Soren kierkegaard kahkaha benden yana

yorum çünkü Sokrates’in K santhippe’nin sadakatiyle özellikle ilgi­ lendiğini, hatta daha da kötüsü onu gözetlediğini hayal bile etm ek esasen Sokratesçe olmazdı. K anaatim ce, A tin a’daki en çirkin adamı en yakışıklıya çeviren o ince tebessüm ilk defa bir kahkaha tufanı­ na dönüşürdü. Bazen Sokrates’le dalga geçm ekten hoşlanan Aristo phanes’in neden onu sahneye fırlatıp, ‘N erede o kadın? nerede?

Söyleyin de öldüreyim ,’ -y a n i K santhippe, sadakatsiz K santhippediye bağırtm ayı düşünm em iş olm ası anlaşılır gibi değil. Sokrates’in boynuzlanıp boynuzlanm am asm ın gerçekten bir önem i yok. K sant­ h ip p e’nin bu bakım dan yapacağı her şey boşa zahm ettir, insanın ce­ binde parm aklarını şıklatm ası gibi bir şey, Sokrates de yine aynı en­ telektüel kahram an olarak kalır, başında boynuzlar olsa bile. Fakat kıskanm ası, K santhippe’yi öldürm ek istem esi -ey v ah , eyvah, o za­ m an K santhippe koca Y unan devleti gibi onun üzerinde bir güce sa­ hip olurdu ve ölüm cezası Sokrates’i gülünç yapm azdı. D olayısıyla boynuzlu kişi karısıyla olan ilişkisinde kom iktir, fakat öteki erkek­ lerle olan ilişkisinde trajik görülebilir. B una en güzel örnek İspan­ y o lla rın nam us anlayışıdır. Fakat buradaki trajik unsur tem el ola­ rak şudur, incinm iş koca ödeşem ez, çektiği ıstırabın anlam ı yoktur - b u kadarı da zaten yeterince korkunç. B ir kadım vurm ak, onu dü­ elloya çağırm ak, onu aşağılam ak, zavallı adam ı daha da gülünç du­ rum a düşürür; çünkü kadın zayıf cinstir. Bu yaklaşım her yerde öne sürülür ve her şeyi karıştırır. E ğer kadın m uhteşem bir şey yaparsa bir erkekten daha fazla hayran kalınır, çünkü insanlar bunu ondan hiç beklem ezler; eğer kadın aldatılırsa bütün m erham et ondan yana­ dır, oysa bir erkek aldatılınca, insanlar yanındayken biraz anlayış, biraz sabır gösterir, gidince de arkasından gülerler.

Bu yüzden geç kalm adan kadını latife olarak görm ekte yarar var. Y aşanacak eğlencenin eşi benzeri yok. Kişi kadını sabit bir ni­ celik olarak görsün, kendisini de nispi bir nicelik haline getirsin.

Söylediği hiçbir şeyin aksi iddia edilm esin, bu onun işine yarar an­ cak. K adına birazcık karşı çıkıldığında, ciddi konuşacak olursak, sırf kendine sınırlar koyam adığından dolayı hava atar. Söylediği hiçbir şeyden kuşku duyulm asın, her kelim esine inanılsın. Saadet sarhoşluğuyla kendinden geçm iş gözlerle bakarak, tapınanlarm naz­