Dit is een speciale uitgave van de redactie van Kidsweek
Code
Pagina 8-9
Virtual & Augmented Reality
kidsweek ek
Pagina 7 Minecraft
P4-5 Maak je eigen lichtgevende Bliep • P6 Puzzels • P10 Codekinderen geven les • P12-13 Scratch je eigen spelletje
Kidsweek.nl/code
Programmeren doe je zo
Hoi, ik ben Bliep! Roep een moeilijk woord en ik bliep zo de uitleg op. Je komt mij in de hele
Foto iStock
krant tegen. Tot blieps!
Xxxxx
2
OM TE BEGINNEN
Bits & Bytes Computerclubs Vind je het leuk om in een groepje een robot te leren programmeren, meer te leren over 3D-printen of je te verdiepen in een programmeertaal? De website Codestarter.nl is dan een goed begin. Hier vind je alle computerclubs uit heel Nederland bij elkaar. Of je nou een workshop wilt van een paar uur of een cursus van tien weken: je vindt het hier!
Wereldrecord leren programmeren
Code Kidsweek De nullen en enen vliegen je in deze speciale krant om de oren. Het thema in Code Kidsweek is namelijk programmeren, coderen dus! Een superbelangrijk onderwerp want zonder slimme programmeurs zou bijvoorbeeld Max Verstappen niet zo keihard kunnen scheuren in zijn Formule 1-raceauto, het hele internet nooit verzonnen zijn en mooi niet de halve wereld de straat opgaan om Pokémon te zoeken en te vangen!
Op vrijdag 14 oktober probeert CodeUur het wereldrecord leren programmeren te vestigen. De recordpoging start om 09.00 uur. Dan krijgen zeker tienduizend kinderen uit groep 7 en 8 van vierhonderd basisscholen tegelijkertijd een CodeUur van een gastleraar. Doe jij mee?
81
Codeuur.nl/wereldrecord
Zoveel minuten
duurde de eerste animatiefilm die helemaal met de
Maar wat is coderen precies en hoe kun je dat leren? Dát lees je nou allemaal in deze krant. Bliep legt alle technische woorden haarfijn uit en kinderen vertellen hoe zij hebben leren coderen en hoe zij dat weer aan andere kinderen leren. Ook kun je zelf aan de slag met twee superhandige stappenplannen waarin je zelf een game gaat maken én Bliep licht laat geven! Niki Smit vertelt over haar Project Prep en je leest alles over virtual reality en Minecraft. Of stort je op de (code)puzzels en maak kans op een boek vol tips en trucs om je eigen website te bouwen! Kraak jij de code? Veel plezier!
Toy Story (uit 1995).
et Test h e! onlin
Zo voelt het om dyslectisch te zijn Letters die lijken te dansen en van plek verwisselen. Zo ongeveer omschreef een vriendin van de programmeur Victor Widell haar dyslexie.
De Zweed maakte toen een script (een heleboel commando’s achter elkaar die worden uitgevoerd door een bepaald computerprogramma) waarmee mensen die niet dyslectisch zijn kunnen voelen hoe het is om dat wél te zijn.
Test het zelf op Kidsweek.nl/code
Foto ANP
computer is gemaakt:
3
CODE KIDSWEEK
Ra-ra-raadsel Hoe maak je internet-brood?
Gratis aan de slag
Antwoord: Met e-meel!
Kun je niet wachten om zelf te beginnen met programmeren? Geen punt. Online kun je nu gratis starten. Drie tips:
kodekraker.watnou.nl
Codeweek 2016
Help Ko de Kraker zijn noot te kraken door de
Het wereldrecord programmeren is meteen de start van de Codeweek (15-23 oktober) die als doel heeft zoveel mogelijk kinderen enthousiast te maken over coderen. En dat doet Codeweek vooral door in heel Nederland leuke dingen te organiseren. Wil je precies weten wat, waar en wanneer te doen is? Kijk dan op Codeweek.nl!
vogel in vijftig levels de juiste kant op te sturen. Hoe sneller je programmeert, hoe meer punten het oplevert. Sleep jij de gouden noot binnen?
online-learning.tudelft.nl Een cursus Scratch volgen? Dan kan sinds kort online bij de universiteit van Delft. Alle stappen leer je door een eigen game te maken: een doolhof, een aquarium, een Flappy Bird-
BOEKENTIPS
spel en een soort Super Mario.
allcancode.com
Modern sprookje
Toverboeken
In Steve Jobs. Waanzinnig goed vertelt de Amerikaanse illustrator Jessie Hartland in grappige tekeningen het levensverhaal van de man achter Apple. Zijn iPhones en iPads zijn niet meer weg te denken uit de moderne wereld. Steve Jobs overleed in 2011 aan kanker. Zijn levensverhaal leest als een modern sprookje. Maar dat niet alleen. Het is ook een geschiedenis van de digitale wereld, over het razende tempo waarin computers, telefoons en internet de wereld hebben veroverd. Dubbel interessant om te lezen dus. Het boek werd dit jaar bekroond met een Vlag & Wimpel.
Natuurlijk kun je Jurassic World gewoon lezen, maar er is vooral veel te kijken in dit weetjesboek vol foto’s uit de gelijknamige film. Vooral als je de gratis app downloadt op je smartphone of tablet. Dan tover je ineens een stegosaurus of een triceratops tevoorschijn. Die je ook nog angstaanjagend kunt laten brullen! Je kunt de dino’s zelfs levensgroot laten verschijnen. Als je tenminste genoeg plek hebt… Allemaal dankzij de AR-techniek waar je meer over leest op pagina 8-9. Jurassic World, Kosmos Uitgevers, € 12,99 (binnenkort verschijnt er in deze serie ook Ice Age Collision Course) (10+)
Laat Marco (of Sophia) rennen door bepaalde commando’s te geven. Zo leer je stap voor stap de basisregels van coderen. Terwijl je gewoon een spelletje aan het spelen bent!
HUH? AHA!
