YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 1
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 2
1ST QUARTER
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 3
YUNIT I ANG AKING SARILI MAIPAGMAMALAKI
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 4
Aralin 1: Ako ay Magalang, Dapat Tularan
Basahin at unawain ang kahulugan ng bawat salita. Talakaying ang mga tanong na may kaugnayan sa mga salita.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 5
A.
Iba’t-ibang tunog: Huni at Ingay ng hayop Ang tunog ay isang katangian ng wika. Taglay ng anumang wika ang mga
tunog na bumubuo rito. Banggitin ang ibat-ibang huni ng hayop na makikita sa larawan.
manok
bibe
kabayo
kalabaw
B. Iba’t ibang tunog: Tunog ng sasakyan Isa pa sa pinanggagalingan ng tunog ay ang mga ingay at busina ng mga sasakyan. Halina at tunghayan ang iba’t ibang uri ng sasakyan at alamin ang iba’t ibang tunog nito.
tren
ambulansiya
traysikel
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
dyip
Page 6
Aralin 2: Batang Mapagmasid, Batang Nag-iisip
TALA: Salita at kahulugan
USAPAN: Talakayan
Bingi- kapansanan na may mahina Ano-ano o walang pandinig
ang
mahahawa
mo
uoang matulungan ang isang taong nasa ganitong kalagayan?
Katamtaman – tamang-tama lang o Bakit ang katam-tamang dami nasa gitnang kalagayan;
lamang ng gagamiting bagay ang
Halimbawa: katamtaman ang puti, dapat bilhin o ubusin ng isang taas, galing at iba pa
batang matipid
Diwa – kaisipang taglay ng isang Bakit kinakailangang magising tao
ang diwa ng mga batang Pilipino?
Tandaan: Ang tunog na nanggagaling sa mga bagay, tao o hayop ay may mensaheng nais iparating. Maari rin itong magsilbing babala o hudyat. Mahalagang bigyang-pansin ang anumang tunog na narinig.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 7
Aralin 3: Tamang tawag ng pangalan, tanda ng paggalang
TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan Bakit kailangang magpulong
Pulong
–(“miting”)
–
isang ang guro at magulang?
pagtitipon upang pag-usapan ang mahalagang bagay o pangyayari
Mang – pantawag na idinugtong sa Kung hindi mo tatawaging unahan
ng
panhalan
ng “ale” at “mang” ang mga taong
matang lalaki at Aling namn mas nakatatanda sa iyo, ano ang king babae; ang mha ito ay maaaring mangyari? ginagamit
tanda
ng
paggalang.
Binibini – pantawag sa babaeng Bakit mahalagang wasto ang walang asawa o dalaga
pantawag
sa
pangalan
ng
Ginang – pantawag sa babaeng may inyong guro? asawa Ginoo – pantawag sa lalaki
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 8
Pagsasama-sama ng Pantig na Nagbibigay ng Tunog. Ang pantig ay may katumbas na tunog. Ang bawat pantig na pinagsama-sama ay makabubuo ng isang salita. Pansinin ang mga tunog mula sa mga titik na patinig ng Alpabetong Filipino. Aa Tunog: /a/
Ee Tunog: e/
Ou Tunog: /o/
Ii Tunog: /i/
Uu Tunog: /u/
Itambal ang mga pantig sa mha katinig ipang makabuo ng pantig. Pagsamahin ang nabuong pantig sa iba pang pantog. Basahin ang nabuong salita at bilangin kung ilang pantig ang bumubuo ditto. Titik Bb Tunog: /b/
Titik Kk Tunog: /k/
a – bo
= Abo
bilang ng pantig:
2
Ba – o
= Bao
bilang ng pantig:
2
i – ba – ba
= Ibaba
bilang ng pantig:
3
ba – ba - e
= Babae
bilang ng pantig:
3
a – ko
= Ako
bilang ng pantig:
2
ba – ka
= Baka
bilang ng pantig:
2
a – ba – ka
= Abaka
bilang ng pantig:
3
ka – bi –be
= Kabibe
bilang ng pantig:
3
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 9
Titik Dd Tunog: /d/
bi - da
= Bida
bilang ng pantig:
2
da – la - wa
= Dalawa
bilang ng pantig:
2
bo –de – ga
=
bilang ng pantig:
3
Tandaan: Ang pantig ay may katumbas na tunog. Ang pinagsama-samang pantig ay makabubuo ng salita.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 10
Aralin 4: Batang palabasa, karunungan ay patuloy na mahahasa
TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Kaalaman – mga bagay na natutuhan; sa Ano
ang
pagbabasa makakukuha ng maraming maraming kaalaman tulad ng iba’t ibang mga ideya mahala
kahalagahan kaalaman?
na
ng Bakit
magkaroon
ng
na makatutulong sa pagpapalawak ng maraming kaalaman? kaisipan
Kinasasabikan – kakaibang damdamin ukol Bakit dapat na kinsasabikan ang sa mga bagay, tao, panguauari, o lugar pagbabasa? na gusto o nais mong Makita o maranasan
Pinahahalagahan- isang napakagandang ugali Bilang isang mag-aaral, paano mo na tumutukoy sa oagbibigay ng oras, pahahalagahan ang pagbabasa? atensyon at pagmamahal
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 11
Pagsasama-sama ng Iba’t ibang Pantig Kapag pinagsama-sama ang iba’t ibang pantig makabubuo ng salita. Mahalagang maging tama ang pagsasama-sama ng mga pantig upang maging wasto ang salita. Ang pagkakamali sa pagsasama-sama ng pantig ay maaring magdulot ng ibang kahulugan ng salita. Basahin ang mga ito. Kulayan ng dilaw ang mga pantig na patinig at berde naman ang pinagsamang patinig at katinig.
