Wilde Ganzen magazine nr 4, december 2022

Roodborstje

Vaak als ik in de tuin bezig ben, komt er een prachtig roodborstje naast me zitten. Ik kan hem of haar nog net niet aanraken. We bekijken en volgen elkaar aandachtig en nieuwsgierig. Op zulke momenten kan ik intens genieten van zoiets kleins, vind ik de wereld eenvoudigweg mooi en ervaar ik een soort knipoog van boven. Als een ontmoeting met een roodborstje al zo bijzonder is, hoeveel meer levert een ontmoeting tussen mensen dan wel niet op? Bij Wilde Ganzen is de menselijke maat een kernwaarde. Het draait om warm contact, maatwerk, omzien naar elkaar, persoonlijke aandacht. Daarom werken we graag samen met Nederlanders die een persoonlijke band hebben met een gemeenschap in bijvoorbeeld Afrika. Mensen die in vertrouwen samenwerken om verbetering voor elkaar te krijgen. De kwaliteit van de relatie komt de kwaliteit van het project ten goede. De menselijke maat komt ook terug in de omvang van onze projecten. Die zijn kleinschalig en concreet. We kunnen niet de hele wereld veranderen, maar wel die van een aantal mensen. Daarom werken we het liefst in gemeenschappen, met mensen die we kennen en vertrouwen.

Ik droom ervan dat we nog veel meer en nog kleinere projecten gaan ondersteunen. In arme gemeenschappen kun je met een project van 2000 euro al enorme vooruitgang boeken. Vaak investeren mensen ter plekke daar zelf al fors in met geld, materialen en tijd. Dan weet je zeker dat er groot draagvlak is, dat ze betrokken zijn en blijven. Ik geloof in de grote kracht van het kleine. Verandering komt tot stand als vele kleine krachten samen in min of meer dezelfde richting bewegen: klein project, groot verschil.

Kees de Jong directeur Wilde Ganzen

Zekerheid voor een unieke buurtschool in India pag. 4

Keuzestress is een groot goed pag. 6

Van abracadabra naar supersnelle service pag. 7

De kracht van onze Change the Game academy pag. 8 Samen vechten voor de Amazone pag. 9

Deze 13 projecten zijn te zien op tv pag. 10

In gesprek over nalaten: “Doorgeven wat je belangrijk vindt, daar draait het om” pag. 12

De drie kernwaarden van Patrick Sankale pag. 15 Schoon drinkwater voor Haïti pag. 16

Puzzel mee en win een puzzelboek pag. 18

Als gezin het verschil maken: Moeder Hanna en dochter Ami zijn samen donateur pag. 19

Vroeger dakloos, nu succesvol kleermaker pag. 20

De strijd tegen honger

Genoeg en gezond voedsel

In 2021 steunde Wilde Ganzen 39 voedselprojecten

462

miljoen mensen hebben ondergewicht door een tekort aan voedsel.

van sterfgevallen onder jonge kinderen komt door te weinig voedsel.

(Bron: WHO)

Mensen in armoede krijgen vaak te maken met onder voeding. Voedsel is duur en soms niet beschikbaar. Er wordt regelmatig eenzijdig voedsel gegeten. Het gevolg: medische problemen en (leer)achterstan den. Ondervoeding zorgt voor hoge gezondheidskosten en minder producti viteit. Dat leidt tot minder economische groei, waardoor armoede nog erger wordt.

Het aantal mensen dat honger heeft neemt toe. Dat komt mede door de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en klimaatverandering. Ondanks grote inzet lukt het niet om gestelde doelen te halen. De Verenigde Naties roept de wereld dan ook op om meer te doen aan dit probleem.

Een volle maag is de motor voor vooruitgang. Daarom steunt Wilde Ganzen organisaties die duurzame projecten opzetten om gezond voedsel te verbouwen. Denk aan een moestuin bij een school of de ontwikkeling van een moderne agrarische opleiding. Zo komt gezond voedsel ook beschikbaar in afgelegen gebieden.

Zo dragen we bij aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen, dat zijn

doelen die door de Verenigde Naties zijn afgesproken om van de wereld een betere plek te maken. Het oplossen van het voedselprobleem is gemakkelijker gezegd dan gedaan. We staan dan ook met z’n allen voor flinke uitdagingen.

Zekerheid voor unieke

In het zuiden van India dreigt een belangrijke buurtschool te worden gesloten als er niet een muur om het terrein wordt gebouwd. Draagt u letterlijk een steentje bij, zodat 300 kinderen ook volgend jaar zeker zijn van onderwijs?

Elayaraja kan het soms nog niet geloven: zijn kinderen gaan naar school! Zelf moest hij stoppen met onderwijs toen hij tien jaar was. Thuis in de grote stad Chennai moest er eten op tafel komen. Dus werden hij en zijn broers en zussen aan het werk gezet. Met bedelen en afval verzamelen verdienden ze een klein beetje geld. Als ze pech hadden, pikte zijn opa het geld in om er drank van te kopen. Dan ging er weer een dag voorbij zonder warme maaltijd. Doorleren? Studeren? In zijn familie was dat geen optie. In India geldt voor de meeste mensen: ‘Wie voor een dubbeltje is geboren, wordt nooit een kwartje.’ Want hoewel het kastensysteem officieel is afgeschaft, komen mensen als Elayaraja nooit ver vooruit. Hij beloofde zichzelf: “Mijn kinderen ga ik wél de mogelijkheden geven die ik niet gekregen heb.”

Een paar honderd kilometer verder op dacht een andere man precies hetzelfde. Deze T. John Pannaiah wilde niks liever dan kinderen zonder kansen een betere toekomst geven. Hij had een klein inkomen, maar een groot hart. Al zijn geld gaf hij uit aan de zorg voor ongeveer 35 kinderen. Kinderen die op straat rondliepen en kinderen met een han dicap die geen enkele vorm van aan dacht kregen. Zijn eigen zoon Raja herinnert zich van die tijd dat zijn ouders in een oude schuur achter hun huis de kinderen lesgaven. En ’s

Van vervallen schuur naar grote school

Annemieke van den Broek ging in 2003 voor een half jaar naar India. De armoede raakte haar zo diep, dat ze thuis besloot stichting Kindia op te richten. Terug in India ontmoette

ze Raja. Annemieke: “Raja vertelde me dat er werd lesgegeven in een vervallen schuur zonder glas in de ramen. Er was geen geld voor herstel of uitbreiding. Ze stonden op het punt om te stoppen. Met dank aan alle donateurs van stichting Kindia staat er nu een prachtige school. Kinderen met een beperking die normaal

buurtschool

thuisblijven, groeien hier op met de andere kinderen. Dat helpt enorm in hun ontwikkeling. Het maakt me blij te zien dat wij met onze kleine stichting zoveel kinderen steunen.”

