Inspiratiemagazine van Willem van Oranje Scholengroep
thema:
Gewoon doen!
jaargang 2021 • nr. 9
Voorwoord
“Gewoon doen… maar laat je niet gek maken!” Wachtend in de rij bij Van Haren ving een collega een ge-
Lef tonen en risico nemen. Je ogen en oren open houden
sprek op. Een klant klaagde bij het afrekenen. Niet over de
om kansen te pakken om dingen anders te doen en daar
prijs of de schoenen, maar over de uitloting van haar kind
de volledige vrijheid in krijgen. Leg de lat gerust hoog. Ga
op Villa Vlinderhof: “Nu moet hij naar de Koningschool, die
vol voor je ambitie. Maar vergeet nooit de ander mee te
zwarte kousenclub.” “O! Zal ik er dan gelijk een paar zwarte
nemen, commitment te vragen en reflecteer op jezelf: kun
kousen bij doen?” antwoordde de winkelbediende bijdehand.
je jouw mening of idee ook bijstellen of loslaten?
Toen ik dit verhaal hoorde, haastte ik me naar Bol.com en bestelde 30 Happy Socks voor de Koningsschool.
Gezamenlijk doel Uiteindelijk zag mijn sokkenplan er anders uit dan ik had
Hier, deel maar uit!
bedacht. Is dat erg? Nee, kennelijk zagen de betrokkenen er wel wat in, maar niet op die manier. Maar de Happy
Zo’n actie typeert mij. Ik bedenk razendsnel iets, maar ik
Socks zitten wél in de komende wervingscampagne voor
ben ook ongeduldig. Dan verwacht ik groot enthousias-
de kleuters, als handpoppen. Dat vonden zij een beter idee.
me. Iedereen gaat aan de slag met de uitwerking inclusief
We hadden een gezamenlijk doel: onze school op de juiste
flyers en toeters en bellen, terwijl ik zelf alweer met andere
manier profileren bij jonge ouders. En dat is bereikt.
zaken bezig ben. I’m happy! Volg je ambitie Daarin schuilt het gevaar bij ‘gewoon doen’. We hebben
Tot slot, dank aan allen die hun ‘gewoon doen!’ bijdrage
elkaar nodig om onze lumineuze ideeën uit te voeren. Jij
voor dit magazine leverden. Aan daadkracht geen gebrek.
slaapt er niet van, zo fantastisch vind je jouw ingeving,
Laat je met plezier inspireren!
maar je collega die het op z’n bord krijgt, heeft zo zijn vraagtekens. Kun je dat loslaten? Vertrouw je je teamleden je idee toe? Die daar op hun manier een draai aan geven? Het raakt een van onze kernwaarden uit het Vision Eye: eigenaarschap. Verantwoordelijkheid geven en nemen.
2
Jan Maarten de Bruin voorzitter College van Bestuur
Willem van Oranje Scholengroep
’t Prikbord
Dit doet Elske Schoon gewoon! Elske Schoon (leerkracht Koningsschool) rijdt naar hartje Amsterdam om tafeltjes en stoeltjes op te halen voor haar school, de Koningsschool. Elske wij zijn trots op jou. Dat doe je gewoon!
Mattie en Marieke... Eelko en Jolijn
Dit doet Jan Martens gewoon! Jan is (bijna) altijd beschikbaar om met zijn camera opnames te maken. Vervolgens monteert hij echt prachtige filmpjes voor ouders, social media etc. Jan. Top! Jan wij zijn trots op jou. Dat doe je gewoon!
PCBS De Bron viert gewoon kerst! In december zorgen de coronamaatregelen ervoor dat de school binnen een dag haar deuren moet sluiten. Het team van De Bron komt direct in actie en zorgt ervoor dat er toch een aangepaste kerstviering is om zo het kalenderjaar met elkaar af te sluiten. Geen ja, maar… maar gewoon doen!
Warming-up selfififfi ie met Arthur!
3
Andra voor de Poorte en Jadine Spierings | Leerkrachten Linus Driessen
“Hoogbegaafdheidsonderwijs vraagt om docenten met een vrije geest” Kerndoelen zullen er altijd blijven, maar hoe deze behaald worden? Daar is het Linus voltijd hoogbegaafdheidsonderwijs vrij in. ‘Gewoon doen’ is er eerder regel dan uitzondering. Leerkrachten Andra voor de Poorte en Jadine Spierings hebben wel kaders: “We volgen de Dolf Jansonmethodiek. Deze methode doet recht aan de verschillen tussen kinderen en richt zich op de samenhang tussen de vakken van de basisschool. Moederorganisatie Linus kijkt over onze schouders mee.”
4
VOOROORDELEN HOOGBEGAAFDE KINDEREN • Hoogbegaafde kinderen moeten
• Hoogbegaafde kinderen vinden
zich maar aanpassen aan het
alles makkelijk, kunnen alles in
regulier onderwijs, daar zijn ze
één keer en hebben geen uitleg • Kinderen met lagere LVS-scores dan een A zijn niet hoogbegaafd.
vaak aanpassingsproblemen. • Wanneer je hoogbegaafd bent,
en daarna je pluswerk. • Hoogbegaafde kinderen zijn superslim, betweterig en lastig
nodig.
slim genoeg voor. • Hoogbegaafde kinderen hebben
Dus eerst het werk af in de klas
• Hoogbegaafde kinderen moeten
om mee te werken. • We willen dat ons kind in de maatschappij blijft meedraaien,
ga je altijd naar het VWO of
leren dat je ook dingen moet
dus we kiezen niet voor voltijd
gymnasium.
doen die niet leuk of saai zijn.
hoogbegaafheidsonderwijs.
Wat zullen ze wel niet denken?
combinatie met de nodige expertise is belangrijk.
Wie in hun ogen niet zo makkelijk ‘gewoon doen’,
Je moet niet vastgeroest zitten in methodes.”
zijn veel ouders van hoogbegaafde kinderen.
Andra herkent het: “Ik voerde al heel wat discussies
Jadine: “Ouders houden hun kinderen liever binnen
over wat kinderen ‘moeten kunnen’ volgens een
het reguliere onderwijs, dat is bekend en veilig.”
methode, terwijl de focus juist moet liggen op wat
Andra vult aan: “Wat hier ook speelt: wat denken
een kind al kan.”
anderen ervan?”