A
Ba
Ka
I
Da
Ga
Be
E
La
No
Ni
Sa
Pe
O
Ra
U
Ya
Ti
Na
Bi
Tandaan: Mahalagang maging tama ang pagsasama-sama ng mgapantig upang maging wasto ang salita.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 12
Aralin 5: Pagsunod sa Panuto, Gawain ng Batang Matalino
Talakayin ang mga tanong na may kaugnayan sa mga salita. TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Kasapi – miyembro ng isang Ano-ano ang tungkulin ng bawat pangkat
kasapi ng isang pangkat? Anong mga karanasan ang hindi
Takdang
aralin
–
gawaing mo malilimutan sa paggawa ng
ibinibigay ng guro sa mag- iyong tak-dang aralin? aaral na maaaring isagawa sa bahay na may kinalaman sa pag-aaral; ginagawa ito upang matukoy kung natuto ang mga mag-aaral at maging handa sa gagawing
pag-aaral
kinabukasan.
Tungkulin – gawaing inaasahang Paano tutuparin ng isang batang tuparin at gampanan ng taong tulad binigyan ng tungkulin
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
moa
ng
tungkuling
ibinigay ng guro at magulang?
Page 13
Ang kambal-katinig o klaster ay pinagsamang katinig sa isang oantig ng salita. Narito ang mga halimbawa ng kambal-katinig.
Kambal-katinig
Halimbawa ng mga Salita na may Kambal-katinig
Pl
pla-to, pla-tito, planggana, pluma
Gr
gra-do, gras-ya, gra-mo, granada
Kl
kla-se, klas-ter, kli-nika, kli-ma
Pr
pres-yo, prem-yo, pru-tas
Br
bra-so, bru-tal, brus-ko
Tandaan: Ang kambal-katinig o klaster ay pinagsamang katinig sa isang pantig. Maaari itong matagpuan sa unang pantig, gitna o hulihang pantig.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 14
Aralin 6 : Batang Mabait, Maraming Kaibigan ang Lalapit
TALA: Salita at Kahulugan Kantina
–
lugar
na
masusustansiyang
USAPAN: Talakayan
bilihan
ng Ano-ano ang mga inaasahan
pagkain
sa ninyong mabibili sa kantina?
paaralan
Bakit?
Silid-aklatan – lugar na may maraming Bakit kailangang may silidaklat, pahayagan, mapa at iba pang aklatan ang mga paaralan? gamit sa pagtuturo at pag-aaral; dito mainam magpunta para magaral at magsaliksik
Punong-guro – pinuno ng paaralan; Paano
nakatutulong
ang
tagapamahala ng kaayusan ng guro, punong-guro sa mag-aaral mag-aaral, at magulang na may na tulad mo? kaugnayan
sa
usaping
pampaaralan.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 15
Pangngalan: tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop, at pook o lugar. Halimbawa:
Antdrew
mansanas
aso
talong
Aralin 7: Munting Lider
TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Libangan – mga gawain na ginagawa Anong
libangan
ang
tuwing may libreng oras na gusting-gusto mong gawin? nagdudulot ng kasiyahan Masinop- isang magandang katangian Bakit mahalagang maging na
nagpapakita
ng masinop ang isang batang
pagpapahalaga at pagtitipid sa tulad mo? mga bagay Siyudad - tinatawag ding lungsod; ang Anong mga siyudad ang isang munisipyo o bayan ay iyong narrating o gusto nagiging
siyudad
dahil
sa mong marating.
pagiging maunlad YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 16
Dalawang uri ng pangngalan 1. Pangngalang pangtangi/tiyak – ay tiyak na ngalan ng tao, bagay, hayop, o lugar. Ito ay nagsisimula sa malaking titik. 2. Pangngalang pambalana/karaniwan – ay karaniwang ngalan ng tao, bagay, hayop o lugar. Ito ay nagsisimula sa maliit na titik. Pangngalang
Pangngalang pangtangi/tiyak
pambalana/karaniwan
Tao Babae, lalaki
Liza, Marilou, Teddy, Nardo
Bayani
Jose Rizal, Melchora Aquino, Andres Bonifacio
Pangulo
Fidel Ramos, Ramon Magsaysay, Joseph Estrada
Bagay Bagay sa paaralan (pansulat) Monggol, HBW lapis, bolpen
Pook Paaralan
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Young Ji International School
Page 17
Hayop Aso
Bantay, Tin-tin, Tag-pi
Isda
Bangus, Tilapya, Dilis, Tuna
Ibong
Maya, Haribon, Agila
Pangayayari Pagdiriwang
Pasko, Bagong Taon, Araw ng mga Puso, Araw ng mga Ina
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 18
LAGUMANG PAGSUSULIT
I.Pagtambalin ang magkaparehang katawagan sa Hanay A at Hanay B. Isulat ang titik ng wastong sagot sa patlang. _____ 1.
