HÉLABA #1 (sept 2019) - lifestylemagazine van KLJ voor het hele gezin by Xpair Communication

EEN STRAF MAGAZINE VOOR IEDEREEN DIE JONG IS OF WIL BLIJVEN

Ish Ait Hamou

over sleutelmomenten

Hans Bourlon

“Engagement is key”

Dieter Coppens

en zijn liefde voor de natuur

Wij zijn #boerentrots Van boer tot buik

De jeugd van tegenwoordig Digitaal in balans?

Hoe KLJ is Kaat Van Steen?

nr.1 09/2019

HÉLABA

Colofon

Redactie Diestsevest 32 bus 3b - 3000 Leuven - helaba@klj.beâ&#x20AC;&#x2039;- 016 47 99 99 Hoofdredactie Jonas Smeulders Verantwoordelijke uitgever Isabelle Myncke CoĂśrdinatie en eindredactie Jonas Smeulders, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication) Redactieraad Stien Dreesen, Peter Frison (Xpair Communication), Jolande Guelinckx, Stef Keynen, Alec Lamberts, Lise De Maerteleire, Anke Van Oeckel, Nnenna Onuhurironye, Jonas Smeulders, Maud Vanmeerhaeghe (Xpair Communication) Redactionele bijdragen Ian Decleer, Jolande Guelinckx, Isabelle Lindemans, Sander Malfliet, Jolien Merlier, Nnenna Onuhurironye, Joachim Rombouts, Jonas Smeulders, Eva Van den Eynde, Nelle Van der Meiren, Leen Van Eetvelde, Alec Lamberts, Maud Vanmeerhaeghe, Anke Van Oeckel Fotografie Isabel Corthier, Thomas De Boever, Lise De Maerteleire, Stef Keynen, Alec Lamberts, Marco Mertens, Kris Michiels, Jonas Smeulders, Leen Van Eetvelde Ontwerp en lay-out Peter Frison (Xpair Communication) Drukkerij Hendrix Xperience Reclameregie Trevi plus - www.treviplus.be - thomas.lannoo@treviplus.be - 09 360 48 54

Hélaba, mag ik even je aandacht?

De KLJ is een plaats waar je vriendschappen en herinneringen voor het leven maakt. Dat geldt niet alleen voor leden en leiding, maar evengoed voor (groot)ouders en opvoeders.

Voor wie jong is of wil blijven

Wat moet ik lezen?

Binnen KLJ tref je kinderen die graag lachend door de modder rollen, +16’ers die hun lief leren kennen tijdens een gewestactiviteit, leiding die elk kamp zo mooi mogelijk inkleedt en ouders die hard zwoegen tijdens een eetfeest.

Voor de inhoudzoeker

Net omdat KLJ zoveel moois te bieden heeft, willen we dat onze leden – zowel jong als oud – en hun ouders weten wat we bij KLJ allemaal doen. Daarom heb je nu een gloednieuw KLJ-magazine in handen, voor het hele gezin. Zoals je ziet, kiezen we resoluut voor een lifestylemagazine. Voor droge en saaie informatie is hier geen plaats. Waarvoor dan wel? We gaan voor boeiende verhalen van KLJ’ers, want er lopen heel wat unieke exemplaren rond. Daarnaast voorzien we ook interviews met bekende Vlamingen, reportages, testjes en achtergrondartikels over thema’s die zowel jongeren als ouders aanbelangen. We gieten alles in een iets luxueuzer jasje. Zo blijft het magazine zeker op je salontafel liggen. En dat vier keer per jaar. Kortom, je hebt een straf magazine in handen voor iedereen die jong is of wil blijven. Veel leesplezier! De Redactieraad

Ben je een liefhebber van diepgaande artikels? Neem een fris drankje in de hand, plof neer in een comfortabele zetel en verdiep je in het dossier over smartphonegebruik bij jongeren (p. 19). Of lees het interview met Studio 100-baas Hans Bourlon (p. 34). Hij vertelt je waarom ervaring in een jeugdbeweging zo mooi op je cv staat. Voor de KLJ’er in hart en nieren Ben je enkel geïnteresseerd in wat er leeft binnen KLJ? Sla deze Hélaba dan meteen open op pagina 48 en lees ons verslag van het Landjuweel in Reet. Of wil je weten waarom die ‘K’ nog steeds in KLJ staat? Lees dan het gesprek met proost Dirk Decuypere (p. 38). Voor de creatieveling Steek je graag de handen uit de mouwen? Probeer dan eens een hete bliksem (p. 60) of een eigen pennenzak (p. 40) te maken. Is muziek meer jouw ding? Ontdek dan de tien favoriete liedjes van KLJ Hoogstraten (p. 25).

56 14

19 34

IN HET KORT

KAAT EN DE MOL KLJ’ster Kaat van Steen over haar deelname

EEN DAG IN HET LEVEN VAN... Kookouder Klaas Van Gossum

DIETER COPPENS “Dieren spotten in het wild is het summum”

KLJ’ERS OP EEN KRUISPUNT IN HUN SCHOOLCARRIÈRE

HET KLJ-SJAALTJE van Tina Pulinx

HANS BOURLON “Ook nu nog waardeer ik engagement”

DE K IN KLJ Proost Dirk Decuypere over hoe actueel de ‘K’ is

DIT WAS HET LANDJUWEEL 2019

DE POLL

#BOERENTROTS Van boer tot buik

ISH AIT HAMOU Over sleutelmomenten

KNUTSELHOEK Van sok tot pennenzak

WAT ALS ONDERWIJS VANZELFSPREKEND WAS? Motor van ontwikkeling: jonge mensen laten groeien in hun talent

DE JEUGD DIGITAAL IN BALANS?

WIST JE DAT...

DE PLAYLIST

UIT DE OUDE DOOS Johan Verdonck maakte de overgang van BJB naar KLJ mee

JONGEREN VAN HET PLATTELAND

BLIND DATE Afdelingssecretarissen ontmoeten elkaar

DOE DE TEST Hoe haal jij het einde van het schooljaar?

ECHTE KAMPKOST Hete bliksem

SAY ‘KLJEEEEEEEEEEJ’

HOE KLJ IS KAAT?

T E H

T R KO

KLJ gaat terug naar de basis ‘Back to basics’ is ons gloednieuwe jaarthema. Daarop focussen we een heel jaar lang, in verhalen, activiteiten, vormingen en bezinningsmomenten. We kozen dit thema omdat KLJ’ers, net zoals bijna honderd jaar geleden bij de oprichting van KLJ, er nog steeds van genieten om samen te komen, samen te spelen en samen te groeien in en als groep. We willen leven in een wereld waarin het niet gaat over wie de duurste kleding of de mooiste spullen heeft of wie het populairst is op de sociale media. We willen een wereld waarin

we samen onze handen en knieën vuil durven te maken, een wereld waarin KLJ’ers onvergetelijke herinneringen en vrienden voor de rest van hun leven maken, een wereld waarin KLJ de basis is voor een onvergetelijke jeugd. Meer informatie: www.klj.be/jaarthema

KLJ is in het Duits ook KLJ De Katholische Landjugend, zo heet KLJ voluit in het Duits. Dat vertellen we natuurlijk niet zomaar, want wist je dat er in het Duitstalige deel van België ook heel wat KLJ-afdelingen zijn? In Oost-België lopen maar liefst 2.000 KLJ’ers rond. Meer informatie: www.kljostbelgien.be

De kampzomer in cijfers

13.600 KLJ’ers gingen deze zomer op kamp en beleefden de tijd van hun leven.

205

KLJ-kampen werden geregistreerd. Die waren er in alle soorten en maten, want sommige groepen gingen met 25 leden op kamp, andere met meer dan 100.

van die 205 kampen vonden plaats in het buitenland. Jullie trokken naar Slovenië, Frankrijk, Nederland, Hongarije, Tsjechië en Oostenrijk.

kampen hadden enkel tenten als slaapplaats voor zowel leden als leiding. Tijdens 103 kampen werd er alleen overnacht in gebouwen. De andere kampen combineerden gebouwen met tenten.

Dag van de Jeugdbeweging Omcirkel vrijdag 18 oktober in je agenda, want dan is het Dag van de Jeugdbeweging. Die dag mag je in KLJ-outfit naar je school gaan, hoe leuk is dat? In alle Vlaamse provincies en in talloze steden en gemeenten is er die dag ook veel te doen: bijvoorbeeld een gratis ontbijt, muziekoptredens of actieve massaspelen. Zo vieren alle 240.000 kinderen en jongeren van KLJ, KSA, Chiro, JNM, EJV, FOS Open Scouting, Jeugd Rode Kruis, Scouts en Gidsen Vlaanderen en IJD samen de leukste feestdag van het jaar. Meer informatie: www.dagvandejeugdbeweging.be

Hélaba zoekt jouw talent! Ben jij ook zo enthousiast over dit nieuwe KLJ-magazine? Voel je het al kriebelen en wil jij ook een artikel schrijven? Dat kan! Hélaba wordt grotendeels gemaakt door vrijwilligers van de Redactieraad en die zoekt altijd helpende handen. Schrijf je graag? Is mensen interviewen volledig je ding? Neem je graag foto’s? Of studeer je journalistiek? Kom dan gerust eens langs tijdens een redactieraad of stuur een mailtje naar helaba@klj.be.

KLJ is Instafamous Volg jij KLJ (@klj_vzw) nog niet op Instagram? Neem dan nu je smartphone en druk op het ‘volgen’-knopje. Waarom je dat moet doen? Wel, we posten er regelmatig de leukste foto’s van onze nationale en regionale KLJ-evenementen, maar ook de mooiste foto’s van afdelingen. En af en toe neemt de leiding van een KLJ-afdeling onze Instagram over voor een dag. Zo krijg je een inkijk bij KLJ’ers overal te lande. Meer informatie: www.instagram.com/klj_vzw

KLJ’ster Kaat van Steen (22) nam deel aan De Mol

“Mijn leden zagen me plots als een bv, terwijl ze me vroeger vertelden op wie ze verliefd waren”

Exact een kwartier. Zolang zaten we op een terras in Leuven toen ze al 10 high fives en 3 selfies moest geven aan een groepje kinderen. Kaat Van Steen (22, KLJ Zoersel) ondervindt aan den lijve hoe populair het Vier-programma De Mol is nadat ze er vorig seizoen aan deelnam. “Mijn leden behandelen mij nu soms anders, terwijl ik nog steeds dezelfde Kaat ben.”

ls er tijdens het vorige seizoen van tv-programma De Mol een deelneemster in het oog sprong, dan was het wel Kaat Van Steen. Heel wat kijkers, maar ook haar KLJ-vrienden, dachten lang dat de jonge studente uit het Antwerpse Zoersel de mol was. Uiteindelijk moest ze Vietnam twee afleveringen voor de finale verlaten. “Ik heb vaak lang in de winkel gestaan omdat mensen me aanspraken of succes wensten, maar ik vind dat niet erg. Nu is het gelukkig wel al wat minder”, lacht Kaat. Hoe ben je eigenlijk op het idee gekomen om mee te doen aan De Mol? “Elke keer als ik naar het programma keek, dacht ik: ‘dat is iets voor mij’. Ik had me al meerdere keren ingeschreven. Dat gebeurde altijd in een bevlieging, want de kans dat je geselecteerd wordt is maar 10 op 13.000. Vorig jaar lukte het dan toch.” “Velen vragen me of ik deelnam om het geld te winnen, maar dat was niet het geval. Ik ben gewoon een winnaarstype en speel graag spelletjes. Ik denk ook dat ik veel mensenkennis heb, dus ik wou mezelf eens testen in een context met negen wildvreemde mensen.”

Is je leven veranderd sinds je deelname? “Mensen zeggen nog altijd ‘kijk, dat is Kaat van De Mol.’ Sommigen komen dan naar me toe om een gesprek aan te knopen of om een foto te vragen. Ik merk wel dat het programma bij alle leeftijden populair is, want Ik ben al aangesproken geweest door zowel een 5-jarige als een 80-jarige.” “Voor de rest is er niet zoveel veranderd. Ik ben nog steeds een simpel meisje uit Zoersel dat op kot zit in Leuven, naar de KLJ gaat en afspreekt met haar vriendinnen. Het enige wat ik er echt aan overhoud, zijn de leuke mensen die ik heb leren kennen tijdens de opnames.” Hoe reageerden ze in je KLJ-afdeling toen ze van je deelname hoorden? “Niemand wist op voorhand dat ik zou meedoen. Toen ik in september hoorde dat ik geselecteerd was, moest ik een smoesje bedenken, want als leidster kan je niet zomaar een maand verdwijnen. Ik zei dat ik voor enkele weken naar Mexico ging. Jeroen, een medeleider, zei toen ‘ja, dat zal wel. Jij doet mee aan De Mol.’ Ik stond even met mijn mond vol tanden, maar hij was al snel mee met het Mexicoverhaal.”

“In maart werd mijn deelname bekendgemaakt. Mijn leden waren toen wel een beetje gehyped en zagen me als een bekende Vlaming. Ik was nochtans dezelfde persoon die al jaren hun leidster was en waartegen ze vroeger kwamen vertellen op wie ze verliefd waren.” Je studeert ook kinesitherapie in Leuven. Hoe reageerden ze daar? “Ik heb een vrij grote vriendinnengroep in Leuven die ik ken van thuis. Op de dag dat de deelnemers bekend gemaakt werden kreeg ik van ze allemaal een telefoontje. Ze hadden het moeilijk om me te geloven, want we kijken eigenlijk elk jaar samen naar het programma. Ik ga ook niet zoveel naar de les, maar als ik dan toch eens ging, keek iedereen me aan. Toen dacht ik soms: ‘Mannen, doe normaal. We zitten al drie jaar in dezelfde richting.’ En als ik uitga in Leuven, word ik ook vaak aangesproken. Niet iedereen is dan nuchter, maar de reacties zijn altijd positief.”

“Velen vragen me of ik deelnam om het geld te winnen, maar dat

was niet het geval. Ik ben gewoon een winnaarstype en speel graag spelletjes.”

STRAFFE KLJ’ERS

Tekst & foto Jonas Smeulders

In elk seizoen van De Mol mogen de overgebleven deelnemers een familielid aan het spel laten deelnemen tijdens één aflevering. Jij koos voor je broer Lander, die ook in de KLJ zit. Waarom? “Voor mij was de keuze snel gemaakt, want Lander en ik zijn onvoorwaardelijk beste vrienden. We kennen elkaar door en door. Wat hij mij ook zou flikken, ik vergeef het hem binnen de vijf minuten. Als hij in het spel iets fout zou doen, zou ik natuurlijk wel vloeken, maar kort erna is alles terug goed. Op alle andere personen zou ik langer kwaad zijn.” “Eigenlijk zijn Lander en ik heel verschillend. Hij is de nuchtere en houdt mij kalm als ik begin te stressen. Hij zegt dan: ‘Allee Kaat, zo belangrijk is dat niet. We regelen dat snel.’ Zo iemand had ik nodig tijdens het spel.” Werd hij nadien ook herkend? “Ja, hij moest af en toe eens op de foto. Mensen weten dat hij mijn broer is, dus spreken ze hem er wel over aan. Hij wist op voorhand van mijn deelname, maar hij mocht tegen niemand iets zeggen. Dat vond hij wel moeilijk, want hij is echt een eerlijke ziel. Hij kan niets voor zichzelf houden, maar het is hem toch gelukt.” Wat brengt de toekomst nog? “Ik hoop binnen twee jaar mijn diploma kiné op zak te hebben. Dat wordt nog hard werken. Ik hoop ook dat ik samenblijf met mijn lief, want dat is een supertoffe jongen. En ooit wil ik een koffiehuis of een bloemenwinkel openen!”

â&#x20AC;&#x153;Eigenlijk is er niet zoveel

veranderd. Ik ben nog steeds

een simpel meisje uit Zoersel

dat op kot zit in Leuven, naar de KLJ gaat en afspreekt met haar vriendinnen.â&#x20AC;?