De uitbreiding waar nu geld voor wordt ingezameld is het laatste grote project, zegt Annemieke. Hierna is de school echt ‘af’.

avonds de boel aan de kant schoven om plaats te maken voor dunne matjes, zodat weeskinderen en kinderen met een beperking konden blijven slapen.

Groot hart

Deze kleinschalige opvang groeide met steun van stichting Kindia en Wilde Ganzen uit tot een grote school met slaapzalen voor meisjes en jongens. Terwijl in de omgeving scholen sloten, kreeg deze school steeds meer leerlingen. Nu is het de belangrijkste school van het dorp en de omliggende buurt. Kinderen worden met bussen opgehaald en krijgen tijdens de middag een warme maaltijd. De school wordt nu geleid door zoon Raja en zijn

vrouw Josephine, twee mensen met net zo’n groot hart als vader John. Hier krijgen ook de kinderen van Elayaraja les. Hij verdient nog steeds weinig, maar op deze school is iedereen welkom. Zo kan hij de belofte aan zijn kinderen waarmaken en krijgen zij kansen die hij zelf in het verleden nooit heeft gehad.

Verplichte muur

“Om de school minder afhankelijk te maken van buitenlandse hulp, is er een moestuin opgezet, waar de dorpsbewoners fruit kweken en kippen houden. Terwijl zij daar mee bezig zijn, gaan wij ons hierna concentreren op het sponsoren van kinderen, zodat ze een vak kunnen leren of naar de universiteit kunnen.”

Alleen is er nu een groot probleem. De overheid voerde dit jaar een nieuwe regel in: scholen moeten een muur om hun terrein bouwen. Doen ze dat niet, dan wordt het gebouw gesloten. Dit heeft alles te maken met veiligheid. Een muur biedt bescherming tegen mensen met kwade bedoelingen en het houdt wilde dieren tegen. Tegelijk kunnen kinderen niet weglopen en verdwa len. Schooldirecteur Raja vindt zo’n muur dan ook een goed idee, maar het geld voor de bouw heeft hij niet. Ook niet voor meer toiletten. Die zijn nodig omdat er meer kinderen naar deze school gaan. Tevens is er dringend behoefte aan een manier om regenwater op te vangen. Want door klimaatverandering worden de droge periodes steeds langer, terwijl het in het regenseizoen soms flink plenst.

Draagt u een steentje bij aan deze school die uit liefde voor kansarme kinderen is opgezet? Kijk op wildeganzen.nl/schoolindia of op pagina 10 en 11 hoe u kunt steunen.

“Kinderen moeten kunnen bouwen aan een betere toekomst!”

Directeur Raja Pannaiah wil de school van zijn vader graag verder uitbouwen.

Column Imke

Keuzestress is een groot goed

Ben je alweer gewend? Dat is de meest gestelde vraag aan mij sinds ik weer terug ben in Nederland na een jaar in Oeganda te hebben gewoond. Ja, het is ontzettend fijn om weer tijd door te brengen met familie, vrienden en collega’s. Ik kan op kraamvisite bij mijn petekind Lou, proosten met vrienden bij Café op de Trepkes, naar een concert in Tivoli Vredenburg en fysiek overleggen met collega’s op kantoor in Amersfoort. En ik stap weer gewoon op de fiets, ook als het donker is. Desondanks ben ik nog allesbehalve gewend aan Nederland: het grote aanbod in de supermarkt, de hoeveelheid verkeersborden op straat en zonder datumprikker geen afspraak. De Nederlandse samenleving is gericht op méér en dat gaat gepaard met het maken van keuzes. Zéker nu ik weer moet settelen in Nederland en ‘alles’ mogelijk is. Waar wil ik wonen? Wil ik een auto kopen? Werk ik thuis of op kantoor? Wat ga ik dit weekend doen?

Het maken van keuzes gaat – in ieder geval bij mij –gepaard met keuzestress en besluiteloosheid. Anderzijds moet ik ook lachen als ik bij mezelf verontwaardiging bespeur over vertraging bij de NS, in de rij sta voor de kassa of moet wachten voor een rood verkeerslicht. Op deze momenten realiseer ik me dat het hebben van keuzes een héél groot goed is. Als ik me namelijk over deze dingen óók druk kan maken, dan valt er feitelijk niets te klagen. Waar wij soms te veel keuze hebben, heeft een groot deel van de Oegandese bevolking geen keuze. Het leven in Oeganda is dus zeker niet altijd makkelijker. Maar, men is wel méér tevreden, met minder keuzes.

Imke Straaten is Adviseur Projecten bij Wilde Ganzen en woonde en werkte een jaar lang in Oeganda. Inmiddels is ze weer terug bij ons op kantoor in Amersfoort. Dit is haar laatste column.

Wie jarig is, trakteert

Zoekt u naar een origineel cadeau om te vragen? Start een online inzamelingsactie voor Wilde Ganzen! In een paar stappen maakt u vanaf uw mobiele telefoon een persoonlijke actiepagina aan. Die deelt u met vrienden en familie, om zo donaties te verzamelen.

Maak een actiepagina aan op wildeganzen.nl/inzamelingsactie of scan de QR-code.

De acceptgiro verdwijnt in juni

Alle banken stoppen per 1 juni 2023 met de verwerking van de acceptgiro. U kunt dan niet meer met een acceptgiro doneren. Gelukkig zijn er meerdere donatiemethoden om te kunnen blijven geven, zoals internetbankieren of een machtiging. Want uw steun blijft hard nodig: uw giften helpen mensen die het zo veel minder hebben getroffen dan wij. Heeft u wel eens overwogen om ons structureel te steunen als vaste donateur? Dat kunt u vandaag nog regelen met de machtigingskaart in het midden van dit magazine. Heeft u hulp nodig? Neem dan contact met ons op via 033 – 204 55 55.

