Gałka oczna się uraz, zapalenie, guzy lub nadciśnienie ogólnoustrojowe. Może też wystąpić u pacjentów z przejrzałą zaćmą w wyniku pociągania i rozdzierania przez kurczącą się soczewkę.
Zapalenie wewnętrznych struktur oka i zapalenie twardówki Obraz ultrasonograficzny zapalenia struktur wewnątrzgałkowych (endophthalmitis) może być zbliżony do krwotoku z obecnością ech w ciele szklistym lub echogenicznym płynem pod siatkówką. W badaniach kontrolnych echa zapalne ulegają szybszej organizacji niż te związane z krwotokiem i znacznie częściej powodują powstawanie obrazu błon w obszarze ciała szklistego.
Przetrwała hiperplastyczna błona naczyniowa soczewki / przetrwały rozrost pierwotnego ciała szklistego Jest to choroba wrodzona, w której pierwotne ciało szkliste (tętnica ciała szklistego i przetrwała błona naczyniowa soczewki) nie
ulega zanikowi po porodzie. Choroba jest dziedziczna u dobermanów i sznaucerów miniaturowych, ale opisywano ją także u innych ras psów i u kotów. W soczewce widoczne jest hiperechogeniczne jądro, od którego rozciąga się w kierunku ciała szklistego hiperechogeniczna struktura o trójkątnym kształcie (ryc. 18.12A). Przetrwała tętnica ciała szklistego to bardzo cienkie lub w kształcie lejka, hiperechogeniczne pasmo wychodzące z tkanki za soczewką, wnikające poprzez aechogeniczne ciało szkliste do obszaru nerwu wzrokowego. Z użyciem kolorowego doplera lub doplera mocy można zaobserwować przepływ krwi w siatkówce i w obrębie hiperechogenicznego pasma (ryc. 18.12B). U takich pacjentów odnotowano jednoczesne występowanie mikroftalmii, zaćmy i tkanki łącznej w obszarze za soczewką.
Ciała obce Obraz ultrasonograficzny ciał obcych zależy od ich rodzaju i kształtu, a także lokalizacji. U zwierząt najczęściej stwierdza się rośliny (źdźbła traw, kawałki drewna), dające hiperechogeniczny obraz z towarzyszącym mu cieniem akustycznym, należy jednak mieć na uwadze, że nie wszystkie ciała obce tworzą cień akustyczny i czasami trudno je odróżnić od prawidłowych struktur wewnątrzgałkowych. Metal (np. pociski) charakteryzuje się typowym artefaktem „ogona komety”.
Nowotwory Nowotwory wewnątrzgałkowe występują dość często u psów i kotów i mogą imitować stan zapalny gałki ocznej, krwistek lub wtórną jaskrę lub powodować powstanie tych zaburzeń. Do skutecznego leczenia i wyboru terapii konieczne jest wczesne rozpoznanie procesu. Guzy wewnątrzgałkowe są widoczne w postaci miejscowych echogenicznych zmian wytwórczych lub rozległego nacieczenia. Mogą wyrastać ze spojówki (łącznie z trzecią powieką), rogówki, tęczówki i ciała rzęskowego lub z obręczy twardówkowo-siatkówkowej. Najczęściej zmiany nowotworowe wywodzą się z tęczówki i ciała rzęskowego. Tęczówkę zazwyczaj atakują czerniaki błony naczyniowej lub rąbka rogówki, podczas gdy nowotwory ciała rzęskowego są znacznie częściej spowodowane chłoniakiem, gruczolakorakiem, gruczolakiem, nabłoniakiem rdzeniakowym lub zmianami przerzutowymi. Zmiany guzowate rąbka rogówki (ryc. 18.13A) można przebadać ultrasonograficz-
Rycina 18.12. A – Obraz ultrasonograficzny w płaszczyźnie horyzontalnej oka u rocznego dobermana z lewostronną zaćmą i podejrzeniem mikroftalmii. Widoczna jest mała hiperechogeniczna soczewka (S) z linijnym hiperechogenicznym pasmem biegnącym od tylnej części soczewki w kierunku głowy nerwu wzrokowego. Należy zwrócić uwagę na tylną powierzchnię torebki soczewki, która ma trójkątny kształt, co wskazuje na obecność niewielkiego stożka soczewki. B – Obraz ultrasonograficzny w płaszczyźnie horyzontalnej oka u 9-miesięcznego mieszańca z zaćmą i podejrzeniem mikroftalmii. Widoczne jest hiperechogeniczne, linijne pasmo biegnące od tylnej części soczewki do głowy nerwu wzrokowego. Należy zwrócić uwagę na wzrost echogeniczności jądra soczewki po przyśrodkowo-tylnej stronie i sygnał doplera mocy w obrębie hiperechogenicznego pasma. Te objawy są charakterystyczne dla zaćmy i przetrwałej tętnicy ciała szklistego
Rycina 18.13. A – Obraz ultrasonograficzny w płaszczyźnie horyzontalnej przedniej części oka u 7-letniego flat-coated retrievera. Należy zwrócić uwagę na echogeniczne pogrubienie przyśrodkowej części tęczówki rozszerzające się na ciało rzęskowe. Echogeniczna i powiększona tęczówka/ ciało rzęskowe są charakterystyczne dla nowotworów, takich jak czerniak i gruczolakorak (zob. dalej)
209
18