12 EEN DAG IN HET LEVEN VAN

Een dag in het leven van... Kookouder Klaas Van Gossum (42) herbeleeft zijn gouden kampjaren, achter de kookpotten

oken op kamp, dat is bij vele KLJ’s weggelegd voor ouders van leden of oud-leiding. Bij KLJ Keiberg is dat niet anders. Zo ging Klaas Van Gossum (42) midden juli koken op kamp in Lichtervelde in een ploegje van een vijftal oud-leden. Hun jeugd is overgoten met KLJ-herinneringen, maar na hun KLJ-carrière werd het leven een tijdje wat ernstiger. Sinds enkele jaren heeft bijna elk lid van het kookploegje zelf kinderen die lid zijn van KLJ. Zo pikken de oud-leden de draad van de jeugdbeweging weer op en herbeleven ze een beetje hun gouden jeugdjaren. Vroeger bleef het kookploegje van Klaas maar een half kamp ter plaatse, omdat hun jongste kinderen halfweg het kamp al naar huis gingen. De vijf andere dagen werden dan ingevuld door de ouders van een leidster. Ondertussen zijn de kinderen van het kookploegje al wat ouder en blijft ook de kookploeg langer op kamp. Dit jaar hielden ze het, zoals gepland, zeven dagen vol. En volhouden is de boodschap. Klaas en zijn manschappen genieten met volle teugen van de kampsfeer en vallen na het kamp zelfs in een zwart gat, maar de dagelijkse maaltijden verzorgen voor vijftig hongerige magen blijft hard werken. Ze moeten als eersten opstaan en de hele dag blijven de taken op hen afkomen. ’s Avonds kan de riem er natuurlijk af, maar als ze al te graag samen met de leiding de nacht in grappen en grollen, loert de oververmoeidheid al snel om de hoek. Toch drijft de adrenaline het kookploegje steeds voort, uit liefde voor lekkere boerenkost. En voor de KLJ.

07u00: ontbijt “We staan op voor al de rest, halen vers broo d, maken warme chocomelk en dekken de tafels.” 7u55: oogje in het zeil “Het kamp ontwaakt. Ondertussen houdt ieder zijn eigen zoon- of dochterlief wat in de gaten.”

09u17: bl “Onderweg naar de itzbezoek su kunnen we een va permarkt in Hooglede begraafplaatsen va n de vele Duitse militaire n de liggen. Het wordt ee Westhoek niet links laten n blitzbezoek, pun intended.”

1 “Onze ko 2u: soep met b okploeg alletje Wie wil e schept het midd s ag r nog een kommetj maal uit. e?”

18u15: goedgekeurd “Het avondmaal was alweer een succesverhaal. Er werd geslurpt en we zien dat het goed is.”

10u35: winkelchaos “Na een lange winkelbeurt en de gebruikelijke chaos aan de kassa stuiven we met een overvolle auto terug richting kampplaats.”

10u50: sneller! “We moeten alle zeilen bijzetten, want het wordt een race tegen de klok om de verse soep tijdig klaar te krijgen.”

16u: ten aanval! “We voorzien een semigezond vieruurtje: een fruit- en speksaté met of zonder chocoladedip. De aanval op de chocoladesaus wordt snel ingezet.”

18u40: handdoekengeklets “We geven de afwas tactisch uit handen. Na wat handdoekengeklets en gespat delegeert de leiding de taken en dragen de leden hun steentje bij.”

22u40: hmm, kaas en wijn “De leiding nodigt de kookploeg uit in de leidingstent. Beter kan je een hectische dag niet afsluiten dan met een kaas- en wijnavondje.”

20u08: schrobben maar “’s Avonds koken we nog even voor daags nadien. Als de gaspitten zijn dichtgedraaid, wordt de keuken schoongemaakt. De ravage is na een dagje koken soms niet te overzien.”

Klaas in volle ac

tie

14 PORTRET VAN DIETER COPPENS

Tekst Maud Vanmeerhaeghe / Foto Lise De Maerteleire

VOOR TELEVISIEMAKER DIETER COPPENS IS DE NATUUR ZIJN ECHTE THUIS

“DIEREN SPOTTEN IN HET WILD IS HET SUMMUM” Als kind deed hij niets liever dan dieren spotten in het wild. Vijftien jaar geleden reisde hij zonder geld – maar met grenzeloos vertrouwen in de medemens en zijn gastvrijheid – met neef Mathias door Zuid-Amerika. En ook vandaag zet hij geregeld een stapje terug om te ontsnappen in het groen. ‘Back to basics’ is Dieter Coppens’ tweede naam en zelfs dat is een understatement: “Als ik kon, sliep ik elke nacht onder de blote sterrenhemel.” Je fascinatie voor de natuur is enorm. Maar wat is voor jou ‘back to basics’? “De natuur intrekken. Als ik nood heb aan rust, is dat het enige wat helpt. Een citytrip is boeiend en inspirerend voor mijn job als grafisch vormgever, maar ik kom

overprikkeld terug thuis. De natuur, aan de andere kant, is een rustpauze. De bergen intrekken en op zoek gaan naar plaatsen waar je bijna in de natuur kunt opgaan: dat is back to basics voor mij.” “Maar ‘back to basics’ staat niet per se synoniem met weinig men-

sen. Liften, bijvoorbeeld, is voor mij ook een soort van terug naar de basis gaan. Je surft op de gastvrijheid van anderen in de hoop op je bestemming aan te komen. Bij een wildvreemde in de auto stappen en horen hoe die naar de wereld kijkt, vind ik fantastisch.” Heeft dat avontuurlijke al altijd in jou gezeten? “Toch wel, ja. Ik geloof dat het oerinstinct van onze voorouders bij mij nog heel sterk aanwezig is. Maar alles hangt ook af van wat je thuis aangereikt krijgt: als klein manneke keek ik samen met mijn drie broers met plezier naar de

natuurdocumentaires op National Geographic die onze ouders opzetten. Of we verslonden de ene natuurencyclopedie na de andere: de dodelijkste slang ter wereld tegen de grootste leeuw – wie wint? (lacht)” “We hadden thuis ook heel wat dieren. Geiten, katten, konijnen, eenden, een hond, een pony... Door zelf voor onze dieren te zorgen, werd onze fascinatie alleen maar groter. Toen mijn vader een stuk grond kocht in de Ardennen – waarop we zelf een huis hebben gezet – was het hek helemaal van de dam. Bij valavond lagen we telkens op de loer om wilde die-

ren te spotten. Ook als ik nu met mijn broers in de Ardennen ben, gaan we nog altijd ’s avonds op pad om reeën te zien.”

OOG IN OOG MET EEN EVERZWIJN Die liefde voor de natuur heb je bij de jeugdbeweging verder ontwikkeld. “Met mijn broer heb ik een tijdje bij de scouts gezeten. Toen al konden we ons erg storen aan de andere kinderen die de natuur als een gebruiksvoorwerp zagen en dingen kapotmaakten. Bij de JNM (Jeugdbond voor Natuur en Milieu, red.) zat ik veel meer op mijn plek. Mijn eerste kamp met de JNM – onmiddellijk ook mijn eerste ervaring bij die jeugdbeweging – was een schot in de roos.” “Als jongetje van twaalf mocht ik ’s nachts met twee vriendjes in het veld slapen om een wilde das te spotten. Als je wil scoren bij jongelui, is het zo dat je het moet doen. We hebben die das effectief gezien en vielen in slaap onder de sterrenhemel. Om daarna voor dag en dauw wakker te worden en oog in oog te staan met een everzwijn. Puur geluk.” Hebben je kinderen dat avontuurlijke meegekregen? “Mijn vrouw en ik doen alleszins ons best om hen dat zoveel mogelijk aan te reiken. Mijn kinderen kennen alle vogels in de tuin bij naam. Waarom een kind het simpele ‘vogel’ aanleren als je het ook ‘koolmees’ kan laten zeggen? Nu zegt dat hen mischien weinig (Suzy, Lou en Francis zijn respec-

tievelijk 14, 12 en 10, red.), maar ik hoop dat die liefde voor de natuur ook bij hen later weer boven komt.” “Ze willen ook alle drie heel graag eens op liftvakantie, zoals ik ten tijde van De Poolreizigers (het Kanaal 2-programma waarin Dieter samen met zijn neef Mathias Coppens van de Zuid- naar de Noordpool liftte in 100 dagen, red.) deed. Van onze manier van reizen – wandelschoenen aan, tent op de rug – waren ze lange tijd ook heel erg fan. Maar we moeten ons wat aanpassen aan hun veranderende interesses. De volgende vakantie die gepland staat, is er dus een om te leren surfen.”

KINDEREN GROEIEN, MAAR HUN OUDERS OOK Gaan je kinderen ook naar de jeugdbeweging? “Ja, alledrie. Zelf vind ik een jeugdbeweging ontzettend belangrijk. Het is de plek waar je alles leert. Je leert er in groep functioneren en respect te hebben voor andere meningen. Daardoor ben je gewapend voor het latere leven. In het bedrijfsleven moet je ook de handen in elkaar slaan om resultaat te boeken. Een bedrijf is eigenlijk een soort van jeugdbeweging, maar dan net iets serieuzer.” “Je kweekt er zelfstandigheid en leert er overleggen. Ik begrijp wat Hans Bourlon bedoelt als hij zegt dat ervaring bij de jeugdbeweging belangrijk is voor een bedrijf als Studio 100: mensen die ooit bij een jeugdbeweging zaten, weten van aanpakken.”

“Geen verwachtingen, 100% mezelf zijn,

weinig spullen en veel

natuur: dat is voor mij back to basics.”

Ook voor ouders is de jeugdbeweging een manier om te groeien. “Als ouder leer je door een jeudbeweging voor een deel de controle af te geven, dat is waar. Daarom vind ik het goed als jeugdbewegingen gsm’s verbieden op kamp. Geef je je kinderen mee met de jeugdbeweging, dan doe je dat in vertrouwen en heb je niet elke dag een update nodig. Laat je kinderen gerust tien dagen met dezelfde onderbroek rondlopen als ze daar zin in hebben. Ze zullen zelf wel merken dat er aangenamere dingen zijn (lacht).”

MEER NATUUR, MINDER SPULLEN Merk je zelf dat de natuur vandaag heel wat concurrentie krijgt van technologie?

“Ik geloof dat het oerinstinct van

onze voorouders bij mij nog heel sterk aanwezig is”

“Toch wel. Kinderen kunnen blijven scrollen op iPads en smartphones. Vergif noem ik dat (lacht). Regels zijn nodig, maar ik probeer vooral alternatieven aan te beiden. Als ouder moet je je kinderen daarin begeleiden. Maar wanneer ze thuiskomen na het scoutskamp, gun ik hen wel een momentje om te scrollen.” “Onlangs zei mijn oudste dochter zelf dat ze haar smartphone wat minder wilde gebruiken. Straf voor een meisje van veertien, maar ze heeft af en toe wat sturing nodig om die gsm aan de kant te leggen. Maar goed, de intentie is er. Misschien heeft de fond die we als ouders gelegd hebben nu toch al effect.”

Heb je zelf nood aan dat materiële? “Absoluut niet. Dat is wat me zoveel deugd doet aan ‘basic’. Huur je een huisje op vakantie, dan ben je automatisch bezig met dat op orde te houden. Een tent kan je eens strak trekken, maar dat is het ook: zalig vind ik dat. Ontspullen, dat is wat zo fijn is aan de natuur.” “Thuis proberen we dat ook: we leven met een minimum aan spullen en dat geeft een enorme mentale rust. Hoe minder je hebt, hoe minder kapot kan gaan. Koop weinig en vooral duurzaam. We hebben echt niet zoveel nodig als de maatschappij ons doet geloven.”

ALTIJD ONDERWEG Die maatschappij legt ook heel wat verwachtingen op. Eisen waarvan de jongeren uit Down the Road zich niks aantrekken. Is dat voor jou ook een soort back to basics? “Het onverwachte dat aan Down the Road verbonden is, is voor mij back to basics. Op reis met die gasten hoor ik elke dag zaken die ik in de verste verte niet had zien aankomen. Maar dat zorgt ervoor dat ik zelf ook minder remmingen heb. Dat maakt het voor de kijker ook leuk: iedereen krijgt me te zien zoals ik ben.” “Door voor Down the Road op pad te zijn, word ik meer mezelf. Dat is hetzelfde als wat de natuur met mij doet. Geen verwachtingen, 100% mezelf zijn, weinig spullen en veel natuur: dat is voor mij back to basics.”

19 DOSSIER

Tekst Jonas Smeulders

“Jongeren zijn niet verslaafd aan hun smartphone, wel aan sociale contacten”

DE JEUGD DIGITAAL IN BALANS? “Jongeren zijn alleen nog maar bezig met hun smartphone” en “Smombies (een kruising tussen smartphone en zombie), dat zijn ze. Ze hebben geen oog meer voor wat er om hen heen gebeurt.” Uitspraken over jongeren en hun smartphone zijn vaak niet al te positief. Maar zijn ze ook waar? Vier experts geven tekst en uitleg.

ven een selfie nemen, ondertussen nieuwe foto’s op Instagram checken en nog snel een filmpje bekijken op YouTube. Jongeren lijken verstrengeld aan de digitale wereld. Volgens het Apestaartjarenonderzoek, een tweejaarlijkse bevraging naar het mediagebruik bij jongeren tussen 6 en 18 jaar, klopt dat beeld inderdaad. Maar liefst 95 procent van de tieners heeft een smartphone. Kinderen gebruiken dan weer vooral een tablet (67%). “Het mediagebruik in beeld brengen is belangrijk”, zegt Niek Godfroid, educatief medewerker bij Mediaraven, een organisatie die kennis verzamelt over jongeren en digitale media. “Als je jongeren wil begeleiden, moet je weten wat er gebeurt in hun leefwereld.” Wat leren we dan uit het laatste Apestaartjarenonderzoek? Niek: “Jongeren zijn ‘digitale nomaden’ geworden. Ze gebruiken verschillende tools om te babbelen, te flirten of taken uit te voeren. Ze zitten bijvoorbeeld in een Face-

nu één kanaal wegneemt, maakt dat minder uit, want er zijn nog zoveel andere manieren om met elkaar te babbelen. Vroeger was het digitale ook meer een beleving op zich. Nu gebruiken jongeren het om dagdagelijkse taken uit te voeren.” DE ONLINE JONGERENWERELD

“Technologiebedrijven gebruiken heel wat lepe trucs om je aandacht bij hun product te houden. Alles voor reclame-inkomsten.” Niek Godfroid educatief medewerker bij Mediaraven

bookgroep met hun klasgenoten, hebben een WhatsAppgroep met hun KLJ-vrienden en gebruiken Messenger om te chatten met familieleden. Vroeger was er steeds één platform enorm populair en gebruikten we dat voor alles. Als je

“Voor jongeren zijn sociale media een manier om contacten te onderhouden, om tot een bepaalde groep te behoren en om hun eigen identiteit te ontwikkelen”, zegt Bart Vanhaelewyn, onderzoeker binnen de vakgroep communicatiewetenschappen van de UGent. “Kijk maar naar de zogenaamde ‘selfiecultuur’ van vandaag: qua profilering kan dat wel tellen. Je ziet ook dat jongeren nood hebben aan platformen waarmee ze kunnen experimenteren en – vooral – waarop hun ouders nog niet aanwezig zijn. Momenteel is TikTok (vroeger ‘Musical.ly’, een socialemediaplatform waarop jongeren korte video’s van zichzelf opnemen waarin ze fragmenten van hits playbacken) enorm populair bij jongeren. Als dat op termijn ook mainstream wordt, zoals Facebook, gaan ze op zoek naar iets nieuws. Dat experimenteren hoort bij hun levensfase.”

gebruikers met heel wat aanhang, waardoor merken hen als uitgangbord gebruiken). Die influencers zijn atypische beroemdheden, maar hebben wel een enorme invloed. Ze hebben een sterk verhaal, kunnen goed gamen of zijn een mode-icoon. Die uitgesproken identiteit trekt jongeren aan.”

Bart Vanhaelewyn onderzoeker UGent

Ook jongere kinderen zijn online actief. Wat doen zij zoal? Bart: “De generatie kinderen van nu groeit digitaal op. Hun ouders hebben vaak een smartphone en in huis ligt wel ergens een tablet. Vooral met die tablet kunnen kinderen goed overweg, om YouTube-filmpjes te bekijken en spelletjes te spelen. Ze vervangen er eigenlijk de klassieke media – tv en print – mee.”

Wat is zo kenmerkend voor die levensfase? Bart: “De nood aan sociale contacten. Doorheen verschillende decennia zijn de platformen veranderd, maar de achterliggende gedachten van jongeren niet. Vroeger hingen ze urenlang aan de vaste telefoon, vandaag zijn die lange telefoongesprekken vervangen door getokkel op de smartphone. Zijn jongeren dan verslaafd aan hun smartphone? Nee. Het zijn de sociale contacten die ze nodig hebben.”

Hoe komt het dat kinderen zo vlot met een tablet overweg kunnen? Bart: “Bij laptops heb je een ‘mentale afstand’. Je doet iets met een computermuis en toetsenbord en iets verderop, op het scherm, wordt je opdracht uitgevoerd. Een computer vraagt ook denkwerk: op welke muisknop moet je klikken, en hoe vaak? Een tablet en smartphone gebruik je veel intuïtiever. Je duidt rechtstreeks met je vinger aan wat je op het scherm wil doen. Geef eender wie een tablet in zijn handen en hij kan er snel mee overweg. Ook een kind van 4 jaar.”

