Zbiórka 4. Moja miejscowość GAWĘDA Mali powstańcy musieli bardzo dobrze znać Warszawę, aby szybko odnajdywać przejścia między domami, skróty i przechodnie podwórka. Musieli wiedzieć, gdzie są studnie z niezbędną dla mieszkańców wodą, gdzie znajdują się magazyny żywności i składy broni, szpitale, punkty opatrunkowe i skrzynki pocztowe. Zuchy też, tak jak najmłodsi powstańcy, powinny znać swoją miejscowość.
19
rach, indywidualnie) zaznaczają na planach najważniejsze, ich zdaniem, obiekty. Po powrocie dzieci przedstawiają swoje plany i wyjaśniają, dlaczego wybrały akurat te miejsca. Obiekty, które po prezentacji poszczególnych zuchów cała gromada uzna za ważne, zostają zaznaczone na dużej mapie umieszczonej w zuchówce.
KRĄG RADY Podsumowujemy zbiórkę, zachęcamy zuchy, by uważnie obserwowały otaczający je świat.
ZWIAD Ważne obiekty. Zuchy otrzymują mapy satelitarne lub plany swojej miejscowości. Podczas wędrówki (która odbywa się całą gromadą, pod opieką drużynowego lub przybocznych) zuchy (w szóstkach, pa-
ZUCHOWE ZNAKI, ZWYCZAJE, OBRZĘDY I TAJEMNICE Obrzędowe zakończenie zbiórki.
Zbiórka 5. W harcerskich batalionach
Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.
GAWĘDA Na zbiórkę gromady przychodzi powstaniec – żołnierz jednego z batalionów, w których walczyli harcerze. W rolę powstańca może wcielić się zaprzyjaźniony harcerz, członek grupy rekonstrukcyjnej lub inna osoba zainteresowana historią Szarych Szeregów i Powstania Warszawskiego. Opowiada zuchom o swojej służbie, o tym, jak wyglądały walki powstańcze. Mówi o radości zwycięstw w pierwszych dniach Powstania i goryczy późniejszych porażek. Wspomina, że powstańcze piosenki dodawały walczącym otuchy i proponuje zuchom naukę jednej z nich.
PIOSENKI I PLĄSY Zuchy uczą się wybranej piosenki, np. „Parasola piosenki szturmowej”, której słowa znajdują się na s. 56–57 (można przypomnieć dzieciom, że już wcześniej poznały inną piosenkę autorstwa Józefa Szczepańskiego „Ziutka”).
GRY I ĆWICZENIA Ponieważ gość wie, że zuchy świetnie sobie radzą z różnymi powstańczymi zadaniami, proponuje im udział w akcji. Ich obowiązkiem będzie utrzymywanie łączności między walczącym oddziałem i dowództwem.
Po przeprowadzonym przez powstańców ataku trzeba o rezultatach walki zawiadomić dowództwo. Zuchy przygotowują meldunek, który musi zostać zaszyfrowany. Jeśli gromada ma swój szyfr, może go użyć, jeśli nie – zuchy uczą się prostego szyfru, np. GA – DE – RY – PO – LU – KI. Jego zastosowanie polega na zamianie liter w parach, przy czym litery, które nie występują w kluczu, pozostają bez zmian, np.: MAŁY POWSTANIEC = MGŁR OPWSTGNKDC. Zuchy przekradają się z zaszyfrowanym meldunkiem, przenosząc go do miejsca, w którym znajduje się sztab. Otrzymują plan z zaznaczonym punktem, do którego mają dotrzeć, albo jego opis, np.: „najwyższy blok za pocztą, wejście od podwórka” lub „zaplecze księgarni mieszczącej się pomiędzy domem kultury a kościołem”. Zuchy docierają z meldunkiem do sztabu. Tam komendant dziękuje im za służbę i wręcza sprawność „małego powstańca”.
KRĄG RADY Podsumowanie cyklu, rozmowa o tym, jak ważne jest posiadanie własnego państwa oraz o znaczeniu słowa „patriotyzm”.
ZUCHOWE ZNAKI, ZWYCZAJE, OBRZĘDY I TAJEMNICE Obrzędowe zakończenie zbiórki.
PROPOZYCJE DLA ZUCHÓW
ZUCHOWE ZNAKI, ZWYCZAJE, OBRZĘDY I TAJEMNICE