Driehoek thuis, school en peers Het gaat Andra en Jadine aan het hart. “Het is een
De drive om Linus op de kaart te zetten, is bij bei-
vergeten groep, die gemakshalve vaak in plusklas-
den enorm: “Het liefst gooien we de deuren open
sen gezet wordt. Maar kinderen met een IQ van 130
voor onze collega’s en ouders. Kom kijken hoe deze
of hoger hebben ander onderwijs nodig. 30% les is
leerlingen opbloeien. Vergelijk het met speciaal
voldoende, de overige 70% vullen we met activi-
onderwijs, maar dan aan de bovenkant. Als ze thuis,
teiten die zich richten op sociale en emotionele
op school én in hun groep ten volle zichzelf kunnen
vaardigheden met opdrachten en gesprekken. Wat
zijn, dan pas doe je recht aan deze kinderen.”
ben je aan het doen, waaróm moet je iets leren, hoe doe je dat?
Loose parts We kijken naar wat de leerling nodig heeft, maar altijd met een doel. Een mooi voorbeeld is loose parts. Rommel, bestaande uit flessendoppen, touw, banden et cetera. We kenden het fenomeen en
Wist je dat … ... hoogbegaafde leerlingen vaak een grote honger naar kennis en nieuwe inhoud vertonen. Zonder veel inspanning pikken ze leerinhouden op. Vaak ontwikkelen ze echter weinig of geen leer- of studievaardigheden
integreerden het zonder overleg in het programma.
en vervelen ze zich snel. Het gebeurt regelmatig dat deze kinderen op
Loose parts is een werkvorm waarmee kinderen
een lager niveau in het VO instromen dan bij hun begaafdheid past. Hun
zich beter leren uiten. Ook kinderen die vastzitten
intelligentie gebruiken ze soms om problemen te ontwijken. Ook hoog-
in hun denken, leren losser te denken. Hoe maak je bijvoorbeeld een zonnestelsel zonder ronde vormen? Het doel is oplossingsgericht denken,
begaafden kunnen faalangst en problematisch gedrag ontwikkelen. Ze kunnen gaan onderpresteren, waardoor de scores niet passen bij wat de leerkracht en ouders verwachten.
maar ook leren presenteren, evalueren en feedback
... hoogbegaafde kinderen een aantal sterke eigenschappen kunnen
incasseren.
hebben. Ze zijn vaak leergierig en gaan graag diep op zaken door. De kennis van de eigen interessegebieden is vaak groot en ze kunnen
Spiegelen Uniek is ook de inzet-rots. Een manier om te
scherp waarnemen en observeren. Deze kinderen zijn vaak prestatiegericht. De kans bestaat dat zij door onzorgvuldigheid, maar ook doordat zij ervan uitgaan dat zij de opdracht al snappen, onjuiste oplossings-
reflecteren. Hoe kom je over en hoe kijk je naar je
strategieën gaan toepassen. Het is van groot belang dat de leerkracht
eigen werk? Maar ook: hoe kijkt de buitenwereld
de leerling volgt in het toepassen van strategieën. Het kritisch kijken
er tegenaan. Het spiegelen helpt hen anders naar
naar zichzelf moet worden gestimuleerd.
zichzelf te kijken qua werk en houding. Ook leren ze hoe ze zichzelf uit blijven dagen. Heb je er eigenlijk niets voor gedaan? Of gaf je juist alles?”
... hoogbegaafde kinderen over een sterk redeneervermogen beschikken, snel verbanden leggen en creatieve oplossingen kunnen bedenken. Hoogbegaafde kinderen werken graag zelfstandig en kunnen zich goed focussen wanneer ze zich ergens voor interesseren. Op Linus Driessen
Autonoom lessen invullen, vraagt wel om vaardig-
wordt dagelijks samengewerkt om dit te leren en te stimuleren.
heden van de docent. Jadine: “Een vrije geest in
5
We zijn meer online dan ooit De Covid-19 pandemie gaat gepaard met een ongekende toename van het aantal geregistreerde cybercrime-incidenten in Nederland. Wees alert en waakzaam. Houd online criminelen buiten je eigen deur, maar ook buiten de deur van onze scholengroep. Neem de verantwoording voor jezelf, maar ook voor je collega’s en je leerlingen. Doordat jij je digitale zaken niet op orde hebt, kun jij gevoelige informatie lekken. 8 tips tegen cybercriminaliteit die je gewoon MOET doen!
tale kluis waarin je al je wachtwoorden en gebruikersnamen kunt opslaan. Bezoek je een website? Dan vult de wachtwoordmanager automatisch je
1. Zorg voor een veilig thuisnetwerk. Installeer een firewall en antivirussoftware op elke computer. 2. Controleer de URL en het certificaat. Een slotje
6. Gebruik naast een wachtwoordmanager altijd een Multi-Factor Authenticatie (MFA). Bij een MFA
voor de URL toont aan of het een SSL-beveiligde
moet de online gebruiker twee stappen succesvol
website is.
doorlopen om ergens toegang tot te krijgen. Door
3. Herken phishing-/nepberichten. Kijk kritisch naar
twee verificatiemiddelen te combineren is het
het bericht en de afzender en klik nooit op een
lastiger voor anderen om toegang te krijgen tot
vreemde link. Dus ook niet op een uitschrijflink van junkmail. 4. Gebruik een sterk wachtwoord voorzien van hoofdletters, cijfers en tekens en gebruik nooit hetzelfde wachtwoord voor verschillende websites. Gebruik geen straatnamen, geboortedata
jouw account. Dubbel beschermd! 7. Stuur nooit je verificatiecodes door via WhatsApp, houd deze voor jezelf. Wees jezelf ervan bewust dat veel diensten (zoals WhatsApp) niet beveiligd zijn. 8. Sla je persoonlijke (werkgerelateerde) docu-
of namen van je kinderen of je partner in je
menten altijd op in de OneDrive. Gezamenlijke
wachtwoord.
documenten sla je op in Teams. Op deze locaties
5. Gebruik een wachtwoordmanager. Dit is een digi-
Ezelsbruggetjes voor het kiezen en onthouden van een sterk wachtwoord Het eerste huis waar ik ooit heb gewoond was Kerkstraat 18. De huur was € 800 per maand. HehwiohgwK18.Dhw€800pm.