Welke donatiemethode past het best bij u? Doe de test op wildeganzen.nl/andersdoneren of scan de QR-code.

Van abracadabra naar supersnelle service

Gezondheidszorg op maat valt of staat met een goed administratiesysteem. Maar hoe houd je een goede administratie bij als mensen vaak dezelfde naam hebben en dezelfde geboortedatum? In veel landen worstelen ziekenhuizen hiermee. In Ethiopië voerde een kliniek een elektronisch patiëntendossier in, met steun van Wilde Ganzen.

Wie vroeger in Nederland naar de dokter ging, kreeg vaak een handgeschreven re cept mee. Nu gaat alles online en zijn veel gegevens aan elkaar gekoppeld. “Ik krijg als Adviseur Projecten regelmatig verzoeken van klinieken en ziekenhuizen dat ze ook graag zo’n elektronisch patiëntendossier invoeren”, vertelt Esly van Dam van Wilde Ganzen. “Nu stuurt een arts een patiënt vaak met een handgeschreven kaartje en een dossiernum mer door naar een lab. De laborant schrijft zijn resultaten op een briefje, dat ook in het dossier moet. En als je medicijnen nodig hebt, krijg je weer een briefje…”

Slecht handschrift

Daarbovenop komt dat er in sommige landen geen goede basisadministratie is. In Ethiopië lopen heel wat mensen rond die Tesfaye heten. Doordat de geboortedatum onbekend is, zijn ze bijna allemaal op 1 januari jarig. De Denbi Maranatha Clinic in Ethiopië heeft nu met steun van Wilde Ganzen en stichting Denbi een elektronisch dossier kunnen aanleg gen. “Zoals wij geboortedatum en postcode vaak gebruiken ter controle, zoeken zij op telefoonnummer. Dat is uniek en verandert niet vaak. Ook voert de kliniek naast de naam

van de patiënt, ook de naam van de vader en grootvader in. Zo vinden ze altijd de juiste persoon.”

“Dokters hebben soms een heel slecht handschrift”, licht Aberash Alemayehu van de kliniek in Ethiopië toe. “Dan moesten wij maar raden wat er stond. Nu staat alles in de computer en is het voor iedereen veel mak kelijker. Het systeem werkt op zonnepanelen en zonder internet kun je nog steeds bij de dossiers.”

Inspirerend

Voor receptionist Elfoe is het elektronisch dossier een uitkomst. Drie jaar geleden begon ze bij het ziekenhuis. Ze had op dat moment nog nooit met een computer gewerkt. “Destijds stonden mensen nog in lange rijen voor haar balie te wachten op hun dossier”, vertelt dokter Aberash. ”Alles moest met de hand worden opgeschreven. Dankzij de invoering van het elektronisch patiënten dossier en een training kan Elfoe de bezoe kers sneller helpen, zijn er geen wachtrijen en ligt haar bureau niet meer bezaaid met papieren.” Esly: “Dit project kostte minder dan 4.600 euro en helpt duizenden mensen in de omgeving. Een inspirerend voorbeeld!”

Armoede bestrijden in een snel veranderde wereld

De projecten die Wilde Ganzen steunt, worden opgezet en uitgevoerd door lokale aanpakkers. Hun organisaties hebben te maken met steeds groter wordende uitdagingen. Met ons programma Change the Game Academy helpen we ze daarbij.

Bij elk project is een lokale organisatie betrokken. Vaak zijn dit kleine stichtingen die opkomen voor mensen in hun eigen buurt. De medewerkers spreken dagelijks met buren en buurtgenoten die in armoede leven. Zij weten daardoor precies wat er nodig is en juist dat maatwerk leidt tot concrete veranderingen. Het geeft mensen hoop op een betere toekomst. Maar deze aanpakkers ervaren veel tegenwerking. De rechten van hun organisaties worden ingeperkt, want overheden vinden het lastig als minderheidsgroepen een stem krijgen. We zien ook steeds vaker dat steun van buitenaf moeilijker wordt gemaakt. Met name in India, Brazilië, Tanzania en Oeganda worden organisaties die financiële steun uit het buitenland ontvangen, gezien als ‘spreekbuis van het Westen’. Vergunningen worden ingetrokken en westerse donaties geweerd. Organisaties die

afhankelijk zijn van buitenlandse hulp komen daardoor financieel in de problemen. Daarnaast hebben aanpakkers te maken met wereldwijde problemen, zoals de klimaatcrisis, stijgende prijzen en de impact van de coronapandemie.

Onafhankelijkheid

In veel landen verandert ook de samenstelling van de bevolking. Mensen die vroeger in armoede leefden, behoren nu tot de midden klasse. Tegelijkertijd worden arme mensen armer en rijke mensen rijker. Door de opkomst van internet is het makkelijker geworden om mensen te bereiken en de mening te horen van minderheden.

Wilde Ganzen vindt dat alle aanpakkers recht hebben op de juiste kennis en vaardigheden om met deze uitdagingen om te gaan. Daarom hebben we samen met lokale hulporganisaties wereldwijd Change the Game Academy opgericht. Een trainingsprogramma

om aanpakkers te helpen lokale donateurs te vinden. Zo worden organisaties minder afhankelijk van buitenlandse steun. En helpen we ze op te komen voor hun eigen rechten, zodat de overheid minder kans krijgt hen de mond te snoeren. En het werkt. Sinds de start in 2014 zien we dat steeds meer lokale organisaties in staat zijn om geld in te zamelen en een grote achterban op de been te krijgen. Wie doneert aan Wilde Ganzen, steunt dus niet alleen kleine projecten, maar ook de organisaties erachter. Zo kunnen aanpakkers ook op lange termijn blijven investeren in hun gemeenschap.

Change the Game Academy is een trainingsprogramma voor kleine organisaties om minder afhankelijk te worden van onze steun en op te komen voor hun rechten in eigen land.

Meer weten? wildeganzen.nl/ctga

Bescherming van het Amazonegebied

De uitputting van het Amazonegebied heeft enorme gevolgen voor dieren, planten én mensen. De oorspronkelijke bevolking strijdt daarom voor het voortbestaan van hun leefomgeving. Niet met pijl en boog, maar met moderne technieken.

