Profilowanie i definicja kognitywna
Naczelnym założeniem struktury uniwersyteckiej jest podwójna rola uniwersytetu jako instytucji badawczej i szkoły zawodowej przygotowującej do zawodów tak zwanych akademickich, to jest wymagania władania metodą naukową (Wincławski red. 1994: 31),
warto podkreślić niedostrzeganie przez respondentów badawczej roli uniwersytetów. I to właśnie na to oraz na komunikowanie możliwych i realnych wyobrażeń idealnego funkcjonowania uczelni i jej społecznej użyteczności, jak się wydaje, warto położyć nacisk podczas komunikowania zarówno pojedynczych uczelni, jak i całej branży. Szczególnie że, jak wskazała analiza odpowiedzi na pytanie 4., oczekiwania jej dotyczące leżą poza aktualnym systemem uniwersytetów. Wydaje się to szczególnie ważne w obecnej sytuacji zmian społecznych i reorganizacji szkolnictwa wyższego. Współcześnie pojawiają się różne głosy dzielące nauki na lepsze i gorsze, bardziej i mniej potrzebne, użyteczne i ekonomiczne. Mniej jest natomiast dyskusji o tradycji uniwersytetu i rozwoju tejże. Autor nie rości sobie praw do zabierania głosu w tej dyskusji, szczególnie przy świadomości tego, jak wiele już w tym temacie powiedziano. Dlatego też zdecydowano się na realizację badania wśród mieszkańców Polski, by móc zobaczyć, jak aktualnie postrzegany i oceniany jest przez nich uniwersytet jako instytucja o długiej tradycji. Wydaje się, że w rezultacie badania udało się wskazać te elementy, które, choć istotne, nie są przez respondentów dostrzegane, i na bazie takiej wiedzy można podjąć dyskusję nad ewentualnymi zmianami zarówno w ramach poszczególnych uniwersytetów, jak i na forum międzyuczelnianym. Tu można przytoczyć słowa profesora Stanisława Kozyra-Kowalskiego, który zajmując się problemem funkcji uniwersytetu, stwierdził, że jest nią nie tyle dotrzymywanie kroku zmianom koniunktur gospodarczych, lecz wyprzedzanie tego rodzaju zmian. Można to uczynić jedynie poprzez dostarczanie względnie wyspecjalizowanej wiedzy o charakterze uniwersalnym, ogólnym (Kozyr-Kowalski 2005: 52).
Na koniec warto jeszcze wskazać kolejne badania, których przeprowadzenie wydaje się celowe. Pierwsza kategoria to porównanie ‘uniwersytetów’ z innymi uczelniami wyższymi: politechnikami, uczelniami medycznymi, artystycznymi, co staje się tym istotniejsze, że w ostatnich latach wiele akademii przekształciło się w uniwersytety przymiotnikowe. Kolejna to badania porównawcze postrzegania poszczególnych uczelni, szczególnie wyróżnionych w badaniu, zarówno przeprowadzane w grupach wewnętrznych (pracownicy, studenci), jak i zewnętrznych, ze szczególnym uwzględnieniem absolwentów. W trakcie analizy danych zauważono też niedostatek danych o interakcjach wewnętrznych, trudno na podstawie zebranych odpowiedzi odpowiedzieć na pytanie, co się robi na uniwersytecie, szczegółowo i poza kształceniem. Brak ten można naj-
149