Programmeren Programmeren (ook wel coderen genoemd) is het maken van een computerprogramma: een serie instructies schrijven die een computer vervolgens uitvoert. Programmeurs schrijven in een programmeertaal (handig voor mensen): de broncode.
Steve Jobs. Waanzinnig goed, Jessie Hartland. Luitingh Sijthoff, € 15,99 (10+)
Deze broncode wordt later omgezet in een machinecode (handig voor computers).
4
zelf doen Door Jelger Woudstra - Wat heb je nodig om een lampje te laten branden? Niet veel, het meeste ligt waarschijnlijk bij jou in de keukenla! En dan is het heel makkelijk om zelf een lichtgevende Bliep te maken.
Maak je eigen
lichtgevende
wat heb je nodig?
print op Kidsweek.nl/code een schema uit
stap 1
aluminium folie
plakband
schaar
Begin met het afscheuren (of knippen) van twee dunne stroken
3 volt-batterij
ledlampje (online of bij modelbouw-winkels te koop)
stap 2
aluminiumfolie. Leg deze netjes over de grijze lijnen. Pas op dat de stroken niet scheuren! Plak ze vervolgens voorzichtig vast. EĂŠn van de aluminiumstroken eindigt op het grijze rondje, de ander op het streepje achter de stippellijn. Knip te lange stukken af.
stap 3 Vouw nu het papier op de stippellijn dubbel. Pas ook hier weer op dat het aluminiumfolie niet scheurt en de batterij goed Kijk goed op welke kant van je batterij een plusje en een
vastzit.
minnetje staat. Plak de batterij met de pluskant naar boven op het grijze rondje over het aluminium heen. Let op: het plakband moet niet de hele batterij bedekken. Laat zeker de
stap 5
helft vrij!
Alles op z’n plek?
stap 4
Dan is het tijd om een gaatje te Controleer of de rode
maken. Prik met
stip op de achterkant
een punt van de
op dezelfde plek zit
schaar op de plek
als het groene rondje
van het rode stipje
op de robot. Dit doe
door het papier
je makkelijk door je
heen. Pas op dat
gevouwen papier tegen
je je niet prikt!
het licht te houden.
(Of vraag je ouders even om hulp.)
5
CODE KIDSWEEK
HUH? AHA!
bliep
ICT Deze afkorting staat voor informatie- en communicatietechnologie. Misschien ken je de term omdat een bekende van je als ICT’er werkt. Dat wil zeggen dat je je bezighoudt met computers en de
stap 7
programma’s voor computers, telefoons en bijvoorbeeld smartboards. ICT wordt soms ook wel IT (informatietechnologie)
Duw het lampje door het gaatje dat je net hebt
genoemd. Drie letters is natuurlijk ook
geprikt. Zorg er natuurlijk voor dat de pootjes er
wel heel veel…
aan de achterkant weer uitkomen.
stap 6 Pak een ledlampje. Als het goed is, heeft je lampje twee pootjes: een lange en een korte.
stap 8 Buig nu voorzichtig de pootjes om, zodat ze het aluminium raken. Het korte pootje moet de bovenste strook, die naar de batterij gaat, raken. Het lange pootje komt tegen de andere strook aan te liggen. Plak de pootjes vast.
stap 9 Tijd om te controleren of alles goed is gegaan: vouw het hoekje bij de stippellijn om, zodat de bovenkant van de
Tadaaa! Jouw robot heeft nu een brandend
batterij raakt. Als het
lampje op zijn borst. Door te drukken op de
goed is, gaat je lampje
hoek rechtsonder kun je het lampje aan en uit
meteen branden.
laten gaan. Leuk om als kaart te versturen!
Foto's Marco Buddingh
het aluminiumfolie
6
PUZZELS
Puzzelen met bliep & scoop Logisch nadenken is heel belangrijk als je gaat programmeren én het enige wat je moet doen om deze puzzels op te lossen. Succes!
Muisdoku Geef jij alle witte muizen de juiste kleur? Zorg ervoor dat je alle zes kleuren maar één keer gebruikt per rij, kolom en zwartomlijnd vak van zes hokjes.
Binaire puzzel
1 1
1 Computers werken alleen met nullen en enen en deze puzzel ook! Vul 1 het hele schema 1 1 in, maar zorg 1 ervoor dat er niet meer dan twee enen of twee nullen direct naast of boven elkaar staan. In elke rij en kolom moeten uiteindelijk vier nullen en vier enen komen!
Codekraker Tel en kleur Tover door hokjes te kleuren een tekening tevoorschijn. De getallen geven aan hoeveel aaneengesloten zwarte vakjes in elke kolom en rij te vinden zijn. Dus in de zesde kolom zitten vier groepjes. Eerst drie groepjes van één zwart vakje en dan een groepje van negen zwarte vakjes. Omdat er tussen de groepjes altijd minimaal één wit vakje moet zitten, past dit maar op één manier! Denk op deze manier logisch verder.
Scoop vertelt een ijzersterke mop. Maar wel in code! Kun jij die kraken? Tip: A=Z, B=Y, etc!
Dzziln rh vvm ilylg mllrg avmfdzxsgrt? Srq svvug hgzovm avmfdvm!
5x WIN! Stuur je antwoord op de Codekrakerpuzzel vóór 1 november naar puzzels@kidsweek.nl of naar Kidsweek, Meeuwenlaan 98-100, 1021 JL Amsterdam. Vergeet niet je naam, leeftijd en adres te vermelden. Je maakt dan kans op het boek CoderDojo - Creëren met code: bouw je eigen website waarin je de Nanonauten leert kennen. Ze hebben een eigen Dojo Nano opgezet om een website te bouwen voor hun eigen band. Jij ontdekt met dit boek hoe je je eigen website bouwt met behulp van HTML, CSS en Javascript - en hoe je een CoderDojo Nano begint met je vrienden. Dat is makkelijk en leuk! Je hebt er alleen een computer en dit boek voor nodig. Kijk voor de oplossingen op Kidsweek.nl/code
Puzzels: Jacqueline Ancona
CODE KIDSWEEK
MINECRAFT
7
Door Annemarie Terhell - Met Minecraft ligt de wereld aan je voeten. Je kunt erop los survivallen, een levensgrote stad bouwen of programmaatjes op internet opzoeken voor leuke extra’s. Bovendien vormen de Minecraft-blokjes een prima basis om zelf te gaan experimenteren met coderen.
