CMYK
cfjZostf
o; d] h] li6s xf] 6n kf=ln= sf nflu b'O{hgf cn/fp08/ s's / Pshgf Dofg] h/sf] cfjZostf k/] sf] n] oxL a}zfv & ut] leq t'?Gt ;Dks{ /fVg'xf] nf . dlxnf, k'?if b'a}n] cfj] bg lbg ;Sg] 5g\ . lj:t[t hfgsf/Lsf] nflu xf] 6ndf ;Dks{ /fVg'xf] nf .
d]h]li6s xf]6n kf=ln= c+s M #
www.nayayougbodh.com
/fli6«o b}lgs
3f]/fxL , bfª kmf]g g+= M (*%&*#!^%%, (*)!!#!^%%
jif{ M $#
o'uaf]w gof“
@)&^ ;fn a}zfv % ut] laxLjf/
(Naya Yugbodh National Daily Apr. 18, 2019)
bdsnlaxLg bfªsf ;ft :yfgLo ;/sf/
q lgd';+ud 3tL{
3f] / fxL, $ j} zfv . bfªsf ;ftj6f :yfgLo ;/sf/ bdsnlaxLg cj:yfdf 5g\ . b'O{ pkdxfgu/kflnsf / Ps gu/kflnsfdf bdsn eP klg cGo ;ft ufp“kflnsfdf eg] bdsn 5} gg\ . 3f] / fxLdf b'O{, ndxLdf b'O{ / t'n;Lk'/ df Pp6f bdsn /x] sf] 5 . lhNnf cfktsfnLg sfo{ ;~rfng s] Gb bfªsf] tYof+s cg';f/ lhNnfdf afx} dlxgf cfunfuLsf] pRr hf] lvd b] lvPsf] 5 . cfunfuLsf 36gf eP To;nfO{ lgefpg kof{Kt ;f] t ;fwg gx'“bf wghgsf] Iflt w] / } x'g] u/] sf] 5 . t/ klg :yfgLo ;/sf/n] bdsnnfO{ kfyldstfdf /fv] sf 5} gg\ . lat] sf] jif{df dfq} 3/ uf] 7 u/L Ps ;o kf“rj6f hn] / gi6 ePsf 5g\ eg] utjif{ / o; jif{ u/L ;fthgfsf] cfuf] d} k/L hn] / d[To'ePsf] 5 . t/ cfunfuLaf6 x'g ;Sg] Iflt Go"gLs/0fsf nflu :yfgLo ;/sf/n] dx+uf] x'g] / Joj:yfkg ug{ cK7] / f] /x] sf] eGb} bdsn lsGg] ;f] rdf b] lvPsf 5} gg\ . :yfgLo ;/sf/ ;~rfng P] g @)&$ / ljkt hf] lvd Go"gLs/0f tyf Joj:yfkg P] g @)&$ n] klg kTo] s :yfgLo txdf Pp6f bdsn clgjfo{ x'g'kg] { Joj:yf u/] sf] 5 . t/ :yfgLo ;/sf/sf kd'vx?n] vlr{nf] / Joj:yfkg ug{ ufxf] x'g] eGb} vl/bsf] ;f] rdf g/x] sf] kltlqmof lbPsf 5g\ . cfunfuLsf] pRr hf] lvd a9L b] pv'/ L If] qdf /x] sf] 5 . /fhk'/ ufp“kflnsfsf cWoIf nf] s/fh s] ;Ln] bdsn lsGg] ;f] r gePsf] t/ ndxL gu/kflnsf;“u ;dGjo u/] / cfjZos k/] ;xsfo{ u/] / ;~rfng ug{] of] hgf ;'gfpg'eof] . …bdsn lsGg] xf] vlr{nf] w] / } 5Ú– pxf“n] eGg'eof] – …To;sf]