“Digitaal is de way to go. We moeten dat omarmen, maar ook rekening houden met de uitdagingen ervan.”

“Ook het platform waarop jongeren hun identiteit ontwikkelen, is met de tijd mee geëvolueerd. Toen er van het internet nog geen sprake was, behoorden jongeren tot een bepaalde subcultuur als vorm van identiteitsexpressie. Denk maar aan de punkers, skaters, hippies of metalheads van weleer. Ook populaire acteurs en muzikanten fungeerden als rolmodellen. Nu kijken jongeren op naar influencers (socialemedia-

HELP, IK BEN AFHANKELIJK Ruim 70 procent van de jongeren zegt dat het gebruik van een smartphone een automatisme is geworden. Toch heeft bijna de helft van de jongeren er meestal geen probleem mee om hun smartphone even aan de kant te leggen en er minder tijd op door te brengen. “De ene tuurt twee uur naar zijn

smartphone en ondervindt geen problemen. Anderen kunnen die twee uur dan weer wel problematisch vinden”, zegt Karen Linten, medewerkster bij het Vlaams kenniscentrum Mediawijs. Zeggen we dan te snel dat jongeren verslaafd zijn aan hun smartphone? Niek: “Dat klopt misschien deels. Technologiebedrijven gebruiken heel wat lepe trucs om je aandacht zoveel mogelijk bij hun product te houden. Hoe meer tijd je doorbrengt op je smartphone, bijvoorbeeld, hoe meer reclame-inkomsten dat voor hen betekent. Als je die producten gebruikt op momenten waarop je er niet bezig mee moet of wil zijn, kan dat problematisch zijn.” “Maar we mogen ook de vele voordelen niet vergeten. Denk maar aan de mogelijkheden tot zelfexpressie, alle info die je in een handomdraai kan vinden of hoe makkelijk je in contact kan komen met mensen overal ter wereld. Die voor- en nadelen mogen we zeker tegen elkaar afwegen. ‘Verslaafdheid’ vind ik in het algemeen te sterk uitgedrukt.” Karen: “Het woord ‘verslaving’ wordt snel in de mond genomen als het gaat over sociale media, smartphones en gaming. Een verslaving zorgt voor gedragsverandering. Je wil niets anders doen, je slaapt slecht, je krijgt fysieke klachten en je komt niet meer buiten. Als jongeren naar de jeugdbeweging blijven gaan, is er dus geen teken van een verslaving. Je kan dan wel nog spreken van ‘afhankelijkheid’. Dat woord gebruiken we bij Mediawijs ook liever, want ‘verslaving’ heeft een medische context.” En toch valt het op dat oudere generaties vaak kritiek uiten op het overmatig smartphonegebruik van jongeren.

ALLEEN PERFECTE PLAATJES Naast de kritiek die jongeren te horen krijgen van ouderen, verschijnen er ook regelmatig onrustwekkende berichten in de media. Zo zouden sociale media een slechte invloed hebben op ons zelfbeeld. “In eerste instantie lijkt dat inderdaad te kloppen, maar het verhaal is genuanceerder”, zegt Lien Faelens, doctoraatsstudente die de invloed van sociale media op ons zelfbeeld onderzoekt. “Ouders vellen vaak snel een oordeel over hun kind, maar vergeten zelf vaak het goede voorbeeld te geven.” Karen Linten medewerkster bij Mediawijs

Karen: “Bij elke nieuwe, opkomende technologie treedt er al gauw ‘morele paniek’ op. Ouderen zijn dan overtuigd dat de jongere generatie verloren is. Bij de opkomst van de televisie gebeurde net hetzelfde. Ook toen werd gezegd dat jongeren niet meer buiten kwamen en dat hun zicht verslechterde.” Bart: “Smartphones zoals we ze nu kennen, bestaan nog maar 12 jaar. Op korte tijd zijn ze dus een enorm succes geworden, maar die evolutie kende geen voorgaande. Ik denk dat we nog worstelen met die snelheid. We hadden verwacht dat de smartphone stilaan zou groeien en dat de wetgeving mee zou groeien. Dat draaide dus anders uit. Jongeren pikten de evolutie het snelst op, maar ondertussen zien we wel dat ook ouderen hun weg beter beginnen te vinden.”

Hoe genuanceerd is de invloed van sociale media? Lien: “Facebook en Instagram worden steeds visueler, met meer afbeeldingen en foto’s. Dat zijn voornamelijk strategisch gekozen, perfecte foto’s van leuke levensgebeurtenissen en mooie locaties. Als je je daarmee vergelijkt, dan voel je je al snel minderwaardig, want anderen lijken het beter te hebben dan jou. We noemen dat de ‘opwaartse vergelijking’.” “Dat vergelijken gebeurt trouwens van nature, iedereen doet het al eeuwen. Vroeger spiegelden mensen zich aan anderen via modeblaadjes, nu via Instagram en influencers. De sociale vergelijking bestaat al sinds de jaren 50, dus lang voor er sprake was van sociale media. Maar ook daarvoor gebeurde het al. Je ziet bijvoorbeeld in eeuwenoude schilderijen wat de schoonheidsidealen van die tijd waren.” Hebben sociale media dan alleen maar een negatief effect op ons zelfbeeld? Lien: “Nee, helemaal niet. Onzekere mensen die via sociale media veel positieve feedback krijgen, krijgen een boost. Zulke mensen kunnen in het echte leven moeilijk gesprekken aanknopen. Via sociale media lukt

“Jongeren zijn al altijd op zoek naar sociale contacten, ook voor er sprake was van sociale media.” Lien Faelens doctoraatsstudente UGent

dat wel en kunnen ze langer nadenken voor ze reageren. Ze breiden hun netwerk uit op een manier die voor hen comfortabel is.” “Ook is het makkelijker voor mensen met unieke interesses – een specifieke muzieksmaak, bijvoorbeeld – om te connecteren met gelijkgezinden. Daarnaast merk je dat er online meer openheid ontstaat. Bekende Instagrammers tonen bijvoorbeeld dat hun leven niet perfect is en laten zien welke filters ze op hun foto’s plaatsen. De invloed die sociale media op je zelfbeeld hebben, hangt dus sterk af van hoe je de kanalen inzet.” Zijn mensen zich bewust van die invloed op hun zelfbeeld? Lien: “Tot op zekere hoogte. We zijn ons ervan bewust, maar we passen de vergelijkingsprocessen vaak automatisch toe. We staan er niet altijd bij stil dat we alleen maar

positieve boodschappen en vaak bewerkte foto’s zien. Zo toont onderzoek aan dat we foto’s met een filter wel kunnen onderscheiden van foto’s zonder filter, maar dat we ze toch als realistisch gaan beoordelen. Daarnaast slagen we er helaas niet in om te zien wanneer de maten van een model bijgewerkt zijn met programma’s als Photoshop. Toch hoeft sociale vergelijking ook niet altijd slecht te zijn. Als je positieve foto’s ziet, kunnen die je net motiveren om je dromen en doelen na te streven.” ONLINE EN OFFLINE IN BALANS Sociale media hebben zowel positieve als negatieve effecten. Is het nodig dat we ons aanpassen om die negatieve effecten te vermijden? Bart: “We mogen niet blind zijn voor de problemen en we moeten mensen vooral bewust maken, maar we mogen niet in paniek schieten. We kunnen bijvoorbeeld adviseren om de smartphone niet altijd mee te nemen naar de slaapkamer, want veel mensen kampen met slaaptekort. Vijf minuten op Instagram worden al gauw twee uur. Een volledige detox, waarbij je helemaal geen smartphone meer gebruikt, raad ik af. Digitaal is nu eenmaal de way to go. Het is de toekomst. We moeten dat omarmen, maar ook rekening houden met de uitdagingen ervan.” Lien: “Alles hangt af van hoe je smartphones en sociale media zelf gebruikt. In de media horen we vaak rampberichten. Die zijn deels waar, want fout smartphonegebruik is slecht. Maar als je er bewust mee omgaat, dan kan het voor jou bijvoorbeeld makkelijker zijn om contacten te leggen. De negatieve effecten, zoals depressies, angsten

of eetstoornissen, gelden ook niet voor iedereen. We zien ze vooral voorkomen bij mensen die er al van nature vatbaar voor zijn en sociale media vaak op een negatieve manier gebruiken. Het hangt dus ook af van je eigen karakteristieken.” Hoe kunnen we ons digitaal gedrag aanpassen? Karen: “Kom eerst te weten hoe het met je smartphonegebruik gesteld is. Dat kan bijvoorbeeld met een app, zoals Schermtijd of MobileDNA. Die laten je zien hoe vaak je je smartphone gebruikt en op welke apps je het meeste tijd doorbrengt. Nadat je je gedrag in kaart hebt gebracht, moet je reflecteren en je gedrag aanpassen. Stel haalbare, kleine uitdagingen op voor jezelf. Je kan het digitale niet volledig uit je leven bannen, dus verplicht jezelf niet om je smartphone een hele week aan de kant te leggen. Probeer je gsm bijvoorbeeld dagelijks slechts 70 keer vast te nemen in plaats van 100 keer. Of bekijk je e-mails alleen ’s ochtends en ’s middags, en niet de hele dag door.” Wat als je je stoort aan het overmatige digitaal gebruik van iemand? Karen: “Wijs hem of haar daar op, maar doe dat nooit op een aanvallende manier. Vaak is die persoon zich zelf niet bewust van zijn overmatige gebruik. Noem jongeren nooit verslaafd. Dat schrikt af en wekt de indruk dat je wil dat ze er volledig mee stoppen. Beter zeg je: ‘Ik heb het gevoel dat je veel met je smartphone bezig bent en misschien wel afhankelijk bent.’ Door het op die manier aan te pakken, staan jongeren meer open voor een gesprek.”

MEDIAWIJZE OUDERS Welke rol is er weggelegd voor ouders in het mediawijs maken van jongeren? Niek: “Ouders maken het best enkele keuzes voor kleinere kinderen: hoeveel schermtijd krijgen ze, via welke tools mogen ze filmpjes kijken... Tieners vragen om een andere aanpak. Zij vinden hun sociale contacten en hun privacy belangrijk. Ze lenen hun smartphone dus niet uit, en al zeker niet aan hun ouders. Je praat beter met hen over hun digitale wereld.” Karen: “Een jong kind kan je makkelijk bij de hand nemen als het om mediagebruik gaat. Bij jongeren is dat moeilijker, maar vraag gerust aan tieners welke filmpjes ze zagen of wat er gebeurt op Instagram. Begin daarmee op jonge leeftijd: zo

twee even voor tv te zetten. Dat is iets anders dan als je zegt ‘hier is een tablet, houd je bezig tot je gaat slapen.’ Het is dus niet altijd erg als je je kinderen entertaint met een tv of tablet, maar alles hangt af van de situatie en van de juiste balans.” DIGITALE JEUGDBEWEGINGEN Hebben jeugdbewegingen ook een opvoedende rol rond digitalisering? Niek: “Jeugdbewegingen zijn een veilige omgeving om te experimenteren, van risicovolle spelletjes tot eerste kusjes. Je komt nu eenmaal terecht bij leeftijdsgenoten. Als er iets fout loopt, heb je meteen enkele gelijkgezinden in je buurt om erover te praten. Jeugdbewegingen kunnen dus ook met het digitale aan de slag gaan en dat beschouwen als een experimenteerruimte.”

Is alleen praten de oplossing? Karen: “Nee. We merken dat ouders snel een oordeel vellen over hun kind, maar zelf vaak vergeten het goede voorbeeld te geven. Dat is een veelvoorkomend probleem. Als je zelf geen goed voorbeeld geeft, dan kan je niet verwachten dat de jongeren het wel gaan doen. Zij zullen je opmerkingen frustrerend vinden en kunnen zich van je afzetten.”

ren eenvoudig rustig houden als ze hen een tablet in de hand duwen. Sommige ouders stellen zich ongetwijfeld de vraag of dat wel goed is. Als je op Google de zoekopdracht ‘hoe lang mag een kind…’ ingeeft, dan kom je al snel uit op ‘… tv kijken’, ‘… op de tablet’ of ‘… achter een scherm zitten’. Op die vragen is er niet altijd een pasklaar antwoord, want niet elk kind of gezin is hetzelfde. Af en toe zie je rapporten verschijnen die zeggen dat kinderen maximaal 1 uur achter een scherm mogen zitten. Ik geloof er niet in. Er bestaat niet één oplossing voor iedereen. Je moet gewoon kijken wat wel en niet werkt binnen je gezin.”

Ouders gebruiken een smartphone of tablet ook wel eens als een digitale oppas. Is dat wel een goed idee? Bart: “Ouders kunnen hun kinde-

Karen: “We hebben verhalen van ouders met drie kinderen. De beste manier om iedereen ’s ochtends klaar te krijgen is door elk kind een voor een te helpen en de andere

bouw je een vertrouwensband op. Wanneer tieners al in conflict zitten met zichzelf en de wereld rond hen, is het een stuk moeilijker om die vertrouwensband nog te beginnen opbouwen.”

Karen: “Het voordeel van de leiders is dat die dichter bij jongeren staan dan een leerkracht of ouder. Kinderen en tieners zullen hen dus sneller vertellen of laten zien waar ze online mee bezig zijn. Merk je iets op, dan is het belangrijk om er op een subtiele manier mee om te gaan. Wijs niet met het vingertje, want de vertrouwensband heeft een dunne grens.” “Als leider geef je het voorbeeld. Loop je zelf de hele tijd met je smartphone rond, dan nemen je leden dat over. Maar een jeugdbeweging draait nog altijd om spelen, dus leiders kunnen ook niet bij alles een opvoedende rol innemen. Zet je leden dus niet op een bankje om hen les te geven, maar wees je ervan bewust dat je smartphones ook kan integreren in activiteiten.”

24 24

Wist je dit… over de onderwaterwereld? Misschi e grotend n sta je er niet e b is bedek els uit water. M ij stil, maar on ze aarde t met oc aar liefs hebben e t a 7 n 0 e p n rocent v bestaat en zeeë we zelfs an n zetten w . n e een aa og maar 5 pro Van heel die w de aarde onderw a aterwer ntal opmerkeli cent echt ontde terwereld e k j impone ren met ld op een rijtje ke weetjes over t. Daarom . Zo kun je kenni jij je vri die mysterieuz s! e enden o p schoo l

WIS T JE

DAT …

…h kun aringen n doo en com met elk r sch a m eten unicer ar en te la ten? …e ong r in o aan eveer nze oc ma goud 20 m eanen ar t i e zo ligt? B ljoen eke egin ton n! al

… de blauwe vinvis waarschijnlijk het gr oo dier is dat ooit op aa tste rde geleefd heeft?

… een men v stof uit de bruik an een pot dart v voor p wordt als g is ge eursto arfum s? f …o ook mceanen on nen h eren en rivder water en riv ebben? De ieren kun oever ieren hebb ze meren s en en zoals golven, n zelfs et die op land.

… de eitjes van mal -cichliden, een baarawi visje, uitkomen in desachtig bek van de moeder?

… vis b elektr acteriën i produ citeit ceren ?

…s o kun mmige nen inkt ze w v el m liegen? vissen o aar 30 m Dat do ok eter en ver.

... bij zeepaardjes het mannetje zwanger wordt?

van een … de organen t hart, he garnaal, zoals tten? zi d of in zijn ho

De playlist

Elke afdeling heeft er één: de ultieme playlist waarop zij volledig uit de bol gaat. Vandaag luisteren we naar de keuze van de leden van KLJ Hoogstraten. Zij presenteren jou de platen waarop ze de dansvloer onveilig maken.

KLJ Hoogstraten kiest klassiekers én een eigen nummer 10

Het boodschappenlied taalklas.nl

Pokémon Theme Song Pokémon

9 Thunderstruck – AC/DC “Ook rockgitaren zijn meer dan

3“EenBohemian Rhapsody – Queen 5“DitAfrica – Toto deel van onze leiding proliedje blijft echt hangen zodra beerde dit lied mee te zingen

“’Ik doe de boodschappen, boodschappen, boodschappen’, het is onze leuze op kamp, want om al die hongerige monden te voeden, moeten we vaak naar de supermarkt.”

welkom bij KLJ Hoogstraten. Thunderstruck is een hard nummer, maar een ideaal lied om te zingen op een karaokeavond.”

8 I’m gonna be (500 miles)

The Proclaimers

“Dit is een klassieke meezinger en onze leden dansen er graag op. We gebruikten het nummer zelfs als inspiratie voor ons eigen lied, dat verder in deze lijst staat.”

