Restauratie Slaakhuys • Rotterdam
Tekst: Melissa van der Beek
Het Slaakhuys, gebouwd tussen 1952 en 1954 naar een ontwerp van J.J.M. Vegter (1906-1982)
Bouwprogramma Restauratie buitenzijde en binnenzijde (casco) Bruto vloeroppervlakte: 9.600 m2 Bouwperiode Oktober 2012 - juli 2013 Opdrachtgever Havensteder, Rotterdam Architect Mei Architecten en stedenbouwers, Rotterdam
IndustrieBouw • augustus 2013 • 36
Constructeur Grontmij Kleurenonderzoek: Lisette Kappers Aannemer Jurriëns, Delft Betrokken partijen Herstel stalen kozijnen en overige metaalwerken: Bitter, Delfgauw Schilderwerk interieur en exterieur: G. Bouman Arkel, Zwijndrecht Betonherstel: Vogel, Zwijndrecht Dakbedekking: BOKO Dakbedekkers, Westkollendam
E- en brandmeld-installatie: De Wit elektrotechniek, Drunen Cv-installatie: Mampaey, Dordrecht Luchtbehandeling, sanitair en blus leiding: Loodgietersbedrijf Helmer, Bergschenhoek Houten kozijnen: Timmerfabriek van Essen, Utrecht Natuursteenherstel: Steenhouwerij Maarssen, Utrecht Gevel- en interieurreiniging: ’t Sticht schoonmaakgroep, Utrecht Sloopwerk en asbestsanering: Van der Hoeven Milieuservice, Den Haag Beglazing: B&O speciaalglas, Dordrecht Steigerwerk: Rojo steigerbouw, Delft
Jurriëns geeft Rotterdam
een uniek gebouw terug
Het Slaakhuys is begin jaren 50 van de vorige eeuw gebouwd als thuishaven van Het Vrije Volk. Na het vertrek van de krant in 1976 werden er een snookercentrum en wat later het stadkantoor van de deelgemeente Kralingen-Crooswijk in gevestigd. Toen deze partijen het pand verlieten, namen krakers het over. Jurriëns kreeg in 2012 van Havensteder, de eigenaar van het gebouw, opdracht om het gebouw te renoveren.
Stalen kozijnen gerestaureerd door Bitter
Klaar voor toekomstige huurders Impressie Rhima te Soest
Op elektrotechnisch gebied is Het Slaakhuys klaar voor toekomstige huurders. De Wit Elektrotechniek legde in Rotterdam de elektra-, data-, telefonie- en brandmeldinstallaties aan. ‘Alle voorzieningen zijn aanwezig,’ aldus projectleider Rinus Broekhuizen. Aannemer Jurriëns heeft het bedrijf uit Drunen betrokken bij het project. ‘We hebben eerder samengewerkt met Jurriëns, dat ging om een renovatie van 7 appartementen en woningen. Ze zijn met ons in zee gegaan vanwege het vertrouwen in ons bedrijf en de kwaliteit die wij leveren.
Ook ‘afspraak is afspraak’ staat hoog in het vaandel bij ons.’ Het elektrotechnisch bedrijf, dat al 51 jaar bestaat, is een allround installatiebedrijf en richt zich op de woning-, renovatie-, utiliteits- en industriebouw. De Wit verzorgt complete elektrotechnische installaties, maar ook innovatieve oplossingen voor telematica en beveiliging. ‘We zijn zeer flexibel inzetbaar en spelen snel in op veranderingen in projecten als een opdrachtgever dat wenst. En natuurlijk hebben we ook een 24-uurs service, 7 dagen in de week.’
Oorspronkelijk was Bitter BV uit Delfgauw een smederij. Toen Gerard Bitter het bedrijf in 1989 van zijn vader overnam ging hij zich meer richten op constructieoplossingen. ‘En dat in de meest uiteenlopende vormen en maten. In de loop der jaren hebben we ons ontwikkeld tot een allround metaalconstructiebedrijf. We werken voor een vaste klantenkring. Ze kiezen voor ons vanwege onze precisie en de kwaliteit die wij leveren.’ Bij Het Slaakhuys in Rotterdam heeft het bedrijf onder andere de stalen kozijnen gerestaureerd. ‘We hebben deze kozijnen gedemonteerd,
uit elkaar gehaald, gestraald en het meeste materiaal hergebruikt. Daarnaast hebben we nieuwe dakkappen gemaakt. Deze hebben we een koperlook gegeven, zodat ze niet van echt te onderscheiden zijn,’ licht zoon Robin Bitter toe. Voor vader en zoon was het een bijzonder en leerzaam werk. Gerard: ‘Normaal maken we nieuwe stalen trappen of kozijnen, nu hebben we veel materialen hergebruikt.’
IndustrieBouw • augustus 2013 • 37
Dakdekken met een glimlach
Als elektrotechnisch totaalinstallateur maken wij al meer dan 50 jaar uw hooggespannen verwachtingen waar. Wij verzorgen de meest inventieve oplossingen voor installatieprojecten in de woningbouw, utiliteitsbouw en industrie. Snel en vakkundig. kwaliteit tot in de fijnste vezels tegen een scherpe prijs!
