De betekenisvolle levensverhalen
21
van rouwbegeleidster ROULIEN VAN DER WOUDE Oud-Sneekse Roulien van der Woude (32) is sinds 2014 spreekster op uitvaarplechtigheden en schrijft levensverhalen of levensportretten. Meestal zijn rouwdeskundigen ouder dan Roulien, in die zin is het opvallend dat zij spreekt tijdens uitvaartplechtigheden. Roulien studeerde geschiedenis aan de NHL in Leeuwarden, stond als tweedegraads geschiedenisdocent voor de klas en had later een prima baan bij KPN. Toch besloot ze de postbachelor Rouwbegeleidingskunde aan de Hogeschool Utrecht te volgen. Ze sloot de studie cum laude af en heeft nu haar eigen bureau waar zij haar diensten aanbiedt, als schrijfster van levensverhalen en spreekster op uitvaarten. Ook biedt Roulien nazorg aan nabestaanden. Een portret van een levenslustige dertiger, die haar passie volgt. “Dat mijn eigen ervaring de basis is voor wat ik nu doe, is inmiddels voldoende in de publiciteit geweest. Dat mijn zusje en ik in 2009 onze ouders binnen vier maanden en tien dagen verloren aan kanker is wreed, maar nogmaals, ik wil nu verder met mijn verhaal. Dat wat ik als rouwdeskundige doe”, stelt Roulien aan het begin van ons gesprek. Duidelijk! “Als kind, als jongere, had ik al interesse in de betekenis die sterven geeft aan het leven. Ik schreef gedichten over dit thema, die ik vervolgens voordroeg op poëziebijeenkomsten. Ook hier in Sneek, in De Draai, tijdens het Uur van de Literatuur. In 1998 deed ik mee aan een gedichtenwedstrijd en ik won als 14-jarige een eerste prijs met het gedicht:
Dode rivier oever Daar staat oma achter een kinderwagen Met een porseleinen pop, die niet is te dragen. Ze heeft een bloemetjesjurk
aan, staande met haar wagentje bij de oever van de rivier.
leven we het op deze wijze? Hoe verhoudt de eindigheid van het bestaan zich tot de keuzes die we maken? Wat doet het met ons als er een dierbare sterft? Hoe gaan we met dit alles – dat leven heet- om?
Op de plaats waar nu de grote kantoren staan. “Het gevoel dat ik in dit vers heb gelegd is nog altijd actueel omdat ik het nu nog dagelijks in de verhalen leg die ik schrijf. Het verhaal moet waarheidsgetrouw zijn, het verhaal van de mensen dat ik een poëtische draai geef, het moet allitereren en beeldend zijn. Invoelbaar, dat moet het zijn. De mensen moeten zichzelf in het verhaal herkennen, het moet zijn alsof degene die er niet meer is nog spreekt. Iemand moet nog één keer voordat hij de duisternis van de grond of het roet van het vuur in gaat in het licht komen te staan. Het is de laatste eer en eigenlijk is die naam voor een begrafenisvereniging ook heel treffend, want het is een laatste eer die je brengt.” “Ik vind het mooi om te doen, maar ik vind het ook meteen verschrikkelijk. Elke keer als ik begin te spreken voelt het of mijn hart boven mijn hoofd zit. Als het eerste lied stopt en ik naar voren moet schrijden om een welkom te doen of gelijk mag spreken, dat moment vind ik steeds weer erg, maar al snel zakt mijn hartslag en voelt het goed om te doen.”
EIGENHEID Volgens Roulien is er een verschuiving hoe wij hier in het noorden met de dood en alles wat erom heen zit omgaan. “De eigenheid komt er
Roulien geeft aan dat zij als jonge vrouw het verdriet niet meeneemt, dat zou ook niet kunnen. Wel dat ze diepgaande gesprekken voert, maar als ze op een mooie voorjaarsdag de straat uit rijdt na een bezoek aan de nabestaanden, dan gaat het dak van haar auto open en zet ze de muziek keihard aan.