7 The Breaking of

the Fellowship Howard Shore, Edward Ross

“Afgelopen zomer gingen we op ‘Lord of the Pringles-Pokémonkamp’. Elke ochtend ontwaakten we op dit magische nummer uit de Lord of the Rings-films.”

“We gebruikten het themalied van Pokémon op kamp als verzamellied. Elke ochtend gingen al onze leden uit de bol en zongen ze luidkeels mee: ‘I want to be the very best, like no one ever was.’”

je het hoort. En bijna iedereen kan het meezingen! Heerlijk toch?”

Het spekkenlied KLJ Hoogstraten

“In 2018 verkochten we snoep ten voordele van het kamp. Om reclame te maken, maakten we een eigen lied dat gebaseerd werd op nummer 8 uit deze lijst.”

tijdens een karaokeavond op trainingsdagen. De show hebben ze die nacht zeker gestolen.”

2 Engeltje – JeBroer

“Enkele jaren geleden was dit ons kamplied. Dat vonden de leden zo leuk dat ze het nog steeds aanvragen als ze een nummer mogen kiezen.”

1 Het KLJ-lied – KLJ “Misschien een beetje cliché, maar het KLJlied tovert bij elk lid en elke leider een lach op het gezicht.”

26 UIT DE OUDE DOOS

Tekst & foto Leen Van Eetvelde

Johan Verdonck (70) maakte de overgang van BJB naar KLJ mee

“Wat we verlootten om leden naar vergaderingen te lokken, is nu ondenkbaar” Zou het geen zonde zijn om alle mooie KLJ-verhalen verloren te laten gaan? Daarom gaat Hélaba op pad, op zoek naar verhalen uit de oude doos. Johan Verdonck (70) van KLJ Lokeren-Heiende heeft verhalen zat over de fijnste jeugdbeweging van het land. Hij maakte van dichtbij mee hoe de Boerenjeugdbond veranderde in KLJ.

et is een zonnige zomeravond als we Johan Verdonck treffen aan het lokaal van KLJ Lokeren-Heiende. Op de ramen van het lokaal hangen affiches van ‘Jubilée op den planché’, het feestweekend om het 90-jarig bestaan van de afdeling te vieren. Een groot deel van die 90 jaar maakte Johan zelf mee, want op 14-jarige leeftijd werd hij lid van de Boerenjeugdbond (BJB). Exact 45 jaar geleden hielp hij zelfs met de bouw van het KLJ-lokaal, dat KLJ Lokeren-Heiende vandaag nog steeds gebruikt. Andere tijd, andere naam Johan: “Eigenlijk kwam ik toevallig bij KLJ – toen nog Boerenjeugdbond – terecht. De leiding van toen ging langs bij de 14-jarigen van het dorp en sprak mij aan. Een jeugdbeweging leek mij wel iets,

“In de winter repeteerden we voor toneelstukken, in de zomer hielden we sportfeestoefeningen.”

dus schreef ik me in. In 1965, toen ik twee jaar lid was, veranderde de BJB in KLJ.” Die naamsverandering was nodig, want de tijdsgeest veranderde en er waren steeds minder boeren. “KLJ was nog steeds een jeugdbeweging voor jongeren op het platteland, maar niet alleen meer voor de boerenjeugd”, vertelt Johan. “Met de nieuwe naam bleef ons ledenaantal ongeveer gelijk, want in de praktijk was eigenlijk iedereen welkom bij de BJB. De verandering zorgde er wel voor dat jongens en meisjes al snel alles samen gingen doen. Gemengde activiteiten waren in de tijden van de Boerenjeugdbond eerder een uitzondering.” Maandelijkse tombola’s De activiteiten van de Boerenjeugdbond waren anders dan die bij de latere KLJ. “We hadden maandelijkse vergaderingen of infoavonden rond een thema dat interessant was voor boeren, zoals welke meststoffen ze het best gebruikten. Om jongeren naar de vergaderingen te lokken, organiseerde de leiding vaak een tombola. Wat we daar verlootten, zou nu op veel protest worden onthaald – en terecht. Met de pakjes sigaretten die we daar wonnen, leerden we roken. Vandaag zou zo’n tombola ondenkbaar zijn, maar in die tijd wisten we nog niet dat roken ongezond was.” Na de overgang naar KLJ kwamen bredere thema’s aan bod op de infoavonden. “We organiseerden eens een vergadering met als titel ‘In het leger word je man of voddenman’. Zo leerden we dat je je in het leger kon beperken tot drinken en uitgaan, maar dat je je opleiding ook kon zien als een manier om zelfstandig te worden.”

De activiteiten beperkten zich niet tot louter vergaderingen. Johan: “In de winter repeteerden we voor toneelstukken, in de zomer hielden we sportfeestoefeningen. In de BJB zaten veel jongeren die thuis boerden, waardoor onze activiteien soms beperkt waren. Bij de KLJ waren er veel die langer studeerden of ergens in een fabriek werkten. Aangezien die leden meer vrije tijd hadden, organiseerden we meer ontspannende activiteiten en gingen we ook samen op kamp.”

“Echte stielmannen

waren we niet, maar die broers konden

metselen en de anderen gaven de stenen aan.”

De geboorte van ‘De Mutten’ Toen het KLJ-lokaal gebouwd werd, was Johan bestuurslid. “Voor onze bestuursvergaderingen gebruikten we een klaslokaal van de school – voor onze activiteiten zochten we andere locaties. Tijdens een vergadering vroeg een bestuurslid of we geen eigen lokaal konden gebruiken. Haar broers van 13 en 14 jaar leerden toen net metselen.” Zo gezegd, zo gedaan. In het najaar van 1974 begon KLJ Lokeren-Heiende aan de bouw van haar eigen lokalen. “Echte stielmannen waren we niet, maar die broers konden metselen en de anderen gaven de stenen aan. Elke zaterdag waren we aan het werk. In 1975 was ons lokaal ‘De Mutten’ af.” “Het klooster gaf ons de toelating om te bouwen en van de stad kregen we financiële steun. Ook het hout en de stenen, die afkomstig waren van een oud gebouw, kregen we cadeau. Voor onze verwarming gingen we creatief te werk. In het college stonden al lang enkele oude kachels in het kolenkot weggestopt. We dachten niet dat we ooit toestemming zouden krijgen, dus namen we ze mee zonder het te vragen (lacht). Maar helaas, gestolen goed gedijt niet, want de kachel

rookte nogal. We kochten dus al snel een nieuwe.” Voor alles hulp nabij Johan kijkt met weemoed terug op zijn KLJ-periode. “De gemeenschap hing heel hecht aan elkaar. Als iemand in de miserie zat, werd die geholpen. Vandaag zal dat ook nog gebeuren, maar het is moeilijker om bij boeren in te springen, omdat het werk meer machinaal en gespecialiseerd gebeurt.” “Vroeger was ook nog geen sprake van bedrijfshulp, maar schoten BJB’ers spontaan te hulp. In 1960 brandde de veldschuur van mijn ouders af, bijvoorbeeld. De dag voor Sinterklaas stak een pyromaan die in brand. De week nadien was de BJB daar al om het stro uit de stal halen, in de hoop dat het nog zou drogen. Die samenhorigheid was typerend voor onze jeugdbeweging.”

28 TERUG NAAR SCHOOL

KLJ’ers op een kruispunt in hun schoolcarrière Rinske leonie

jonathan

29 Tekst & foto Alec Lamberts

Een nieuw schooljaar, dat betekent voor veel kinderen en jongeren een nieuwe school en een nieuwe studierichting. En dat is best spannend. Wij spraken drie KLJ’ers die aan een nieuw hoofdstuk in hun schoolcarrière beginnen: waar kijken ze het meest naar uit? Rinske De Cock

(12, KLJ Bazel) gaat naar het eerste middelbaar

“Veel verschillende vakken met telkens een andere leerkracht” Rinske: “Ik begin in het secundair onderwijs aan de richting Latijn. Later wil ik veearts worden. Ik wil me specifiek bezighouden met de voortplanting van paarden. Latijn kan dan nuttig zijn: zo kan ik sneller de wetenschappelijke benamingen van botten en organen

“Mijn juf van

de lagere school

zal ik wel missen,

want zij was echt tof.”

onthouden tijdens mijn opleiding voor veearts. Ik ben gefascineerd door paarden en dieren. Ik rijd nu met pony’s, voor de fun. Ik doe geen wedstrijden, dat interesseert mij niet. Ik rijd ook met een trekpaard mee in stoeten. Dieren zijn zo verschillend dat een job als veearts nooit saai zal worden. Maar voor het zover is, moet ik eerst mijn middelbaar succesvol afronden.” “Ik ben blij aan het middelbaar te beginnen. Naar de eerste schooldag keek ik reikhalzend uit, omdat er veel toffe mensen in mijn jaar zitten en ik veel nieuwe vrienden wil maken. Wat anders is dan de

Leonie: “Kindjes nieuwe dingen aanleren, dat is echt mijn ding. Daarom start ik met de lerarenopleiding lager onderwijs in Gent. Ik heb al ondervonden dat mijn communicatie met kleuters niet zo vlot verloopt (lacht) en het middelbaar spreekt mij niet zo aan. Mijn keuze voor het lager onderwijs was dus snel gemaakt. In het basisonderwijs sta je als leerkracht een heel jaar voor één klas en geef je alle vakken, van Frans tot wiskunde. Mijn KLJ-ervaring is zeker een voordeel als toekomstige leerkracht, denk ik. Ooit had ik een leerkracht die ook Chiroleider was. Hij gaf les op maat van zijn leerlingen en zat op dezelfde golflengte. Daarnaast had je ook leraars die vrij nukkig en saai waren en de pest leken te hebben aan de hele school.”

“Mijn KLJ-ervaring is zeker een voordeel als

toekomstige leerkracht.”

“In mijn opleiding wordt er vanaf het eerste jaar sterk gefocust op praktijkervaring. Ik word dus meteen voor de leeuwen – of welpen – gegooid. Het hoger onderwijs zal me wel bevallen, want je hebt er meer vrijheid dan in het middelbaar. Ik ga bovendien op kot in Gent, dus ik moet wel op eigen benen staan. Ik denk ook dat ik in deze studie meer ga doen wat ik graag doe, want in het middelbaar was dat niet altijd het geval.” lagere school, is dat ik nu veel verschillende vakken heb met telkens een andere leerkracht. Ik verwacht wel dat, zodra het schooljaar goed op gang gekomen is, elke dag zowat hetzelfde zal zijn. Dan zal ik al snel uitkijken naar de vakanties (lacht). Ook de examens zijn iets nieuws, die zullen lastiger zijn. Mijn juf van de lagere school zal ik wel missen, want zij was echt tof.”

Leonie Meskens

(17, KLJ Bazel) start aan de hogeschool

“Meer vrijheid in het hoger onderwijs dan in het middelbaar”

“Toch zal ik ook enkele dingen uit mijn middelbare schooltijd missen. De vele schooluitstapjes en sommige leerkrachten, bijvoorbeeld. Op mijn school hadden we geluk met de meeste leerkrachten. We hadden er doorgaans een respectvolle en leuke band mee, zeker na langere schooluitstappen, zoals de eindreis of de vijfdaagse wandeltocht in de bossen.”

Jonathan Bolsens

(22, KLJ Kruibeke) begint aan zijn eerste job

“Ik zal minder vakantie hebben, maar ze zal meer deugd doen”

“Een eerste job

betekent ook een nieuw leven”

Jonathan: “Ik heb een diploma burgerlijk ingenieur op zak, maar ik hou mij ook graag bezig met beleid. Daarom ben ik ook bovenlokale vrijwilliger bij KLJ en denk ik mee na over de nationale beleidsnota. Een brug ontwerpen is minder mijn ding. Ik begin nu aan mijn eerste job in een ingenieur-traineeprogramma van anderhalf jaar bij het Agentschap Wegen & Verkeer van de Vlaamse overheid. In die job zal ik mij telkens een halfjaar bezighouden met een bepaald project. Achteraf kan ik dan zien waar mijn talenten liggen en welke zaken binnen het agentschap mij het meest interesseren. Mijn passie voor beleid zal dus zeker aan bod komen. ” “Ik moet wel eerlijk bekennen dat ik bij een andere jobaanbieding een beter gevoel had, maar in dit leerprogramma zie ik meer doorgroeimogelijkheden. Om deze kans te krijgen moest ik hard knokken, terwijl dat minder het geval was bij die andere job. Tijdens de sollicitatie waren ze enorm geïnteresseerd in mijn verleden bij KLJ, dat bewijst voor mij toch dat ik op de goede plek zit. Ik hoop alleszins dat ik mee kan bouwen aan een duurzame en betere mobiliteit.” “Een eerste job betekent ook een nieuw leven. Ik zal bijvoorbeeld

minder kunnen uitslapen en zal minder vrije momenten hebben. Het studentenleven zal ik zeker missen, want ik beleefde veel mooie momenten. Toch ben ik blij om aan een nieuw hoofdstuk in mijn leven te beginnen, want vijf jaar studeren was best lang. Ik had in die jaren wel telkens drie maanden vakantie, maar als ik geen herexamens of vakantiewerk had, ging ik me toch snel vervelen. Nu zal ik minder vakantie hebben, maar ze zal me wel meer deugd doen.”

“Ik stop wel als leiding en ik weet niet of ik nog vaak de moed ga vinden om na een lange werkweek naar de +16-activiteiten op vrijdagavond te gaan. Ik hoor van anderen die aan het werk zijn dat het zeer verleidelijk is om ‘s avonds in je zetel te ploffen en daar niet meer uit te komen. Daar ben ik bang voor (lacht). In de bovenlokale KLJ-werkgroepen blijf ik wel nog even actief.”

32 HET KLJ-SJAALTJE

Tekst & foto Lise De Maerteleire

“Hippie als hoofdleiding” Het sjaaltje van Tina Pulinx hangt vol herinneringen Als een KLJ-sjaaltje kon praten, zou je nogal wat te horen krijgen! Vandaag vertelt Tina Pulinx (20), hoofdleiding bij KLJ Stokrooie en erbij sinds het begin tien jaar geleden, wat haar sjaaltje te vertellen heeft. OOTWEE-BADGE (groen kaartje onderaan) “Vorig jaar ging ik naar OoTwee, een vormingsmoment van KLJ Limburg dat 24 uur lang duurt. Het thema was ‘loslopend wild’ en ik ging verkleed als een kip met een strooien rokje. Ik leerde er enorm veel bij tijdens keuzeblokken als ‘grote gezelschapsspelen’, ‘jaarthema’ en ‘ruige spelen’.” FLUITJE “Dit fluitje kreeg ik toen ik leidster werd, na mijn leidingdoop. Dat is ondertussen al vier jaar geleden. Ik gebruik het bij elke activiteit, dus ik kan wel zeggen dat het fluitje een van de belangrijkste voorwerpen aan mijn sjaaltje is.” BUTTON HIPPIE (kamp 2019) “Deze button is een aandenken aan ons kamp in Ronse, waar we verbleven in een hoeve in het midden van de natuur. Zoals je op de tekening ziet, was ons kampthema ‘hippies’. Voor mij was het een speciaal kamp, want ik was er voor het eerst als hoofdleiding.” BANDJES “Op kamp en tijdens activiteiten maken onze leden regelmatig bandjes. Vaak krijg ik bandjes van hen. Ondertussen heb ik er al te veel om allemaal aan mijn sjaaltje te hangen (lacht).” Wil jij met jouw sjaaltje in de volgende Hélaba komen? Stuur dan een mailtje naar helaba@klj.be.

