nr.
B LU
RA
ERC G N
3
2015
OP PAD IN
PLANCKENDAEL Special
PAG. 8
Zwemkampioen WWW.RANGERCLUB.BE
P917019
5X PER JAAR JULI-AUGUSTUS 2015
Adres voor alle clubpost
T B LU
RAN
ijdens de zomer staat er weer heel wat op het programma. WWF-Ranger worden in het Nationaal park van de Hoge Kempen bijvoorbeeld, waar je alles leert over spoorzoeken en dieren die onder de grond wonen.
e je Bonnenboek 6 5 2014-201 2015
dieren n ete dierentui Gratis toegang of korting bij je favoriete of museum dankzij de WWF-Rangerclub!
b.bee erclulub.b ngerc www.rang
Om te weten wat er zoal gepland is en wanneer, neem je best een kijkje in de Agenda op de site www.rangerclub.be. Alle Rangers krijgen ook via email een uitnodiging voor de activiteiten. Ontvang je de emails niet? Stuur dan een berichtje naar marlies.volckaert@wwf.be. Wauw, en sommige dingen zijn zelfs helemaal gratis!
Volgende keer in h het et WWF-R WWF-Rangerclub Magazine:
RA ERC NG
nr.
3
2015 5X PER JAAR JULI-AUGUSTUS 2015
P917019
Zin in avontuur?
RA
Heb je een leuke actie voor de natuur gedaan? Laat het ons weten via e-mail of met een briefje en misschien word jij wel de volgende ‘Ranger in de kijker’. Vermeld zeker je naam, adres en leeftijd en een foto is ook altijd welkom.
Bij dit magazine ontvang je het nieuwe bonnenboekje! Hiermee krijg je met de hele familie korting in tal van natuur- en dierenparken.
GERC
ERC NG
B LU
AGENDA
Als je een digitale foto wil sturen, zorg er dan voor dat je digitale camera op de hoogste kwaliteitsstand staat zodat de foto bruikbaar is voor drukwerk.
B LU
WWF-Rangerclub Emile Jacqmainlaan 90 1000 Brussel 02/340 09 20 rangers@wwf.be www.rangerclub.be
(voor brieven, tekeningen, vragen, suggesties, antwoorden op prijsvragen...)
OP PAD IN
PLANCKENDAEL Special
PAG. 8
Zwemkampioen WWW.RANGERCLUB.BE
WWF-Rangerclub Magazine 3, juli-augustus 2015 COVER Zeilvis, Doug Perrine / Nature Picture Library COLOFON Het WWF-Rangerclub Magazine is een uitgave van WWFVlaanderen en verschijnt 5 keer per jaar. Voor € 30 per jaar ben je lid van de WWF-Rangerclub. Inschrijven kan op: www.rangerclub.be Voor adreswijzigingen: rangers@wwf.be Concept en realisatie: Scripta Communicatie, Amsterdam Logo Rangerclub: ontwerpenaar.be Artdirection en vormgeving: Marjolein Ruiter Grafisch Ontwerp & Media Medewerkers: Geert-Jan Roebers, Ronald Sinoo, Frits Vaandrager, Sara De Winter, WWF-België Marlies Volckaert, WWF-België Fotografie: Ardea, Image Select, Nature Picture Library, Shutterstock, Stefan Smets, SuperStock, WWF-Canon Lithografie: Grafimedia, Amsterdam Druk: Claes-Roels Printing WWF-Rangerclub Magazine heeft haar best gedaan de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Als u denkt rechthebbende te zijn, neemt u dan contact op met de redactie.
OPLOSSINGEN: Vraagje p.3 b Geheimtaal ik ben de grootste nog levende hagedis! Knappe knip volgorde C – B – D – A Wolven tellen 6 wolven Wolven quiz 1. sinds de tijd van de eerste telefoons (ongeveer 150 jaar) 2. a 3. c 4. a 5. b 6. vlnr: Beer – Wolf- Tijger.
2
Papier: Cyclus Print FSC® Folie: certificaat ‘OK compost home’, dat onschadelijk is voor mens, dier en plant.
