YDSB BÜLTEN‹
HABER-YORUM
TÜM BEL-SEN ‹stanbul 1 No’lu fiube Baflkan› Kadri KILICI sürgün edildi! TÜM BEL-SEN ‹stanbul 1 no’lu fiube Baflkan› Kadri KILICI, 12 Eylül’de yap›lan referandumun ertesi günü (13 Eylül 2010) Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu’na sürgün edildi. Konuya iliflkin 17 Eylül’de Fatih Belediyesi önünde yap›lan bas›n aç›klamas›nda s›k s›k, “Sürgünler geri al›ns›n”, “Bask›lar, sürgünler bizi y›ld›ramaz” sloganlar› at›ld›. Sendika üyeleri ve destekçi kurumlar ad›na bas›n aç›klamas›n› TÜM BEL-SEN Genel Baflkan› Vicdan Baykara yapt›. Baykara, “Eminönü Belediyesi’nin kat›l›m›yla 700’e ç›kan çal›flan say›s›na karfl›l›k, 18 olan servis say›s›, artt›r›lmas› gerekirken, 4’e düflürülerek kamu emekçileri ma¤dur edilmifltir. Zab›ta kadrosunda çal›flt›r›lan arkadafllar›n çal›flma koflullar› zorlaflt›r›lm›fl, can güvenlikleri olmayacak bir flekilde, gece yar›lar›na kadar sokaklarda sald›r›ya maruz kalacak yerlerde görevlendirme yap›lm›flt›r. Mühendisler, kadrosu d›fl›nda pazarda vas›fs›z bir çal›flan gibi görevlendirilmifltir.”
K›l›c›’ya yap›lan gözda¤›d›r Fatih Belediyesi’nde yaflanan s›k›nt›lara müdahale etti¤i, sendikaya bildirdi¤i için K›l›c›’n›n sald›r›lara maruz kald›¤›n› dile getiren Baykara, bu bask›lar›n temelde sendikaya, sendikal mücadeleye yönelik yap›lm›fl bir sald›r› oldu¤unu ifade etti. Baykara’n›n ard›ndan söz alan KESK Genel Sekreteri Emir Ali fiimflek, K›l›c›’ya yap›lan›n sadece bir görevlendirilme olmad›¤›n› belirterek: “Böyle uygulamalarla da yandafl sendikalar güçlendirilmektedir.” dedi.
Mücadele sürecek fiimflek’ten sonra söz alan K›l›c› ise: “Yaflam›n her alan›nda AKP’nin antidemokratik uygulamalar› ile karfl› karfl›yay›z. Bu sürgünü yapanlar flunu bilmeli ki mücadeleyi asla engelleyemeyecekler. Mücadelemizin artaca¤›n› iyi bilmelidirler.” Aç›klamaya, KESK, D‹SK, BDP, ESP, EMEP temsilcilerinin yan› s›ra Demokratik Haklar Federasyonu ve ‹stanbul fiubeler Platformu da destek verdi.
Parmak izi uygulamas› bafllat›lmak isteniyor KILICI’n›n sürgün edilmesinden hemen sonra belediye bünyesinde çal›flanlara yap›lan bildirimlerle parmak izi toplan›lmaya baflland›. ‹fle girifl ve ç›k›fllarda parmak izi uygulamas›n›n bafllat›lmak istenmesi üzerine harekete geçen fiube Yöneticileri bunun Anayasa ve ‹nsan Haklar›na ayk›r› oldu¤unu, en son Hatay ‹dare Mahkemesinin Tar›m ‹l Müdürlü¤ü personelinin ifle gelifl ve gidiflte parmak izi vermesi uygulamas›n› yasalara ve insan haklar›na ayk›r› oldu¤u gerekçesiyle iptal etti¤ini ifade ettiler. Bu sürece iliflkin yasal sürecin bafllat›ld›¤› belirtilmektedir.
1
KARDELEN YAYIMCILIK ÖZEL SAYI, KASIM 2010/1 Sahibi ve Yazıişleri Müdürü: Ferda Baş Mahmut Şevketpaşa Mah. Sivas Sok. No:2 Kat:3 Okmeydanı/İSTANBUL Baskı: Yön Matbaacılık Davutpaşa Cad. Güven Sanayi Sitesi 75/2 B Blok Kat:1 Topkapı/İstanbul
GÜNCEL
YDSB BÜLTEN‹
Sald›r›lar örgütlü mücadeleyle gö¤üslenebilir nin peflinden kofluflturmak olarak tan›mlan›yor. Her tarihi dönemin kendine has zorluklar› vard›r. Sermaye geçici de olsa bunu baflarabilmifl duAncak içinden geçti¤imiz dönem gerçekten de iflçi rumda; ancak bu durumun böyle gitmeyece¤i ve emekçiler için zor bir dönemdir. T›pk› kapitaBiz ortadad›r. Tarihsel süreçler güçler dengesine lizmin ilk evresinde oldu¤u gibi zora ve talana iflçiler geba¤l› olarak de¤iflime aç›kt›r. Yeniyle eskidayal› azg›n bir sömürü biçimiyle karfl› karfl›lece¤imizi biznin, iyiyle kötünün, güçlüyle güçsüzün çayay›z. Büyük patronlar›n sermayelerine serleri her defas›nda t›flmas› devam ediyor. maye katt›¤›, iflçi ve emekçilerin ise daha Andaki durumda patronlar bütün kuda yoksullaflt›¤› bir dönem. Günde 8 saat yaln›z b›rakan senrum ve kurulufllar›yla örgütlü ve güçlüçal›flma kural›n›n kalkt›¤›, cumartesilerin dika a¤alar›n›n eline dürler, onun için süreç onlar›n lehine iflifl günü oldu¤u, yar›m gün çal›flma, ücb›rakmamal›, kendi öz liyor. Toplumdaki tüm zenginlikleri al›n retsiz izinlerin ço¤ald›¤›, baflta tekstil ifl örgütlülü¤ümüzü yaratteriyle biriktiren, üreten iflçiler ise; bu kolunda olmak üzere çocuk ve kad›nlamal›y›z. Örgütlülük sadegücünü örgütlülü¤e çevirip kontrol alt›r›n 12-14 saat çal›flt›r›ld›¤› ve en önemce herkesin kendi iflyerlena alamad›klar›ndan olumsuz süreç lisi de ifl güvencesinin kalmad›¤› bir döriyle s›n›rl› kalmamal›, didevam ediyor. nem. Ve süreç gösteriyor ki sermaye, ¤er iflyerlerindeki direniflTarih defalarca göstermifltir ki iflçi bundan sonraki dönemde daha da azler, grevler, hak alma ve emekçilerin en az›ndan süreci durg›nlaflacak ve dizginlerinden boflalan durabilme gücü vard›r. Bunun için iflçikâr h›rs›yla iflçi ve emekçilerin boynuna mücadeleleri ile birlefllerin haklar› için örgütlenmeleri gerekibinmeye devam edecektir. melidir. Unutmamal›y›z yor. Fabrikalarda, iflyerlerinde örgütlü“Yap›lan araflt›rmalara göre dört kifliki kal›c› kazan›mlar lü¤ü belirli bir düzeye getirdikten sonra lik bir ailenin açl›k s›n›r› 800 TL, yoksulancak iflçilerin