Joj:yfkg ug{ ;/sf/n] g;Sg] b] lvPsfn] cGo ;/sf/;“u ;dGjo u/] / ;~rfng ug{ ;lsG5 ls eGg] ;f] r] sf] 5' .Ú vlr{nf] w] / } ePsfn] wfGg g;Sg] b] lvPkl5 ndxL gu/kflnsf;“u cfjZos ;dGjo ug] { ;f] r /x] sf] pxf“n] kltlqmof lbg'eof] . To;} u/L /fKtL ufp“kflnsfsf cWoIf g'dfgGb ;'j] bLn] klg cfjZostf ePsf] t/ ah] 6 gePsf] atfpg'x'G5 . …bdsn lsGg] ;f] rgLo ljifo xf] Ú– pxf“n] eGg'eof] – …t/ ah] 6 5} g . ndxL gu/;“u ;dGjo u/] / cfjZos k/] sfd rnfpg] ;f] rdf 5f} + .Ú ptf klZrd aaO{, b+uLz/0f / zflGtgu/ ufp“kflnsfn] klg ldn] / bdsn lsGg] ;f] rdf /x] sf] atfp“5g\ . …Pp6} kflnsfn] lsGg ;Sg] / Joj:yfkg ug{ ;Sg] cj:yf 5} gÚ– aaO{ ufp“kflnsfsf cWoIf e'jg] Zj/ kf} 8] nn] eGg'eof] Ú– tLgj6f ;/sf/n] ldn] / rnfpg] xf] ls eGg] ;Ddsf] 5nkmn ePsf] 5 .Ú
lhNnf cfktsfnLg sfo{ ;~rfng s] Gb bfªsf clws[t lvnfgfy bfxfnn] bfª cfunfuLsf] pRr hf] lvddf /x] sf] atfpg'x'G5 . ;a} :yfgdf bdsnsf] kx'“r gx'“bf l9nf] eP/ klg a9L Iflt x'g] u/] sf] pxf“sf] egfO 5 . cfunfuLaf6 of] jif{ !% s/f] 8 a/fa/sf] Iflt eO;s] sf] 5 . o:t} , utjif{ klg ;ft s/f] 8 $# nfv a/fa/sf] Iflt ePsf] lyof] . cfly{s jif{ @)^(÷&) df Ps ;o rf/, @)&)÷&! df Ps ;o #&, @)&!÷&@ df Ps ;o *) cfunfuLsf sf/0f Iflt ePsf lyP . o:t} , cfly{s jif{ @)&@÷&# df Ps ;o !* / @)&#÷&$ df *% 3/df cfunfuL ePsf] lyof] . bfªsf @% eGbf a9L j8f cfunfuLsf] pRr hf] lvddf 5g\ . a+unfr'nL, zflGtgu/, b+uLz/0f, /fKtL, u9jf, aaO{, /fhk'/ nufot :yfgLo tx cfunfuLsf] pRr hf] lvddf /x] sf] s] Gbn] hgfPsf] 5 .
sxf“ 5 ul/jnfO{ Gofo <
w'kaf6 ;Ns] sf] cfuf] df hn] / d[To' 3f] /fxL, $ j} zfv -o';_– bfªsf] b] pv'/ Ldf nfdv'6\6] eufpg afn] sf] w'kaf6 ;lNsPsf] cfuf] df hn] / Pshgfsf] d[To' ePsf] 5 . / fKtL ufp“ k flnsf j8f g+ = & l;;lxgof lgjf;L *) jifL{o lhp/vg rf} w/Lsf] w'kaf6 ;lNsPsf] cfuf] df hn] / d[To' ePsf] xf] . 3/leq vl6ofdf PSn} ;'lt/x] sf] a] nf rf} w/Ln] afn] sf] nfdv'66\ ] wkfpg] w'k vf6sf] sk8fdf ;lNsbf rf} w/Lsf] hn] / d[To' ePsf] lhNnf kx/L sfof{no bfªn] hgfPsf] 5 . rf} w/Lsf] 36gf:ynd} d[To' ePsf] / 3/df eg] Iflt gePsf] bfªsf kx/L kjQmf l8P;kL ljgf] b ljqmd zfxn] hfgsf/L lbg'eof] .