“Er wordt zoveel over de Amazone gesproken in de wereld, maar nooit wordt onze stem gehoord.” Walter Kumaruara staat dan ook vierkant achter dit nieuwe project. Deze jon ge activist is een van de oprichters van een organisatie die opkomt voor de toekomst van de bewoners van dit gebied. Want er is nogal wat aan de hand. Grote stukken bos worden gekapt voor het verbouwen van soja, rijst en mais. Andere gebieden worden verwoest door mijnbouw. Als de Amazone verdwijnt, ver dwijnt niet alleen het evenwicht in de natuur, het zorgt er ook voor dat de inheemse bevolking hun land en inkomsten verliest.

Vechten

Nu al hebben veel oorspronkelijke bewoners in Brazilië te maken met voedseltekorten, ziektes, geweld en gedwongen verhuizingen. “Samen met andere mensenrechtenorga nisaties willen we onze stem laten horen in de media”, legt Walter uit. “Er leven hier veel mensen in armoede en afgezonderd van de rest van de wereld, zonder mobiele telefoon en internet. Hun verhaal moet verteld worden, zodat mensen weten wat hier gebeurt.” Dat vindt ook Naldinho Kumaruara. “Ik ben zelf afstammeling van de oorspron

kelijke bevolking en vind dat wij moeten vechten voor ons land, ons water, ons bos, onze dieren, voor al het leven.”

Camera’s

Wilde Ganzen steunt daarom een nieuw project van de Braziliaanse organisatie CITA om de mensen rechten van de oorspronkelijke bevolking te verdedigen. Activisten in het Amazonegebied leren met behulp van GPS om milieuschade in kaart te brengen. Bewoners krijgen trainingen over eigen rechten en juridische procedures zodat ze beter voor zichzelf en de natuur kunnen opkomen. En door camera’s uit te delen kunnen mensen hun eigen verhaal vertellen en via internet met de wereld delen. “Vandaag vechten we niet meer met pijl en boog”, zegt Naldinho. “Met moderne technie ken hebben we een nieuw wapen in handen om onze problemen te laten zien. Een wapen dat perfect aansluit bij de jongere generatie. Hiermee kunnen we onze toekomst veilig stellen en die van de wereld.”

Wilt u de oorspronkelijke bevolking en het Amazonegebied steunen? Kijk op pagina 10 en 11 hoe u kunt helpen.

Verbetering leefomgeving

Iedere zondag op tv

Iedere zondag rond het middaguur zamelen wij op NPO2 geld in voor één specifiek project. U kunt een van onderstaande projecten steunen. Gebruik dan de machtigingskaart hiernaast. Of maak uw bijdrage over op rekening NL53 INGB 0000 040 000 t.n.v. Stichting Wilde Ganzen/IKON o.v.v. de naam van het project en het land. Online doneren kan ook via wildeganzen.nl/projecten.

4 december Malawi 2022.0082

11 december

Brazilië 2022.0062

18 december Indonesië 2022.0081

25 december Haïti 2021.0247

Water voor dovenscholen

De gebouwen van drie dovenscholen in Malawi hebben dringend onder houd nodig. De eerste stap is om ervoor te zorgen dat ze goed werkende waterpompen krijgen, die werken op zonne-energie. Dit zorgt voor drinkwater en bespaart elektriciteits kosten.

Beschermen van de Amazone

Lees het verhaal van Walter en Naldinho op pagina 9. 5 september

Safe houses Indonesië Seksueel misbruik wordt in Indonesië vooral gezien als probleem van het slacht offer. We willen veilige opvangplekken creëren waar vrouwen begeleiding en hulp krijgen, en een netwerk opzetten voor eerste hulp.

Drinkwater Haïti

Lees het verhaal van Rob op pagina 16.

1 januari Malawi 2022.0099

Speciaal onderwijs Een school voor speciaal onderwijs in een dorp in Malawi groeit uit zijn jasje. De behoefte is groot om uit te breiden met extra klaslokalen, zodat kinderen met een beperking of leerachterstand beter onderwijs kunnen krijgen.

8 januari Oeganda 2022.0054

22 januari Zuid-Afrika 2022.0077

19 februari India 2019.0348

Geld verdienen met afval Je kan afval verbranden of het op straat laten liggen. Maar je kan het ook opha len, hergebruiken en er geld mee verdienen. Dat is het plan van dit milieuproject in Oeganda. Met duurzaam beheer worden straten schoner en inwoners milieu bewuster.

Peuteronderwijs

Kinderen in de townships van Zuid-Afrika groeien op te midden van armoede, drugs, geweld en misbruik. Door te investeren in peu ter- en kleuteronderwijs krijgen deze kinderen een betere aansluiting bij het basisonderwijs.

5 februari Burkina Faso 2022.0032

Een unieke buurtschool

Lees het verhaal van de familie Pannaiah op pagina 4.

15 januari Irak 2021.0138

29 januari

Sierra Leone 2022.0101

Water en moestuin Dorpsbewoners in Bur kina Faso zuchten onder de droogte. De woestijn rukt op en het water ver dwijnt. Door de aanleg van dammen en een moestuin krijgen de bewoners weer zicht op betere tijden.

12 februari Indonesië 2022.0030

12 februari Indonesië 2022.0100

Emancipatie in Irak

Vrouwen in Irak die willen werken, krijgen te maken met allerlei vormen van discriminatie en uitsluiting. Om ze de gelegenheid te geven zich te ontwikkelen en economisch onafhanke lijk te worden, steunen we de bouw van een trainings centrum in Kirkuk.

Steun aan boerinnen

Boerinnen in Sierra Leone moeten hun tijd verdelen tussen gezin en werk. Met een tractor kunnen ze het zware werk effectiever doen, waardoor het vergroenen van het land in combinatie met de zorg voor het gezin beter verloopt.

Beter onderwijs op Java Studenten op West-Java in Indonesië scoren laag als het gaat om lezen, wiskunde en wetenschap. Leraren kunnen de techno logische veranderingen niet bijbenen. U kunt helpen het onderwijs op 70 scholen te verbeteren.

Zwemles voor kinderen Schoolzwemmen kennen ze in Indonesië niet. Gevolg is dat veel mensen door verdrinking om het leven komen. Met een nieuw pro gramma worden studenten opgeleid tot zwemleraar en krijgen kinderen op Ambon zwemles.