6
gebruikersnaam en wachtwoord in.
zijn je bestanden veilig.
123456 Hieronder de meest voorkomende wachtwoorden bij Nederlandse e-mailadressen die nog steeds veel gebruikt worden: 123456 / 1234 / 12345678 / 12345 / 123456789 / qwerty / welkom / password / wachtwoord / welkom01
Top 5
Meest voorkomende digitale slordigheden binnen de scholengroep
1. Standaard wachtwoorden die meerdere
bestanden en je besturingssysteem. Als gevolg
malen voorkomen.
hiervan kunnen er persoonsgegevens worden
Voorkom diefstal en fraude. Heeft de hacker
buit gemaakt, je persoonlijke bestanden kunnen
bijvoorbeeld het e-mailadres en het wachtwoord
worden “gegijzeld”. Deze bestanden ben je dan zo
van een rekeninghouder bij PayPal, een bekende
goed als kwijt omdat het decrypten van dergelijke
internetbetaaldienst, dan kan hij voor duizenden
bestanden nagenoeg onmogelijk is.
euro’s shoppen op kosten van de rekeningeigenaar. Hackers kunnen je BSN stelen en daarmee iden-
4. Wachtwoorden opschrijven in je agenda.
titeitsfraude plegen. Ook heeft de hacker toegang
Schrijf nooit wachtwoorden op in je agenda.
tot jouw mailbox vol waardevolle documenten.
Wanneer je jouw agenda verliest, kan dit zorgen voor een datalek. Ben je toe aan een nieuwe agen-
2. Laptop onbeheerd achter laten.
da, vernietig de oude agenda zorgvuldig.
Zet je laptop altijd op slot met de toetscombinatie Windows+L. Zet jij je laptop niet op slot? Dan heeft
5. Gebruikersaccount delen met collega.
iedereen toegang tot jouw laptop, ook leerlingen.
Een gebruikersaccount is persoonlijk, alle gege-
Leerlingen zijn hun tijd ver vooruit op het gebied
vens die voor jou inzichtelijk zijn in verschillende
van ICT, met alle nadelige gevolgen van dien.
informatiesystemen worden specifiek beschikbaar gesteld op basis van jouw account. Het wegge-
3. Klikken op niet betrouwbare links.
ven van je inloggegevens kan dus zorgen voor
Het klinkt zo voor de hand liggend, toch gebeurt
ongeautoriseerd toegang tot gegevens/informa-
het dagelijks. Cybercriminelen die op deze manier
tiesystemen. Binnen Afas InSite bijvoorbeeld kan
toch een datalek weten te vinden. Niet betrou
men inzicht krijgen in gegevens die alléén voor jou
bare links kunnen zorgen voor besmetting van je
zijn bestemd.
Wist je dat … ... de scholengroep regelmatig risicoanalyses maakt om cybercriminaliteit tegen te gaan. De beveiligingsmaatregelen die daaruit voortkomen zorgen ervoor dat het beveiligingsniveau wordt opgeschroefd, denk daarbij aan: • Multi-Factor Authenticatie (MFA). • Beheerde laptops; versleuteling van de data op je laptop.
date houden van je laptop. Back-up strategie. • Wachtwoordbeleid; 2 maal per jaar een nieuwe wachtwoord instellen. Alleen gebruik van complexe wachtwoorden is toegestaan. • Onbeheerde apparaten zoals tablets, telefoons e.d. zitten in een aparte netwerk.
Op afstand data wissen in geval van calamiteiten. Up-to-
7
Nienke
om te hele fi jne manier “Ik vind het een nog leuk ook!” leren, want het is
Marjon van Wijk, Tessa Schilders, Daniëlle Dekker, Elske Schoon, Marjet Duister, Jennie van Dalen | Leerkrachten Koningsschool
“De stip is een lelijk rood kleedje, maar het werkt!” Thematisch werken is bij de kleuters niet nieuw op de Koningsschool. Het vak wereldoriëntatie geven vanuit het concept VierKeerWijzer© wel. Afgelopen september startte het team met de pilot. Gebaseerd op de theorie van Howard Gardner, nemen kinderen leerstof tot zich vanuit hun meervoudige intelligenties. Die bestaan uit talent voor taal, logisch denken, bewegen, muziek, verbeelding, empathisch vermogen, gevoel voor de natuur en zelfbewustzijn. Bij deze methode geeft de leerling zelf per opdracht aan welk talent hij of zij aanboort.
8
“Ik vind het leuk om iets voor te lezen op de stip.”
Ninthe
“Zo’n stipmoment werkt laagdrempelig en ieder kind vult het in zonder bemoeienis van leraar of ouder.”
“Ik vind he je leert t briljant, want dingen v an en je le ert pres elkaar enteren.”
eigen ontdekkingen aan de groep. Zo’n stipmoment werkt laagdrempelig en ieder kind vult het in zonder bemoeienis van leraar of ouder, zoals je bij een spreekbeurt vaak ziet.” Daniëlle: “Natuurlijk zijn er kinderen die deze werkvorm moeilijk vinden, zoals een jongen uit mijn groep met autisme. Die begeleid
Tobias
ik extra.”
Leerdoelen halen Hoewel het voor sommige ouders spannend kan zijn of de leerdoelen zo behaald worden, twijfelt er op de Koningsschool niemand aan. Marjon: “We toetsen waar ze staan en zien dat ze hier meer van leren dan op de schoolse manier.” Eigenlijk is iedereen het erover eens: hier zouden we meer mee moeten doen. Marjon: “Hoe ouder de
Regie
kinderen worden, hoe complexer de leerstof én hoe
Voor leerkrachten betekent deze onderwijsvorm
passiever we ze in de les zetten. Wat zou het mooi
gewoontes loslaten. Tessa: “Het is even wennen.
zijn als we ook taal en rekenen verbinden aan deze
Voor ons én voor de kinderen. De regie ligt veel meer
methode.” Jennie bevestigt: “VierKeerWijzer© past
bij het kind.” Marjet: “We zijn geneigd vooral uit te
bij elk kind, qua tempo en qua zeggenschap. Niet
leggen, maar doen nu een stap terug. Waarnemen.
langer aan de gang met sterretjes of zonnetjes,
Kijken wat er gebeurt. Zo waren een paar jongens
maar aansluiten bij de talenten van ieder kind.”
met doppen aan het schieten. Normaal zou ik ze tot de orde roepen. Nu wachtte ik en keek. Vervolgens hielp ik met wat tape om er een spel van te maken. Dat vonden ze geweldig en in een recordtijd snapten ze hoe de puntentelling werkte!” Elske: “Leerlingen wennen al aan onze nieuwe rol. Bij vragen verwachtten ze voorheen van ons de oplossing. Die kauwen we niet meer voor, we stellen vragen. Zo ontdekken zij zelf het antwoord.”