ADV Soms loopt het fout. Op school, in de jeugdbeweging of sportclub, in de jeugdzorg of hulpverlening, in je buurt of gemeenteâ&#x20AC;Ś

-18

Word ji j niet correct behand eld? Kan of wil niemand iets doen? Contacteer dan de Klachtenlijn van het Kinderrechtencommissariaat

Zit je Bel 08 vast? 00

Klac hten lijn

2 Gratis en ver 0 808 tr www.k inderr ouwelijk echten .be

34 PORTRET VAN HANS BOURLON

Voor Hans Bourlon geen studio 100 zonder jeugdbeweging

“Ook nu nog waardeer ik engagement”

35 Tekst Eva Van den Eynde / foto Thomas De Boever

Ooit sjorde Studio 100-baas Hans Bourlon kookvuren en hudo’s, zette hij tenten recht en ging hij op trektocht. Ervaringen die nog lang zouden nazinderen. Al is het vooral het sociale aspect van de jeugdbeweging dat hem mee gevormd heeft tot wie hij vandaag is. “Bij de jeugdbeweging ontdekte ik dat er meer in mij zat dan die schuchtere boekenwurm.”

ans Bourlon was een laatbloeier. Pas op zijn zeventiende sloot hij zich aan bij de scouts van zijn geboortedorp Baardegem. Na twee jaar bij de jins, de 17-18-jarigen, was hij nog zeven jaar leider bij de verkenners, de 15-16-jarigen. Zijn jaren bij de jeugdbeweging lieten een diepe indruk na en legden mee de basis voor de manier waarop hij later Studio 100 zou gaan leiden. Hoe komt het dat je pas zo laat bij de jeugdbeweging bent gegaan? Bourlon: “Ik was als kleine jongen ooit wel al eens bij de jeugdbeweging geweest, maar ik haakte al snel af. Pas vele jaren later ben ik er terug bij gegaan omdat een aantal van mijn vrienden bij de scouts waren. Ik ben dan meteen ook radicaal scout geworden, ik miste geen enkele vergadering.” Hoe hebben je jaren bij de jeugdbeweging je beïnvloed? “Toch wel sterk, moet ik zeggen. Mijn eerste stappen in de media heb ik zelfs te danken aan de jeugdbeweging. Ik ben in 1987 begonnen op de jeugdafdeling van de VRT en dat was een rechtstreeks gevolg van mijn verleden bij de scouts.” “Als kind was ik nogal schuchter en introvert. Mijn grootouders hadden een grote bibliotheek en

ik deed niets liever dan die boeken verslinden. Ik was niet zo gericht op de buitenwereld, ik zat liever met mijn neus in de boeken. Bij de jeugdbeweging ben ik helemaal opengebloeid. Ik ontdekte er hoe je samen met anderen creatief kan zijn en dingen kan realiseren. Hoe ik me vandaag gedraag als manager is nog altijd sterk beïnvloed door mijn ervaring als leider.” Je leerde de knepen van het vak op de groepsraden? “Absoluut. Je leert er overleg plegen en compromissen sluiten. Maar het is meer dan dat. Als een lid eens een slechte dag heeft en het uithangt op de vergadering, dan is dat een uitdaging. Als je dan een quiz organiseert en je maakt hem de quizmaster, dan zie je hoe die jongen plots verandert omdat hij dan iemand wordt. Dat is de essentie in een creatieve omgeving zoals Studio 100: men-

sen in een groep tot bloei laten komen. Zorgen dat ze zelfvertrouwen krijgen en boven zichzelf uitstijgen. Dat is iets wat je niet in procedures kan gieten, je moet omstandigheden creëren waarin mensen zich goed voelen zodat ze zich kunnen uiten.” Je deed dus veel mensenkennis op bij de jeugdbeweging? “Zeker. Als ik terugblik, zijn er twee dingen die mij gevormd hebben en dat zijn de jeugdbeweging en het leger. Vandaag bestaat de dienstplicht niet meer, maar ik ben dus nog naar het leger geweest. Ik volgde er een opleiding tot onderofficier bij de medische dienst. Ik moest leiding geven aan een peloton, allemaal jonge gasten die tegen hun zin hun legerdienst kwamen doen. Het was een hele uitdaging om die mannen gemotiveerd te krijgen om op manoeuvres te gaan, met een tentje de natuur in. Ik heb dat aangepakt zoals ik het altijd als leider deed.” Welke waarden vond je belangrijk bij de jeugdbeweging? “Respect is een belangrijke waarde. Vandaag speelt dat zich meer online af. Jongeren kunnen op

“Toen ik bij Studio 100 in het

begin nog veel aanwervingen zelf deed, was het voor mij fundamenteel dat

een kandidaat bij de jeugdbeweging was geweest”

sociale media heel hard zijn voor mekaar. Cyberpesten is een reëel gevaar, er wordt al eens verbaal uit de bocht gegaan en de gevolgen van dat soort pesterijen is niet te onderschatten. Want jongeren zijn ook erg gevoelig. Respect is fundamenteel. Dat is iets dat ik altijd heb proberen bij te brengen aan de leden.” “Zelfontdekking is nog zo’n waarde waaraan ik veel belang hecht. Mensen doen inzien dat ze een talent hebben, dat ze ergens uitzonderlijk goed in zijn. Mensen hebben het nodig dat je hen daarop wijst. Als leider is dat je taak.” Is dat het verschil met pakweg een sportclub, waar gefocust wordt op dat ene talent dat ontplooid moet worden? “Ja, dat vind ik wel. Sportclubs zijn ook wat individualistischer en meer gericht op de prestaties van de jongere. Met Studio 100 steunen we het initiatief Trooper, dat mensen de mogelijkheid geeft om bij online aankopen een donatie te doen aan een sportclub of vereniging. De aangesloten winkels staan dan een percentage van het totaalbedrag af aan de vereniging die jij kiest. We zien dat jeugdverenigingen daar veel vaker worden aangeduid dan sportclubs. Het nostalgie-effect zal daar zeker ook wel in meespelen.” Merk je het wanneer mensen een verleden bij de jeugdbeweging hebben? “Toen ik bij Studio 100 in het begin nog veel aanwervingen zelf deed, was het voor mij fundamenteel dat een kandidaat bij de jeugdbeweging was geweest.

Het cv was natuurlijk belangrijk, maar of iemand zich in zijn jeugd op een of andere manier had geëngageerd, dat was toch doorslaggevend. En dan keek ik ook of die persoon dat consequent had gedaan en er niet alleen op zoek ging naar een lief. Ik wil mensen die ook in de jeugdbeweging hun verantwoordelijkheden opnamen. Dat zijn trouwens vaak mensen die vandaag nog altijd aan het werk zijn bij Studio 100.” Zijn mensen met een verleden bij de jeugdbeweging loyaler? “Het zegt toch wel iets over iemand. Het toont aan dat je een engagement kan aangaan.” Hoe vond je het als leider bij de jeugdbeweging? “Wel, ik ben niet zo handig en dat is een understatement. Ik heb er als leider altijd voor gezorgd dat ik omgeven was door mensen die wel praktisch ingesteld waren. Als je dingen gedaan wil krijgen, moet je je omringen met mensen die andere dingen kunnen dan jijzelf. Dat geldt ook in het verdere leven: als je je omringt met ja-knikkers, loopt het vast.” Merk je dat de beleving van jeugdbewegingen vandaag anders is? “Toen ik begon te werken op de VRT ben ik, samen met nogal wat generatiegenoten, uit de scouts gegaan. Ik stond er dan meteen veel verder vanaf. Er zijn altijd mensen die er te lang blijven rondhangen, maar de nieuwe generatie apprecieert dat niet. Je moet de fakkel op een bepaald moment doorgeven. Maar ik ben wel contact

“Ik heb een positief beeld van de jeugd.

Vroeger hadden we weinig voeling met wat zich buiten het dorp afspeelde. Vandaag

zijn kinderen en jongeren veel socialer en communicatiever dan wij waren. blijven houden met de mensen van toen. We gaan nog vaak samen fietsen bijvoorbeeld. Dat is een band die niet door te knippen is.” Beleven kinderen vandaag hun jeugd op een andere manier? “Ik heb een positief beeld van de jeugd. Ik ben opgegroeid in de jaren 60, in een klein dorpje in Oost-Vlaanderen. We hadden weinig voeling met wat zich buiten het dorp afspeelde. Vandaag zijn kinderen en jongeren veel socialer en communicatiever dan wij vroeger. Daar spelen de sociale media een grote rol in. Er wordt vaak negatief gedaan over die sociale media, maar ze hebben zeker ook een gunstige invloed. Op creatief vlak bijvoorbeeld: apps als Snapchat scherpen de creativiteit van kinderen en jongeren aan. Jonge mensen hebben een enorme blik op de wereld gekregen. Ook de technologische ontwikkelingen in de branche waar we met Studio 100 inzitten is enorm geëvolueerd. Vroeger had je het circus dat een keer per jaar langskwam in

het dorp en daarmee moesten we het doen. Nu zijn er zoveel shows en musicals die kwalitatief heel goed in mekaar zitten en die jonge mensen prikkelen om ook creatief te zijn.” Voor welke uitdagingen staan de jeugdbewegingen vandaag? “Iets wat zwaar onderschat wordt en dat in onze tijd geen issue was, is dat een aanzienlijk deel van de jeugd van niet-Vlaamse afkomst is. Die kinderen worden maar moeilijk bereikt. In sommige klassen is de helft van de kinderen van niet-Vlaamse afkomst, in sommige scholen in Antwerpen zelfs tot 70%. Die kinderen zie je niet terug bij de jeugdbeweging. Dat is de grote uitdaging voor de toekomst, om ook hen te betrekken en hen de kans te geven om binnen de omgeving van de jeugdbeweging zichzelf te ontdekken en iemand te worden. Ik ben er vast van overtuigd dat dat de basis vormt om aansluiting te vinden bij een gemeenschap en waarden over te nemen.”

38 DE K IN KLJ

Tekst & foto Jonas Smeulders

Voor KLJ-proost Dirk Decuypere is de K ook vandaag nog actueel

“Jongeren zijn gelovig, daarvoor steek ik mijn hand in het vuur” “Bisschop, wij willen een proost zoals Dirk van de KSA”, zeiden de toenmalige voorzitter en directeur van KLJ, en zo geschiedde in 2012. Dirk Decuypere werd proost van KLJ en werkte zo voor twee jeugdbewegingen waarvan de K van ‘katholiek’ nog in de naam staat. Na 7 jaar trouwe dienst verlaat hij KLJ en gaat hij aan de slag als priester in Zwevegem. Voor hij de deur definitief achter zich toetrekt, laat hij zijn licht schijnen op onze K. Want is die letter nog wel eigentijds in een jeugdbeweging?

Kerk is niet meer hip. Voor de Kerk is het nu eenmaal een moeilijke periode. Veel mensen sloten daardoor de deur voor de Kerk als instituut, maar niet voor de betekenis achter de verhalen van Jezus. Ik denk dat KLJ erin slaagt om die verhalen in een modern jasje te steken.”

“Ik vind het knap dat zowel KLJ als KSA de K van katholiek in hun naam behouden”, zegt KLJ-proost Dirk Decuypere. “Dat is zeker niet vanzelfsprekend, want veel andere jeugdorganisaties laten hun link met het geloof vallen.”

Zijn jongeren nog gelovig? “Daarvoor durf ik mijn hand in het vuur steken. Jongeren zijn bezig met en praten over geloof. Tijdens trainingsdagen − de animatorcursussen van KLJ − zie ik hen enthousiast meedoen met vieringen. Ook in hun eigen afdelingen gaan ze ermee aan de slag, soms zelfs onbewust. Op kamp, bijvoorbeeld, zingen of bidden KLJ’ers voor het eten, of doen ze een korte bezinning voor het slapengaan. Dat zijn misschien tradities, maar jongeren blijven ze wel doen terwijl ze er gemakkelijk mee kunnen stoppen. Het is dus zeker niet vanzelfsprekend dat ze de K blijven gebruiken.”

Waarom is het zo belangrijk dat wij wel nog met de K bezig zijn? “Het is één van de grondlijnen waaruit de beweging is opgericht. Dat is natuurlijk geen reden om er aan vast te blijven houden, maar het zit wel in het DNA van KLJ. De K staat voor meer dan alleen maar vieringen of bezinningen. Ze is ook een bron van inspiratie en bevordert samenwerking, groepssfeer en steun in moeilijke tijden. Die boodschap – die ook overeenkomt met het verhaal van Jezus – moet eigentijds gebracht worden, want de

Schrikt de K jongeren met een ander geloof af? “Dat is een foute redenering die leeft op veel plaatsen. Sommigen

denken dat anderen zullen komen als we die K laten vallen. Niets is minder waar. Volgens mij appreciëren velen het net als je uitkomt voor wie je echt bent, wat je drijfveer is. De K zegt trouwens ook dat iedereen welkom is, ongeacht afkomst of geloof.” Hoe helpt een proost bij de K-beleving in KLJ? “Een proost heeft uiteenlopende taken. In de eerste plaats maak ik vieringen en bezinningsmomenten voor nationale KLJ-evenementen en animatorcursussen. Ik organiseerde reizen naar Rome of Israël/ Palestina en maakte kant-en-klaar materiaal voor KLJ-afdelingen. Natuurlijk doe ik dat niet alleen: ik werk veel samen met anderen, bijvoorbeeld met jonge vrijwilligers van de werkgroep K. De K wordt dus eigenlijk door veel mensen gemaakt.” Wat zijn jouw mooiste momenten bij KLJ? “Daar moet ik niet lang over nadenken: mijn allereerste Landjuweel steekt er met kop en schouders bovenuit. Ik heb daar zitten blèten. Ik vond het zo indrukwekkend en mooi hoe al die sportende KLJ’ers elkaar hielpen en zich een hele dag inzetten. Dat vendelen en wimpelen maakte echt een grote indruk. KLJ mag fier zijn op zo’n evenement. Ook de vieringen tijdens andere grote evenementen zijn altijd hele intense momenten waarvan ik veel deugd heb. En uiteraard zijn de reizen naar Rome en Israël/Palestina ook de moeite. Zo ontmoetten we in 2018 de paus tijdens ons bezoek aan Vaticaanstad.” Ondanks al die mooie momenten verlaat je ons toch. “Met spijt in het hart. Vorig jaar

De K staat voor meer dan vieringen of bezinningen. Ze is ook een bron van inspiratie en bevordert samenwerking, groepssfeer en steun in moeilijke tijden.

riep de bisschop me bij zich. Hij vroeg me toen om pastoor te worden. Na een korte bedenktijd weigerde ik. Mijn termijn bij KLJ en KSA liep wel nog maar een jaar, want de contracten worden steeds voor slechts vier jaar opgesteld. Toen ik weigerde, zei de bisschop dat hij me geen nieuwe termijn meer zou geven bij de jeugdbewegingen.” Ga je KLJ missen? “Zonder enige twijfel. Het zal pijn doen, maar ik ben ook heel dankbaar dat ik het zo lang heb mogen doen, want ook dat was niet vanzelfsprekend. Ik heb enorm veel boeiende mensen ontmoet en veel vriendschappen gesmeed. KLJ is een warme beweging. We mogen fier zijn.”

Waaruit halen onze KLJ’ers kracht? Welke woorden hebben voor hen een speciale betekenis? Dirk hoeft over die vraag niet lang na te denken. “Mijn handen” – een tekst die tijdens de Wereldoorlog op een oude Christusfiguur werd geplaatst – is volgens hem typerend voor de werking van KLJ: “Omdat de K in KLJ niet door één persoon gemaakt wordt, maar door heel wat helpende handen.” Tijdens de laatste dagen van de oorlog wordt een Duits dorp in de as gelegd. Amerikaanse soldaten helpen de boeren met de heropbouw van hun huizen, maar ook de kerk heeft heel wat opknapwerk nodig: muren moeten opnieuw gestut worden en het middenschap opnieuw overdekt. Ook een oud Christusbeeld puzzelen ze aan de hand van de gevonden brokstukken weer in elkaar. Één deel kunnen ze niet terugvinden: de handen. Een van de soldaten schrijft daarom deze symbolische woorden op een bordje: ‘Ik heb geen andere handen dan de uwe.’

40 DE KNUTSELHOEK

Tekst & foto Anke Van Oeckel

Van sok tot pennenzak Bij een nieuw schooljaar horen nieuwe schoolspullen. En wat is er beter dan een hippe KLJ-pennenzak die op je schoolbank staat te schitteren? Neem je sok in de aanslag, volg deze zes simpele stappen en ga het nieuwe schooljaar in met een echte KLJ-pennenzak. Benodigdheden Voor je aan de slag kan, heb je een aantal spullen nodig: • • • • • •

Een schaar Een lijmpistool Naald en draad Een sok Een ritssluiting van minimaal 15 centimeter Versiering, zoals veertjes, pomponnetjes of kraaltjes

foto Lise De Maerteleire

STAP 2 Naai het gat van de sok dicht. Nadien kan je het gat ook nog dichtlijmen met het lijmpistool. Zo ben je zeker dat er niets uit je pennenzak valt.

STAP 1 Neem de sok en ritssluiting. Meet met de ritssluiting op de sok en kijk waar je hem wil plaatsen. Knip het stuk sok dat je te veel hebt zorgvuldig af. Laat wel nog wat ruimte rond de ritssluiting. Draai de sok vervolgens binnenstebuiten.

STAP 3 Doe de ritssluiting open en lijm ze ondersteboven op je sok met het lijmpistool. Dat lijkt misschien gek, maar in de volgende stap zie je waarom.