s›n›f ilk elden sendikalaflmaya gitmek ve örgütluk s›n›r› ise 2600 TL’dir.” deniyor; ama olarak, ortak harelülü¤ü her alanda büyütmek gerekiyor. sermaye yetkilileri asgari ücreti 599 TL olaket etmeleriyle Her ne kadar yasalarda iflçilerin sendikalaflrak belirlediler. Yoksulluk s›n›r› olarak belirelde edilir. ma hakk› yaz›l› olsa da patronlar bu hakk› talenen miktar ise çok az say›da ailenin evine gin›mad›¤› ortada. Sendikalaflmaya öncülük riyor. Demek ki ücretler s›rf iflçilerin ölmemesi edenlerin ifline son verilmesi son y›llar›n ifl davaiçin belirleniyor. lar›n›n ana konusu. Bugün ülkemizde 15-20 milyon civar›nda iflsiz var. Direnen iflçilerin büyük bir k›sm›n›n fiili ve hukuki kaSermaye sahipleri b›rak›n iflsizli¤i çözmeyi bu durumu çal›flan iflçilere karfl› kullanman›n farkl› yollar›n› da bulmufl zan›mlar elde etti¤i bir gerçek; ancak bu direnifller tek tek durumdad›r. ‹flçilerin her hak arama mücadelesinde: “Ha- iflyerlerini afl›p kal›c› kazan›mlara dönüflemiyor. Elde edilinize flükredin, bunu bulamayanlar da var, yerinizde ol- len kazan›mlarda geriye dönüfller yaflan›yor. Bütün bunmak isteyen milyonlarca iflsiz var.” diyerek tehdit savur- lar gösteriyor ki mücadeleyi bafllatmak ne kadar önemliyse bu konuda sab›rl› ve ›srarc› olmak da bir o kadar maktan geri durmuyorlar. Devlet ise patronlara hizmette s›n›r tan›m›yor. Bütçe- önemli hale geliyor. Demek ki sendikalaflmak da bir yerden sonra yetmemeden verilen teflvikler, krediler yetmiyormufl gibi bir de çal›flanlardan kesilen iflsizlik fonu paralar› sermayeye peflkefl ye bafll›yor. Biz iflçiler gelece¤imizi bizleri her defas›nda yalçekiliyor. fiimdiye kadar biriken toplumsal zenginlikler n›z b›rakan sendika a¤alar›n›n eline b›rakmamal›, kendi öz örgütlülü¤ümüzü yaratmal›y›z. Örgütlülük sadece herkesin özellefltirme yoluyla özel kiflilere devrediliyor. Ülke yönetimini ellerinde bulunduranlar tüm yasal ve kendi iflyerleriyle s›n›rl› kalmamal›, di¤er iflyerlerindeki direanayasal düzenlemeleri, çal›flma koflullar›n› buna göre dü- nifller, grevler, hak alma mücadeleleri ile birleflmelidir. Çünkü unutmamal›y›z ki kal›c› kazan›mlar ancak iflçizenleyerek devletin yap›land›r›lmas› projesini h›zland›r›rken iflçilere düflen; onlar›n ald›¤› kararlara uymak, gündemleri- lerin s›n›f olarak, ortak hareket etmeleriyle elde edilir.
21
YDSB BÜLTEN‹
ÜLKEDEN EMEK HABERLER
Kuran çarps›n sendikal› de¤ilim! Merkezi ‹stanbul Rami'de bulunan Çizmeci G›da'n›n Gebze Güzeller Organize Sanayi Sitesi'ndeki emekçiler sendikaya üye olunca iflten ç›kart›ld›. Kur’an-› Kerim üzerine sendikaya üye olup olmad›klar› konusunda iflçilerin yemin etmeleri istenen Çizmeci G›da’da emekçilerin yüzde 58’i sendika üyesi olunca 30 civar›nda iflçi iflten ç›kar›ld›. Sendikan›n yetki almas› için gerekli ço¤unlu¤u sa¤layan iflçiler bir taraftan gerekli evraklar› Çal›flma Bakanl›¤›’na ulaflt›r›rken iflten at›lmalara k›zan sendika üyesi olmayan iflçiler de sendikaya üyeli¤ini yapt›rd›. Lüleburgaz’da TEKEL iflçilerine destek amaçl› düzenlenen bas›n aç›klamas›na kat›lan Turgut Düflova, Enver Turan ve Raif Arda’ya 2911 say›l› toplant› ve gösteri yürüyüflleri kanununa muhalefet etti¤i gerekçesiyle 18 ay hapis cezas› verildi. Cezalar ertelendi. 5 y›l süreyle denetim uygulanmas›na karar verildi.
Bir tafleron firmada, Paflabahçe Devlet Hastanesinde çal›fl›rken firman›n dayatt›¤› sözleflmeyi imzalamad›¤› ve sendikal çal›flma yapt›¤› için iflten at›lan Türkan Albayrak tüm zorluklara ra¤men direnifle devam ediyor. Ayr›ca Albayrak ifle iade istemli dava da açm›fl bulunuyor.
Türk Harb-‹fl sendikas›, ‹ncirlik, Ankara ve ‹zmir’de bulunan yabanc› askeri iflyerlerinde yürütülen T‹S’lerde anlaflma sa¤lanamad›¤› için grev karar› ald›. 60 gün sonra anlaflma sa¤lanamazsa greve gidilece¤i aç›kland›. Anlaflmama konular›; ücret zamm›, çal›flanlar›n ikramiyelerinin kald›r›lmas› teklifi (patronlar taraf›ndan), patronun sendikaya üye olmayanlardan dayan›flma aidat›n›n al›nmamas› teklifi, çal›flanlar›n ifl sözleflmelerinde görev tan›mlamas› yap›lmamas› gibi konular.
‹GDAfi iflçileri Kadir Topbafl'› uyard›: Tes-‹fl Sendikas›'na üye iflçiler, sat›lmas› planlanan ‹GDAfi için ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi'ne yürüdü, "‹GDAfi özelleflmeyecek" diyen Belediye Baflkan› Topbafl'› sözünde durmaya ça¤›rd›. Tes-‹fl üyesi yüzlerce iflçi vuvuzela ve düdük çalarak "Topbafl istifa", "‹GDAfi'› satan› biz de satar›z", "‹fl, ekmek yoksa bar›fl da yok!" sloganlar›yla Fatih Park›'ndan Saraçhane'deki belediyeye yürüdü.
3
2. TEKEL direnifli: 78 günlük Ankara direniflinden sonra eylemlerini b›rakan TEKEL iflçileri 4-C yi kabul edenlerin bile ifle bafllat›lmad›¤›n›, sendikalar› Tek G›da-‹fl’in ald›¤› kararlar›n arkas›nda durmad›¤›n› belirttiler. Çeflitli illerden ‹stanbul’daki sendikalar›n›n genel merkezi önünde kamp kurdular. Sendika baflkan› ile görüflmek isteyen iflçiler sendikalar›n iste¤i üzerine polis taraf›ndan içeriye al›nmad›lar.
