skûtsjeBIJLAGE 2015
27
JAPPIE, DINIE EN VADER DOUWE VISSER
Drie Vissers op één Sneker Pan Er wordt wel eens beweerd dat drie te veel is. Schipper Douwe Visser van de Sneker Pan heeft zoon Jappie en dochter Dinie aan boord als respectievelijk fokkeman en wijze vrouw op het achterdek. Te veel? Zowel zoon Jappie als dochter Dinie worden niet anders behandeld dan ieder ander lid van de bemanning. Ze zijn gewoon ‘one of the guys’. Jappie Jappie vaart sinds een jaar of twaalf aan boord van de Sneker pan. De eerste drie jaar als opstapper, een soort vliegende kiep, later als vaste kracht in verschillende functies aan boord. Momenteel is hij samen met Sven Tuinstra verantwoordelijk aan de fok. Hij begon als peiler. “Een vaak onderschatte functie” legt hij uit. “Als je bijvoorbeeld op de Langweerder Wielen vaart met zijn ondieptes is de peiler van cruciaal belang. Wanneer het zwaard in de grond loopt net op het moment dat het schip een forse vlaag voor de kiezen krijgt, wordt de vaart er uit getrokken en is de kans groot dat het schip om gaat”. Daarna twee jaar bij de lieren, de grootschoot en sinds vier jaar op het voordek aan de fok. Is er ook een functie aan boord die als de belangrijkste kan worden gekwalificeerd? Neen, absoluut niet. We trainen op de Sneker Pan alle manoeuvres en hebben daarin allemaal onze taak. Als de fok niet op tijd naar de andere kant gaat in het kruisrak dan zadel je de rest van de bemanning, de schipper als eerste, met een probleem op want die moet als een gek corrigeren. Je verliest hoe dan ook hoogte en vaart en dat kan je in wedstrijden, wanneer er op het scherpst van de snede wordt gevaren, snel twee à drie plaatsen schelen. En dat geldt eigenlijk voor alle taken aan boord. Je moet echt qua concentratie twee tot drie uur op de toppen van je tenen lopen, totdat het finishsein heeft geklonken, en zelfs dan moet je er voor zorgen dat de schepen die nog varen vrij baan hebben.
hoewel er tijdens de wedstrijd maar één schipper is, is er na de wedstrijd en tijdens de zondagse training alle ruimte voor inspraak. Dinie volgde de succesvolle adviseur Marije Faber op, die meer ruimte wilde voor maatschappelijke ontwikkeling. Samen met vader Douwe wordt tijdens het inzeilen voor de start op basis van de ligging van de startlijn ten opzichte van de wind de starttactiek bepaald. Het gebeurt maar zelden dat de startlijn er helemaal perfect in ligt en er is altijd wel een positie die net die paar meter extra voordeel op kan leveren.
Douwe “Mijn succes staat of valt met het functioneren van de bemanning. We zijn theoretisch gesproken niet het snelste skûtsje, maar juist de inzet en de discipline van de bemanning en de manier waarop iedereen met elkaar samenwerkt, maakt het team op de Sneker Pan uniek. We doen de dingen vaak net even sneller en beter dan veel andere schepen en dat maakt op het scherpst van de snede het verschil”. Tekenend voor de sfeer aan boord is de evaluatie na de jubileumsilerij van de Langwarder commissie halverwege juni. De omstandigheden waren pittig met vlagen die opliepen tot in de zes Beaufort. De bemanning is ‘út’e liken’, er is keihard gewerkt voor een verdiende tweede plaats. Douwe velt geen oordeel maar vraagt wat mensen is opgevallen. Er is ruimte voor iedereen. Geen hiërarchie, maar heel veel naar elkaar luisteren, leren en af en toe waar nodig even een steekje uitdelen.
Nieuw tuig Dinie Dinie zit sinds 2014 bij vader Douwe op het achterdek, nadat ze vanaf 2010 de peilstok hanteerde in het gangboord van het Sneker skûtsje. In skûtsjekringen werd gesproken van een waagstuk. Dochter, vader en bemanning kijken daar anders tegenaan. Dochterlief is haar hele leven al betrokken geweest bij het skûtsjesilen en kent elk onderdeel van het Sneker skûtsje als haar broekzak. Dinie houdt overzicht op de wedstrijdroute en het veld en is daarnaast procesbewaker, ze houdt bij manoeuvres nauwlettend in de gaten of iedereen doet wat is afgesproken en brengt dat eventueel bij de evaluatiebespreking na iedere wedstrijd ter sprake. Soms vinden er op basis van dergelijke bespreken kleine wijzigingen plaats, want
De Sneker Pan vaart dit jaar met een nieuw grootzeil en nieuwe fok. “Dat is even wennen geblazen met het nieuwe tuig” licht Douwe Visser toe. “De vorige doekfabrikant is er mee opgehouden. Het nieuwe tuig is gemaakt van dunner en sterker garen en veel stabieler dan het oude materiaal. Daar waren we eigenlijk constant bezig de trim van het zeil aan te passen, te anticiperen op de windverwachting. Veel wind betekende dat het zeil wat opener werd getrimd zodat het de wind beter los zou laten en de zijdelingse druk in snelheid zou worden omgezet. Doordat het nieuwe zeil veel stabieler is en dus zijn vorm veel beter houdt, hoeft dat niet meer. En dat is behoorlijk wennen. Je hebt steeds de neiging om dingen bij te stellen, terwijl dat niet nodig is. Wel saai hoor. Ik hoef nu alleen nog maar te zeilen”.