STAP 5 Draai de sok weer binnenstebuiten. Zo krijg je de buitenkant van je pennenzak te zien. Die is nu nog wat kaal. Hoog tijd dus om je pennenzak te versieren! Naai of plak veertjes, pomponnen of kralen op je pennenzak.

STAP 4 Neem je schaar bij de hand. Knip nu een spleetje tussen de geopende ritssluiting.

STAP 6 Je pennenzak is klaar. Stop hem in je boekentas en neem hem mee naar school. Wedden dat niemand zoâ&#x20AC;&#x2122;n leuke pennenzak heeft?

42 JONGEREN VAN HET PLATTELAND

Tekst Jolien Merlier / Foto Lise De Maerteleire

JONGEREN VAN HET PLATTELAND OVER STUDEREN EN WERKEN

“De rust die je hier vindt, is in de stad ver te zoeken” De West-Vlaamse Thijs Louwagie (23) is een jongen van het platteland. Na een lagere- en middelbareschoolcarrière in en rond Poperinge trekt hij voor een jaar hogeschool naar Roeselare. Dat blijkt niets voor hem, dus werkt hij vandaag in het landbouwbedrijf van zijn ouders. Thijs: “Maar carrière maken doe je nog altijd het best in de stad.” “Ik ging naar de lagere school in Abele, een dorpje op de grens tussen Frankrijk en het West-Vlaamse Poperinge”, vertelt Thijs. “In het middelbaar studeerde ik landbouw aan het VTI in Poperinge zelf. Later volgde ik ook nog een zevende jaar en een jaar aan de hogeschool in Roeselare. Daar zat ik op kot.” GERED VAN SLUITING Of er op schoolvlak voordelen zijn aan in een stad wonen? “In de stad zijn scholen meestal minder veraf. De fietstocht van 20 minuten die ik dagelijks ondernam naar mijn middelbare school in het landelijke Poperinge viel dus eigenlijk goed mee. Scholen in een verstedelijkt gebied hebben alles bij de hand. Denk maar aan openbaar vervoer:

dat is overal voorhanden. De lagere school van Abele, aan de andere kant, moet voor vervoer op de goodwill van ouders rekenen.” “Hier, op het platteland wonen ook minder mensen en is er dus minder schoolgaande jeugd. Zo dreigde mijn lagere school een tijdje geleden te sluiten, want er waren simpelweg niet genoeg inschrijvingen. Gelukkig leeft het dorp de laatste jaren weer op en heeft de school opnieuw voldoende leerlingen om te blijven bestaan. Was dat niet het geval, dan zouden de kinderen een heel stuk verder moeten rijden om les te volgen.” NAAR DE STAD EN TERUG Toen Thijs op kot zat in Roeselare, kon hij even proeven van het stadsleven, maar dat bleek niet zijn ding. “De drukte van een stad spreekt mij niet aan. Door op kot te gaan in Roeselare, besefte ik dat het platteland voor mij veel voordelen heeft. Ik miste het uitzicht van thuis heel erg. Daar ben ik altijd omringd door groen en bomen. Ik had in de stad wel een tuintje, maar als ik daarin werkte, had iedereen me gezien. De privacy is in een stad een stuk minder. Je moet er ook meer rekening houden met je bu-

ren. Op het platteland is van dichte buren niet echt sprake.” Na zijn jaar hogeschool keerde Thijs naar het platteland, waar hij nu in het landbouwbedrijf van zijn ouders werkt. “We kweken varkens en doen aan akkerbouw. Zo verbouwen we onder andere aardappelen, gerst, bieten en maïs. Later wil ik het bedrijf van mijn ouders overnemen.” Maar dat is niet het enige. “Aangezien ik hier ben geboren en mijn jeugd doorbracht, wil ik ‘op de buiten’ blijven wonen. Afgelegen wonen vind ik echt een meerwaarde. De rust die je hier vindt, kan je nooit in de stad vinden.” RUIMTE, STILTE EN... DIEREN In tegenstelling tot sommige andere plattelandsjongeren, is Thijs dus niet van plan om zich in de stad te vestigen. “Ik kan wel begrijpen dat mensen eerst willen sparen terwijl ze in de stad wonen, om daarna terug te keren naar het platteland. Maar als je twintig jaar in de stad woont, keer je volgens mij niet meer terug naar de natuur.” “Omgekeerd gebeurt verhuizen wel vaker.” Zo verhuisde Thijs’

grootmoeder na het overlijden van haar echtgenoot naar een serviceflat in het centrum van Poperinge. “Ze had het daar moeilijk mee, want ze woonde al haar hele leven op het platteland”, zegt Thijs. “En dat kan ik voor 100% begrijpen. De buitenlucht, de ruimte, de stilte, de dieren, het land, de wind, de omgeving… Er is niets wat me niet bevalt aan het plattelandsleven. Van alle plekken woon ik hier het liefst.”

WAT ZEGT ONS ONDERZOEK? Dit jaar voerde KLJ een groot plattelandsonderzoek. In heel Vlaanderen – zowel in de stad als op het platteland – bevroegen we 1000 jongeren. Dit hebben ze te zeggen over onderwijs en werk.

38,5%

v an de plattelandsjongeren zegt dat naar school gaan in de stad voordelen heeft ten opzichte van schoollopen op het platteland. 37% van de jongeren die in de stad wonen gaat akkoord met deze stelling.

68,4%

v an de plattelandsjongeren gelooft dat het aanbod aan jobs in de stad veelzijdiger is dan op het platteland. Uit gesprekken blijkt dat jobs op het platteland beperkt blijven tot het onderwijs, de horeca, de supermarkten en de landbouw.

79%

v an de plattelandsjongeren vindt dat je het best in de stad woont als je daar werkt, vooral met het oog op files. Voor 70% is het een droom om met de fiets naar het werk te kunnen gaan.

44 Tekst Ian Decleer / Foto Elize Van Hout

Blind Date Afdelingssecretaris: een rotjob? Nathalie (30) en Margot (19) vinden van niet! KLJ’ers heb je in alle vormen en maten. In Blind Date stellen we twee – voor elkaar onbekende – (oud-)KLJ’ers aan elkaar voor. Wat willen ze weten en wat kunnen ze leren van elkaar? Elke KLJ-afdeling heeft een secretaris. Voor sommigen klinkt de job niet heel sexy. Brilletje vooraan op de neus, verdrinken in Excelbestanden en een heleboel verantwoordelijkheden. Of schuilt er meer in deze functie dan ze op het eerste gezicht doet vermoeden? We vragen het aan Nathalie Jacobs (30), secretaris van KLJ Lier-Zuid tussen 2010 en 2014, en aan Margot Ceulemans (19), secretaris van KLJ Berlaar sinds 2016. Margot: “Nathalie, hoe ben jij secretaris geworden?” Nathalie: “In het begin van het nieuwe werkjaar verdeelt de leiding steeds de taken en vraagt ze wie secretaris wil worden. Ik wilde weten hoeveel leden zich jaarlijks inschrijven bij onze KLJ, daarom stelde ik mij kandidaat om secretaris te worden. Jij?” Margot: “Bij KLJ Berlaar gebeurt dat eigenlijk op dezelfde manier. We verdelen de taken tijdens ons eerste bestuursweekend. Mijn medeleiding vroeg mij of ik secretaris

wilde worden omdat ik ordelijk en gestructureerd ben. Het sprak mij wel aan om eens achter de schermen te kijken hoe het met onze ledencijfers gesteld is. Ik ben dan ook op hun verzoek ingegaan.” DE MOTIVATOR Nathalie: “De secretarisfunctie heeft enkele pluspunten, vind ik. Je bent een aanspreekpunt voor het hogere niveau. Dat brengt een aantal voordelen met zich mee. Als KLJ een regionaal of nationaal evenement organiseert, ben je altijd als eerste op de hoogte. Je kan dan de anderen van je afdeling ook écht motiveren om deel te nemen aan het evenement. Dat kan best uitdagend zijn, maar ik vond het wel heel leuk om te doen.”

“Wij werkten vroeger in Excellijsten die wij dan bezorgden aan KLJ Nationaal. Ik neem aan dat jullie zo vandaag niet meer werken?” NATHALIE

“Een secretaris moet communicatief zijn. Je bent hét aanspreekpunt van je afdeling voor ouders, voor beroepskrachten en bovenlokale vrijwilligers.”

Nathalie: “Daarmee hangt ook samen dat je goed georganiseerd en plichtsbewust moet zijn. Je krijgt heel wat deadlines te verwerken, maar anderzijds geeft het je ook veel voldoening als je weet dat alles in orde is en al je leden bijvoorbeeld verzekerd op kamp kunnen. De andere leiding moet vertrouwen op de secretaris dat dit in orde is.”

MARGOT

Margot: “Ook in omgekeerde richting kan je als secretaris vanuit je eigen afdeling makkelijk zaken overbrengen naar de nationale werking van KLJ. Dat kan tijdens een gewestvergadering, maar evengoed via een pedagogisch medewerker. Je staat in nauw contact met de KLJ-structuren, wat de doorstroom van informatie vergemakkelijkt.” Nathalie: “Inderdaad, als je in je groep ergens mee zit en je weet niet hoe je het moet aanpakken, dan kun je altijd raad vragen aan KLJ Nationaal. De wisselwerking tussen je afdeling en nationaal vond ik boeiend.” Margot: “Even een ander vraagje: waar moet een secretaris volgens jou goed in zijn?” Nathalie: “Als secretaris moet je vaak optreden als motivator. Omdat je zicht hebt op de ledenadministratie weet je ook wie zich inschrijft als zomerlid en dus kan deelnemen aan de sportfeesten. Ik vond het vooral leuk om die leden te motiveren om deel te nemen aan de sportfeesten. Sporten is iets wat je echt als een team doet. Ook het feit dat je zoveel leden hebt kunnen motiveren hieraan deel te nemen geeft veel voldoening. Wat moet een secretaris volgens jou nog kunnen?” Margot: “Hij of zij moet ook communicatief zijn. Je bent hét aanspreekpunt van je afdeling voor ouders, voor beroepskrachten en bovenlokale vrijwilligers.”

ALLES DIGITAAL Nathalie: “Wij werkten vroeger steeds in Excellijsten als we onze administratie deden. Die moesten wij dan bezorgen aan KLJ Nationaal. Ik neem aan dat jullie zo vandaag niet meer werken?” Margot: “Nu werken we met Click, een digitaal platform waar we de inschrijvingen en ledenlijsten op bijhouden. We kunnen ons via dat platform ook inschrijven voor evenementen en vormingen of verzekeringen aanvragen.” Nathalie: “Ik heb inderdaad nog geweten dat er aan Wall-e, de voorganger van Click, gewerkt werd. Ik heb daar ook nog vergaderingen rond meegemaakt. Het is wel fijn dat de administratie op die manier kan worden opgevolgd, dat maakt het ongetwijfeld makkelijker en werkbaarder.” Margot: “Nog een laatste vraagje: waarom zou je secretaris moeten worden?” Nathalie: “Je moet het worden omdat het leerrijk is. Het werkt ook motiverend wanneer je je ledenaantal ziet stijgen. En wat denk jij?” Margot: “Ik sluit mij daarbij aan en wil nog toevoegen dat het ook leuk is om je medeleiding aan te moedigen. Je beschikt nu eenmaal over alle info en je medeleiding verwacht van jou dat je die info deelt met de groep.”

46 46 Tekst Jolande Guelinckx

DOE DE TEST

Hoe haal jij het einde van het schooljaar? Hé, jij daar! Het schooljaar is nog maar net uit de startblokken geschoten en toch kunnen we nu al in de sterren zien of jij het einde van het schooljaar al dan niet vlekkeloos haalt. Beantwoord snel deze tien vragen en kom te weten hoe jij het ervanaf brengt.

WANNEER ZET JIJ JOUW BOEKENTAS KLAAR? Aan het einde van het vorige schooljaar heb ik ze direct schoongemaakt en de dag nadien al klaargezet voor het volgende jaar. Een paar weken voor het begin van het schooljaar, want toen begon mijn mama/papa al een beetje te zeuren. De ochtend van de eerste schooldag. Ik heb lang moeten zoeken, maar uiteindelijk heb ik ze toch gevonden op zolder.

b c

HOE STAP JIJ DE SCHOOLPOORT BINNEN? Vrolijk! Ik ben iedere ochtend blij om mijn favoriete leerkracht of om mijn vriend(in)en terug te zien. Dat hangt af van dag tot dag. Woensdag ben ik het vaakst blij, want dan is het maar een halve dag school. Meestal ben ik niet zo blij. Maar eenmaal ik mijn vriend(in)en zie, klaart mijn dag weer op.

a b c

WAT DOE JIJ MEESTAL TIJDENS DE MIDDAGSPEELTIJD? Ik speel samen met mijn vrienden tikkertje, voetbal en andere spelletjes. Ik hang een beetje rond. We spelen af en toe een spel, maar we vervelen ons ook vaak. Ik tel af tot het einde van de schooldag, maar het einde komt amper in zicht.

a b c

WANNEER MAAK JIJ JOUW HUISWERK? Thuis begin ik meteen ijverig aan mijn huiswerk. Hoe sneller ik het af heb, hoe sneller ik kan spelen. Ergens in de avond. Meestal kijk ik eerst tv als ik thuiskom. Niet. Mijn juf of meester wordt dan boos op mij, maar de les moet maar niet zo saai zijn.

b c

HOE ORDELIJK ZIJN JOUW SCHOOLBOEKEN? Mijn boeken zijn altijd netjes ingevuld in het mooiste handschrift. Je zult er nooit een schoonheidsfoutje in vinden. Hier en daar ontbreekt er wat, maar over het algemeen is alles wel goed ingevuld. Het meeste is wel ingevuld, maar onleesbaar. Op iedere pagina vind je wel wat gekrabbel of een tekeningetje.

b c

HOE ACTIEF DOE JIJ MEE AAN DE TURNLESSEN? Iedere keer probeer ik mijn meest sportieve kant te laten zien. Hoger, sneller en sterker! De balsporten zijn mijn favoriete sporten. Hier probeer ik een extra tandje bij te steken. De andere sporten interesseren me minder. Altijd maar dat sporten… Dat is iets te gezond voor mij. Ik zit liever aan de kant.

a b c

HOELANG STUDEER JIJ VOOR EEN TOETS OF EEN EXAMEN? Ik probeer zoveel mogelijk te studeren en te herhalen. Een paar keer herhalen is voldoende. Zo lukt het me wel. Ik hou het bij 1 keer lezen. Dat moet genoeg zijn voor een 5/10.

a b c

WANNEER LEG JIJ JOUW KLEREN KLAAR VOOR SCHOOL? Ergens gedurende de avond leg ik mijn kleren klaar. Soms doet mijn mama of papa het, soms doe ik het. Zo kan ik met een gerust gevoel gaan slapen. Net voor het slapengaan, dan kijk ik op mijn gemakje in mijn kast wat ik zal aantrekken. De ochtend zelf moet ik al mijn kleren nog bijeenzoeken in mijn rommelige kast, chaos alom!

HEB JIJ VAAK STRESS VOOR DE GROTE TOETSEN OF DE EXAMENS? Ja, ik heb veel stress. De nacht ervoor lukt het me niet goed om in slaap te vallen. Dat valt wel mee. Het hangt echt van examen tot examen af. Ik heb weinig stress tijdens de examens. Zo belangrijk zijn die nu toch ook weer niet?

a b c

ANTWOORDMOGELIJKHEDEN:

b c

Je antwoordde meestal ‘A’ Proficiat, je haalt het einde van het schooljaar met glans. Vol goede moed startte jij op 2 september aan het nieuwe schooljaar en vanaf dag één maakte je nieuwe vrienden en vriendinnen. Je maakt iedere dag netjes je huiswerk en kunt daardoor een rapport vol negens en tienen aan je mama en papa tonen.

Je antwoordde meestal ‘B’ Het schooljaar zal voor jou een parcours met ups en downs zijn. Niet alles kan perfect gaan, dat is ook normaal. Je vergeet af en toe je huiswerk te maken, maar de juf of meester zal dat wel door de vingers zien. Ook jouw mama en papa zullen trots zijn met je rapport. Bovendien maken jij en je vriend(inn)en er een topjaar van.

HOE GOED GERAAK JIJ ’S OCHTENDS UIT JE BED? Bij de eerste rinkel van mijn wekker spring ik met het juiste been uit bed. Geen ochtendhumeur en geen geklaag van mijn mama en papa. Ik snooze meestal nog een paar keer, maar daarna lukt het me wel om uit bed te geraken. Ik overslaap me altijd. Zelfs door het geroep van mijn mama en papa slaap ik heen. Ik vraag me af hoe dat mogelijk is.