Kind voor de klas
Naomi
Marjon: “Het werkt fantastisch. Kinderen worden veel meer geprikkeld, veel meer uitgedaagd. Hun intrinsieke motivatie wordt aangesproken. Zo heb ik een leerling mijn les over laten nemen, over DNA. Uiteraard met wat hulp, maar de rode draad is vooral zelf ontdekken.” Een befaamd onderdeel van de methode is de stip. Elske lacht: “Nou ja, stip. Een lelijk rood kleedje. Maar
een d het in v k I d “ spannen beetje .” ok leuk maar o
het werkt wel!” Marjon: Leerlingen presenteren hun
9
Gea Blankers- van Erp | Leerkracht groep 1-2 | PCBS De Bron
“We maken de drempel naar ‘de grote school’ lager”
Ze trippelen regelmatig naar binnen bij basisschool De Bron. De peuters van kinderdagverblijf De Schat in Sprang-Capelle, een deur verderop. Vol interesse kijken ze naar de kleuters en ‘grote kinderen’ op De Bron. Gea Blankers- van Erp, leerkracht van groep 1 en 2, vertelt: “Ze maken gebruik van onze keuken en hoeven slechts een klapdeur door. Deze peuters zouden onze toekomstige leerlingen kunnen zijn. Toch was het ouderpanel ervoor nodig, dat de link zag om daarom meer samen te doen. Een zeer welkom idee tijdens het periodieke koffie-uurtje, omdat onze school kampt met een teruglopend leerlingenaantal.”
10
Halverwege 2018 kwam het op de agenda. Gea:
Gea is blij met deze ontwikkeling, maar vindt zelf
“Iedereen was gelijk enthousiast. Maar hoe zou De
dat zij vaak aan de veilige kant blijft qua ‘gewoon
Schat erop reageren? Er wordt tenslotte wel weer
doen’. “Wat me misschien wel typeert is om binnen
een beroep op iedereen gedaan. En wat als de
de kaders het maximale te doen. Projecten met
peuters het niet leuk vinden of de ouders het niet
extra uitdagingen die niet perse hoeven, doe ik
zien zitten? Gewoon doen, bleek de enige manier
tóch. Ook omdat ik wil dat alle kinderen uitdaging
om daarachter te komen.”
en voldoening moeten halen uit opdrachten.”
Peuters helpen
Diep in de zee
De Schat reageert positief en gezamenlijk beslui-
Een ander doe-voorbeeld van Gea is het dansen in
ten ze een keer per maand een programma voor
de klas. “Dat doen we bij mij meer dan gemiddeld.
kleuters en peuters in elkaar te zetten. Gea: “Het
Mijn groep is erg beweeglijk. Ze hebben moeite met
is een succes. We zien onze kleuters hier enorm
lang stil zitten in de kring. Daarom dansen we veel,
van genieten! Ze voelen zich belangrijk, omdat ze
ook bij Bijbelliedjes. Soms liggen ze dan ook op de
de kleintjes mogen helpen. Of het meer leerlingen
grond als dat bij het liedje past, zoals bij ‘Diep in de
op gaat leveren, moeten we nog zien, maar los
zee’. Ik zou me kunnen indenken dat niet iedereen
daarvan kijken ze allemaal uit naar dat moment
dat bij christelijke teksten vindt passen, maar ik
en wordt de drempel naar ‘de grote school’ zeker
doe het gewoon. Omdat ze het zo nodig hebben en
lager.”
echt genieten.”
11
12
Jacqueline Klijn | Intern begeleider en leerkracht | SBO Daltonschool De Leilinde
“Bij ‘gewoon doen’ is je fingerspitzengefühl belangrijk” Gewoon doen. Dat is niet het eerste waar Jacqueline Klijn, intern begeleider op SBO De Leilinde, aan denkt als ze naar zichzelf kijkt. Jacqueline: “Ik ben iemand die alles graag goed overdenkt. Soms iets te lang zelfs. Toch heb ik onlangs iets gewoon gedaan: de IB-opleiding bij Onderwijs Maak Je Samen. Ik sta al 13 jaar voor de klas in het speciaal basisonderwijs, dit was voor mij een stap buiten mijn comfortzone. Mijn conclusie achteraf: het heeft me enorm verrijkt.” Voorspelbaarheid
in de klas deed. Nou, dat wilden de anderen
Om het thema ‘gewoon doen’ door te voeren
ook proberen. Ik koos ervoor dat toe te laten
in de klas, is een ander verhaal. Leerlingen
en ineens was iedereen bezig met kunstjes.
in het speciaal basisonderwijs zijn gebaat bij
Maar na een tijdje zaten ze weer keurig op
structuur en duidelijkheid. Gewoon dingen
hun stoel en riepen: ‘Dat was leuk, juf!’ Zoiets
omgooien of anders doen kan vervelende
kan ook anders uitpakken. In sinterklaastijd
gevolgen hebben. Met de nadruk op kán.
laat je dat wel uit je hoofd, dan hangt er te
Toen groepsdoorbrekend werken op de
veel spanning in de lucht.”
agenda stond, stuitte dat op weerstand. Wat als kinderen niet kunnen wennen? Of van
Cadeau
slag raken? We besloten er niet langer over
Door haar eigen stappen werd Jacqueline
te vergaderen en het gewoon te doen. Alleen
zelfbewuster en zelfverzekerder. “Het
dan kwamen we erachter. Een structurele
gesprek naar aanleiding van de TMA met
verandering geeft ook structuur. En het
Talent en Ontwikkeling van de scholengroep
slaagde.
hielp me daarbij. Echt een cadeautje voor jezelf. Ik herkende mijn talenten en zag hoe
Flikflak in de klas
ik die verder kan ontwikkelen. Ik zal altijd
Het fingerspitzengefühl speelt bij ons een
een zekerheidszoeker blijven, maar ontdekte
belangrijke rol. Inschatten of je een risico
dat ik soms lak moet hebben aan mijn eigen
kunt nemen. Ook bij kleine dingen. Zo her-
weerstanden. Want we kunnen meer dan we
inner ik me de leerling die ineens een flikflak
zelf denken. En onze leerlingen ook.”