senador
a. Lola
_____ 2.
bayaw
b. Dalaga
_____ 3.
binate
c. Gobernadora
_____ 4.
hari
d. Kumara
_____ 5.
kumpare
e. Modista
_____ 6.
gobernador
f. Ginoo
_____ 7.
tatay
g. Senadora
_____ 8.
sastre
h. Nanay
_____ 9.
binibini
i. Reyna
_____ 10. lolo
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
j. Hipag
Page 19
II. A. Isulat sa talahanayan ang tangi o tiyak na ngalan ng bawat isang salita. Pambalana
Pantangi
1. Simbahan
__________________________
2. hayop
__________________________
3. parke
__________________________
4. aklat
__________________________
5. paaralan
__________________________
B. Isulat sa talahanayan ang tangi o tiyak na ngalan ng bawat isang salita. Pantangi
Pambalana
1. America
__________________________
2. Otto
__________________________
3. Dr. Salvacion
__________________________
4. Pasko
__________________________
5. Nido
__________________________
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 20
C. Isulat sa kahon kung ang pangngalan ay pantangi o pambalana.
_______________________ 1. San Isidro _______________________ 2. aklat _______________________ 3. tinapay _______________________ 4. Jollibee _______________________ 5. Cristina
III. Bilugan ang salitang may klaster o kambal katinig sa bawat bilang. 1. braso,
bakya,
batya,
2. eksibit,
expsperimento,
3. gitna, ginto, granada,
gulay
4. pata, pilak, plake,
pula
5. kayumanggi,
krayola,
banig edad, elepante
kidlat,
kupas
6. simple,
simula,
7. pirata,
prito, pilak, patola
8. babae,
barako,
bakya,
bente
9. sentro,
sira,
sarado,
sila
10. trabaho,
sikat, sine
tirahan,
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
tatak, tela
Page 21
IV. Tukuyin kung saan nanggagaling ang bawat tunog na ibinigay sa bawat bilang. Piliin ang sagot mula sa kahon.
Pusa Tren
palaka tandang(manok) Traysikel
ibon
telepono
ambulansiya
ahas
kambing
1.
Kring…kring _________________________________
2.
Wang-wang _________________________________
3.
Ngiyaw-ngiyaw _________________________________
4.
Tik-ti-laok _________________________________
5.
Ko-kak-ko-kak _________________________________
6.
Meee-meeeee-meeee ___________________________
7.
Broooom…brroooom ____________________________
8.
Twit-twit _________________________________
9.
Tsug, tsug, tsug _________________________________
10.
Shhhh-shhhhh _________________________________
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 22
V. Piliin at bilugan ang wastong pangalan ng sumusunod na mga larawan at isulat sa patlang ang bilang ng pantig nito. a. reyna Bilang ng pantig b. harina __________ c. halina a. puno Bilang ng pantig b. paligid __________ c. bulaklak a. orasan Bilang ng pantig b. damit __________ c. kalesa a. kalsada Bilang ng pantig b. sagada __________ c. akala
a. kabayo b. palengke
Bilang ng pantig __________
c. gusali
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 23
2
nd
QUARTER
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 24
YUNIT II ANG AKING PAMILYANG PINAGMULAN, AKING YAMAN
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 25
Aralin 1: Gawain Ay Masaya Kung Pamilya Ay Magkakasama
TALA: Salita at Kahulugan
Bagoong
–
prinosesong
USAPAN: Talakayan
isda; Bakit nakapagpapasarap ang
inimbak ito nang matagal na bagoong sa mga lutuin? panahon; kadalasang sawsawan at pampadagdag ng sarap sa mga lutuing Pilipino
Bulanglang – ulam na sinabawang Ano-ano ang sangkap sa gulay; karaniwang niluluto ito pagluluto ng Bulanglang ng mga taga-katagalugan; gusto ito ng pamilyang Pilipino dahil sa magandang dulot nito sa ating kalusugan Kibal – katutubo ito na sitaw na mas Paano
nakatutulong
ang
maliit at mas maberde ang kibal sa sarap at sustansua kulay
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
ng Bulanglang?
Page 26
Kasarian Ng Pangngalan Ang pambabae –ay ginagamit para sa tiyak at karaniwang ngalan ng babae. Tiyak
Karaniwan
Dra. Rose Medina
Doktora
Angel Locsin
Aktres
Atty. Lea de Lima
abogada
Engr. Merlinda Labay
inhinyero
Aling Osang
konduktora
Aling letty
alahera
Ang panlalaki – ay ginagamit para sa tiyak at karaniwang ngalan ng lalaki. Tiyak
Karaniwan
Dr. Rommel Romero
doktora
Richard Gutierez
aktres
Atty. Juan Gualvez
abogada
Engr. Vincent Castro
inhinyero
Mang Resty
konduktora
Mang Isagani
alahera
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 27
Di Tiyak – ay mga ngalan na maaaring ang tinutukoy ay babae o lalaki. mag-aaral
kabataan
kagrupo
guro
ounsan
lider
tao
kapatid
kasamahan
bata
magulang
kamag-aral
kalaro
kausap
Walang Kasarian – ay mga ngalan ng bagay o lugar. Upuan
Lamesa
Prutas
Alahas
Gulay
Laruan
Gamit
parke
Tandaan Ang kasarian ng pangngalan ay maaaring pambabae, panlalaki, di-tiyak o walang kasarian
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 28
Aralin 2: Utos Ni Itay At Inay, Tunay Na Gabay Makabuluhang talakayan: TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Nilupak – isang kakanin mula sa Anong mga sangkap sa saging o kamoteng kahoy
pagluluto ng nilupak?