Bouwen tot de hemel Minecrafter Anna (12)
Minecrafter Roemer (9)
‘Sinds mijn negende speel ik Minecraft. Het is heel avontuurlijk. Je maakt mee hoe je kunt overleven in de wildernis. Eerst bomen omhakken, daar een huis mee maken, dan op zoek gaan naar eten of naar een grot om te kijken of er bijzondere spulletjes liggen. Soms speel ik alleen, dan kan ik op mijn gemak dingen uitproberen. Maar liever speel ik samen, bijvoorbeeld met vriendinnen via Skype. Dan maak je samen je eigen verhaal. Met mijn broer Sam (15 jaar) speel ik vaak op de Playstation. Daarmee kun je echt grote dingen bouwen. We hebben twee steden gemaakt, een heel moderne en een heel oude, met kastelen en hutjes. Ik zou weleens met een groep vrienden een heel grote stad willen bouwen!’
‘Al vanaf mijn vierde speel ik Minecraft. Eerst deed ik het op de telefoon. Daarna kreeg ik een oude laptop en toen een echte game-pc. Het liefst survival ik samen met anderen. Dat doen we vaak op onze eigen server, die we op een aparte computer hebben geïnstalleerd. Daarmee hebben we onze eigen multiplayer-wereld gemaakt. Als we tegelijkertijd inloggen, kunnen we doen waar we zin in hebben: op onderzoek gaan in het oerwoud of om in de ijswereld een levende sneeuwpop te maken. Minecraft is fantastisch! Alles vliegt, de bergen gaan hoger dan de wolken, je kunt bouwen wat je maar wilt. Als je lang speelt en er veel plezier mee hebt, dan voelt het alsof je daar hoort.’
Als ik zelf iets aan mijn wereld wil toevoegen, dan typ ik /give [hier je naam] minecraft:command_
block. In het blok kun je commando’s zetten, die je op Google kunt opzoeken. Op YouTube staan veel filmpjes waarin het wordt uitgelegd.
Welke Minecraft-modus kies je? Survival: spelmodus waarbij je je eigen grondstoffen moet delven. Intussen moet je zien te overleven en ook vijandelijke aanvallen afslaan. Creative: spelmodus waarbij je oneindig veel bouwstoffen kunt krijgen, zonder ze zelf te minen. Je kunt in alle rust kastelen, huizen, ruimteschepen, grotten of andere gebouwen ontwerpen.
HUH? AHA! Code Uur Minecraft is een leuke manier om ervaring op te doen met programmeren. Het lastige aan
Codingkids
coderen is dat de tekstregels er zo ingewikkeld uitzien. Je moet eerst precies weten waar
Codingkids gaat een stapje verder. Je vindt
Pixel
je elke punt en komma neerzet. Bij Code.org
er doorverwijspagina’s naar Python (een
Een pixel is een gekleurd puntje op
hebben ze daar iets op gevonden. In ‘Code
programmeertaal voor beginners) en Raspberry
een beeldscherm. Pixels staan allemaal
Uur’ kun je programmaatjes samenstellen
Pi (een piepklein computertje waarmee je
keurig naast en onder elkaar. Heel veel
met voorgecodeerde blokken. Schakel de
zelf kunt leren programmeren). Ook staat
pixels samen vormen het hele beeld.
opdrachten in de juiste volgorde aan elkaar,
er een link naar Computercraft, waarmee
Het aantal pixels op een beeldscherm
druk op start en kijk of je het goed hebt
je computers en robotten in Minecraft kunt
noem je de resolutie. Hoe meer pixels,
gedaan.
krijgen, die je kunt programmeren met Lua.
hoe beter je de details van een plaatje kunt zien.
Code.org/mc
Codingkids.nl/minecraft.html
8
BLIK in DE TOEKOMST
Door Menno Woudt - Wil je thuis op de bank een ritje in een achtbaan maken? Pokémon vangen? De andere kant van de wereld bezoeken? Of dino’s van dichtbij bekijken? Met de techniek van nu kan dat allemaal. Of beter gezegd: dankzij virtual en augmented reality. Wat is dat eigenlijk? En wat kun je er allemaal mee? Experts Tim Nijland en Kees Klomp leggen het je uit.
VR & AR: Een n Wat is virtual reality (VR)? Een ‘virtuele werkelijkheid’, dat is de letterlijke vertaling. ‘Zo’n virtuele wereld kennen we al van computergames’, legt Tim Nijland van het bedrijf VRExpert uit. ‘Het is een omgeving die met de computer gemaakt is. Alleen bij VR zit je zelf écht in die wereld.’ Dat werkt door een speciale bril. ‘Als je die opzet, kun je rondkijken in die virtuele wereld. Als jij je hoofd naar links beweegt, doet het beeld dat ook.’
Heel veel camera’s Niet elke video kan zomaar worden gebruikt voor VR, legt Kees Klomp uit. Hij werkt bij YellowBird, dat speciale video’s voor VR maakt. ‘Je kunt twee soorten beelden gebruiken. Opgenomen beelden: dat kan een virtuele wereld zijn, of 360-gradenvideo’s. Dat zijn filmpjes die met meerdere camera’s zijn opgenomen, zodat je alles om je heen kunt zien. Je kunt ook live-beelden gebruiken. Dan werkt het als een soort Skype, alleen kun je dan écht om je heen kijken.’