13
Annemieke Meeusen | Leerkracht invalpool Willem van Oranje Scholengroep
“Ik geef altijd een eigen draai aan methodisch materiaal” “Je hoeft niet per se ergens heel goed in te zijn om het leuk te vinden. Met een goede motivatie kun je ook tot resultaat komen!” Zo denkt Annemieke Meeusen erover, leerkracht invalpool binnen Willem van Oranje Scholengroep. Zelf zocht ze enige tijd terug een creatieve uitdaging naast haar baan. “De keuze voor een muziekopleiding kwam voor mijn omgeving uit de lucht vallen. Maar ik heb out of the box én kritisch nagedacht: wat vind ik nou echt leuk en wat past bij mij? Hoewel onzeker over mijn muzikale niveau, dacht ik: ik doe het gewoon! Ik krijg alle steun vanuit school en mijn collega’s zijn heel enthousiast. Dat werkt superfijn.” Ukelele
Leerschool
Muziek trekt mij omdat ik van creativiteit houd
Muziek kent verschillende domeinen. Door mijn
en dol ben op het zelf ontwerpen van onderwijs.
hoofd spelen allerlei ideeën om daarmee aan de
Toen ik me inschreef voor de post HBO-opleiding
slag te gaan. Je vindt me dan ook vaak op gekke
Vakspecialist Muziek moest ik auditie doen met
tijden achter mijn laptop om het uit te werken.
een begeleidingsinstrument. Dat speelde ik niet. Ik
Daarnaast staan mijn antennes uit voor goede
besloot te zingen, gelukkig was dat ook goed. Wel
ideeën en roep ik makkelijk hulp in. Bijvoorbeeld van
moet ik alsnog een begeleidingsinstrument spelen
mijn creatieve moeder Heidi Evers of mijn oud-col-
om de opleiding af te ronden. Nu oefen ik elke door-
lega Hanneke de Vroon. ”
deweekse dag om 6 uur ‘s ochtends op de ukelele.”
De lessen zelf ziet Annemieke vooral als leerschool: “Ik laat soms los wat ik heb bedacht. Als een leerling
Ouderwets
met een idee komt, dan gaan we er spontaan mee
De invulling van de lessen laat Annemieke niet aan
aan de slag! Werkt het niet? Dan weten we dat ook
het toeval over. “Bestaande methodes zijn soms
weer!
ouderwets of sluiten niet goed aan bij de leerlin-
14
gen. Ik gebruik weleens methodisch materiaal,
Didactiek
maar geef er altijd een eigen draai aan en ontwerp
Muziek is qua didactiek niet te vergelijken met een
mijn eigen materialen. Denk aan het herschrijven
taal- of rekenles. Misschien is muziek daardoor
van liedteksten, het aanbieden van componeer-
soms een ondergeschoven kindje. Wat ook inte-
tools en het ontwerpen van diverse werkvormen
ressant is, is het verwerken van lesstof in liedjes en
en werkbladen waarbij kinderen muzikaal actief
muzieklessen. Op die wijze leren kan voor sommige
zijn. Ook koppel ik bijvoorbeeld allerlei activiteiten
kinderen heel goed werken. Maar ook: hoe mooi
aan een klassiek muziekstuk, gelinkt aan muzikale
is het als kinderen ontdekken dat bij muziek hun
doelen.
talent of passie ligt? Die kans wil ik ze bieden.”
Alexandra Vilana | European Solidarity Corps (Europees vrijwilligerswerk) | Juliana van Stolbergschool
“Wie ben je zonder je familie en vertrouwde omgeving?” Als er iemand gewoon doet, dan is het Alexandra Vilana. De Spaanse verwisselde voor bijna een jaar Barcelona voor Waalwijk, om als vrijwilliger mee te draaien op de Juliana van Stolbergschool. Via het European Solidarity Corps pikte de 24-jarige deze school eruit na een fijn gesprek met directeur Gerard de Ronde en Helena den Dekker, vakleerkracht Engels. Ze arriveerde in januari, waarna corona al snel roet in het eten gooide. Toch piekerde Alexandra er niet over om terug te gaan: “Veel medevrijwilligers braken hun project af. Maar daarvoor is mijn verantwoordelijkheidsgevoel te groot.” Je persoonlijkheid ontwikkelen
Uit de comfortzone
De voornaamste reden voor haar avontuur is een
Alexandra ziet vaak jongeren na hun studie aan het
tomeloze nieuwsgierigheid naar andere culturen,
werk gaan. Toch adviseert zij, wanneer de moge-
andere achtergronden en manieren van leven.
lijkheid er is, om op een andere plek in de wereld
Alexandra: “Omdat het je vormt. Je ontdekt dingen
je licht op te steken. Ergens een jaar gaan werken,
over de ander en daardoor over jezelf. Je ontwik-
studeren of als vrijwilliger aan de slag. Weg van
kelt je persoonlijkheid. Ik woonde al in meerdere
familie en bekenden. Alexandra: “Je ontdekt wie je
grote steden, zoals in London. Toen ik in Waalwijk
bent als je niet in je comfortzone zit.”
kwam, was dat een beetje een schok. De school in
Zelf leerde Alexandra dat ze veel meer lef heeft dan
Waalwijk is traditioneel, met weinig diversiteit en is
ze dacht en dat uitdagingen inzichten opleveren.
sterk georiënteerd op Nederland. Interessant om
Ook de creatieve manier van lesgeven verrijkte haar.
deze cultuur te leren kennen, maar soms miste ik
“In de toekomst wil ik mijn studies en al deze erva-
ook ontmoetingen met andersdenkenden.
ringen aan elkaar verbinden, in combinatie met mijn belangstelling voor film en literatuur. Hoe precies,
Horizon verbreden
dat zal de tijd leren.