DÜNYADAN EMEK HABERLER AVRUPA Avrupa Sendikalar Birli¤i Konfederasyonu (ETUC)’un ald›¤› eylem günü karar› nedeniyle düzenlenen gösterilerin en büyü¤ü Brüksel’de oldu. 30 Ülkeden 100 bin emekçi eyleme kat›ld›. Eylemler krizin faturas›n› iflçi ve emekçilerin s›rt›na yüklemek isteyen sermayedarlara karfl› yap›ld›. Kapitalizmin krizi Avrupa çap›nda milyonlarca iflçinin iflsiz kalmas›na neden oldu. Hükümetler bunu f›rsat bilerek emeklilik yafl›n› yükseltiyor, kemer s›kma politikalar›, ücret dondurma hatta düflürme uygulamalar› yap›l›yor. FRANSA Fransa hükümeti emeklilik yafl›n› 60’tan 62’e ç›karmak için giriflimlerde bulundu. Bunun üzerine Fransa’da çok say›da sendikan›n ortak ça¤r›s›yla milyonlarca iflçi ve emekçi soka¤a ç›kt›. Gerçeklefltirilen grevler nedeniyle ulafl›m, e¤itim, turizm, petrol baflta olmak üzere birçok iflkolu faaliyetlerini durdurmak zorunda kald›. Tarihi Eifel kulesine "Grev var" yaz›s› as›l›rken, birçok turistik merkez kapal› kald›.Demiryollar›, metrolar ve havalimanlar›nda hizmetler büyük oranda durdu. Son genel grevin en dikkat çekici yönlerinden biri ise 400'e yak›n lisede ö¤rencilerin barikatlar kurarak dersleri engellemeleri ve sokak gösterilerine genifl kat›l›m› oldu. Baz› gazeteler bu durumu "68 ruhu geri geliyor" yorumuyla karfl›lad›. YUNAN‹STAN Ekonomik krizin faturas›n› halk›n s›rt›na yüklenmeye çal›fl›ld›¤› Yunanistan’da halk son alt› ayda alt›nc› genel grevi yapt›. Emeklilik yafl›n›n 65’e ç›kar›lmas›na karfl› 8 Temmuz’da Yunanistan Kamu Çal›flanlar› Konfederasyonu (ADEDY), ‹flçi Sendikalar› Federasyonu (GSEE) ve Mücadeleci ‹flçi Kollar› Birli¤i (PAME)’nin ortak ça¤r›s›yla özel sektör çal›flanlar›n›n; avukat, doktor, banka, belediye çal›flanlar›n›n kat›ld›¤› 1 günlük genel grev yap›ld›. Genel grev hava, kara ve deniz ulafl›m›nda, devlet dairelerinde, bas›nda, acil servis hariç sa¤l›kta etkili oldu. VENEZUELLA Venezüella’da sendikac›lara karfl› silahl› sald›r›lar art›yor. Son 3 y›lda öldürülen sendikac› say›s› 8’e ulaflt›. En son 2 sendikac› silahla vurularak öldürülmesi üzerine Ulusal ‹flçi Sendikalar› (UNETE) ülke çap›nda eylemler düzenleme karar› ald›. Sendikac› cinayetlerinin en çok ifllendi¤i ülke Kolombiya. Son 25 y›lda 3 bin sendikac› öldü, 3 milyon sendika-
YDSB BÜLTEN‹
l› iflçi say›s› 800 binlere düfltü. Kolombiya’da paramiliter çeteler taraf›ndan devlet destekli olarak solcu ve sendikac›lara karfl› kanl› eylemler yap›l›yor. ‹SPANYA ‹spanya’da 10 milyon iflçi 1 günlük grev yapt›. Madrid’de iflçiler banka ve dükkanlara topluca girerek izdiham yarat›p, çal›flmay› engellediler. Yeralt›nda grev var. fiili'de yerin alt›nda yaflam mücadelesi veren 33 madenci gibi ‹spanya'da da 52 madenci, yerin yüzlerce metre alt›nda bekleyiflini sürdürüyor. Ancak ‹spanyol madencileri fiili'deki meslektafllar›ndan ay›ran, yerin 500 metre alt›nda kendi istekleriyle bekliyor olmalar›. 52 madenci, ülkenin Kuzey Palencia bölgesinde bulunan Guardo kentindeki bir kömür madeninde 11 gündür grev yap›yor. Madenciler, maafllar›n› alamad›klar› gerekçesiyle yeryüzüne hiç ç›kmadan oturma eylemlerini sürdürüyor. KAMBOÇYA Kamboçya’da tekstil iflçileri, kölelik koflullar›nda çal›flt›r›lmaya isyan etti. Ço¤unlu¤unu kad›nlar›n oluflturdu¤u onbinlerce iflçi soka¤a ç›karak adil bir ücret talebinde bulundu. HONDURAS Honduras’ta bir ayakkab› fabrikas›na silahl› bask›n düzelendi, 18 iflçi katledildi. Polis yetkilileri olay› uyuflturucu çetelerine ba¤lamaya çal›fl›rken, insan haklar› kurulufllar› bu aç›klamay› kabul etmedi. Honduras’ta darbeci hükümet geçmiflteki kazan›mlar› korumaya çal›flanlar› katlederek tasfiyeyi amaçlamakta. Kooperatifleri silah zoruyla da¤›t›yor, yine topraks›z köylülerin iflgal etti¤i topraklar zorla geri al›n›yor. Honduras hükümeti halk üzerinde terör estiriyor. fi‹L‹ fiili'de 69 gün madende mahsur kalan 33 madenci yeryüzüne ç›kar›ld›. ‹flçilerden birinin söyledikleri medyaya ve devlete net bir dersti: "Bize y›ld›z muamelesi yapmay›n. Biz iflçiyiz ve çal›flmaya devam edece¤iz. ‹flçilerin sa¤l›¤› ve güvenli¤i garanti alt›na al›nmal›" Madenciler 5 A¤ustos'tan bu yana yeralt›nda mahsur halde ve yerin 700 metre alt ›ndaki korunakl› bir bölmede bar›nm›flt›.41 gün süren kaz› çal›flmalar›n›n ard›ndan, mühendisler geçen cumartesi sabah› tüneli madencilerin bulundu¤u bölmeye kadar uzatm›flt›. Metalden yap›lan ç›k›fl kapsülüyle 622 metrelik kuyudan her bir madencinin ç›k›fl› yaklafl›k yar›m saat sürdü.