RA Lilan, 9 jaar
inhoud
Amai Lilan, heel creatief!
2
Agenda
4
Hello Ranger
6
Wat wil jij weten: Waarom hangt een
Poster Wolven
12
Special Zwemkampioenen!
18
Puzzels
19
Wolvenquiz
20
8
Reportage Op zoek naar een lief in Planckendael
10
We zetten iedere keer een WWFRanger in de kijker. Stuur je post naar het adres op pag. 2 en wie weet sta jij straks op deze plek!
6
vleermuis ondersteboven?
8
B LU
Hey allemaal, ik wil de natuur beschermen, omdat ze bedreigd wordt door hopen afval. Daarom gebruik ik afval als materiaal om nieuw speelgoed te maken. Ik maakte onlangs uit oude sokken nieuwe knuffelspeeltjes voor mijn katten en voor mezelf maakte ik een trommel van lege blikken en een tamboerijn van een buis en kroonkurkjes.
ERC NG
12
Hupie 19
Welke pinguïn kan wel een paar honderd meter diep duiken?
a. Macaronipinguïn
b. Keizerspinguïn
c. Ezelspinguïn
(Het antwoord lees je ergens in dit magazine)
WiN JIJ...
WIN! 3x
ek? ...dit spannende bo
DREIGING OP DE TOENDRA Emma reist samen met twee vrienden naar Canada. Daar onderzoeken de drie jonge wetenschappers hoezeer de klimaatverandering het leven van de ijsberen verstoort. Maar hun onderzoek loopt niet volgens plan.. Wie wil hen saboteren? Wil jij kans maken op één van de drie exemplaren van dit spannende leesboek? Laat dan vóór 31 augustus weten waardoor ijsberen in het wild bedreigd worden. Vergeet niet je naam, leeftijd en adres te vermelden en dat het gaat om de prijsvraag ‘Dreiging op de Toendra’. 3
w
#¶a4ĐòB§
RANGERS AAN ZEE In Oostende is er een gloednieuw Strandlabo! Daar kan je naar toe om alles over de zee te weten te komen. Je kan er fossielen vinden van dieren die lang geleden in onze zeeën leefden, of onder een microscoop de structuur van schelpen bekijken. Je leert van alles over zeevogels, en je komt te weten hoe een zeester zijn prooien vangt!
MOPJE 1: Twee eenden zijn aan het vliegen. Zegt de ene: ‘Pas op, een muur!’, waarop de andere zegt: ‘Kwak...’.
4
MOPJE 2: De meester vraagt aan Liesje: ‘Noem eens vijf dieren in Afrika?’ Liesje: ‘Twee olifanten en drie nijpaarden’.
En... WWF-Rangers krijgen E GRATIS TOEGANG met het bonnenboekje!
RA
Wil je graag op bezoek bij een echte wolf? Wolven in het wild zijn er (nog) niet in België, maar als je wil weten hoe ze er uit zien, dan kan je eens een kijkje gaan nemen in Forestia of in het Han.. wildpark van Han ER NG C
B LU
a
WOLVEN SPOTTEN
Bonnenboekje e 2015-2 2014-2015 016
Gratis toegang of korting bij je favoriete ete dierentuin dieren of museum dankzij de WWF-Rangercl ub!
www.raangerclu ngerclubb.be .bee
Akira, 7 jaar, tekende een hele mooie panter en zegt: ‘Ik houd van panters, met die speciale vlekjes en ze lijken ook een beetje op een grote poes’.
Wat een superschattige panter Akira, knap gedaan!
KUN JIJ DIT AL? Zo maak je een olifant of een wolf met de schaduw van je handen!
NATUURSLOGANS De leerlingen van juf Katlijn uit het 4e leerjaar van de vrije basisschool Lillo’s Klavertje, uit Houthalen, hebben heel hard gewerkt aan mooie slogans voor de natuur. Ze willen graag zoveel mogelijk mensen aansporen om goed te doen voor de natuur. Hier staan alvast enkele van hun slogans: ‘Ga door het vuur voor de natuur’, ‘Soms te voet, dat moet’ en ‘Gebruik manieren voor de dieren!’. Goed bezig, Lillo’s Klavertje!