Achtbaanritje maken ‘De techniek van VR wordt nu vooral gebruikt voor video’s en spelletjes’, legt Klomp uit. ‘Op YouTube vind je allemaal 360-gradenvideo’s, die je met een VR-bril kunt bekijken. Van concerten bijvoorbeeld, of van bijzondere evenementen.’ Voor je telefoon en tablet zijn er ook al VR-games ontwikkeld. Schiet- en racespelletjes bijvoorbeeld, maar je kunt ook virtueel een achtbaanritje maken of een virtuele speurtocht doen.
Allemaal een bril op? VR wordt steeds populairder en ook steeds beter, zegt Nijland. ‘Over tien jaar moet het niet meer van echt te onderscheiden zijn.’ Grote kans dat veel mensen dan zo’n VR-brilletje in huis hebben, gokt Klomp. ‘Je hoeft niet meer op reis: dat kan gewoon met een bril op.’ Toch kent VR nog wel wat nadelen. ‘Je kunt er best misselijk van worden’, waarschuwt hij. ‘Het schijnt dat de makers van Minecraft al een VR-versie hebben gemaakt. Die is alleen zó levensecht, dat je er akelig van wordt.’ Volgens Nijland zijn mensen ook bang dat zo’n scherm vlak bij je ogen niet goed voor je is. ‘Het kan verslavend werken. Maar ja, dat geldt net zo goed voor je telefoon en tablet.’
Dit kan met vr • • •
Een voetbalwedstrijd live bijwonen. Handig als je nog niet echt naar de wedstrijd mag. Een safari maken door Afrika: met je VR-bril op spot je vanuit je luie stoel luipaarden! Artsen in opleiding kijken met een VR-bril in de operatiekamer mee, zonder anderen voor de voeten te
• •
lopen. Van je angst voor spinnen afkomen door ze met je VR-bril dichtbij te laten komen. Aanschuiven aan tafel bij iemand aan de andere kant van de wereld. Dan moet je alleen wel zelf je eten meenemen.
Tijdreizen Niet alleen in je vrije tijd, ook op school kan VR handig zijn. ‘Wij hebben de techniek gebruikt voor een geschiedenisles’, vertelt Klomp. ‘Klassen kunnen de hunebedden in Drenthe bezoeken met een VR-bril op. Dan zie je hoe de mensen daar duizenden jaren geleden rondliepen. Een soort virtuele tijdmachine dus!’ Als het aan Klomp ligt, kan VR ook bij andere vakken gebruikt worden. ‘Wie weet zit je over tien jaar wel met zo’n bril op in de klas!’
9
CODE KIDSWEEK
n nieuwe wereld Wat is augmented reality (AR)? ‘Augmented’ is het Engelse woord voor ‘uitgebreid’. Dat is ook precies wat de techniek doet. ‘Het breidt de echte wereld uit’, vertelt Nijland. ‘Je legt als het ware een laagje over de echte wereld heen. Het is een combinatie van echt en niet echt.’ Nu werkt AR vaak nog op de schermen van telefoons en tablets. ‘Maar je kunt ook een bril gebruiken: dan lijken de beelden nóg echter.’
Pokémon GO Heb jij de dinoplaatjes van de Albert Heijn tot leven laten komen? En heb je al veel Weedles en Pikachu’s gevangen met Pokémon GO? Die apps op je telefoon werken met AR. ‘Nu zijn dat nog apps, maar het idee is dat je die straks niet meer nodig hebt’, legt Nijland uit. ‘Dan heb je net als bij VR een bril of een speciale lens waarmee je AR kunt laten werken.’ Een paar jaar geleden probeerde Google dat al uit met de Google Glass. ‘Dat mislukte omdat het te duur was en nog niet helemaal goed werkte’, vertelt Nijland. ‘Maar zo’n soort bril heeft wel de toekomst.’
Dit kan met AR •
Zie je iemand op straat met een jas die je mooi vindt? Met AR kun je straks met één druk op de knop zien wat voor jas het is, van welk merk, hoe duur-ie is en waar je ’m
•
kunt kopen. Met AR hoef je nooit meer te verdwalen: je ziet gewoon op straat pijlen verschijnen die je vertellen waar je heen
•
moet. Weten hoe oud een gebouw is, of waar het eigenlijk voor dient? Met AR hoef je het niet zelf op te zoeken: de informatie verschijnt gewoon in beeld.
Een mooiere wereld Volgens Klomp kan AR nog weleens belangrijker gaan worden dan VR. ‘Dat komt omdat je nog altijd in de echte wereld zit. Als je daar extra dingen aan toe kunt voegen, kun je de wereld mooier én handiger maken.’ Naast spelletjes zoals Pokémon GO kan het vooral extra informatie geven. Wie weet dat plaatjes in je schoolboeken straks tot leven komen als je een AR-bril hebt. Maar ook aan AR kleven nadelen. Want wat als je straks de échte wereld te veel uit het oog verliest?
WIN een VR-bril!
1x
Bug
Kidsweek mag namens VR-Expert vijf keer de Google Cardboard weggeven en één VR Box Pro. Winnen? Ga naar Kidsweek.nl/code en doe mee aan de prijsvraag!
HUH? AHA!
Een bug betekent in het Engels insect.
5x
Maar het kan ook een foutje in een computerprogramma zijn, waardoor het niet helemaal goed werkt. Zo’n foutje opsporen en verwijderen heet debuggen.
10
CODEKINDEREN
Door Govrien Oldenburger - Een animatiefilmpje maken of een robot aansturen? Medine (9), Adam (10), Sannae (9) en Elanur (9) draaien hun hand er niet voor om. Twee keer per week krijgen ze programmeerles in de bibliotheek in Den Haag. Nu leren ze het ook andere kinderen. In oktober gaan ze zelfs op tour langs zes Haagse bibliotheken.