!^ xhf/n] !^ jif{b]lv cbfnt wfp“b} q s'df/ >] i7 g] kfnu~h, $ j} zfv . af“s] vh'/ fsf ema/f vfgn] g] kfnu~hdf /x] sf] lhNnf cbfnt / k'g/fj] bg cbfnt -pRr_ wfpg yfn] sf] !^ jif{ eof] . td;'s u/] / C0f lnPsf] !^ xhf/ ?k} of“n] ema/fnfO{ !^ jif{b] lv cbfntdf bf} 8fO/x] sf] 5 . @)%& k'; @& ut] ema/fn] l5d] sL hnfn'l2g eGg] hdfn vf“;“u !^ xhf/ ?k} of ;fk6 lnPsf lyP . td;'s u/] / lnPsf] !^ xhf/ C0fjfkt hdfnn] ema/fsf]
bz s6\7f hUuf aGwsL klg vfP . hdfnn] …kfj/Ú b] vfP/ !^ xhf/df ema/fsf] rf/ s7\7f hUuf vfg vf] h] . ema/fn] rngrNtLsf] d"Nodf hUuf vfg ;xdlt hgfP . hdfnn] !^ xhf/d} rf/ s7\7f vfg hf] 8an u/] . s'/ f ldn] g . k} ;f lnPsf] b'O{ jif{kl5 Ps lbg cbfntaf6 sd{rf/Lx? ema/fsf] 3/hUufsf] d'r'Nsf ug{ cfOk'u] . ema/f t 5f“ufaf6 v;] h:t} eP . eP5 s] eg] hdfnn] …kfj/Úsf] kof] u u/] / ema/fsf] 3/hUuf lnnfdL klqmof cl3 a9fPsf /x] 5g\ . Tof] s'/ f yfxf
kfPkl5 ema/f bf} 8] / cbfnt k'u] . kltpQ/ nufP/ 3/hUuf lnnfdL x'gaf6 hf] ufP . To;kl5 ema/fn] rf/ s6\7f hUuf a] r] . hUuf a] r] kl5 ema/fsf 5f] / f !^ xhf/sf] 7fp“df #@ xhf/ lbg hdfnsf] 3/df uP . hdfnn] …k} ;f lnGg, t] / f] 3/ hUuf g} vfG5'Ú eg] / lkmtf{ k7fP . …!^ xhf/sf] #@ xhf/ lng dfGb} gg\ . rngrNtLsf] Aofh g} lnpm eGbf klg hdfn dfGb} gg\ . p;sf] gh/ t …sfg'g lsg] / Ú d] / f] 3/ hUuf x8Kg] g} /x] sf] 5Ú– ema/fn] af“sL % k]hdf:
km]l/b} l5NnLsf]6 q lul//fh g] kfnL l5NnLsf] 6, $ a} zfv . bfªs} b''u{d kxf8L If] q dflgg] t'n;Lk'/ pkdxfgu/kflnsf j8f g+= !( P] ltxfl;s kof{ko{6sLo If] q xf] – l5NnLsf] 6 . h'g afO;] ÷rf} la;] /fHosf] Ps /fhb/af/ ePsf] :yfg klg xf] . kfrLgsfndf ;Tob] jLsf] c+u ktg eO{ dflnsf sflnsf eujtLsf] pTklQ ePsf] eGg] wfld{s ls+abGtL klg 5 . s] xL ;do cl3;Dd l5NnLsf] 6 3'Dg / k"hfkf7 ug{ hfg] ko{6s / bz{gfyL{x? s/Lj # 306f h+unsf] af6f] lx“8] / hfg''kYof{] . clxn] df] 6/af6f] v''n] kl5 ko{6s / bz{gfyL{ dfq} xf] Og :yfgLox?nfO{ 7"nf] /fxt ldn] sf] 5 . l5NnLsf] 6df df] 6/ af6f] k''Ubf ufp“s} d'xf/ km] l/Psf] :yfgLo k/jL/ k'gn] atfpg''eof] . pxf“n] eGg''eof] – …slDt b'v lyPg af6f] sf] , clxn] aNn cfof] . h;n] w] / } 7"nf] /fxt ldn] sf] 5 .