Pasalubong – anumang bagay na dala Bakit mahilig sa pasalubong ng isang tao para ibigay sa ang mga Pilipino? kanyang
pasasalubungan
o
pupuntahan Pinaltok – ginataan na bilo-bilo Paano
kaya
lutuin
ang
(malagkit) na minsan ay may pinaltok? sago at langka
Panghalip na Panao – salitang ginagamit na panghalili sa ngalan ng tao. Ilan sa mga salitang panghalili sa ngalan ng tao ay ako, ikaw, siya, kami, sila, at tayo. Ginagamit ang ako bilang panghalili sa ngalan ng taong nagsasalita. Halimbawa: 1. Ako ay Pilipino. 2. Ako ay bunso sa limang magkakapatid.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 29
Ginagamit ang ikaw pamalit sa ngalan ng mga taong nag-uusap kasama ang sarili. Halimbawa: 1. Kami ay tunay na magkakaibigan. 2. Kami ang bahala sa gawaing ibinigay ng guro. Ginagamit ang sila pamalit sa ngalan ng taong pinag-uusapan. Hallimbawa: 1. Sila ay masisipag na kasapi ng pangkat. 2. Sila ay may tungkulin na dapat tuparin. Ginagamit ang tayo sa ngalan ng mga taong nag-uusap kasama ang sarili. Halimbawa: 1. Tayong lahat ay amagiging pag-asa ng bayan. 2. Tayo ay anak ng ating mga magulang.
Tandaan: Ang panghalip panao ay mga salitang ginagamit na panghalili sa ngalan ng tao.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 30
Aralin 3: Usapang Pamilya, Ako Ay Kasama Makabuluhang talakayan: TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Baon – pera, baga, o pagkain na Anong karaniwang baon ang maaaring dala dala sa paaralan o iyong dala-dala sa paaralan. sa kahit saang lugar upang gamitin kung kinakailangan
Gastos – salaping nakalaan sa mga Bukod sa pagkain at gamit, pangangailangan
tulad
pagkain, gamit at iba pa
ng ano-ano
pa
pinagkakagastusang
ang ng
iyong pamilya?
Upa – renta o bayad sa bagay na Paano makatitipid upang ginagamit
makadagdag sa pambayd ng anumang upa?
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 31
Mga panghalip na Panturo sa Bagay at Lugar. Ang mga panghalip na ito, iyon, dito, rito, riyan, diyan at doon, roon ay ginagamit sa pagtuturo ng bagay at lugar. Ang ito, dito at rito ay ginagamit kapag ang itinuturo ay malapit sa nagsasalita. Ang iyan, diyan, at riyan ay ginagamit kapag ang itinuturo ay malapit sa kausap. Ang iyon, doon, at roon ay ginagamit kapag ang itinuturo ay parehong malayo sa nag-uusap. Ang rito, riyan at roon ay ginagamit kapag ang salitang sinusundan ay nagtatapos sa patinig. Ang dito, diyan, at doon ay maaaring gamitin sa unahan ng pangungusap at kapag salitang sinusundan ay nagtatapos sa katinig. Tandaan Ang panghalip na panturo sa bagay at lugar o pook ay ang mga panghalip na ito, iyon, iyan, ditto, rito, riyan, diyan, doon at roon.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 32
Aralin 4: May Lungkot Sa Kabila Ng Saya Makabuluhang talakayan TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Balikbayan box – padala sa kamag-anak Ano-ano ang madalas na ng mga nagtatrabahong sa ibang laman ng balikbayan box? bansa; naglalaman ito ng iba’t ibang uri ng pasalubong
Chat – pakikipag-usap sa cellphone or Bakit nakatutulong ang chat kompyuter
sa
magkakalayong
magkapamilya? Butchi – isang uri ng kakanin mula sa Bakit masarap nameryenda bigas; mayroon itong palaman na ang butchi? dinurog na matamis na munggo sa loob
Pandiwa – ay mga salitang kilos o nagpapakita ng paggalaw. Ang kilos ay maaaring ginawa na, ginagawa sa kasalukuyan, o gagawin pa lamang.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 33
Aralin 5: Payo ng Matanda, Patnubay sa Bata
TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
Lola – nanay ng iyong mga Bakit mo mahal ang iyong lola? magulang
Meryenda – pagkain sa pagitan Ano-anong
meryenda
ang
ng agahan at tanhalian, at madalas kainin ng iyong pamilya. ng tanghalian at hapunan
Pinsan – mga anak ng iyong tiyo Sino-sino ang iyong mga pinsan? at tiya.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Ilan sila sa kabuuan?
Page 34
Pananda ng Salitang Kilos Pansinin ang mga halimbawa ng pananda upang makilala ang iba’t ibang salitang kilos. Halimbawa
Halimbawa Salita
ng pananda Um-
Mga halimbawa ng pangungusap
Umalis, umayaw,
-Umawit ang pangkat kagabi
umawit, bumasa,
sa kanilang caroling.
sumayaw
-Umawit ang pangkat sa bahay na kanilang tinapatan.
ma-, na-
Matulog, maligo,
-Matutulog ako mamaya
naiyak
para hindi antukin kapag nag-aral. -Nabubuhay ang halaman kapag nadiligan ng tubig.