‘Iedereen kan leren programmeren’ ‘Ik wilde gaan knutselen in de bibliotheek’, vertelt Medine. ‘Maar daar vonden ze me te groot voor. Toen brachten ze me naar codeerles.’ Ook Adam kwam er per toeval terecht. ‘Ik was op zoek naar een boek, maar toen zag ik kinderen met iPads’, vertelt hij. Dat leek hem wel wat. r In de Bibliotheek nu a l E Transvaalkwartier in Den Haag kunnen kinderen iedere woensdag en vrijdag leren programmeren. Iedereen mag er zo naar binnenlopen. Maar wat ís dat eigenlijk, programmeren? ‘Het betekent dat je tegen je computer zegt wat-ie moet doen’, legt Medine uit. ‘Je leert bijvoorbeeld animatiefilmpjes of games maken’, zegt Sannea. ‘Maar dan in codeertaal.’ Er zijn verschillende programma’s om te leren coderen. Scratch bijvoorbeeld, of Code Studio.. Sommige werken op de computer, andere op tablets.
Medin
e
Adam
dit jaar hadden ze ook leraren van allerlei basisscholen uitgenodigd om te laten zien wat ze kunnen. En van 15 t/m 23 oktober is de Codeweek. In die week willen ze een programmeerwedstrijd organiseren. In die week wordt er een programmeerwedstrijd gespeeld. Sa nn Daarvoor hebben ae de Codekinderen programmeerkaarten gemaakt. Het team van twee kinderen en een robot dat de kaart het snelst en slimst speelt heeft gewonnen. Of je veel of weinig van computers weet, maakt niet uit. Er zijn programma’s voor alle niveaus. ‘Iedereen kan leren programmeren’, zegt Adam.
HUH? AHA!
Plopkat Adam is goed in Scratch. Op zijn tablet laat-ie zien hoe het werkt. Op het beeldscherm staat een kat. ‘Eerst kun je de achtergrond kiezen voor je filmpje’, vertelt hij. Er is bijvoorbeeld een basketbalveld, een podium, een park of een strand. Het wordt het strand. ‘Als je dit icoontje versleept, kan de kat bewegen.’ Er kunnen zelfs geluidjes onder. Hij vinkt iets aan en ‘plopplop-plop’ klinkt het. Zo kun je stap voor stap je eigen filmpje maken. Adam heeft er al veel gemaakt. Hij wil er best een laten zien. Hij drukt op play en dan zie je een kat lopen die weer van die gekke plopgeluidjes maakt. Bij elke stap maakt hij herrie. Een andere kat spreekt hem
eropaan. ‘Houd op met dat geplop’, zegt-ie, in een tekstwolkje. ‘Waarom?’ wil de ploppende kat weten. ‘Omdat het vervelend is’, zegt de tweede. Dan belt iemand een ambulance. ‘Om de kat te helpen met zijn plopgeluidjes’, grinnikt Adam.
Programmeerwedstrijd Inmiddels zijn de Codekinderen hartstikke goed. Zo goed, dat ze ook andere kinderen helpen tijdens de programmeerlessen in de bieb. Eerder
GIF Nee, niet het schadelijke goedje maar het digitale plaatje. Die gif. Door er een heleboel achter elkaar te zetten die allemaal een klein beetje anders zijn, maak je een animated gif: een soort mini-filmpje dat er vaak heel grappig uitziet.
CODE KIDSWEEK
appbouwers
‘Ik heb mezelf leren programmeren’
11
Jiami
HUH? AHA!
HTML
Door Carolien Plasschaert - Websites maken: een eitje. Blogs bouwen: ook een makkie. Jiami Jongejan (16) draait er haar hand niet voor om. Zo won ze met haar blog Lifesplash.nl (nu Jiami.nl ) al twee prijzen. En twee jaar geleden kreeg ze de ‘European Best Content’award, een prijs voor de beste Europese website gemaakt door kinderen.
HyperText Markup Language (afgekort HTML) is een opmaaktaal voor webpagina’s. Met de juiste HTML-codes kun je bijvoorbeeld een stukje tekst vet of cursief maken, bepalen of een plaatje links of rechts op de pagina komt en een linkje maken naar een andere pagina.
Waar heb jij leren programmeren? ‘Ik heb het mezelf aangeleerd. Op mijn zesde was ik vaak bezig met een website waar je een diertje kunt verzorgen. Ik wilde al snel dingen veranderen, maar dat kon niet. Dus ben ik zelf gaan onderzoeken hoe je iets op een site kunt aanpassen. Zo is het begonnen.’
Hoe ging je te werk? ‘Eerst knipte en plakte ik volledige codes. Dat werkte. Die codes bleken HTML te zijn, programmeertaal dus. Een taal die je, net als alle andere, gewoon kunt leren. Op YouTube zijn superveel tutorials. Ook met Codecademy.com kun je het spelenderwijs leren.’
Was dat niet heel moeilijk? ‘Nee, juist leuk! Je kunt alles maken wat je zelf wilt. Dat vind ik het leuke eraan. Op mijn twaalfde had ik mijn eerste, zelfgemaakte blog.’
Zou iedereen moeten leren programmeren? ‘Het hoeft geen verplicht vak te worden op school, vind ik. Maar er zou wel in bepaalde lessen aandacht aan kunnen worden besteed. Het is actueel en heeft alles te maken met logisch nadenken. Iedereen kan het leren begrijpen. Jij ook!’
‘Zorg dat je de codes begrijpt’ Op zijn tiende bouwde Erik van der Plas (15) zijn eerste app. Nu, vijf jaar later, zijn daar een héleboel bijgekomen. De app waar-ie het meest trots op is? ‘KeyTouch. Die is echt heel vaak gedownload!’
Hoe ben jij begonnen?
Wat is de eerste app die je maakte?
‘Van mijn ouders kreeg ik een iPod Touch voor mijn verjaardag. Daar kun je apps op downloaden. Ik werd al snel nieuwsgierig en vroeg me af: hoe werkt dat eigenlijk? Dat ben ik gaan uitzoeken.’
‘Mijn eerste app maakte ik voor school. Daarin kon je van alles vinden over leraren en het rooster. Daarna maakte ik een spelletje, een app voor fotobewerking en eentje om muziek te maken op je iPad. Mijn succesvolste app is KeyTouch. Daarmee kun je door je vingerafdruk op je iPhone te scannen, je Mac unlocken en snel en veilig inloggen op websites.’