DIERENWEETJE Vanwege zijn vrolijke gefluit wordt de beloega (witte dolfijn) ook wel de ‘zeekanarie’ genoemd. RAADSEL Hoeveel apen kan een python in één hap inslikken? Het ligt eraan hoeveel honger hij heeft.
o Wil je ook in het WWFRangerclub Magazine? Stuur je mop, tekening, favoriete dier, knutsel, actie of andere post naar het adres op pagina 2. Wie weet komt jouw bijdrage in het WWFe! ne! azin gazi Rangerclub Mag
n
n panda! Maak kans op deze pluche We geven drie van deze mooie knuffels weg. Wil jij kans maken op een exemplaar? Geef dan antwoord op de volgende vraag:
WIN! 3x
Van welk dier staan de knieën naar achteren? Het antwoord staat ergens in dit magazine.
Stuur voor 31 augustus je e an antwoord antwoo woord rd naa naarr het het adr aadres ess op pagina 2. Vergeet niet je naam, leeftijd en adres te vermelden en dat het gaat om de prijsvraag ‘Pluchen panda’.
TOF DIER: SPOOKDIERTJE Ik vind het spookdiertje superleuk. Het is één van de kleinste soort aapjes die er bestaat. Zo groot als een hand. Zijn ogen zijn enorm (om 's nachts goed te kunnen zien) maar hij kan ze niet bewegen en draait daarom zijn hoofd 180 graden. Het kan ook heel goed springen en blijft aan de takken plakken met zijn kleverige pootjes. Het is vooral een super grappig diertje! Luka, 12 jaar
GEDICHT Ik houd ontzettend veel van de gevlekte hyena Zolang ik maar niet met hem samen moet in de arena Hij ziet er wat uit als een vreemde hond En met een poep die teveel is afgerond Hij is net als ik een echte vleeseter Maar ik ben wel al groter dan een meter Oskar
Isolde, 11 jaar, uit Zarren, tekende de deze prachtige giraffe.
KORT RANGERNIEUWS
In natuurreservaten herkennen rangers tijgers aan de strepen op hun kop. Dit strepenpatroon is uniek: geen enkele tijger heeft dezelfde tekening. WWF wil het aantal tijgers in het wild verdubbelen tegen 2022.
Jij bent een echte dierenpoëet Oskar, en nog slim ook!
Wat zag jij? * Wat zag jij? * Wat zag jij? * Wat zag jij? * Wat zag jij? * Watt zag jij? * Wat zag jij? * Wat zag jij? * Wat zag jij? Wa
¬ÙCÃ.ĪMGVkf¿Ę
Rare vogels Onze Rangers gingen met Pol, een echte vogelspecialist, mee op stap in de polders.
Daar ontdekten ze kluten, futen, kemphanen, grutto’s en zelfs een torenvalkje! Kende jij deze rare vogels al? De GRUTTO wordt ook wel eens ‘koning van de weide’ genoemd. Je kan hem herkennen aan zijn lange, rechte snavel. De grutto is een trekvogel, en toch zijn ze heel trouw. Als ze terugkomen van Afrika broeden ze vaak op slechts enkele honderden meters van de plaats waar ze geboren zijn!
Grutto
Kluut
5
De vleermui 5x onderste
Waarom hangt een vleermuis eigenlijk op zijn kop? Dat lees je hier! 1: SPRINGPLANK
Een vleermuis heeft vleugels van zijn armen tot aan zijn voeten. Een vogel heeft alleen vleugels aan zijn armen. Vogels kunnen daardoor beter lopen en zich afzetten om weg te vliegen. Vleermuizen kunnen dat niet en laten zich liever vallen voor ze wegvliegen. Dat vallen gaat het beste als je bijvoorbeeld aan een hoge tak hangt.
Een van de weinige soorten die over
de grond kruipt, is
de vampiervleermuis.
Op voeten en duimen schuifelt deze naar
bijvoorbeeld een rund. Hij klimt stilletjes
naar boven om bloed te drinken.