-in o in
Aawitin, suyuin, isipin,
Inabala ng pangkat ang
inisip, inabal, sinuyo,
maybahay.
kinatha, inaawit, inaabala i-
Iisip, iurong, ihandog,
Ihandon mo ng mga prutas
ieendorso ieenrol,
na ito sa iyong pagsimba.
iaabot iilag, iuulat,
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 35
-an
Mag-
Alagaan, upahan,
Alagaan moa ng mga
inabangan inilagan,
halaman upang maging
inisahan
masagana ang ating ani.
Mag-iisip, mag-aayos
Mag-isip kayo ng ating gagawin sa programa.
Mang, mam, at Mangahoy, mambato, man
mandaya
Tayo ay mangangahoy upang gawing uling.
Tandaan: Ang mga panlaping um, un, ma, na, mag, mang, at man ay mga pananda ng salitang kilos.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 36
Aralin 6: Bayanihan Sa Tahanan
TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan Bakit dinaraanan ng bagyo
Bagyo- kalagayan ng panahon na may an ating bansa? kasamang malakas na hangin at pagbuhos ng ulan; ang Pilipinas ay palaging dinaraaanan ng bagyo. Sa
paanong
paraan
Bayanihan – kultura ng mga Pilipino na maipamamalas ipinapakita ang pagtutulungan ng bayanihan
sa
ang tahanan,
buong pamayanan; halimbawa rito paaralan, at pamayanan sa ay ang pagbubuhat ng bahay, kasalukuyang panahon? pagtatanim, at pag-aani
Bulwagan – isang maluwag na lugar; Bakit ang bulwagan ang ditto
isinasagawa
pagtitipon
tulad
mahahalagang
ang
mga napipiling lugar tuwing may
ng
mga mga pagtitipon at kalamidad
programa
ng tulad ng bagyo?
paaralan o pamayanan
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 37
Salitang Kilos sa Larawan Ang mga salitang kilos ay makatutulong upang madaling maipaliwanag ang nais na maiparating.
Tandaan: Mahalagang matukoy ang mga iba’t ibang salitang kilos sa larawan. Nakatututlong ito upang madaling maipaliwanang ang nais na maiparating.
Aralin 7: Aking Pamilya, Sa Lipunan Ay Kasama
Makabuluhang talakayan TALA: Salita at Kahulugan
USAPAN: Talakayan
beso-beso – paraan it ng pagbati sa Ano ang ibig sabihin ng pamamagitan ng paghalik sa pagbebeso-beso? pisngi Liham – sulat
Bakit nawawala na ang liham sa kasalukuyan?
Uso – bagay tulad ng damit, gamit, Ano-anong mga uso (awit, pagkain, laruan, at iba pa na sikat sayaw, salita, kulay) ang sa tiyak na panahon
iyong alam na kasalukuyang panahon.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 38
Salitang Naglalarawan: Kulay Kulay
Salita na may Kaugnayan sa Kulay
Pula
maputi
Asul O Bughaw
maitim
Berde O Luntian
maputla
Itim
mapusyaw
Puti
matingkad
Abo
malabo
Rosal
malinaw
Ube O Lila Kayumanggi Dalandan O Kahel Dilaw
Tandaan Ang mga salitang nagsasaad ng kulay at may kaugnayan sa kulay ay mga salitang naglalarawan.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 39
LAGUMANG PAGSUSULIT
I. Bilugan ang pandiwa sa bawat pangungusap. Halibawa: Kumain kayong mabuti.
1. Pupunta sila sa kabilang ibayo. 2. Sila ay naglalagay ng basura sa trak. 3. Ako ay mag-aaral ng mabuti. 4. Nagbabasa ang mga bata ng tahimik. 5. Si nanay ay naglaba kahapon. 6. Pumunta kami sa kanyang kaarawan kanina. 7. Binasa ko ang aking aklat. 8. Sila ay naglalaro sa ilalim ng puno. 9. Nagwalis si ate sa aming bakuran. 10.Nag-aararo ang magsasaka sa bukid.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 40
II. Punan ng angkop na panghalip ang patlang batay sa pangngalan sa loob ng panaklong.
1. (Si Ana) ___________ ay matulunging bata. 2. Tinuruan (ni Ana) ___________ ang kapatid sa pag-aaral. 3. (Si Ana at ang kapatid) ___________ ay nagtutulungan upang matapos ang mga gawaing-bahay. 4. Natutuwa ang nanay ___________ (dahil sa magandang ugaling ito. 5. (Si Ana at ang kapatid) ___________ ay dapat tularan. B. Bilugan ang tamang panghalip sa loob ng panaklong.
1. (Ako, Siya, Ikaw) si Ben at gusto kong basahin ang aklat ng mga alamat. 2. (Ako, Siya, Ikaw) ang kaklase ko na lagi kong kasama. 3. Pupunta (kami, iyo, kanila) sa aklatan. 4. Basahin (mo, nila, namin) doon ang magagandang kwento at alamat. 5. (Ako, Siya, Ikaw) , gusto mo bang sumama sa amin?
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 41
III. A. Bashin ang pangungusap. Punan ng ito, iyan, o iyon ang mga patlang ayon sa itinuturo ng larawan.
1. ________ang mga iginuhit kong larawan.
2. _______ ang aking unan.
3. _______ ang aso mong nawawala.