Je antwoordde meestal ‘C’ Met de hakken over de sloot, zo haal jij het einde van het schooljaar. School is niet jouw ding, maar probeer het toch positief te bekijken: je leert nieuwe dingen, je maakt nieuwe vrienden en je maakt veel plezier. Probeer een beetje optimistischer te zijn. Een nieuwe wereld zal dan opengaan, eentje waar school veel leuker is.

b c

48 48 LANDJUWEEL 2019

Tekst Jonas Smeulders / Foto Jonas Smeulders, Stef Keynen, Lise De Maerteleire

Dit was het

LANDJUWEEL 2019

Eind augustus vond in Reet de 28ste editie van het Landjuweel plaats. Ruim 2000 jongeren uit meer dan 60 verschillende KLJ-afdelingen zakten af naar het Antwerpse dorpje en zetten hun beste beentje voor op dit tweejaarlijkse nationale sportfeest. Onze reporter ging op pad en snoof de sfeer ter plaatse op.

e klok geeft 6u30 aan en toch is het bijzonder druk voor een zondagochtend in Reet. Bussen en auto’s komen aangereden, jongeren komen met kleine oogjes uit een tent gekropen en een massa KLJ’ers palmen een terrein van wel 15 hectare in. Je merkt aan alles dat vandaag het Landjuweel plaatsvindt, het grote tweejaarlijkse nationale sportfeest van KLJ. Voor veel KLJ’ers is deze dag het toppunt van de sportzomer. Want wie vandaag een prijs wint, is eigenlijk Belgisch kampioen in het vendelen, wimpelen, dansen, touwtrekken of piramide bouwen. Sommige deelnemers zitten dan ook vol verwachtingen en verkondigen met een sprankeltje hoop: “Vandaag winnen we alles.”

“We schenken de volledige winst

van het Landjuweel aan Pegode, een woonhuis voor mensen met een verstandelijke beperking.”

Peter Nagels - Landjuweelcoördinator van KLJ Reet

Piekfijne voorbereiding Met man en macht bouwde KLJ Reet een volledig dorp op een veld dat een maand geleden nog dienst deed als parking voor dancefestival Tomorrowland. “We zijn blij dat we dit evenement bij ons, voor eigen publiek, kunnen organiseren. Onze afdeling heeft een rijke sporttraditie en het Landjuweel vindt slechts één keer per tien jaar in de provincie plaats”, zegt Peter Nagels, die het evenement namens KLJ Reet coördineert. “In 1999 stelden we ons voor de eerste keer kandidaat om het evenement te organiseren, maar toen ging het Landjuweel naar KLJ Zoersel. Ook in 2009 probeerden we tevergeefs, maar nu is het eindelijk aan ons.”

Omdat er meer dan honderd vrijwilligers nodig zijn om alle standjes te bemannen, trommelde KLJ Reet enkele lokale verenigingen op. Zo ook Pegode, een woonhuis voor mensen met een verstandelijke beperking. “Eerst dachten ze dat ze niet zoveel konden doen, maar we stelden hen voor om de VIP-receptie te verzorgen. Ze schrokken daar even van, maar waren snel enthousiast. Uit dankbaarheid schenken we de volledige winst van het Landjuweel aan Pegode.” Warm, warmer, heet Rond 8 uur worden de eerste danspassen gezet en vliegen de eerste vendelvlaggen in de lucht. Iedereen is in een opperbeste

stemming. Naarmate de dag vordert, stijgen ook de temperaturen. Het is warm, héél warm. De thermometer geeft kort na de middag meer dan 30°C aan, maar dat deert de 2000 KLJ’ers en het publiek niet. Plots klinkt er een vreugdekreet en vliegen de jongens van KLJ Wetteren elkaar in de armen. Ze hebben zonet goud gewonnen in het Brechts korpsvendelen. “Dit is de allereerste keer dat we het Landjuweel winnen. Dit is een grote prestatie”, juicht Matthias Dhaenens (20) van KLJ Wetteren. “Op voorhand zeiden we: ‘als we het Landjuweel winnen, dan scheren we onze haren kort.’ Belofte maakt schuld (lacht).” Ook de stoere mannen van KLJ Beveren-Waas hebben nog grootse plannen voor vanavond, want zij wonnen zonet het touwtrekken bij de +16. “Vanavond rijden we naar het KLJ-lokaal en gaan we nog eentje drinken. Traditiegetrouw sluiten we af met frietjes”, glundert Thomas Goosens (21) van KLJ Beveren-Waas. Eerste keer Heel wat aanwezige KLJ’ers hebben al enkele Landjuwelen op de teller staan, maar vandaag lopen er ook enkele ‘groentjes’ rond. De meisjes van KLJ Hoeleden, bijvoorbeeld, stampten enkele weken geleden een sportwerking uit de grond en behalen meteen een derde plaats in de Vrije Ritmiek. “In onze afdeling zitten er veel dansers”, zegt Sarah Peers (25) van KLJ Hoeleden. “De regionale werking van Vlaams-Brabant wist dat en spoorde ons aan om mee te doen. We dachten: we geven het een kans. We oefenden maar twee weken en hebben nog

geen sportoutfit, dus die derde plaats is zeker een goed resultaat.” Iets verderop zien we ook de twaalfjarige Lore Verschelden van KLJ Lovendegem lopen. “We hebben zonet de Kringdans bij de meisjes gewonnen. Ik ben echt mega trots, want we hebben er hard voor geoefend”, verkondigt ze blij. Moe maar voldaan Wanneer de laatste finales worden afgewerkt, klinkt door de geluidsboxen: “Wie de dag wil afsluiten met een feestje, kan terecht in de eettent.” En inderdaad, achter de bakplaten houden de oud-KLJ’ers van KLJ Reet de sfeer erin op de

“We zeiden op voorhand: ‘

Als we het Landjuweel winnen, dan scheren we onze haren

kort.’ We wonnen, dus belofte maakt schuld.”

Matthias Dhaenens – KLJ Wetteren

beats van elektronische dansplaten. Niet veel later, rond 18u, zijn alle prijzen uitgereikt en loopt het terrein leeg. Iedereen is moe maar voldaan, ook de organisatoren van KLJ Reet. “Ondanks de hitte is alles goed verlopen”, zegt Peter Nagels. “Ik denk dat we trots mogen zijn.” En dat is een understatement.

Geen centen om deze winter te gaan skiën?

Ga dan mee als vrijwilliger met Intersoc naar Tsjechië of Zwitserland en sta in je vrije tijd op de latten! Voordelen als vrijwilliger: gratis vervoer - gratis verblijf in volpension - credits voor gratis dranken - gratis skimateriaal

www.intersoc.be/helaba

DE MOOISTE KLASSIEKERS VOOR HET HELE GEZIN

LIVE SYMFONISCH ORKEST & JEREMY VANDOORNE, GEKEND ALS XAVIER UIT ROX, ALS VERTELLER

Prima Donna Events presenteert op 15, 26 en 27 december het wondermooie sprookjesballet “Sneeuwwitje”. Dit eeuwenoude sprookje wordt omgetoverd tot een magisch dansspektakel! Klassiek ballet, gedanst door professionele dansers, een live symfonisch orkest en niemand minder dan Jeremy Vandoorne, gekend als Xavier uit ROX, als verteller vormen samen een onvergetelijke ervaring voor het ganse gezin! Kom en beleef een betoverende namiddag met Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Beleef het live! TICKETS & INFO: WWW.PRIMADONNAEVENTS.BE • 070 345 345

€ 0,30/MIN

Prima Donna Events presenteert van 12 tot 30 december de grootste kerstklassieker aller tijden “De Notenkraker”, beter bekend als het sprookjesballet bij uitstek voor het hele gezin. Het kerstsprookje houdt groot en klein twee uur lang in de ban met de virtuoze danspartijen en de betoverende muziek van Tchaikovsky, gespeeld door een live symfonisch orkest. Meer dan 100 artiesten brengen tijdens de kerstdagen de magie tot leven in Antwerpen, Gent en Vorst Nationaal. Beleef het live! TICKETS & INFO: WWW.PRIMADONNAEVENTS.BE • 070 345 345

€ 0,30/MIN

LAAT DE MAGIE HAAR WERK MAAR DOEN

PRIMADONNAEVENTS.BE VOLG ONS OP

% 5o6 nd mijn

DE POLL

R nek, duh!

WAT DOE JIJ MET JE SJAALTJE TIJDENS EEN VUIL SPEL? Gedaan met discussiëren, kibbelen en redetwisten. Onze poll zorgt ervoor dat eeuwige KLJ-dilemma’s voor eens en voor altijd worden uitgeklaard. Wij stellen een vraag aan onze Facebookvolgers en ontdekken zo hoe jullie er écht over denken.

4 4% N

etjes aa de kant n

Joepie, vandaag staan vettige spelen op het programma! Je hebt je slechtste kleren aangetrokken, die desnoods rechtstreeks de vuilbak in kunnen, want je wilt je volledig laten gaan. Maar wat doe je met je sjaaltje? Doet een echte KLJ’er zijn sjaaltje überhaupt ooit wel uit? Anderzijds zal zijn KLJ-mama groen lachen met zo’n beduimeld sjaaltje in de was. Een keuze maken tussen de groep en huisvrede is niet makkelijk, dat is duidelijk. Dat blijkt ook uit onze poll, want de resultaten liggen dicht bij elkaar. Net iets meer dan de helft van de (oud-)leden draagt zijn sjaaltje altijd, koste wat het kost. Ook al stinkt het nadien nog weken. Maar of je jouw sjaaltje nu aan de kant legt of toch gewoon rond je nek houdt: KLJ’er ben je natuurlijk in hart en nieren, en niet in je sjaaltje. Aantal antwoorden: 392 Heb jij een idee voor een KLJ-poll? Zit jij met een brandende kwestie waarvan je uitsluitsel zoekt? Bezorg ons jouw ideeën en foto’s via helaba@klj.be, en misschien vind je in de volgende editie van Hélaba het antwoord op jouw vraag.

54 BOERENTROTS

Tekst Matty Veulemans

Ben jij al Van boer tot buik #Boerentrots? Onze boeren en tuinders zijn bijzonder, heel bijzonder. Nergens ter wereld wordt er op zo’n kleine oppervlakte als Vlaanderen zo’n divers palet aan smakelijk voedsel van topkwaliteit geteeld. Daar mogen we best trots op zijn. De beweging #Boerentrots toont de echte verhalen van boeren en is een eerbetoon aan alle boeren en tuinders die elke dag het beste van zichzelf geven om al dat lekkers driemaal daags op ons bord te krijgen. Alleen is de verbinding tussen boer en burger in een sterk verstedelijkt Vlaanderen steeds minder evident. #Boerentrots wil burgers laten kennismaken met de Vlaamse boeren, hoe ze werken, waar ze op inzetten en waar uiteindelijk onze dagelijkse maaltijd vandaan komt. Steun de boer op www.boerentrots.be.

Hoe komt hoeve-ijs tot bij jou? Mmm… Hoeve-ijsjes, die smaken toch nog altijd beter dan ijsjes uit de fabriek. Dat kan ook niet anders, want ze worden gemaakt van dagverse melk van bij de boer. Maar hoe verandert die melk in zo’n overheerlijk ijsje? MELK VAN DE KOE Geen hoeve-ijsje zonder verse melk. De boer moet zijn melkkoeien dus eerst melken, dat doet hij twee keer per dag. De verse melk gaat naar een voorkoeltank en dan naar de grote koeltank, waar ze tot twee dagen bewaard wordt. De melkerij komt de melk ophalen. Een deel daarvan wordt gereserveerd voor de productie van hoeve-ijs. KOKEN EN MIXEN De melk wordt eerst in een ketel gekookt en gemixt met wat suiker, room en vanillebloem tot een soort ‘basisijs’. Dan moet het mengsel weer afkoelen tot 5 °C en 12 uur lang rijpen. Die rijping is héél belangrijk. Wanneer het druk is in het ijssalon en het mengsel heeft niet lang genoeg kunnen rusten, proef je dat. IJS DRAAIEN Intussen voegt men vanillestokjes, chocoladestukjes of vers, rijp fruit toe aan het mengsel. Na de

rijping gaat het mengsel in een andere machine, waar het verder wordt afgekoeld, tot -6 °C voor vanille en -8 °C voor fruitsmaken. Dan wordt het ijs ‘gedraaid’. SNEL NAAR -30 °C Wanneer het ijs in de draaimachine de juiste temperatuur heeft, is het klaar. Men draait het in schepbakken, die in een ‘shockdiepvriezer’ gaan. Daar bevriest het ijs in 3 minuten tijd tot -30 °C. Het is belangrijk dat dit zo

snel gebeurt om de luchtige structuur van het pas gedraaide ijs te bewaren. NAAR DIEPVRIEZER EN SCHEPTOOG Na een uurtje in de shockdiepvriezer mag het ijs in een gewone diepvriezer, die op -10 °C staat. Daarin kan het ijs slechts twee dagen bewaard worden, maar het is nu meteen schepklaar. Vanuit die diepvriezer gaat het rechtstreeks naar de scheptoog. Likken maar!

#BOERENTROTS TRAKTEERT WIN HOEVE-IJS VOOR 10 PERSONEN Heb jij nu ook enorm veel zin in een hoeve-ijsje? #Boerentrots trakteert! Doe snel mee aan deze wedstrijd en maak kans op een bon waarmee je samen met negen vrienden een heerlijk verfrissend hoeve-ijsje kan gaan eten. WAT MOET JE DOEN? 1. Laat zien dat jij #Boerentrots bent en onderteken het manifest op www.boerentrots.be 2. Stuur een leuke #Boerentrotsfoto naar helaba@klj.be en wie weet is die lekkere ijscoupe voor jou!

Tekst Maud Vanmeerhaeghe / Foto Marco Mertens

DE SLEUTELMOMENTEN VAN ISH AIT HAMOU

“We zijn met 7 miljard. Je hoeft niet alles alleen te doen” Welke momenten, mensen en keuzes maken iemand tot wie hij is? Ish Ait Hamou (32), danser, schrijver, filmmaker, creatieve duizendpoot en “doorsnee Vilvoordenaar” – zegt hijzelf – vertelt welke vijf sleutelmomenten hem gevormd hebben.

Teamwork makes the dream work “Nu ik iets ouder ben, besef ik dat ik veel te danken heb aan mijn omgeving. Alles wat tijdens mijn jeugd moeilijk was, werd gemakkelijker dankzij mijn vrienden. We worden aangeleerd om alles zelf te doen, maar die denkwijze is fout. We gaan er nog te vaak van uit dat iemand ons wel zal opmerken omdat we heel hard werken. Maar door hulp te vragen en talenten te bundelen, worden dromen veel sneller realiteit. We lopen met 7 miljard mensen rond op aarde. Waarom zou je alles alleen moeten doen?”

Duwtje in de rug “Toen bleek dat ik mijn zesde middelbaar opnieuw moest doen (na een uitwisseling in de Verenigde Staten bleek Ish’ middelbareschooldiploma hier niet geldig, red.), had ik geen zin om opnieuw op de schoolbanken te zitten. Toch was dat het beste jaar van mijn leven: op mijn 22ste besefte ik meer wat leerkrachten kunnen bijbrengen. Mijn leerkracht Engels liet me lezen en schrijven tijdens haar lessen. Zij gaf mij het gevoel dat ik iets kon worden en stimuleerde me om iets met mijn teksten te doen. Dat manuscript stuurde ik op naar de uitgever en is uiteindelijk mijn eerste boek geworden.”

Grote sterren en lokale helden “Grote, onbereikbare sterren, maar ook lokale helden zijn altijd mijn inspiratiebron geweest. Fouad Hajji, die in mijn dansgroep zat en nu in de Verenigde Staten woont, zag ik steeds als mijn gids. Ik wilde niet alleen dansen omdat ik van dansen hield, maar meer nog omdat nét hij daarvoor mijn inspiratiebron was en ik wilde doen wat hij deed. Vandaag is die rol soms omgedraaid: mensen komen me nu vertellen dat ze ook willen schrijven omdat ik dat doe. Zo is de cirkel rond.”

Elke dag Kerstmis “Dansen heeft me grotendeels gevormd tot wie ik nu ben. Daarvoor ben ik mijn ouders heel dankbaar. Toen ik startte, was er nog geen So You Think You Can Dance dat liet zien dat je met dansen je brood kan verdienen, maar toch hebben ze mij altijd gesteund. Voor mijn broers en zussen gold hetzelfde. We hebben een fijne jeugd gehad. Ik heb nooit Kerstmis gekend, maar als ik de verhalen mag geloven, was het bij ons thuis elke dag Kerstmis.” (lacht)

Niet hoe, maar wat “Ik heb lang gedacht dat het Nederlands niet mijn taal was. Ik werk in het Nederlands, maak grappen in het Frans, praat met familie in het Arabisch en denk creatieve concepten uit in het Engels. Als kind was een dt-fout voor mij ook niet máár een dt-fout. Het was een teken dat ik hier niet 100% thuishoorde. Het gaf me het gevoel dat iedereen al kon lopen terwijl ik nog kroop. Had ik op mijn 22ste niet besloten dat wát ik wil vertellen belangrijker is dan hoe ik het vertel, dan waren mijn boeken er nooit gekomen.”