Ú ;8s cefjsf sf/0f h+unsf] aLrd} y'lgPsf] /d0fLo P] ltxfl;s l5NnLsf] 6 ufp“ ;8s lj:tf/;“u} w] / } km] l/Psf] 5 . b] jLsf] bz{g ug{] eQmhgb] lv P] ltxfl;s dxTj af]s]sf] :ynsf] cWoog, ;''uGw sf] lsnf, l6d'/ , a] ;f/ v] tLsf] cWoog, cjnf] sg CMYK
ug{] x?sf] ;+Vof a9\b} uO/x] sf] pxf“n] atfpg''eof] . a] ;f/, l6d'/ , dfnfu] 8L -;''uGw sf] lsnf_ b"wbxLsf] Jofkf/ klg kmi6fpb} hf“bf :yfgLox?sf] cfDbfgLsf] ;f] t klg a9\b} uO/x] sf] pxf“sf] egfO 5 . ;8s lj:tf/n] ufp“df gof“ dfG5] sf] 3''O“rf] / bxL b"w, a] ;f/, l6d'/ sf] Jofkf/ dfq} geO{ b'Mv la/fdL x“'bf cf“ugd} PDa'n] G; Nofpg] n} hfg ;lhnf] ePsf] pxf“n] atfpg''eof] . …lgoldt uf8L grn] klg cK7] / f] kbf{
uf8L l/hj{ / c6f] ;Dd cfpg] u/] sf 5g\Ú– pxf“n] eGg''eof] . af6f] cfof] ca df] 6/ klg cfp5 ls < ;8s cfp“bf dfq} xfdL olt v'zL 5f} + . cem To;df df] 6/ r9] / lx“8g kfof} + eg] slt v'zL x'GYof] . ;8s v'n] sf] rf/÷kf“r jif{ k''Ug} nfUof] cem} df] 6/ grNbf df] 6/ rNg] af6f] df v''§f l3;fg{' kl//x] sf] :yfgLo k"0f{ k'gn] atfpg''eof] . b"w/f;–l5NnLsf] 6–/f] Nkf xf] n] / L hf] 8\g] ;f] gfk'/ l;d] G6 vfgL kx''“r dfu{ lgdf{0f @)&)÷&! af6
z''? ul/Psf] xf] . b"w/f;b] lv /f] Nkfsf] xf] n] / L;Dd #! lsnf] ld6/ ;8s kb{5 . h;dWo] b'w/f;b] lv ;qmfd;Dd sl/a rf/ lsnf] ld6/ sfnf] kq] ug{] tof/Ldf 5 . t/ pQm ;8sdf cem} ;fj{hlgs oftfoft ;] jf ;~rfng x'g ;s] sf] 5} g . b"w/f;b] lv ;qmfd l5NnLsf] 6 x“'b} /f] Nkfsf] xf] n] / L;Dd ;8s lj:tf/sf] sfd ;lsP klg oftfoft ;] jf ;~rfng x''g g;Sbf :yfgLox? cem} k} bn / c6f] l/S;fsf] e/df af“sL $ k]hdf:
ca u'0f:t/Lo sk8fdf /]l8d]6 :s"nsf 8«];x? /fh 6]n/df=== ;Dk"0f{ :s'n, sn]hx?sf nflu u'0f:tl/o e'jf ghfg], /+u ghfg] Uof/]G6]8 sk8fx?sf] kTo]s ;fOhdf /]l8d]6 8«];x? h'Qf, df]hf 6fOa]N6 tyf sfFrf] sk8f ;'ky d"Nodf pknAw u/fOg'sf ;fy}, l;nfO{ ;DaGwL ;Dk"0f{ sfd ul/G5 .