4. _______ ang gubat
5. _______ ay pamasko ng aking ninong.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 42
B. Basahin ang usapan at isulat ang ito, iyan, oiyon. 1. “Tingnan ko ang hawak mo. Ano ba _______? Manika?” 2. “Narito ang papel mo, Andie. Kunin mo _______ sa akin?” 3. “Hayun ang tirahan nina Cel. _______ pala ang pupuntahan natin.” 4. “Halika, Obet. Lumapit ka rito. Tingnan natin _______.” 5. “ Masarap ba ang ulam sa tabi mo? _______ ay titikman ko mamaya.
C. Basahin ang pahayag. Salungguhitan ang angkop na salita na dapat gamitin. 1. “Nakita mo ba ang lumilipad na mga agilang (ito, iyan, iyon)?” 2. Meron akong krayola. Binili (ito, iyan, iyon) ni Ate.” 3. “Ang hawak mong damit ay maganda. Ang mga (ito, iyan, iyon) ang bibilhin ko.” 4. “Matibay ang sapatos kong suot. Regalo (ito, iyan, iyon) ni Kuya sa akin.” 5. “Dala ko ang bago kong CD tape. Panoorin natin (ito, iyan, iyon) ngayon.”
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 43
D. Gamitin ang salita sa pangungusap. (2 puntos bawat isa) 1. doon ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ______________________________________ 2. roon ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ______________________________________ 3. diyan ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ______________________________________ 4. dito ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ______________________________________ 5. rito ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ _____________________________________
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 44
IV. Piliin sa hanay B ang salitang naglalawan ng kulay na maaring ibigay sa pangngalang nasa hanay A. Isulat ang titik ng tamang sagot.
___ 1.
rosas
a.
Luntian
___ 2.
buhok
b.
malinaw
___ 3.
kapaligiran
c.
itim
___ 4.
talong
d.
lila
___ 5.
tubig
e.
pula
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 45
3RD QUARTER
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 46
YUNIT III KAAYA-AYANG PAMAYANAN, AKO AY KABILANG
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 47
Aralin 1: Tayo na, Biyahe Tayo!
Pang-uri – salitang naglalarawan ng katangian ng tao, hayop, bagay, pook
Anyo
Amoy
Bilang
Hugis
Kulay
Lasa
malaki
mabango
Isa
tatsulok
maitim
Matabang
manipis
mabaho
marami
bilugan
mapusyaw
Masarap
payat
mapanghi
Lima
parihaba
maputla
mapait
maganda
malansa
Iilan
bilog
pula
maasim
hugis-
bughaw
matamis
katamtaman masangsang dalawampu
tala
Tandaan: Ang pang-uri ay mga salitang naglalarawan ng katangian ng tao, hayop, bagay at pook. Ito rin ay mga salitang naglalarawan ng ating mga pandama.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 48
Aralin 2: Libangan sa Pamayanan, kay saying salihan
Ang paksang pangungusap – ay pangunahing kaisipan sa talata. Maaari itong Makita sa una, gitna, o hulihan ng talata.
Salitang naglalarawan ng katangian ng hayop, bagay, o pook sa pangungusap Katulad ng mga naunang aralin ukol sa salitang naglalarawan, mahalagang gamitin ang iba’t ibang pandama gamit ang mata, ilong, tenga, at dila upang mailarawan ang hayop, bagat, o pook.
pamato
manipi s
bilog
magaa n
taguan
Madilim
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
masikip
malayo
Page 49
aso
maamo
mabait
mabalahib o
Ang mga salitang naglalarawan – ay naglalarawan ng katangian ng tao, hayop, bagay o pook sa pangungusap. Mahalagang gamitin ang pandama upang malinawan ng wasto ang inilalarawan.
Aralin 3: Sanhi At Bunga Sa Loon Ng Pamayanan, Dapat Pakatandaan
Ang sanhi ay ukol sa pinagmulan ng isang bagay o pangyayari. Halimabawa: Bumaba ang marka ni Alan.
Ang bunga ay ukol sa resulta o kinalabasan ng bagay o mga pangyayari. Halimbawa: Hindi siya madalas mag-aral ng leksyon.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 50
Paghahambing sa katangian ng hayop, bagay, o pook Sa paghahambing, inilalarawan ang katangian ng dalawang hayop, bagay, o tao. Upang mapadali ang paghahambing, gamitin ang mga sumusunod na panlapi.
Magkasin – Halimbawa:
Magkasim – Halimbawa:
Magkasing – Halimbawa:
magkasintaas
magkasimbagal
magkasinggaling
magkasintulin
magkasimbuti
magkiasinghigpit
sin – Halimbawa:
sim – Halimbawa:
sing – Halimbawa:
sintayog
simbilis
singhigpit
sintulis
simbanayad
singhina
kasin – halimbawa:
kasim – halimbawa:
kasing – halimbawa:
kasintanda
kasimbango
kasingluma
kasintalino
kasimbaho
kasinglapit
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 51
Aralin 4: Kabutihang Itinanim, Pagpapala Ang Aanihin
Paggamit Sa Pangungusap Ng Mga Ngalan Ng Araw At Buwan Ang paggamit ng ngalan ng araw at buwan sa pangungusap ay pagsagot sa taong na kalian. Ang paggamit ng ngalan ng araw at buwan ay nagsasaad kung kalian naganap ang kilos. Pitong araw sa isang lingo 1. Linggo 2. Lunes 3. Martes 4. Miyerkules 5. Huwebes 6. Biyernes 7. Sabado
Mga Buwan sa isang Taon 1. Enero 2. Pebrero 3. Marso 4. Abril 5. Mayo
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 52
6. Hunyo 7. Hulyo 8. Agosto 9. Setyembre 10. Oktubre 11. Noyembre 12. Disyembre
Tandaan: Mahalaga ang paggamit ng mga ngalan ng araw at buwan sapagkat dito malalaman kung kailan naganap o magaganap ang kilos.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 53
Aralin 5: Mabuting Mamamayan, Dinadakila Ng Bayan
Salitang Naglalarawan ng Lugar sa pangungusap o usapan Saan – Ito ay mga salitang nagsasaad o nagsasabi ng mga lugar na pinangyarihan ng kilos. Pang-uring panlunan – ay tumutukoy sa lugar o naglalarawan ng lugar.