Voor meer informatie over deze nieuwe projecten: wildeganzen.nl/ projecten

Sonja Dippel:

“Mijn tante wilde het liefst zo vrij als een vogel zijn”

Dippel wilde na haar dood doorgeven wie ze bij leven was geweest. Om die reden besloot ze Wilde Ganzen in haar testament te zetten. Haar nicht Sonja haalt samen met Emmy, de relatiemanager van Wilde Ganzen, herinneringen op aan deze bijzondere vrouw.

Elke ochtend drinkt Sonja Dippel koffie uit een bij zonder kopje. Het was het laatste dat ze meenam uit het huis van haar overleden tante Rini. “In het oortje zit een klein deukje, dat duidt erop dat het hand gemaakt is. Die subtiliteit past bij mijn tante. Ik start de dag met haar in mijn gedachten. Rini is niet meer hier, maar voor mij is ze overal.”

In januari 2021 overleed Rini, op 89-jarige leeftijd. De band met haar nicht Sonja was hecht en speciaal. “De laatste jaren konden we uren met elkaar praten, over het leven, de familiebanden en ook over de dood. Op de plank boven haar bank stonden foto’s van iedereen die haar ontvallen en dierbaar was. Met de mooiste verhalen over al deze mensen maak te ze me duidelijk hoe je doorleeft als je er niet meer bent. Rini had oog voor detail en een grote liefde voor de natuur. Als conservator en ver vangend directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam drukte zij haar stempel op de kunstwereld. Altijd vanuit bescheidenheid, het liefst gaf ze anderen een podium en stimuleer de nieuw talent. Rini had een sterke mening, die ze rustig maar volhardend verkondigde. Ze handelde nooit enkel uit emotie, altijd weloverwogen. Toen ze overleed, plaatsten 52 vooraan staande kunstenaars een advertentie als eerbetoon aan haar.”

Voorbeeld

Of het nou kunstenaars waren, vrienden of familieleden, Rini was ontzettend trouw aan haar omge ving en stuurde op speciale dagen altijd een kaart met een persoonlijke

tekst erop. Sonja: “Daarin was ze een voorbeeld voor velen, getuige het feit dat ze op haar 89ste verjaardag meer dan tweehonderd kaarten ontving. Dat zegt iets over wie je bent, vind ik. Rini hield op veel uitvaarten een persoonlijke speech, die was doorspekt met details over het leven van degene die overleden was. Mijn vader ging elke zondag bij haar op bezoek. Uit hun gesprekken maakte hij op dat Rini bang was voor de dood, bang voor het onbekende. Hij motiveerde haar na te denken over haar nalatenschap. Rini was zo zorgvuldig als iemand anders overleed, daarom wilde mijn vader het voor zijn zus ook goed doen. ‘Eens ga je’, vertelde hij haar, ‘dus laten we vastleggen wat voor jou belangrijk is.’ Rini dacht aanvankelijk niet aan zich zelf. Mijn vader maakte er tijd voor, steeds bracht hij het weer ter sprake. ‘Geef aan wat je wil, dat neemt ook je onrust over de dood voor een stuk

weg.’ Uiteindelijk lag de tekst voor haar rouwadvertentie al jaren klaar, over haar testament heeft ze lang en goed nagedacht. In die fase werd ik er ook bij betrokken, dat hebben we echt met z’n drieën gedaan.”

Mooi gesprek

In haar nalatenschap wilde Rini aandacht geven aan kunst, natuur en de positie en toekomst van vrouwen. Een van de goede doelen die in haar testament moest worden opgenomen was Wilde Ganzen. Rini was al jaren lang vaste donateur. Dat had zijn oorsprong in de tijd dat de hele familie luisterde naar De toestand in de wereld door G.B.J Hiltermann op Radio 1. Deze radio-uitzending werd gevolgd door Wilde Ganzen, en zowel Rini’s vader als haar broer maakten geld over naar de projecten die daarin werden uitgelicht.

Emmy Janssen is Relatiemanager Nalatenschappen en Speciale Giften bij Wilde Ganzen en valt bij. “In 2017 heeft Rini ons een heel mooi, hand geschreven kaartje gestuurd, waarop ze toelichtte dat ze een bedrag had overgemaakt ter nagedachtenis aan haar vriendin Janke. Janke was vrijwilliger bij Wilde Ganzen en betrok op haar beurt weer haar vriendinnen bij onze projecten. Dat kaartje was de aanleiding voor een bijzonder telefoongesprek met Rini. Zo kwam ik te weten dat Janke ook telefoniste bij ons was geweest. Ik herinnerde me ineens een foto van haar, die bij ons op kantoor in de gang hing. Daarvan heb ik een kopie gemaakt en die samen met een handgeschreven kaartje naar Rini gestuurd. En die foto stond ook op de plank boven haar bank.”

Rini

“Ik weet zeker dat onze keuze haar geraakt zou hebben”

Positie vrouwen

“Het gaat in het leven over verbinden en doorgeven wie je bent en wat je belangrijk vindt”, gaat Sonja verder. “De verhalen van Janke brachten Rini bij Wilde Ganzen. En de persoonlijke benadering van Emmy zorgde ervoor dat ze niet alleen donateur werd, maar ook een groot deel van haar nalatenschap aan dit goede doel wilde geven. De invulling daarvan is pas na haar overlijden door ons bepaald, maar ik weet zeker dat onze keuze haar geraakt zou hebben. Mijn vader en ik hebben in goed overleg met Emmy zorgvuldig gekozen voor drie projecten die bij mijn tante pasten. Projecten in Afrikaanse landen waarin de verbetering van de positie van vrouwen en kinderen centraal staat,

zowel sociaaleconomisch, als op het gebied van zorg, voedselzekerheid en de maatschappelijke positie. Het sluit aan op wie Rini was, op wat zij wilde betekenen voor haar medemens en wat zij wilde achterlaten. Door wat ze heeft gegeven, leeft ze voort.”