4
YDSB BÜLTEN‹
İŞÇİ HAKLARI
‹fiE BAfiLARKEN D‹KKAT ED‹LECEK HUSUSLAR Patronun iflçiyi kendisini flikâyet etti¤i veya dava açt›¤› için iflten ç›karmaya hakk› yoktur. Ancak bunu yaparsa, iflçi dava açar, iflveren bu "kötü niyetli" davran›fl› nedeniyle iflçiye di¤er yasal haklar›n›n (k›dem, ihbar tazminat›, varsa ikramiyesi) yan›nda ihbar tazminat›n›n 3 kat› kadar da "kötü niyet tazminat›" ödemek zorunda kal›r. ‹flçi ile iflveren aras›ndaki ifl iliflkisi, iflçinin patronun talimatlar› do¤rultusunda ve bir ücret karfl›l›¤›nda ifl yapma yükümü alt›na girmesi ile kurulmufl olur. Asl›nda e¤er ifl iliflkisi 1 y›ldan fazla süreyi kapsayacaksa o ifl sözleflmesinin yaz›l› yap›lmas› gerekmektedir. Ancak iflçi ifle bafllarken yaz›l› bir sözleflme yap›lmam›flsa bile bu durum, arada bir ifl sözleflmesi olmad›¤› anlam›na gelmez. E¤er iflçi ifle bafllarken yaz›l› bir sözleflme imzalamas› isteniyorsa, bu sözleflme dikkatlice okunmal›, iflçinin haklar›n›n neler oldu¤u incelenmeli, iflçinin aleyhine düzenlemeler olup olmad›¤› kontrol edilmeli. ‹mzalanan her bir belgenin bir örne¤i muhakkak iflverenden al›nmal›. Yaz›l› bir ifl sözleflmesinde iflyerinin unvan ve adresi, iflçinin ad›/soyad› ve adresi, çal›flma konusu/görev tan›m›, taraflar›n hak ve yükümlülükleri, ücret/ücret ödeme dönemi, günlük/haftal›k çal›flma süresi, sözleflme belirli süreli ise süresi, sözleflmenin feshi ve sonuçlar›, varsa ceza flart, tebligat adresi ve bazen de bir anlaflmazl›k halinde hangi mahkemenin yetkili oldu¤u bulunur. Bir iflte çal›flan iflçinin sigortas›n›n yap›lmas› kanuni bir zorunluluktur. Genelde iflçiler SSK’ya ba¤l›d›rlar. SSK iflçilerden ve patrondan prim toplar ve bu primler karfl›l›¤›nda da iflçilerin sigorta ihtiyaçlar›n› karfl›lar. Dolay›s›yla SSK asl›nda iflçilerin kendi paras›yla kurulmufl bir kurumdur. Patronun iflçinin sigorta kayd›n› yapt›r›p yapt›rmad›¤›n› kontrol etmek çok önemlidir. Normalde partonun iflçinin ifle bafllamas›ndan 1 gün önce ba¤l› bulundu¤u sigorta kurumuna, iflçinin imzas›n›n bulundu¤u bir ifle girifl belgesi ile bildirim yapmas› gerekmektedir. SSK’n›n al›nd› kafleli bu formun bir örne¤inin de patron taraf›ndan iflçiye verilmesi zorunludur. Ancak partonlar genelde prim ödememek ve böylece kâr elde etmek için iflçinin sigorta kayd›n› yapmamaktad›r. Bu nedenle ifle bafllayan iflçi de 1 ay içinde iflyerinin ba¤l› bulundu¤u SSK bölge müdürlü¤üne “Ben flu iflyerinde çal›flmaya
5
bafllad›m.” diye bildirebilirler. Patronlar bazen de “2-3 ay bir deneyelim sonra sigortan› yapar›z.” derler. Ancak deneme süreli de olsa iflçi çal›flmaya bafllad›¤› andan itibaren sigortas›n›n yap›lmas› zorunludur. Patronlar her ay bir önceki ay›n sigorta bildirgesini SSK’ya verip paras›n› ödemek zorundalar. Ödenen primlerin kimlere ait oldu¤u da bu bildirgede yaz›l›d›r. ‹flveren bu bildirgeyi görünür bir yere asmak zorundad›r. ‹flçi gidip oradan bakabilir. Ya da iflçi Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›’n›n www.calisma.gov.tr internet adresinden sigorta sicil numaras›n› girerek sigortas›n›n yap›l›p yap›lmad›¤›n›, primlerinin ödenip ödenmedi¤ini görebilir. Di¤er taraftan patronlar yine az prim ödeyip kâr etmek için iflçinin sigortas›n› gerçekten ald›¤› ücret üzerinden de¤il de daha düflük ücret üzerinden yapabilir. Bu durum en az sigortas›z çal›flmak kadar zararl›d›r iflçi için. Çünkü iflçinin ücretinin düflük gösterilmesi demek iflçinin k›dem ve ihbar tazminatlar›n›n, iflsizlik ödene¤inin ve emekli olmas› halinde alaca¤› emekli maafl›n›n da düflük olmas› demektir. Bu nedenle iflçi bu durumu ö¤renir ö¤renmez Bölge Çal›flma Müdürlü¤ü’ne ve SSK Bölge Müdürlü¤ü’ne flikâyette bulunmal›. Bu durumda ifl müfettiflleri gelerek iflyerinde teftifl yaparak eksikli¤in giderilmesine karar verirler. Bu durumda iflçinin di¤er çal›flan arkadafllar›n› da tan›k göstermesi yani sonuç olarak iflçilerin birlikte hareket etmeleri çok önemlidir. E¤er ifl müfettiflleri patrondan yana davran›rlarsa, iflçinin çal›flt›¤› süreyi ve gerçek ücretinin tespit edilip eksik primlerinin ödenmesi için dava açma hakk› vard›r. Patronun iflçiyi kendisini flikâyet etti¤i veya dava açt›¤› için iflten ç›karmaya hakk› yoktur. Ancak bunu yaparsa, iflçi dava açar, iflveren bu "kötü niyetli" davran›fl› nedeniyle iflçiye di¤er yasal haklar›n›n (k›dem, ihbar tazminat› varsa ikramiyesi) yan›nda ihbar tazminat›n›n 3 kat› kadar da"kötü niyet tazminat›" ödemek zorunda kal›r.
EĞİTİM / GÜNCEL E⁄‹T‹M Toplum ve ‹flçiler ‹nsanlar, yaflayabilmek için baz› temel ihtiyaçlar›n› karfl›lamak zorundad›rlar. Bu ifl için tabiatta bulunan maddi varl›klar› ihtiyaçlar› do¤rultusunda de¤ifltirir, dönüfltürür ve kullan›rlar. Günümüz dünyas›nda art›k s›rf ihtiyaç için de¤il, sat›p para kazanmak için çaba harcan›yor. Hem ihtiyaç hem de para kazanmak için yap›lan ürüne MAL deniyor. Mallar› ç›karmaya ise ÜRET‹M. Ürünün sat›fla ç›kar›lmas›na kadar geçen süreye de ÜRET‹M SÜREC‹ ad› veriliyor. Mallar›n meydana gelebilmesi için üç fleye ihtiyaç vard›r: Birincisi; ifl aletleri, araç gereç ve do¤al kaynaklar(maden, toprak, su gibi.). Bunlar ÜRET‹M ARAÇLARI’d›r. ‹kincisi; ‹nsan gücü, yani ücret karfl›l›¤› çal›flacak iflçiler. Üçüncüsü; üretim tecrübesi, kuflaktan kufla¤a aktar›lan üretim bilgisi, ifl aletleri kullanma becerisi, ifl al›flkanl›¤›. Bütün bunlar yani üretim araçlar›, insan gücü ve ifl tecrübesinin toplam›na ÜRET‹C‹ GÜÇLER deniyor. Üretim yap›l›rken insanlar aras›nda kurulan iliflkiler de ÜRET‹M ‹L‹fiK‹LER‹ ad›n› al›yor. Dünya genelinde hâkim olan sistemde -buna kapitalist sistem deniyor- üretim araçlar›na sahip olan ve toplumsal zenginli¤i kontrol eden PATRONLAR’d›r. ‹fl gücünden baflka sataca¤› bir fleyleri olmayanlar da ‹fiÇ‹LER’D‹R. ‹flçiler kendilerinin ve ailelerinin geçimini sa¤lamak için patronlar›n fabrikalar›nda çal›flmak zorundad›rlar. Patronlar da buna karfl›l›k servet sahibi olabilmek için iflçi çal›flt›rmak durumundad›rlar. Hayatta kullan›lan tüm zenginlikleri üretenler iflçilerdir. Onlar›n ürettikleri üzerinden servet sahibi olanlar ise zenginlerdir. Dolay›s›yla iflçilerle patronlar›n menfaatleri birbirine z›tt›r. Aralar›nda sürekli bir çat›flma vard›r. ‹flte günümüz dünyas›nda iflçiler böyle bir toplumda yafl›yor.