Hoe ging je te werk? ‘Ik heb het mezelf geleerd. Gewoon, door op internet informatie op te zoeken en YouTube-filmpjes te bekijken. Op Geekylemon. com bijvoorbeeld. Dat is een goede site voor beginners. Als je iets verder bent is Stackoverflow. com heel handig. Dit is een soort forum waarop programmeurs antwoord geven op je vragen.’
Erik
Heb je een gouden tip voor beginners? ‘Typ niet klakkeloos codes van internet over. Zorg dat je dingen eerst begrijpt voordat je aan de slag gaat. Daar leer je veel meer van.’
Zou iedereen op school programmeerles moeten krijgen? ‘Nee, dat vind ik niet. Het interesseert niet iedereen. En niet iedereen heeft het vak later nodig voor zijn of haar werk.’
12
zelf doen
Door Kim Einder - Wat de bedenkers van FIFA, Minecraft en De Sims kunnen, kun jij ook. Met Scratch, een gratis programma van een Amerikaanse universiteit, kun jij je eigen games bouwen. Een puzzel, sportgame of zoekspel bijvoorbeeld. Of dit Scoop-drakendoolhof!
Tip!
Scratch je eig
Als je dit artikel snel doorleest, snap je er vast geen snars van. Lees de stappen rustig één voor één en probeer ze meteen uit op de computer. Veel slimmer!
Stap 1 - Starten Ga naar www.scratch.mit.edu en klik op ‘word Scratcher’. Meld je aan en open de mail die Scratch je stuurt. Klik daarin op ‘bevestig mijn e-mailadres’. Nu kun je echt beginnen.
Stap 2 - Scratch ontdekken Stort je niet meteen op het doolhof, maar oefen eerst wat met Scratch. Klik op ‘maak’ in de blauwe balk en speel met de oranje kat die verschijnt. Je laat hem bewegen door opdrachtjes (‘scripts’) uit de middenbalk naar het grote grijze vlak rechts te schuiven. Als je daarna op de groene vlag klikt, voert de kat jouw opdracht uit. Laat ’m maar stappen zetten, ‘hallo’ zeggen of omkeren aan de rand. Let op: begin ALTIJD met het bruine script ‘wanneer de groene vlag wordt aangeklikt’. Anders blijft jouw kat een dooie pier.
Tip!
In het wilde weg Scratch uitproberen is best lastig. Kijk daarom de video op Kidsweek.nl/code en maak de voorbeelden na. Daarna ben je zeker klaar voor de volgende stap.
OEF! Zachtjes!
Stap 4 - Zet Scoop neer Stap 3 - Bouw een doolhof
Breng Scoop nu in je game. Hiervoor maak je een nieuwe ‘sprite’ aan. Sprites zijn onderdelen
Tijd voor het echte werk? Mooi! Open een
van je game. De hoofdrolspeler is een sprite, de
nieuw project en haal de kat weg door op
slechterik ook, de finish ook, enzovoorts.
de rechtermuisknop en op ‘verwijderen’ te
Je kunt het Scoop-figuurtje downloaden op
drukken. Klik op de grijze ‘speelveld’-knop
Kidsweek.nl/code, maar je kunt ook een poppetje
links en dan op het tabblad ‘achtergrond’.
uit de Scratch-bibliotheek kiezen. Of zelf tekenen!
Nu kun je je doolhof tekenen. Dat mag zo
Zolang je daarna maar al de scripts die hier rechts
makkelijk of moeilijk worden als je zelf wilt.
staan, naar het grijze vlak sleept. Alleen zo laat
Maar zorg dat Scoop er straks nog doorheen
je Scoop bewegen en moet hij opnieuw beginnen
past!
als-ie tegen de muur botst.
13
CODE KIDSWEEK
igen spelletje
HUH? AHA!
Stap 5 - Installeer Bliep Is Scoop al aan de wandel? Stuur dan Bliep, of een ander finishfiguur, naar het einde van het spel. Hiervoor maak je weer een nieuwe sprite aan. Bliep zelf heeft geen opdrachten nodig,
BINAIR
die staat toch alleen maar stil. Maar Scoop
Computers werken met nullen en enen:
wel! Plak de scripts van hiernaast onder de
een binair stelsel. Getallen worden in
opdrachtjes die je al voor hem had gemaakt.
dit stelsel voorgesteld door een rijtje
Zodat Scoop weet dat-ie gewonnen heeft als hij
van de cijfers 0 en 1. Bits, noem je die.
zijn robotvriend bereikt.
Bijvoorbeeld 00000000 = 0, 00000001 = 1 en 00000010 = 2.
EXTRA Stap 6A - Breng de draken in het spel Wat dacht je van wat rondvliegende draken om het spel extra moeilijk te maken? Dat hoeft niet per se, maar kán wel. Maak een nieuwe sprite aan voor elke draak (of vleermuis, of heks, of zelfgetekend fantasiefiguur) die je toevoegt. Deze bestaan vaak uit twee uiterlijken, twee plaatjes. Bijvoorbeeld één waarop-ie vuurspuwt en één waarop-ie dat net even niet doet. Om je draak plotseling te laten opduiken en rond te laten vliegen, voeg je de scripts hier rechts toe aan zo’n 2-in-1-sprite. Doe dat bij elke draak!
EXTRA Stap 6B - Maak de draken gevaarlijk Je draken zijn voor Scoop nog geen enkel probleem. Je moet ’m eerst nog zó programmeren dat hij game-over is als-ie tegen zo’n beest botst. Open de Scoop-sprite en voeg wéér een paar scripts toe (lange lap code is het al, hè?). Let er goed op dat je draken een herkenbare naam hebben, bijvoorbeeld Draak 1, Draak 2 en Draak 3. Anders kun je ze niet meer terugvinden als je ze in de code moet invullen!
Stap 7 - Klaar? Spelen maar Als je Scoop niet meer tegen de draken kan, ben je klaar. Klik op ‘bekijk projectpagina’ om je game te spelen. Hier kun je de game ook delen met anderen. Of ga meteen aan de slag met een moeilijker spel, natuurlijk!