/fh ;l6ª ;'l6ª P08 6]nl/ª ;]G6/ t'n;Lk'/ rf]s 3f]/fxL, bfª -bf];f] tnfdf_ kmf]g M )*@–%^@&&$, df]=(*%&*$!%)#
k[i7 M ^
d"No M ?= %.–
bz ca{sf] h8La'6L cnkq o'uaf] w ;dfrf/bftf af“s] , $ a} zfv . ef/tn] Sjf/] G6fOg;DaGwL gof“ gLlt nfu' u/] kl5 g] kfnaf6 lgsf;L x'g] 7"nf] dfqfsf] h8La'6L cnkq k/] sf] 5 . Joj;foLx?n] !) ca{ a9Lsf] h8La'6L cnkq k/] sf] hgfPsf 5g\ . g] kfnaf6 s/Lj *) ksf/sf h8La'6L ef/t lgsf;L eO/x] sf] lyof] . gof“ sfg'gcg';f/ @^ j6fdfq} h8La'6L ;"rLs[t ePkl5 c? h8La'6Lsf] lgsf;L /f] lsPsf] xf] . kfiff0fj] b, s'l/nf] -;tfj/_, cfdnf, kbdrfn, lr/fOtf] , cdnj] b, cltif, sfnfbfgf / l;sfsfO{nufotsf h8La'6L d+l;/b] lv lgsf;L /f] lsPsf] 5 . g] kfn
h8La'6L Joj;foL ;+3n] a'wjf/ kqsf/ ;Dd] ng ub} { af] emf] , sk'/ , bfnlrgL, sfpnf] kfp08/, s'6\ sL, /L7f, l6d'/ sf] klg j} 1flgs gfd gldNbf lgsf;L /f] lsPsf] hgfPsf] 5 . ;+3sf cWoIf df] = ofs'j cG;f/Ln] ;/sf/n] ef/t;“u pRr:t/df s'/ f gul/lb+bf h8La'6L Joj;fo g} w/f;foL ePsf] atfpg'eof] . …xfdLn] lxhf] kwfgdGqLnfO{ ;d] t e] 6] / ;d:of ;'gfPsf 5f} + . ca Psk6s ;DalGwt ljefudf s'/ f k'¥ofp“5f} + . To;kl5 klg ;d:of ;dfwfg geP cfGbf] ngdf hfg'sf] ljsNk 5} gÚ– cWoIf cG;f/Ln] eGg'eof] . ef/tn] af] 6lj?jf / ltgsf c+zsf] cfoftnfO{ Jol:yt ug{ lj?jf Sjf/] G6fOg af“sL # k]hdf:
)*@–%^@$@#
km\nf]/]G; c:ktfndf ljz]if1 8fS6/x? cfpg] ;'rgf † nfdf] ;dob]lv n'lDagL c~rn c:ktfn a'6jndf sfo{/t al/i7 sG;N6]G6 lkmlhl;og 8f= gGb' k;fb kf7s oxL a}zfv & ut] zlgaf/sf lbg km\nf]/]G; c:ktfndf cfpg'xg' ] x'bF f lgDg ;d:of ePsf lj/fdLx?n] ;Dks{ ug'x{ f]nf . 8f=gGb' k;fb kf7s 4f/f lbOg] ;]jfx? M != Uofli6«s, cN;/, ufgf]uf]nf, k]6 kf]Ng]–b'Vg] ;d:of . @= 5ftL ;DaGwL ;d:of h:t} 5ftL b'Vg], kf]Ng], l;Nsf xfGg], 5ftLdf bfu ePsf], bd ;DaGwL ;d:of . #= yfO/fO8, ;'u/ / An8k];/, ;DaGwL ;d:of . $=nfdf] ;dob]lv Hj/f] cfpg], 6fpsf] b'Vg], lb;f lk;fa ;DaGwL ;d:of . %= d'6' /f]u ;DaGwL ;d:of ePsf la/fdLx? . ;fy} a}zfv & ut] zlgaf/sf lbg g]kfnu~h d]l8sn sn]h sf]xnk'/df sfo{/t al/i7 xf8hf]gL{ tyf g;f /f]u ljz]if1 8f= klts sfsL{ km\nf]/]G; c:ktfndf cfpg'xg ' ] x'b“ f lgDg ;d:of ePsf la/fdLx?n] ;Dks{ ug'x{ f]nf . 8f=klts sfsL{åf/f lbOg] ;]jfx? M != xft v'66\ f emdemdfpg], kf]Ng], lzNsf xfGg], ;'GgLg] ;d:of . @= afy/f]u / o'/Ls P;L8sf] ;d:of . #= p7\g a:g ufxf] x'g], 9f8–sDd/ b'Vg], x8\8L lvOPsf] ;d:of . $= xftv'§f efFlrPsf], dls{Psf], /8 /fVg'kg{] jf lgsfNg' kg{] tyf ck]zg ug'k{ g{] la/fdL . kmf]g af6 klg gfd btf{ u/fpg ;lsg] 5 . kmf]g M )*@–%$)$)) ;fy} @$ ;} 306f 8f= k'ik e';fn, 8f= ;'lht >]i7 / 8f= ?hf dn]uf]åf/f cf]=lk=8L Od]/h]G;L tyf ;fdfGo zNolqmof ;]jf lbO/x]sf] hfgsf/L u/fOG5 .