YDSB BÜLTEN‹
Kazan›mla Sonuçlanan Direnifller! Azim kargo iflçileri sendikaya üye olduklar› için iflten at›lm›flt›. 251 günlük direnifl sonucunda tüm iflçiler ifllerine geri döndü.
Faurecia Polifleks firmas›, iflçileri, T‹S imzalad›ktan bir ay sonra Petrol ‹fl üyelerini iflten att›. ‹flçilerin direnifli sonucu 11 iflçi geri al›nd›.
Gebze’deki Çel-Mer Endüstri A.fi fabrikas› 23 iflçiyi iflten att›. ‹flçilerin fabrikay› iflgal etmesi sonucu patronla D‹SK aras›nda yap›lan görüflme sonucu 12 iflçi ifle geri al›nd›. Patron sendikay› tan›mak zorunda kald›.
Yeflil Kundura patronlar› 3 kad›n iflçiyi iflten ç›karm›flt›. 78 günlük direnifl sonucunda kad›n iflçiler ifle geri al›nd›.
Asr›n projesi olarak sunulan Marmaray projesinde 3 y›l zams›z çal›flt›r›lan iflçiler ifl b›rakt›. Bunun üzerine tafleron firma ifl b›rakan 80 iflçinin ifline son verdi¤ini aç›klad›. ‹flçiler direnifle geçti. Mahkemeye ifle iade davas› açt›lar ve kazand›lar.
Mahle Mopisam fabrikas›nda Birleflik Metal-‹fl’e üye olan iflçiler iflten at›ld›. ‹flçilerin açt›¤› ifle iade davas›n› 5 iflçi kazand›, di¤er iflçilerin davalar› devam ediyor.
7 y›l sosyal güvencesiz kot tafllama iflinde çal›flan Y›lmaz D›mb›r silikozis hastal›¤›na yakaland›. Patronlar›n tüm bask› ve tehditlerine ra¤men, 2005’te ifl mahkemesine açt›¤› davay› kazand›. Y›lmaz D›mb›r, meslek hastal›¤› nedeniyle çal›flma gücünün %59’unu kaybetti¤i gerekçesiyle 560 TL sürekli ifl göremezlik geliri ba¤land›.
Esenyurt Belediyesinde sendikal› olan 54 iflçinin iflten at›lmas› üzerine aylarca eylem yap›ld› ve ifle iade davas› aç›ld›. ‹flçiler, davalar› kazand›. fiimdi ifle bafllat›lmay› bekliyorlar.
6
YDSB BÜLTEN‹
HALK SAĞLIĞI
SA⁄LIKTA DÖNÜfiÜM (!) DEVAM ED‹YOR Sa¤l›kta özellefltirmeyle, sözleflmeli çal›flt›rmayla bafllayan süreç, sa¤l›¤›n piyasaya tamamen sunumuyla doru¤a ulaflm›flt›r. Sa¤l›k hizmeti sunumunun özellefltirilmesinin ard›ndan hizmet sunumunun denetim ve planlanmas›n›n da özele b›rak›lmas›, yeni dönem sa¤l›k politikalar›n›n en can al›c› noktas› say›labilir. Zaman içinde kamu hastanelerinin özerklefltirilmesi ve yedi kiflilik yönetim kurulu (Sa¤l›k Bakan› taraf›ndan iki, il genel meclisi tar›ndan iki, il sa¤l›k müdürü taraf›ndan bir, vali taraf›ndan bir, ticaret odas› taraf›ndan bir kifli) taraf›ndan holding gibi iflletilmesi, sa¤l›k hizmetlerinin sunum, planlama ve denetim aflamalar›n›n özellefltirme yetkisi ile yönetim kuruluna devredilmesi sistemin tüm aflamalar›n› sermayeye açm›fl olacakt›r. Yani sistem tamamen, sa¤l›¤› sermayenin eline b›rak›p, evrensel bir hak olmaktan ç›kart›p, büyük bir rant sektörüne dönüfltürücektir. Zamanla özel hastanecili¤in yayg›nlaflmas›yla beraber, yeni süreçte, kamu hastanelerinin özerklefltirme kisvesi alt›nda piyasaya aç›lmas›, devletin sa¤l›ktan elini çekmesinin son hamlesi olarak yorumlamak yanl›fl olmayacakt›r. Bu hamle ile sermaye, sa¤l›k politikalar›n› sunan, denetleyen ve organize eden konumuna getirilecektir. Sistemden halk›n en yak›c› flekilde etkilenmesinin yan›nda özel olarak sa¤l›k emekçilerinin nas›l etkilenece¤ine vurgu yapmak gerekiyor. Di¤er sektörlere göre nispeten daha iyi say›labilecek koflullarda çal›flan doktorlar dahi süreçle, ifl güvencesiz, sa¤l›ks›z, düflük ücretli koflullarda çal›flmak zorunda kalacaklard›r. Daha çok orta s›n›f karakteri tafl›yan hekimlerin zamanla proleterleflmesi (iflçileflmesi) zengin-fakir uçurumunun ve s›n›fsal netleflmenin bir örne¤i olsa gerek. Örne¤in, aile hekimli¤i sisteminde 3000 kifli bafl›na bir hekim planlanm›flt›r. Türkiye nüfusunu yetmifl befl milyon düflünürsek, 25000 hekime ihtiyaç var demektir. Erman Toro¤lu ve Cüneyt Ark›n’› saymazsak Türkiye’de 105 binin üstünde hekim var. ‹kinci, üçüncü basamak hastanelerde ve özel merkezlerde çal›flan hekimleri ç›kart›rsak geriye ortalama on bin hekim aç›kta kal›yor. Daha aç›k ifadeyle, zamanla hekimleri de iflsizlik bekliyor denebilir. Zaten aile hekimli¤i ile hekimler sözleflmeli çal›flt›r›l›yorken ifl güvencesinden dem vurmak yersiz olacakt›r. Tam da burada hükümetin hekim say›s›nda yetersizlik oldu¤una dair aç›klamalar› ve “ithal hekim” tehditlerini hat›rlamakta fayda var. Hükümetin
7
belirtti¤i gibi hekim say›s›nda azl›k yoktur, hekim istihdam›nda dengesizlik vard›r. Hekim say›s›nda yetersizlik oldu¤unu belirtip, e¤itim kalitesini umursamadan onlarca t›p fakültesi açmak ya da hekimlerin aile hekimli¤i ve GSS (Genel Sa¤l›k Sigortas›) politikalar›na karfl› ç›kmalar›na cevaben RTE (Recep Tayyip Erdo¤an)’nin “ithal doktor” getirtme tehdidi, halka m› yoksa, daha düflük maafll› hekim çal›flt›rma düflüncesiyle, sermayeye mi hizmet etmektedir? Cevab› kendinde sakl› bir sorunun ard›ndan, di¤er sa¤l›k emekçilerinin durumunu de¤erlendirelim. Aile Hekimli¤i birçok ilde uygulan›r durumdayken hükümet, esasta di¤er illerden edindi¤i tecrübelerle tamamen ‹stanbul s›nav›na haz›rlanmaktad›r. Yani aile hekimli¤i en büyük s›nav› ‹stanbul’da verecektir. ‹stanbul 1 Kas›m itibariyle aile hekimli¤ine geçecektir. Bu tarih netleflir netleflmez, yetkililer, sekreterlik, veri girifl ve temizlik ifllerinde tafleron flirketlere ba¤l› çal›flan iflçilere kendinize ifl bulun demeye bafllad›. Sistemin ifle en zay›f halkay› koparmakla bafllayaca¤› yorumu yap›labilir. Zaten güvencesiz ve düflük ücretle çal›flt›r›lan bu iflçilerin bir k›sm› 1 Kas›m itibar›yla güne iflsiz uyanacaklard›r. (E¤er eski çal›flt›klar› yerde görev yapacak olan aile hekimiyle anlaflamazlarsa!) Ebe, hemflire ve sa¤l›k memurlar›n›n ifl güvencesi ise hekim cömertli¤ine ba¤l›. Hekimler yeni sistemde adeta bankac›lar›n tabiri ile KOB‹ olacaklard›r. Küçük-orta çapl› bir dükkân, yanlar›nda çal›flan iflçiler ve müflteriler… Sa¤l›k hizmetinin, temizlikçisinden, doktor ve hemfliresine kadar ekip ifli oldu¤u gibi bir gerçeklik varken, aile hekimli¤i ile bu anlay›fl›n alt üst edilmifl, hekim kutuplu, ortak çal›flma mant›¤›na ayk›r› yeni anlay›fl hâkim k›l›nm›flt›r. Yine vurgulamak gerekirse, ilk etkilenen tafleron çal›flan iflçiler olmas›na ra¤men, ard›ndan ebe ve hemflireler, sonra ise hekimler gelmektedir. Sa¤l›k hizmetlerine en çok ihtiyaç duyan ve asgari ücret gibi insan onuruna yak›flmayan bir gelirle yaflamak gibi mucizevî bir mücadele sergileyen halk bu durumdan nas›l etkilenir, yak›n zamanda en dramatik flekilde görülecektir. Hükümetin, aile hekimli¤inin gelece¤i ile ilgili tek tutarl› politikas› “du bakal›m n’olcek” iken, sa¤l›k emekçilerinin ne olaca¤›n› söylemek o kadar zor olmasa gerek. Kim bilir, belki doktorlar›n proleterleflmesi (!) iflçi s›n›f›n›n büyümesi aç›s›ndan iyi olur..!
