37
• welzijn & gezondheid Rommy Baarda-Tiesma
Elke week gebeurt er hier een klein wondertje Rommy Baarda-Tiesma ziet elke week een klein wondertje gebeuren. Samen met haar hond Noura, een ruim drie jaar oude Hovawart, is zij een van de drie koppels in Nederland die door een woonzorg- en behandelcentrum worden ingezet voor therapie. Dat honden voor de meest uiteenlopende taken worden ingezet om het leven van ons mensen aangenamer, veiliger en comfortabeler te maken is geen nieuws. Denk aan de drugs-speurneuzen, de explosievenhonden, politiehonden, honden om autistische kinderen toegankelijker te maken, stervensbegeleiding en ook honden om dementerende ouderen te activeren. Maar dat dat ook in Sneek gebeurde, dat was, in ieder geval voor ons, wel nieuws. GrootSneek ging op visite bij Rommy tijdens een sessie in woonzorg- en behandelcentrum de Ielânen aan de Harste.
De weg er naartoe De weg er naartoe was er een die van toevalligheden aan elkaar hing. Toen Rommy afscheid moest nemen van haar Duitse Herder, moest er een nieuwe hond komen, want die maken een onlosmakelijk deel uit van haar leven. Het werd puur bij toeval een Hovawart. De Hovawart is een energieke erfbewaker met een zelfstandig karakter. Opvoeden van dit ras betekent dat je de Hovawart aan het werk moet zetten en er veel tijd in moet steken met spel of met andere bezigheden. Rommy haar man Jan ontdekte het ras bij toeval toen hij in IJlst met een schildersklus bezig was en was meteen verkocht. Via internet ontdekten ze dat er in Jelsum een familie zat die af en toe een nestje fokte met hun Hovawart. Ze schreven zich in voor een pup en ontdekten op de site een link naar de ‘Stichting Therapiehond Nederland’. Rommy was meteen gegrepen door het verhaal van Angelika Balk. “Angelika is een supervrouw met honden” vertelt ze. “Zij was in het buitenland in aanraking gekomen met het fenomeen therapiehond en heeft een stichting in het leven geroepen: Stichting Therapiehond Nederland en trainingen ontwikkeld. Daar-
om de hand te openen”.
naast verzorgt zij met haar hond therapiesessies in een verzorgingstehuis in Schagen. Dat wil ik ook dacht ik meteen en ik heb contact met haar opgenomen”. Toen het nestje was geboren, werd na vijf weken de hond uitgezocht, die het meest geschikt was voor therapiewerk. Dat werd Noura. In de tussentijd was Rommy aan haar opleiding begonnen bij Angelika Balk. Dat betekende dat ze vaak in Schagen was te vinden bij de sessies van Angelika. “Daar heb ik enorm veel geleerd en vanaf 8 weken ging Noura mee naar de Ielânen, waar ik een baan heb als voedingsassistente. De opleiding van
Noura was begonnen.
Therapiesessie Inmiddels zijn we drie jaar verder, Rommy is trainster en heeft al een aantal malen een serie van acht sessies in de Ielanen gegeven, Noura is een gecertificeerde therapiehond en de twee zijn helemaal op elkaar ingespeeld. We zijn uitgenodigd om een sessie mee te maken. Activiteitenbegeleidster Jeltje Walinga geeft uitleg over de sessie met Rommy en Noura. ”Toen Rommy, die werkzaam is als voedingsassistente bij de Ielanen, met het idee kwam en we een gesprek hadden gehad met Angelika Balk over de randvoorwaarden van dergelijke sessies, hebben we het idee meteen omarmd. Negentig procent van de deelnemers heeft een vorm van dementie, maar er zijn er ook bij die ‘contracturen’ hebben. Dat zijn vergroeiingen van het bindweefsel waardoor ze hun hand erg moeilijk open krijgen. Voor de verpleging is dat lastig omdat het wassen van de binnenkant van de handen van deze mensen meestal erg moeilijk gaat. Door ze een brokje in de hand te geven, likt Noura aan hun handen en dat voelt natuurlijk veel prettiger dan wanneer een verpleegster die hand probeert open te krijgen. Na een keer of drie zien we meestal een doorbraak. De hersenen worden geprikkeld
Soortgelijke reacties zien we bij enkele dementerende patiënten. Er komen lichtjes in hun ogen en Noura wordt aangehaald, wanneer ze haar hoofd op het kussentje legt dat de patiënt op schoot heeft. Er verschijnt voorzichtig een lachje op het tot dan toe wezenloos voor zich uitkijkende gezicht en de begeleiders en Noura reageren enthousiast.
Wondertjes “Heel vaak merk je bij de vierde sessie succesmomenten” vertellen Rommy en Jeltje. Er zijn hier kleine wondertjes gebeurd: patiënten die hun spraak weer terugkregen, patiënten die zelf weer begonnen te eten. Soms beklijft het, maar vaak zakt het weer weg. Probleem is dat je dit niet te vaak achter elkaar kunt doen want dan gaat Noura zich hechten aan de patiënt en dat is slecht voor de therapie”. Terwijl vrijwilligster Hieke Dijkstra, die ook al lang bij de therapiesessies is betrokken, en Jeltje de patiënten terug naar hun kamer brengen, kijk ik nog even met Rommy BaardaTiesma terug op de lang niet altijd gemakkelijke weg er naartoe. “Het was drie jaar keihard bikkelen want dit trekt een behoorlijke wissel op de emotionele stabiliteit van zowel begeleider als hond. Daarbij is de Hovawart niet de gemakkelijkste hond, dus ze heeft veel training en aandacht nodig. We hadden de opleiding in Schagen, de sessies zelf, mijn 16 uren werk als voedingsassistente. Als we thuiskomen van een sessie zijn Noura en ik allebei total loss en dat heeft natuurlijk alles met emoties te maken. En boven alles moet Noura natuurlijk hond blijven. Door het bos jakkeren en in de vijver springen”. “Daar staat tegenover het resultaat dat al die inspanningen goed maakt. Die mensen die je ziet opleven. Daar doe je het voor. Die kleine en soms ook grote wondertjes”.