km\nf]/]G; c:ktfn kf= ln= ndxL, bfª
kßf]bo klAns gd"gf df=lj= e/tk'/, bfªsf] gof“ ljBfyL{ egf{;DaGwL ;"rgf Û xfdf cfb/0fLo ;Dk"0f{ cleefjsHo"x?df gofF jif{ @)&^ sf] xflb{s d+undo z'esfdgf JoQm ub}{ gofF z}lIfs ;q @)&^ sf] nflu o; kßf]bo klAns gd"gf df=lj= e/tk'/, bfªdf cf–cfkm\gf afnaflnsfx?nfO{ gofF egf{ u/fO{ ;dofg';f/sf] cfjZos Pj+ bIf kfljlws lzIffsf] ;'cj;/ pknAw u/fpg'x'gsf] nflu ;Dk"0f{ cleefjsju{df xflb{s cg'/f]w ub{5f}+ . ;fdfGo / kfljlws u/L b'a} ksf/sf] lzIff ;j{;'ne?kdf kbfg ub}{ cfPsf] o; gd"gf ;fd'bflos dfWolds ljBfnonfO{ ;a}n] ;]jfsf] cj;/ kbfg ug'{x'g]5 eGg] xfdLn] k"0f{ ljZjf; lnPsf 5f}+ . xfdf cfsif{0fx?M != gjLgtd lzIf0f ljlw / kljlwsf] pkof]u u/L lzIf0f l;sfO ul/g] . @= ax'kfljlws ljifox? h:t}M c6f]df]jfOn Ol~hlgol/ª # jif]{, On]lS6«sn Ol~hlgol/ª # jif]{, ;fdflhs kl/rfng !* dlxg] / kfljlws wf/tkm{ sIff -( b]lv !@ ;Dd_ sDKo"6/ Ol~hlgol/ª ljifosf] k7gkf7g u/fOg] . #= dG6]Zj/Lb]lv sIff !@ ;Ddsf] k7gkf7g x'g] . $= c+u]hL / g]kfnL b'a} dfWoddf k9fO x'g] . %= Pp6f sIffdf k"j{ kfyldsdf @%÷#) hgf / cGo sIffdf $) b]lv $% hgf_ dfq ljBfyL{ /flvg] . ^= 5fq / 5fqfsf] nflu 5'§f5'§} 5fqfaf;sf] Joj:yf ul/Psf] . &= dflyNnf] txsf lzIfsx?åf/f klg cfwf/e"t txdf k7gkf7g u/fOg] . *= k'/fgf ljBfyL{x?n] @)&^.!.( ut];Dd cfkm\gf] gfd btf{ ul/;Sg' kg]{5 . (= lj1fg ljifosf] nflu cTofw'lgs kof]uzfnfsf] Joj:yf ePsf] . oftfoftsf] ;'ljwf ePsf] . !)= ul0ft kof]uzfnf / efiff kof]uzfnfsf] klg 5'§f5'§} Joj:yf ePsf] . !!= z'4 lkpg] kfgL, xl/ofnL jftfj/0f / 7"nf] v]n d}bfg ePsf] . !@= vfhf3/ -SoflG6g_ sf] ;'ljwf ljBfnoleq} pknAw ePsf] . !#= ljBfyL{d}qL jftfj/0fdf k7gkf7g u/fOg] . !$= ljBfyL{nfO{ kf]h]S6js{ / ;f];n PS;g kf]]h]S6df ;xefuL u/fOg] .
s_ kj]z k/LIff kmf/fd ljt/0fM @)&% r}t @^ ut]b]lv . v_ kj]z k/LIff M @)&^ a}zfv !) ut] laxfg !! ah]b]lv . u_ glthf ksfzgM @)&^.!.!! ut] . 3_ gofF egf{M @)&^.!.!@ ut]b]lv .
gf]6M Contestual and global learning nfO{ ljz]if ufx\otf lbOg]5 .
kwfgfWofks– 8f= s[i0f/fh 8L=;L=
kßf]bo klAns gd"gf df=lj= e/tk'/ bfª ;Dks{ g+=M )*@–%^)@!@, )*@–%^!(!#, (*%&*#$#!@ (*%&*#!(&$, (*$&*@^%(@, (*%&*#$^!@