¤iflik biçimler al›r. Dahas›, özellikle siyasi meselelerde tüm her fley için geçerli bir tek ilke olmaz, her özelin kendine ait ilkeleri, yani de¤iflik tarih ve koflullarda baflka baflka ilkeler olur. Bir ilke, ötekinin varl›¤›na engel olmak, onu mutlaka veya her koflulda yads›mak durumunda de¤ildir. Bir çerçeve, bir tan›m baflka çerçeve ve tan›mlar›n olamayaca¤› anlam›na gelmez, özellikle söylemek gerekir ki, tan›mlar, kal›plar, alt ilkeler vb. de¤iflir-geliflirler. Örne¤in, halk tan›m›n›n içeri¤i de¤iflir. Ve eklemek gerekir ki, bu, temel Marksist kanunlar›n, felsefenin sa¤lam olmad›¤›, uluorta fleyler oldu¤u anlam›na gelmez. Ancak, bu ilkeler özlerine ba¤l› kalarak, ayn› özleri üzerinde bir geliflme ve de¤iflme kaydederler. Mesela s›n›flar mücadelesi yasas› tüm s›n›fl› toplumlar boyunca geçerli kal›r-özü de¤iflmez ama farkl› flartlarda farkl› ilkelerle biçimler al›r. Devrimin temel ilkeleri de¤iflmeden, baflka koflullarda farkl› ilkeler ortaya ç›kar›r. Devrimin ihtiyaç olarak söz konusu oldu¤u koflullarda, devrimin zora dayanmas› bir ilkedir, bu evrensel geçerlilikle ve genel prensip olarak de¤iflmez, istisnalar ise bu kaideyi bozmaz. “Sömürgenin sömürgesi olmaz” belirlemesi de¤iflmez ama buna karfl›n bu istisnay› tan›r. Ulusun kaderini tayin etmesini kay›ts›z flarts›z savunuruz, ama bu hakk›n› kullanmalar›n› her flartta savunup desteklemeyiz. Bir koflulda desteklerken, ötekinde desteklemeyebiliriz. Ve ikisini (ayr›lma hakk›yla, bu hakk›n kullan›lmas›n›) ayr› fleyler olarak de¤erlendiririz. Ba¤›ml› ulusun ba¤›ms›zl›¤›n› savunmak ilkedir ama bu ilkenin uygulanmas› flartlara ba¤l› olarak anlam kazan›r-de¤iflir. O halde, her ilke geçerli oldu¤u flartlar içinde de¤iflmez, ama geçerlilik flartlar› ortadan kalkt›¤›nda o ilkeler de ortadan kalkar-de¤iflirler. Ya da ilke ayn› kalmakla birlikte, de¤iflik biçimlere bürünür. Örne¤in, komünistler milliyetçili¤in düflman›d›rlar. (Bunu genel anlamda söylemek yanl›fl olmaz.) Ama komünistlerin milliyetçili¤e düflman olmalar›, onlar›n ezen ulus milliyetçili¤i karfl›s›nda ezilen ulus milliyetçili¤ine ehven durmamalar›-olmad›klar› ve ikisini kesin bir flekilde ayr›flt›rmad›klar› anlam›na gelmez. Öte yandan ikisini ayn›laflt›rmamalar› ve birine ehven bakmalar›, onlar›n milliyetçi olduklar› ya da milliyetçili¤i destekledikleri anlam›na gelmez. Söylenmemifl olarak geride kalan bir söz varsa o da, yaln›zca ana ilke, kanun ve yasalar›n de¤iflmeyece¤idir. Anlatmak istedi¤imizi daha anlafl›l›r k›lmak ve somut bir örnekle aç›klamak için Lenin’den bir pasaj aktaral›m:
“Uluslar›n kaderlerini tayin hakk› dahil, demokrasinin çeflitli istemleri mutlak fleyler de¤ildir, bunlar, dünya demokratik hareketinin (bugün sosyalist hareketinin) tümünün bir parças›d›r. Baz› somut durumlarda, parçan›n, bütün ile çeliflkiye düflmesi olas›l›¤› vard›r; o zaman parça at›l›r. …” (age. Sf:182)
Evet, görüldü¤ü gibi, UKKTH ulusal sorunda MLM’lerin en temel ç›k›fl noktas› olup, devrimci ilkesidir. Buna ra¤men, mutlak bir fley de¤ildir, daha genel ilke karfl›s›nda bu parça bütüne feda edilebilir, at›labilir. Unutulmamal›d›r ki, önemli olan, ilkenin nas›l bir ilke oldu¤u, ne için tart›fl›ld›¤›, nerde nas›l söylendi¤idir bir bak›ma. Bir durumda feda edilen ya da daha genel ilke karfl›s›nda somut önemini yitiren bir ilke, kendi flartlar›nda veya bir baflka zeminde yine geçerli olup ortadan kalkmaz. MLM’lerin program›nda UKKTH olmas› onun devrimci olup olmad›¤›na kan›t sunarken, ayn› ölçüt ulusal hareketin program› için emsal olamaz örne¤in… Bunlardan ç›kar›lacak ya da ç›kar›lmas› geren bir sonuç da her özgülün veya ayr› niteli¤in ayr› olarak ele al›nmas›n›n gereklili¤idir. Bu reddedilemez. Genele bak›ld›¤› kadar özele de bakman›n kaç›n›lmazl›¤› her bak›mdan ortadad›r. Genel ilkelere ba¤l› kalmak, özel ilkeleri ihmal etmek ya da göz ard› etmek anlam›na gelmez. Bu anlamda her durumu kendi özel-özgün flartlar› içinde ele al›p de¤erlendirmek o kadar kaç›n›lmazd›r ki, bu yap›lmadan do¤ru politika ve çizgi oluflturmak mümkün olmaz. Hele somut bir hareketin/ulusal hareketin de¤erlendirilmesi söz konusu ise, onu kendi özgünlükleri içinde de¤erlendirmenin zorunlulu¤una hiç kimse karfl› ç›kamaz. Bu bak›mdan tart›flmaya vesile olan Kürt ulusal hareketinin de¤erlendirilmesinde; elbette ulusal hareketin genel karakter ve e¤ilimi, ideolojik özü, politik niteli¤i atlanmadan; genel MLM ilkeler tersyüz edilip unutulmadan; onu kendi özgünlükleriyle de¤erlendirmemiz, soyut söz tekrar›ndan ve benzeri çok daha önemli olup zorunludur da. Ulusal hareketin pratikte ileri sürece¤i somut talepler ya da politik bak›mdan alaca¤› nitelikte, genel dünya ve ülke flartlar›, kendi özgünlük ve genel e¤ilimleri vb paralelinde ayr› biçim ya da özellikler tafl›yaca¤› gerçe¤i es geçilecek kadar önemsiz olamaz-de¤ildir. fiüphesiz ki her sosyal sorunu de¤erlendirirken, onu belirli bir tarihsel çerçeve içine koymak ve ayn› tarihsel dönemlerde onu di¤erlerinden farkl›laflt›ran somut özelliklerini göz önünde bulundurmak gerekir. Bu,
087 SINIF TEOR‹S‹ HAZ‹RAN 2010 SAYI 14