6
2: GEEN STAPLAATSEN MAAR HANGPLEKKEN
Een vleermuis zit graag boven in een grot, maar daar zijn meestal geen plekjes waar je kunt staan. Hoe kan hij rustig uitrusten? Door te gaan hangen! Hierbij gebruiken vleermuizen hun achterpoten. De haakjes aan hun vliegarmen zijn te klein om aan te bungelen.
s: boven Als je wilt gaan vliegen, is het simpeler om je te laten vallen dan om op te stijgen.
‘Hoi Hupie , Waarom
hangt ee n vleermuis op zijn kop? Tom, 11 ja ar & Lucie, 9 jaar
5: LEKKER HANGEN Voor ons is hangen best vermoeiend. Op zijn kop hangen helemaal. Vleermuizen hoeven voor het hangen helemaal niets te doen. Er zit een soort slotje op hun klauwen. Eenmaal vastgegrepen laten ze niet meer los. Zo kunnen ze de hele winter blijven slapen, zonder hun spieren te spannen.
Dit is
dus een vinger!
3: HANGTENEN
De vlieghuid zit vast aan de achterpoten en er zit vaak ook nog een huid tussen de achterpoten en de staart. De tenen zijn krom en er zitten lange nagels aan. Met die klauwen grijpen vleermuizen hun prooi uit de lucht. En ze haken zich ermee vast aan een tak of het plafond.
4: ROOD HOOFD
Als jij ondersteboven hangt, krijg je een rood hoofd. Je bloed zakt dan naar beneden. Dat voelt niet lekker. Bij vleermuizen werken het hart en de bloedvaten iets anders. Daardoor kunnen zij dagen op de kop hangen, zonder dat ze hoofdpijn krijgen.
De vlieghuid van een vleermuis zit tussen zijn lange vingers
gespannen. Alleen de duim steekt eruit.
Als een soort haakje.
7
Deze kleine humboldtpinguïn moet nog veel visjes eten voor hij groot en sterk is!
Dierenverzorger Ben met van links naar rechts WWF-Rangers D Emily, Oskar, Sam, Marieke, Ilke, Esther, Lars en Noa.
e
De WWF-Rangers mogen met dierenverzorger Ben op pad en leren dat het dierenpark een goede plaats is om aan een lief te raken, als je een dier bent tenminste! FOTOGRAFIE: STEFAN SMETS / WWF
De Rangers krijgen achter de schermen uitleg over de voeding van de dieren.
8
E
r worden heel wat koppeltjes gevormd in Planckendael en dus ook heel wat baby’s geboren. Al die babydieren zijn natuurlijk heel schattig en iedereen wil ze zien. Maar er is meer aan de hand. Al dat gekoppel kan ook belangrijk zijn voor de wilde natuur! Ben neemt ons eerst mee naar de Indische neushoorns, een soort die in het wild bedreigd is. Karamat, het jongste vrouwtje is zwanger. Dat duurt bij neushoorns 16 maanden dus de baby wordt pas eind 2015 verwacht. Karamat heeft duidelijk geen zin om naar buiten te gaan en komt ons even dag zeggen. Gujarat, een mannetjesneushoorn, is momenteel niet thuis. Hij is op ‘liefdesvakantie’ naar Rotterdam...
Giraffen voederen.
n
WIL JE OOK OP BEZOEK IN PLANKENDAEL? Met het bonnenboek je krijgen WWF-Range rs en hun familie een mooie korting!
Terug naar het wild Heel wat dierentuinen van over de hele wereld werken samen aan kweekprogramma’s. Dat doen ze o.a. om te vermijden dat sommige bedreigde diersoorten volledig van de aardbol verdwijnen. Een straf voorbeeld is het przewalskipaard (amai, da’s moeilijk om uit te spreken!), die je niet meer in het wild vond tot er gekweekte dieren werden vrijgelaten in de natuur. Monniksgieren vormen koppeltjes voor het leven, zo romantisch! Ze zijn dan ook heel kieskeurig. Planckendael heeft een heuse 'datingvolière' voor de gieren. Van verschillende dierentuinen komen monniksgieren naar hier om een lief te zoeken. Als er koppeltjes gevormd zijn, krijgen die een vaste plek in een andere dierentuin. Al zes monniksgieren die geboren zijn in Planckendael, vonden een nieuwe thuis in het wild.