steeds meer in, dat mensen afscheid nemen op hun eigen manier. Ik zie dat bijvoorbeeld in de keuze van een kist, dat die niet meer altijd standaard is, een eigen kleur heeft, dat er een persoonlijk bloemboeket wordt gekozen of dat er juist geen bloemen zijn maar alleen knuffels. Muziekkeuze is ook zo bepalend, in Groningen bijvoorbeeld wordt tijdens plechtigheden heel vaak Ede Staal gedraaid. Voor Friesland weet ik dat nog niet zo goed. Ik denk ook dat het statische er een beetje afgaat, het is al zo erg en als je dan ook nog eens in het gelid moet staan, dat maakt het des te erger. De dood is supernormaal, het is de enige zekerheid na de geboorte. Het is verstandelijk, maar
gevoelsmatig vaak niet, te bevatten. Dat van de ene op de andere ademteug iemand nooit meer terugpraat, dat iemand je nooit meer aanraakt, dat iemand binnen een paar dagen ook lichamelijk van ons verdwijnt van de wereld. Vragen die dan naar boven komen zijn erg divers. Wáár ben je toch?! Je begrijpt het niet, het is een veiligheid die je altijd hebt gehad. Op een moment als het gemis went, tussen aanhalingstekens, want het went natuurlijk nooit en het went wel, het is uiteindelijk de kern die overblijft om te weten wie iemand voor je is. Maar ook vragen als: Welke betekenis geven we aan het leven? Waarom
KOFFIE, GEBAK EN ACQUISITIE. Koude acquisitie is lastig en zeker niet onze specialiteit. Je bent één van de velen. En dat zijn we niet. Dat weten we zeker. Maar aan borstklopperij hebben we ook een hekel. Terwijl marketing en reclame wel iets zelfgenoegzaams in zich hebben. Jij zegt toch dat je de beste bent? Wat een dilemma… Volgens ons werkt het anders. Laten we er maar eens een stukje over schrijven. Een oude uitdrukking zegt ‘als je elkaar de gulden niet gunt wordt het nooit een rijksdaalder’. Voor de jeugdige lezers: een rijksdaalder was 2 gulden 50. ‘De boter alleen op je koek willen hebben’ is nog zo’n
Een band opbouwen, klanten leren kennen, de gunfactor opbouwen: dáár gaat het volgens ons om.
Meer info: www.levensschrijver.nl
gaan. Ze hadden een combi-deal gemaakt waarbij ze voortaan elkaars diensten gingen afnemen. Wij zijn vervolgens met een bloemetje zowel bij de klant als bij de collega langs gegaan en hebben ze veel succes gewenst. Resultaat: toen deze ex-klant een ander bedrijf overnam werden wij ingeschakeld.
antiek gezegde. Tja. Een cliché zou nooit een cliché zijn geworden als het geen waarheid bevat. Denk daar maar eens over na! Wij draaien al een tijdje mee in de uitzendbranche. En: we zijn niet voor niks gestopt bij grote uitzendorganisaties om zelf te gaan ondernemen in Jobz-on. We zagen de noodzaak om de visie die schuil gaat achter de bovenstaande uitdrukkingen in de praktijk te brengen. Te strak en te fel op directe verkoop acquireren werkt namelijk niet.
“Ik kan het verdriet herkennen omdat het een appèl doet op mijn eigen gevoel en vanuit het rouwdeskundige zijn kan ik het rationeel en gevoelsmatig plaatsen, maar het is natuurlijk niet mijn persoonlijke verdriet. Ik moet het dan van mij afschudden, anders kan ik niet professioneel functioneren. Dat wil niet zeggen dat ik nooit tranen in mijn ogen heb als ik op visite ben. Ik besef dat hoe je iets duidt bepalend wordt voor hoe je iets ervaart. Ik begeleid mensen op een narratieve, een verhalende manier. Daarom schrijf ik ook levensverhalen. Er heerst ongeloof en er is ongelooflijk veel te vertellen. Iemand die een dierbare heeft verloren komt in een achtbaan van emoties, alle woorden moeten recht doen aan degene die niet meer onder ons is. Ze moeten vertellen wie hij of zij was en wat hij voor de naasten heeft betekend.”
En zo ondernemen we verder. Met plezier. Met passie. En om te voorkomen dat het spreekwoord waarmee we afsluiten op ons slaat, stoppen we nu. Eigen roem stinkt.
Zo sturen we regelmatig een kaartje rond met de tekst: ‘Zorgt u voor de koffie? Dan nemen wij taart mee!’ En dat doen we dan ook. Niet om direct te scoren maar om het bedrijf te leren kennen. De bedrijfscultuur absorberen. De behoeftes peilen. Wanneer er later een concrete vraag
voor personeel komt weten wij waar we naar moeten zoeken. Want in een ander spreekwoord, ‘geduld is een schone zaak’, geloven wij ook heilig. Een klant liet ons weten voortaan met een collega-bureau in zee te
COLUMN HELLE KONING & JANET VAN DER HORST JANSEN Jobz-on.nl • ZZProof.nl Veemarktblog.nl