Ik heb hier veel geleerd in positieve zin. Ook van de kinderen. Ze vallen op door hun directheid, geven
Gastvrijheid
makkelijk hun mening. Dat was even wennen, maar
Ik ben dankbaar voor de grote gastvrijheid die ik hier
het moedigde me ook aan om mezelf meer uit te
heb ervaren, ook van de kinderen. Ik voelde me heel
spreken, omdat het een veilige en eerlijke sfeer
welkom in een moeilijke, vrij eenzame coronatijd,
schept.” Alexandra heeft op haar beurt geprobeerd
waarin ik verwachtingen bij moest stellen. Maar ik
hun horizon te verbreden door over Spanje te ver-
ontdekte: I can be home, wherever I am.”
tellen. Ook de lessen Engels en Spaans vielen goed. “Dan liep ik door de gang en riepen ze hola, hola!”
15
Collega’s van de scholengroep kruipen in de pen …
Herma van Gelderen ontmoet Esther Hoefnagel Er was eens een meisje in gymnasium 3 dat Esther
dere generatie maar toch hebben ze wel wat over-
heette. Dat jaar had zij een docente Frans die
eenkomsten. Esther is een vroege vis en Herma een
Herma heette. Laatstgenoemde hoeft haar oude
late, beiden behoren tot de 1% van de wereldbe-
agenda er niet op na te slaan om zich de cijfers van
volking der roodharige (bij Herma wordt die kleur al
Esther te herinneren, wat een genie was zij! Haar
jaren weggespoeld door waterstofperoxide). Beiden
docent dacht haar later terug te zien in een ruimte-
zijn snel verveeld en bedenken graag veel nieuwe
station, als voorzitter van de EU of als nefroloog in
dingen. Beiden hebben wel een creatief vlekje op
het ziekenhuis, maar nee, zij koos voor het mooiste
hun DNA zitten. Zouden zij door die overeenkom-
beroep ter wereld. Zij werd ook docente Frans en
sten ook dezelfde dingen heel STOM of juist heel
kwam jaren later terug op haar oude schooltje, het
LEUK vinden? Wij vroegen het aan beide dames en
schooltje dat ondertussen was verhuisd vanuit het
hier is het resultaat.
prachtige Floris de Vijfde-gebouw naar de weilanden van De Gaard. Het leeftijdsverschil tussen
Leuk
Herma en Esther is aanzienlijk, zij zijn van een an-
Kent u deze docenten Frans goed genoeg om de juiste uitspraak aan de juiste persoon te koppelen? Succes!
Geschreven door: Herma van Gelderen, docent
Stom
Frans Willem van Oranje College Waalwijk
Mijn honden Gucci en Miss Dior
Mannen met (Dubarry) laarzen
Lammetjes knuffelen
Natuurgeneeskundige met lange rode nagels
Zeehonden vrijlaten
Vlees eten
Urenlang schelpen zoeken
Unisex ANWB jassen
Piet Hellemans, DA van Dierenlot
Film Amélie
Zwanenmeer Ballet
Elektrische auto’s
Eilanden
Bergschoenen in NL
Scandinavië
Paraplu
Marc Levy en zijn romans
Tiktok
Film Intouchables
Wandeling met oortjes in
Leuk
Stom
Lp’s
Dat ik niet kan zingen
De zee
Fietsen in de regen
Taal
Reclameblokken
Hele lange, warme, relaxte zomeravonden
Corona
(Filmpjes van) kittens
Dierenmishandeling
Koken (en het daarna opeten)
Het woord SPARREN als niet de bomen in het bos bedoeld worden.
Piano
Wachten
Steden bezoeken
MS WORD dat ongevraagd mijn pagina-indeling aanpast.
Auto’s uit 1930-1960
“Biologische” producten in een plastic verpakking.
Zingen
Het gebruik van Engelse termen in een Nederlandse tekst als er gewoon Nederlandse woorden voor bestaan.
16
Woordzoeker Heb jij de oplossing van de woordzoeker gevonden? Stuur je oplossing + jouw sokkenmaat vóór 1 april 2021 naar ontmoet@wvoranje.nl. Onder de winnaars verloten wij 3x één paar Happy Socks. W A
A
I
N
K
T
L
A
P
G
E
V
O
E
L
C
R
O
M
T
B
Z
I
N
N
R
I
S
I
C
O
A
N
A
L
Y
S
E
S
G
E
N
E
I
G
E
N
A
A
R
S
C
H
A
P
B
R
C
N
N
N
A
I
K
E
N
P
J
U
K
L
E
E
D
J
E
O
T
A
E
E
I
M
N
E
C
O
P
S
I
N
N
E
K
G
R
H
V
R
M
N
S
R
L
T
R
L
F
O
N
T
O
R
A
O
C
G
O
F
T
E
E
S
E
E
O
H
E
Z
D
O
D
N
N
I
R
E
O
V
R
O
J
G
E
D
I
U
E
E
E
N
A
A
R
N
I
W R
A
E
H
D
E
N
I
N
D
C
I
R
M
E
E
G
B
M
O
O
K
Z
C
E
O
L
I
R
A
E
H
D
K
G
S
IJ
I
I
O
O
L
IJ
S
I
K
C
V
G
D
R
R
A
S
R
E
S
N
N
N
R
E
W G
L
R
A
E
L
I
O
E
G
B
Z
A
S
E
A
G
D
E
R
R
L
I
D
A
N
O
U
N
V
Y
L
O
C
A
L
R
E
R
E
E
E
T
B
U W
T
I
T
E
L
P
E
E
H
I
F
L
K
E
B
B
I
I
T
T
S
E
E
R
N
O
P
S
K
T
V
E
R
K
E
IJ
S
H
E
S
L
M
N
B
E
E
R
A
E
E
E
N
A
R
R
B
C
T
O
E
I
T
U
L
O
V
E
R
H
I
R
N
C
E
E
A
H
L
W A
A
L
W IJ
K
B
O
E
L
T
E
V
H
I
W E
P
N
V
A
C
O M
F
O
R
T
Z
O
N
E
L
T
V
T
G
I
D
N
E
T
E
B
T
S
M
O
K
E
O
T
O
S
Gewoon doen!
