25.1 Inleiding

25

Oostenrijk

25.1 Inleiding

Met ongeveer 45.000 ha aan wijngaarden, goed voor een opbrengst van gemiddeld 2,4 miljoen hl wijn per jaar, is Oostenrijk een middelgroot wijnland. Qua wijngaardoppervlakte is het land minder dan half zo groot als buurland Duitsland. De wijnproductie is relatief beperkt, maar kwalitatief gezien is Oostenrijk een speler van wereldformaat. De laatste jaren is Oostenrijkse wijn ook op de Nederlandse markt aan een gestage opmars bezig. De exportcijfers naar Nederland laten die opmars duidelijk zien: 3,4 miljoen liter in 2018, 4,4 miljoen liter in 2019 en in 2021 een recordhoogte van 5,9 miljoen liter. Daarmee behoort Nederland tot de belangrijkste exportmarkten van Oostenrijk. Absolute nummer één is Duitsland met 42,2 miljoen liter.

Oostenrijk heeft een eeuwenlange wijntraditie, maar de wijnindustrie is eigenlijk nog relatief jong. Pas na 1985 is Oostenrijk als wijnland doorgebroken. Oostenrijkse wijn was een tijd lang een gastronomisch nicheproduct, geproduceerd en geëxporteerd in betrekkelijk kleine volumes, maar tegenwoordig hebben ook grote Nederlandse slijterijketens Oostenrijkse wijnen in hun assortiment. Oostenrijkse wijnen zijn vaak origineel qua karakter en van een gemiddeld zeer hoog niveau. Kwaliteit staat bij veel Oostenrijkse producenten hoog in het vaandel.

 TERUG NAAR INHOUD

De beroemde abdij in Klosterneuburg, ten noorden van Wenen

Oostenrijk wordt aan alle kanten begrensd door wijnproducerende landen. De wijnbouw is volledig geconcentreerd in het oosten en zuidoosten van het land. De rest van Oostenrijk wordt gedomineerd door het hooggebergte van de Alpen en is dus minder geschikt voor wijnbouw. De wijngaarden liggen grotendeels in een halve cirkel rond Wenen. De regio Niederösterreich is goed voor ruim 60 procent van het totale wijngaardoppervlak, Burgenland voor zo’n 26 procent, Steiermark voor ruim 11 procent en de hoofdstad Wenen voor nog geen 1,5 procent van het totaal. Het merendeel van de productie (ongeveer twee derde) bestaat uit witte wijnen, inclusief edelzoete specialiteiten. De productie van rood nam van 1999 tot 2009 toe, maar is de laatste jaren afgenomen.

De Oostenrijkse wijnbouw is relatief kleinschalig, hoewel de gemiddelde bedrijfsgrootte de laatste decennia wel toeneemt. In 1987 waren er 45.380 wijnbedrijven met gemiddeld 1,28 ha aan wijngaarden. Nu zijn er ruim 11.000 wijnbedrijven met gemiddeld 4 ha. Grootschaligheid is in de Oostenrijkse wijnbouw een uitzondering. Coöperaties zijn er nauwelijks, maar de coöperaties die er zijn, zoals in het Kremstal en in de Wachau, leveren over het algemeen een uitstekende kwaliteit. Indrukwekkend is het grote aantal regionale en nationale samenwerkingsverbanden tussen producenten. Ook marketing- en brancheorganisaties zijn in Oostenrijk zeer actief. Een goed voorbeeld daarvan is Österreich Wein Marketing GmbH (in het Engels: Austrian Wine Marketing Board).

TERUG NAAR INHOUD 