Vind je dit best lastig? Op Kidsweek.nl/code vind je een video met een veel uitgebreidere uitleg. Daarmee lukt het zeker!
14
boekEN
Door Annemarie Terhell - Project Prep van Niki Smit gaat over Isabel, die naar de brugklas gaat en zich zorgen maakt om haar kledingkast. Lukt het haar wel om elke dag stijlvol voor de dag te komen? Haar beste vriendin Kate helpt haar om hippe setjes te maken. Zo komt Isabel op een briljant idee: ze ontwerpt haar eigen mode-app.
Helemaal in een bubble
’Hoe handig zou het zijn als ik bijvoorbeeld mijn streepjesshirt kon aanklikken en tadaaaadaaa: een hele lijst met preppy combinaties. Een streepjesshirt met leren broek, een streepjesshirt met hotpants, een streepjesshirt met een leuk rokje… En bij iedere set de juiste schoenen en tas’, fantaseert Isabel. Project Prep is geboren. Eerst gaat Isabel aan de slag om haar app uit te tekenen. Ze hangt haar kamer
vol papier. Dan begint ze gewoon met coderen. Het is net zoiets als een trui breien, denkt ze. Je begint met steken opzetten. Klein stukje breien. Daarna brei je verschillende patronen (…) en voor je het weet heb je zelf een superdupercool vest in Stella McCartney-style.’ Isabel leert zichzelf programmeren via internet. Als de app klaar is, richt ze met haar vrienden een eigen bedrijf op. Het wordt een groot avontuur, waarin ze van
‘Programmeertaal is niet moeilijker dan a Technologie is superbelangrijk, ook voor creatieve beroepen als stylist, weet schrijfster Niki Smit. Samen met ondernemer Janneke Niessen bedacht ze een verhaal om meisjes enthousiast te maken om te gaan programmeren: Project Prep. De lancering van een mode-app. geschreven en Janneke heeft geholpen met ideeën voor de verhaallijn. De personages, de looks, grappen, liefde en vriendschappen heb ik eromheen bedacht. Ik heb mijn favoriete illustrator Josselin Bijl gevraagd de preppy illustraties te maken.’
In je verhaal komt ook codetekst voor. Heb je die zelf geschreven?
Hoe is het idee voor Project Prep ontstaan? ’Janneke Niessen is technologieondernemer. Zij vond dat er een boek moest komen over een meisje dat zelf kan programmeren. Ik heb het in de stijl van mijn 100%-serie
’Dat heeft iemand anders gedaan. Ik heb gezegd wat voor soort codetaal ik nodig had voor de app van hoofdpersoon Isabel. Daarna heeft een echte programmeur deze codes speciaal voor het boek geschreven.’
Is programmeren niet heel moeilijk? Kan iedereen dat zomaar leren? ’Iedereen denkt dat programmeren ingewikkeld is, maar het is echt
15
CODE KIDSWEEK
alles tegenkomt. Ruzie met de codes, een oneindige lus die het programma laat vastlopen, hackers, een schadeclaim van een groot bedrijf. Maar ze zet gewoon door. Daarbij krijgt ze veel hulp van haar vrienden en van techneuten op internet. Vooral ‘FlyingBurrito’ is briljant, hij weet zoveel. Als blijkt dat hij ook nog eens een supercoole jongen is die in New York woont, is Isabel gelijk verliefd. Project Prep is een verhaal waar het enthousiasme vanaf spat. Zelfs als je weinig met mode hebt, is het leuk om te lezen. Isabel raakt Prephelemaal in haar Prep-bubble, en als lezer stuiter je vrolijk mee.
Webtips In Project Prep wordt veel uitgelegd over coderen, programmeertalen en apps. Ook op
Project Prep. De lancering van een mode-app, Niki Smit & Josselin Bijl. De Fontein, € 14,99, 304 blz. (9+)
www.preptheproject.com vind je handige tips waarin wordt uitgelegd hoe je zelf aan de slag kunt. Enkele tips: Codewithchris.com: een superhandige website met een handleiding in korte filmpjes voor
n aardrijkskunde of rekenen’ niet moeilijker dan Nederlands, aardrijkskunde of rekenen. Het is erg leuk om te doen en je kunt er heel creatieve dingen mee maken, zoals een blog, games, filmpjes en apps. Ik kijk bijvoorbeeld elke ochtend of er weer nieuwe Snapchat-filters zijn, deze filters worden ook door een programmeur gemaakt. Dat is toch supercool om zelf te bedenken?’
Waarom is het volgens jou zo belangrijk dat ook meisjes zich bezighouden met technologie? ’Het is belangrijk dat iedereen leert programmeren: jongens én meisjes. Of je nu later architect, journalist, grafisch vormgever, modeontwerper of dokter wilt worden, voor alle beroepen moet je iets van programmeertaal af weten. Veel meisjes zijn heel creatief en kunnen goed puzzelen. Ze zijn vaak heel precies en dat maakt hen perfecte programmeurs.’
Op Isabels school doen ze nogal ouderwets over technologie. Denk je dat de situatie op veel scholen zo is? ’Er zijn docenten die denken dat ze niets van technologie snappen, of dat het heel erg ingewikkeld is. Toch hebben ook zij WhatsApp,
Facebook en kopen ze bijvoorbeeld spullen op Marktplaats. Ze weten er meer van dan ze denken. Het zou mooi zijn als alle docenten vanaf nu zeggen dat programmeren leuk is en niet moeilijk. CodeUur en Bomberdot organiseren programmeerlessen op scholen, zij kunnen docenten helpen.’
Hoe waren de inzendingen van Prep the Project in het afgelopen jaar? ’Meiden konden zelf plannen maken voor hun eigen bedrijf. We hebben heel erg veel leuke inzendingen gekregen. De bedenkers van de vijftig leukste inzendingen hebben we uitgenodigd voor de prijsuitreiking. Het was cool dat iedereen zo ontzettend trots was en dat deze jonge ondernemers borrelden van de energie, enthousiasme en trots.’