Symbolisch

In januari 2021 ging Rini aanvankelijk naar het ziekenhuis voor een bloed transfusie, maar ze moest blijven toen ze een longontsteking bleek te hebben. Daar is ze niet meer boven op gekomen. Sonja: “Ze ging in een paar dagen hard achteruit. Ik was bij mijn vader toen hij werd gebeld dat het echt slecht met haar ging. De avondklok was net ingegaan, alle straten waren verlaten toen we in het ziekenhuis aankwamen. Daar werden we opgewacht, die persoonlijke

benadering was hartverwarmend. Rini was angstig en benauwd, maar werd rustig toen ze ons zag. Toen ik de verpleegster vertelde hoe bang Rini was om dood te gaan, mochten wij bij haar blijven tot ze de oversteek had gemaakt. Ik heb de hele nacht naast haar gezeten en steeds weer verteld dat ik er was. In die laatste nacht hoorde ik in gedachten haar stem: ‘Er is maar een ding in het leven wat je moet doen: heb vertrouwen in jezelf. Dan weet je wat je moet doen of wie je nodig hebt.’ Haar laatste blik was op mijn vader gericht. Vol vertrouwen ging ze, heel rustig. Dat ontroerde ons allemaal.” Tot besluit zegt Sonja: “Mijn vader is dol op ganzen, mijn tante wilde het liefst zo vrij als een vogel zijn. Symbolisch en mooi: ook hun bij zondere band komt samen in de nalatenschap aan Wilde Ganzen.”

Meer weten over nalaten? Bezoek wildeganzen.nl/nalaten of neem contact op met Emmy Janssen: 033 – 204 5522

“Doorgeven wat je belangrijk vindt, daar draait het leven om”

Rini Dippel met haar nicht Sonja

1Respect

Father Patrick Sankale De 3 kernwaarden

van

Niet alleen is Patrick Sankale voorganger van de Keniaanse kerk St. Martin of Tours Sultan Hamud, hij zet zich ook al jarenlang in voor de arme gemeenschap in zijn omgeving. Zo heeft hij met steun van Wilde Ganzen onlangs een basisschool opgezet.

“Als je doelen in het leven wilt bereiken, heb je respect nodig. Je moet zelf gerespecteerd worden, maar je moet ook anderen respecteren. Dat begint al jong. Een kind dat door de ouders en leraren gezien wordt, doet extra zijn best om goede cijfers te halen. Zo kan het kind later een gerespecteerd lid van de gemeenschap worden. Wij kunnen iemand die geen geld heeft om kleren te kopen, zijn waardigheid teruggeven door hem te helpen. Iemand die vastzit in de modder, moeten we niet alleen de hand reiken, maar ook water en zeep geven. Anders zakt deze persoon dieper weg en raakt misschien wel betrokken bij criminaliteit en drugs. Door respect krijg je een respectvolle samenleving.”

2

Integriteit

“We hebben allemaal taken in ons leven. Als je geluk hebt, heb je meer verantwoordelijkheden dan anderen. Wat draag jij bij aan de wereld? Wees goed voor je familie en vrienden en probeer dat ver volgens ook te zijn voor je gemeenschap en je werkgever. Misschien is je werk niet altijd leuk, maar je moet doen wat van je verwacht wordt. Dat heeft met integriteit te maken. Integere mensen doen grootse dingen. Zij zetten een extra stap voor anderen. Ze helpen mensen die het minder hebben, in plaats van alleen maar te kijken hoe ze er zelf beter van kunnen worden. Als we integere mensen heb ben in onze regering en in onze gemeenschap, dan komen we vooruit. Gelukkig zie ik om me heen genoeg mooie voorbeelden, waardoor ik positief naar de toekomst van Kenia kijk.”

3 Groei

“Ik geloof niet in opgeven. Hoe diep je ook in de armoede zit, ik vertel mensen dat ze altijd vooruit kunnen kijken. Blijf vech ten, want morgen is een betere dag. In ieder mens zit de spirit om te groeien en we krijgen allemaal kansen. Ik heb weeskinderen gezien en kinderen met een beperking die dankzij hun vechtlust het ver hebben geschopt. Ik vraag altijd aan mensen: ‘hoe zijn jullie gegroeid’? Dat kan financieel zijn, maar je kan ook gegroeid zijn als respectabel en integer mens. Iemand die elke keer na een paar maanden zijn baan verliest, moet niet de ander de schuld geven, maar naar zichzelf kijken. Hoe kan ik mezelf verbeteren? Welke verantwoordelijkheid neem ik? Dan groei je als mens, daar geloof ik in.”

“Neem verantwoordelijkheid, daar groei je van als mens”

Schoon drinkwater

Als Haïti in het nieuws komt, draait het vaak om geweld. Natuurgeweld, menselijk geweld. We vergeten soms dat er mensen wonen die gewoon een fijn leven willen, net als ieder ander. Rob Padberg (82) woont al tientallen jaren in Haïti en steunt samen met Wilde Ganzen de aanleg van een waterleiding voor drie afgelegen dorpen.

“Er zijn nooit eenvoudige tijden in Haïti, maar zo slecht als het nu gaat heb ik het nog niet meegemaakt.” Rob Padberg windt er geen doekjes om. Hij kwam in 1978 in de hoofdstad Port-au-Prince terecht en werd in dat jaar tevens honorair consul-generaal van het Koninkrijk der Nederlanden. Inmiddels heeft hij na 35 jaar deze functie aan een opvolger overgedra gen, maar hij werkt nog dagelijks voor de lokale hulporganisatie Bureau de Nutrition et Développement (BND). “Ik blijf optimistisch en heb vertrouwen in dit land, maar vraag me niet dat te bewijzen. We kunnen Haïti niet structureel veranderen, daarom leggen wij het accent op de mensen die hier wonen. Door kinderen die hongerig naar school gaan, voeding te geven. Door vrouwen te helpen bij het aan leggen van moestuinen. Door te huizen bouwen en waterleidingen aanleggen. Dat doen we voor onze medemens.”

Geitenproject

BND doet ontzettend veel voor de be volking van Haïti. De 216 medewerkers voeren een groot voedselproject uit op scholen in het hele land. “Er wordt hier lokaal te weinig voedsel gepro

duceerd. Voedselprijzen zijn hoog, net als de inflatie”, legt Rob uit. “We zijn begonnen met het uitdelen van een ontbijtsnack van lokale ingrediënten aan schoolkinderen. Dat is uitgegroeid tot een project waarbij we nu iedere schooldag aan 455.000 kinderen een of twee maaltijden geven. Bij scholen moet je je hier trouwens niet te veel voorstellen. Sommige gebouwen hebben slechts een dak van bananen bladeren en geen water, toiletten en elektriciteit. Een ander project is het opzetten van moestuinen voor alleen staande moeders. En we hebben een geitenproject, waarbij honderd vrouwen elk een geit krijgen. Onder de moeilijke omstandigheden waarin deze mensen leven, proberen wij ze wat hoop te geven.”