MÜCADELE TARİHİ
YDSB BÜLTEN‹
EK‹M DEVR‹M‹ VE Ö⁄RETT‹KLER‹ 1905: Devrimin Ayak Sesleri Sovyet devriminin önemli dönemeçlerinden biri de 1905 devrimidir. Japon savafl›ndan yenilgiyle ç›kan Çarl›k Rusya's› ekonomik anlamda dibe vurmufl, yoksullu¤un had safhada oldu¤u ve dönemin en bask›c› yönetimlerinden birine sahip olan bir ülke haline gelmifltir. Ocak 1905 Pazar günü Petrograd'da bir papaz›n öncülü¤ünde grev örgütlendi ve iflçiler Çara dilekçe vermek amac›yla K›fll›k Saray'a do¤ru ''bar›flç›'' bir yürüyüfle geçtiler; ancak Çar, gelenlerin üzerine Kazak Muhaf›zlar›’n› gönderip binlerce insan› katlederek bu bar›flç› yürüyüflü Kanl› Pazar'a çevirdi. Böylece ocak ay›nda bafllay›p ekim ay›n›n ortalar›na kadar devam eden kitle hareketlili¤i bafllam›fl oldu. 1905 y›l›nda Çarl›k Rusya's›n›n her taraf›nda grevler ve gösteriler oluyor ve köylüler ayaklan›yordu. Buna dayanamayan Çarl›k yönetimi bir anayasa yay›nmlamak zorunda kald›. Çar a¤ustosta Devlet Duma's›n› toplant›ya ça¤›rarak bir dan›flma meclisi niteli¤inde olan ve iflçi s›n›f›n›n temsil edilmedi¤i Bul›ygin Duma's›n› kurdu. Devrim süreci 1,5 y›l daha sürdükten sonra yavafl yavafl sönmeye bafllad›. Bu devrim süreci Rusya proletaryas›na(iflçi s›n›f›na) muazzam dersler b›rakt›. 1905 Devriminin en önemli derslerinden biri Sovyetlerin ortaya ç›kmas›d›r. Sovyet kelimesi, Türkçe'de flura ya da konsey anlam›na gelir. O dönemde iflçilerin öz örgütleri olarak ortaya ç›km›flt›r. 1905 devrim sürecinin bafl›nda iflçilerin sorunlar›n› çözmek amac›yla iflçi temsilcilerinden olufluyorlard›.
Ad›m ad›m 17 Ekim: Çarl›k Rusya's› 1917'ye geldi¤inde, yoksul halk, üç y›ll›k emperyalist paylafl›m savafl›n›n a¤›r yükü alt›nda iyice eziliyordu. Açl›k ve yoksulluk her taraf› sarm›flt›. 9 Ocak greviyle bafllayan 1917 senesi flubat ay›n›n sonlar›na gelindi¤inde yüz binlerce iflçinin greviyle sars›l›yordu. Bu gösterileri bast›rmak için General Kabalov 26 fiubat günü askerlere, göstericilere atefl etme emri gönderir; ancak askerler bu emre uymazlar. 27 fiubat'ta ise Petrograd Sovyeti, ‹zvestia gazetesi arac›l›¤›yla yerel iktidar› almak için ça¤r› yay›mlar. 27 fiubat'ta ayaklanan iflçiler bakanlar ve generalleri tutuklarlar. Çar bu duruma dayanamayarak taht›n› b›rakmak zorunda kal›r. Bunun üzerine Liberaller, Menflevikler ve Sosyalist Devrimciler geçici hükümeti kurarlar. Böylece ikili iktidar süreci de bafllam›fl oluyordu. Bir tarafta Geçici hükümet(yani burjuva hükümeti) di¤er tarafta da henüz tohum durumunda olan ‹flçi ve Asker Sovyetleri bulunuyordu. Bu durum da fazla sürmedi. Lenin'in öncülü¤ündeki Bolflevik devrimciler sürecin sosyalist devrimle tamamlanmas› gerekti¤ini savunuyorlard› ve bunun için mücadele etme karar› ald›lar. Lenin'in Nisan Tezleri olarak bilinen eseri mevcut durumu tahlil ediyordu ve yeni sürecin önemli görevlerini anlat›yordu. Bu tezler RSD‹P(B)'nin 24 Nisan günü toplanan konferans›nda kabul edildi. Bu konferansta “Bütün iktidar Sovyetlere!” slogan› öne ç›km›flt›. Bu görüfllerle Bolflevikler zaman geçirmeden kitleler aras›nda çal›flma yapmaya bafllad›lar. Bu sürece kadar Bolfleviklerin Sovyetlerdeki temsiliyeti
çok s›n›rl›yd›. Sovyetlerin ço¤unlu¤unu Sosyalist-Devrimciler ve Menflevikler oluflturuyordu. Örne¤in I. Tüm Rusya ‹flçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi topland›¤›nda oy hakk›na sahip 822 delegenin 285'i Sosyalist-Devrimci'lere, 248'i Menflevik'lere aitti. Bolfleviklerin ise 105 delegesi bulunuyordu. Haziran ay›n›n sonlar›na do¤ru kendili¤inden geliflen bir ayaklanma bafllad›. Bolflevikler, henüz devrimci durumun olgunlaflmad›¤› bir zamanda geliflen ayaklanman›n gericiler taraf›ndan bast›r›laca¤›n› düflünüyorlard›. Buna ra¤men, kitleleri engelleme olana¤› olmad›¤› için, en az›ndan ayaklanman›n bafl›na geçerek en az kay›pla atlatmaya çal›flt›lar. Gösteri yapan kitlelerin üzerine atefl aç›larak onlarca kifli katledildi. Sonras›nda Sosyalist-Devrimciler ve Menflevikler, Beyaz Muhaf›zlarla birlikte Bolfleviklere sald›rmaya bafllad›lar. Bu durum ikili iktidar›n da sonu olmufltu. Bolflevikler için yeniden gizli çal›flma için yeralt›na çekilme dönemi bafllam›flt›. Lenin için tutuklama karar› ç›kt›¤› için yurtd›fl›na ç›kmak zorunda kald›. A¤ustos ay›nda General Kornilov öncülü¤ündeki Üçüncü Süvari Ordusu Petrograd'a yönelmiflti. Bolfleviklerin önderlik etti¤i silahl› güçler Kornilov'u ezdiler. Bunun üzerine Kornilov intihar etti. Eylül ay›na gelindi¤inde Lenin “Buhran Olgunlaflm›flt›r!” diyerek iktidar› almak için silahl› ayaklanman›n haz›rl›klar›na bafllan›lmas› gerekti¤ini ifade ediyordu. Bu süreçte kitleler yüzünü Bolfleviklere dönmüfllerdi. Eylül ay›nda yap›lan Duma seçimlerinde Bolflevikler tüm oylar›n %52'sini alm›fllard›. 