Halimbawa: sa palaruan
sa pahingahan
sa sinehan
sa bakuran
sa dagat
sa ilog
sa ospital
sa paaralan
sa munisipyo
sa bansa
sa pilipinas
sa simbahan
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 54
Aralin 6: Okasyon Sa Pamayanan Na Dapat Salihan
Pang-uring pamanahon – tumutukoy sa araw, oras o petsa, ito ay naglalarawan sa panahon. Sumasagot ang mga salitang ito sa tanong na kalian? Panandang
Salita ukol sa
Salita
Panahon
Buhat
Araw
Gumawa
Kapag
Bukas
Kumain
Kung
Kahapon
Naglaba
Mula
Kamakalawa
Nagtungo
Nang
Kanina
Tumakbo
Sa
Gabi
umalis
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Salitang kilos
Page 55
Araling 7: Kaunlaran Ng Pamayanan Dahil Sa Ambag Ng Mamamayan
Mga salita o katagang pang-ugnay at pangungusap (at,ay) Sa tulong ng mga salita na at o ay, napag-uugnay ang mga salita. Nakatutulong ang mga salitang at at ay upang maging buo ang diwa ng nais na sabihin o iparating.
Halimabawa: 1. Ako at ikaw ay may magagawa sa pagpapaganda ng ating kapaligiran. 2. Dahil sa pagmamahal sa kalikasan ay nagiging maunlad ang pamayanan.
Bukod sa at at ay, narito ang ilang mga salitang maaari pang gamitin upang pagugnarin ang mga salita. pati
subalit
dahil sa
saka
kung
sapagkat
o
nang
kaya
ni
palibhasa
kung ganun
maging
upang
bago
ngunit
kapag
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 56
LAGUMANG PAGSUSULIT I. Pagtambalin ang hanay A at B. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang. A
B
____1.
a. Mayo
____2.
b. Nobyembre
____3.
c. Disyembre
____4.
d. Enero
____5.
e. Hunyo
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 57
II. Lagyan ng tsek (√ ) kung magkasingkahulugan at ekis (X) kung magkasalungat ang bawat pares ng salita. 1. madilim – maliwanag
2. maluwag – malawak
3. pangit – maganda
4. sariwa – bulok
5. marumi – malinis
6. maasim – matamis
7. pandak – maliit
8. maligaya – masaya
9. matulin – mabilis
10. malayo – malapit
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 58
III.
Salungguhitan ang mga pang-abay na pamaraan.
1. Masayang binati ng guro ang mga mag-aaral.
2. Ang mga bata ay masiglang sumagot.
3. Matiyagang nagturo ng leksyon si titser.
4. Maingat niyang ipinaliwanag ang mga panuto.
5. Ang mga estudyante niya ay madaling matuto.
6. Kailangang maingat na diligan ang mga halaman.
7. Kami ay mabilis na makakaipon ng pera.
8. Dahan-dahan na sumilip sa pintuan si Marta.
9. Malugod nilang tinanggap ang bisita.
10.Tahimik na nagbasa ang mga bata.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 59
IV.
Bilugan ang pang-abay na panlunan sa bawat pangungusap.
1. Mabilis siyang tumakbo patungo sa palaruan.
2. Sa silid-aklatan magbabasa ang magkakaibigan.
3. Nagpunta sa Laguna si tatay.
4. Sa ilog maliligo ang magpinsan.
5. Si Ana ay pupunta sa Maynila.
V.
Piliin ang tamang lugar kung saan dapat maganap ang kilos sa bawat larawan. Salungguhitan ang sagot.
1.
a. sa paaralan b. sa daan c.sa palaruan d. sa parke
2.
a. sa kusina b. sa banyo c. sa kwarto d. sa silid-tulugan
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 60
3.
a. sa gusali b. sa hotel c. sa simbahan d. sa ospital
4.
a. sa bote b. sa baso c. sa tabo d. sa akwaryum
5.
a. sa daan b. sa bahay c. sa hawla d.sa ilalim ng puno
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 61
VI.