Veilig drinkwater

Het nieuwste project speelt zich af in de dorpen Sauval, Morne Cretien en Colette. Er wonen in deze omge ving zesduizend mensen. Ooit is hier een waterleiding aangelegd. “Dat is nogal provisorisch gedaan: er zijn boven de grond pvc-buizen gelegd van een waterbron naar de dorpen. Deze leiding moet acht keer dezelfde rivier

in Haïti

doorkruisen. De buizen zijn daarbij in bomen gelegd die aan de rand van de rivier staan. Je kunt je voorstellen wat er gebeurt als zo’n boom omwaait bij een orkaan…”

Al jaren geleden is de waterleiding kapotgegaan en sindsdien moeten de bewoners met emmers en jerrycans uren lopen om water te halen. “Ik heb zelf eens een keer met zo’n emmer

vol water op mijn hoofd gelopen. Ik kwam met een kwart van het water bij mijn bestemming aan, de rest had ik allemaal over me heen gekregen. Ik realiseerde me toen hoeveel water je als mens nodig hebt. Niet alleen om te drinken, maar ook om voedsel mee te bereiden, om te wassen en latrines mee door te spoelen. Voor mij was snel duidelijk dat we hier aan de slag moes ten met een nieuwe waterleiding.”

Enthousiast

Om vaart te maken zijn de werkzaam heden al begonnen. “De bewoners uit de dorpen zijn zó enthousiast: ze helpen vrijwillig mee om de geulen te graven.” Voor een robuuste waterlei ding, wordt er dit keer een buis in de grond aangelegd, stevig verankerd in beton zodat het water ook bij aardbe vingen en orkanen blijft stromen. “De mannen slaan zich een weg door de rotsachtige bodem. De vrouwen zor gen ondertussen voor eten. Mooi hè?”

Met steun van Wilde Ganzen is het plan om straks een waterleiding aan te leggen met zes openbare kranen. De dorpsbewoners hebben dan dicht bij huis toegang tot veilig drinkwater. “De drie dorpen liggen in het noord

westen, in een relatief veilig gebied”, legt Rob uit. Zelf kan hij de regio niet bezoeken, want rondom hoofdstad Port-au-Prince liggen overal weg blokkades. De kans op ontvoering is te groot. “De mensen in de dorpen zijn daarom op zichzelf aangewezen. Gelukkig zijn er wel medewerkers van BND die in de buurt wonen, net als de projectleider. De verwachting is dan ook dat we dit project snel uit kun nen voeren, zodat de dorpsbewoners begin volgend jaar al gebruik kunnen maken van de nieuwe waterleiding.” Ondanks alle uitdagingen blijft Haïti voor Rob zijn thuisbasis. “Onze kinde ren zijn hier opgegroeid, hun partners en onze kleinkinderen spreken geen Nederlands.” Maar de band met Ne derland blijft ook: “een kleindochter van ons studeert in Groningen.” Zelf blijft hij nog wel even doorgaan met het ondersteunen van projecten. “Ik ga nog niet met pensioen. Er zijn nog zoveel mensen die in de juiste zin des woord profiteren van onze inzet.”

Wilt u deze dorpsbewoners in Haïti steunen? Kijk op pagina 10 en 11 hoe u een donatie over kunt maken. Alvast hartelijk dank!

“We proberen de mensen wat hoop te geven”

Rob Padberg

Water en sanitatie 6.000 € 300.000

Haïti

Kruiswoord

5xkans

Maak kans op het puzzelboek Blijtijds Puzzelen. Stuur uw oplossing voor 9 januari 2023 naar puzzel@wildeganzen.nl o.v.v. Kruiswoord 4-2022. U kunt de oplossing ook per post opsturen naar ons adres (zie colofon onder aan deze pagina). Wij gaan vertrouwelijk om met uw gegevens.

HORIZONTAAL

Kruiswoord

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

horizontaal 1 knecht op een schip 8 eierschaal 11 ingenieur (afk.) 12 ba zige vrouw 13 worp 14 uitroep 16 zijrivier van de Wisla 17 grote hoeveelheid 18 grootmoeder 20 stuk vlees 23 Bij belse figuur 25 kleurstift 26 vergadering 28 sint (afk.) 30 bezig 31 zeer onwetend 34 soortelijk gewicht (afk.) 35 gepoch 37 he laas 40 mager 42 kalm 44 woest 46 honderd gram 47 grote papegaai 49 slaperig 50 deel 52 kleine boerenwoning 54 Guam (in internetadressen) 55 sinus 56 eigenares.

1 knecht op een schip 8 eierschaal 11 ingenieur (afk.) 12 bazige vrouw 13 worp 14 uitroep 16 zijrivier van de Wisla 17 grote hoeveelheid 18 grootmoeder 20 stuk vlees 23 Bijbelse figuur 25 kleurstift 26 vergadering 28 sint (afk.) 30 bezig 31 zeer onwetend 34 soortelijk gewicht (afk.) 35 gepoch 37 helaas 40 mager 42 kalm 44 woest 46 honderd gram 47 grote papegaai 49 slaperig 50 deel 52 kleine boerenwoning 54 Guam (in internetadressen) 55 sinus 56 eigenares.

verticaal

1 plaats in Frankrijk 2 op het genoemde 3 kosten koper (afk.) 4 buitendijks land 5 Bijbelse reus 6 rustbank 7 Hongarije (in internetadressen) 8 woesteling 9 onderofficier (afk.) 10 klanknabootsing 13 hostess 15 boerderij 17 tweefasestruc tuur 19 publieke gebeurtenis 21 plaats in Nigeria 22 voeg woord 24 Duitse omroep 26 lonk 27 strijdmacht 29 Turkmeni stan (in internetadressen) 30 dominee (afk.) 32 laatste gedeelte 33 jeans 36 vervangingsmiddel 38 esdoorn 39 snij werktuig 41 reukwater 42 deel van het lichaam 43 gebreid kledingstuk 45 gast 48 lage vrouwenstem 51 luiaard 52 Zwe den (in internetadressen) 53 postscriptum (afk.).