Baby’s Bij de kordofangiraffen loopt er heel wat jong volk rond. De laatste in de rij is Quasim, die werd in februari geboren. We bekijken hen vanop grote hoogte en zijn onder de indruk van deze elegante dieren. Ons bezoek aan de Aziatische olifanten is maar kort. Baby Q is drie weken oud op het moment dat we op bezoek zijn. Het gaat nog steeds niet zo goed met hem. Ben vertelt ons dat de jonge olifant wel genoeg drinkt van de fles, soms tot wel 10 liter per dag, maar toch niet bijkomt. We hopen op het beste voor deze kleine jongen! ◆ NB: Ondertussen weten we dat hij het jammer genoeg niet heeft gehaald. Zo gaat het ook in de natuur: enkel de sterkste dieren overleven.
9
FOTOGRAFIE: RADIUS / SUPERSTOCK
RA
B LU
ERC NG
Wie wordt deze zomer wereldkampioen zwemmen? Nou, wij weten het al. En jij straks ook. We zullen één ding verklappen: het is geen mens.
xxxxxxxxxxxxxxxxxx Onderwatersnelheid xxxxxxxxxxxxxxxxx
Zwemkampioene Gnoes
A
ls een gnoe voor het eerst van zijn leven bij een rivier komt, springt hij gewoon achter zijn moeder aan. Het zwemmen gaat vanzelf. Zo kunnen bijna alle dieren zwemmen. Zonder zwemles. Bij eenden gaat het allemaal nog makkelijker. De kleine pluizenbolletjes komen het ei uit en zwemmen direct met hun moeder mee.
Adem in Eenden en gnoes zwemmen aan het oppervlak. Een deel 12 van hun lichaam steekt
boven water. Maar er zijn ook veel dieren die onder het oppervlak zwemmen. Ze gaan kopje onder. Dat zwemt nog beter. Onder water gaat een otter zes keer zo snel als aan het oppervlak. Hij moet dan wel zijn adem inhouden. Geen probleem: de otter kan dat met gemak vier minuten. De bever wel een kwartier. En er zijn zeehonden die het onder water langer dan een uur uithouden. Vissen kunnen het nog veel langer. Geen kunst: ze hebben kieuwen. Daarmee ademen ze onder water.
➜
Zwemmende olifanten
10 meter/uur
3 km/uur
Het dwergzeepaardje is de traagste vis. Hij zwemt alleen als het moet.
De ringslang zwemt goed. Maar heel erg snel is zijn kronkelslag toch niet.
S P E C IA L
n! De otter heeft een dikke vacht, zo blijft hij waterdicht.
WEETJE 1 Als een olifant mt, gebruikt hij zwemt, jn slurf slurrf als alss zijn snorkeell. snorkel.
Dwergotter
PEDDELENDE BEER
Van alle beren is de ijsbeer de beste zwemmer. Hij peddelt met krachtige slagen van zijn brede voorpoten. Dat houdt hij uren vol. Maar eerlijk is eerlijk: als jager speelt hij in het water niks klaar. Daar zijn vissen en zeehonden veel sneller. Dus die vangt hij vanaf de kant.
13
De vleermui 5x onderste
xxxxxxxxxxxxxxxxxx Onderwatersnelheid xxxxxxxxxxxxxxxxx
8 km/uur
Als een mens deze snelheid 100 meter lang volhoudt, is hij wereldkampioen.
SPETTERENDE KAT
Een kat houdt niet van nat, maar de JAGUAR wel. Je vindt deze grote Zuid-Amerikaanse kat altijd bij water. En ook vaak erin. Als hij tijdens een zwerftocht een brede rivier tegenkomt, zwemt hij zo naar de overkant. En als een tapir het water in vlucht, springt de jaguar er gewoon achteraan.