Het dak van Het Slaakhuys bestaat uit platte daken. ‘Heel veel platte daken’, zegt Marco Smit van Boko BV Dakbedekkers lachend. Het bedrijf heeft ze allemaal voorzien van nieuwe dakbedekking. ‘Maar met details zoals het vroeger was’, vertelt de commercieel technisch adviseur van Boko. Voor de dakdekkers was dit renovatieproject een uitdaging. ‘Het terugbrengen van dit dak in nostalgische sfeer was inspannend, maar leuk om te doen. Dat zorgt voor een glimlach op je gezicht.’ Ook bij Landgoed De Zonnestraal, een ander project van Jurriëns, heeft Boko de dakbedekking verzorgd. De aannemer werkt graag samen met partijen waar het bedrijf
Transportweg 1 2645 EL Delfgauw
een goed gevoel bij heeft. ‘Naar aanleiding van ons werk bij het landgoed heeft Jurriëns ons gevraagd te komen kijken bij Het Slaakhuys. Jurriëns stond open voor ons verhaal en aan de hand van de uitgangspunten van de opdrachtgever hebben we een offerte gemaakt. Na wat aanpassingen heen en weer, mochten we het werk uitvoeren. Fijn om te merken dat het in deze tijd niet alleen om de prijs gaat. Doordat we in het bouwteam zaten, konden we in een vroeg stadium meedenken en gingen we er volledig voor.’ Het hierop volgend project samen met de bouwer nadert nu ook bijna zijn eind. ‘Binnenkort ronden we het Heinekenhuis in Rotterdam af.’
T. 015-256 4170 E info@bitterbv.nl I. www.bitterbv.nl
Rotterdam • Restauratie Slaakhuys
Sinds 2010 is het gebouw een Rijksmonument en moet om die reden behouden blijven. Daarom besloot Havensteder, een Rotterdamse woningcorporatie, het pand te herbestemmen. Met de restauratie draagt Havensteder bij aan een duurzaam hedendaags hergebruik van Rotterdams erfgoed. Martijn Barendregt, werkvoorbereider bij Jurriëns, zegt: ‘In september 2011 werden wij door Havensteder benaderd voor dit project. Samen met drie andere aannemers hebben we ons bedrijf voorgesteld en hebben we gepresenteerd hoe we dit bijzondere project aan wilden pakken. Havensteder koos voor ons, onder meer vanwege onze ervaring met soortgelijke projecten.’ De plannen zijn verder uitgewerkt in samenwerking met Mei Architecten en Grontmij.
Onder de graffiti Het Slaakhuys, dat tussen 1952 en 1954 in opdracht van de Arbeidspers gebouwd is, had geleden onder het gebruik. Niet alleen waren veel ruiten ingegooid, ook hadden de krakers graffiti over het prachtige geglazuurde tegel- en metselwerk gespoten. ‘Zonde natuurlijk, maar gelukkig hebben we dat in oorspronke lijke stijl terug kunnen brengen. Het gebouw is nu netjes en in grote lijnen weer helemaal teruggebracht in de staat zoals het bedoeld en bedacht is door architect Vegter.’ Ook is een kleurenonderzoek uitgevoerd. ‘De gevel was wit en erg vlak van kleur. Hierdoor viel het gebouw niet
Vegter is ontworpen, weer terug laat komen’.
Ervaring
Het gebouw is casco opgeleverd. Zo kunnen toekomstige huurders zelf de ruimten indelen
op, het sprak niet echt. Uit oude gegevens bleek dat de kleurstelling veel rijker was. Zo hebben we op het gebouw lichte en donkere vlakken teruggebracht waardoor het nu veel meer leeft.’
Inspirerende werkplekken Havensteder biedt met Het Slaakhuys een open en inspirerende werkomgeving voor een nieuwe generatie ondernemers. Het is een plek waar ondernemers gebruik kunnen maken van de verschillende collectieve ruimtes en benodigde faciliteiten, waar ze kunnen samenwerken en elkaar kunnen inspireren. Op dit moment zit er een architect, een zeefdrukkerij en een meubelmaker. Baren dregt en zijn team hebben het gebouw casco opgeleverd. Zo kunnen toekomstige huurders zelf de ruimtes indelen. ‘Leuk detail is dat we de verlichting uit de oude kantoorruimtes er voorzichtig af hebben gehaald en opgeslagen hebben. Het zou geweldig zijn als een huurder deze verlichting, die ook door architect
De jarenlange ervaring heeft het bedrijf, dat in zuidwest Nederland tot voor kort onder de naam Aannemersbedrijf Huurman opereerde, opgedaan bij verschillende projecten. ‘Bijvoorbeeld bij het Academiegebouw in Leiden, het Wereldmuseum in Rotterdam en de voormalige lichttoren in Goedereede’, laat Barendregt weten. Het Slaakhuys is anders: een modern monument met veel betonwerk en stalen kozijnen, maar ook daarmee heeft de restaurateur ervaring. Bijvoorbeeld bij de Zonnestraal in Hilver sum. Dat is eveneens een Rijksmonument en heeft veel gelijksoortige bouwkundige onderdelen’, besluit Barendregt.
Gerestaureerde hoekentree met ranke parasolluifel
Achterzijde gezien vanaf de Willem Klooslaan
IndustrieBouw • augustus 2013 • 39