10 Eylül'de toplanan Bolflevik partinin merkez komitesi 2 ret oya karfl› 10 oyla silahl› ayaklanman›n haz›rl›klar›na bafllama karar›n› ald› ve bunun için bir komite kuruldu. Ayaklanman›n 25 Ekim'de toplanacak II. Tüm Rusya ‹flçi ve Askeri Sovyetleri Kongresi'nden önce olmas›na karar verildi. 24 Ekim'i 25 Ekim'e ba¤layan gece K›fll›k Saray’a yönelik sald›r›lar bafllad› ve çok geçmeden saray ele geçirildi. Hükümetin bafl›nda bulunan Kerenski ABD elçili¤inin arac›yla kaçabildi. 25 Ekim bugünkü takvimle 7 Kas›m'a denk geliyor. O zaman Rusya'da kullan›lan takvime göre 25 Ekim'e denk geldi¤i için “Ekim Devrimi” olarak adland›r›l›yor. 25 Ekim günü Devrimci Askeri Komite yapt›¤› aç›klamayla Geçici Hükümet'in devrildi¤ini duyurdu. Ve böylece muzaffer Rusya proletaryas›n›n insanl›¤a arma¤an› olan Sovyet ‹ktidar› proleter devrimler ça¤›n› açm›fl oluyordu. Bu devrim, örgütlü bir iflçi s›n›f›n›n, örgütlü bir halk›n neler yapabilece¤inin somut bir kan›t›d›r. Bu örgütlülü¤ün iki yönü var. Birincisi Rusya'da, 1905 devrimi sürecinde ortaya ç›kan ve iflçilerin özörgütleri olan, iflçilerin inisiyatifinde, yetki ve karar›n iflçilerde oldu¤u Sovyetler'in rolü. Bu meselenin bir yönü iken esas ve belirleyici olan ise Lenin öncülü¤ündeki Bolfleviklerin devrim sürecinde, ad›m ad›m somut koflullar› tahlil ederek politika belirlemeleri ve bu politikalar çerçevesinde iflçi s›n›f›n› ve yoksul halk› yönlendirerek iktidar› devrimci zoru kullanarak almalar› oluflturuyor. Burada Bolfleviklerin en büyük silah›, bilimsel bir yöntem olan Marksizm'dir.
8
YDSB BÜLTEN‹
OKUR MEKTUPLARI
‹flten Atmalarda Bilindik Bahaneler:
“Performans Düflüklü¤ü” Beyo¤lu Belediyesi, temizlik flirketinde çal›flan Mimar Özlem Ayd›n’›n, performans düflüklü¤ü nedeni ile ifline son verdi. Özlem Ayd›n, çeflitli yay›n organlar›nda yapt›¤› aç›klamalarda ifl akdine son verilmesinin sebebini Kürt olmas› ve iflyerinde “pis Kürtler ” laf›na karfl› ç›kmak olarak anlat›yor. Özlem Ayd›n’›n uzunca bir süre sigortas›z çal›flt›r›ld›¤›n› da bu aç›klamalardan ö¤reniyoruz. Yaklafl›k son iki y›ld›r maden ocaklar›nda 70’e yak›n iflçi, Tuzla tersanelerinde 150’ye yak›n iflçi hayat›n› kaybetti. Kot tafllama iflçilerinin ise büyük bölümü mesleki bir hastal›k olan silikoz hastal›¤›na yakalanm›fllard›r. Ve farkl› ifl kollar›nda birçok iflçi kazalara ve meslek hastal›klar›na yakalanm›flt›r. Çal›flma hayat›nda, son zamanlarda ifl kazalar›n›n ve mesleki hastal›klar›n artt›¤›, kendileri gibi düflünmeyen iflçilerin ise “performans düflüklü¤ü” ya da özellefltirmeler nedeniyle ifllerinden at›ld›¤›na tan›k oluyoruz. Bunlar birbirinden ba¤›ms›zm›fl gibi duruyorlar; ancak ülkenin son süreçte yaflad›¤› de¤iflime bakt›¤›m›zda bunlar devletin uyum sürecinde, sermayenin afl›r› kâr h›rs› yüzünden, iflçi s›n›f›n›n ödemek zorunda kald›¤› bedeller olarak karfl›m›za ç›k›yor. Ve ilerleyen zamanlarda bu tür olaylar s›kl›kla karfl›m›za ç›kmaya devam edecektir. Türk devleti uyum süresince çal›flma hayat›n› yeniden sekilendiriyor. Devlet, elinde bulunan birçok kurumu, çok düflük fiyatlarla özellefltiriyor. ‹fl yerlerinde güdümlü sendikalar›n geliflmesi sa¤lan›yor. Kendilerine karfl› ç›kacak olan bütün toplumsal dinamikler bast›r›lmaya çal›fl›l›yor. Ve belirli anlaflmalarla -GATS- ülke emperyalistler aç›s›ndan sömürü merkezi haline getiriliyor. Bu süreçte ifl sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i alan›nda da belirli yasalar ç›kmas›na ra¤men uygulamada bunlar›n hiçbir etkisi olmam›flt›r. Zaten yaflanan iflçi ölümleri bunun göstergesidir. Art›k kurals›z, sendikas›z, esnek çal›flmalar›n dayat›ld›¤›, tafleronlaflman›n yayg›nlaflt›¤›, iflçilerin iliklerine kadar sömürüldü¤ü, karfl› ç›kanlar›n ise en basit gerekçelerle -performans düflüklü¤ü- ifllerinden at›ld›¤› bir süreç yaflan›yor. Bu sürecin sonucunda devlet, kar›n toklu¤una, güvencesiz, sigortas›z, kendile-
9