BERGSCHOENEN
FRANS
LEERKRACHTEN
VAKLEERKRACHT
BIJBELLIEDJES
GEWOON
OPLOSSINGSGERICHT
VIERKEERWIJZER
COMFORTZONE
HAPPY
OVERTUIGINGEN
VOOROORDELEN
CORONA
INKTLAPGEVOEL
REVOLUTIE
WAALWIJK
CYBERCRIMINALITEIT
INTOUCHABLES
RISICOANALYSES
WACHTWOORDMANAGER
DOCENTEN
KENNIS
ROLVERANDERING
ZEKERHEIDSZOEKER
DRIESSEN
KINDERDAGVERBLIJF
TEAMLEIDER
EIGENAARSCHAP
KLEEDJE
TOEKOMSTBESTENDIG
FLESSENDOPPEN
KRITISCH
UITDAGING
Oplossing
17
Carola van Strien | Teamleider ISK Wereldschool
“Gewoon doen betekent ook hulp durven vragen” Gewoon doen. Dat klinkt stoer. Maar hoe belemmerend eigen overtuigingen werken, weet Carola van Strien. Zij nam de stap van docent naar teamleider binnen haar eigen school, de ISK Wereldschool. Carola: “Ik was toe aan een nieuwe uitdaging. Teamleider paste daarin, maar dan liever op een andere school. Hier kennen ze me als docent, hoe zullen ze reageren? Ik zag ook andere obstakels. Zo geef ik gemakkelijk mijn mening, maar met iemand een functioneringsgesprek voeren is andere koek.”
18
Eigenaarschap
zaken zelf oplossen. Toch is dat soms een valkuil.
Maar het kriebelt en haar directe collega’s zien het
Gewoon doen, betekent ook hulp durven vragen.
haar wel doen. Sterker nog, ze stimuleren haar. “Dat
Coaching of begeleiding. Dat is wat ik leerde. Hilde
zetje hielp. Hoewel spannend, waagde ik het erop.
van de Ven en Lida Spuijbroek geven met het Talent
Niet wetende dat ‘gewoon doen’ pas echt concreet
en Ontwikkelingsprogramma nieuwe inzichten. Zo
werd toen de coronacrisis losbarstte. Dat online
vroegen ze mij om deel te nemen aan de pilot over
lesgeven lukt hier niet. Onze leerlingen spreken
functioneringsgesprekken. Ik vroeg me af wat ik
nauwelijks Nederlands, laat staan dat ze beschikken
daaraan bij kon dragen. In de praktijk blijk ik wel
over internet, een laptop én het concept snappen.
degelijk waardevolle input te hebben!
We legden andere oplossingen voor aan directeur Arie van Vuuren. Hij zei: ‘Prima, maar neem gerust
Stimuleer elkaar
zelf beslissingen, hè?’ Kijk, dat vertrouwen zorgde
Een vergelijking maken met het thema ‘gewoon
ervoor dat ik echt ging doen.
doen’ en onze leerlingen gaat overigens volledig mank. Zij komen letterlijk en figuurlijk van ver en
Met huiswerkpakketjes, inloopuren en een team dat
moeten een lange weg afleggen om te komen waar
fysiek op school aanwezig was voor het nakijken en
ze willen zijn. Bij ons liggen de keuzes om ‘gewoon’
het bewaken van het niveau van de lesstof. Wellicht
te doen voor het oprapen. Zelf maakte ik de bezwa-
met minimale resultaten, maar gezien de omstan-
ren in mijn hoofd te groot, ook omdat ik de lat altijd
digheden wél het hoogst haalbare.
hoog leg voor mijzelf. Nu denk ik: fouten maken mag. Maar ook het vertrouwen van mijn omgeving
Ontdek je meerwaarde
trok me over de streep. Laten we elkaar daarom
Ik denk dat het typerend is voor het onderwijs:
vooral stimuleren.”
19
Leny van der Ham | founder/directeur 20-80 learning | Willem van Oranje College Waalwijk
“Koester het inktlapgevoel” Durf te vallen, hulp te vragen en opnieuw te beginnen. Dat zijn de levenslessen waar Leny van der Ham aan denkt bij het thema ‘gewoon doen’. Leny: “We verwachten dat onze leerlingen constant in de leerstand staan. Dat zouden wij ook moeten doen. Hoe oud je ook bent, blijf nieuwe dingen doen én stel daarbij doelen vast.”
20
“Social media is een schijnvrijheid en kan ons enorm belemmeren om te doen wat je eigenlijk wilt doen. We moeten het kind in onszelf koesteren.”
“Witte gij hoe saai school is?”
Social media
Leny licht toe: “Kijk eens wat er gebeurt als je meer
Met meer dan 45 jaar onderwijservaring, vindt Leny
vrijheid pakt op school, uiteraard binnen elasti-
‘gewoon doen’ juist in deze tijd belangrijk: “Kijk naar
sche kaders. Ik vind dat we als mens verplicht zijn
social media. In mijn ogen is er een schijnvrijheid;
hier gebruik van te maken en zo te ontdekken wat
we zijn altijd bereikbaar, we oordelen en beoor-
het leven inhoudt. In dat licht is 20-80 learning
delen, manipuleren, beïnvloeden en staren naar
ontstaan. Ik herinner me een slimme jongen, die
ideaalplaatjes. Dat alles kan enorm belemmeren om
voor de tweede keer bleef zitten in havo 4. Ik was
te doen wat je eigenlijk wilt doen. We moeten het
verbaasd over zijn tegenvallende prestaties. Hij
kind in onszelf koesteren, het inktlapgevoel zoeken.
zei: ‘Maar witte gij hoe saai school is en ik wit toch
Vroeger kreeg je aan het begin van het schooljaar
nie wa’k wil worden!’ Die uitspraak triggerde me.
een nieuwe inktlap voor de kroontjespen. Durf elke
Waarom geven we de lesstof niet in 80% van de
keer een vers schrift te pakken en iets nieuws te
lesuren en gebruiken we de overige 20% voor meer
beginnen.”
uitdaging voor docent en leerling? En dan niet in de geijkte top-down stijl, maar coachend? In een veili-
Natuurlijk moet het een beetje in je zitten. Maar
ge omgeving waarin een kind mag experimenteren
voor wie het moeilijk vindt, geeft Leny de tip klein
zonder de druk op eindcijfers of beoordelingen.
te beginnen. Zelf kreeg ze ook beslist niet alles
Ik ben de school nog altijd dankbaar voor het feit
cadeau: “Ik werd al jong kostwinner; dat dwong me
dat ons Economie en Maatschappijteam mocht
om nieuwe dingen te gaan doen. En ik ben nooit stil
experimenteren met de eerste variant van 20-80
gaan staan, bleef ontdekken. Op mijn vijftigste leer-
learning: het International Business College. Het
de ik viool spelen. Al jaren speel ik nu in een orkest.