VERTICAAL

1 plaats in Frankrijk 2 op het genoemde 3 kosten koper (afk.) 4 buitendijks land 5 Bijbelse reus 6 rustbank 7 Hongarije (in internetadressen) 8 woesteling 9 onderofficier (afk.) 10 klanknabootsing 13 hostess 15 boerderij 17 tweefasestructuur 19 publieke gebeurtenis 21 plaats in Nigeria 22 voegwoord 24 Duitse omroep 26 lonk 27 strijdmacht 29 Turkmenistan (in internetadressen) 30 dominee (afk.) 32 laatste gedeelte 33 jeans 36 vervangingsmiddel 38 esdoorn 39 snijwerktuig 41 reukwater 42 deel van het lichaam 43 gebreid kledingstuk 45 gast 48 lage vrouwenstem 51 luiaard 52 Zweden (in internetadressen) 53 postscriptum (afk.).

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk

4 51 27 22 43 32 4 34 6 15 38 10 53 23 4

COLOFON

Wilde Ganzen Magazine verschijnt 4 keer per jaar. Redactie Marten Groen (hoofdredacteur), Lena Visser, Marianne Been, Josje van de Grift, Paulien Groen Aan dit nummer werkten mee Kees de Jong, Imke Straaten Eindredactie, concept en realisatie Eva van Meijl, Resi Lankester (a.i.), Thecla Visser, Bindinc. Hilversum Vormgeving Wijstudio/ Marjolein Rams Fotografie De Beeldredaktie / Guido Benschop en Wilde Ganzen Contactgegevens Wilde Ganzen, Piet Mondriaanlaan 14, 3812 GV Amersfoort, IBAN: NL53 INGB 0000 0400 00 t.n.v. Stichting Wilde Ganzen/IKON, info@wildeganzen.nl, 033-204 5555. Wij zijn te bereiken op werkdagen van 9.00-17.00 uur. Wilt u ons magazine niet meer per post ontvangen? Laat het ons weten via info@wildeganzen.nl.

VOLG ONS OP www.wildeganzen.nl  @WildeGanzenNL  facebook.com/wildeganzen  wildeganzen

Om bijlagen van het magazine te beschermen tijdens verzending is suikerrietfolie gebruikt. Suiker rietfolie is voor minimaal 80% geproduceerd uit hernieuwbare grondstof. Het materiaal is volledig recyclebaar binnen het reguliere inzamelsysteem.

Wij worden gesteund door de deelnemers aan de:

“Als gezin kijken we waar wij de verandering kunnen maken”

Hanna (50) is al jaren periodiek schenker, waardoor ze geeft met belastingvoordeel. Dochter Ami (15) is net als haar moeder betrokken bij de wereld: “Ik wil graag kinderen in arme landen steunen.”

Hanna: “Wilde Ganzen was een van de eerste goede doelen die ik steunde toen ik op mezelf ging wonen.”

Ami: “Ik kende de naam Wilde Ganzen wel, maar wist niet zo goed wat ze deden.”

Hanna: “Mijn vader was baggeraar, die werkte over de hele wereld. Zo heb ik een tijdje in Nigeria en Iran gewoond. Als puber moest ik een deel van mijn zakgeld aan een goed doel geven. Nu bespreek ik samen met mijn kinderen waar we aan geven.”

Ami: “Ik wil graag kinderen steunen die in arme landen wonen. En milieu en klimaat vind ik belangrijk.”

Hanna: “Ami is al heel lang vegetariër, de rest van het gezin eet af en toe vlees. De laatste tijd is ‘minder kopen’ bij ons een hot item.”

Ami: “Mijn zus en ik kopen veel kleding tweedehands. Ik heb best veel geld, omdat ik veel spaar. Als ik dan kinderen in andere landen zie die het veel minder hebben, dan denk ik: ‘wat heb ik nou nodig?’

Hanna: “We hebben op vakantie in Cam bodja een jongen leren kennen die we een

Hanna Kornaat en dochter Ami Waisfisz

Woonplaats

Rotterdam Steunt ons als Periodiek schenker Werk en hobby

Hanna: docent Communicatie Hogeschool Leiden, Ami: 4e jaar vrije school. Beiden spelen graag tennis, af en toe ook samen

tijdje financieel steunden. Dat persoonlijke contact maakt armoede heel concreet. Wilde Ganzen komt daar voor mij het dichtste bij, omdat de projecten klein zijn.”

Ami: “Ik word soms best wel depri van alle verhalen over het klimaat. Wij jongeren gaan er echt de gevolgen van zien. Bij ons op school wordt er nauwelijks over armoede enzo gesproken. Vandaag zagen we bij Engelse les een filmpje over mensen die naar de maan willen. Dat kost miljar den. Dat geld kan beter naar arme mensen gaan vind ik.”

Hanna: “Gek eigenlijk dat er op school zo weinig aandacht voor is. Ik breng het in mijn lessen wel ter sprake. Als individu is het lastig is om wat te doen. Als gezin proberen we daarom te kijken naar waar we wel invloed op hebben. Ik heb dan ook vertrouwen in verandering.”

Wilt u net als Hanna periodiek schenken? Vul dan de antwoordkaart in of ga naar wildeganzen.nl/periodiek voor meer informatie.

Wie

Met vlag en wimpel geslaagd

Deze meiden hebben met succes de opleiding afgerond om zelf kleding te maken. Wilde Ganzen steunt dit trainingscentrum voor voormalig dakloze meisjes in Ghana. Vol zelfvertrouwen gaan ze nu aan de slag als zelfstandig ondernemer of ze kunnen werkervaring opdoen in de eigen kledingmakerij van het centrum.

Benieuwd naar het hele verhaal? U vindt het op onze site: wildeganzen.nl/kumasi Armoede is een grote vijand van vooruitgang en geluk. Maar het is geen onoplosbaar probleem. Dat bewijzen aanpakkers overal ter wereld; mensen die een kans zien en gewoon beginnen. Wilde Ganzen steunt ze, omdat je armoede samen van onderop kunt doorbreken. Met kleine, slimme projecten zorg je voor cruciale vooruitgang in mensenlevens, buurten en dorpen.