Komt er dit jaar weer een wedstrijd? ’Jaaa, ook dit jaar maak je kans op een Project Prep Award! De prijsuitreiking is op 11 december. Project Prep organiseert regelmatig leuke acties en evenementen, je kunt alles volgen op www.preptheproject.com.’
het programmeren van apps voor de iPhone. Coderdojo.nl: op een Coderdojo kun je van alles leren: programmeren, websites bouwen, apps ontwikkelen, games maken en meer. Op deze site kun je zien waar bij jou in de buurt (gratis) bijeenkomsten worden georganiseerd.
HUH? AHA!
BITS en BYTES Een bit is de kleinste maat waarin je informatie op een computer kunt opslaan. Acht bits samen vormen een byte. Duizend bytes is een kilobyte (KB), een miljoen bytes een megabyte (MB) en een miljard bytes een gigabyte (GB).
16
MOPPEN Colofon
Robot
Wat een oen!
Er komt een muis bij de benzinepomp. De
Waarom gooit een oen water over zijn computer?
muis zegt tegen de pomp: ‘Ben jij een robot?’
Antwoord: Om op het internet te surfen!
De pomp zegt niks terug. De muis zegt nog een
Code Kidsweek is een uitgave van Kidsweek, met dank aan CodeUur © 2016 Kidsweek Niets uit deze uitgave mag
keer: ‘Ben jij een robot?’ De pomp zegt weer niks terug. Dan zegt de muis boos: ‘Haal die vinger eens uit je oor, dan hoor je tenminste
Computerkat
wat ik zeg!’
Waarom zit een kat graag achter de computer? Antwoord: Om met de muis te spelen.
Wachtwoord
HA
De moeder van Gijs komt binnen terwijl hij achter de computer zit. Ze ziet een briefje liggen met een wachtwoord erop.
HA
HA
HA
HA
HA
‘MickeyMinnieGoofyPluto’. ‘Waarom is je wachtwoord zo lang?’ vraagt ze. ‘Omdat er
HA
minimaal vier karakters in moeten zitten’, antwoordt Gijs.
Nog meer moppen lezen? Ga dan naar Kidsweek.nl. Daar vind je elke dag ook nieuws, filmpjes, prijsvragen, quizjes en tips.
worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 2212-1501 De inhoud van Kidsweek is auteursrechtelijk beschermd. Redactieadres Meeuwenlaan 98-100, 1021 JL Amsterdam, 020-635 32 62 E-mail redactie@kidsweek.nl Hoofdredactie Maartje Dammers (a.i.), Lotte Stegeman Vormgeving Caroline Koster Redactie Jacqueline Ancona, Carolien Eernstman (beeld), Kim Einder, Sandra Geeve (beeld), Charlotte Goldhoorn, Bouwien Jansen, Govrien Oldenburger, Carolien Plasschaert, Nathalie Strijker, Cora van der Weij, Sytse Wilman, Jelger Woudstra, Menno Woudt
Abonnement op Kidsweek? Voor aanmelden van abonnementen, adreswijzigingen en andere vragen: www.kidsweek.nl/lezersservice of bel met de Lezersservice 020-6304707 (ma t/m do 09.00 - 13.00 en 13.30 tot 17.00 uur en vrijdag van 9.00 tot 13.00 uur). Jaarabonnement € 87 halfjaarabonnement € 48,75. U kunt een abonnement 4 weken voor afloop beëindigen door te bellen met de Lezersservice.
ADVERTENTIE WEEK Pagina 12 Fietsen do-13 or
10
! S K I N E J S I M EK E W S D I K N A V ALS LEZER Een échte papieren krant, speciaal voor
Pagina 14-15 het bakkerijmuseum
Amerika
10 MAART 2016
4 > Ronaldo (10) start boards-bedrij fje • 7 > Pas op: superluizen • 9 > Pandapaleis • 11 > Supersnelle skater
www.kidsweek.nl
€2,10
• kinderen vanaf 7 jaar • Vol met nieuws dat interessant, begrijpelijk én leuk is • Met grappige
Hunter jaagt op drones
Door Sytse Wilman - Drones zijn hartstikke leuk en handig . Maar je kunt er ook nare dingen mee doen. Dan is het handig om zo’n vliegtuigje snel uit te kunnen schakelen. Daarom traint de politie roofvogels. Maandag liet zeearend Hunter zien wat hij kan! In een zwarte kist op vliegbasis Valkenburg zit de jonge zeearend. Af en toe krijst hij. Verslaggevers staan klaar met camera’s in de aanslag. Dan gaat de kist open. Hunter wordt door
zijn trainer op een hekje gezet. Ondertussen laat de dronepiloot zijn vliegtuigje opstijgen…
WEETJE
Verjaardagsconcert
MOP VAN MUSA
Zweethanden en buikkriebels
De piloot pakt
woensdagochtend. Ze traden op met
zijn parachute
het Nederlands Philharmonisch Orkest
en zegt tegen de
en het koor van De Nationale Opera.
mensen in het
Zo vierden ze dat het Leerorkest tien
vliegtuig: ‘Niet in
jaar bestaat. Die organisatie wil zoveel
paniek raken, ik ga
mogelijk kinderen in Nederland een
beneden even hulp
instrument laten bespelen.
Foto ANP
voor meer dan duizend kinderen
halen.’
13 weken voor € 15,-
Lees verder op pagina 5
Foto ANP
KORT
•
dierennieuwtjes en de beste moppen Kidsweek maakt lezen nóg leuker!
BIJNA 17 MILJOEN Nog deze maand zal het inwonertal van Nederland boven de 17 miljoen stijgen. Zoveel mensen woonden er nooit eerder in ons land.
+ Creëren met code: bouw je eigen website Bron: CBS
(abonnement stopt automatisch)
WWW.KIDSWEEK.NL/CODERDOJO