Willem is echt een ondernemende school.”
Heerlijk, zelfs al speel ik de tweede viool.”
21
Ronald Numan | Docent PIE en programmaleider STO | Willem van Oranje College Wijk en Aalburg
“Sta niet boven je leerling, maar ernaast” Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Een cliché uitspraak, maar waar. Ook in onderwijsland, zo beweert Ronald Numan, docent PIE (Produceren Installeren Energie) op het Willem van Oranje College in Wijk en Aalburg. Daarnaast is Ronald programmalijnleider STO (Sterk Techniek Onderwijs).
22
Lopende band Ronald: “Ons onderwijs baseert zich in principe op een systeem van 150 jaar oud: gedacht vanuit de industriële revolutie zetten we de leerling als een product op een lopende band. We stoppen er als docent kennis in en aan het einde rolt er een vakspecialist af. Maar zowel de maatschappij als de leerling is veranderd. Ik kies er daarom bewust voor om naast een leerling te staan, in plaats van erboven. Ik begin niet met het geven van opdrachten, maar stel vragen. Met als doel de intrinsieke
“Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg.”
motivatie van de leerling aan te wakkeren, zonder strijd. Dat kan heel goed werken.”
Rolverandering Zelfverzekerd en gelukkig
Aan Ronald de uitdaging om binnen de organisatie
Het is een van de inzichten die Ronald in de praktijk
draagvlak te krijgen voor de rolverandering van de
brengt, na zijn masteropleiding Educational Needs.
hedendaagse docent. “Vroeger was de docent de
“Die gaat onder andere over hoe je een leerling
autoriteit. Alleen via hem of haar verkreeg je kennis.
begeleidt in zijn of haar schoolse leven. We werken
De informatietechnologie brengt daar verande-
als docenten met eindtermen waaraan een leerling
ring in. Via internet kan de leerling op elk gebied
moet voldoen. Ik zeg dan tegen de leerling: kijk,
en op elk moment alles leren en soms zelfs meer
dit zijn de eindtermen. Hoe ga jij daar komen, wat
weten dan de docent. Daar moet je je ogen niet
heb je nodig en welke rol speel ik daarin? Weten
voor sluiten. Samen met de teamleider Jorina van
ze het niet, dan geef ik ze keuzes waarbij ik een
Tilborg vragen we hier aandacht voor, met als inzet
beroep doe op hun autonomie en eigen regie. Zo
een transitie van lineair onderwijs naar circulair
voelt de leerling zich eigenaar van het leerproces.
onderwijs. Daarbij is de docent niet langer het
Een benadering die motiverend werkt, waardoor de
doorgeefluik van bepaalde kennis naar de leerling,
leerling zich beter ontwikkelt. In mijn beleving ligt
maar staan de docent, de leerling, de maatschappij
de basis van goed onderwijs niet in het behalen van
en het bedrijfsleven om het onderwerp heen. Zo
de eindtermen. Liever een gelukkige, zelfverzekerde
staan we naast elkaar in plaats van tegenover elkaar
leerling die zich volop ontwikkelt en techniek echt
en leren we met en van elkaar. Voor mij is dit de
leuk vindt, dan de vakman die gefrustreerd richting
ultieme onderwijsvorm die toekomstbestendig is. Ik
de eindtermen gaat.”
zeg: ga het gewoon maar eens doen!”
Colofon
FOTOGRAFIE Roald Johan - roaldjohan.nl
REDACTIE Jan Maarten de Bruin, Rianne van Wendel de Joode, Marike Burghout Willem van Oranje Scholengroep Wilma van Rooijen - www.tekstnuance.nl
ONTWERP Reprovinci Creative Industries
CONTACT Willem van Oranje Scholengroep De Gaard 4, 5146 AW Waalwijk 0416 – 333069 scholengroep@wvoranje.nl www.willemvanoranjescholengroep.nl
Overname is alleen toegestaan na toestemming van de redactie en met bronvermelding.
23
Sprong in het diepe
Ik kan nog jaren blijven kijken,
Vaarwel oude wonden,
naar de brokstukken van toen.
die me steeds bezeerden.
Ze proberen weer te lijmen,
Vaarwel oude wegen,
er geen afstand meer van doen.
waar ik dood bleef lopen.
Ik kan wat fout ging overpeinzen,
Zoek het lekker uit! Zoek het lekker uit!
terwijl ik steeds iets slechter slaap. En dan vol zelfmedelijden,
Vaarwel aan het denken,
hier mijn leven blijven staan.
dat me bleef beklemmen. Vaarwel oude woorden, die mijn passie remmen.
Of ik kan gaan...
Vaarwel aan het water, Ik ben een prima zelfbeschermer,
dat mijn vuur bleef blussen.
maar dat heeft niets opgelost.
Zoek het lekker uit! Zoek het lekker uit!
Nooit bracht vroeger iemand verder, dus waarom laat ik niet los?
En sinds wanneer is dat een reden
Ik heb gebeden om verandering,
om iets niet te doen?
terwijl ik steeds hetzelfde deed. En dan boos dat het nooit anders ging,
Dit is een sprong in het diepe
weer gaan zwelgen in mijn leed.
met mijn ogen open. Een stap die me uitdaagt om weer te geloven.
Maar dat is geweest...
‘T is spannend, het is eng, Vaarwel aan de stemmen,
maar sinds wanneer is dat een reden
die me lang regeerden.
om iets niet te doen?
Beluister ‘Sprong in he t diepe’ via YouTube
-Matthijn Buwalda-