RETRO ZOOM
57
••• ZIMOWY LOCKDOWN / LESŁAW SKWARSKI Niewidziana od kilku lat zima delikatnie przypomniała o sobie w lutym. Temperatura spadła do -20 stopni, a i śniegu spadło sporo. Sięgnęliśmy po głęboko ukryte w zakamarkach szaf ciepłe ubrania i buty. Droga do pracy na kilka dni stała się torem przeszkód, autobusy i pociągi za nic miały swoje rozkłady jazdy, a poranne przygotowanie samochodu zamieniało się w wielominutową walkę. Niektórzy zaczęli negować globalne ocieplenie, a nawet twierdzić, że nastała o zima stulecia. Atak był jednak krótkotrwały i po kilku dniach temperatura na dworze stała się wiosenna, a śniegi stopniały. Wielu pamięta zimę przełomu lat 1978/79. Jeszcze w grudniowe święta nic nie zapowiadało nadejścia katastrofy. Atak nastąpił tuż przed końcem roku – gwałtowne ochłodzenie i przejście deszczu w opady śniegu, połączone z silnym wiatrem spowodowały, że wychodzący z balów sylwestrowych nie poznawali otoczenia, a odszukanie samochodu było nie lada sztuką. 1 stycznia śnieg pokrył całą Polskę, tworząc większość dróg nieprzejezdnymi. Pociągi zatrzymywały się w szczerym polu w kilkumetrowych zaspach, a od kilkunastostopniowego mrozu zamarzały zwrotnice i pękały szyny. Wszelki transport zamarł na dobre, a elektrownie i ciepłownie pozbawione zostały dostaw węgla. W szkołach przedłużono ferie, a na uczelniach zawieszono zajęcia. Wiele zakładów pracy i fabryk przestało pracować. Do akcji odśnieżania skierowano wojsko i ciężki sprzęt – na ulicach pojawiły się czołgi, które gąsienicami kruszyły lód i zbity śnieg. 15 lutego w Warszawie doszło do wielkiej tragedii. Potężny wybuch w Rotundzie, warszawskiej siedzibie banku PKO, spowodował śmierć 49 osób, a rannych zostało 135 osób. Przyczyną był gromadzący się gaz ziemny, nieznajdujący ujścia przez grubą warstwę śniegu pokrywającą budynek. Walka z zimą trwała 2 miesiące i dopiero na początku marca można było posumować jej skutki. Przed blisko wiekiem, na przełomie lat 1928/29, nawiedziła Polskę zima uznawana z największą w XX wieku. Padały wtedy rekordy zimna. I tak w Puławach zanotowano najniższą od 1872 roku temperaturę -36,2 stopni, a innych rejonach kraju temperatura spadała nawet poniżej -40 stopni. Śnieg zalegał warstwą o grubości dochodzącej do ponad 3 metrów. Wtedy również odwoływano zajęcia w szkołach i pracę w fabrykach. Kolej została sparaliżowana, kiedy większość regularnych połączeń zostało odwołanych. Węgiel stał się towarem deficytowym, a jego ceny biły rekordy. Zerwana została łączność telefoniczna w wielu miejscach w kraju, a transport został zredukowany o połowę. W Gdyni zamarzł port, a uwięzione w lodach w Zatoce Gdańskiej statki czekały na cieplejsze dni. W wielu miastach popękały wodociągi, co pozbawiło mieszkańców dostępu do bieżącej wody. Zaczynało brakować żywności, a szczególnie owoców i warzyw, które przemarzły. Stała pokrywa śniegu utrzymywała się w Polsce od końca listopada do połowy kwietnia, a gdzieniegdzie nawet do początku maja. Największa zima okresu powojennego przyszła do Polski na początku 1963 roku i trwała przez dwa miesiące. Życie dotknął paraliż – nie funkcjonowały szkoły, uczelnie, kina i teatry. Fabryki wstrzymywały pracę, kulało zaopatrzenie sklepów. Zaspy dochodziły do półtora metra, przez co drogi były nieprzejezdne, a wiele miast i wsi zostało odciętych od świata. Brakowało prądu, ciepła i wody, pękały rurociągi i linie elektryczne. I o tej właśnie zimie kilka notatek z Kuriera Lubelskiego.