rinin her dedi¤ini kabul eden modern köleler yaratmaya çabal›yor. Tabi bu arada olan ifl kazalar› da kader ya da iflçilerin dikkatsizli¤i olarak nitelendiriliyor. Ülkenin yaflad›¤› bu de¤iflim AKP hükümeti ile bafllayan bir süreç de¤ildir. 24 Ocak kararlar› ile bafllayan bu süreç,12 Eylül darbesi ile devam etmifltir. 12 Eylül darbesi ile yap›lacak de¤iflikliklere uygun ortam sa¤lanm›flt›r. Toplumsal hareketler ezilmifl, sendikalar kapat›lm›fl, ifl yerlerinde örgütlenmeler dibe vurmufltur. Tekstil ‹flveren Sendikalar› Baflkan›’n›n o gün söyledi¤i söz bize ortam› anlatmaya yetiyor: “Bugüne kadar biz a¤lad›k onlar güldü. fiimdi s›ra bizde.” Bugün çal›flma hayat›m›za bakt›¤›m›zda ifl kazalar› ve iflsizlikle ile ilgili istatistiklikler bize bu uyum sürecinin sonuçlar›n› gösteriyor. ‹LO raporlar›na göre Türkiye ifl kazalar›nda dünyada üçüncü s›radad›r. Avrupa’da ise birinci s›radad›r. Meslek hastal›klar› ile ilgili düzenli raporlar›n tutulmamas›ndan dolay› tam rakam bilinmemektedir. ‹flsiz say›s› ise her gecen artmaktad›r. Kazalara bakt›¤›m›zda ço¤unun özel iflletmelerde meydana geldi¤i, çal›flma saatlerinin esnek oldu¤u, insanlar›n sigortas›z, düflük ücretlerle çal›flt›r›ld›¤›, ifl güvenli¤i ile ilgili herhangi bir önlemin al›nmad›¤› görülmektedir. fiirket sahiplerinin iktidarla yak›n iliflkileri oldu¤u-Tuzla tersaneler- bu iflletmelerde denetlemelerin yap›lmad›¤› yap›lsa bile bir flekilde iflletmelerin çal›flmalar›na devam ettikleri görülmektedir. Sermayenin, karfl›s›nda güçlü hareket görmedi¤i bu koflullarda çal›flma yaflam›n› daha da zorlaflt›raca¤›n›, iflçilerin modern köleler haline getirmek isteyece¤i aç›kt›r. Ancak son süreçlerde yaflanan olaylar (TEKEL, itfaiye, UPS, Marmaray, tekstil iflçileri direniflleri) iflçi s›n›f›nda hareketlilik meydana getirmifltir. Ço¤unlukla tafleron iflletmelerde meydana gelen iflçi mücadeleleri bizlere yön göstermektedir. ‹flyerlerinin küçük bölümlere ayr›ld›¤›, her bölümde farkl› tafleron iflçilerin çal›flt›¤› iflletmeler gittikçe artmaktad›r. Burada çal›flan iflçiler düflük ücretlerle, ifl güvencesinden yoksun çal›flmaktad›rlar. Ve sömürünün yo¤un oldu¤u alanlar olarak karfl›m›za ç›kmaktad›rlar. Buralarda yo¤unlaflmal› ve bu sürece karfl› iflçi s›n›f›n›n en demokratik haklar›n›n savunulmas› gerekmektedir.
GÜNCEL
YDSB BÜLTEN‹
Direnen UPS ‹flçileri Kazanacak UPS Kargo’da iflçilerin bafllatm›fl oldu¤u sendikalaflma mücadelesi 5 ay› geçkin süredir devam ediyor. TÜMT‹S’te örgütlenme çal›flmalar›n›n ortaya ç›kmas›yla 15 Nisanda 25 iflçi iflten ç›kar›lm›fl, iflçilerin direnifliyle karfl›laflan UPS Kargo 24 kifliyi tekrar ifle alm›flt›. Bu olaydan sonra tekrar 4 May›sta iflten at›lan iflçiler Mahmutbey Aktarma Merkezinde direnifle bafllad›lar. ‹zmir’de de her cumartesi eylem yapan iflçiler talepleri kabul edilinceye kadar direnifllerini sürdürmeye kararl›lar. 151. gü-
zi umutland›r›yor. Buradaki iflçilerin tümü deste¤e gelenleri kucakl›yor. Bugüne kadar direniflle ilgili yaflad›¤›n›z zorluklardan bahseder misiniz? Çevrenizde bulunan iflçilerin tepkileri ne oldu. Direniflin bafl›ndan beri ihtiyaçlar›m›z› TÜMT‹S karfl›l›yor. Tabi ki zorlan›yorlar, kolay de¤il sonuçta. Her gün birçok iflçi buraya geliyor, yemek ve çay veriliyor. Burada bir aile gibi olduk, sadece maddi anlamda de¤il
nünde ziyaret etti¤imiz UPS iflçileri ile k›sa bir röportaj gerçeklefltirdik. Ekonomik krizle birlikte Türkiye’nin birçok yerinde direnifller bafllad›. Siz daha önce direnifl haberlerini takip ediyor muydunuz? Önceden direniflle ilgili hiç haber okumazd›m. Yani asl›nda ilgi alan›ma girmiyordu. Ama art›k direniflle ilgili tüm haberleri takip eder oldum. Sadece bizimle ilgili de¤il yap›lan tüm haks›zl›klara duyarl›l›k kazand›m. Sayfalarda aray›p buluyorum direnifl haberlerini. Direnifle bafllama karar›n› nas›l ald›n›z. Direniflin baflar›yla sonuçlanaca¤›n› düflünüyor musunuz? Ben zaten bir y›l içinde askere gidecektim. Direnifle bafllad›¤›mda kazanaca¤›ma inanc›m tamd›. Bafl›m›za gelenleri tahmin ediyordum zaten öyle olmasa ailem birçok ifl önerdi bana. Ama kabul etmedim. Direnifli kazanaca¤›z. Sizi ziyarete gelenleri nas›l karfl›l›yorsunuz? Gelen her kim olursa olsun ziyaretleri olumlu. Ufak çapl› ziyaretler bile bize destek sunmalar› aç›s›ndan, bi-
manevi anlamda da birçok fleyi paylafl›yoruz. Çevre iflçilere gelince zamanla ürkmeleri geçti. fiimdi arada cama ç›k›p bak›yorlar, biz slogan att›¤›m›zda. Kargoda çal›flan arkadafllar›m›z da TÜMT‹S e üye olarak destek oluyorlar bize. Mücadele etti¤imiz firman›n uluslararas› olmas› elbette bir sürü zorlu¤u beraberinde getiriyor. Ancak yürüttü¤ümüz mücadele sonucunda son dönemlerde iflten atmalar durmufl oldu. Direniflin bafllad›¤› ilk günden bu yana ülkemizdeki ve uluslararas› birçok kuruluflun da deste¤ini alan iflçiler hep birlikte mücadele edildi¤inde birçok kazan›m›n iflçiler lehine sonuçland›¤›n› da görmüfllerdir. ‹nsanca yaflam koflullar› için verilen emek elbette ki de¤erini bulacak. UPS iflçilerinin direnifli zaferle sonuçlanacakt›r. Bugün bize düflen görev, karfl›laflt›¤›m›z güçlüklere karfl› hep birlikte hareket etmek ve iflçi direnifllerine destek vermek olmal›d›r. Yar›n iflçi s›n›f›n›nd›r ve bu görev ertelenemez. Eninde sonunda ZAFER D‹RENEN EMEKÇ‹LER‹N OLACAKTIR!
10