Bilugan ang mga pang-abay na pamanahon
1. Si Beth ay mag-uulat sa klase bukas.
2. Tinulungan niya kahapon ang pulubi.
3. Aawit siya sa palatuntunan sa darating na Miyerkules.
4. Sa isang buwan na darating si Ninang
5. Noon ko pa siya nakilala.
6. Tuwing gabi dumadalaw si Bernie sa kanyang kasintahan.
7. Makikita mo ang lola sa Sabado.
8. Sa Disyembre, uuwi kami sa probinsya.
9. Buwan-buwan nagpapadala ng pera si Tatay.
10.Minsan lamang pumupunta rito si Lolo.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 62
4TH QUARTER
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 63
YUNIT IV ANG AKING SARILI MAIPAGMAMALAKI
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 64
Aralin 1: LuzViMinda: Tahanan ng Magigiting na lahi
Salitang Pang-angkop Ito ang mga salitang ang pangunahing tungkulin ay ang pagsamahin ang dalawang salita, parirala or pangungusap. Ito ang nagigigng dahilan upang lalong maging magaan at madulas ang pagbigkas ng mga magkakasunod na salita o parirala. Pang-angkop na na, ng at g na – ginagamit kung ang sinusundang salita’y nagtatapos sa katinig maliban sa n Halimbawa: masipag na tao Mahal na araw magaling na bata -ng – ginagamit kung ang huling titik ng mga salita ay patinig Halimbawa: nagsasalitang mag-isa Pilipinong totoo tanging anak
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 65
 -g – ikinakabit kung ang huling titik ay katinig na n Halimbawa: bayang magiliw yamang di na ipinamahagi dahong tuluyang nalanta
Aralin 2: Kuwentong Bayan, Halina At Balikan
Pangungusap Na Pasalaysay Ang pangungusap na pasalaysay ay nagsasabi o nagbibigay ng mensahe. Nagtatapos ang pangungusap na pasalaysay gamit ang bantas na tuldok(.).
Halimbawa: 1. Ako ay Pilipino. 2. Ang Pilipinas ay mayamang bansa na dapat pang pagyamanin. 3. Kahit na murang gulang ay maaaring maging bayani.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 66
Aralin 3: Magulang Ng Ating Bayan Dapat Pakinggan
Pangungusap na Patanong Ang pangungusap na patanong ay humihingi ng impormasyon o kasagutan. Ito ay nagtatapos sa bantas na tandang pananong (?). Ito ay isang uri ng pangungusap na may layuning magtanong at nagtatapos sa bantas na tandang pananong.
Halimbawa: 1. Ano ang layunin ng pangulo nang kausapin niya ang mga mamamayan? 2. Bakit nais ng mga mamamayan na makausap ang pangulo? 3. Paano magiging maayos ang ugnayan ng pangulo at mamamayan.
Aralin 4: Makibalita, Gawaing Mabuti Ng Isang Bata
Pangungusap na Pautos at Paki-usap Ang pangungusap na pautos - ay nagsasabi o nagbibigay ng utos. Halimbawa: 1. Umuwi ka agad pagkatapos ng klase. 2. Dalhin moa ng bag mo.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 67
Ang pangungusap na paki-usap – gumagamit ng magagalang na salitang paki, maari ba at pwede ba. Ito ay nagtatapos sa bantas na tuldok (.). o tandang pananong (?).
Halimbawa: 1. Maari bang manood ng balita araw-araw? 2. Pakibukas ang telebisyon upang malaman ang bagong balita.
ARALIN 5: Halalan, Kahit Sa Murang Gulang, Dapat Malaman
Pangungusap na padamdam Ang pangungusap na padamdam – ay nagpapahayag ng masidhing damdamin dulot ng tuwa, galit, sakit, takot, gulat at iba pa. nagtatapos ang padamdam sa bantas na padamdam (!).
Halimbawa: 1. Wow! Ang galing-galing mo! 2. Naku! Kailangang ikaw ang manalo! 3. Aray! 4. Yehey! Natapos ko na rin ang takdang aralin ko!
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 68
Aralin 6: Bayani Ng Lahi, Dangal Ng Ating Lipi
Iba’t ibang uri ng Pangungusap sa Pagsasalaysay Ang pagsasalaysay ay isang paraan ng pagpapahayag. Katumbas ito ng pagkukuwento na naglalaman ng iba’t ibang ideya at impormasyon. Upang mabisa ang pagsalaysay, mahalagang gamitan ito ng iba’t ibang uri ng pangungusap. URI NG PANGUNGUSAP PASALAYSAY
PATANONG
PAUTOS/PAKIUSAP
PADAMDAM
Tuldok (.)
Tandang pananong(?)
Tuldok (.) Tandang pananong(?)
Tandang pananong (!)
Aralin 7: Galing Ng Pinoy Sa Daigdig, Yumayanig
Ang GRAPH ay representasyon ng mga datos na anyong nakaguhit (line graph), nakahanay (bar graph), larawan (picto graph), pahati sa bilog (pie graph). Sa tulong ng graph, madaling maunawaan at mabigyan kahulugan ang iba’t ibang impormasyon na nilalaman nito.
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 69
Ang MAPA ay nagpapakita ng direksyon at lokasyon ng isang lugar. Sa pamamagitan ng pagtingin sa mapa, matutukoy ang distansya ng isang lugar at iba pang impormasyon nakapaloob dito.
Pagsulat ng talata
Upang maging malinaw ang nilalaman ng balita o mga impormasyong isusulat. Siguraduhing maayos ang pagkakasulat ng talata. Ginagamit ang mga uri ng pangungusap na natalakay na sa unang bahagi ng aralin sa pagsulat ng talata.
BALITA/IMPORMASYON
Iba’t ibang layunin: magbigay-kaalaman manghikayat mang-aliw
Paggamit ng Pangungusap Pasalaysay patanong Pautos padamdam
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 70
YOUNG JI INTERNATIONAL SCHOOL/COLLEGE
Page 71