Jaguar
niet, maar ook Je verwacht het d zwemmen! een luiaard kan goe
14
Zeilvis
Snelheidsduivel
Vinnen en vliezen
Vissen zijn de beste zwemmers. Nou ja... Zeepaardjes gaan erg traag en ook de maanvis zwemt een beetje onhandig. Maar tonijnen en makrelen zijn echt supersnel. En de allersnelste vis – de zeilvis – gaat in het water iets sneller dan de cheeta op het land. Die vissen zijn erg gespierd. Ze slaan met grote kracht hun staartvin heen en weer. De andere vinnen zijn om mee te sturen.
Dolfijnen en walvissen hebben geen kieuwen, maar ze kunnen wel erg goed onder water zwemmen. Ze doen dat ook met een staartvin. Alleen bewegen zij die op en neer, dus van boven naar beneden. Ze sturen, net als vissen, met hun borstvinnen. Zeeleeuwen en zeeschildpadden sturen met hun voeten en gebruiken hun voorflippers om vooruit te komen. Ook pinguïns zwemmen met hun vleugels en sturen met hun voeten. Tussen hun tenen hebben ze zwemvliezen.
s b
35 km/uur
36 km/uur
Schildpadden traag? Een haastig zwemmende lederschildpad zeker niet.
De ezelspinguïn is de snelste vogel. Onder water dan.
S P E C IA L
SCHOONSPRINGENDE DOLFIJN
Dolfijnen glijden soepel door het water en maken vaak mooie sprongen. De knapste sprongen maakt de SPINNERDOLFIJN. Hij draait soms wel zeven keer om zijn as voor hij weer in het water plonst.
WEETJE 2
De borstvinnen van een dolfijn zijn eigenlijk platte voorpoten.
Spinnerdoljn
DUIKENDE VOGEL
Pinguïns zijn geen beste lopers en vliegen kunnen ze al helemaal niet, maar het zijn fantastische zwemmers. Het lijkt wel of ze onder water vliegen. En eigenlijk is dat ook zo, want ze gebruiken hun vleugels. Duiken kunnen ze ook erg goed. De keizerspinguïn daalt soms een paar honderd meter af. Daar blijft hij wel een kwartier op inktvissen jagen.
Australische zeeleeuw
Koningspinguïns
15
xxxxxxxxxxxxxxxxxx Onderwatersnelheid xxxxxxxxxxxxxxxxx
Ieder zijn slag Er zijn nog veel meer waterdieren met vliezen tussen hun tenen: eenden, kikkers, krokodillen. Dankzij hun zwemvliezen kunnen zwanen goed watertrappelen en hebben kikkers een krachtige schoolslag. Zo heeft elke zwemmer trouwens zijn favoriete zwemslag. Waterkevers en waterwantsen roeien met hun lange achterpoten. Zeeslangen en palingen kronkelen door het water. Kwallen knijpen hun hele lijf samen en komen zo vooruit.
§
65 km/uur De orka is niet alleen een erg grote dolfijn, hij is ook de snelste.
Na een duik gaat de zeeleguaan lekker zonnen.
Waterstraalmotor Een heel bijzondere manier van zwemmen heeft de pijlinktvis. Eigenlijk heeft hij twee manieren. Als hij geen haast heeft, zwemt hij met de vin die langs zijn lijf loopt. Daarmee stuurt hij alle kanten op. Heeft hij wel haast, dan spuit hij een krachtige waterstraal uit. Hij schiet dan pijlsnel de andere kant op. Als een raket onder water. Dat zou handig zijn bij het WK: dan win je elke eindsprint. el e lkke ee in in nds dsp ds prin pr riin nt.t. ◆
Pijlinktvis
WEETJE 3 De meeste vissen hebben een luchtzak in hun lijf. Daardoor blijven ze op dezelfde hoogte zweven. 16
il Jonge zeekrokod
¬88 km/uur
109 km/uur
De mako is de snelste haai. Hij jaagt op makrelen en andere snelle vissen.
Tijdens een sprint klapt de zeilvis zijn rugvin in. Dan gaat hij als een speer!
