยกระหม่ อ มขอเดชะ ข้ า พระพุ ท ธเจ้ า สรรพ์ รว่ มร้า อเดีง๋ยทรงพระเจริ ถวายพระพรริ เฉลิมพระชนมพรรษา ไปแล้ว จังหวัดเลยได้มกี ารจัดงาน คอยสามีกลับจากไร่จากหาของป่า เพราะฉะนัน้ ลูกๆก็จะ หรือประสงค์ เป็นข้า หากู นี่เป็สนวรรค์ ผัวหรืสอรวงโชติ เป็นข้า ชหรืว่ งเชิ อว่าญ มึงช่วยกู ราษฎร์ ให้เขาเช่ วนี้กลายเป็นญ ธนาคารกสิ กรไทย นชื่อถนน เฉลิมฉลองในวาระส�ำคัญนีไ้ ปแล้ว และยังมีนายสมเจษฎ์ ตอ่ เนือ่ งไปอีก มีคศรี วามใกล้ สมจัชกิดกัร์บแม่มากกว่า ผู้เป็นพ่อ วรรณคดีไทย มานี่สักกี่ชั่ง เอ็งเอ๋ยจะคิดดูมั่งเป็นไร เมื่อกูจะได้มาเป็น เอื้ออารี ก็มาจากชื่อท่านนี่เอง นายสุ พล แถมเงิ ตลอดทั้ ง ปี และทีผู่ ส้อ� ำ คั�านวยการส� ญ อี ก ประการหนึ ่ ง วั น ที่ ๑๒้นที่กเรืารศึ ่องเสภาขุ ง ขุนแผน าง ไหน แม่ ขนองผู ้ เ ขี ย นถื อ ได้ ว ่ า เป็ น บุ ค ลสาธารณะของ านักงานเขตพื กษามันช้ธายมศึ กษาตอนก� เขตำเนิ19ดพลายงาม อธิบาย เมีย ทั้งทุนทั้งสินสอดก็สู้เสีย เสียเสร็จสิ้นทุกอย่ สิงหาคม เป็นวันแม่แห่งชาติ พร้ มีสอตรีมด้ ที่ยวิ่งยข้ ใหญ่าราชการ ของลูก พนัความไว้ า งดี สมั มึงจะมาลา งหวัดเลยพด่เพราะมี นวยการวิ ทยาลัยจัการอาชี านซ้าบยทบาท ทั้งเป็นครูสอนหนังสือ เป็น กงาน เลูป็กนจ้อย่างในสั งกัยดก่อน คุณครูจะให้ท่องเป็น เครือ่ งขันหมากหอห้าง กูกห็ ามานีเ่ ผูสร็อ้ จา� สรรพ ย้อนไป เดืส�อานมี าคมของทุก้นปีทีสตรี ไทยเริ ่มคุ้นธกัยมศึ บ อาขยาน มลวนส�ำรากไม่อยากกลัพร้ ว จะไปรู ฏิบัติผัวนิดหนึ ก็ าทีนั่ กและนั การเมือกงเรีอียกนคนหนึ ทบาททางการเมืองในระดับ นักนงานเขตพื ่การศึ กษามั กษา เขต 19 (เลย-หนองบัวล�าภู) อมด้ว้ปยคณะครู เจ้า่งหน้ นักศึ่งมีกบษา ค�ำว่า ๘ มีนาคม วันสตรีสากล ทีผ่ า่ นๆมา การจัดกิจกรรม “ ...เหลียวหลังยังเห็นแม่แลเขม่น ไม่มี...” สุดท้ายนางอมิตตดาก็ทนต่อบ่างช่างยุไม่ได้ พอ ท้องถิน่ ชือ่ นางเอือ้ จิต สุวรรณสิงห์ เป็นเทศมนตรีหญิง เป็นลักษณะสนุกสนานเฮฮา มีหน่วยงานของราชการ แม่ก็เห็นลูกน้อยละห้อยหา ตื่นขึ้นมาแต่เช้าจะไปตักน�้ำก็ถูกรุมเยาะเย้ยจากบรรดา คนแรกของจังหวัดเลย เมื่อมีการตรวจสอบแล้วหากจะ เข้าไปเกี่ยวข้องเป็น กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวง แต่เหลียวเหลียวเลี้ยวลับวับวิญญา เมียเพื่อนบ้าน นับกันก็เป็นเทศมนตรีหญิงคนแรกของประเทศไทยด้วย มหาดไทย หน่วยงานที่รับผิดชอบ ชื่อกองพัฒนาสตรี โอ้เปล่าตาต่างสะอื้น ยืนตลึง “...เชื่อเถิดนะเจ้า แม่จะมาด้านดื้อดึง ถึงทิ้งโคตร ท่านเป็นชาวจังหวัดหนองคาย เรียนที่โรงเรียนการเรือน และเด็ก ผูห้ ลักผูใ้ หญ่สมัยก่อนคงเห็นว่า สตรีกบั เด็กเป็น แม่รักลูกลูกก็รู้อยู่ว่ารัก เปล่าให้เขาร้องรก แม่จะมาแบกความละอาย นีแ่ ม่ไม่ขาย (ตั้งอยู่ตรงกันข้ามท�ำเนียบรัฐบาลในปัจจุบัน) บริเวณ ของคู่กัน เพราะสตรีเป็นเพศแม่ อุ้มทอง ทะนุถนอม จน คนอื่นสักหมื่นแสนไม่แม้นเหมือน หน้าหรือ จะมาเป็นกระสือเสียพงศ์ จะมารักเหากว่าผม ต�ำบลนางเลิ้ง จังหวัดพระนคร นางเลิ้งมาจากค�ำว่า ตุ่มอี กระทั่งเกิดมาเป็นคน ส่วนพ่อก็คอยหาเลี้ยงให้เติบใหญ่ จะกินนอนวอนว่าเมตตาเตือน จะมารักลมกว่าน�ำ้ จะมารักถ�ำ้ กว่าเรือน จะมารักเดือนยิง่ เลิง้ ซึง่ เป็นของชาวมอญ แถวนีช้ าวมอญอาศัยอยูก่ นั มาก จึงมีคำ� พูดว่า “ขาดพ่อเหมือนขาดพ่อ ขาดแม่เหมือน จะจากเรือนร้างแม่ไปแต่ตัว... ” กว่าตะวัน แม่จะมารักออกเฒ่ายิ่งกว่าตัวเล่า ดูนี่ก็เป็น ต่อมาจอมพล ป.พิบูลสงครามเปลี่ยนชื่อเป็นนางเลิ้ง คง ขาดทั้งพ่อและแม่” เจ้ า พระยาพระคลั ง (หน) กวี เ อกแห่ ง กรุ ง โฉดเฉาชั่วชังน�้ำหน้า...” ถึงอย่างไรความเป็นหญิง หรือ คล้ายๆกับบ้านนาขี้ตุ่น อ�ำเภอภูหลวง ชื่อไม่เพราะจึง กองพัฒนาสตรีและเด็กมีหน้าที่จัดตั้งองค์กรสตรี รัตนโกสินทร์ ผู้แต่งมหาชาติกลอนเทศน์ หรือ เวสสันดร หญิงไทย ก็ไม่ทิ้งหน้าที่ที่ต้องท�ำเมื่อสามีจะเดินทางไกล เปลี่ยนเป็นบ้านนามูลตุ่น ตั้งแต่ในระดับหมู่บ้าน เรียก กพสม. มีคณะกรรมการอยู่ ชาดกกัณฑ์กุมาร และกัณฑ์มัทรี ที่เป็นสุดยอดวรรณคดี “...ทั้งลูกเดือย ข้าวฟ่างต่างๆไม่อย่างเดียว ข้าว เมื่อเรียนจบ ก็ตามบิดา รองอ�ำมาตย์ตรีอู่แก้ว ณ ในความดูแลของ คณะกรรมการหมู่บ้าน นายอ�ำเภอ ก็ ความเรียง ยังแต่เรือ่ งมโหรี เรือ่ ง กากี และแปลพงศาวดาร เหนียว ข้าวเจ้า ข้าวเม่า ข้าวพอง เป็นของเดินทาง ถั่ว หนองคาย ที่มารับราชการเป็นแพ่งจังหวัด ส�ำนักงาน จะให้ กพสม.มารวมกันเพือ่ เลือกตัง้ เป็นระดับต�ำบล เรียก จีน เรื่องสามก๊ก พงศาวดารมอญเรื่องราชาธิราช เป็น งา สาคู ข้าวตู ข้าวตาก หลากๆไม่นอ้ ย ทีใ่ ส่นำ�้ อ้อยอร่อย อัยการจังหวัดเลยเข้ารับราชการเป็นครูโรงเรียนวัดศรี กพสต. ซึ่งอาจจะไม่ใช่เมียก�ำนันก็ได้ ส่วน กพสอ. ก็จะ ภาษาไทย กระทรวงศึกษาก�ำหนดให้นักเรียนมัธยมสมัย ดีล�้ำ น�้ำผึ้งหวานฉ�่ำน�้ำตาลหวานเฉื่อย เหนื่อยๆแก้ร้อน สะอาด โรงเรียนแห่งและของจังหวัดเลยเมื่อปี พ.ศ. ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า มีบทบาทในระดับครอบคลุมทั้งอ�ำเภอ ส่วนมากก็จะเป็น อ่านแล้วเรียบเรียงเป็ด้นวร้อยเกล้ ยแก้วให้เข้าใจง่ายๆ สมัยนีเ้ รียก ผ่อนลงถุงไถ้ ยัดใส่บ่ามละว้านักหนาซับซ้อน อ้ายที่ไหน ๒๔๗๗ ลูกศิษย์เต็มบ้านเต็มเมือง ก่อนทีจ่ ะลาออกมาเล่น ข้าพระพุทธเจ้า ผูท้ มี่ บี ทบาททางการเมื หรือก�ำลัองสมั คร ส่วนในระดับ วิเคราะห์ กินก่อน ผ่อนไว้ข้างบน ที่ไหนเมื่อจะจนจะได้กินนานๆ การเมืองท้องถิน่ สมัครเป็นสมาชิกสภาเทศบาลเมืองเลย ด้วยเกล้าด้วองยกระหม่ มขอเดชะ นายเทวรั ฐ โตไทยะ จังหวัดเรียก คณะกรรมการพั กัณฑ์ชูชก จะกล่าวถึงผู้หญิง ๒ คน คือ พระนาง จัดลงไว้ล่างต่างๆสารพัด...” และได้เป็นเทศมนตรี เมืองเลย ระหว่าง ปี พ.ศ.๒๔๙๕ ข้าพระพุฒทนาสตรี ธเจ้า ระดับจังหวัด หรือ นายกเทศมนตรี ต า � บลนาอาน ผอ.ส� า นั ก งานเขตพื น ้ ที ก ่ ารศึ ก ษาประถมศึ 2 กพสจ. จังหวัดไหนทีม่ นี กั การเมืองหรือ นักธุรกิจสตรี เข้า มัทรี ในบทบาทของแม่ พระนางมัทรีมีคนกล่าวถึงมาก โลกยุคประชาธิปไตย ตัง้ แต่ พ.ศ.๒๔๗๕ เป็นต้นมา – ๒๔๙๖ โดยมีนายระแวก ศิริธร น้กอษาเลย งเขยเป็เขต นนายก ข้ า ราชการ พนั ก งานและเจ้ า หน้ า ที ่ พร้ อ มด้ ว ยคณะผู บ ้ ริ ห าร มีส่วนร่วมก็จะมีบทบาท กิจกรรมทางสังคม อยู่บ่อยครั้ง แล้ว ส่พร้ วนนางอมิ และมีพูดให้ พนัสตรี ไทยมีบและประชาชนชาวต� ทบาทนอกบ้านมากขึน้ จัางบลนาอาน หวัดเลยก็เช่นกัน เทศมนตรีเมืองเลย ส่วนสามี คือ นายทองหนัก สุวรรณ อมด้วตยตดาในบทบาทของเมี คณะผู้บริหาร ยข้าราชการ กงาน อุทยานแห่งชาติภูกระดึง ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ในสังกัด ต่อมาเมื่อมีการปฏิรูปกระทรวงทบวง กรม ความรับผิด ร้ายอยูเ่ สมอ ทัง้ สองคนวรรณคดีจะสะท้อนให้เห็นถึงแบบ มีสตรีเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร คนแรก ชื่อนางเอื้อ สิงห์ เป็น ประธานสภาจังหวัดเลย.
บทบาทสตรีเลย
โหตุ มหาราชิ นี ทรงพระเจริ ญ
ม่อมขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า
นายอ�าเภอภ พร้อมด้วยข้าราชการ
อ�าเภอภูเรือ าราชการและลูกจ้าง
พระเจริญ
ณรงค์ ดูดดื่ม
ษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง าราชการและลูกจ้าง
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเด
นายบุญเติม เ
เติม เรณุมาศ
สดุดี “มหาราชินี” สร้อยมาลัยมะลิพิสุทธิ์หอม แด่พระจอมมารดาพระมิ่งขวัญ พระคู่บุญหนุนศักดิ์ภักดิ์ราชันย์ มั่นคู่หทล้ธเจ้ าสถาพร ม่อมขอเดชะพระแม่ ข้าพระพุ า
ทีฆายุกา โหตุ
ทรงพระเจริญ ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ ที ฆ ายุ ก าข้าพระพุ โหตุทธเจ้มหาราชิ นี า
นายวิวรรธน์ อนวิธ์ริยกมล นายไพศาล ก่ วรพั
นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเลย พร้อมด้วยข้าราชการและลูกจ้าง
ทรงพระเ ทรงพระเจริ ญ
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเด นายชัยณรงค์
หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์ส พร้อมด้วยข้าราชการ