58 MOTOR VAN ONTWIKKELING

Tekst Isabelle Lindemans

Wat als onderwijs niet vanzelfsprekend is?

Motor van ontwikkeling: jonge mensen laten groeien in hun talent Heb je schoolgaande kinderen of sta je zelf op het punt om een studierichting te kiezen, dan word je overstelpt met brochures en uitnodigingen voor infodagen van scholen. Het aanbod is groot, maar niet iedereen ter wereld heeft die keuzemogelijkheid. Om jongeren alle kansen te bieden voor een mooie toekomst zet de ngo Trias, partner van KLJ, in op vormingen. “Wil je met een groep mensen iets bereiken, dan is persoonlijke groei essentieel.” Onderwijs is niet voor iedereen ter wereld vanzelfsprekend, dat merkt ook ontwikkelingsorganisatie Trias, die voornamelijk actief is in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Vaak is het onderwijsaanbod te klein of moeten scholen het redden met weinig werkingsmiddelen. Bovendien is armoede een sterk beperkende factor, want er zijn niet alleen de onderwijskosten: als de kinderen op school zijn, kunnen ze thuis niet helpen met het werk. Kinderarbeid of het uithuwelijken van jonge meisjes staat al helemaal haaks op het recht op onderwijs. En voor wie in een afgelegen gebied woont, is bereikbaarheid een bijkomend probleem. Zelfs in de stad hebben jongvolwassenen nauwelijks kansen om verder te studeren. Ondanks die beperkte onderwijskansen merkt Trias wel dat veel jongeren in de landen waar de organisatie actief is willen ondernemen en een eigen zaak willen starten. Dat lukt echter niet

zomaar en vergt wat kennis en vaardigheden. En daar helpt Trias graag mee. Sulerinho - foto Trias

YEP! Wie ‘YEP’ zegt in het regiokantoor van Trias Tanzania, denkt aan jongeren die hun leven in eigen handen willen nemen. YEP staat voor Youth Entrepreneurship Program, een programma waarbij jongeren in Arusha (in het noorden van Tanzania) de kans krijgen om een eigen zaak te beginnen. Een starterscursus, zeg maar. Naast vormingen krijgen de deelnemers ook coaching. “En dat werkt”, zegt Sulerinho, die vorig jaar samen met een vriend deelnam aan het programma. “Mijn ouders hadden een kleine koffieplantage, niet rendabel genoeg om er een fatsoenlijk inkomen uit te halen. Dus bedachten we een nieuw concept: de ‘coffeetour’. Toeristen kunnen het proces van koffieboon tot artisanaal gezette koffie zelf

Geofrey - foto Trias

komen beleven. Wil je met zoiets starten, dan heb je financieel inzicht, kennis over marketing, communicatie en administratie nodig. Dat leren we bij YEP.”

Ook Geofrey kon dankzij vormingen van Trias groeien in zijn ondernemerschap. Hij is bijna 30 en heeft inmiddels een buurtwinkel, waarvan twee gezinnen kunnen leven. “Op dit moment bekijk ik

Masai, zoektocht naar hoop en geluk Leo Bormans is, naast een internationaal gevraagde spreker rond geluk en positieve psychologie, ook ambassadeur van Trias. Hij bezocht vorig jaar de jongerenprojecten in Tanzania en ontmoette er Saitoti

of het financieel haalbaar is om mijn bromfiets in te ruilen voor een bestelwagen. Voor die investering kan ik gelukkig beroep doen op het microkredietsysteem dat de lokale ondernemersver-

Kitasho. Saitoti groeide op bij de Masai, maar kreeg de kans om verder te studeren. Inmiddels is hij een gedreven medewerker van Trias. In november geven Leo Bormans en Saitoti vijf avondvoorstellingen over hun ervaringen bij de Masai, over ontwikkelingswerk, mensen kansen geven en hoe dat alles bijdraagt tot het geluk van jong en oud.

eniging samen met Trias heeft opgericht.“ Je merkt het: Trias laat door deze vormingen jongeren groeien in hun talent, als motor van ontwikkeling.

Leo Bormans - foto Kris Michiels

Dilbeek (18 november), Leopoldsburg (20 november), Hasselt (21 november), Oosterzele ( 27 november), Mechelen (30 november)

Saitoti Kitasho - foto Kris Michiels

Vrouwen van de wereld “Voor meisjes is het niet zo belangrijk dat ze verder studeren, ze hebben het later minder nodig.” Gaan jouw haren ook recht overeind staan van deze uitspraak? Nochtans is dat wereldwijd de realiteit voor veel jonge vrouwen. Niet alleen wordt hun recht op onderwijs geschonden, het typeert tegelijk welk verwachtingspatroon de omgeving voor je heeft als je als meisje of jongen geboren wordt. Deze denkpatronen spelen ook op andere vlakken mee. Trias werkt programma’s uit om deze ongelijkheid te bestrijden, en ook in Vlaanderen wordt hiervoor inspanningen gedaan. Van elkaar kunnen we veel

Meer informatie en inschrijvingen via www.trias.ngo

Masai - foto Kris Michiels

leren. Daarom hebben KVLV en Trias ervaringsdeskundigen uit heel de wereld bij elkaar gebracht in een uniek event. Veertig genderspecialisten uit Centraal- en Zuid-Amerika, Afrika, de Filippijnen en Vlaanderen komen samen in Malle. Ze brengen talloze verhalen, getuigenissen en inzichten rond gelijkheid – en jij kunt hieraan deelnemen!

foto Isabel Corthier

15 oktober 2019 - 9.30u tot 17u - Provinciaal Vormingscentrum, Malle. Meer informatie en inschrijven via www.kvlv.be/vrouwenvandewereld

foto Isabel Corthier

6060

Tekst & foto Nnenna Onuhurironye

De zomer en al zijn KLJ-kampen zijn voorbij. We kijken nu al met heimwee terug naar al die lekkere kampmaaltijden. Maar niet getreurd, want je kan de KLJ-kost ook gewoon thuis maken.

ECHTE KAMPKOST VOOR THUIS:

HETE BLIKSEM

HETE BLIKSEM, WA’S DA? Een hete bliksem is een simpel oud Nederlands gerecht met appelmoes, gehakt en aardappelpuree – ideaal als je weinig tijd hebt om uitgebreid te koken. De rare naam is simpel te verklaren. Voor het gerecht gebruik je appels en peren, waardoor het gerecht veel vocht bevat. Dat vocht zorgt ervoor dat het gerecht lang zijn hoge temperatuur behoudt. Het is dus letterlijk een ‘heet’ gerechtje.

Keukengerei

Ingrediënten

• • • • • •

Dit heb je nodig als je kookt voor 4 personen: • 2 gesnipperde uien • 500 gram gemengd gehakt • 500 gram bloemige aardappelen • 1 kg appels • Een melkscheutje • 50 gram boter • Suiker • Nootmuskaat • Peper • Zout

Een aardappelmesje Een snijplank Een pan Een pureestamper Een schiller Een diepe schotel om het gerecht in te maken.

STAP 1 Schil de aardappelen en kook ze gaar. Giet af, stamp fijn en doe een scheutje melk bij de puree. Breng de puree op smaak met peper, zout en nootmuskaat. STAP 2 Verhit een pan op hoog vuur en doe er 25 gram boter in. Doe de gesnipperde uitjes in de pan zodra die warm genoeg is. Roer geregeld tot de ui glazig wordt. Voeg vervolgens het gehakt toe en laat stevig bakken. Kruid met flink wat peper en zout. Laat de pan gedurende 5 minuten verder garen onder een deksel. STAP 3 Hou 2 appels apart voor de garnituur. Schil de rest van de appels, verwijder het klokhuis, snij de appels in grote stukken en doe die samen in een kookpot. Voeg één of twee eetlepels water toe en stoof de appels onder een deksel tot moes. Voeg vervolgens suiker naar smaak aan toe.

STAP 4 Verwarm de oven voor op 190° C.

STAP 5 Vet een ovenschaal in en schep er de appelmoes in. Schep daarop het gehakt en dek af met de puree. Snij de twee resterende appels in heel dunne plakjes. Leg ze dakpansgewijs op de puree. Verdeel nog 25 gram boter in vlokjes over de schotel en bak 30 minuten in de voorverwarmde oven. Serveer goed heet! TIPS EN TRICKS Met deze drie tips wordt je hete bliksem nog beter: Bestrooi je schotel vlak voor het serveren met peterselie en serveer met worteltjes. Gebruik paneermeel in plaats van appels als afdekking. Vervang de aardappelen door zoete aardappelen.

E E J L K â&#x20AC;&#x2DC; y Sa

pelletjes. s e k lij e akt. g n en of ba gen gema d in n r o e v n -a in J r L e 62 eK uke h st, gezellig eel wat le o h k r p e m e a k w e n erde Heerlijk maanden w eld. e ij b r o o v nten in be e m o Ook de m e t ks en die leu Wij breng

KLJ LIER NOORD

KLJ ADEGEM KLJ KLEINEBROGEL

KLJ ZWIJNAARDEZEVERGEM

KLJ HOELEDEN

KLJ STEKENE

KLJ WIEKEVORST

KLJ SINT-GILLISWAAS

KLJ RIKSINGEN

’ J E E E E E EE

KLJ LOKERENHEIENDE

KLJ SINT-GILLISWAAS

KLJ DOORSLAAR

KLJ LUBBEEK

KLJ OPLINTER

KLJ KEIBERG

KLJ NIEUWRODE

KLJ OOSTKAMP

KLJ LEMBEKE

nt KLJ-mome te s k u le w ur jou foto in rubriek? Stu weet schittert jouw e z e d in Jouw foto laba@klj.be en wie a. e dan naar h e nummer van Hélab d het volgen

64 Tekst & foto

lders

Jonas Smeu

J L K E HO ? T A A IS K

Hoe katholiek ben je? Kaat: “Ik geloof zeker in iets, maar de volledige Bijbel is mij niet besteed. Ik heb ook niet echt een bijgeloof. En toch zal ik mijn examens invullen met dezelfde pen als die waarmee ik gestudeerd heb.” Wat kies je: rijstpap in de hemel of barbecue in de hel? Kaat: “Barbecue in de hel, sowieso! Ik lust alleen de rijstpap van mijn oma. Hopelijk blijft zij nog lang op aarde.” De 10 geboden of de 7 hoofdzonden? Kaat: “Ik ken ze niet allemaal, maar Ik zou voor de 7 hoofdzonden gaan. De 10 geboden lijken me wat preuts en saai. Ik ga voor het spannende leven.” Een hostie of miswijn? Kaat: “De hostie! Ik lust dat graag. Zo’n warme miswijn? Nee bedankt.”

ugdig zijn ndelijk en je len wij wel la , k e li o th a at wil Hoe k KLJ’ers? D Van Steen (KLJ te fs ra st e onz aat tafel. sleurden K weten. We een tweede keer aan al hoe g e o z n e l) verteld Zoerse it magazine ame Eerder in d ruitziet na haar deeln laba é e H haar leven Maar voor we deze r nog a l. a o h M t het me aan De hebben we grijkste letters dichtslaan, n la e b de drie even over bet. lf a van het a

Hoe landelijk ben je? Kaat: “Ik woon in een boerendorp: fiets je 200 meter verder, dan zit je al in de velden. Dat vind ik geweldig. In Leuven zit ik op kot, en dat vind ik ook fijn. Ik ben blij dat ik nu beide heb, maar ik zal nooit het landelijke kunnen opgeven om in een stad te gaan wonen.”

Hoe jeugdig ben je? Kaat: “Ik heb een hele mooie jeugd gehad en ik beleef die eigenlijk nog steeds. Mijn ouders hebben me altijd veel vrijheid gegeven om zelf dingen te ontdekken, veel hobby’s te doen en overal te zijn waar ik wou zijn. Ik kan niet meteen iets bedenken waarvan ik spijt heb.”

Wat kies je: een fuif in een tent of een fuif in een discotheek? Kaat: “In een tent. Sowieso. De KLJ-feestjes in tenten vind ik geweldig om mee op te bouwen of om naartoe te gaan.”

Wat kies je: fuiven of op café gaan? Kaat: “Toch ga ik het liefst op café. Ik kan genieten van gewoon te zitten en te babbelen. Voor mij hoeft het niet altijd een dik feestje te zijn.”

Een bosspel of een stadsspel? Kaat: “Dan kies ik wel voor een stadsspel. In een stad heb je soms meer mogelijkheden om opdrachtjes te doen. Een bosspel is ook fijn, maar dan moet je altijd controleren op teken.”

Vingerverven of met de barbies spelen? Kaat: “Vingerverven. Ik heb geen barbies gehad. Ik heb het niet voor poppen.”

Kamperen of op hotel gaan? Kaat: “Kamperen vind ik makkelijker. Je neemt je tent, rijdt verder en je ziet meer van het land. Een hotel kan leuk zijn om even uit te rusten, maar voor mij hoeft die luxe niet.”

De lagere school of de middelbare school opnieuw doen? Kaat: “De middelbare school, want daar heb ik veel mooie vriendschappen gesloten. Mensen die ik op de lagere school leerde kennen, zie ik nog steeds op de KLJ.”

Naar school met KLJ

Een echte KLJ’er rust zich uit met echte, officiële KLJ-gadgets. KIES EN BESTEL DE GADGETS ONLINE VIA SHOP.KLJ.BE. Heb je vragen of een wild idee voor een nieuw product? Stuur dan zeker een mailtje naar winkel@klj.be.

Ringmap € 5,00 per stuk

Sjaaltje € 4,00

Brooddoos € 4,00 Drinkbus € 11,00

Koekendoosje € 2,50

Gom € 1,20 Pennenzak € 6,25 Balpen € 0,80 Houten lat € 1,70 Houten slijper € 1,70 Potlood € 0,60

Ga met de KLJ -park! naar een Nieuw in Plopsaland De Panne

DINO SPLASH

12 vanaf

€

per lid

Op zoek naar een uitstap vol avontuur en verwondering? Laat je verrassen door meer dan 50 spectaculaire attracties in Plopsaland De Panne, het grootste pretpark van België! Of neem een duik in het waterpark Plopsaqua De Panne. Laat je betoveren door de magische indoorwereld van Plopsa Indoor Hasselt of ga op avontuur naar Plopsa Coo, gelegen aan de Watervallen van Coo in de schitterende Belgische Ardennen!

BEREKEN VRIJBLIJVEND DE PRIJS VOOR JOUW JEUGDBEWEGING VIA WWW.PLOPSA.BE OF INFO@PLOPSA.BE

-€25 -€25 -€25 -€25 tot

tot

Bij afgifte van deze bon en per aangekocht individueel ticket ≥1m aan de kassa in Plopsaland De Panne krijg je € 5 korting. Niet geldig bij voorverkooptickets. Niet combineerbaar met andere acties en/of voordelen. Niet inwisselbaar in geld. Mag niet verkocht worden. Maximum 5 tickets per bon. Actie 9680 geldig t/m 15/07/2021.

Bij afgifte van deze bon en per aangekocht individueel ticket ≥1m aan de kassa in Plopsaqua De Panne krijg je € 5 korting. Niet geldig bij voorverkooptickets. Niet combineerbaar met andere acties en/of voordelen. Niet inwisselbaar in geld. Mag niet verkocht worden. Maximum 5 tickets per bon. Actie 9680 geldig t/m 15/07/2021.

Bij afgifte van deze bon en per aangekocht individueel ticket ≥1m aan de kassa in Plopsa Indoor Hasselt krijg je € 5 korting. Niet geldig bij voorverkooptickets. Niet combineerbaar met andere acties en/of voordelen. Niet inwisselbaar in geld. Mag niet verkocht worden. Maximum 5 tickets per bon. Actie 9680 geldig t/m 15/07/2021.

Bij afgifte van deze bon en per aangekocht individueel ticket ≥1m aan de kassa in Plopsa Coo krijg je € 5 korting. Niet geldig bij voorverkooptickets. Niet combineerbaar met andere acties en/of voordelen. Niet inwisselbaar in geld. Mag niet verkocht worden. Maximum 5 tickets per bon. Actie 9680 geldig t/m 15/07/2021.