SP EC IA L
ZWEMMENDE HAGEDIS
Zeeleguaan
De meeste hagedissen leven op het droge. De ZEELEGUAAN ook. Deze grote hagedis leeft op de Galapagos-eilanden. Maar een paar keer per dag duikt hij de zee in om wier te eten. Daar koelt zijn lichaam wel af. Dus na een uurtje zwemmen moet de leguaan weer een paar uur zonnen.
Afgekeken! Door goed naar de dieren te kijken, kunnen wij mensen ook sneller zwemmen. Hier drie voorbeelden van het betere spiekwerk:
� HAAIENHUID
De huid van een haai is ruw. Het klinkt raar, maar daardoor glijdt hij juist beter door het water. Daarom zijn er voor wedstrijdzwemmers ruwe zwempakken gemaakt.
� DOLFIJNENSTAART
Met een monovin zwem je net als een dolfijn: met krachtige slagen op en neer. Dat gaat razendsnel. Niet zo snel als een dolfijn, helaas.
� KIKKERPOTEN
Wij hebben geen zwemvliezen zoals een kikker. Maar die kunnen we wel maken: met zwemvlieshandschoenen.
17
a b c d e f
Geheimtaal
= = = = = =
f g o x s j
g h i j k
= = = = =
n v l e b
l = m= n= o= p=
t w r q k
q r s t u
= = = = =
u h d m p
v = w= x = y = z =
y a z i c
Oplossing: Ik ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………
Kun jij ontcijferen wat deze komodovaraan se vlak.. zegt? Gebruik de letters uit het paarse Het eerste woord (yp) is al ontcijferd.
……………………………………………………………………………………………….……………………………………………......... ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………....... ……………………… …… …… ……… …… … …… ……… …… …………… …… …… … …… … ……… …………………………………………….……………………………………………....... !
De goede
oplossingen staan op pagina 2.
Yp kjg sj bncclelj gcb ijhjgsj rwbjsue!
knappe knip
Met zijn grote schaar heeft Hupie de foto van deze orang-oetan in stukken geknipt. Kun jij de foto weer goed in elkaar zetten? Schrijf de volgorde op (begin linksboven): ………………………………………………… …………………………………………….……
A
B C
doolhof
D
Help jij de eekhoorn zijn eikeltje te vinden?
Wolven tellen
Hoeveel H Hoe Ho oevee wolven zitten er verborgen in dit vierkant? Zoek het woord WOLF in alle richtingen, maar niet schuin.
Aantal wolven:
18
w
o
f
l
o
w
o
l
f
w
o
l
o
w
l
f
o
l
f
w
f
w
o
w
f
o
l
f
l
o
w
o
l
l
f
f
o
l
f
f
o
f
w
o
l
f
o
l
w
o
o
l
f
l
o
w
1.
Sinds wanneer is de wolf weg uit België?
■
Sinds de tijd van de eerste telefoons (ongeveer 150 jaar)
■
Sinds de tijd van de Romeinen (ongeveer 2000 jaar)
■
Sinds de tijd van de mammoeten (ongeveer 10.000 jaar)
Wolven quiz Na lange tijd wordt heel af en toe de wolf in ook in België waargenomen. Wat weet jij eigenlijk van dit stoere dier? Test je kennis. (Lees de goede antwoorden op pagina 2).
5. Hoe noem je een groep wolven? Is dat een: a. roedel b. kudde c. school
2. Van welk van deze dieren is de wolf het meest familie?
4. hoe noem je
b. korenwolf
een jonge wolf? Is dat een pup, welp of kalf?
a. huishond
––––––––––––
c. vos
3. Hoe voeren wolven hun jongen? a. Ze nemen een prooi levend mee. b. Ze brengen de jongen naar de gedode prooi. c. Ze braken thuis het vlees uit.
6. Wat doet deze wolf? a. jodelen b. huilen c. lachen
7. Zet de juiste letter bij de sporen: W = Wolf T = Tijger B = Beer
19
door Ronald Sinoo
WWF-Vlaanderen, Emile Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel