4
GrootSneek in de regio
SEPTEMBER 2014
VAN DER VALK HOTELIER JAN MATSER
Wat zou Opa Martinus gedaan hebben…? Directeur van Hotel Sneek (Van der Valk Sneek) Jan Matser is lid van de grootste en machtigste horecafamilie in Nederland: De Van der Valk familie. Hij werd in 1968 Haarlem geboren als jongste kind van Til van der Valk en Chris Matser. Moeder Til was de jongste dochter van de oprichter van het Van der Valk imperium, Martinus van der Valk, overigens de langstzittende burgemeester van Arnhem. Hoewel velen denken dat het fundament van het concern in Voorschoten ligt, begonnen Opa en Oma van der Valk rond 1935 in hun boerderij in Stompwijk met de verkoop van verse soep, limonade en broodjes aan de passanten tussen Leiden naar Den Haag. De aanloop overtrof alle verwachtingen en niet lang daarna werd de boerderij een restaurant. Pas in 1938 kwam ‘De Gouden Leeuw’ in Voorschoten als eerste officiële Van der Valk vestiging in beeld en werd Voorschoten het hoofdkwartier van de keten. Zelfs in de oorlog, totdat het restaurant door de Duitsers werd geconfisqueerd, bleef Martinus zijn motto trouw: goede kwaliteit tegen een sympathieke prijs. En na de oorlog pakte hij de draad weer op, want hij had de wens om al zijn tien kinderen na zijn dood een restaurant na te laten. Na Voorschoten volgden Vogelpark en hotel Avifauna (daar komt de Van der Valk - Toekan vandaan), Hotel leiden/De Haagsche Schouw, Hotel Bijhorst en Hotel Nuland.
Eerste Motel in Nederland
Non conformist
Gerrit van der Valk, een van de nakomelingen van oprichter Martien, werd naar Amerika gestuurd om stage te lopen bij grote slagerijen, en kwam daar het fenomeen motel (afgeleid van motor hotel) tegen, waar je de auto voor je appartement parkeert en nam dat idee mee terug naar Nederland. Hij zette in Eindhoven het eerste motel van Nederland neer, een overigens riskante financiële operatie vertelt Matser, want als dit project zou zijn geflopt, was het van der Valk concern behoorlijk onder water komen te staan. Het werd echter een waanzinnig succes en Hotel Eindhoven is eigenlijk altijd een van de best bezette hotel/restaurants van het concern gebleven.
De jongste Matser, Jan, was een non conformist, maar wist wel van jongs af wat hij wilde: de horeca in. Als enige van de vijf kinderen vloog hij zich elk weekend zonder een wanklank ‘uit de naad’ om eieren te pellen, bitterballen te rollen, kalfstongen te pellen en andere klusjes in de keuken op te knappen. School hield hij al snel voor gezien, hij trad toe tot de ‘university of life’.
In 1968, het geboortejaar van Jan Matser, overleed Opa Martinus Hij had zijn wens meer dan waargemaakt. Hij liet zijn erfgenamen 18 hotels na. Inmiddels zijn het er anno 2014 wereldwijd meer dan 100, dus de handelsgeest van Martinus was genetisch doorgegeven aan zijn erfgenamen. Vooral Gerrit, die in 2009 overleed aan een hersenbloeding, had een vrijwel ongebreidelde expansiedrang en zorgde voor een uitbreiding van het concern met tientallen restaurants en hotels. Toen de teller op 55 stond, kwam de fiscus met een eis van 215 miljoen aan naheffing, waardoor het concern met de rug tegen de muur kwam te staan. Noodgedwongen koos de familie eieren voor haar geld, betaalde de fiscus een afkoopsom en splitste het concern op in aparte entiteiten met per vestiging verantwoordelijke directeuren. Van der Valk werd een franchiseketen, maar wel een, waar per definitie een van de nakomelingen van oprichter Martien aan het roer stond. Vader en moeder Chris en Til Matser-Van der Valk werden eigenaar van eentiende deel van het concern. In 1999 namen hun vijf kinderen, Chris, Martinus, Henk, Ellen en Jan het deel van hun ouders over.
De eerste halte was het Duitse Moers, waar hij vloeiend Duits leerde, alle facetten van het hotelbedrijf leerde kennen en kennis maakte met de Duitse mentaliteit, waar hij nooit goed aan heeft kunnen wennen. Het was voor hem dan ook een bevrijding toen hij werd gevraagd de honneurs waar te nemen voor zijn neef in Zuid-Frankrijk, die door een zware hernia was geveld. “Man wat heb ik daar genoten. Ik wist inmiddels al behoorlijk wat over de bedrijfsvoering van een hotel. Ik was een echte kwaliteitsfreak. Maar daar heb ik de Fransen leren kennen. Vaklieden op het gebied van creativiteit in de combinaties van drank en spijs. Daar heb ik op wijngaarden gewerkt om alles van druiven en het eindproduct wijn te leren kennen. Ik sprak twee woorden Frans: trottoir en mayonaise, maar toen mijn neef was hersteld dacht ik bijna in het Frans. Station Eindhoven van Oom Gerrit was de volgende plaats waar ‘vliegende kiep’ Matser werd gestationeerd. “Waanzinnig zo druk. Ieder weekend de eetzalen van 400-500 stoelen op drie verdiepingen vol, tot de laatste stoel. In de bouwvak wachttijden, daar hadden we dan een bezetting van ruim over de 100%. Daar heb ik leren ‘knoedelen’ zo druk. Vervolgens naar Veendam, waar Haijo Apotheker toentertijd burgemeester was. Nadat het door Oom Gerrit van der Valk opgerichte Theaterrestaurant een mooie bezettingsgraad had bereikt , gaf de
voor het noorden te avontuurlijke jongste telg van Chris en Til te kennen dat hij een nieuwe uitdaging wilde. Het werd Hotel Bloemendal in Vaals, waar neef Freek, dwars tegen de Van der Valk trend in, een prachtig kasteel had gerestaureerd en de schnitzels en appelmoes met kers plaats maakten voor wijn-spijs combinaties die de sterrenstatus benaderden. Hetzelfde kunstje mocht hij daarna nog een keer vertonen in Kasteel Terworm bij Heerlen. “Dat deed me best wel een beetje zeer, toen daar de zus van Freek vanuit Zwijndrecht met haar man hun intrek namen. Maar ik was vrij man, zij waren een stabiel setje en dat genoot de voorkeur”
Emmeloord “In 1996 konden ze echt niet meer om me heen. Getrouwd of niet. Ik werd directeur van Hotel Emmeloord. Wat daarbij meespeelde was dat niemand in de Noordoostpolder wilde wonen. Nog voor de opening, op de bovenste verdieping lag nog geen tapijt en personeel hadden we niet, organiseerde Nico van Staveren de eerste versie van de Zuiderzeerally. “Jan” zei hij, “het maakt me niet uit hoe je het regelt, zet er maar wat tafels neer en serveer broodjes, maar ik heb je hotel nodig”. Op die dag kwam uit heel Nederland alles wat van der Valk was helpen, in de bediening, in de keuken, op het terras. We hebben die mensen op dat moment laten zien wat de familie van der Valk is en ze een onvergetelijke ervaring gegeven. De toon was gezet in Emmeloord en nu zit er een oomzegger van mij in terwijl ik de supervisie behoud” In zijn Emmeloordse periode ontmoette hij zijn toekomstige vrouw. Tijdens de Lemster week in 1998 sloeg de bliksem in bij Matser toen hij de beeldschone Tanja Beljon ontmoette, het mooiste meisje van Lemmer. Zij werd zowel persoonlijk als zakelijk een vaste waarde in zijn leven. Inmiddels zijn ze gelukkig getrouwd en heeft het paar samen vier kinderen.
Hotel Sneek “In het jaar 2000 al begonnen de openingsgesprekken over een vestiging in Sneek. Het gemeentebestuur had voor ons aanvankelijk een locatie richting Hamilton Bright in gedachten (ringweg Sneek – Bolsward), maar dat zagen we helemaal niet zitten. Wij hadden de locatie naast het Rasterhoffpark op het oog en stuitten daarmee op de nodige tegenstand. Met name natuurorganisaties, maar ook individuen, maakten bezwaren en dat heeft de zaak wel vertraagd, maar we hebben geprobeerd iedereen met gepast respect te behandelen. Voor het hele plan hebben uiteindelijk vijf populieren moeten wijken. We hebben samen met de Vogelwacht in goed overleg het natuurgebied rond het hotel op een hoger plan gebracht. Ik vind ook dat het zo hoort. Stel je voor dat ik vooraf al tegen allerlei schenen was gaan schoppen. Daar bezorg ik toch mijn zoon of dochter die ooit aan het roer komt te staan van dit hotel, tenminste dat hoop ik, een valse start mee”?
Nieuwe hotels De vier broers Matser hebben nu 6 hotels en het 7e en 8e zijn in de maak. Vorige week zijn de plannen voor Leeuwarden goedgekeurd en in het eerste kwartaal in 2015 gaat de eerste paal de grond in. Daarnaast staat er in de Verenigde Staten nog een tweede Golfresort in de planning.. Sneek inmiddels heeft met een serie maatregelen een behoorlijke slag gemaakt richting milieuvriendelijkheid. “En dat werpt zijn vruchten af” vertelt Matser. “Het is goed voor het milieu, voor de exploitatie (kosten) en voor het aantal boekingen. Steeds meer (semi) overheidsorganisaties eisen van hun personeel dat ze een hotel boeken met een Green Key Certificaat (milieuvriendelijkheid – red.)”. Jan Matser is dus een druk ‘baasje’ met drie hotels onder zijn hoede.